დედამიწა

მთავრობები შეთანხმდნენ, რომ გლობალური ტემპერატურის ზრდა 2 გრადუს ცელსიუსამდე შეინარჩუნონ, ხოლო სასურველ დონედ 1,5 გრადუსი დასახელდა.

ისტორიული კლიმატური პაქტის ძალაში შესვლის აღსანიშნავად პარასკევს პარიზზი ეიფელის კოშკი მწვანედ გაანათეს.

პარიზის კლიმატის პაქტი დაახლოებით ერთი წლის წინ მიიღეს. წინა მთავარი კლიმატური შეთანხმების- კიოტოს პროტოკოლის ძალაში შესვლას რვა წელი დასჭირდა.

პარიზში მიღებული შეთანხმება პირველია, რომელიც მდიდარსა და ღარიბ ქვეყნებს საერთო მიზნისთვის – კლიმატის დასაცავად აერთიანებს, თუმცა ნახშირბადის ემისიის წინააღმდეგ ქვეყნების ძალისხმევა ნებაყოფლობითია. აღსანიშნავია, რომ პარიზის შეთანხმების ამა თუ იმ ქვეყნის მიერ განხორციელება ამ ქვეყნაში მიმდინარე პოლიტიკურ მოვლენებთანაა დაკავშირებული. იმ ქვეყნებს, რომლებიც შეთანხმების სწრაფი დაკანონებისკენ მიისწრაფვოდნენ, თვალი აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებზე უჭირავთ. ჰილარი კლინტონი ემისიების წინააღმდეგ ობამას ძალისხმევის გაღრმავების პირობას იძლევა, მაშინ, როცა მის კონკურენტ დონალდ ტრამპს შეთანხმების დახევის სურვილი აქვს.

გარემოს დაცვითი ჯგუფები და ექსპერტები მთავრობებს მეტის გაკეთებისკენ მოუწოდებენ.

„თუკი უფრო სწრაფად არ ვიმიქმედებთ, გლობალური ტემპერატურის ზრდის 1,5 გრადუსამდე შემცირების მიზანს ვერ მივაღწევთ, მაროკოს შეხვედრამ უნდა დაგვიბრუნოს იმის განცდა, რომ რაც შეიძლება უნდა ვიჩქაროთ,“ – აცხადებს მსოფლიო ბანკის პრეზიდენტო –  ჯიმ იონგ კიმი.

იმ ქვეყნების წარმომადგენლები, რომლებმაც გასულ წელს პარიზის კლიმატის ხელშეკრულებას მოაწერეს ხელი,  7-18 ნოემბერს მაროკოში შეიკრიბებიან და მომავლის გეგმებზე იმსჯელებენ.

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ბრიტანელი და ავსტრალიელი მეცნიერები აცხადებენ, რომ თორმეტი წლის წინ სამხრეთ ინგლისში ნაპოვნი პატარა ყავისფერი კენჭი  განმარხებული დინოზავრის ტვინის ქსოვილის პირველი ნიმუშია.

გაქვავებული ტვინი,  რომელიც ენთუზიასტმა ჯემი ჰისკოკსმა 2004 წელს აღმოაჩინა, სავარაუდოდ, დინოზავრის იმ სახეობის წამრომადგენლებს ეკუთვნის, რომლებიც დაახლოებით 133 მილიონი წლის ცხოვრობდნენ.

მკვლევარების მტკიცებით, ტვინის ქსოვილი ასე კარგად შემონახული იმის გამოა, რომ ის დინოზავრის გარდაცვალებიდან მცირე ხანში მაღალი მჟავიანობისა და დაბალი ჟანგბადის შემცველობის წყალში „ჩაამწნილეს“.

„ტვინის ქსოვილის შენახვის შანსი ძალიან მცირეა, ასე რომ, ამ ნიმუშის აღმოჩენა გასაოცარია,“ – განაცხადა კემბრიჯის უნივერსიტეტის დედამიწის შემსწავლელი მეცნიერებების დეპარტამენტის წარმომადგენელმა ალექს ლიუმ.

ამავე უნივერსიტეტის მეცნიერი დევიდ ნორმანი კი აცხადებს, რომ აღმოჩენამ გააჩინა კითხვები დინოზავრების, როგორც ძალიან პატარა ტვინიანი ცხოველების აღქმის შესახებ.

ტიპურ ქვეწარმავლებს ხშირი სისხლძარღვებითა და სინუსებით გარშემორტყმული ძეხვის ფორმის ტვინი აქვთ, რაც იმას ნიშნავს, რომ ტვინს თავისქალის ღრუს მხოლოდ ნახევარი ფართი უკავია.

აღნიშნული განმარხებული ტვინის ქსოვილი კი, როგორც აღმოჩნდა, დაპრესილი იყო, რამაც მეცნიერებს იმის თქმის საფუძველი მისცა, რომ ზოგიერთ დინოზავრს უფრო დიდი ტვინი ჰქონდა.

თუმცა დევიდ ნორმანი და მისი გუნდი აცხადებს, რომ მხოლოდ ამ ერთ ნამარხზე დაყრდნობით დინოზავრების ტვინის ზომასა და ინტელექტის დონეზე  დასკვნის გაკეთება არასწორია.

წყარო: Reuters

თამარ ტაბატაძე

ბერმუდის სამკუთხედის საიდუმლო შესაძლოა სატელიტური მეტეოროლოგისტების ჯგუფის დახმარებით საბოლოოდ ამოიხსნას.

მეცნიერები ამაოდ ცდილობენ გაარკვიონ ათწლეულების განმავლობაში მაიამის, პუერტო რიკოსა და ბერმუდს შორის  500, 000 კვადრატული მეტრი ფართობის რადიუსში მომხდარი გაუჩინარებები. ამბობენ, რომ ბერმუდის სამკუთხედმა ბოლო ასი წლის განმავლობაში სულ ცოტა 1 000 ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ ასობით საზღვაო ინციდენტი შესაძლოა ექვსკუთხა ღრუბლებისგან წარმოქმნილი „საჰაერო ბომბები“ იყოს. მათი მტკიცებით,  ქარიშხალი იმდენად ძლიერია, რომ გემებსა და თვითმფრინავებს მომენტალურად ზღვაში ძირავს.

კვლევარებმა ასევე აღნიშნეს, რომ ფართომასშტაბიანი ღრუბლები კუნძულ ბერმუდის დასავლეთით ხვდება. მათ რადარის სატელიტები გამოიყენეს, რათა გაეზომათ, თუ რა ხდებოდა უჩვეულო ღრუბლების ქვეშ და აღმოაჩინეს, რომ ზღვის დონის ქარიც სახიფათო სიჩქარეს აღწევდა, რის შედეგადაც მაღალი ტალღები წარმოიქმნებოდა.

მეტეოროლოგისტი რენდი ქერვენი აცხადებს, რომ ექვსკუთხა ფორმის ღრუბლები „ საჰაერო ბომბებია“, ისინი ჰაერში ფეთქდებიან და შემდეგ ოკეანეს ეცემიან.

ეს გარემო ფაქტორები ტალღებს წარმოქმნის, რომელიც ზოგჯერ მასიურია და ურთიერთქმედებას იწყებენ.

სამკუთხედი ცნობილი მხოლოდ 1840 წლიდან გახდა, როცა იქვე ახლოს იპოვეს ფრანგული აფრიანი გემი „როზალინი“. იქ ყველა აფრა ადგილზე და წესრიგში იყო, მაგრამ არ იყო ეკიპაჟის არცერთი წევრი.

ამ გაუჩინარებათა ასახსნელად, სხვადასხვა ჰიპოთეზების დასახელება ხდება, უჩვეულო ამინდის მოვლენებიდან უცხოპლანეტელთა მიერ მოტაცებებამდე. თუმცა, სკეპტიკოსები ამტკიცებენ, რომ ბერმუდის სამკუთხედში გემების გაუჩინარებები არ ფიქსირდება იმაზე ხშირად, ვიდრე მსოფლიო ოკეანის სხვა რაიონებში და ბუნებრივი მიზეზებით აიხსნება.

ქრისტეფორე კოლუმბი იყო პირველი მოგზაური, რომელმაც გაიარა სარგასის ზღვა და ბერმუდის სამკუთხედი 1492 წელს. მისი გემის — სანტა-მარიას ჟურნალი მოგვითხრობს კომპასის ისრის უცნაურ ქცევაზე, ცისა და ზღვის უჩვეულო ნათებაზე. ყოველი გაუგებარი მოვლენა მეზღვაურთა შორის იწვევდა შიშს. ამ უჩვეულო მოვლენების შესახებ ჭორი მალევე გავრცელდა მეზღვაურთა შორის და სულ მალე ატლანტიკის ამ რაიონმა შეიძინა უჩვეულო და საიდუმლო რეპუტაცია.

ბერმუდის სამკუთხედში „საიდუმლო გაუჩინარებების“ შესახებ პირველად Associated Press-ის კორესპოდენტმა ჯონსმა ახსენა, 1950 წელს მან ამ რაიონს „ეშმაკის ზღვა“ უწოდა. „ბერმუდის სამკუთხედის“ შესიტყვების ავტორად, ჩვეულებრივ, ვინსენტ გადისი მიიჩნევა. მან 1964 წელს სპირიტიზმისადმი მიძღვნილ ერთ-ერთ ჟურნალში გამოაქვეყნა სტატია „მომაკვდინებელი ბერმუდის სამკუთხედი“. XX საუკუნის 60-იანი წლების დასასრულსა და 70-იანი წლების დასაწყისში გამოჩნდა მრავალრიცხოვანი პუბლიკაცია ბერმუდის სამკუთხედის საიდუმლოებების შესახებ.

აღნიშნულ არეალში ყოველწლიურად დაახლოებით 4 თვითმფრინავი და 20 გემი იკარგება.

წყარო:.independent.co.uk
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ატმოსფეროში CO2-ის დონემ 2015 წელს მნიშვნელოვან ბარიერს – 400 პპმ (ნაწილაკი/მილიონზე) მიაღწია და „მრავალი თაობის“ განმავლობაში აღარ დაიწევს.
მსოფლიოს მეტეოროლოგიური ორგანიზაციის ინფორმაციით, 2016 წელი იქნება პირველი სრული წელი, როდესაც CO2-ის დონე აღნიშნულ ნიშნულს გადააჭარბებს.
მეცნიერები აცხადებენ, რომ ნახშირორჟანგის მაღალი დონე შესაძლოა ელ-ნინიოსთან იყოს დაკავშირებული.
მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანის საქმიანობის შედეგად გამოყოფილი CO2 2014-დან 2015 წლამდე სტატიკური იყო, ძლიერი ელ-ნინიოს დაწყებამ ატმოსფეროში ნახშირორჟანგის დონის პიკი გამოიწვია.
ტროპიკულ რეგიონებში ელ-ნინიოსგან გამოწვეული გვალვის გამო მცენარეებს CO2-ის შთანთქმის ნაკლები უნარი ქონდათ. დამატებითი ემისია გამოიწვია მშრალი პირობებისგან გამოწვეულმა ხანძრებმაც.
მსოფლიო მეტეოროლოგიური ორგანიზაცია წლიურ ანგარიშში აღნიშნავს, რომ აღნიშნულმა კლიმატურმა პირობებმა ბოლო ათი წლის განმავლობაში ატმოსფეროში CO2-ის დონის საშუალოზე (240 პპმ (ნაწილაკი/მილიონზე) მაღალ დონეზე აწევა გამოიწვია. ექსპერტები აცხადებენ, რომ ნახშირორჟანგის ასეთი მაღალი მაჩვენებელი (400 პპმ (ნაწილაკი/მილიონზე) 3-5 მილიონი წლის წინ აღინიშნებოდა.
მსოფლიოს მეტეოროლოგიური ორგანიზაცია აცხადებს, რომ 400 პპმ-იანი ბარიერი მდგრადია და ის „მრავალი თაობის“ განმავლობაში შენარჩუნდება. ორგანიზაციის წლიურ ანგარიშში ასევე საუბარია სხვა სასათბურე აირების, მათ შორის, მეთანისა და აზოტის ოქსიდის, ზრდაზე.  „2015 წელს მეთანის დონე 2.5-ჯერ მეტი იყო ვიდრე პრე-ინდუსტრიულ ხანაში, 1,2-ჯერაა გაზრდილი აზოტის ოქსიდის დონეც.
მსოფლიოს მეტეოროლოგიური ორგანიზაციის ინფორმაციით, სამრეწველო, სასოფლო-სამეურნეო და საყოფაცხოვრებო საქმიანობის შედეგად გამოწვეული დათბობის ან რადიაციის ზემოქმედება 1990 წლიდან 2015 წლამდე 37 პროცენტით გაიზარდა. ორგანიზაცია მოუწოდებს ქვეყნებს, რომ CO2-ის შემცირებაზე იყვნენ ორიენტირებულები.
“CO2-ის წინააღმდეგ ბრძოლის გარეშე ვერ დავძლევთ კლიმატის ცვლილებას და ვერ შევინარჩუნებთ ტემპერატურის 2 გრადუსი ცელსიუსით ნაკლებ ზრდას,“ – აცხადებს მსოფლიოს მეტეოროლოგიური ორგანიზაციის გენერალური მდივანი პეტერ ტაალასი. “აქედან გამომდინარე, 4 ნოემბერს დაგეგმილი პარიზის ხელშეკრულების ძალაში შესვლა, უაღრესად მნიშვნელოვანია, და რაც მთავარია, ხელი უნდა შევუწყოთ მის სწრაფ იმპლემენტაციას,“ -დასძინა მან.
შეგახსენებთ, რომ იმ ორასამდე ქვეყნის წარმომადგენლები, რომლებმაც პარიზის კლიმატის ხელშეკრულებას მოაწერეს ხელი, ნოემბერში მაროკოში შეიკრიბებიან და მომავლის გეგმებზე იმსჯელებენ.

წყარო: public.wmo.int
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ნიუ ჯერსიში ნაპოვნი მინის ნამსხვრევი მიანიშნებს, რომ დაახლოებით 56 მილიონი წლის წინ დედამიწას კომეტა, ან სხვა ობიექტი უნდა შეჯახებოდა.
მეცნიერთა ვარაუდით, ეს მოხდა 10 მილიონი წლის შემდეგ იმ ფაქტიდან, როცა ასტეროიდმა დინოზავრები გაანადგურა. ისინი აცხადებენ, რომ ამ შეჯახებას შესაძლოა დედამიწაზე განსაკუთრებით თბილი პერიოდი გამოეწვია, როდესაც მნიშვნელოვანი ძუძუმწოვრების ჯგუფი, მათ შორის პრიმატები გაჩნდნენ, რომლებმაც დასაბამი მისცეს ადამიანს.
ჟურნალ Science-ში  გამოქვეყნებული დასკვნების თანახმად, მუქი მინის პატარა სფერული ნამსხვრევი,microtektites,  წარმოადგენს იმის ძლიერ მტკიცებულებას, რომ დედამიწას კომეტა ან ასტეროიდი შეეჯახა. მეცნიერთა მტკიცებით ისინი მაშინ წარმოიქმნენ, როდესაც კოსმოსური ქვა დაეჯახა დედამიწის ზედაპირს და ააორთქლა ის ადგილები, სადაც დაეცა, ჰაერში ამოჰყარა გამდნარი ქვის ნამსხვრევები, რაც, საბოლოოდ, მინად იქცა.
microtektites გეოლოგიური ფენიდან ამოიღეს, რაც სამხრეთ ნიუ ჯერსის სამ რაიონში დაახლოებით 56 მილიონი წლის წინ ეოცენის ეპოქის დაწყებას მიანიშნებს.
ეს ემთხვევა დათბობის მოვლენის დაწყებას, რომელიც პალეოცენ-ეოცენური თერმული მაქსმუმის სახელითაა ცნობილი და რომელიც ატმოსფერული ნახშირორჟანგის დაგროვებასთან ასოცირდება. ეს პერიოდი 100,000 წელზე მეტხანს გრძელდებოდა და გლობალურმა ტემპერატურამ 9-14 გრადუს ფარენგეიტამდე (5-8 გრადუსი) მოიმატა.
ამ პერიოდამდე დაახლოებით 10 მილიონი წლით ადრე 10კმ სიგანის ასტეროიდმა უამრავი საზღვაო და სახმელეთო ქმნილება, მათ შორის დინოზავრები, გაანადგურა და ძუძუმწოვრებმა უპირატესობა მოიპოვეს.
56 მილიონი წლის წინ ასეთი მასობრივი განადგურება არ მომხდარა, თუმცა ოკეანის ბევრი ერთუჯრედიანი არსება გაქრა. გლობალური დათბობის პერიოდში ჩნდება პრიმატები და ძუძუმწოვრების ორი ჯგუფი, მათ შორის ერთ-ერთი მოიცავს ირმებს, ანტილოპებს, ცხვრებს, თხებს და სხვ. და მეორე – ცხენებსა და მარტორქებს.
მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ობიექტი, რომელიც 56 მილიონი წლის წინ შეეჯახა დედამიწას, კომეტა იყო. „თუმცა დანამდვილებით არ შეგვიძლია ვთქვათ, კონკრეტულად სად მოხდა შეჯახება და რა ზომის იყო კომეტა,“ – აცხადებს გეოქიმიკოსი მორგან შალერი.

წყარო: reuters
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ბუენის-აირესში მდებარე ზოოპარკი იხურება. აღნიშნული გადაწყვეტილება ქალაქის მერმა მას შემდეგ მიიღო, რაც ზოოპარკის ადმინისტრაცია ცხოველებისა და შენობების მდგომარეობის გამო რამდენჯერმე სკანდალში გაეხვა.
ის გახდება ეკო პარკი, რომელიც გარემოს შენარჩუნებას შეუწყობს ხელს.
ქალაქის მერის განცხადებით, ცხოველებს ღირსების შემლახავ პირობებში უწევდათ ცხოვრება.
ზოოპარკი 1875 წლიდან არსებობს, იგი კერძო კომპანიის მმართველობის ქვეშ იმყოფება, რომელმაც მენეჯმეტის უფლება კონკურსის წესით მოიპოვას.
ზოოპარკმა საზოგადოების ყურადღება ცხოველების არაადეკვატურ პირობებში ყოფნის გამო მიიპყრო. განსაკუთრებით ცუდ მდგომარეობაში იყვნენ ცხელი ზაფხულის პერიოდში პოლარული დათვები. ზოოპარკის უკანსაკნელი პოლარუილი დათვი სამნახევარი წლის წინ დაიღუპა.
50 ცხოველს შორის, რომლებსაც გადაადგილება არ შეუძლიათ და, შესაბამისად, ზოოპარკში რჩებიან, ორანგუტანი სანდრაა. სანდრა ორი წლის წინ საერთაშორისო მედიის და საზოგადოების ყურადღების ცენტრში მოექცა. ცხოველთა უფლებების დამცველმა აქტივისტებმა მასთან დაკავშირებული სასამართლო საქმეც კი მოიგეს. სასამართლომ მას „არა-ადამიანი, რომელიც უფლებებს იმსახურებს“ სტატუსი მიანიჭა.

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ამერიკის ქალაქ ცინცინატის ზოოპარკის ადმინისტრაციამ პატარა ბიჭის გადასარჩენად ლიკვიდირებული გორილას სპერმის შენახვის გადაწყვეტილება მიიღო იმ იმედით, რომ ჰარამბეს სიკვდილის შემდეგ მისი შთამომავლები გაჩნდებიან.
თუმცა, აშშ ოფიციალური ორგანო, რომელიც ზედამხედველობას უწევს ზოოპარკში ცხოველების შეჯვარებას, აცხადებს, რომ ნაკლებად სავარაუდოა დასავლეთის დაბლობის გორილას სპერმამ იშვიათი და გადაშენების პირას მყოფი სახეობების „გაყინულ ზოოპარკში“ წვლილი შეიტანოს.
„ის იქნება მხოლოდ და მხოლოდ მომავალში გამოყენების ან სამეცნიერო კვლევების მიზნით დაკონსერვებული“, განაცხადა კრისტრინ ლუკასმა, რომელიც ზოოპარკებისა და აკვარიუმების გორილას სახეოებების გადარჩენის გეგმის ხელმძღვანელია.
აშშ ზოოპარკებში ამჟამად ჰარამბეს ჯიშის 350 გორილა ცხოვრობს, რაც სრულიად საკმარისია მათ გასამრავლებლად. რეპროდუქციული ასაკის მდედრ გორილებს ჰორმონალურ კონტრაცეპტივებსაც კი ასმევენ.
შეგახსენებთ, რომ ცინცინატის ზოოპარკის ადმინისტრაციამ 17 წლის ჰარამბეს ლიკვიდირების გადაწყვეტილება 4 წლის ბიჭუნას სიცოცხლის გადასარჩენად მიიღო, რომელიც გორილას გალიაში შემთხვევით ჩავარდა.
აღნიშნულ გადაწყვეტილებას საზოგადოების მხრიდან კრიტიკა მოჰყვა. ქალაქის პოლიციამ აღნიშნულ ფაქტზე გამოძიება დაიწყო, დაიკითხა ბიჭუნას ოჯახიც.

წყარო: Reuters 

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ჩინეთმა ნიადაგის დაბინძურების წინააღდეგ საბრძოლველად ახალი სამოქმედო გეგმა შეიმუშავა.
ჩინეთი მიზნად ისახავს 2020 წლისთვის მაქსიმალურად შეამციროს ნიადაგის დაბინძურება, ასევე დაასტაბილუროს და გააუმჯობესოს ნიადაგის ხარისხი 2030 წლისთვის.
ამის შესახებ ქვეყნის ხელისუფლების მიერ გავრცელებულ სამოქმედო გეგმაშია აღნიშნული.
გასულ წელს, ჩინეთის გარემოს დაცვის მინისტრმა განაცხადა, რომ ქვეყნაში ნიადაგის დაბინძურება 16.1 პროცენტით აჭარბებს სახელმწიფო ლიმიტს. თუმცა მძიმე მეტალის ან ქიმიური დაბინძურების წინააღმდეგ მოქმედების განსახორციელებლად დიდი ხარჯია საჭირო, ამის გამო ჩინეთის ხელისუფლებამ კერძო კაპიტალის მოზიდვის გადაწყვეტილება მიიღო.
რაც უფრო ინდუსტრიულად განვითარებულია ქვეყანა, მით მეტია ნარჩენის წარმოქმნის, ჰაერის, წყლისა და ნიადაგის დაბინძურების რისკი, ძირითად „დამაბინძურებლებს“ შორის აღსანიშნავია აშშ, ჩინეთი, ინდონეზია და ბრაზილია.
დაბინძურებული ჰაერი, ნიადაგი და წყალი კლიმატის ცვლილებას იწვევს, რაც თანამედროვეობის ერთ-ერთი ყველაზე აქტუალური გამოწვევაა. კლიმატის ცვლილების შედეგად, იცვლება ბუნება და ეკოსისტემები, იზრდება ადამანიათა დაავადებების რისკი, ეპიდემიები. „სათბურის ეფექტით“ გამოწვეული მავნე შედეგების ინტენსივობა იზრდება ყოველწლიურად რაც კიდევ უფრო ამძაფრებს და სასწრაფოს ხდის პრობლემის გადაჭრის აუცილებლობას. მე-20 საუკუნეში დაფიქსირებული და ამჟამად მიმდინარე კლიმატის ცვლილების მიზეზად აღიარებულია ადამიანის საწარმოო საქმიანობა და ინტენსიური ინდუსტრიალიზაცია, რის შედეგადაც გამოყოფილი სათბური აირები ცვლის ატმოსფეროს შემადგენლობას და ხელს უშლის სითბოს კარგვას. ამ აირებს „სათბური გაზები“ ეწოდება, რომელთა შორისაა ნახშირორჟანგი, მეთანი, აზოტის ქვეჟანგი, ჰიდროფტორნახშირბადები, პერფტორნახშირბადები და გოგირდის ჰექსაფტორიდი.

წყარო: Reuters 

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”