close

ასტრონომია - კოსმოსი

ასტრონომია - კოსმოსი

უცხო პლანეტიდან თანმიმდევრული რადიო სიგნალი დაფიქსირდა – მეცნიერები მასზე სიცოცხლის ძიების მიზანშეწონილობაზე საუბრობენ

უცხო პლანეტიდან თანმიმდევრული რადიო სიგნალი დაფიქსირდა, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ იქ, შესაძლოა, საცხოვრებლად ვარგისი გარემო იყოს. კერძოდ, სიგნალი YZ Ceti b-მა გამოაგზავნა, კლდოვანმა პლანეტამ, რომელიც ვარსკვლავის გარშემო დაახლოებით 12 სინათლის წლის მანძილზე ბრუნავს.

სიგნალი იძლევა იმის ვარაუდის საფუძველს, რომ პლანეტას აქვს საკუთარი მაგნიტური ველი, რაც, როგორც ითვლება, უმნიშვნელოვანესია ცალკეულ სამყაროში სიცოცხლის შესანარჩუნებლად.

დედამიწაზე ჩვენი მაგნიტური ველი გვეხმარება დაცულები ვიყოთ მზისგან გამოფრქვეული მაღალი ენერგიის ნაწილაკებისა და პლაზმისგან. როგორც ასეთი, ნებისმიერ პლანეტაზე სიცოცხლე, სავარაუდოდ, დამოკიდებული იქნება მსგავსი ველის მიერ დაცვაზე.

აქამდე მკვლევარები ცდილობდნენ დაედასტურებინათ, აქვთ თუ არა შორეულ კლდოვან პლანეტებს საკუთარი მაგნიტური ველები და, შესაბამისად, უჭირდათ იმის თქმა, რამდენად სავარაუდოა, რომ პლანეტაზე შესაძლებელია სიცოცხლის არსებობა.

”სხვა მზის სისტემებში პოტენციურად საცხოვრებლად ვარგისი  სამყაროების ძიება ნაწილობრივ დამოკიდებულია იმის განსაზღვრაზე, აქვთ თუ არა კლდოვან, დედამიწის მსგავს ეგზოპლანეტებს  მაგნიტური ველები. ეს კვლევა აჩვენებს არა მხოლოდ იმას, რომ ამ კონკრეტულ კლდოვან ეგზოპლანეტას, სავარაუდოდ, მაგნიტური ველი აქვს, არამედ იძლევა პერსპექტიულ მეთოდს მეტის პოვნისთვის,” – განაცხადა აშშ-ის ეროვნული რადიო ასტრონომიის ობსერვატორიის პროგრამის დირექტორმა, ჯოზეფ პეშემ.

კვლევის შედეგები აღწერილია ნაშრომში : „თანმიმდევრული რადიო იმპულსები ცნობილი M-ჯუჯა ვარსკვლავის მასპინძელი პლანეტა YZ Ceti-დან“, რომელიც სამეცნიერო ჟურნალ Nature Astronomy-ში გამოქვეყნდა.

წყარო :  independent.co.uk

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

NASA-მ მარსის ახალი ფოტოები გადაიღო

ასტრონომები განაგრძობენ მარსის შესწავლას და მასზე სიცოცხლის ნიშნების ძიებას. ცოტა ხნის წინ, NASA-ს ზონდმა მარსზე გადაღებული ახალი ფოტოები გამოაგზავნა. მან წითელი პლანეტის ზედაპირზე ტალღისებრი ორნამენტები დააფიქსირა. მსგავსი ორნამენტები დედამიწის ცივ, მთიან რეგიონებში შეიმჩნევა. ეს კი მეცნიერებს მარსის კლიმატის უკეთ შესწავლაში დაეხმარება.

მეცნიერების თქმით, მიღებული ფოტოები იმაზე მიუთითებენ, რომ დიდი ალბათობით, მარსი და დედამიწა მსგავსი პროცესებით იყო ფორმირებული. სპეციალისტები აღნიშნავენ, რომ ეს აღმოჩენა მარსის კლიმატის ისტორიის შესწავლაში მნიშვნელოვან როლს შეასრულებს.

ახლა მეცნიერები აპირებენ დაადგინონ, როდის გაჩნდა ეს ორნამენტები მარსზე. მათ სურთ გაიგონ როგორი პირობები იყო ან არის წითელ პლანეტაზე.

საინტერესოა ის ფაქტიც, რომ მარსის რელიეფის ტალღისებური ფორმები ისეთივე გეომეტრიული სქემისაა, როგორიც დედამიწის მთიან რეგიონებში, არქტიკაში და ჩვენი პლანეტის სხვა ცივ რეგიონებში. მეტი ინფორმაციის მოსაგროვებლად კვლევები გაგრძელდება. მიღებული შედეგები კი დედამიწის არსებულ შედეგებთან იქნება შედარებული.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

53 წლის წინ კოსმოსში გაშვებული საბჭოთა კოსმოსური აპარატი ატმოსფეროში სავარაუდოდ, 10 მაისს შემოვა – დეტალები

1972 წელს გაშვებულ თანამგზავრ Kosmos-482-ს მალე ცეცხლოვან აღსასრული დაუდგება.

50 წელიწადი კოსმოსში ყოფნის შემდეგ, საბჭოთა კავშირის მისია Kosmos-482 რამდენიმე დღეში დედამიწის ატმოსფეროში შემოვა.

მისია 1972 წლის 31 მარტს გაუშვეს ბაიკონურის კოსმოდრომიდან რაკეტა Molniya-8K78M-ით და ის პლანეტა ვენერასკენ უნდა წასულიყო.

ატმოსფეროში მისი შემოსვლა სავარაუდოდ 10 მაისს მოხდება, მაგრამ თარიღი კიდევ უფრო დაზუსტდება რამდენიმე დღით ადრე. შემოსვლის კოორდინატები საკმაოდ ფართოა, ჩრდილოეთის 52-გრადუსიანი განედიდან სამხრეთის 52-გრადუსიან განედამდე.

წყარო:

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

„ქალაქის მკვლელი“ ასტეროიდი ასტრონომების ყურადღების ცენტრში – მისი მოულოდნელი ფორმა გაკვირვებას იწვევს

ასტრონომებმა ახლახან შენიშნეს ასტეროიდი, რომელსაც მეტსახელად „ქალაქის მკვლელი“ უწოდეს. როგორც წესი, ამ ტერმინით მოიხსენიებენ იმ მასშტაბის კოსმოსურ ობიექტებს, რომელთაც შეჯახებისას ყველაფრის განადგურება შეუძლიათ.

ნასამ და სხვა საერთაშორისო ჯგუფებმა დააფიქსირეს, რომ ასტეროიდ 2024 BX1-ს — რომელსაც თავდაპირველად მთვარესთან მიახლოების შანსიც ჰქონდა,  არ აქვს ტიპური ფორმა. პირიქით, ის გაწელილი და არასწორი კონტურების მქონეა, რაც ასტრონომთა შეფასებით, მიანიშნებს, რომ ის შეიძლება ორი ციური სხეულის შეჯახების შედეგად იყოს წარმოქმნილი ან იყოს ე.წ. “ნამსხვრევების გროვა” (rubble pile), რომელიც გრავიტაციით მხოლოდ მოჩვენებითად არის შეკრული.

ამგვარი ასტეროიდების შესწავლა განსაკუთრებულაც რთულია. მათი არასტანდარტული ფორმა მზის შუქს ირეკლავს, რაც ტრადიციული დაკვირვების მეთოდების გამოყენებას ართულებს და მათი ტრაექტორიის განსაზღვრას ართულებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ასტეროიდს არც დედამიწაზე და არც მთვარეზე პირდაპირი შეჯახების შანსი არ აქვს,  მეცნიერები აქტიურად აკვირდებიან მის მოძრაობას.  ასტეროიდების კვლევა არა მხოლოდ პოტენციური საფრთხის მინიმიზაციისთვის არის მნიშვნელოვანი, არამედ გვაწვდის ინფორმაციას მზის სისტემის წარმოშობასა და ევოლუციაზე.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

დღეს და ხვალ ცაზე „მოღიმარი სახის“ მთვარე გამოჩნდება ვენერასთან და სატურნთან ერთად

ღამის ცაზე ბევრი რამ ხდება და ხშირად, ობიექტები მართლაც საოცრად განლაგდებიან ხოლმე.

24-25 აპრილის ღამეს, განთიადამდე ცოტა ხნით ადრე, სწორედ ერთ-ერთი ასეთი განლაგება მოხდება.

ამჟამინდელ მილევად ახალ მთვარეს ცაზე შეუერთდება ორი პლანეტა — ვენერა და სატურნი, თანაც ისეთი კონფიგურაციით, რომ თქვენი გეოგრაფიული მდებარეობიდან გამომდინარე, შეიძლება გაღიმებული სახე გამოსახონ. თუმცა, ეს სახე დახრილი იქნება.

კონფიგურაციას, როდესაც ორი ან მეტი ციური სხეული ცაზე ერთად ჩნდება, შეერთებას უწოდებენ.

„მოღიმარი სახის“ კონფიგურაციის შემთხვევაში, თავად მთვარე ცაში ძლიერ მილეულად გამოჩნდება. ვენერა და სატურნი შეუიარაღებელი თვალითაც ჩანს და მათი შემჩნევა ადვილი იქნება. ვენერა ძლიერ იკაშკაშებს (ის ღამის ცის მეორე ყველაზე კაშკაშა ობიექტია მთვარის შემდეგ), სატურნი ნაკლებად, მაგრამ მაინც საკმაოდ.

უკეთესად დაკვირვებისთვის შეგიძლიათ გამოიყენოთ ბინოკლი ან სამოყვარულო ტელესკოპი.

სიკაშკაშის პიკს ვენერა 27 აპრილს მიაღწევს და ასეთი კაშკაშა 2026 წლის ნოემბრამდე აღარ გამოჩნდება. არც ეს შანსია ხელიდან გასაშვები.

იმისათვის, რათა არაფერი გამოგრჩეთ, თქვენი ადგილმდებარეობიდან ამ მოვლენის დანახვის ზუსტი დეტალები შეგიძლიათ შეამოწმოთ TimeandDate-ზე ან Stellarium-ზე.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსირობოტექნიკატექნოლოგიები

მასკი მარსზე Optimus ჰუმანოიდის რობოტების გაგზავნას გეგმავს – რა ვიცით ამის შესახებ

ილონ მასკს სურს მარსზე Tesla Optimus რობოტების გაგზავნა. ჰუმანოიდი რობოტები წითელ პლანეტაზე SpaceX-ის მისიით 2026 წლის ბოლოს გაემგზავრებიან. ამის შესახებ Newsweek-ი იტყობინება.

„იმედია Starship მარსზე გაემგზავრება მომავალი წლის ბოლოს Optimus რობოტი მკვლევრებთან ერთად!” – თქვა მასკმა.

Optimus თავდაპირველად წარმოდგენილი იყო 2024 წლის ოქტომბერში, როგორც რობოტი ასისტენტი ყოველდღიური ცხოვრებისთვის. მასკი შემდეგ ამბობდა:

„ის გააკეთებს ყველაფერს, რაც გინდა… მას შეუძლია იყოს შენი მეგობარი, მიირთვას სასმელი, გაასეირნოს ძაღლი, გათიბოს შენი გაზონი, იყიდოს სასურსათო ნივთები…“,- აღნიშნავდა მასკი.

ახლა ჩვენ ვსაუბრობთ კოსმოსში რობოტების, როგორც ავტონომიური მკვლევრების გამოყენებაზე. მასკმა არაერთხელ განაცხადა მარსის კოლონიზაციის სურვილი.

სექტემბერში მან დაწერა: „ფრენის ინტენსივობა ექსპონენტურად გაიზრდება, დაახლოებით 20 წელიწადში თვითკმარი ქალაქის აშენების მიზნით“.

თუმცა, ბევრი ექსპერტი ამ იდეის მიმართ ფრთხილია და მასში რისკს ხედავს: „შეიძლება ეს მოხდეს ამ ათწლეულში? შესაძლოა, მაგრამ დიდი რისკით. მაგრამ თუ მივცემთ სამ ათწლეულს, დავინახავთ, როგორ შეიძლება რისკმა დაიწიოს მისაღებ დონემდე.”

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ანალიტიკაასტრონომია - კოსმოსიეს საინტერესოაკვლევები

ამოვხსნით თუ არა ირმის ნახტომის იდუმალებით სხვა გალაქტიკებზე სიცოცხლეს?

ალბათ ერთხელ მაინც გიფიქრიათ უცხოპლანეტელებზე, არსებობენ თუ არა ისინი, ვართ თუ არა „ერთადერთნი“, ვინც თიხისგან გამოძერწეს, პარადოქსია, მაგრამ რა იქნებოდა სხვა გალაქტიკაში რომ გვეცხოვრა? ან იქნებ ჩვენივე ირმის ნახტომია ვიღაცისთვის „სხვა“, ამოუცნობი – როგორც ჯოკონდას ღიმილი, მიუწვდომელი როგორც ჰორიზონტის ხაზი…

  გალაქტიკა ეს არის: ვარსკვლავების, მათი ნარჩენების, აირების, მტვრისა და მუქი ნივთიერებების გრავიტაციულად შეკრული სისტემა. გალაქტიკა ცაზე „რძიანი რგოლების“ მსგავსი სინათლის სხივის სარტყელივით აღიბეჭდება.  სიტყვა გალაქტიკა გამომდინარეობს ბერძნული სიტყვისდან ’’γαλαξίας“, რაც სიტყვასიტყვით „რძიანს“ ნიშნავს.  ბერძნული მითის მიხედვით, ზევსი მის მოკვდავ ჩვილ ჰერაკლეს მძინარე ცოლის- ჰერას გულმკერდზე დააწვენს, რათა რძის დალევის შემდეგ ჩვილი უკვდავი გახდეს, თუმცა გამოღვიძების შემდეგ გაბრაზებული ჰერა ბავშვს ხელიდან აგდებს, მისი რძე კი, მკრთალი სხივების სარტყელივით იფანტება ჰაერში. სწორედ აქედან წარმოდგება სახელწოდება  “Milky Way” ანუ „ირმის ნახტომი“. 1610 წელს გალილეო გალილეიმ მისი ტელესკოპით პირველად განსაზღვრა, რომ სარტყელი დამოუკიდებელი ვარსკვლავებისგან შედგებოდა, აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ 1920 წლამდე ფიქრობდნენ, თითქოს ირმის ნახტომი შეიცავდა სამყაროში არსებულ ყველა ვარსკლავს. გალაქტიკები მათი მორფოლოგიის მიხედვით იყოფა: ელიფსური, უსწორმასწორო და სპირალურ ფორმებად. ზოგიერთ გალაქტიკას მის აქტიურ ცენტრში გააჩნია შავი ხვრელი. მაგალითად, ირმის ნახტომის გალაქტიკის შავ ხვრელს ’’Sagittarius A“ ეწოდება, რომლის მასაც 4-მილიონჯერ აღემატება მზის მასას. 2016 წლის მარტის გამოკვლევებით დადგინდა, რომ ’’GN-z11“ წარმოადგენს უძველეს გალაქტიკას, რომელიც დიდი აფეთქებიდან 400 მილიონი წლის შემდეგ არსებობს და დედამიწისგან 32 მილიარდი სინათლის-წლების მანძილზეა დაშორებული.

ირმის ნახტომი ის გალააქტიკაა, რომელიც შეიცავს იმ მზის სისტემას, სადაც ჩვენ ვცხოვრობთ. სავარაუდოდ, ამ გალაქტიკაში 100 მილიარდი პლანეტაა. მასში შემავალი უძველესი ვარსკვლავი, დაახლოებით, ისეთივე ძველია, როგორც  სამყარო თვითონ. მიუხედავად იმისა, რომ ტელესკოპებით აკვირდებიან და იკვლევენ სხვადასხვა ობიექტს, დღესდღეობით, უძლიერეს ტელესკოპებსაც კი არ შეუძლიათ მილიარდობით ობიექტის გამოსახვა და აღმოჩენა. ეს ფაქტი გვაფიქრებინებს იმას, რომ ზოგიერთი ადამიანისგან დისტანციურად განლაგებული წარმონაქმნი,  შესაძლოა ხსნიდეს  სამყაროს შექნის თეორიებს მეცნიერულ დონეზე რელიგიური მოძღვრების გაუთვალისწინებლად ან შეიძლება არსებობს კიდეც სიცოცხლე სხვა სამყაროში, ამიტომ მეცნიერები ყოველთვის ცდილობენ ახალ-ახალი აღმოჩენებს მიაღწიონ. თვით ირმის ნახტომშიც კი ბევრი რამ საიდუმლოდ რჩება, წარმოგიდგენთ ზოგიერთ მათგანს:

მზის წარმოშობა – მზე, ისევე როგორც ვარსკვლავები, წარმოიქმნა კლასტერებისგან. ეს ვარსკვლავური „ძმები“ წარმოიქნენ მსგავსი აიროვანი ღრუბლებისაგან, ამიტომ მათი ქიმიური შემადგენლობა ერთია. დღესდღეობით დედამიწის 325 სინათლის წელიწადში 100 000 ვარსკვლავი შეისწავლეს, მაგრამ მათგან მხოლოდ ორია რომელიც მზის მსგავსია. რადგან მზე უნიკალურია, შეიძლება იგი მისივე კლასტერიდან გადაადგილდა ან „გამოიქცა“ 4,5 მილიარდი წლის წინათ. შესაფერისი კანდიდატი, რომლიდანაც შესაძლებელია მზე ფორმირებულიყო – ეს არის მორიელის თნავარსკვლავედი – “Messier 67“, რომელიც ისეთივე ქიმიური აგებულების, ტემპერატურის და წლოვანებისაა, როგორიც მზე. თუმცა მექსიკის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა მათი შედარებით აღმოაჩინეს, რომ ’’M67’’ არ მუშაობდა. გარდა ამისა ’’M67’’ ვერტიკალური ბობირება 5-ჯერ აღემატება მზისას და მზის წარმოსაქმნელად საჭირო სიჩქარე გამოიწვევდა პლანეტარული დისკის გახლეჩას. სავარაუდოა, რომ მზის კლასტერი აღარ არსებობს, მაგრამ მეცნიერებს იმედი აქვთ, რომ ამაზე პასუხს “Gaia’’ სატელიტი გასცემს, რომელიც წარმოადგენს მილიარდობით ვარკლავის „სახეს“, მასზე 2018 ში უნდა დამთავრდეს მუშაობა და მოპოვებულმა ცნობებმა გალაქტიკის ევოლუციაზე უნდა იქონიოს გავლენა.

ვარსკვლავური ტალღები – ’’The Sloan Digital SkySurvey’’ – პროექტის საფუძველზე აღმოაჩინეს 930000 გალაქტიკა და 120000 კვაზარი. ამ მონაცემების საფუძველზე და საიმედო გამოანგარიშებით, მეცნიერებმა შეამჩნიეს ვარსკვლავების ჯგუფური ვერტიკალური განაწილება, რომლებიც ხშირად ეჯახებოდნენ ერთმანეთს, რის საფუძველზე წარმოიქნებოდა ტალღები. ჯგუფში დაახლოებიტ 300 000 ვარსკვლავია, რომლებიც აიძულებენ გალაქტიკას „ზარივით რეკოს“.  საინტერესოა, რა იდუმალება იმალება ამ ვარსკვლავებში? დღეს მეცნიერები მიიჩნევენ რომ ტალღები ესარის ნარჩენები რაღაცის, რაც ჩვენს გალაქტიკაში დღემდეა თუმცა არ ჩანს. არსებობს მეორე მოსაზრება, რომლის მიხედვით ეს ნიმუშები შესაძლოა წარმოადგენდნენ შავი მატერიის ნარჩენებს, რომელმაც 100 წლის წინ ჩაუარა ირმის ნახტომს და გამოიწვია ვარსკვლავების ასეთი მდგომარეობა. ამ ფაქტის ახსნამ შესაძლებელია ჩვენი ისტორიის ახალი კარები გახსნას.

მაღალსიჩქარიანი ღრუბლები – ისინი პირველად 1963 წელს აღმოაჩინეს, რომლებიც ირმის ნახტომისგან განსხვავებული მიმართულებით მოძრაობდნენ. მათი სიჩქარე წამში სულ მცირე 50 კილომეტრს შეადგენს. ძირითადად, წყალბადებისაგან შედგებიან, თუმცა ჩვენს გალაქტიკაში საიდან მოხვდნენ -უცნობია, შესაძლოა, ინტერგალაქტიკური სივრციდან. ჯან ოორტმა, რომელიც ერთ-ერთი იყო ვინც ღრუბლები აღმოაჩინა, ივარაუდა, რომ ღრუბლები – ეს წარმოადგენს  გალაქტიკების ნარჩენებს ან შესაძლოა, სხვადასხვა ორბიტიდან ჩნდებოდეს.

მაგელანის ღრუბლები – ირმის ნახტომის თანამგზავრ გალაქტიკას წარმოადგენენ, რომელიც 16 საუკუნეში ფერნარდო მაგელანის ვოიაჟის დროს იქნა აღმოჩენილი. უგრძესი ღრუბელი დედამიწიდან დაახლოებით 160000 სინათლის წლისაა, ხოლო პატარა 30000. ისინი 13 მილიარდი წლისაა და ორჯერ უფრო სწრაფად მოძრაობენ ვიდრე ეგონათ. ეს ფაქტები მიუთითებს იმაზე, რომ შესაძლებელია ირმის ნახტომი ორჯერ უფრო დიდი იყოს.

X გალაქტიკა – ყველაზე პოპულარული ასტრონომიული შეთქმულების თეორია „პლანეტა X”, რომელსაც ჩუმად ადევნებს თვალყურს NASA,  პლანეტა იუპიტერის, მზის ან არაფორმარული ორბიტების ზომის შეიძლება იყოს. მიუხედავად იმისა, რომ შესაძლებელია ეს თეორია აქსიომაა, ასეთი პლანეტის არსებობაც რეალურია. ეს ჯუჯა გალაქტიკაა, რომელსაც ვერ ვხედავთ მტვრის ნაწილაკებისა და ღრუბლების გამო, მაგრამ მოთვსებულია ირმის ნახტომის საპირისპირო მხარეს. Sukanya Chakrabarti-მა შეიმუშავა ბნელი გალაქტიკების პოპულაციის მეთოდი წყალბადის გაზის სპირალურ გალაქტიკებში განაწილების გამოკვლევით.წყალბადის გაზი ხუთჯერ აღემატება გალაქტიკის ცენტრს, ვიდრე ვარსკვლავებით დასახლებული ტერიტორია.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

მკვლევრების თქმით, მათ უცხოპლანეტელების რადიოსიგნალების მიღების ახალი მეთოდი შეიმუშავეს

ახლომდებარე ვარსკვლავური სისტემა არამიწიერი სიცოცხლის ძიებაში შეიძლება დაგვეხმაროს.

The Astronomical Journal-ში გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, ასტრონომებმა შეიმუშავეს მეთოდი, რომელიც უცხოპლანეტელებზე “მონადირეებს” ბევრად უფრო მცირე გამტარიანობის რადიოსიგნალების დაფიქსირების საშუალებას მისცემს. საუბარია ისეთი სიგნალების დაჭერაზე, რომლებსაც ჩვენს კოსმოსურ ხომალდებთან კომუნიკაციისას ვიყენებთ.

მეთოდის გამოსაცდელად მკვლევრები დააკვირდნენ TRAPPIST-1-ის ვარსკვლავურ სისტემას, რომელიც ჩვენგან მხოლოდ 41 სინათლის წლითაა დაშორებული. მის ცენტრში არის წითელი ჯუჯა, გარშემორტყმული შვიდი კლდოვანი, დედამიწის ზომის ეგზოპლანეტით. საინტერესოა, რომ აქედან სამი პლანეტა სასიცოცხლო ზონაში ბრუნავს. ეს იმას ნიშნავს, რომ ამ პლანეტებზე წყლის შენარჩუნება და შესაბამისად სიცოცხლის არსებობა შესაძლებელია.

მიუხედავად იმისა, რომ უშუალოდ უცხოპლანეტელების კვალი ვერ დააფიქსირეს, დადასტურდა, რომ ახლად შემუშავებული ტექნიკა მუშაობს. ეს ნიშნავს, რომ მეთოდის გამოყენება შესაძლებელია კოსმოსში ისეთი სიგნალების დასაჭერად, რომლებიც შორს გასაგზავნად არ იყო გათვლილი.

“ასეთ დროს ძირითადად ძლიერ სიგნალებს ვეძებთ. ჩვენს მიმღებებს მგრძნობელობის განსაზღვრული ზღვარი აქვს. ეს ნიშნავს, რომ უნებლიედ გაგზავნილი სიგნალის დაჭერა რთულია. თუმცა, ახალი ტექნოლოგიით ჩვენ შევძლებთ დავაფიქსიროთ ისეთი სიგნალები, რომლებსაც კოსმოსური ხომალდი აგზავნის”, — თქვა კვლევის წამყვანმა ავტორმა, ნიკ ტუსეიმ.

უცხოპლანეტელი ცივილიზაცია ჩვენსას რომ ჰგავდეს, მათ მიერ გაგზავნილი სიგნალებიც ჩვენი სიგნალების მსგავსი იქნება. საუბარია ზონდებისა და როვერების მიერ გაგზავნილ სიგნალებზე, რომლებსაც ნაკლები ენერგია სჭირდება. შესაბამისად, მათი დიდ მანძილებზე დაფიქსირება რთულია.

ამ პრობლემის აღმოსაფხვრელად მკვლევრები პლანეტების ოკულტაციას დაელოდნენ. ეს ხდება მაშინ, როდესაც ერთი პლანეტა მეორე პლანეტის წინ გადის (ჩვენი პერსპექტივიდან). ეს ერთი ციური სხეულიდან მეორე ციურ სხეულისადმი გაგზავნილი სიგნალის ჩაწერის საშუალებას იძლევა.

ერთ-ერთი ასეთი სიგნალის დაჭერის მიზნით, მკვლევრებმა Allan Telescope Array, რადიოტელესკოპების დიდი კომპლექტი გამოიყენეს. ასტრონომები TRAPPIST-1-ის სისტემას 28 საათის განმავლობაში აკვირდებოდნენ.

ასტრონომების პროგნოზით პლანეტებიდან 2200-მდე რადიოსიგნალი უნდა წამოსულიყო, რაც დაკვირვებასთან თანხვედრაში აღმოჩნდა.

აქედან უცხოპლანეტელების მიერ წარმოებული სიგნალი არცერთი იყო, თუმცა თავად ფაქტი, რომ ასტრონომებმა რადიოსიგნალების დაჭრა შეძლეს, ბევრ რამეზე მეტყველებს.

“TRAPPIST-1-ის სისტემა შედარებით ახლოს არის დედამიწასთან და ჩვენ გვაქვს დეტალური ინფორმაცია მისი პლანეტების ორბიტის შესახებ. ეს მას შესანიშნავ ბუნებრივ ლაბორატორიად აქცევს ახალი ტექნიკის შესამოწმებლად. მეთოდები და ალგორითმები, რომლებიც ჩვენ შევიმუშავეთ ამ პროექტისთვის, საბოლოოდ შეიძლება გამოვიყენოთ სხვა ვარსკვლავურ სისტემებზეც. ეს უცხო ცივილიზაციების აღმოჩენის შანსებს მნიშვნელოვნად ზრდის”, — აღნიშნულია კვლევაში.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

შესაძლოა, შავი ხვრელები სამყაროს გაფართოებაში მონაწილეობდეს — კვლევა

თანამედროვე კოსმოლოგიაში სამყაროს აჩქარებული გაფართოების ყველაზე სარწმუნო მიზეზად ბნელი ენერგიამიიჩნევა, რომელიც დაკვირვებადი კოსმოსის ენერგიის თითქმის 70%-ზეა პასუხისმგებელი. ზუსტად რას უკავშირდება მისი წარმოქმნა, ჯერ კიდევ გაურკვეველია, მაგრამ ახალი კვლევის ფარგლებში მეცნიერები საინტერესო ჰიპოთეზას გვთავაზობენ.

მოსაზრება, რომ ბნელი ენერგია გიგანტური შავი ხვრელების მიერ ფორმირდება, აქამდეც გაჟღერებულა, მაგრამ ახლა ასტრონომები ამის სავარაუდო მინიშნებაზე საუბრობენ. კავშირზე, რომელიც ბნელი ენერგიის მზარდ სიმკვრივესა და შავი ხვრელების ასევე მზარდ მასას შორისაა, რაც სამყაროს ხნიერების მატების პროპორციულია.

სპეციალისტები ამბობენ, რომ ისეთი ძლიერი გრავიტაცია, როგორიც კოსმოსის დასაბამში იყო, ახლა შავი ხვრელების შუაგულშია. მათი აზრით, შესაძლებელია, მასიური ვარსკვლავის შემადგენელი მატერია გრავიტაციული კოლაფსისას ისევ ბნელ ენერგიად გარდაიქმნებოდეს. ეს მცირემასშტაბიანი დიდი აფეთქების ერთგვარ უკუპროცესად შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ.

ამ საკითხის შესასწავლად მკვლევრებმა ნიკოლას მეიოლის სახელობის ტელესკოპზე დამონტაჟებული სპექტროსკოპი DESI გამოიყენეს. ეს ობსერვატორია მილიონობით გალაქტიკის მდებარეობას ყოველთვიურად აკვირდება, რათა სამყაროს გაფართოების შესახებ მონაცემები მოიპოვოს. ის შესაძლებლობას იძლევა, რომ კოსმოსის ევოლუციის განმავლობაში ბნელი ენერგიის სიმკვრივის ცვლილებაზე მეტი შევიტყოთ.

ბნელი ენერგიის შესახებ აღნიშნული მონაცემები მეცნიერებმა სამყაროს განვითარების სხვადასხვა ეტაპზე შავი ხვრელების ზრდას შეადარეს და აღმოაჩინეს, რომ ეს ორი ფენომენი თანხვედრაშია. კერძოდ, მასიური ვარსკვლავების სიკვდილისას შავი ხვრელების წარმოქმნის პარალელურად კოსმოსში ბნელი ენერგიაც იმატებდა, ანუ შესაძლებელია, პირველი მეორის წყარო იყოს.

თუ ეს მოსაზრება მართებულია, მაშინ კოსმოლოგიის უმნიშვნელოვანეს კითხვას გაეცემა პასუხი. ამის მიუხედავად, რაიმე დასკვნის გამოსატანად კიდევ ბევრი დაკვირვება და ექსპერიმენტია საჭირო.

ავტორთა ნაშრომი გამოცემაში Journal of Cosmology and Astroparticle Physics გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიკვლევები

კვლევა: პლანეტა მერკურიზე შესაძლოა ბრილიანტის 18 კილომეტრიანი მიწისქვეშა ფენა არსებობდეს

მეცნიერების კვლევის მიხედვით, პლანეტა მერკურიზე შესაძლოა ბრილიანტის 18 კილომეტრიანი სისქის ფენა არსებობდეს, – ამის შესახებ ინფორმაციას CNN ავრცელებს.

პლანეტა მერკური მზის სისტემის ყველაზე პატარა და მზესთან ყველაზე ახლო მყოფი პლანეტაა.

ჩინელი მკვლევრების აზრით, ბრილიანტის ფენა, სავარაუდოდ, მერკურის პლანეტის ჩამოყალიბების შემდეგ მალევე შეიქმნა, დაახლოებით 4.5 მილიარდი წლის წინ. ფენის ჩამოყალიბება სავარაუდოდ მტვრის, აირების, მაღალი წნევისა და ტემპერატურის ერთობლიობის შედეგია.

მეცნიერებმა, სპეციალური მანქანის მეშვეობით სხვადასხვა ნივთიერება შეაერთეს და ისეთი გარემო პირობებში შეუქმნეს, როგორიც პლანეტა მერკურიზეა აღმოჩენილი. მოგვიანებით, ნაერთებზე დაკვირვებისა და გარკვეული ტესტების ჩატარების შემდეგ კი აღმოაჩინეს, რომ ნაერთმა ქიმიური და მინერალური თვისებები შეიცვალა და კრისტალად გადაიქცა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 59
Page 1 of 59