კვლევები

მარიხუანა სამედიცინო მიზნებისთვის ლეგალიზებულია აშშ–ის 23 შტატში.

 2012 წელს კოლორადო და ვაშინგტონი გახდნენ პირველი შტატები, სადაც რეკრეაციული მარიხუანას ლეგალიზება მოხდა.

რამდენიმე დღის წინ,  კოლორადოს შტატში ექიმებმა განაცხადეს, რომ მარიხუანას ზედმეტი დოზის მიღებისგან მსოფლიოში ადამიანის სიკვდილის პირველი შემთხვევა გამოავლინეს.

ექიმები 11 თვის ჩვილის შემთხვევაზე წერენ, რომელსაც სამედიცინო დახმარების გაწევის შემდეგ  მიოკარდიტი განუვითარდა. ჩვილის სისხლსა და შარდში კი –  მარიხუანის ძირითადი კომპონენტის მაღალი შემცველობა აღმოაჩინეს.  როგორც აღმოჩნდა, მისი მშობლები ამ ნარკოტიკს ხშირად იყენებდნენ.

მეცნიერები ამბობენ, რომ ადრეც იყო ცნობილი, რომ ეს ნარკოტიკი გულის დაავადებებს ავითარებს, თუმცა სიკვდილის შემთხვევა აქამდე არ ყოფილა.

ამასთან დაკავშირებით კვლევა ჟურნალ Clinical Practice and Cases in Emergency Medicine-ში გამოქვეყნდა. ინფორმაციას Newsweek-ი ავრცელებს.

მასალა მოამზადა:  ციცი კიკვაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ეპილეფსია არის ცენტრალური ნერვული სისტემის დაავადება, როდესაც დარღვეულია თავის ტვინში ნერვული უჯრედების აქტივობა, რაც იწვევს გულყრას. გულყრის დროს ადამიანს შეცვლილი აქვს ქცევა, განიცდის უჩვეულო სიმპტომებს და შეგრძნებებს გონების დაკარგვის ჩათვლით. ეს ეპიზოდური შეტევა შესაძლოა იყოს ხანმოკლე ან ხანგრძლივი.

მსოფლიოში მოსახლეობის 1%-ს (65მლნ) აქვს ეპილეფსია. ასაკის მატებასთან ერთად გამოვლინების სიხშირე მატულობს.

ეპილეფსიის რისკფაქტორია ნებისმიერი მოვლენა, რომელიც ნეირონების (ნერვული უჯრედის) გაღიზიანებას იწვევს, მაგრამ კრუნჩხვა ვუთარდება თუ ადამიანს კრუნჩხვისადმი მზაობა გენეტიკურად მომატებული აქვს.

ეპირეფსიური კრუნჩხვის განვითარებას ხელს უწყობს:

• ინფექციური და ენდოკრინული დაავადებები
• მაღალი ტემპერატურა
• ნარკომანია
• კვებითი ინტოქსიკაცია
• ზოგიერთი მედიკამენტი
• ალკოჰოლი

დისკოტეკა, სადაც რამდენიმე უძლიერესი რისკფაქტორის თანხვედრა ხდება, საუკეთესო გარემოა ეპილეფსიური კრუნჩხვების აღმოცენებისათვის.

პროფილაქტიკა:

ეპილეფსიით დაავადებულთათვის შეტევის თავიდან აცილების მიზნით რეკომენდებულია ცხოვრების რეჟიმის შეცვლა ანუ აუცილებელია მაქსიმალური ინტელექტუალური დატვირთვა, ძილის რეჟიმის დაცვა. ეპილეფსიით დაავადებულნი დიდხანს უნდა იმყოფებოდნენ ჰაერზე, ეკრძალებათ ხანგრძლივად ტელევიზორის ყურება, მზეზე ყოფნა. რეკომენდებული არ არის წყლის სპორტი, ალპინიზიმი და სხვა. სასარგებლოა მსუბუქი, გამაჯანსაღებელი ვარჯიში. ავადმყოფი უნდა ერიდოს უძილობასა და ძლიერ ემოციებს, რეკომენდებული არ არის მუშაობა ღამის ცვლაში, ხმაურიან და დახუთულ შენობაში.

პირველადი დახმარება ეპილეფსიის დროს:

1. თუკი შესამჩნევია, რომ ადამიანს უნდა დაემართოს შეტევა, აუცილებელია მას შეექმნას უსაფრთხო გარემო, რომ დაცემისგან არ მიიღოს ტრავმა.
2. აუცილებელია ყველა საგანი, რომელიც არის დაზარალებულის ახლოს, უნდა მოშორდეს. თავქვეშ ამოედოს ბალიში
3. აუცილებელია შემბოჭავი ტანისამოსი გაიხსნას, რომ სუნთქვაში ხელი არ შეუშალოს ადამიანს.
4. არ შეიძლება ეპილეფსიის შეტევის დროს ადამიანის დამაგრება (დაჭერა), მიიღებს მოტეხილობას
5. არ შეიძლება კბილების ძალით გახსნის მცდელობა, ეს მხოლოდ გამოიწვევს კბილების და ყბების ტრავმირებას.
6. არ არის საჭირო ენის ხელით დაჭერა, დაზარალებული ,,ენას არ ჩაყლაპავს’’.
7. საჭიროა მიღებული ყველა ტრავმის თვალსაზრისით პირველადი დახმარების გაწევა.
8. ავადმყოფის ჰოსპიტალიზაცია შეტევის შემდეგ აუცილებელია, თუ ეს იყო პირველი შემთხვევა; შეტევა იყო ზედიზედ რამდენჯერმე; დაზარალებულს აქვს ტრავმები; დაზარალებული გონს ვერ მოდის 10 წთ და მეტი.

მასალა მოამზადა:  ნინო ჯალაღონიამ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

,,ნუ მისცემთ ბავშვებს დიდი რაოდენობის ხილის წვენს”,-  ამის შესახებ აშშ-ის პედიატრიის აკადემიამ განაცხადა.

ორგანიზაციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში აღნიშნულია, რომ სკოლის ასაკის (7-18 წლის) ბავშვებისთვის ხილის წვენის მიღების დღიური ლიმიტი, დაახლოებით, 230 გრამია, 4-6 წლის ასაკის ბავშვებისთვის -170 გრამი, ხოლო 1-3 წლის ასაკითვის – არაუმეტეს 115 გრამისა, რაც შეეხება ჩვილებს, მათთვის წვენის მიღება საერთოდ არაა რეკომენდებული.

„აღნიშნული რეკომენდაციები შემდეგ არგუმენტს ეფუძნება, ხილის წვენი გახლავთ ბოჭკოვანი ხილი, რომელიც გარკვეულ ვიტამინებს არ შეიცავს და აზიანებს კბილებს,“ – განმარტავს ტეხასის უნივერსიტეტის პედიატრი სტივენ აბრამსი, რომელიც აშშ-ის პედიატრიის აკადემიის მიერ გავრცელებული განცხადების ერთ-ერთი ავტორია.

მისივე თქმით, ბევრ პედიატრი საკითხს ზედმეტად რადიკალურად უდგება და მშობლებს აფრთხილებვს, ხილის წვენი თავიანთ შვილებს საერთოდ არ დაალევინონ. „საუკეთესო გამოსავალი ზომიერების დაცვაა“, განაცხადა ოჯახის ექიმმა გარი ლეროიმ, რომელმაც სპეციალური ჯანმრთელობის ცხრილი  – 5-2-1-0 შექმნა, სადაც 5 არის ხილისა და ბოსტნეულის დღიური პორციის დაოდენობა, 2- არის ეკრანთან პატარების ხდომის 2 საათიანი ლიმიტი, 1 – ფიზიკური აქტივობის დრო და 0 – შაქრიანი სასმელის დღიური დოზა.

ჯერჯერობით უცნობია, რამდენად გაითვალისწინებენ მშობლები აღნიშნულ რეკომენდაციებს, რომელიც გასულ წელს გავრცელდა. აღსანიშნავია, რომ რეკომენდაციების გავრცელების შემდეგ, ბევრმა კომპანიამ საბავშვო ხილის წვენის წარმოება შეაჩერა.

წყარო :https://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

წითელ ღვინოსა და შოკოლადს ანტივირუსული ეფექტი აქვს – ამაზე ალბათ აქამდეც გსმენოდათ, თუმცა, ახლა, საბოლოოდ, დადასტურებულად შეიძლება ითქვას, რომ ეს ნამდვილად ასეა. 

სულ ახლახან, დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ამერიკული ცენტრის მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ყურძენი და კაკაო, შესაბამისად, წითელი ღვინო და შოკოლადი, შეიცავს ქიმიურ ნივთიერება რესვერატროლს, რომელსაც  ანტივირუსული ეფექტი აქვს.

 სპეციალისტებმა ექსპერიმენტი ჩაატარეს – რესვერატროლი ადამიანის უჯრედებს დაუმატეს, იმ უჯრედებს -რომლებიც დავირუსებული იყო. კვლევის შედეგებმა აჩვენა, რომ ამ ნაერთის არსებობა არ აძლევდა მათ გამრავლების საშუალებას.

მეცნიერები ამაზე არ შეჩერდნენ და რესვერატროლი უჯრედების გაახალგაზრდავებისთვის გამოიყენეს და აღადგინეს ფისკალური ციკლი -გაიზარდა ტელომერების სიგრძე. როგორც ცნობილია, სიბერე სწორედ ტელომერების სიგრძის შემცირებასთან ერთად მოდის. თუკი ასე ვიმსჯელებთ, საკმაოდ სენსაციურ დასკვნამდე მივდივართ.

რესვერატროლს, ყველა სხვა სიკეთესთან ერთად, ანტისიმსივნური ეფექტიც აქვს და თრგუნავს სიმსივნური უჯრედების გამრავლებას.

წყარო:   MedicalXpress

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ის, რომ კარგი ძილი აუცილებელია – არახალი ძველია. როგორც მეცნიერების ახალი ექსპერიმენტი იუწყება, ახალი ინფორმაციის დამახსოვრების უნარი კარგ ძილთანაა დაკავშირებული. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მეხსიერების გაუმჯობესებაც საკმაოდ მარტივად იქნება შესაძლებელი – მათ ვისაც კარგად და მშვიდად სძინავთ, უკეთესი მეხსიერება აქვთ.

დიდი ბრიტანეთში, იორკის უნივერსიტეტში, სამეცნიერო ექსპერიმენტის დროს, ადამიანები ზედსართავებსა და მასთან დაკავშირებულ ასოციაციებს წარმოთქვამდნენ. ამის შემდეგ – ექსპერიმენტის მონაწილეებს იგივე ზედსართავები ძილის დროს გაუმეორეს. ელექტროენცეფალოგრამის მონაცემებით კი, მეცნიერებმა დაასკვნეს, რომ ახალი ინფორმაციის დამახსოვრების უნარი ძილთანაა დაკავშირებული.

წყარო: Current Biology

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 დღეისათვის, ვარჯიში ერთადერთი სამკურნალო საშუალებაა, რაც შეგვიძლია ტვინის ინსულტიან პაციენტებს შევთავაზოთ: მათ, ვინც ინსულტით პარალიზებულია, დაკარგეს მგრძნობელობა ან მეტყველების უნარი. ლუნდში პროფესორ ზაალ კოკაიას კვლევითი ჯგუფი მკურნალობის ახალი მეთოდის დანერგვაზე მუშაობს. დაზიანებულ ტვინში ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია პაციენტის დაკარგული ფუნქციების აღდგენის იმედს იძლევა. ზაალ კოკაია ოპტიმისტურად არის განწყობილი და ამ მეთოდს დიდ შესაძლებლობებს უწინასწარმეტყველებს.

– ჩვენ ვიცით, რომ ღეროვან უჯრედებს დიდი პოტენციალი აქვთ, უპირველეს ყოვლისა, იმიტომ, რომ ისინი დაზიანებულ უჯრედებს ჩაანაცვლებენ, ამასთან, ისინი გამოიმუშავებენ სხვადასხვა ნივთიერებებს და ფაქტორებს, რომლებიც ღეროვანი უჯრედების გარემომცველ, ინსულტის შემდეგ გადარჩენილ ნერვულ უჯრედებს საშუალებას აძლევს, უკეთესად იმუშაოს.

ზაალ კოკაია და მისი თანამშრომლები ადამიანის კანის უჯრედებიდან აღებულ ღეროვან უჯრედებს იყენებენ, რომლებსაც ჯერ ე.წ. პლურიპოტენტურ ღეროვან უჯრედებად „გადააპროგრამებენ“. ღეროვანი უჯრედებზე შემდგომი ზემოქმედებით ისინი ისეთ თვისებებს იძენენ, რომლებიც ტვინში ტრანსპლანტაციის შემდეგ მათ ნერვულ უჯრედებად გარდაქმნის.

– ჩვენ ეს უჯრედები იმ ვირთაგვების და თაგვების ტვინში გადავნერგეთ, რომელთაც ადამიანის ინსულტის მსგავსი დაზიანებები ჰქონდათ და ვნახეთ, რომ უჯრედები გადარჩა, სხვა ნერვულ უჯრედებთან კავშირი დაამყარა და დაზიანების გარშემო არსებული ნერვული ქსელის ნაწილი გახდა. თანაც აღმოჩნდა, რომ ღეროვანი უჯრედები მათ გარშემო მყოფ სხვა უჯრედებზეც პოზიტიურ გავლენას ახდენენ.

უჯრედების გადანერგვის შემდეგ მეხსიერება უმჯობესდება.

ის, რომ გადანერგილ უჯრედებს სხვა ნერვული უჯრედებიდან სიგნალების მიღება და გაგზავნა შეუძლია, ამ მეთოდის ფუნქციონირების წინაპირობაა.

– ამ უჯრედების გადანერგვის შემდეგ საცდელი ცხოველების მოძრაობის უნარი უმჯობესდება. ჩვენ შევძელით გადანერგილი უჯრედების ელექტრული აქტივობის ჩაწერა. მაგალითად, როცა თათს ვეხებით, გადანერგილი უჯრედები ამ შეხებაზე, ანუ გამღიზიანებელზე, რეაგირებენ და ამის რეგისტრაცია ჩვენ მოვახერხეთ. წინასწარი შედეგები აჩვენებს, რომ გადანერგილ უჯრედებს ინსულტით დაქვეითებული მეხსიერების და სხვა კოგნიტური ფუნქციების გაუმჯობესებაც შეუძლია. ეს მნიშვნელოვანია, რადგან ინსულტის გადატანის შემდგომ ბევრი პაციენტის კოგნიტური უნარები უარესდება.

მნიშვნელოვანი საკითხები, რომლებიც მკვლევრებმა უნდა გადაჭრან, არის რამდენ ხანს იცოცხლებენ გადანერგილი უჯრედები და მოქმედებს თუ არა ეს მეთოდი ასაკოვან ცხოველებში. ხანდაზმულ ადამიანებში ინსულტი გაცილებით უფრო გავრცელებულია, თუმცა ეს დაავადება ახალგაზრდებშიც გვხვდება.

– კვლევებმა გვაჩვენა, რომ გადანერგილი უჯრედები, სულ მცირე, ექვს თვეს ცოცხლობენ. ეს ვირთაგვების სიცოცხლისთვის დიდი პერიოდია. ისიც ვნახეთ, რომ ხანდაზმული ინსულტიან ცხოველებში გადანერგილი ღეროვანი უჯრედები გადარჩება, ნერვულ უჯრედებად გარდაიქმნება, მასპინძლის ტვინის ქსელში ჩაერთვება და განსაზღვრულ ფუნქციებს აუმჯობესებს. ეს იმედს გვაძლევს, რომ მომავალში ეს მეთოდი ინსულტგადატანილ ხანდაზმულ პაციენტებშიც შეგვეძლება გამოვიყენოთ.

ინსულტი რთული დაავადებაა, რომელსაც მკურნალობის სხვადასხვა მეთოდი სჭირდება

ჯერ კიდევ ბევრი კვლევა უნდა ჩატარდეს, ვიდრე ამ მეთოდს პაციენტებზე გამოიყენებენ, თუმცა ზაალ კოკაიას ოპტიმისტური განცხადებით, ცხოველებზე ცდები იქამდე მიგვიყვანს, რომ მეთოდი მომავალში ადამიანებზეც გამოიცადოს. დიდი წინგადადგმული ნაბიჯი იყო კვლევა, რომელიც ღეროვანი უჯრედების პარკინსონის დაავადების სამკურნალოდ გამოყენებას ეხებოდა და, რასაკვირველია, აქედან მიღებული ბევრი გაკვეთილი ტვინის ინსულტისაც შეგვიძლია მივუსადაგოთ.

– ინსულტი რთული დაავადებაა და სხვადასხვა გზით მკურნალობას საჭიროებს. მწვავე სტადიის სამკურნალოდ არსებობს პროცედურები, რომლებიც სისხლის კოლტს შლის ან აქრობს. მეთოდი, რომელზეც ჩვენ ვმუშაობთ, მიზნად არ ისახავს მწვავე სტადიის მკურნალობას, ეს მეთოდი აღადგენს დაზიანებულ ტვინს ისე, რომ პაციენტს დაკარგული ფუნქციები უბრუნდება. ჩვენ გვჯერა, რომ ღეროვან უჯრედებს შეუძლია ვარჯიშის და რეაბილიტაციის ეფექტის გაუმჯობესება და ამიტომაც მომავალში სავარაუდოდ ეს მეთოდი ინსულტგადატანილ პაციენტებს დიდ დახმარებას გაუწევს.

წყარო: http://www.hjarnfonden.se

შვედურიდან თარგმნა: ნატო კვარაცხელიამ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ხაჭაპური და ჩურჩხელა ე.წ. ქუჩის საკვების რჩეულებს შორისაა, – წერს ქართული Forbes-სი ამერიკულ გამოცემაზე დაყრდნობით. 

ამერიკულმა Forbes-მა ქუჩის საუკეთესო კერძების სია ამერიკული რესტორნების მფლობელს როუზ პრევიტს შეადგენინა. მისი რესტორნები ვაშინგტონში – Compass Rose და Maydan წლებია საკუთარ მენიუში მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის სამზარეულოებისრეცეპტებს იყენებს.

30 ქვეყანაში მოგზაურობის შემდეგ, როუზი ქუჩის საუკეთესო საკვებს ასახელებს და მათ შორისაა მეგრული ხაჭაპური და ჩურჩხელაც.

“როდესაც თბილისში პირველად ჩავედი ნოემბერი იყო და საკმაოდ ციოდა. თბილისში ბევრგან შეგიძლიათ ხაჭაპურის დაგემოვნება, მათ შორის ქუჩის საცხობებშიც. პირველად თბილისი სწორედ ხაჭაპურით ხელში მოვიარე”, – წერს როუზი.

რაც შეეხება ჩურჩხელას, მან ის საქართველოში მოგზაურობისას დააგემოვნა.

“საქართველოს რეგიონებში მგზავრობისას გზად აუცილებლად შეხვედებით ჩურჩხელას. მას გზატკეცილებზე უმეტესად მოხუცი ქალბატონები ყიდიან. თუმცა გაითვალისწინეთ რომ ჩურჩხელა სეზონურია, პირველად ის ნოემბერში დავაგემოვნე, თუმცა როდესაც ზაფხულში დავბრუნდი საქართველოში კიტრისა და პომიდვრის მეტი ვერაფერი ვნახე”, – ნათქვამია სტატიაში.

ადრეული ანუ ნაადრევი ქორწინება არის ოფიციალური ან არაოფიციალური კავშირი ორი ადამიანისა, რომელთაგან ერთ-ერთს მაინც 18 წლამდე ასაკისაა. გაეროს მოსახლეობის ფონდი ( UNFPA) ნაადრევ ქორწინებას ადამიანის უფლებების დარღვევად აფასებს.

სტატისტიკა

გაეროს ბავშვთა ფონდის (UNICEF) ინფორმაციით, მსოფლიოში ყოველწლიურად  18 წლამდე ასაკის დაახლოებით 37,000, ანუ ყოველი მეხუთე გოგონა, ქორწინდება. ამ მხრივ განსაკუთრებით საგანგაშო მდგომარეობაა ნაკლებად განვითარებულ ქვეყნებში, სადაც გოგონათა 40 პროცენტი 18 წლამდე, 12 პროცენტი კი – 15 წლამდე ასაკში ქორწინდება.

მსოფლიოში ნაადრევი ქორწინების (ურთიერთობის) ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი სამხრეთ აფრიკაში ფიქსირდება. აქ 20-24 წლის ასაკის გოგონების თითქმის ნახევარი (45 პროცენტი) აცხადებს, რომ 18 წლამდე, ყოველი მეხუთე გოგონა (17 პროცენტი) კი – 15 წლამდე ასაკში დაქორწინდა. ყველაზე მეტი არასრულწლოვანი პატარძალი ინდოეთშია (მსოფლიოს არასრულწლოვანი პატარძლების ერთი მესამედი), აზიაში ამ მხრივ ბანგლადეში ლიდერობს. გოგონებისა და ვაჟების ნაადრევი ქორწინების შემთხვევების საკმაოდ მაღალი მაჩვენებელია ნეპალში.

ნაადრევ ქორწინებასთან დაკავშირებული რისკები

ყველა თანხმდება იმაზე, რომ ნაადრევი ქორწინება უარყოფითად მოქმედებს როგორც ვაჟებზე, ასევე გოგონებზე, თუმცა გაეროს ბავშვთა ფონდის შეფასებით, ის გაცილებით დიდ საფრთხეს უქმნის გოგონების ჯანმრთელობასა და სოცოცხლეს. ნაადრევი ქორწინება ზღუდავს გოგონების სამომავლო პერსპექტივებს. ქორწინებას თან ახლავს ნაადრევ ასაკში დაორსულება, რაც ორსულობის პერიოდისა და მშობიარობის გართულებებთანაა დაკავშირებული და არასრულწლოვანი გოგონების გარდაცვალების მთავარ მიზეზად ითვლება.

გაეროს მოსახლეობის ფონდის ერთ-ერთ კვლევაში აღნიშნულია, რომ „ნაადრევ ქორწინებას უმეტეს შემთხვევაში ორსულობა მოსდევს მაშინაც კი, როცა არასრულწლოვანი გოგონა ამისთვის ფიზიკურად და მენტალურად მზად არაა.“ ორგანიზაციის ინფორმაციით, განვითარებად ქვეყნებში ნაადრევად დაქორწინებული 10 გოგონადან 9 შვილს აჩენს. აღსანიშნავია, რომ ამ ქვეყნებში ორსულობისა და მშობიარობის პერიოდის გართულებები 15-დან 19 წლამდე ასაკის არასრულწლოვანი გოგონების გარდაცვალების წამყვანი მიზეზია.

გოგონები, რომლებიც ნაადრევ ასაკში ქორწინდებიან, ხშირად სქესობრივი გზით გადამდები ინფექციებით ავადდებიან. ხშირია შემთხვევები, როცა დაქორწინებულ არასრულწლოვნებს სკოლაში სიარულის შესაძლებლობას არ აძლევენ და მათ მხოლოდ დიასახლისის პასუხისმგებლობისთვის თავის გართმევა უწევთ. იმ გოგონების ჯანმრთელობისა და ეკონომიკური მდგომარეობა, რომლებიც სკოლას ტოვებენ გაცილებით ცუდია ვიდრე მათი, ვინც სკოლაში სიარულს განაგრძობს.

ნაადრევი ქორწინების ხელშემწყობი ფაქტორები

ნაადრევ ასაკში ქორწინებას „სიღარიბისა და  სქესის ნიშნის მიხედვით დისკრიმინაციის ტოქსიკურ პროდუქტად“ მოიხსენებენ. ბევრი ღარიბი მშობელი მიიჩნევს, რომ ქორწინება მათ შვილს დაიცავს – მის კეთილღეობაზე სხვა ოჯახი იზრუნებს. იგივე ხდება არა მხოლოდ ეკონომიკური, არამედ ჰუმანიტარული კრიზისის დროს. ბევრ მშობელს აქვს მცდარი მოსაზრება, რომ ქორწინება მათ შვილს სექსუალური ძალადობისგან დაიცავს. სამწუხაროდ, ზოგი მშობელი შვილს ტვირთად, ზოგი კი – გასაყიდ ნივთად მიიჩნევს.

ამ მხრივ აღსანიშავია, ქორწინების „გადასახადი“ მანკიერი ტრადიცია. ზოგიერთ ადგილებში, სადაც პატარძლის ოჯახი სიძის ოჯახს „გადასახადს“ უხდის, მცირე ასაკის პატარძლის ოჯახს ნაკლების გადახდა ევალება, რის გამოც. ზედმეტი „ხარჯის“ თავიდან ასაცილებლად ოჯახი ქალიშვილს ადრეულ ასაკში აქორწინებს. იმ ადგილებში კი, სადაც პირიქით – სიძის ოჯახი უხდის პატარძლის ოჯახს გადასახადს, ბევრი მშობელი შვილს მატერიალური კეთილდღეობის გამო აქორწინებს.

ნაადრევი ქორწინების პრევენცია

უკანსაკნელ წლებში ნაადრევი ქორწინების შემთხვევების კლების ტენდენცია შეინიშნება. გაეროს მოსხლეობის ფონდის ინფორმაციით, ბოლო ათწლეულის განმავლობაში  არასრულწლოვანთა ქორწინების დაახლოებით 25 მილიონი ფაქტის თავიდან აცილება მოხდა. სტატისტიკის თანახმად, 2000 წელს 20-24 წლის ასაკის ყოველი მესამე ქალი აცხადებდა, რომ ადრეულ ასაკში დაქორწინდა. ეს მაჩვენებელი საგრძნობლად შემცირდა 2018 წელს, როდესაც ნაადრევად ყოველი მეხუთე არასრულწლოვანი ქორწინდებოდა.

მიუხედავად კლებადი ტენდენციისა, ადრეული ქორწინების სტატისტიკა ჯერ კიდევ საგანგაშოა. ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ მსოფლიო მოსახლეობის ზრდასთან ერთად 2030 წლისთვის  არასრულწლოვნების ქორწინების მაჩვენებელიც გაიზრდება.

საერთაშორისო ორგანიზაციები მიიჩნევენ, რომ ნაადრევი ქორწინების წინააღმდეგ ბრძოლის ეფექტური გზა ქვეყნების მთავრობების მიერ ისეთი კანონის შემოღებაა, რომლითაც ქორწინების ქვედა ზღვარი 18 წელი იქნება და რომელიც არასრულწლოვანს იძულებითი (თუნდაც მშობლების მხრიდან) ქორწინებისგან დაიცავს.

გაეროს ბავშვთა ფონდი ქვეყნების მთავრობებს, სამოქალაქო საზოგადოებასა და სხვა პარტნიორებს თანამშრომლობისკენ მოუწოდებს, რათა მათ ერთობლივი ძალით უზრუნველყონ არასრულწლვნების მეტი ინფორმირებულება სქესობრივი ცხოვრების, ორსულობის და მშობიარობის შესახებ. ასევე, რეპროდუქციული ჯანრთელობის სერვისების ხელმისაწვდომობა, რათა თავიდან აიცილონ ადრეული ორსულობა და მშობიარობა. ხოლო იმ შემთხვევაში, როცა არასრულწლოვანი ქორწინებაში იმყოფება, ორსულადაა ან მშობელი ხდება, შესაბამისი მხარდაჭერა აღმოუჩინონ, მათ შორის, უზრუნველყონ ისინი ფორმალურ ან არაფორმალურ სასწავლო დაწესებულებებში განათლების მიღების შესაძლებლობით.  

ამ ზომების მიღება აუცილებელი იმისთვის, რომ მსოფლიოში მეტი ჯანსაღი და ძლიერი ადამიანი, ოჯახი და საზოგადოება არსებობდეს, რაც თავის მხრივ ძლიერი ეკონომიკების საფუძველია. მსოფლიოს არცერთმა ქვეყანამ არ უნდა დაუშვას ადამიანების შესაძლებლობების, ნიჭისა დაკარგვა, პიროვნების ექსპლუატაცია, რაც ნაადრევი ქორწინების გარდაუვალი შედეგია.

ნაოჭები უამრავ მანდილოსანს თვითდაჯერებას უკარგავს. ზოგიერთი მათგანი პრობლემის მოსაგვარებლად კოსმეტიკურ ქირურგიას მიმართავს, ზოგიც – ბოტოქსის ინექციებს. 
თუმცა იმის შემდეგ, რაც აღმოაჩინეს, რომ ტოქსიკური ქიმიკატი, რომლითაც სახის უჯრედებს ყინავენ, შესაძლოა მთელ სხეულში გავრცელდეს, გაჩნდა შიში, რომ ინექციებმა შესაძლოა ზიანი მიაყენოს ორგანიზმს. 
მინოსეტას Mayo Clinic-ის  წამყვანი დერმატოლოგი – ალისონ ბრიჯსი აცხადებს, რომ ბოტოქსი სრულიად უსაფრთხოა, თუმცა დასძენს, რომ ის გაცილებით ეფექტურია ახალგაზრდებში, მაგრამ, დერმატოლოგის განმარტებით, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ 65 წელს გადაცილებულებმა თავი უნდა შეიკავონ ინექციებისგან, „უბრალოდ მათ უნდა დაიცვან ზღვარი.“ 
ალისონ ბრიჯსი მიიჩნევს, რომ ბოტოქსის ეფექტურობის გასაზრდელად სახის შემავსებლების გამოყენებაა რეკომენდირებული. დერმატოლოგი აცხადებს, რომ ძვირადღირებულ სეანსებს და მკურნალობას მხოლოდ დროებითი ეფექტი აქვს და მისი საშუალებით ნაოჭების სრულად გაქრობა შეუძლებელია. ამასთანავე, შესაძლოა დაბერების პროცესი გაგრძელდეს და სახის სხვა ნაწილებს შეეხოს. 
პროცედურებისგან განსხვავებით, ბოტოქსი რეაბილიტაციის დროს არ საჭიროებს და მისთვის მხოლოდ რამდენიმე წუთია საჭირო.
პატარა ნემსის გამოყენებით კანში ბოტულინის ტოქსინი შეჰყავთ. ბოტულინის ტოქსინი იწვევს კუნთების დროებით ბლოკირებას. ადამიანი კარგავს უნებლიე მოჭმუხვნის, მოჭუტვის უნარს. ტოქსინის ზემოქმედებით მცირდება სახეზე ნაოჭები, რომლებიც წარმოიქმნებიან მიმიკური კუნთების აქტიური მოქმედების შედეგად. ტოქსინის შეყვანის პროცედურა პრაქტიკულად უმტკივნეულოა და რამდენიმე წუთს გრძელდება. ბოტოქსი ეფექტურია რამდენიმე თვის განმავლობაში, ხოლო შემდეგ ხელახალი პროცედურაა საჭირო. 
დერმატოლოგ ალისონ ბრიჯსის მტკიცებით, მიუხედავად იმისა, რომ ტოქსინებს სხეულის სხვა ნაწილებში გავრცელებაც შეუძლიათ, ბოტოქსი როგორც მოკლე, ისე გრძელვადიანი მომხმარებლებისთვის უსაფრთხოა.
თუმცა დერმატოლოგი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ „უსაფრთხოების უზრუნველყოფის მიზნით, აუცილებელია ბოტოქსისთვის ჯანდაცვის გამოცდილ პროვაიდერს მიმართოთ, როგორიცაა – სერტიფიცირებული დერმატოლოგი, პლასტიკური ქირურგი, თვალის პლასტიკური ქირურგი ან ოტორინოლარინგოლოგი, რომელმაც პირადად გაგსინჯათ.“ 
რაც მთავარია, თუკი ვინმე ბოტოქსის გამოყენებას შეწყვეტს, მისი შუბლის ნაოჭები პროცედურების დაწყებამდე არსებულ მდგომარეობას დაუბრუნდება.

წყარო:dailymail
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სტუდენტები, რომლებიც სოციალურ ქსელ Twitter-ზე ბევრ დროს ატარებენ, ინტელექტი უქვეითდებათ და მათი მოსწრების დონე 40%-მდე ეცემა.

ამის შესახებ გამოცემა The Daily Mail-ი კვლევაზე დაყრდნობით წერს. 

სპეციალისტები ამ დასკვნამდე კვლევაზე დაყრდნობით მივიდნენ, რომელშიც 1 500 იტალიელი უფროსკლასელი და სტუდენტი მონაწილეობდა. მოსწავლეები იტალიის 70 სკოლიდან შეარჩიეს. 

კვლევაში მონაწილე პირველ ჯგუფს უნდა წაეკითხა ლუიჯი პირანდელოს რომანი „გარდაცვლილი მეტია პასკალი“, რომელიც მწერალმა 1904 წელს შექმნა. ამის შემდეგ ისინი პედაგოგებთან Twitter-ზე დისკუსიაში შევიდნენ. 

სკოლის მოსწავლეების მეორე ჯგუფმა შეისწავლა რომანი დამატებითი ლიტერატურის გამოყენებით, შემდეგ კი ორივე ჯგუფის ტესტირება მოხდა. აღმოჩნდა, რომ სტუდენტები, რომლებიც Twitter-ს იყენებდნენ, მათი შედეგი უფრო ცუდი აღმოჩნდა.