ჰუმანიტარული მეცნიერებები

ლომისობა მოძრავი დღესასწაულია და აღდგომიდან მე-7 კვირას აღინიშნება. მისი სახელობის სალოცავებიდან ერთი ქსნისა და არაგვის წყალგამყოფ ქედზეა, ხოლო მეორე – სოფელ მლეთაში. ამ დღეს მლეთაში მლოცველები იკრიბებიან. ტრადიციის თანახმად, ,,დეკანოზები” (იგივე ხევისბერები) გამოასვენებდნენ დროშას და ,,ფერხისას” სიმღერით აიტანდნენ მთაზე, სადაც იმართებოდა დღეობა შესაწირავით.

ლომისობას რამდენიმე ლეგენდა უკავშირდება, ერთ-ერთის თანახმად, მისი აღნიშვნა მე-13 საუკუნეში დაიწყო, მას შემდეგ, რაც ჯალალ-ედ-დინმა ქვეყანა გაანადგურა და მთიულეთის მთავარი სიწმინდე – გზოვანის წმინდა გიორგის ხატი თან წაუღიათ მის მიერ ტყვედ აყვანილ ქართველებს.  გადმოცემით, ამ ხატს ხვარაზმელთა (ხორასნელთა) მხარე „შეუკრავს”: დედამიწას ნაყოფი აღარ გამოუღია, ადამიანი და საქონელი გაბერწებულა…

სულთანს თავზარი დასცემია და მისნები მოუხმია. მიზეზად გურჯისტანიდან წამოღებული ხატი დასახელდა. სულთანმა მისი დაწვა ბრძანა, საკირეშიც ჩააგდეს, მაგრამ, როგორც ლეგენდა იუწყება, იგი ამოფრენილა საკირედან და იქვე მოვლენილ თეთრი ხარის რქაზე დაბრძანებულა. ხარი და ხატი მანამ არ დაძრულან ადგილიდან, სანამ სულთანს ყველა ტყვე არ გაუთავისუფლებია. მაინც დაკლებიათ ერთი კოჭლი დედაკაცი, რომელიც ვიღაც ხორასნელს მოახლედ წაუყვანია. ის ქალიც სასწრაფოდ მოუძებნიათ და ხატიანი ხარიც 7000 ქართველის თანხლებით სამშობლოსკენ დაძრულა. გზად, სადაც კი ხარს შეუსვენია, ხალხს ყველგან ნიში აუგია. ხატი ბოლოს მლეთის მთაზე დამკვიდრებულა, სადაც ახლა სალოცავია. მას ევედრებოდნენ შვილიერებას, თვალის სინათლეს და ა.შ.

არავინ იცის, სად არის ამჟამად ლომისის სასწაულთმოქმედი ხატი. აქაურთა თქმით, შიშიანობის დროს დეკანოზებს იგი გადაუმალავთ და სანაცვლოდ მისი მსგავსი ვერცხლის ხატი მოუჭედინებიათ. გადამალული ხატი ვეღარ უპოვიათ. ასლი ახლა მლეთის ეკლესიაშია დაბრძანებული.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

Guardian-ის ცნობით, ციმბირში 40.000 წლის წინ მცხოვრები მგლის თავი იპოვეს. ცივი კლიმატური პირობების გამო მგლის ბეწვი, კბილები, ტვინი და სახის ქსოვილები შენარჩუნებულია. 

როგორც მკვლევრებმა დაადგინეს, მგლის თავი 40 სმ სიგრძისაა და თანამედროვე მგლის ზომებისგან განსხვავდება. აღნიშნული აღმოჩენა სპეციალისტებს საშუალებას მისცემს შეისწავლონ, როგორ განვითარდა მგელი დროთა განმავლობაში.

Siberian Times-ის ინფორმაციით, მგლის თავი ადგილობრივმა პაველ იეფიმოვმა გასულ ზაფხულს იაკუტის რეგიონთან ახლოს იპოვა.

გოეთეს სახელობის ფრანკფურტის უნივერსიტეტის ემპირიული ენათმეცნიერების ინსტიტუტში შოთა რუსთაველის კაბინეტი გაიხსნა. ინფორმაციას ამის შესახებ საგარეო საქმეთა სამინისტრო ავრცელებს. ინსტიტუტში 2002 წლიდან ფუნქციონირებს კავკასიოლოგიის კათედრა, რომელსაც ქართველოლოგიური ბიბლიოთეკა აქვს.

ფრანკფურტის უნივერსიტეტში რუსთაველის კაბინეტი გახსნეს უნივერსიტეტის ვიცე-პრეზიდენტმა, პროფესორმა როლფ ფან დიკმა, საქართველოს გენერალურიმა კონსულმა ფრანკფურტში ლევან დიასამიძემ, შოთა რუსთაველის საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გენერალურმა დირექტორმა, პროფესორმა ზვიად გაბისონიამ, პროფესორმა იოსტ გიპერტმა და პროფესორმა მანანა თანდაშვილმა.

კავკასიოლოგიის კათედრის ხელმძღვანელის, მანანა თანდაშვილის ინიციატივით ორი წლის წინ შოთა რუსთაველის ვეფხისტყაოსნისუცხოენოვანი თარგმანების შეგროვება დაიწყო. დღეისათვის ბიბლიოთეკაში პოემის 50-მდე თარგმანია. სამინისტროს თქმით, ამჟამად კათედრაზე ვეფხისტყაოსნის თარგმანების პარალელური კორპუსის იქმნება

ხელოვნების სასახლის დირექტორი გიორგი კალანდია სოციალურ ქსელში შემდეგი სახის პოსტს აქვეყნებს:

„ეს ბრწყინვალე ნამუშევარი წუხელ გვიან ღამით ჩემმა აზერბაიჯანელმა მეგობარმა ბეჰრუზ ჰუსეინზადემ გადმომიგზავნა, ნახატი ერმიტაჟშია დაცული სახელწოდებით „შუახნის ქართველი ქალბატონი“. ფოტოს დავხედე თუ არა, მივხვდი ,რომ საქმე უნიკალურ ამბავთან გვაქვს, ეს შუახნის ქალბატონი, სინამდვილეში წინანდლის ვარდი, ტატოს სატრფო და სამეგრელოს ბანოვანი დედოფალი ეკატერინე ჭავჭავაძეა! აფერუმ შენ, დედოფალო, წლებმა ვერაფერი დაგაკლო, შენი სიდიადე დღესაც ბრწყინვალედ გამოსჭვივის ამ ნახატიდან!“ – წერს კალანდია.

ქართველი მე-12 კლასელები დეა ილარიონოვა, შორენა გუჯაბიძე და მარინა გუჯაბიძე ამერიკაში საერთაშორისო სამეცნიერო-საინჟინრო კონკურსის გამარჯვებულები გახდნენ.

მათ მსოფლიო დონის ფორუმზე ინოვაციური გამოგონება – გარემოს მრავალფუნქციური მონიტორინგის სისტემა წარადგინეს. ახალგაზრდა მეცნიერების მასშტაბურ კონკურსში ქართველი მოსწავლეები წელს მეორედ მონაწილეობდნენ.

ქართველმა მოსწავლეებმა საერთოშორისო კონკურსზე პირველი ადგილი ოპტიკის, მეოთხე ადგილი კი ფიზიკის და ასტრონომიის კატეგორიაში მოიპოვეს. 

საერთაშორისო კონკურსიდან დაბრუნებული მოსწავლეები მათ მიერ შექმნილი ინოვაციური მობილური დეტექტორის დახვეწაზე აქტიურად მუშაობენ. 

ოპტიკურ სისტემაში მოზაიკური ეკრანი და მობილური დეტექტორია გაერთიანებული, რომელიც უხილავ მოვლენებს ვიდეოს ან ფოტოს სახით გვიჩვენებს. დეტექტორი გაზის გაჟონვის დაფიქსირებისთვის აეროდინამიკაში და ბალისტიკაში გამოიყენება.

უპრეცედენტო წარმატება ამერიკაში ქართველმა მოსწავლეებმა წელს 2000-მდე თანატოლს შორის მოიპოვეს. კონკურსში 80-მდე ქვეყანა მონაწილეობდა.

ეგვიპტე არის ერთ-ერთი ყველაზე დასახლებული ქვეყანა აფრიკასა და დასავლეთ აზიაში. მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი ცხოვრობს მდინარე ნილოსის მახლობლად, საჰარას უდაბნოს ტერიტორია ფაქტობრივად დაუსახლებელია. ეგვიპტის მოქალაქეთა ნახევარზე მეტი ცხოვრობს დიდ ქალაქებში ნილოსის დელტაში. აღასანიშნია რომ ეგვიპტე ერთადერთი მუსლიმური ქვეყანაა, რომელიც აქტიურადაა ჩართული ტურისტულ სფეროში. ეს დიდ ზეგავლენას ახდენს ქვეყნის ეკონომიკურ მდგომარეობაზე, შემოსავლების მეტი წილი სწორედ ამ სფეროზე მოდის.

1) ძველი ეგვიპტელები თაყვანს სცემდნენ 1, 400-ზე მეტ სხვადასხვა ღმერთსა და ქალღმერთს.

2) უძველეს ეგვიპტურ აკლდამებში აღმოჩენილი იყო არც მეტი არც ნაკლები საპირფარეშოები.

3) მსოფლიოში უძველესი კაბა იპოვეს ეგვიპტეში და ის არის დაახლოებით 5000 წლის.

4) რაც არ უნდა გასაოცარი იყოს, ეგვიპტეში პირამიდის მშენებელ მუშებს უხდიდნენ ლუდით: 1 ბიდონი (4 ლიტრი) დღეში.

5) გიზის ცნობილი პირამიდა აშენდა როგორც ფარაონ ხეოფსის სამარხი, მის აშენებას დასჭირდა 20 წელი. ის აშენდა ორ მილიონზე მეტი ქვის ბლოკისგან, რომელთაგან თითოეული იწონის ორნახევარ სპილოს. პირამიდის სიმაღლე შეადგენს 460 ფუტს – მეტს ვიდრე თავისუფლების ქანდაკებაა. პირამიდის ფუნდამენტი უდრის ხუთ საფეხბურთო მოედანს.

6) სუდანში უფრო მეტი პირამიდაა, ვიდრე ეგვიპტის ტერიტორიაზე.

7) თავისუფლების ქანდაკება თავდაპირველად განკუთვნილი გახლდათ ეგვიპტისათვის.

8) კლეოპატრა, რომელიც იყო ეგვიპტის ბოლო ფარაონი, ფაქტობრივად იყო ბერძენი და არა ეგვიპტელი.

9) ერთ დროს უდაბნო საჰარა იყო ნაყოფის მომცემი მიწა და სავანა. კლიმატურმა ცვლილებებმა, რომლებიც მოხდა ძვ.წ. 8000 წელს გადააქციოეს ეს ადგილი უდაბნოთ. ამჟამად ეს ადგილი არის მსოფლიოში ყველაზე ცხელი უდაბნოთ, მისი ფართობი შეადგენს 9 400 000 კვადრატულ მილს, რაც უდრის დაახლოებით აშშ-ს ფართობს. ყველანაირი ტიპის უდაბნოებს შორის ფართობის მიხედვით მსოფლიოში ყველაზე დიდი არის ანტარქტიდა.

10) თქვენ წარმოიდგინეთ ძველ ეგვიპტელებს ეძინათ ბალიშებზე, რომლებიც დამზადებული იყო ქვებისაგან.

11) მსოფლიოში ყველაზე დიდი პირამიდა არ არის ეგვიპტეში, იგი მექსიკაშია.

12) პირველი მცურავი კატარღა გამოიგონეს ეგვიპტეში.

13) საქორწილო ბეჭდების გაცვლის ტრადიცია მოდის ძველი ეგვიპტური კულტურიდან.

14) ეგვიპტე არის ყველაზე დასახლებული ქვეყანა ახლო აღმოსავლეთში.

15) ლეგენდის თანახმად ფარაონი პიოპი II შიშველ მონებს უსვამდა თაფლს, რადგან თავიდან მოეცილებინა ბუზები.

   XXI საუკუნეში, მაშინ, როცა მსოფლიო სრული „თავისუფლების“ და ცივილიზაციის მწვერვალს აღწევს და თითქოს ადამიანები ღიად საუბრობენ ნებისმიერ თემაზე, ფსიქიკური აშლილობის მქონე ადამიანები ამ სიტუაციიდან საკმაოდ დაშორებულნი არიან, ისინი თითქოს სამყაროს შეუმჩნეველ ნაწილში არიან მოქცეულნი, სადაც მათ დასაცავად ხმას არავინ იღებს. დღეს,როდესაც ადამიანის ინტელექტი და შესაძლებლობები განვითარების პიკს აღწევს, ფსიქიკური აშლილობა კვლავ ისტორიულად შენარჩუნებულ ხასიათს ატარებს. ერთი მხრივ,როცა ადამიანი კონკრეტულ დაავადებას ებრძვის, მეორე მხრივ უწევს შეებრძოლოს ძლიერ სტერეოტიპებს და წინარწმენებს, რომელიც არსებობს საზოგადოებაში. საზოგადოებაში ხშირად ჟღერს აზრი, რომ ფსიქიკურად არაჯანსაღი ადამიანები  ანუ ფსიქიკური აშლილობის მქონე პირები ბოროტები და უპასუხისმგებლო ადამიანები არიან. რატომ ან საიდან ვრცელდება მსგავსი ნეგატიური აზრები და წინარწმენები?

   რა ხდება ჩვენს ქვეყანაში არსებულ სტიგმებთან დაკავშირებით?რამდენადაც საზოგადოების ცნობიერება ცივილიზაციასთან ერთად უნდა განვითარდეს, დღესდღეობით, ფსიქიკურად არაჯანსაღ ადამიანებს მოვიხსენიებთ „გიჟებად“. მუდმივად თავს ვარიდებთ,პირდაპირი ან არაპირდაპირი გზებით ვახდენთ მათ გარიყვას.მაშინაც კი, როცა მსგავს დაავადებას ჩვენთვის ძვირფასი ადამიანი ებრძვის, მაინც აღვიქვამთ და გვგონია, რომ სხვა ადამიანია, ვეღარ ვენდობით ძველებურად და მხოლოდ მისი დაავადების გადმოსახედიდან ვაფასებთ მას. მსგავსი დამოკიდებულება კი უფრო მეტად ამძიმებს ისედაც რთულ ფსიქიკურ მდგომარეობას, ადამიანები ვერ იაზრებენ, რომ თანადგომით და არა გვერდით განდგომით დაეხმარებიან სხვას.

   არსებული სტიგმები მართლაც ამძიმებს და ამძაფრებს არაჯანსაღი ფსიქიკის მქონე ადამიანის სიმპტომების გამოვლენას, ასეთი ადამიანი უფრო მეტად აგრესიულიც კი შეიძლება გახდეს, ყველაზე რთულ და საზარელ შემთხვევაში, მუდმივმა იზოლაციამ შესაძლოა თვითმკვლელობამდე მიიყვანოს ადამიანი. მაშინაც კი, როცა ადამიანს არ უნდა სიცოცხლის დასრულება, დასუსტებული ფსიქიკის ფონზე, ვერ უძლებს მუდმივ „იარლიყებს“ და სტერეოტიპებს, რომელიც თითოეული ნაბიჯის გავლის დროს ხვდება. ზეწოლა ძლიერდება ყოველდღიურ სიტუაციებში, მაშინ, როცა გვეშინია და არ გვსურს, რომ ასეთი ადამიანები ჩვენს მეზობლად ცხოვრობდნენ, ვუზღუდავთ არსებობის არეალს, თითქოს ამ ყველაფრის უფლება კანონიერად გვქონდეს, მაგრამ წინარწმენები და საზოგადოების აზრი ერთობლივად იმდენად ძლიერია, რომ შესაძლოა კანონზე მაღლა იდგეს. შესაბამისად მსგავსი შეზღუდვებით ადამიანები თავისთავად ვარღვევთ მათი ჯგუფთან მიკუთვნებულობის პროცესს, რაც ყველა ადამიანისთვის ძლიერ სტრესულია.

    საინტერესოა ასევე ფაქტი, რომ ფსიქიკური აშლილობა უფრო სტიგმატიზირდება, ვიდრე ფიზიკური უუნარობა. სავარაუდოდ, აქ ისევ და ისევ უნდა შევეხოთ პიროვნულ პასუხისმგებლობას. საზოგადოების უმრავლესი ნაწილი მიიჩნევს, რომ ფსიქიკური აშლილობები ეს ადამიანის არჩევანია, არასაკმარისი ინფორმირებულობა განაპირობებს მსგავს დამოკიდებულებას. ასეთ ადამიანებთან ექიმებიც, რომელთა პირდაპირი ვალდებულებაა მათზე ზრუნვა, ხშირად გაურბიან მათთან ურთიერთობას,რადგან ურჩევნიათ ფიზიკური ნაკლის მქონე ადამიანს იოლად გაუკეთონ ოპერაცია,რასაც დაახლოებით 2 საათი დასჭირდება, ვიდრე ისმინონ ფსიქიკურად არაჯანსაღი ადამიანის ბოდვითი აზრები და იდეები, რომელიც შეიძლება თვეზე მეტიც კი გრძელდებოდეს. ეს დამოკიდებულება რეალურად არსებობს საზოგადოებაში, ადამიანი გაურბის რეალურ პრობლემას, რადგან ის ზედმეტად ხისტი და მძიმე ეჩვენება და სტიგმატიზაციის გზით შედარებით იოლად აგვარებს პრობლემას.ყოველ შემთხვევაში ადამიანებს ასე გვგონია.

სტიგმისა და ფსიქიკური ჯანმრთელობის კავშირი საკმაოდ საინტერესო და მრავალმხრივ განსახილვევლია.ერთი  მხრივ, ჩვენ ვსაუბრობთ პიროვნებაზე, რომელიც ერთიანობაში გარეგნულად არ განსხვავდება მსოფლიოში მცხოვრები უამრავი ადამიანისგან, თუმცა მას აქვს მუდმივი, აბსტრაქტული ნიშანი, სტიგმა,რომელიც სრულიად თვალშისაცემსა და განსხვავებულს ხდის სხვა დანარჩენი საზოგადოებისგან. სტიგმა თავისი ფუნქციიდან გამომდინარე, გადამწყვეტ როლს ასრულებს პიროვნული და სოციალური იდენტობის ჩამოყალიბებასა და შენარჩუნებაში. როგორ ახერხებენ უბრალო ადამიანები, არაკანონიერი გზებით შეზღუდონ ფსიქიკური აშლილობის მქონე პირთა არსებობის არეალი? პასუხი ალბათ მკაფიო და კონკრეტულია: საზოგადოება,რომელიც ძლიერი შეჭიდულობით ხასიათდება, შესაძლოა კანონზე მეტ ძალაუფლებას ფლობდეს და წარმატებული იყოს სტიგმის გავრცელებაში. რა თქმა უნდა, არსებობენ ადამიანები, რომლებიც მუდმივი სტიგმატიზაციის პროცესში არ არიან ჩართულნი, მაგრამ თავად მასტიგმატიზირებელ პირსაც ხშირად მხოლოდ ზედაპირული წარმოდგენა აქვს იმის შესახებ, თუ რა შედეგები მოჰყვება სტიგმატიზაციას. შედეგი არ არის მხოლოდ სტიგმის გავრცელება, ეს არის ადამიანის პიროვნული სივრცის შეზღუდვა.

 რა არის ის მამოძრავებელი საწყისი, რომელიც გვიბიძგებს ფსიქიკური აშლილობის მქონე პირთა სტიგმატიზაციას?როგორც მრავალი ფსიქოლოგი მიიჩნევს, მსგავსი ქცევის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზთაგანია საფრთხის არიდება. შესაბამისად, სტიგმატიზაციის პროცესი ამ მიზეზს უნდა დავუკავშიროთ. მართალია, არაჯანსაღი ფსიქიკა პირდაპირ არ იწვევს აგრესიასა და ძალადობას, თუმცა აგრესიისა და საფრთხის შიშის უკან, ჩემი აზრით, იმალება ინდივიდის რწმენათა სისტემის რღვევის შიში. კერძოდ, სამყაროს სამართლიანობის რწმენა. ადამიანები მაქსიმალურად ცდილობენ დაიცვან პოზიცია, რომ სამყარო სამართლიანია და თუ პიროვნება მაქსიმალურად გააკონტროლებს ყველა ქცევას, იღბალი მას არასდროს დატოვებს. შესაბამისად,როცა მსგავს წარმოდგენებს ფსიქიკური აშლილობის მქონე ადამიანი კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებს, მასტიგმატიზირებელი ძალისხმევას არ იშურებს, რომ დაარქვას მას სუსტი, უპასუხისმგებლო, უნებისყოფო და სხვა მსგავსი სინონიმები. მთავარია, არ დაუშვას ის აზრი, რომ მსგავს სიტუაციაში შესაძლოა ოდესმე თავადაც აღმოჩნდეს. ადამიანებს არ გვსურს ეჭვი შევიტანოთ სამყაროს სამართლიანობაში, სხვადასხვაგარი სტიგმა კი ერთგვარი ხელსაწყოა იმისათვის,რომ ეს ფაქტები ავსხნათ.

   მაშინ რა უნდა მოიმოქმედოს სტიგმატიზირებულმა რათა შეინარჩუნოს იდენტობა?როგორ გაუმკლავდეს სტიგმას?ეგოს დაცვის მექანიზმები სხვადასხვაგვარია,ის განსხვავებული რწმენებით ოპერირებს,ერთ შემთხვევაში:“დაბრკოლებას გარემო ფაქტორები განაპირობებს“ და მეორე შემთხვევაში: ,,პრობლემა თავად ინდივიდშია, რომელიც ეგუება სიტუაციას“.

   ფსიქიკური აშლილობის პირთა შეზღუდვასა და სტიგმატიზაციაში, საზოგადოება არის დამნაშავე, მათი დაბალი ინფორმირებულობა და არაკომპეტენტურობა,ზღუდავს მათ უფლებებს,როგორც პირდაპირ ისე არაპირდაპირი გზებით. შესაბამისად,აღნიშნული დამოკიდებულებებით, ინდივიდს შესაძლოა ადაპტაციის პრობლემებიც შევუქმნათ.ადაპტაცია ამ დროს ირღვევა, რადგან სტიგმატიზირებულს არ აქვს საშუალება დაიკმაყოფილოს მოთხოვნილებები, ჩაერთოს სხვადასხვა აქტიობაში, ის კარგავს სოციალურ სტატუსს და მისი პიროვნება იმდენად სუსტება,რომ კარგავს უნარს გაუმკლავდეს სოციალურ და პიროვნულ წნეხს.

   იმისათვის,რომ აღნიშნული მდგომარეობა შედარებით მაინც აღმოვფხვრათ, პირველ რიგში,საზოგადოებამ უნდა შეწყვიტოს მათი „გიჟებად“მოხსენიება და თუ რეალურად ადამიანს ფსიქიკური აშლილობის დიაგნოზი აქვს, არ ვუწოდოთ მას „ანორექსიკი“არამედ,თუ აუცილებლობაა – მართებულ ტერმინებში ვისაუბროთ,მაგალითად, კვებითი აშლილობის მქონე პიროვნება. ამ ქცევით,სავარაუდოდ, შევამსუბუქებთ ინდივიდის სტიგმატიზაციას და მის დახასიათებას მხოლოდ აღნიშნული დაავადების პოზიციიდან.  ნაკლებად დავაზიანებთ ინდივიდის სენსიტიურ მხარესა და მოწყვლადი მდგომარეობიდან, შინაგანი წონასწორობისა და ბალანსის შენარჩუნებაში დავეხმარებით. ამასთანავე,ადამიანებმა უნდა დაძლიონ ის შიშები და ამრიდებლური ქცევები, მეტად ინფორმირდნენ კონკრეტულ აშლილობებთან მიმართებით და აღნიშნული დადებითი ინფორმაციები გაავრცელონ მეგობრებთან, ახლობლებთან და სხვა ნებისმიერ ადამიანთან, რათა შეიცვალოს გაშინაგნებული არაადეკვატური რწმენები.  საზოგადოების მიერ შექმნილ პრობლემას,ისევ და ისევ საზოგადოება უნდა გაუმკლავდეს,მეტი თანადგომითა და გულისხმიერებით.ნებისმიერი,ერთ დროს მასტიგმატიზირებელი,ან უბრალო ადამიანი უნდა იყოს, მაგალითი იმისა,თუ როგორ უნდა შეიცალოს უსამართლო დამოკიდებულება ადამიანების მიმართ. ამ მოვლენის საინტერესო მაგალითია, ამერიკის ერთ-ერთი პრეზიდენტის, ბილ კლინტონის სიტყვით გამოსვლა:,,ფსიქიკური აშლილობაში სამარცხვინო არაფერია, მაგრამ სტიგმა და დისკრიმინაცია-გვრცხვენოდეს ჩვენ“.შესაბამისად,ხმამაღალი განცხადებებით, საზოგადოების მეტი ინფორმირებულობითა და ხელშეწყობით,შესაძლებელია ნებისმიერი სახის დისკრიმინაციის აღმოფხვრა, ამ შემთხვევაში, კი ფსიქიკურ აშლილობის მქონე პირთა შეზღუდვა.

ავტორი: ფსიქოკლუბის წევრი – ქეთევან აბესაძე

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ეგვიპტეს მართავდა ფარაონი – უმაღლესი ხელისუფალი, სარდალი და ქურუმი. მას აღმერთებდნენ, ტაძრებს, დიდებულ აკლდამებსა და პირამიდებს უშენებდნენ. ფარაონთა შორის ყველაზე ცნობილია რამზეს II, მისი მმართელობა ეგვიპტური ცივილიზაციის მწვერვალად მიიჩნევა. იყვნენ ქალი ფარაონებიც. მათ შორის ყველაზე განთქმული დედოფალი ჰატშეფსუტია. ვინაიდან ფარაონი ცის ღმერთის – ჰორის, განსახიერება იყო და, შესაბამისად, მამაკაცი უნდა ყოფილიყო, დედოფალი ჰატფშესუტი ხშირად მამაკაცის ტანსაცმელს იცვამდა და ხელოვნურ წვერს იკეთებდა.

ფარაონი უამრავ მოხელეს 2 ვეზირის დახმარებით მართავდა. უმაღლესი საერო ფენა ფარაონთან დაახლოებული  დიდებულები იყვნენ. გავლენიან ფენას წარმოადგენდნენ ქურუმებიც. გლეხები თემებად ცხოვრობდნენ, სარწყავ არხებს აშენებდნენ, მეურნეობას ეწეოდნენ, გადასახადებს იხდიდნენ, ტაძრების, პირამიდების, გზების მშნებლობაში მონაწილეობდნენ, ეგვიპტეშ მრავლად იყვნენ მონები.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

არსებობს საინტერესო ფსიქოლოგიური თეორია, რომლის მიხედვითაც, იმ ქვეყნებში, რომელთაც ისტორიის განმავლობაში ბევრი ომი გადაუტანია, მოსახლეობა ნაკლებად ახერხებს ფინანსური დანაზოგის გაკეთებას. ეს თეორია იმით იხსნება, რომ ამგვარ ქვეყნებში, მოსახლეობის კოლექტიურ აზროვნებაში ყოველთვის ფიგურირებს ომის, ან რაიმე სხვა სირთულის დიდი ალბათობა, რის გამოც, ადამიანები არ აწყობენ გრძელვადიან გეგმებს. საქართველო სწორედ ამგვარი ქვეყნების სიას შეგვიძლია მივაკუთვნოთ. აქედან გამომდინარე, არ უნდა გაგვიკვირდეს, რომ საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობას არ გააჩნია არანაირი დანაზოგი.
იმისათვის, რომ შესძლოთ ფულის დაზოგვა, საჭიროა დაზოგვის დადებითი მხარეების გააზრება და კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა. თანამედროვე მსოფლიოში, ომებისა და სხვა ნეგატიური მოვლენების ალბათობა სტაბილურად იკლებს, ხოლო სიცოცხლის ხანგრძლივობა იმატებს. აქედან გამომდინარე, მომავლისთვის დაგეგმვა მნიშვნელოვანია.
გთავაზობთ 5 ძალიან მნიშვნელოვან საკითხს, რომლებიც უნდა გაითვალისწინოთ, რათა წარმატებით დაგეგმოთ და გადაანაწილოთ თქვენი ხარჯები

1. შეიძინეთ სასარგებლო უნარები
2. ჩამოაყალიბეთ ბიუჯეტი
3. შეიმუშავეთ ვალის გადახდის გეგმა
4. გახსენით ანაბარი ბანკში
5. გამოიყენეთ დაგროვილი საპროცენტო განაკვეთის ძალა
   Hbr.com

ადამიანის სიძლიერე არ განისაზღვრება მხოლოდ ფიზიკური შესაძლებლობებით, არანაკლებ მნიშვნელოვანია ფსიქოლოგიური, ანუ მენტალური სიძლიერე, როდესაც ადამიანი ჩამოყალიბებულია, შეუძლია ემოციების სწორად მართვა და აკონტროლებს აფექტურ მდგომარეობას, შესაბამისად იგი ფსიქოლოგიურადაა ძლიერი.

ფსიქოლოგებისა და ექპერტების ცნობით ფიზიკურ სიძლიერეზე მნიშვნელოვანი, სწორედ მენტალური ძალაა, რადგან იგი განაგებს თქვენი ცხოვრების სტილს, აქედან გამომდინარეა თქვენი ფიზიკური და შინაგანი სიძლიერეც.

ბიზნეს ინსაიდერმა გამოაქვეყნა რამდენიმე რჩევა, რომელიც დაგეხმარებათ უკეთესობისკენ შეცვალოთ თქვენი ფსიქოლოგიური  სახე:

1. ისწავლეთ თქვენი ემოციების მართვა

2. იცხოვრეთ ჯანსაღი ცხოვრების წესით, რომ აირიდოთ უარყოფითი ემოციები

3. ეცადეთ ეძებოთ პოზიტივი ყველაფერში

4. შეწყვიტეთ ის ქმედებები, რომლებიც თქვენს ფსიქოლოგიურ მხარეს ზიანს აყენებს.

Businessinsider.com