close

ეს საინტერესოა

ეს საინტერესოაკვლევებიმსოფლიოსამართალიფსიქოლოგია

რატომ არიან მასობრივი მკვლელების 98% კაცები?

2.26K views on

როდესაც მასობრივი მკვლელობები ხდება, 98 %-ია იმის შანსი, რომ დამნაშავე მამრობითი სქესის წარმომადგენელი იქნება.

მიუხედავად იმისა, რომ რთულია მასობრივი მკვლელის კატეგორიაზაცია, რადგან კონკრეტული ინდივიდის სოციო-ეკონომიკური მდგომარეობა, რასა და ასაკი დიდ როლს ასრულებს, მკვლევარებს დარწმუნებით შეუძლიათ განაცხადონ, რომ მასობრივი მკლელი თითქმის ყოველთვის იქნება კაცი.  ,,THE TIMES-მა“ გამოაქვეყნა კვლევა, სადავ აღნიშნულია, რომ მასობრივი მკლელობები, სხვა ძალადობრივი ქმედებებისგან განსხვავებით, მამრობითი სქესით დომინირებული ფენომენია, შემთხვევათა 98 %-ში დამნაშავე მამაკაცია.

ქალები აშშ-ში მომხდარ მკვლელობათა მხოლოდ 10-13 %-ში არიან ეჭვმიტანილნი. ამასთან, ამ შემთხვევებში, იშვიათადაა გამოყენებული ცივი იარაღი. უპირატესობა ენიჭება საწამლავის ან ცეცხლის გამოყენებას.

„ქალების მასმკლელობებში მონაწილეობა იმდენად იშვიათია, რომ ეს ფენომენი საკმარისად შესწავლილი არ არის“- აცხადებს ჯეიმს გარბარინო, ადამიანის განვითარებისა და ძალადობის მკვლევარი.

ამ განსხვავების მიზეზი მრავალგვარია და შეიძლება ვეძიოთ ევოლუციაში, ბიოლოგიასა და კულტურულ პროცესებში.

ევოლუციური ახსნა მოიაზრებს, რომ კაცობრიობის განვითარების მანძილზე, ტიპურად, მამრობითი სქესი აგრესიასა და ძალას იყენებდა საკუთარი სოციალური სტატუსის გასამყარებლად. (საპირისპირო სქესის მოხიბვლა, კონკურენტებისთვის წინააღმდეგობის გაწევა და ა.შ.) ეს შეხედულება დროთა განმავლობაში კულტურაშიც ჩაინერგა. ზემოთ აღნიშნული განსაკუთრებით რელევანტურია სკოლაში განხორციელებულ მასობრივი სროლებისთვის: ახალგაზრდა მამაკაცები და მოზარდი ბიჭები უფრო მეტად განიცდიან იმედგაცრუებას, სოციალური ჯგუფებიდან გარიყულობასა და ზოგჯერ დამცირებასაც. საპასუხო რეაქცია ძალადობრივი ქმედებებია, რომელიც, დამნაშავის აღქმით, მასკულინობასა და სიმამაცესთანაა დაკავშირებული – ამტკიცებს მასაჩუსეტსის უნივერსიტეტის სოციოლოგი.

ბიოლოგიურ ფაქტორებში მოიაზრება ადამიანში ე.წ MAOA-ს გენის ვარიაცია, რომელიც მყარი საფუძველი ხდება მამაკაცის კრიმინალად ჩამოყალიბებისთვის, თუკი მას თან ახლავს ნარკოტიკდამოკიდებულება ან დაჩაგვრის, დამცირების ეპიზოდები ბავშვობაში.

კულტურული ფაქტორები, როგორიცაა – ძალადობრივი სპორტი, ვიდეოთამაშები და სხვა, გავლენას ახდენს მამაკაცებში აგრესიის დონეზე. კვლევებით დასტურდება, ასევე, სექსუალური ფაქტორების ზეგავლენა.

წყარო: thescienceexplorer

 ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევები

მკვლევრების თქმით, ლუციდური სიზმრის მომენტში ორი ადამიანი ერთმანეთთან დააკავშირეს

103 views on

კალიფორნიაში დაფუძნებული სტარტაპი (REMspace) ირწმუნება, რომ მიაგნო მეთოდს, თუ როგორ დააკავშიროს ორი ადამიანი ლუციდური სიზმრების დროს.

REMspace-ის დამფუძნებელმა, მაიკლ რადუგამ განაცხადა, რომ კვლევის საბოლოო შეჯამებას 6-იდან 12 თვემდე დასჭირდება. ის იმედოვნებს, რომ ნაშრომს მომავალ წელს ფართო საზოგადოებასაც წარუდგენს.

ის რაც ამ ეტაპზე ვიცით ეყრდნობა პრესრელიზს, რომელშიც აღნიშნულია, რომ ლუციდური სიზმრების დროს ორი ადამიანი ერთმანეთს დაუკავშირდა.

რადუგას თქმით, ეს კომუნიკაცია ორჯერ მოხდა და მიუხედავად იმისა, რომ ის მარტივი ფორმისა იყო, ამ ყველაფერს ბევრად დიდი პოტენციალი აქვს.

ფართო გაგებით ლუციდური სიზმარია სიზმარი, რა დროსაც იცი რომ გძინავს. კვლევებმა აჩვენა, რომ მსგავსი სიზმრები აძლიერებს აქტივობას ტვინის იმ ნაწილებში, რომლებიც ჩვეულებრივ მშვიდია ძილის დროს.

ეს არის ტვინის მდგომარეობა REM ძილსა და სიფხიზლეს შორის. მეცნიერებმა ზუსტად არ იციან რატომ და როგორ ჩნდება მსგავსი სიზმრები, მაგრამ კვლევები უთითებს, რომ ტვინის პრეფრონტალური და პარიეტალური რეგიონები მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ასეთ დროს.

ლუციდური სიზმრების “სპეციალისტებს” ნაწილობრივ თავისი სიზმრების კონტროლი შეუძლიათ, რა დროსაც ისინი სიზმრის სცენარს მართავენ. ასეთი სიზმრები რაღაცით ვირტუალურ რეალობასა და ჰიპერრეალისტურ ვიდეო თამაშებს ჰგავს, სადაც შემოქმედი თავად მოქმედი პერსონაჟი შეიძლება იყოს. თეორიულად, მსგავსი სიზმრების მართვა უდიდესი პოტენციალის მქონეა და მისი გამოყენება ყველაფრისთვის შეიძლება.

REMspace-ს რამდენიმე რეცენზირებული სამეცნიერო ნაშრომი აქვს, რომლებიც აღწერს თუ როგორ აკონტროლებდა ადამიანი ფიქრებს ლუციდური სიზმრისას.

რაც შეეხება ახალ პრესრელიზს, იქ აღნიშნულია, რომ მკვლევრები ორი ადამიანის ტვინის აქტივობას ლუციდური სიზმრისას აკვირდებოდნენ. როდესაც პირველი მონაწილე ლუციდურ სიზმარში შევიდა, მას ყურსასმენით სიტყვა გადასცეს.

მონაწილეები ერთმანეთთან სპეციალური მოწყობილობებით იყვნენ დაკავშირებული და სიზმრის დასრულების შემდეგ მეორე მონაწილემ აღნიშნა, რომ სიტყვა მანაც გაიგონა.

“სიზმრებში კომუნიკაცია სამეცნიერო ფანტასტიკა იყო, მაგრამ სულ მალე ეს ასე აღარ იქნება”, — აღნიშნა რადუგამ.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

ცეცხლი ყინულის წინააღმდეგ — ნახეთ, როგორ ფარავს ლავა ისლანდიის თოვლიან ლანდშაფტს

82 views on

2024 წლის თებერვალში ისლანდიაში მდებარე ვულკანი სუნდნუქსგიგარი ამოიფრქვა. იქიდან გამოთავისუფლებულმა ლავამ გარშემო არსებულ თოვლიან ზედაპირზე დაიწყო დინება, რამაც გასაოცარი სანახაობა შექმნა. ამ კადრების გადაღება ჯერონ ვან ნიუვენჰუვმა შეძლო.

ვულკანის ეს აქტიურობა 2023-24 წლებში დაფიქსირებულ უფრო მასშტაბურ ამოფრქვევებს უკავშირდება, რამაც ქალაქ გრინდავიკში შენობების ნგრევაც კი გამოიწვია. რაც შეეხება უკანასკნელ მოვლენას, მისმა ამსახველმა ვიდეომ დიდი ყურადღება დაიმსახურა. კადრები იმდენად შთამბეჭდავია, რომ სოციალური ქსელის მომხმარებლებში გაჩნდა იმის ეჭვიც, რომ ისინი ხელოვნური ინტელექტის მიერაა გენერირებული. რა თქმა უნდა, ეს ასე არაა, რასაც ვიდეოს ავტორი ადასტურებს.

“ეს არაჩვეულებრივია, რადგან მშვენივრად გვიჩვენებს, რომ ბუნებას ჯერ კიდევ შეუძლია, თავისი უნიკალურობით გაგვაოცოს. ცხადყოფს იმასაც, რომ კონკრეტულ მოვლენებს ყალბად აღვიქვამთ მხოლოდ იმიტომ, რომ მათ ვერ ვხსნით. საინტერესოა, არა?!”, — ამბობს ფოტოგრაფი.

ერთ-ერთი მიზეზი, რომლის გამოც ეს ვიდეო ხელოვნური ინტელექტის მიერ გენერირებული ეგონათ, ის იყო, რომ ლავასთან შეხებისას თოვლი ორთქლს არ წარმოქმნიდა. ამით თავად ფოტოგრაფიც დაინტერესდა და გაარკვია, რომ შესაძლებელია, ეს ლეიდენფროსტის ეფექტს უკავშირდებოდეს.

ამ დროს სითხე, რომელიც მისი დუღილის ნიშნულზე ბევრად ცხელ მატერიასთან ურთიერთქმედებს, ორთქლის იზოლირებულ შრეს წარმოქმნის, რაც სწრაფ დუღილს უშლის ხელს. ეს ნიშნავს, რომ ლავასთან შეხებისას ფორმირებულმა აირმა ცხელი ზედაპირის ზემოთ, სავარაუდოდ, თხევადი წვეთების შენარჩუნება განაპირობა, ამიტომ ორთქლის მაღლა ამავალი ნაკადი არ დაფიქსირებულა.

მეორე მიზეზად ნიუვენჰუვი ასახელებს, რომ კინოს სპეციალურმა ეფექტებმა საზოგადოებას ლავის მახასიათებლებზე არასწორი წარმოდგენა შეუქმნა. შესაბამისად, რეალური ლავის მოძრაობისა თუ გარემოსთან ურთიერთქმედების თავისებურებები ბევრი ადამიანისთვის უჩვეულოა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიოლოგიადედამიწაეს საინტერესოა

მეცნიერებმა გადაიღეს, როგორ კონტაქტობენ მცენარეები ერთმანეთში საფრთხის მოახლოებისას

84 views on

ჩვენთვის შეუმჩნევლად, მცენარეები გარშემორტყმულია აირადი ნაერთების თხელი ნისლით, რომელსაც ისინი კომუნიკაციის და თავდაცვისთვის იყენებენ. ეს ნაერთები ერთგვარი სუნის როლს ასრულებენ ბალახისმჭამელთა მოსაგერიებლად და მეზობელ მცენარეებს მომავალი თავდასხმის შესახებ აფრთხილებენ.

მცენარის ამ თავდაცვის საშუალების შესახებ მეცნიერებმა 1980-იანი წლებიდან იციან, როცა ის მცენარის 80-ზე მეტ სახეობაში დააფიქსირეს. ამჯერად, იაპონელ მეცნიერთა ჯგუფმა რეალურ დროში ვიზუალიზაციის მეთოდებით შეძლეს დაეფიქსირებინათ, როგორ იღებენ და პასუხობენ მცენარეები ამ საჰაერო განგაშებს.

მცენარეთა კომუნიკაციის შესახებ ჩვენს წარმოდგენაში ნამდვილად დიდი ნაპრალი არსებობდა. ვიცოდით, რომ ისინი ერთმანეთთან შეტყობინებებს აგზავნიან, მაგრამ არ ვიცოდით, როგორ იღებენ მათ.

ახალ კვლევაში, იაპონიის საიტამას უნივერსიტეტის მოლეკულურმა ბიოლოგებმა, იური არატანიმ, ტაკუია უემარამ და მათმა კოლეგებმა სპეციალური ტუმბოს საშუალებით, დაზიანებული, მწერებით სავსე მცენარეების მიერ გამოყოფილი ეს ნაერთები დაუზიანებელ მეზობლებს მიაფრქვიეს და შედეგს ფლუორესცენციური მიკროსკოპით დააკვირდნენ.

პომიდვრის და მდოგვის ოჯახის წარმომადგენელი სარეველა მცენარე Arabidopsis thaliana-ის მოჭრილ ტოტებზე მკვლევრებმა მუხლუხები (Spodoptera litura) დასხეს და ამ საფრთხეზე მეორე, ხელუხლებელი, მწერებისგან თავისუფალი Arabidopsis thaliana-ის პასუხი გადაიღეს.

 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

გადაშენებული ბიბლიური მცენარე, 1000 წლის წინანდელი თესლიდან აღადგინეს – რა სამკურნალო თვისებები აქვს უძველეს ტექსტებში მოხსენიებულ ხეს

79 views on

ბო­ტა­ნი­კო­სებ­მა 1980-იან წლებ­ში, იუ­დე­ის უდაბ­ნოს გა­მოქ­ვა­ბულ­ში ნა­პოვ­ნი 1000 წლის წი­ნან­დე­ლი თეს­ლი­დან გა­და­შე­ნე­ბუ­ლი ხის სა­ხე­ო­ბის აღ­დგე­ნა და გაზ­რდა შეძ­ლეს.

პრო­ექ­ტში ჩარ­თუ­ლი მკვლევ­რე­ბი ამ­ბო­ბენ, რომ მცე­ნა­რის სა­ხე­ო­ბა, რო­მე­ლიც დღეს გა­და­შე­ნე­ბუ­ლია, შე­იძ­ლე­ბა სწო­რედ ის “სას­წა­ულ­მოქ­მე­დი“ ხეა, რო­მე­ლიც ბიბ­ლი­ა­ში და სხვა ძველ ტექ­სტებ­შია ნახ­სე­ნე­ბი, რო­გორც “სამ­კურ­ნა­ლო ბალ­ზა­მის წყა­რო“.

იე­რუ­სა­ლი­მის ჩრდი­ლო­ე­თით მდე­ბა­რე ვადი ელ-მა­კუ­კის რე­გი­ონ­ში არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი გა­თხრე­ბის დროს აღ­მო­ჩე­ნი­ლი უძ­ვე­ლე­სი თეს­ლი ხე­ლუხ­ლე­ბელ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში იყო. თუმ­ცა თავ­და­პირ­ვე­ლად ად­გილ­ზე მყო­ფებ­მა მხო­ლოდ თეს­ლი­დან ვერ შეძ­ლეს ხის ტი­პის იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა.

თეს­ლი ათზე მეტი წლის წინ ჰა­და­სას უნი­ვერ­სი­ტე­ტის სა­მე­დი­ცი­ნო ცენ­ტრში დარ­გეს. პრო­ცესს დოქ­ტო­რი სარა სა­ლო­ნი ხელ­მძღვა­ნე­ლობ­და. მან იე­რუ­სა­ლიმ­ში ლუი ლ. ბო­რი­კის ბუ­ნებ­რი­ვი მე­დი­ცი­ნის კვლე­ვის ცენ­ტრი და­ა­არ­სა. სა­ლონ­მა თქვა, რომ შე­საძ­ლე­ბე­ლია, რომ ხე შე­იძ­ლე­ბა იყოს ბიბ­ლი­უ­რი მცე­ნა­რე – “ცორი“, რო­მე­ლიც სამ­კურ­ნა­ლო თვი­სე­ბე­ბით გა­მო­ირ­ჩე­ო­და.

  • რო­გორ აღად­გი­ნეს გა­და­შე­ნე­ბუ­ლი მცე­ნა­რე

თეს­ლი ჰორ­მო­ნე­ბი­თა და სა­სუ­ქით შე­რე­ულ წყა­ლით გაჟღინ­თეს, შემ­დეგ სტე­რი­ლურ ნი­ა­დაგ­ში გა­დარ­გეს და მცე­ნა­რემ ნელ-ნელა ზარ­და და­ი­წყო.

“და­ახ­ლო­ე­ბით ხუთ­ნა­ხე­ვა­რი კვი­რის შემ­დეგ, კვირ­ტი გა­მოჩ­ნდა“, – თქვა სა­ლონ­მა.

ჯგუფ­მა მცე­ნა­რის ასა­კის შე­სა­ფა­სებ­ლად რა­დი­ო­კარ­ბო­ნუ­ლი და­თა­რი­ღე­ბის ხერ­ხი გა­მო­ი­ყე­ნა და და­ას­კვნეს, რომ ის 993 – დან 1202 წლამ­დე თა­რიღ­დე­ბა.

ჯგუ­ფი ვა­რა­უ­დობს, რომ მცე­ნა­რე მი­ე­კუთ­ვნე­ბა Commiphora-ს ოჯახს. ამ ჯგუფ­ში შე­დის და­ახ­ლო­ე­ბით 200 სა­ხე­ო­ბის ხე, რომ­ლე­ბიც ძი­რი­თა­დად აფ­რი­კა­ში, მა­და­გას­კარ­სა და არა­ბე­თის ნა­ხე­ვარ­კუნ­ძულ­ზე გვხვდე­ბა.

შეს­წავ­ლის შე­დე­გად, მეც­ნი­ერ­თა ჯგუფ­მა აღ­მო­ა­ჩი­ნა რომ ხე შე­ი­ცავს ნივ­თი­ე­რე­ბებს, რო­მე­ლიც სამ­კურ­ნა­ლო პრე­პა­რა­ტე­ბის შექ­მნი­სას გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა. მათ შო­რის “გუგ­გულ­ტე­რო­ლებს“, რო­მე­ლიც კი­ბოს სა­წი­ნა­აღ­მდე­გო პო­ტენ­ცი­ურ ნივ­თი­ე­რე­ბად მი­იჩ­ნე­ვა.

”ამ ყვე­ლა­ფერ­ზე დაყ­რდნო­ბით შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ ეს არ არის “იუ­დე­უ­რი ბალ­ზა­მი“, ეს არის მისი ახლო ბი­ძაშ­ვი­ლი და ერთ-ერთი არა არო­მა­ტუ­ლი ხე-მცე­ნა­რე რო­მე­ლიც სამ­კურ­ნა­ლო ნა­ერ­თე­ბის სა­გან­ძუ­რია”, – თქვა ჯგუ­ფის ლი­დერ­მა..

წყა­რო

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოამედიცინა

იაპონელს დღეში მხოლოდ 30 წუთი სძინავს და ამბობს, რომ ეს სიცოცხლის გახანგრძლივებაში ეხმარება – რას ამბობენ მედიკოსები უცნაურ მეთოდზე?

67 views on

40 წლის და­ი­სუ­კე ჰორი, რო­მე­ლიც და­სავ­ლეთ ია­პო­ნი­ის ჰი­ო­გოს პრე­ფექ­ტუ­რა­ში ცხოვ­რობს, აცხა­დებს, რომ უკვე 12 წე­ლი­წა­დია, დღე­ში მხო­ლოდ 30 წუ­თით სძი­ნავს და ეს მე­თო­დი მას სი­ცო­ცხლის ხან­გრძლი­ვო­ბის გა­ორ­მა­გე­ბა­ში ეხ­მა­რე­ბა.

ჰო­რის მტკი­ცე­ბით, ამ მიდ­გო­მით მან შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი სა­მუ­შა­ო­ე­ბის ეფექ­ტუ­რო­ბა გა­ი­უმ­ჯო­ბე­სა, ამას­თან, არა­სო­დეს გრძნობს თავს დაღ­ლი­ლად.

  • ჰორი არის მე­წარ­მე, რო­მელ­საც უყ­ვარს მუ­სი­კა, ფერ­წე­რა და მე­ქა­ნი­კუ­რი დი­ზა­ი­ნი. მან ძი­ლის შემ­ცი­რე­ბა 12 წლის წინ და­ი­წყო, რათა ყო­ველ­დღი­უ­რად გა­ე­ზარ­და აქ­ტი­უ­რი სა­ა­თე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა და სა­ბო­ლო­ოდ იმ შე­დე­გამ­დე მი­ვი­და, რომ ძილი დღე­ში 30-დან 45 წუ­თამ­დე შე­ამ­ცი­რა.

“თუ სპორ­ტით და­კავ­დე­ბით ან კვე­ბამ­დე ერთი სა­ა­თით ადრე მი­ი­ღებთ ყა­ვას, შე­გიძ­ლი­ათ თა­ვი­დან აი­ცი­ლოთ ძი­ლი­ა­ნო­ბა“, – აცხა­დებს ინო­ვა­ცი­უ­რი მიდ­გო­მის ავ­ტო­რი.

2016 წელს ჰო­რიმ და­ა­არ­სა “ია­პო­ნი­ის მოკ­ლე­ვა­დი­ა­ნი ძი­ლის ტრე­ნინ­გის ასო­ცი­ა­ცია“, სა­დაც მსურ­ვე­ლებს ძი­ლი­სა და ჯან­მრთე­ლო­ბის შე­სა­ხებ სა­კუ­თარ გა­მოც­დი­ლე­ბას უზი­ა­რებს.

“უფრო და უფრო მეტი ადა­მი­ა­ნი, რომ­ლებ­საც სა­მუ­შა­ო­ებ­ზე მეტი გო­ნებ­რი­ვი კონ­ცენ­ტრა­ცია ესა­ჭი­რო­ე­ბათ, ამ­ჯო­ბი­ნე­ბენ მოკ­ლე, მაგ­რამ მა­ღა­ლი ხა­რის­ხის ძილს – ვიდ­რე ხან­გრძლივ და უხა­რის­ხოს. მა­გა­ლი­თად, ექი­მებს და მე­ხან­ძრე­ებს შე­და­რე­ბით მოკ­ლე დას­ვე­ნე­ბის პე­რი­ო­დი აქვთ, მაგ­რამ ინარ­ჩუ­ნე­ბენ მა­ღალ ეფექ­ტუ­რო­ბას, ”- თქვა მან.

ჰო­რის სამი დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში თვალს ია­პო­ნუ­რი Yomiuri TV ადევ­ნებ­და. რე­ა­ლი­თი შო­უ­ში სა­ხელ­წო­დე­ბით Will You Go With Me? პირ­ველ დღეს ჰო­რის სულ რა­ღაც 26 წუთი ეძი­ნა და ენერ­გი­ით სავ­სე იყო. სა­უზ­მის შემ­დეგ, ის სამ­სა­ხურ­ში გა­ე­მარ­თა, შემ­დეგ კი სპორტდარ­ბაზ­ში.

ჰო­რის ონ­ლა­ინ რე­ზი­უ­მე­ში ნათ­ქვა­მია, რომ მან 2100-ზე მეტ სტუ­დენტს ას­წავ­ლა ულტრა­მოკ­ლე ძი­ლის მე­თო­დი.

ერთ-ერ­თმა მათ­გან­მა ტე­ლე­კომ­პა­ნია Yomiuri-ს გა­ნუ­ცხა­და, რომ მან ძილი რვა სა­ა­თი­დან 90 წუ­თამ­დე შე­ამ­ცი­რა ძილი და უკვე ოთხი წე­ლი­წა­დია ამ რე­ჟიმ­ში ცხოვ­რობს. ჯან­მრთე­ლო­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბა კი საგ­რძნობ­ლად გა­მო­უს­წორ­და.

  • თუმ­ცა, მე­დი­ცი­ნის სფე­როს წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის გან­ცხა­დე­ბით, ულტრა ხან­მოკ­ლე ძილი ყვე­ლას­თვის შე­სა­ფე­რი­სი არ არის და თან ახ­ლავს გვერ­დი­თი მოვ­ლე­ნე­ბი.

“მო­ზარ­დებს რე­კო­მენ­დე­ბუ­ლია დღე­ში შვი­დი­დან ცხრა სა­ა­თამ­დე ძილი. ძილი სხე­უ­ლი­სა და ტვი­ნის აღ­დგე­ნის­თვის მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნი პე­რი­ო­დია. ძი­ლის ქრო­ნი­კულ­მა ნაკ­ლე­ბო­ბამ შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს მეხ­სი­ე­რე­ბის დაქ­ვე­ი­თე­ბა, იმუ­ნი­ტე­ტის შე­სუს­ტე­ბა, გან­წყო­ბის დარ­ღვე­ვა და გულ-სის­ხლძარ­ღვთა და­ა­ვა­დე­ბე­ბის გაზ­რდი­ლი რის­კი“, – გა­ნა­ცხა­და მეც­ნი­ე­რე­ბი­სა და ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის ნევ­რო­ლოგ­მა გუო ფეიმ.

წყა­რო

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

შეიმუშავეს “ფოთლის ელექტროსადგური”, რომელიც ქარსა და წვიმას ელექტროენერგიის შესაქმნელად იყენებს

52 views on

ახალი კვლევის თანახმად, მეცნიერებმა განახლებადი ენერგიის სფეროში მნიშვნელოვან წარმატებას მიაღწიეს. მათ ხელოვნური პატარა “ელექტროსადაგურები” შექმნეს.

ამ ინოვაციურ გენერატორებს ფოთლის ფორმა აქვთ. ისინი ქარისა და წვიმის ენერგიას ელექტროენერგიად გარდაქმნიან. მკვლევრებმა რავინდერ დაჰიას ხელმძღვანელობით ეს მინიატურული გენერატორები ხელოვნურ ფოთოლთან დააკავშირეს, რაც მნიშვნელოვანი წინგადადგმული ნაბიჯია.

ორი ტიპის გენერატორები

ტრადიციული მეთოდები, როგორიცაა მზის პანელები და ქარის ტურბინები, ენერგიის წარმოების ერთეულ წყაროებს ეყრდნობა. ახალი “ელექტროსადგურები” ქარსა და წვიმას ერთდროულად გამოიყენებს.

მზის პანელები მზის ჩასვლის შემთხვევაში არაეფექტური ხდება. თავის მხრივ, ქარის ტურბინები ქარზეა დამოკიდებული. ამის ფონზე, ახლად შემუშავებულ ტექნოლოგიას ერთდროულად რამდენიმე ენერგიის წყაროს გამოყენება შეუძლია.

მკვლევრებმა ენერგიის შეგროვების ორი განსხვავებული ტიპი გამოიყენეს. პირველი ეს ტრიბოელექტრული ნანოგენერატორია (TENG), რომელიც ქარის კინეტიკური ენერგიის მისაღებადაა შექმნილი.

მეორე კოლექტორი წყლის წვეთებზე დაფუძნებული ენერგიის გენერატორია (DEG). ის წვიმის წვეთებს ენერგიის შესაქმნელად იყენებს. ტექნოლოგია გამტარი ქსოვილებისგან შედგება, რომელიც როგორც ელექტროდები ისე მუშაობს.

ოპტიმალურ პირობებში, TENG-მა 252 ვოლტი, ხოლო DEG-მა 113 ვოლტი გამოიმუშავა.

ეკოლოგიურად სუფთა და ეფექტურ ენერგეტიკულ გადაწყვეტებზე მოთხოვნა იზრდება, შესაბამისად ასეთი ტექნოლოგია მნიშვნელოვანი წინ გადადგმული ნაბიჯია უფრო მწვანე და მდგრადი მომავლისკენ.

მკვლევრებმა თავიანთ გამოგონებას უკვე უწოდეს “ფოთლის ელექტროსადგურები”.

კვლევა Sustainable Chemistry & Engineering-ში გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაკვლევები

ფიზიკოსებმა აღმოაჩინეს, რომ დროს შუშაში ორივე მიმართულებით მოძრაობა შეუძლია

77 views on

დრო თითქოს ერთი მიმართულებით მიედინება. ჩვენ ვერასდროს ვხედავთ იმას, თუ როგორ მთელდება ძირს დავარდნილი და დამსხვრეული შუშა. თუმცა, ფიზიკოსებისთვის ეს არც ისე აშკარაა. განტოლებები, რომლებიც აღწერს მოძრაობას, მუშაობს ორივე მიმართულებით დროში.

ეს რას ნიშნავს? მაგალითად, მოძრავი ქანქარის ვიდეო ერთნაირად გამოიყურება, თუ მას უკუღმა გადაახვევთ. ჩვენ ვხედავთ დროს შეუქცევადს ბუნების კანონის — თერმოდინამიკის მეორე კანონის გამო. ეს კანონი გვეუბნება, რომ სისტემური ქაოსი ყოველთვის იზრდება. თუ გატეხილი შუშა თავისთავად გამთელდება, ქაოსი შემცირდება.

იგივე კანონი ვრცელდება მასალის დაძველებაზე. თუმცა, დარმშტადტის ფიზიკოსებმა დაადგინეს, რომ ყველაფერი ასე მარტივად არაა. მათ აღმოაჩინეს, რომ მოლეკულების მოძრაობა შუშაში ან პლასტმასში დროის მხრივ შეიძლება შეიცვალოს, თუ მას განსაკუთრებული კუთხით შეხედავთ.

ტილ ბოჰმერის ხელმძღვანელობით, დარმშტადტის ტექნიკური უნივერსიტეტის მეცნიერებმა კვლევის შედეგები Nature Physics-ში გამოაქვეყნეს.

დაძველების პროცესი შეიძლება აღიწეროს “მატერიალური დროის” სახელით.

ფოტო: Nature Physics

შუშის შიდა საათი

შუშა ან პლასტმასი დამზაებულია მოლეკულების გადახლართული ქსელისგან. ეს მოლეკულები მუდმივად მოძრაობენ და იცვლიან პოზიციებს. ისინი ყოველთვის ეძებენ ქვედა ენერგეტიკულ მდგომარეობას, რაც გავლენას ახდენს მასალის თვისებებზე დროთა განმავლობაში — მასალა “ბერდება”.

თუმცა, ამ პროცესს შეიძლება მილიარდობით წელი დასჭირდეს. მაგალითად, ეს ასეა ფანჯრის შუშის შემთხვევაში. “დაბერების” პროცესი შეიძლება აღიწეროს “მატერიალური დროით”. იფიქრეთ ასე: მასალას აქვს საათი, რომელიც კედლის საათისგან განსხვავებულად მიედინება. მატერიალური დრო იკლებს უფრო სწრაფად ან ნელა, იმისდა მიხედვით, თუ რამდენად სწრაფად აწყობენ მასალის მოლეკულებს.

ეს კონცეფცია დაახლოებით 50 წლის წინ გაჩნდა, მაგრამ მისი გაზომვა ვერ ხდებოა. დარმშტადტის მკვლევრებმა, პროფესორ თომას ბლოხოვიჩის ხელმძღვანელობით, ეს პირველად შეძლეს.

გასაოცარი აღმოჩენა

“ეს დიდი გამოწვევა იყო. პაწაწინა მოლეკულების მოძრაობა კამერაზე იყო აღსაბეჭდი. ამას ძალიან რთულია და სპეციალური კამერა სჭირდება”, — თქვეს მკვლევრებმა.

თუმცა, მკვლევრებმა ეს შეძლეს და მოძრაობა აღბეჭდეს. ამისთვის შუშის ნიმუშს ლაზერით ანათებდნენ. მინის მოლეკულებმა შუქი გაფანტეს. მიმოფანტული სინათლის სხივები ერთმანეთს ემთხვეოდა და კამერის სენსორზე ნათელი და მუქი ლაქების შემთხვევითი ნიმუში შექმნეს. სტატისტიკური მეთოდების გამოყენებით, მკვლევრებმა შეძლეს გამოევლინათ, თუ როგორ შეიცვალა ნიმუში დროთა განმავლობაში.

“ეს უკიდურესად ზუსტ გაზომვბეს საჭიროებდა, რაც მხოლოდ უახლესი ვიდეოკამერებით იყო შესაძლებელი”, — თქვა ბლოხოვიჩმა.

შედეგები გასაოცარი იყო. დანიის როსკილდის უნივერსიტეტის მკვლევრების დახმარებით მათ გააანალიზეს მოლეკულური მოძრაობები მატერიალურ დროსთან დაკავშირებით. მათ აღმოაჩინეს, რომ ეს მოძრაობები არ იცვლებოდა, როგორც ეს ვიდეოს გადახვევის შემთხვევაში ხდება.

“თუმცა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ მასალების დაბერების პროცესი შეიძლებ შევცვალოთ”, — აღნიშნეს მკვლევრებმა.

რას ნიშნავს ეს?

მკვლევრებმა ასევე დაადგინეს, რომ მასალაში მოძრავი ნივთიერებები განსაზღვრავენ უშუალოდ მასალის დაძველებას. მნიშვნელოვანია მხოლოდ ის მოძრაობები, რომლებიც დაკავშირებულია მატერიალურ დროსთან.

დარმშტადტის მკვლევრები თვლიან, რომ ეს აღმოჩენა ეხება ყველა მსგავს მასალას და არა მხოლოდ შუშას ან პლასტმასს. მათ ეს ჰიპოთეზა გამოცადეს მასალის ორი კლასის შესწავლით და კომპიუტერზე მოდელის მასალის სიმულირებით. მკვლევრებმა ყველა შემთხვევაში ერთნაირი შედეგი მიიღეს.

ფიზიკოსების ეს წარმატება მხოლოდ დასაწყისია და აჩენს ახალ პასუხგაუცემელ კითხვებს. მაგალითად, მათ სურთ იცოდნენ, თუ როგორ არის დაკავშირებული დროის ეს შექცევადობა ბუნების ფიზიკური კანონების შექცევადობასთან ან რატომ აქვს სხვადასხვა მასალას განსხვავებული შიდა საათი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

კლონირებულმა დედოფალამ ისტორიაში პირველად ჯანსაღი შთამომავლობა გააჩინა

58 views on

კლონირებულ დედოფალა ანტონიას, რომელიც ცხოველთა ამ სახეობის აღდგენის პროექტში მონაწილეობს, ორი ჯანმრთელი შთამომავალი გაუჩნდა.

გამოცემა Interesting Engineering-ის ინფორმაციით, ანტონია პირველი კლონირებული დედოფალაა, რომელიც დედა გახდა.

ანტონია დედოფალა ვილას კლონია, რომლის დნმ ჯერ კიდევ 1988 წელს იყო შეგროვებული და გაყინულ მდგომარეობაში სან-დიეგოს ზოოპარკში ინახებოდა. ვილა მნიშვნელოვანი გენეტიკური მრავალფეროვნების მატარებელი იყო, შესაბამისად, ანტონიას შთამომავლები პოპულაციის გენეტიკური მდგრადობის ზრდისთვის ძალიან მნიშვნელოვნები არიან. სპეციალისტების თქმით, ამ ცხოველებისგან მიღებული გენეტიკური ხაზები დედოფალების მთელი სახეობის ჯანმრთელობის გაუმჯობესებას შეუწყობენ ხლებს.

შავფეხა დედოფალების კლონირების პროექტი 2020 წელს დაიწყო. ამ სახეობის პოპულაციის მნიშვნელოვანი კლება მე-20 საუკუნეში, ბინადრობის არეალის დაკარგვისა და ეპიდემიების გამო დაიწყო. 1980-იან წლებში ისინი გადაშენებულებად ითვლებოდნენ, თუმცა მოგვიანებით ვაიომინგში რამდენიმე ცხოველი აღმოაჩინეს, რამაც გამრავლებისა და კლონირების პროგრამას მისცა სტარტი. დღეს თითქმის ყველა შავფეხა დედოფალა, კლონების გამონაკლისით, ველურ ბუნებაში აღმოჩენილი 7 ცხოველის შთამომავალია.

დედოფალა, სინდიოფალა (Mustela nivalis) არის ძუძუმწოვარი ცხოველი კვერნისებრთა ოჯახიდან. ის ერთ-ერთი ყველაზე პატარა მტაცებელია. მისი სხეულის სიგრძეა 13-26 სმ, კუდისა – 1,4-9 სმ, წონა – 30-250 გ-მდე. აქვს ხშირი, მოკლე ბეწვით დაფარული მეტად მოქნილი სხეული.

გავრცელებულია ევროპაში, აზიაში (გარდა სამხრეთისა), ჩრდილოეთ ამერიკაში. საქართველოშიც ბევრგან გვხვდება. საქართველოში ფართოდაა გავრცელებული ორი: დიდი კავკასიური დედოფალა (M. n. dinniki), ბინადრობს უფრო მთიან ადგილებსა და ტყეებში, და მცირე კავკასიური დედოფალა (M. n. caucasica), ბინადრობს მეტწილად ღია ადგილებში. ხშირად ორივე ქვესახეობა ერთსა და იმავე ადგილზე გვხვდება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

ჩინეთში აშენებულმა ახალმა გზამ 10 მსოფლიო რეკორდი დაამყარა

99 views on

ჩინეთში სატრანსპორტო დერეფანი შენჩჟენი-ჩჟუნსანი გაიხსნა. ის ორი ხიდის, ორი ხელოვნური კუნძულისა და წყალქვეშა გვირაბისგან შედგება.

სატრანსპორტო დერეფნის მშენებლობა 7 წლის განმავლობაში მიმდინარეობდა. მისმა გახსნამ კი გუანდუნის პროვინციის ორ ქალაქს შორის მოგზაურობის დრო 2 საათიდან 30 წუთამდე შეამცირა.

მედიის ინფორმაციით, ახალმა არქიტექტურულმა პროექტმა 10 ტექნიკური მსოფლიო რეკორდი დაამყარა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 … 98
Page 1 of 98