close

განათლება

განათლებასაქართველო

ანასტასია ლელაძე 95%-იანი დაფინანსებით ჰარვარდში

ქუთაისელი ანასტასია ლელაძე ჰარვარდის უნივერსიტეტში 95%-იანი დაფინანსებით ჩაირიცხა. იგი უნივერსიტეტში პოლიტიკურ მეცნიერებებს შეისწავლის.
ანასტასიას საზღვარგარეთ სწავლის იდეა მეათე კლასში გაუჩნდა, როგორც თავად ამბობს, ეს დამრიგებლისა და სკოლის დამსახურება იყო. იგი სწავლობდა ქუთაისის ნიკო ნიკოლაძის სახელობის სკოლა-ლიცეუმში. საზღვარგარეთ სწავლის გაგრძელების იდეაც სკოლის პერიოდში დაიბადა და პირველივე არჩევანი ჰარვარდის უნივერსიტეტი იყო. დიდი კონკურენციის პირობებში, ჰარვარდის უნივერსიტეტისგან ძალიან ცოტა აპლიკანტს აქვს დადებითი პასუხი. ყოველწლიურად 70 000 აპლიკაცია იგზავნება მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილიდან და მათგან უნივერსიტეტი მაქსიმუმ 2 000-ს იღებს. საბაკალავრო პროგრამაზე იგი პოლიტიკის მეცნიერებებს შეისწავლის საერთაშორისო მასშტაბის პროფესორებთან ერთად, მაგისტრატურაზე კი სურს დიპლომატია ისწავლოს. ანასტასია ამერიკის შეერთებულ შტატებში 17 აგვისტოს გაემგზავრა და სწავლას შეუდგა.
“მთავარი მოტივაცია, რამაც გადამალახვინა საკმაოდ ბევრი დაბრკოლებით სავსე გზა უნივერსიტეტამდე, იყო ის, რომ ეს მხოლოდ ჩემთვის არ კეთდება, არამედ ამას აქვს დიდი მიზანი, ჩემს სამშობლოს რაღაცნაირად მოვახმარო განათლება. საუკეთესო განათლებას კი ჰარვარდში მივიღებდი”, − ამბობს ანასტასია.
უნდა აღინიშნოს, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების 8 პრეზიდენტი არის ჰარვარდის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებული. მათ შორის – ჯორჯ ბუში, ჯონ კენედი, ბარაკ ობამა, თეოდორ რუზველტი, გარდა ამისა, მარკ ცუკერბერგი, ბილ გეიტსი და ასე შემდეგ. ჰარვარდის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულთა სიაში მალე მოხვდება ანასტასია ლელაძეც.

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველო

ქართველი მოსწავლეების მიერ მოპოვებული მესამე გამარჯვება ევროპის ინფორმატიკის ოლიმპიადაზე

ევროპის ინფორმატიკის ოლიმპიადაზე ქართველმა მოსწავლეებმა უკვე მესამედ მოიპოვეს გამარჯვება, თუმცა ამჯერად გოგონათა შორის. ინფორმატიკის ოლიმპიადაზე ჩემპიონობა ერგო კომაროველ ქეთა ციმაკურიძეს, იგი ევროპის ჩემპიონი გახდა. უნდა აღინიშნოს, რომ ქეთა წლევანდელი მსოფლიო ინფორმატიკის ოლიმპიადის ვერცხლის მედალოსანიცაა. იგი საქართველოს ნაკრების ერთ-ერთი წარმომადგენელი გახლდათ და პირველი ქართველი გოგონაა, რომელმაც საერთაშორისო ინფორმატიკის ოლიმპიადაზე ვერცხლის მედალი მოიპოვა.
ოლიმპიადაზე ბრინჯაოს მედალი აიღო გუნდის ერთ-ერთმა წევრმა თეო კაკაბაძემ. ასევე ღირსეულად და თავდაუზოგავად იბრძოლეს გუნდის პატარა წევრებმა, ნინო ჩხაიძემ და გვანცა ხვედელიძემ. გოგონებს მედლამდე ძალიან ცოტა დააკლდათ უდიდესი კონკურენციის პირობებში. ევროპის ინფორმატიკის ოლიმპიადა არ არის მხოლოდ ევროპის მასშტაბის, მასში მონაწილეობს 45-მდე ქვეყნის გუნდი, მათ შორის ამერიკის შეერთებული შტატების, მექსიკის, იაპონიისა და ასე შემდეგ. უნდა აღინიშნოს, რომ წლევანდელი გუნდის არცერთი წევრი სკოლას წელს არ ასრულებს და მომავალ წელს ყველა მათგანს ექნება საერთაშორისო დონის ოლიმპიადაზე მონაწილეობისა და უდიდესი გამოცდილების დაგროვების შესაძლებლობა.

სრულად ნახვა
განათლებაისტორიაკულტურასაქართველო

„ვეფხისტყაოსნელი“ – გიორგი გიქორაშვილი პოემის 120 ცალ განსხვავებულ ეგზემპლარს ფლობს

გიორგი გიქორაშვილი 18 წლისაა. ეს მისი ასაკია, მაგრამ არ ახსოვს ის რიცხვი, რამდენი წელიც მას შემდეგ გავიდა, რაც „ვეფხისტყაოსნის“ კოლექციონერობა დაიწყო. აღარც კი ახსოვს, როდის დაიწყო მისი ცხოვრების ეს პერიოდი. „ვეფხისტყაოსნის“ რამდენიმე იშვიათი გამოცემა დედამისსა და დედამისის დეიდას ჰქონდათ. „12-13 წლის რომ ვიყავი, როდესაც სკოლაში პირველად წავიკითხე „ვეფხისტყაოსნის“ პირველი თავი, იმდენად დამაინტერესა ამ ნაწარმოებმა, რომ, სახლში მისულმა, შინ არსებული ყველა ეგზემპლარი უცერემონიოდ გადავიბარე“. გიორგი ექსკლუზიურად ჰყვება კოლექციის შესახებ, რომლის რაოდენობა დღეს 120 ცალს აღწევს. 

რატომ გადაწყვიტე მისი შეგროვება?

„მახსოვს, პირველად როგორი რუდუნებით მეჭირა 1955 წლის ქართულ ენაზე არსებული გამოცემა თოიძის ილუსტრაციებით. თითქოს, ხელში წიგნი კი არა, გრაალის თასი მეჭირა. წიგნის ერთი გადაშლაც კი საკმარისი იყო, რომ ჩამითრია არაბეთისა და ინდოეთის რუსთველიანურმა მორევმა – იმ პიროვნული ქცევის კოდექსმა, რასაც ავტორი გვთავაზობს. შინაარსის გარდა, მონუსხული ვიყავი რუსთაველის პოეტური ხელოვნებით. ქართული გამოცემების გარდა, სახლში გვქონდა გამოცემა გერმანულ ენაზე. წიგნის წინ-უკუღმა თვალიერების შემდეგ, უცბად, მადლიერების გრძნობამ შემიპყრო – ვიღაც გერმანელი ჩამოვიდა საქართველოში, ისწავლა ქართული, ქართულიდან ასეთი სირთულის ნაწარმოები გადათარგმნა გერმანულად, იქ გამოსცა და ჩვენ არც კი ვიცით მისი სახელი. გადავწყვიტე, როგორც ჩიტი ტყის ხანძრის დროს, მეც, ჩემი შესაძლებლობებით, გამომესწორებინა ეს “გაუგებრობა” და თითო ენაზე თითო წიგნი შემეგროვებინა”.

დღეისთვის, გიორგი „ვეფხისტყაოსნის“, დაახლოებით, 120 ცალი განსხვავებული ეგზემპლარის მფლობელია. ზოგადად, ეს ნაწარმოები, დაახლოებით, 56 ენაზეა ნათარგმნი. გიორგიმ კი, ჯერჯერობით, 28 ენაზე გამოცემული ვერსია შეაგროვა, მათ შორისაა – ტაჯიკური, იაკუტიური, ყაბარდოული, მოლდოვური, ბასკური, ქურთული, იაპონური, უზბეკური, ყაზახური, პოლონური და მეგრული ვარიანტები შესაბამისი ნაწარმოებისა.

ყველაზე მეტად, შენს კოლექციაზე რომელი ვერსიები გამოირჩევა?

„ჩემი კოლექციიდან ყველაზე მეტად გამოვარჩევდი 1917 წლის უნგრულ ენაზე არსებულ გამოცემას. წარმოიდგინეთ, წიგნი იბეჭდება ბუდაპეშტში გაგანია პირველი მსოფლიო ომის დროს. მიუხედავად ამისა, აქვს ზიჩის საოცარი ხარისხის ილუსტაციები. წიგნი დამატებით ჩასმულია ტყავის ყდაში, რომელსაც ყუაზე სათაური მოოქროვილი ასოებით აქვს ამოკვეთილი და, რაც მთავარია, იგი არის უნგრელი ქართველოლოგის, მორის იშტვანოვიჩის საჩუქარი ქართველი ენათმეცნიერის, შოთა ძიძიგურისადმი, რასაც მოწმობს წარწერა წიგნის პირველ გვერდზე“.

გიორგის „ ვეფხისტყაოსნურ“ კოლექციაში ყველაზე ძველი მისი 1905 წლის ვერსიაა. მისი თქმით, ეს არ არის კლასიკური გაგების „ვეფხისტყაოსანი“. „ეს არის, ვციტირებ: “სოსიკო მერკვილაძის მიერ გამოკრებილი ხალხური ვეფხისტყაოსანი”. სოსიკო მერკვილაძემ, მკვლევარმა და წიგნის ავტორმა, იმოგზაურა საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში და იქ “გამოიკითხა” ზეპირსიტყვიერად შემორჩენილი ვეფხისტყაოსანი. დამიჯერეთ, რომ წაიკითხოთ, შინაარსი იმდენად განსხვავებულია, რომ უბრალოდ სახტად დარჩებით.

როგორც წესი, გიორგი „ვეფხისტყაოსნის“ ვერსიებს თბილისელი ბუკინისტებისგან ყიდულობს. გარდა ამისა, როდესაც მოგზაურობს სხვადასხვა ქვეყანაში, ცდილობს, რომ იქედან იქაურ ენაზე ნათარგმნი „ვეფხისტყაოსნის“ გარეშე სამშობლოში არ დაბრუნდეს.

დღემდე აგრძელებ შეგროვების პროცესს?
იყო დრო, როდესაც თბილისის ყველა ბუკინისტი აღრიცხული მყავდა – ვინ, სად, რა წიგნს ყიდდა. მაგრამ რაც უფრო იზრდება შენი კოლექცია, მით უფრო რთული ხდება, რაიმე ახალი გამოცემა შემატო მას. კოლექციონერობა არ არის დასრულებადი პროცესი, იგი უსასრულოა. არ არსებობს ისეთი კოლექცია, რასაც სრულად შეაგროვებ და თამამად იტყვი – მორჩა, დავამთავრე მისი შეგროვება. მაგალითად, „ვეფხისტყაოსანი“ ავიღოთ. ვთქვათ, შეაგროვე ყველა უკვე გამოცემული ეგზემპლარი. დავუშვათ, სადმე იპოვნე 1721 წლის ვახტანგისეული პირველი ნაბეჭდი „ვეფხისტყაოსანი“ (რომელიც მხოლოდ 21 ცალია შემორჩენილი) და იპოვნე 1941 ჰიტლერის მიერ ქართველი სამხედროებისთვის დაბეჭდილი ეგზემპლარიც (რომლის სულ 5 ცალია შემორჩენილი). კი, რამდენიმე თვით გექნება სრული კოლექცია, მაგრამ მალე გამოვა ახალ ენაზე, ხელმეორედ დაიბეჭდება და ასე გაგრძელდება სამუდამოდ. მე ვცდილობ, რომ, ძველთან ერთად, ყველა ახლადდაბეჭდილი გამოცემაც შევმატო ჩემს კოლექციას. მაგრამ ეს კოლოსალურ შრომას, ენერგიასა და დროს მოითხოვს, რაც აბიტურიენტისთვის წარმოუდგენელი ფუფუნებაა.

ჯერჯერობით, გიორგის კოლექციას მონაწილეობა არცერთ აქტივობაში მიუღია. „მე ძალიან მომთხოვნო პიროვნება ვარ და თუ პირადად არ დავრწმუნდი, რომ უსაფრთხოების ყველა ზომა მიღებულია, ჩემი „ვეფხისტყაოსნები“ ჩემი სახლის ზღურბლს არც კი გადაკვეთს. დიახ, მქონია შემოთავაზება, რომ  ჩემი კოლექცია გამომეფინა კონკრეტულ დაწესებულებასა, თუ ინსტიტუტში, მაგრამ უარი მითქვამს, რადგან იქ არ არსებობდა არანაირი ინვენტარი წიგნის დაზიანებისგან დასაცავად“.

 

სრულად ნახვა
განათლება

ავღანეთში ქალებს უნივერსიტეტებში სწავლას უკრძალავენ

,,თალიბანის“ მთავრობა ავღანეთში უნივერსიტეტებში ქალებისთვის უმაღლესი განათლებას მიღებას კრძალავს.
უმაღლესი განათლების მინისტრმა, ნედა მოჰამად ნადიმმა შესაბამისი განკარგულება უკვე გამოსცა.
გადაწყვეტილებას ავღანელი სტუდენტები ქალების მომავლის განადგურებად აფასებენ.
„მათ დაანგრიეს ერთადერთი ხიდი, რომელიც ჩემს მომავალთან დამაკავშირებდა“, – განაცხადა ქაბულის უნივერსიტეტის ერთ-ერთი სტუდენტი.
“მჯეროდა, რომ შემეძლო სწავლა და ჩემი მომავლის შეცვლა ან ჩემს ცხოვრებაში სინათლის შეტანა, მაგრამ მათ ეს გაანადგურეს,” – აღნიშნეს სტუდენტები დასავლურ მედიასთან საუბარში.
აკრძალვა კიდევ უფრო ზღუდავს ქალთა განათლებას ავღანეთში. შარშან, ,,თალიბანის“ ხელისულებაში დაბრუნების შემდეგ გოგონებისთვის საშუალო სკოლებში განათლების მიღება შეიზღუდა.
გაერო-მ და რამდენიმე ქვეყანამ „თალიბების“ გადაწყვეტილება მკაცრად დაგმეს და გააპროტესტეს.
“ეს კიდევ უფრო არღვევს თანაბარი განათლების უფლებას და აღრმავებს ქალების ადგილის წაშლას ავღანურ საზოგადოებაში,” – განაცხადა ავღანეთის საკითხზე გაერო-ს სპეციალურმა მომხსენებელმა.
შეერთებულ შტატებში კი იმუქრებიან, რომ ასეთი ნაბიჯი “თალიბანისთვის შედეგებს მოიტანს”.
„თალიბანი ვერ იქნება საერთაშორისო თანამეგობრობის ლეგიტიმური წევრი, სანამ ისინი პატივს არ სცემენ ყველას უფლებებს ავღანეთში“, – განაცხადა სახელმწიფო მდივანმა, ენტონი ბლინკენმა განცხადებაში.
მისი თქმით, ვერცერთი ქვეყანა ვერ განვითარდება, როცა მისი მოსახლეობის ნახევარს პროგრესის საშუალებას არ აძლევენ.

წყარო : BBC

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლება

ყოველი მეხუთე ქართველი სტუდენტი დაეჭვებულია უნდა ჩაებარებინა თუ არა უნივერსიტეტში

საერთაშორისო კვლევა „ევროსტუდენტი VI“-ს ფარგლებში შეგროვდა მონაცემებით, რომლითაც შესაძლებელია შეფასდეს სკოლის დამთავრების შემდეგ უმაღლეს სასწავლებლებში სწავლის გაგრძელების მსურველი ქართველი და ევროპელი სტუდენტების გადაწყვეტილებები. კვლევის შესახებ ინფორმაციას “IPM კვლევები” ავრცელებს.

სტუდენტებმა შეაფასეს დებულებები, რომლებიც ეხებოდა უმაღლეს განათლებაში სწავლის გაგრძელების გადაწყვეტილებას. მათ შორის, სტუდენტებმა შეაფასეს შემდეგი დებულება: „ყოველთვის ნათელი იყო, რომ როდესმე მაინც ვისწავლიდი“. კვლევის შედეგები აჩვენებს, რომ გამოკითხულთაგან თითქმის ყველა ევროპულ ქვეყანაში სტუდენტთა უმრავლესობა დარწმუნებული იყო, რომ უმაღლეს სასწავლო დაწესებულებაში სწავლას დაიწყებდნენ. როგორც აღმოჩნდა, ქართველი სტუდენტები თავდაჯერებულობით ლიდერობენ (86,5%) ალბანეთის შემდეგ (91,9%), ჩეხ სტუდენტებს კი ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი აქვთ (34,2%).

სტუდენტების მიერ შეფასებულ დებულებებს შორისაა შემდეგიც: „ხშირად მაქვს შეგრძნება, რომ უმაღლეს განათლებაში ჩემი ადგილი არ არის.“ ქართველი სტუდენტების 13.8% (სრულიად) ეთანხმება ამ დებულებას. უმაღლეს საგანმანათლებლო სისტემაში ჩართვის გადაწყვეტილებას ყველაზე მეტად რუმინელი (27%) და უნგრელი (21.4%) სტუდენტები აყენებენ ეჭვქვეშ.

დებულება – „ხანდახან ჩემს თავს ვეკითხები, სწავლა სწორი გადაწყვეტლება იყო თუ არა“ – კვლევის მონაწილეებმა შემდეგნაირად შეაფასეს: ხორვატი სტუდენტები ამ კითხვას თავს ყველაზე იშვიათად უსვამენ (10.4%), პოლონელები კი – ყველაზე ხშირად (28.4%), ხოლო გამოკითხული ქართველი სტუდენტებიდან ყოველ მეხუთეს აწუხებს ეს კითხვა (21%).

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებაისტორიასაქართველო

მედეა ღამბაშიძე – პირველი ქართველი სტუდენტი

მედეა ღამბაშიძე იყო პირველი, ვინც 1918 წელს დაარსებულ სახელმწიფო უნივერსიტეტში ჩაირიცხა. მან 19 წლის ასაკში პირველმა შეიტანა განცხადება თსუ-ში და პირველი სტუდენტური ბარათიც მისცეს. მედეა სიბრძნისმეტყველების ფაკულტეტზე სწავლობდა.

მედეას მშობლები სახელმწიფო უნივერსიტეტში ლექციებს უსასყიდლოდ კითხულობდნენ. მამა –  ვახტანგ ღამბაშიძე, ჰიგიენის კათედრას ხელმძღვანელობდა. დედა – ვანდა ღამბაშიძე, ივანე ჯავახიშვილის მოწვევით ინგლისურ ენას ასწავლიდა სტუდენტებს.

მედეა ღამბაშიძეს პირად მოგონებებში აღწერილი აქვს უნივერსიტეტის გახსნის დღე, სადაც ამ მოვლენის მნიშვნელობაზე საუბრობს.

„პირველ საათზე, დიდი ზეიმით გაიხსნა ქართული უნივერსიტეტი. აუარებელ საზოგადოებას ვეღარ იტევდა ქართული უნივერსიტეტის შენობის კედლები. პარაკლისის შემდეგ, უნივერსიტეტი გახსნა ქუთაისის მკვიდრმა და შემდგომ  საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა მინისტრმა აკაკი ჩხენკელმა: „ეს დღე დაუვიწყარ დღედ დარჩება ქართველი ერისათვის… ამ უნივერსიტეტმა უნდა აღანთოს ქართველ ერში გონებრივი განახლებისა და აღორძინების ლამპარი. მან უნდა გადმონერგოს ჩვენში ევროპის გონების საგანძური. არასოდეს არ ყოფილა ასე საჭირო და ძვირფასი ჩვენთვის სამეცნიერო ტაძარი, როგორც დღეს – ამ ძველის დანგრევისა და ახალის წარმოშობის ჟამს – როდესაც ქართველმა ერმა უნდა მოიპოვოს არა მხოლოდ პოლიტიკური თავისუფლება, არამედ უნდა განახლდეს მისი სულიც და ფართოდ გაშალოს ფრთები მისი შემოქმედების გენიამ…“

“ჩავეწერე სიბრძნისმეტყველების ფაკულტეტზე. მახსოვს, მინდოდა ყველა ლექციის მოსმენა, აკაკი შანიძის ლექციით დავიწყე. მისივე რჩევით დავიწყე სომხური ენის სწავლა. 3 გაკვეთილის შემდეგ გადავედი არაბულზე. გ.ახვლედიანთან დავიწყე სანსკრიტის სწავლა. ძალიან მომწონდა ლურსმული წერა. მახსოვს კიდევ შალვა ნუცუბიძის სიცოცხლით სავსე ლექციები ფილოსოფიაზე და დიტო უზნაძის ნაზი, საინტერესო ლექციები ფსიქოლოგიაზე. ვისმენდი აგრეთვე ბატონ ივანე ჯავახიშვილის ლექციებს საქართველოს ისტორიის შესახებ”. – წერდა მედეა ღამბაშიძე დღიურში.

სამწუხაროდ, საბჭოთა ოკუპაციის გამო, მედეა ღამბაშიძეს უნივერსიტეტის დამთავრება არ დასცალდა. სამი წლის შემდეგ მთელი ოჯახით ემიგრაციაში მოუწია წასვლა. თავდაპირველად ოჯახი კონსტანტინოპოლში წავიდა, სადაც მედეამ და მისმა მშობლებმა  წითელ ჯვარში დაიწყეს მუშაობა. შემდეგ  ქართველი ინტელიგენციის სხვა წევრებთან და პირველი მთავრობის წარმომადგენლებთან ერთად პარიზში გაექცნენ საბჭოთა რეპრესიებს. როგორც მათი მოგონებებიდან ჩანს, ოჯახს პარიზში ძალიან უჭირდა და სამშობლოში დაბრუნებაზე ყოველდღე ოცნებობდა, თუმცა ეს ოცნება ვერასდროს აიხდინეს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
განათლებაკვლევებისაქართველოსოციოლოგია

ქართველი მოზარდები, სხვა ევროპელებთან შედარებით, უფრო ადრეულ ასაკში ხდებიან სტუდენტები

საქართველოში, ყოველწლიურად, დაახლოებით, 40 000 აბიტურიენტი აკეთებს არჩევანს, თუ რომელ უმაღლეს სასწავლო დაწესებულებაში, რა მიმართულებით სურს სწავლის გაგრძელება და სკოლის დასრულებისთანავე უნივერსიტეტში ჩაბარება საშუალო განათლების შემდგომ სწავლის გაგრძელების ყველაზე მიღებული ფორმაა. შესაბამისად, როგორც აღმოჩნდა, ევროპის ქვეყნებში განხორციელებული საერთაშორისო კვლევის – ევროსტუდენტი VI-ის მიხედვით, ქართველი სტუდენტები ევროპელ სტუდენტებთან შედარებით, ერთ-ერთი ყველაზე ახალგაზრდები არიან.  კერძოდ, კვლევის მონაწილე თითქმის ყველა ქვეყანაში, სტუდენტების თითქმის ნახევარი 25 წლის ან უფრო ახალგაზრდაა. ქართველი სტუდენტებისთვის კი, საშუალო ასაკი 22 წელია. ქალი სტუდენტები თითქმის ყველა ევროპულ ქვეყანაში სტუდენტთა უმრავლესობას შეადგენენ. გამონაკლისი მხოლოდ თურქეთი და გერმანიაა.

მიუხედავად უმაღლეს სასწავლო დაწესებულებებში ქალი სტუდენტების ზოგადი სიმრავლისა, განსაკუთრებით საგრძნობია გენდერული დისბალანსი ინფორმაციულ-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების (ICT) სფეროში. ამ სფეროში ქალი სტუდენტების ყველაზე მცირე ნაწილი იღებს განათლებას. ეს პრობლემა ევროპულ ქვეყნებთან ერთად, მწვავედ ეხება საქართველოს იგივე მიმართულების საუნივერსიტეტო პროგრამებს.

ქართველი სტუდენტების ყველაზე მეტი ნაწილი სოციალური მეცნიერებებისა და ჟურნალისტიკის მიმართულებით სწავლობს (36,8%), პოპულარულია ბიზნეს-ადმინისტრირებისა და სამართლის (13,8%), ასევე, ხელოვნებისა და ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტებზე სწავლის გაგრძელებაც (13,5%).

ქართველი სტუდენტებისთვის ყველაზე არაპოპულარული სფერო განათლებაა (1,9%). ამ სფეროში გენდერული ბალანსი ყველაზე დარღვეულია – განათლების მიმართულებით მამრობითი სქესის სტუდენტების უკიდურესად მცირე რაოდენობა სწავლობს (სტუდენტთა საერთო რაოდენობის 0,1%).

წყარო:  IPM-ის კვლევა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
განათლებაფრაზები

რა არის სკოლის მიზანი – კახა ბენდუქიძე ქართული სკოლის დანიშნულებაზე

“განათლების სისტემა, სკოლა, უნივერსიტეტი – ხანდახან ფეხბურთსაც კი უტოლდებიან პოპულარობით. გუშინწინ ერთი შეხვედრის მერე მეც ბევრი ვილაპარაკე ამ საკითხზე და თუ ასეა, დაწერეთო, მითხრეს. წერა დავიწყე და მივხვდი, რომ ერთი სვეტით ვერ შემოვიფარგლები. ასე რომ, მომიწევს რამდენიმეჯერ შეგაწუხოთ.

ძალიან კი თავს ვარიდებდი ამ თემას – ვინაიდან რაც მინდა ვთქვა, ალბათ ნაკლებს მოეწონება. და კარგ ხალხს ვაწყენინებ.რა არის სკოლის მიზანი –

აღზრდა? ცოდნის მიცემა? რომელია მთავარი?

ჩემი აზრით, აღზრდა, სრულფასოვან მოქალაქედ ჩამოყალიბება უფრო მნიშვნელოვანია.
მაგრამ უსუბ ეუბნება:

„შენ სიკვდილის რა ღირსი ხარ?!
სასიკვდილო მე ვარ მხოლოდ,
რომ კაცად ვერ გამიზრდიხარ!”

გასაკვირი იქნებოდა, რამე კონკრეტული ცოდნის შესახებ უსუბს იგივე რომ ეთქვა – სასიკვდილო მე ვარ მხოლოდ, რომ ალგებრა ან ორგანული ქიმია ვერ მისწავლებიაო – და ჩახმახისთვის ხელი გამოეკრა.

დაამთავრო სკოლა, და შეძლო საზოგადოებაში არსებობა, ჩემი აზრით, ნიშნავს:

• გესმოდეს, რა არის ბუნება, საზოგადოება, ადამიანი და ხელოვნება.
• შეგეძლოს რაოდენობრივი აზროვნება.
• გააგებინო სხვა ადამიანებს შენი აზრი ზეპირად და წერილობით.
• გამოიყენო კრიტიკული და ანალიტიკური აზროვნება ახალი ცოდნის შესაძენად.
• მიიღო ეთიკური გადაწყვეტილება მორალური ღირებულებების საფუძველზე.
• აღიარებდე საზოგადოების მრავალფეროვნებას და იყო ტოლერანტული.
• შეგეძლოს საკუთარ ფიზიკურ და სულიერ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

არავითარ შემთხვევაში საშუალო სკოლაში სწავლის მთავარი მიზანი არ შეიძლება იყოს უმაღლეს სასწავლებელში ჩაბარება – ეგ მთლიანად ამახინჯებს სასწავლო პროცესს და პიროვნების განვითარების მიზნებს ანაცვლებს დაზეპირებით და მახსოვრობის ვარჯიშით. მზად ვარ შემდგომში ამაზე ბევრი ვიმსჯელო და ვიკამათო.

კი მაგრამ, ხომ გაგიგიათ აზრი, ვაი, ვაი, ახლა სკოლაში მეცნიერების ამა თუ იმ დარგს არ ასწავლიან ღრმად და კარგადო?

ამ აზრის ფესვები საბჭოთა წარსულშია. საბჭოთა კავშირში სკოლა გადაიქცა უმაღლესი განათლების მოსამზადებელ ეტაპად, ბევრი იყო საბუნებისმეტყველო და ზუსტი მეცნიერებების საათები, ისწავლებოდა სულ უფრო რთულად და რთულად. 70-იან-80-იან წლებში სასკოლო დისციპლინები ისე გართულდა, რომ მშობლებსაც კი უჭირდათ საშინაო დავალებების ამოხსნა.

საჭირო იყო ბევრი ნიჭიერი ადამიანი, რომელიც კარგად ისწავლიდა ფიზიკას, მათემატიკას, ქიმიას, და შექმნიდა ახალ იარაღს. სწორედ ეს საქმიანობა ფინანსდებოდა გულუხვად, და ამ გულუხვობის ნამცეცები სხვა მეცნიერებსაც გადაუვარდებოდა ხოლმე. კარგი იარაღის შემქმნელებს უფლება ჰქონდათ ცოტათი დისიდენტებიც კი ყოფილიყვნენ.

ფაქტობრივად შეიქმნა ის, რასაც შეიძლება სამხედრო-საგანმანათლებლო კომპლექსი ვუწოდოთ. და ამ კომპლექსს სჭირდებოდა ახალგაზრდების დიდი ნაკადი. სასკოლო განათლება კი ამ ნაკადს ქმნიდა.

სკოლის ასეთ ტრანსფორმაციას – უმაღლესი განათლების მოსამზადებელ საფეხურად – ჰქონდა კერძო ინტერესების მხარდაჭერა – სამხედროები, რომლებსაც ახალი იარაღი უნდოდათ, აკადემიური წრეები, რომლებიც დაინტერესებული იყვნენ უკვე საკმაოდ მომზადებული კადრების მოზიდვით, და მშობლები, რომლებიც შვილს პრივილეგირებულ სამეცნიერო კარიერის გზაზე აყენებდნენ. თანაც ბიჭი თუ იყო, საბჭოთა ჯარისაგანაც თავს დაიღწევდა.

ასე სკოლის მიზანი – კომუნისტური საზოგადოების წევრის გაზრდა/აღზრდა – თანდათან ჩანაცვლდა პრაგმატული მიზნით – მოვამზადოთ ის, ვინც შემდეგ წარმატებით ჩააბარებს უმაღლესში, შემდეგ განაგრძობს სამეცნიერო საქმიანობას, გააკეთებს ამის შედეგად კარგ რაკეტას, ტყვიამფრქვევს, ბომბას, ან რამე მსგავსს, გახდება პროფესორი, აკადემიკოსი, მიიღებს ლენინის პრემიას, აგარაკს და ოთხოთახიან ბინას საჩუქრად და ნეკროლოგს გაზეთ პრავდაში.

ანუ საბჭოთა განათლების ფაქტობრივი მიზანი გახდა „ბევრი” სამეცნიერო ცოდნის მიღება. და ეს მაშინ, იმ დროს, კარგი იყო – ნამდვილად უკეთესი, ვიდრე პატარა მარქსისტ-ლენინელების გამოზრდა. გავიდა დრო, და არაეფექტურობამ და არაადამიანურობამ საბჭოთა კავშირი დაშალა. ჩვენ საქართველოში ვცხოვრობთ. ახლა რა გვინდა?

ჩვენც გვინდა ახალგაზრდებმა ბევრი იცოდნენ, სხაპასხუპით პასუხობდნენ შეკითხვებს, ახსოვდეთ ფორმულები და თარიღები, თუ გვინდა ისინი ღირსეული ადამიანები იყვნენ? გაიზარდონ თუ განსწავლულდნენ?

ხშირად ხდება – ადამიანს ფეხს მოსჭრიან ექიმები, მას კი კვლავაც მოჭრილი ფეხის ცერა თითი სტკივა. ამას ფანტომურ ტკივილებს ეძახიან.

ნაწილობრივ ჩვენც ასეთი ფანტომური ტკივილი გვაწუხებს. დღევანდელი ქართული სკოლა შუაში გაეჩხირა – საბჭოთა სკოლად აღარ ვარგა და თანამედროვე სკოლად არ ჩამოყალიბდა. რატომ და რა უნდა ვქნათ – ამაზე მერე ვილაპარაკებ.”

კახა ბენდუქიძე

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებაისტორიაკულტურა

10 ნაკლებად ცნობილი ფაქტი უნივერსიტეტის ისტორიიდან

თსუ-ს სტუდენტებმა უნივერსიტეტის შესახებ ფილმი გადაიღეს. მასში მოთხრობილია ფართო საზოგადოებისთვის უცნობი რამდენიმე ფაქტის შესახებ. „უცნობი ისტორიების“ დამდგმელი რეჟისორი და პროექტის ხელმძღვანელი თამარ ბელქანიაა.

1. როდესაც დღევანდელი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დაარსება გადაწყდა, თავდაპირველად ვერ შეთანხმდნენ, უნივერსიტეტი ჰუმანიტარული განხრის ყოფილიყო თუ ტექნიკურის. საბოლოოდ ჰუმანიტარული პროფილი აირჩიეს, რადგან ტექნიკური რომ აერჩიათ, ის ამიერკავკასიის მასშტაბის სასწავლებელი იქნებოდა და მოუწევდათ სწავლების ენად რუსული დაემტკიცებინათ.

2. უნივერსიტეტის შენობის ასაგებად შესაწირი არა მხოლოდ ქართველებმა, სომხებმა და აზერბაიჯანელებმაც გაიღეს. ფული გამოგზავნეს საინგილოდან და ლაზიკიდანაც… ზურმუხტის თვლები და 4 ათასი მანეთი შემოსწირა მარიამ ჯამბაკურ-ორბელიანმა, ხოლო კოტე აბხაზმა – 500 მანეთი.

სიმონ კლდიაშვილი
სიმონ კლდიაშვილი

3. შენობის აგება პირველ ქართველ არქიტექტორს, სიმონ კლდიაშვილს, შეუკვეთეს. ამას სიმბოლური მნიშვნელობა ჰქონდა, რადგან მანამდე მხოლოდ ეთნიკურად არაქართველი არქიტექტორები იყვნენ საქართველოში და ამის გამო ზოგი იმასაც კი ფიქრობდა, რომ ქართველები ამ პროექტს თავს ვერ გაართმევდნენ.

 

4. მშენებლობისას საძირკველში ერთი ბოთლი კახური ღვინო და იმდროინდელი პრესა ჩაატანეს.

5. წიგნები უნივერსიტეტში დროგებით მოჰქონდათ და გადმოტვირთვისას ერთმანეთს ხელიდან ხელში გადასცემდნენ.

მედეა ღამბაშიძე
მედეა ღამბაშიძე

6.უნივერსიტეტის პირველი სტუდენტი ქალი იყო, მედეა ღამბაშიძე.

7. უნივერსიტეტი თავიდან კერძო სასწავლებლად დაარსდა.

8. უნივერსიტეტის სტუდენტები ხშირად მიდიოდნენ ომში მოხალისეებად. 1921 წელს ივანე ჯავახიშვილმა თავადაც მოუწოდა სტუდენტებს ქვეყანა დაეცვათ.

ივანე ჯავახიშვილი
ივანე ჯავახიშვილი

​9. ბოლშევიკური არმია თბილისში რომ შემოვიდა, ივანე ჯავახიშვილი სახლში იმყოფებოდა. უთხრეს, უნივერსიტეტის გასაღებს ითხოვენო. თავად მივუტანო, თქვა ჯავახიშვილმა და უნივერსიტეტში წავიდა. იქ მისულმა კარი გააღო, გასაღებით შიგნიდან ჩაკეტა და განაცხადა, ახლა ვისაც უნდა და როგორც უნდა, ისე შემოვიდესო.

ლავრენტი ბერია
ლავრენტი ბერია

10. ლავრენტი ბერიამ ივანე ჯავახიშვილი დაიბარა და სთხოვა, მისი ცოლი, რომელსაც სკოლის ატესტატი არ ჰქონდა, უნივერსიტეტში მიეღო. ატესტატის გარეშე ვერ გამოვაო, უთხრა მეცნიერმა. „ბრძანება რომ იყოსო?“, – ჰკითხა ლავრენტი ბერიამ. „უნივერსიტეტში ბრძანებებს მე ვწერო“, – უპასუხა ჯავახიშვილმა.

ფოტოების ნაწილი ამოღებულია ფილმიდან „უცნობი ისტორიები“.

წყარო : radiotavisupleba.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ანალიტიკაგანათლებაეს საინტერესოაკვლევებისაქართველო

საქართველოში 9-10 წლის მოსწავლეების 14%-ს წაკითხულის გააზრების მინიმალური უნარი არ გააჩნია

ეფასებისა და გამოცდების ეროვნულმა ცენტრმა წიგნიერების საერთაშორისო კვლევის შედეგები გამოაქვეყნა. როგორც „ინტერპრესნიუსს“ ცენტრის კვლევის დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა ია კუტალაძემ განუცხადა, საქართველოში 9-10 წლის მოსწავლეების 14%-ს წაკითხულის გააზრების მინიმალური უნარიც არ გააჩნია.

ია კუტალაძის შეფასებით, 2006 წელთან შედარებით ჩვენმა მოსწავლეებმა შედეგები გააუმჯობესეს, გაიზარდა მათი საშუალო მიღწევა, ამასთან, შემცირდა იმ მოსწავლეთა რაოდენობა, ვისაც მინიმალურ დონეზე არა აქვს განვითარებული წაკითხულის გააზრების უნარი. თუმცა, 2016 წლის კვლევის მიხედვით, მეოთხეკლასელთა 14%-ს მაინც უჭირს წაკითხული ტექსტის გააზრება.

„ეს არის პირველი საერთაშორისო კვლევა, რომელშიც საქართველომ მიიღო მონაწილეობა. წიგნიერების საერთაშორისო კვლევა, გარკვეული პერიოდულობით, ხუთ წელიწდში ერთხელ ტარდება. პირველად ჩვენ ამ კვლევაში მონაწილეობა მივიღეთ 2006 წელს, ამჯერად ჩვენ 2016 წელს ჩატარებული წიგნიერების საერთაშორისო კვლევის შედეგები წარმოვადგინეთ. პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს, რომ 2006 წლიდან 2011 წლამდე მოსწავლეთა მიღწევები გაუმჯობესდა, თუმცა კითხვაში ქართველი მოსწავლეების საშუალო მიღწევა საერთაშორისო საშუალო ნიშნულზე დაბალია. განსაკუთრებით ყურადსაღებია ის ფაქტი, რომ 9-10 წლის მოსწავლეების 14%-ს მინიმალურ დონეზეც არ აქვთ განვითარებული კითხვის, წაკითხულის გააზრების უნარი“, – განაცხადა ია კუტალაძემ.

შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრის წარმომადგენლის შეფასებით, მეოთხეკლასელ მოსწავლეს, რომელსაც უჭირს წაკითხულის გააზრება, სწავლების მომდევნო საფეხურზე სერიოზული პრობლემები შეექმნება, ის, ფაქტობრივად, განწირულია აკადემიური მარცხისთვის.

„ბევრი საინტერესო მიგნება აქვს კვლევას. კითხვის უნარის შეფასება ხდება საინფორმაციო და მხატვრული ტექსტებით. თითოეულ ტექსტს თან ახლავს შეკითხვები, რომლებზე პასუხებითაც ვაფასებთ რამდენად იგებს და იაზრებს სხვადასხვა ტიპის ტექსტებიდან მიღებულ ინფორმაციას მოსწავლე, შეუძლია თუ არა ტექსტის სხვადასხვა ნაწილში მოცემული ფაქტებისა და მოსაზრებების ერთმანეთთან დაკავშირება და დასკვნის გამოტანა, ტექსტის ძირითადი აზრის წვდომა… წაკითხულის გააზრება საბაზო უნარია. ის სწავლა-სწავლების პროცესის ფუნდამენტია. ბავშვი ჯერ სწავლობს კითხვას და შემდეგ კითხულობს იმისთვის, რომ ისწავლოს. თუ ბავშვს არა აქვს განვითარებული კითხვის უნარი, უჭირს წაკითხულის გააზრება, ეს ნიშნავს, რომ მას პრობლემები ექნება სწავლაში, ის ფაქტობრივად განწირულია აკადემიური მარცხისთვის. ასეთი მოსწავლეების რაოდენობა 2016 წლის კვლევის მიხედვით 14%-ია, 2006 წელს კი 18% იყო. შესაბამისად, შემცირდა იმ მოსწავლეთა რაოდენობა, ვისაც მინიმალურ დონეზეც არა აქვს კითხვის უნარი განვითარებული. ეს ფაქტი თავისთავად პოზიტიურ დინამიკაზე მიუთითებს, თუმცა ის გარემოება, რომ მოსწავლეთა 14%-ს უჭირს კითხვა, ბევრი რისკის შემცველია და განსაკუთრებულ ყურადღებას საჭიროებს; კითხვა არა მხოლოდ ბავშვის კოგნიტური განვითარების და სწავლის საფუძველია, არამედ ამ უნარს პიროვნულ განვითარებასთან აქვს ძალიან მჭიდრო ბმა. კვლევები ადასტურებს, რომ ბავშვები, რომლებსაც კითხვის უნარი არ აქვს განვითარებული, ხშირად ძალადობრივ და აგრესიულ ქმედებებს მიმართავენ“, – განაცხადა კუტალაძემ.

მისივე თქმით, კვლევამ აჩვენა, რომ კარგი მკითხველები გამოდიან ის ბავშვები, რომელთა მშობლებიც თავად კითხულობენ ბევრს.

„ამ კვლევის ფარგლებში ვსწავლობთ იმ გარემოს, რომელშიც ყალიბდება მოსწავლის კითხვის უნარი, ეს არის ოჯახი, სკოლა, კლასი… შევისწავლით იმ ფაქტორებს, რომლებიც აისახება მოსწავლეთა კითხვის უნარის განვითარებაზე. ეს გვაძლევს საშუალებას გარკვეული დასკვნები გავაკეთოთ და შევიმუშავოთ რეკომენდაციები მოსწავლეთა კითხვის უნარის გასაუმჯობესებლად. მაგალითად, ბავშვის მიღწევებზე მნიშვნელოვნად აისახება ოჯახის საგანმანათლებლო რესურსი. კვლევის მიხედვით, კარგი მკითხველები გამოდიან ბავშვები, რომელთა მშობლებიც თავად კითხულობენ ბევრს; მშობლები, რომლებიც სკოლამდელ ასაკში ეხმარებიან ბავშვებს კითხვის უნარის განვითარებაში, უკითხავენ წიგნებს, ესაუბრებიან წაკითხულზე, ხელს უწყობენ ბავშვების კარგ მკითხველებად ჩამოყალიბებას; სკოლამდელ ასაკში მშობლების მხრიდან ასეთი მხარდაჭერის პირობებში, მეოთხე კლასში მოსწავლეებს მნიშვნელოვანი უპირატესობა აქვთ – უფრო მეტად აქვთ განვითარებული კითხვის უნარი, ვიდრე იმ ბავშვებს ვისაც ასეთი მხარდაჭერა არ ჰქონიათ. ოჯახში სასწავლო რესურსებზე წვდომა, მშობლის მხარდაჭერა არის ძალიან მნიშვნელოვანი; ასევე მნიშვნელოვანია სკოლამდელ განათლებაში ჩართულობა. ჩვენი მეოთხეკლასელების 16% არ დადიოდა ბაღში, მათ უფრო დაბალი შედეგი აქვთ, ვიდრე იმ მოსწავლეებს, ვინც ისარგებლა სკოლამდელი განათლების სერვისებით. ბაღი და მშობლების მხარდაჭერა სასკოლო მზაობის ფორმირებას უწყობს ხელს. ეს კი თავისთავად უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია არა მხოლოდ დაწყებით საფეხურზე, არამდე შემდეგაც. სკოლებში კითხვისთვის საჭირო რესურსების ნაკლებობა უარყოფითად აისახება მოსწავლეთა მიღწევებზე. სასკოლო ფაქტორების ანალიზი გვიჩვენებს თუ რა მიმართულებებით უნდა განხორციელდეს რეფორმები“, – აღნიშნა კუტალაძემ.

მისივე თქმით, ყველა საერთაშორისო კვლევა, რომელშიც საქართველო მონაწილეობს, მათ შორის ეს კვლევაც აჩვენებს, რომ ქალაქის სკოლის მოსწავლეებთან შედარებით სოფლის სკოლის მოსწავლეების მიღწევები უფრო დაბალია, კერძო სკოლის მოსწავლეების მიღწევები უფრო მაღალია, ვიდრე საჯარო სკოლის მოსწავლეების მიღწევები. თუმცა, მისივე განმარტებით, ეს სხვაობები გამოწვეულია იმით, რომ სოფელში ბავშვებს ოჯახში ნაკლებ სასწავლო, საგანმანათლებლო რესურსზე აქვთ წვდომა ვიდრე ქალაქში, ამასთან, მათ სკოლაშიც ნაკლები რესურსი ხვდებათ… მისივე თქმით, სოფლის მოსწავლეთა დაბალი მიღწევები სწორედ ოჯახსა და სკოლაში სოფლის მოსწავლეთა მწირი საგანმანათლებლო რესურსებით აიხსნება და ამაში სკოლის ადგილმდებარეობა არაფერ შუაშია. რესურსებთანაა დაკავშირებული კერძო და საჯაროს სკოლის მოსწავლეთა მიღწევებში არსებული სხვაობაც.

ამასთან, კუტალაძემ აღნიშნა, რომ ქართველი მოსწავლეების საკმაოდ დიდი პროცენტი მიუთითებს, რომ მოსწონს კითხვა, რაც მისი თქმით, უდავოდ კვლევის დადებითი და სასიამოვნო შედეგია.

აღნიშნული კვლევა 2016 წელს ჩატარდა და სამი დღის წინ გამართულ კონფერენციაზე გასაჯაროვდა. კვლევა მოიცავს 200 სკოლას, 5741 მოსწავლეს, 5700 მშობელს და 200 დირექტორს.

 

წყარო:  ipn.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 27
Page 1 of 27