close

განათლება

ასტრონომია - კოსმოსიგანათლებასაქართველო

ზუგდიდელი და სენაკელი მოსწავლეები NASA – ში მიემგზავრებიან

ზუგდიდის მეოთხე საჯარო სკოლის ორი მოსწავლე ათასწლეულის ინოვაციის კონკურსის გამარჯვებულია.

ლუკა კუკავა და გიგი გამსახურდია სამ, სენაკელ, თბილისელ და ბათუმელ თანატოლთან ერთად 2024 წლის ზაფხულში გაემგზავრებიან აშშ-ში, სადაც ნასას კოსმოსური ცენტრის უნივერსიტეტის საზაფხულო სკოლის ფარგლებში დაგეგმილ აქტივობებში ჩაერთვებიან.

განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ინფორმაციით, 2023 წლის ათასწლეულის ინოვაციის კონკურსის მთავარი გამარჯვებული სწორედ ამ ხუთი მოსწავლისგან დაკომპლექტებული გუნდი “TerraTech” გახდა.

მათ მაღალტექნოლოგიური ჭკვიანი უნიფორმა და მაღაროელი რობოტი შექმნეს, რომელიც მაღაროელებისთვის უსაფრთხო სამუშაო გარემოს უზრუნველყოფს. ნასაში მოსწავლეების გამგზავრებას აშშ-ს საელჩო დააფინანსებს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველო

განათლების ხარისხით სქართველო ყველაზე უარესი ქვეყნების ათეულში მოხვდა – PISA-ს კვლევის შედეგები, რომლებიც 15 წლის მოსწავლეების ტესტირებით დადგინდა

მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის განათლების ხარისხის შესაფასებლად მოსწავლეთა საერთაშორისო შეფასების პროგრამა PISA ყოველ სამ წელიწადში ერთხელ 15 წლის მოსწავლეების ცოდნას სპეციალური ტესტირებით ამოწმებს. ცოდნა და უნარები ფასდება კითხვაში, მათემატიკასა და მეცნიერებაში.

პროგრამას ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაცია (OECD) ატარებს.

უახლესი კვლევის შედეგების მიხედვით, ჩვენი ქვეყანა 387,0საშუალო ქულით10 ყველაზე უარესი შედეგის მქონე ქვეყნების გვერდით დასახელდა.

10 ქვეყანა PISA-ს ყველაზე დაბალი ქულით:

  • დომინიკის რესპუბლიკა – 334,3
  • ფილიპინები – 350.0
  • კოსოვო – 361,3
  • პანამა – 365,0
  • მაროკო – 368,0
  • ლიბანი – 376,7
  • ინდონეზია – 382,0
  • საუდის არაბეთი – 386,0
  • საქართველო – 387,0
  • არგენტინა – 395,0

ძირითადი დასკვნები:

ბოლო შეფასებით, სიაში ჩინეთი საშუალო 578,7 ქულით ლიდერობს, რაც მათი საგანმანათლებლო სისტემის ეფექტურობას ადასტურებს.

მიუხედავად იმისა, რომ შეერთებულ შტატებში მსოფლიოს არაერთი პრესტიჟული უნივერსიტეტია, PISA-ს ქულებში ეს პრესტიჟი არ აისახა. აშშ ჩამორჩება ისეთ ქვეყნებს, როგორიცაა კანადა, ფინეთი და პოლონეთი და 22-ე ადგილზეა საშუალო 495.0 ქულით.

საუკეთესო ათეულში შემავალმა ქვეყნებმა, მათ შორის სინგაპურმა, ესტონეთმა, ტაივანმა და ფინეთმა, 516-ზე მაღალი საშუალო ქულა მოიპოვეს. ეს მაჩვენებელი მძლავრ საგანმანათლებლო პრაქტიკას და სწავლის უმაღლეს შედეგებს ასახავს.

საინტერესოა, რომ პატარა ქვეყნებმა, როგორიცაა ესტონეთი და ფინეთი, დიდ განვითარებულ ქვეყნებს გაუსწრეს, რაც ადასტურებს, რომ ქვეყნის სიდიდე და ეკონომიკური სიძლიერე საგანმანათლებლო მიღწევებთან ყოველთვის არ არის დაკავშირებული .

PISA-ს უმაღლესი ქულების მქონე ქვეყნები:

  • ჩინეთი – 578,7
  • სინგაპური – 556,3
  • ესტონეთი – 525,3
  • იაპონია – 520.0
  • სამხრეთ კორეა – 519,7
  • კანადა – 516,7
  • ტაივანი – 516,7
  • ფინეთი – 516,3
  • პოლონეთი – 513,0
  • ირლანდია – 504,7

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებაისტორიასაქართველო

დავით აღმაშენებელი და განათლება მე-12 საუკუნის საქართველოში

დავით აღმაშენებლის საგანმანათლებლო პოლიტიკა და წიგნიერების ადგილი მე-12-საუკუნის საქართველოში

ცნობილია, რომ რენესანსი იწყება ანტიკური კულტურის შესწავლით. მე-12 საუკუნის ქართული რენესანსი დავით აღმაშენებელმა სწორედ ანტიკური კულტურის ტრადიციების აღორძინებით დაიწყო. ამ ეპოქის ქართველი ავტორები ანტიკური ფილოსოფიის, ისტორიის და ლიტერატურის საოცარ ცოდნას ამჟღავნებენ.

ყველაფერი დაიწყო დავით აღმაშენებლის მიერ ანტიკური ავტორების ნაწერთა შეკრებით: “მდიდრად შემოიკრიბა, რაც იპოვა, ქართულად თარგმნილი, როგორც ძველი, ისე ახალი, მეორე პტოლემეოსივით”. “ძველს” ისტორიკოსი ანტიკურს უწოდებს ანუ მეფე ისეთი ჟინით კრებდა ანტიკური ავტორების ხელნაწერების თარგმანებს, როგორც დიდი პტოლემეოსი. მაგრამ მაქსიმალისტი მეფე ამით არ დაკმაყოფილებულა. სომეხი ისტორიკოსი ვარდან ბარძმერდეცი წერს, რომ დავითმა ორმოცი ახალგაზრდა გაგზავნა საბერძნეთში ენების შესასწავლად და ნათარგმნი ლიტერატურის ჩამოსატანად. ეს ცნობა დასტურდება ერთი საოცარი ლექსითაც დავითზე (“გიამბობ სიფრიადესა”): “ათენსა სწრთვნიდეს ჭაბუკთა, იყალთოს მონასმენთასა, სწყალობდეს დავით, მოძღვართა, ათინით მონავლენთასა”.

დავითი ათინაში, ათენში, ანუ ანტიკური ფილოსოფიის ბერძნულ ცენტრებში წრთვნის იყალთოს სტუდენტებს, მეორე მხრივ, ძლიერი მეფე მფარველობს ბერძენ-ათინელ მასწავლებლებს/მოძღვრებს – მოძღვარი მასწავლებელს ნიშნავს.

შავთელი დავითზე წერს: “ატიკურისა, პატრიკულისა ხედვის უფალ ხარ სიწლოთ სიხშოსა”, ამ ცნობის მიხედვით, დავითი ატიკურ (ანტიკურ) ფილოსოფიას და პატრიკულ ანუ პატრისტიკულ/ქრისტიანულ თეოლოგიას საფუძვლიანად და ღრმადაა დაუფლებული, მაგრამ დავითს სურდა, რომ მისი ანტიკური იდეალების ხორცშესხმა “ათინა”, სადაც ქართველ სტუდენტებს გზავნიდა, საქართველოშიც ყოფილიყო, ამიტომაც მან დააფუძნა “მოძღუარი სწავლულებისა, ვითარცა მეორე ათინა” ანუ ანტიკური ფილოსოფიის სასწავლებელი თვით საქართველოში, გელათის მონასტერთან, რომლის პირველ რექტორადაც დანიშნა თავისი ნდობით აღჭურვილი პირი, მისი კანცლერი – ანტონი გოდობრელი. ანტონისაგან შეკვეთილი რამდენიმე ხელნაწერი აშკარად სასწავლო ხასიათისაა და ეპოქის ფილოსოფიური და თეოლოგიური ცოდნის ენციკლოპედირებას ისახავს მიზნად. გელათის აკადემიაში დამკვიდრებული სხვა დიდი ქართველი ფილოსოფოსი და პედაგოგი – იოანე პეტრიწიც წერს სასწავლო სახელმძღვანელოს, რომლის ერთგვარი სტუდენტური კონსპექტები დღემდეა მოღწეული. აქ იგი მოწაფეებს წიგნის კითხვის სხვადასხვა ტექნიკურ ხერხს უზიარებს (“განმარტებაი პროკლესთუის…”, შესავალი). მისი რჩევით, წიგნი უნდა იკითხო ყრმასავით, აუჩქარებლად, რადგანაც აჩქარებული კითხვისას ბევრი რამ საგულისხმო შეიძლება გამოგვეპაროს.

david-iv-1686809215.jpg

საინტერესოა, რომ სწორედ ასეთ მიდგომას ვხედავთ იმ ეპოქის ყველაზე დიდ მკითხველთან, დავით აღმაშენებელთანაც, რომელზეც ამბობდნენ, არა ზედაპირულად, არამედ “ფრთხილად” კითხულობდაო. იგი “წიგნებით ცოცხლობდა და სულდგმულობდა”, “თვალების დაღლამდე კითხულობდა, მერე კი ყურით ანაცვლებდა დაღლილ თვალებს” (სხვას აკითხებდა), “განმარტავდა წაკითხულის ძალსა და სიღრმეს” და ა.შ.

ყველაფერ ამასთან ერთად, დავითის ისტორიკოსი, რომელიც რამდენიმე გვერდს უთმობს მეფის წიგნებთან დამოკიდებულების აღწერას (ესეც საარაკო ამბავი), წერს, რომ იგი კითხულობდა “არა გარეწარად (ზერელედ), არამედ ფრიადცა ფრთხილად ისმენნ”, სწორედ ისე, როგორც ამას მისგან დაფუძნებული გელათის აკადემიის მასწავლებელი მოითხოვდა.

მეფის საგანმანათლებლო პოლიტიკის ზოგადი მიზანი, წყაროთა ცნობით, იყო “სულმნთებთა აღმაფრენა” ანუ კრეატივის აქტუალიზება, ამავე მიზანდასახულობით დაფუძნებული იქნა მეორე ათენად და სწავლულობის მოძღვრად სახელდებული გელათის “არკადიმია – სახლი საფილაფოსო”, როგორც “სასწავლო ყოვლისა კეთილისა”.

პეტრიწს სისტემური ხედვები ჰქონდა პირველდაწყებითი და უმაღლესი განათლების შესახებაც: “სასწავლებლად მოსულმა მთელის გასაგებად პირველად უმარტივესი ელემენტები უნდა შეითვისოს, ისე, როგორც სიტყვის გასაგებად საჭიროა ასოთა შეთვისება, წინადადებისთვის სიტყვებისა, ხოლო მოთხრობებისთვის – წინადადებებისა, საერთოდ, მთელი სამყარო ხომ უმარტივესი ელემენტების შეერთებაა – ცეცხლის, ჰაერის, მიწისა და წყლისა”.

ეს ეპოქა ჭეშმარიტად რენესანსის შესავალი იყო, ქართული რენესანსის მთავარი იდეოლოგის – იოანე პეტრიწის ფილოსოფიაში ინტელექტი/გონება სულზე უპირატესია, პლოტინოსზე დაყრდნობით, იგი აცხადებს, რომ გონება მზეა, სული კი მთვარე, რომელიც თავის სხივებს მზე/გონებისგან სესხულობს. ვფიქრობ, ინტელექტის ამ კულტმა მრავლისმეტყველი გამოვლინება ჰპოვა სამეფო კარის ეტიკეტშიც ხელმწიფის კარის გარიგების მიხედვით პატრიარქის და მისი მხლებლების შესახვედრად მეფეს უნდა გაევლო ხალიჩის მესამედი, მაგრამ გელათის აკადემიის რექტორის (“მოძღვარმოძღვრის”) და მისი სტუდენტების (“მოწაფეთა მისთა”) შესახვედრად მეფეს ხალიჩა მთლიანად უნდა გაევლო და ამგვარად ინტელექტის და სულის მსახურებისათვის უფრო მეტი პატივი მიეგო, ვიდრე მარტოდენ სულის მსახური პატრიარქისათვის.

კონფესიური შეუზღუდაობა დავითს და დიმიტრის უბიძგებდა მუსლიმ მოაზროვნეებთან ინტენსიური ინტელექტუალური ურთიერთობისკენაც, ალ ჯაუზის მიხედვით, მეფე მათ მისაღებად საგანგებო წვეულებებსაც მართავდა.

იხილეთ სრულად

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლება

ვინ არიან აბიტურიენტები, რომლებმაც წელს ყველა საგანში უმაღლესი შეფასება მიიღეს?

2023 წლის ერთიანი ეროვნული გამოცდები დასრულდა და აბიტურიენტებმა საგნების უმეტესობაში საკუთარი შეფასება უკვე გაიგეს. დღეს გაგაცნობთ რამდენიმე მომავალ სტუდენტს, რომლებმაც გამოცდებზე ყველა საგანში უმაღლესი შეფასება მიიღეს. ისინი მომავალ აბიტურიენტებს საკუთარ გამოცდილებას და რჩევებს უზიარებენ:

ლუკა ლიკლიკაძე 2023 წლის ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული აბიტურიენტია. ქართულ ენასა და ლიტერატურაში მაქსიმალური 60 ქულიდან 59 აიღო, ინგლისურში – 70-დან 70, ხოლო მათემატიკაშიც – 51-დან 51 ქულა. ლუკა სწავლის გაგრძელებას კომპიუტერული მეცნიერებებისა და მათემატიკის მიმართულებით აპირებს.

– ხშირად აბიტურიენტები მხოლოდ ბოლო წელს გადაწყვეტენ სხვადასხვა საგნის საფუძვლიანად შესწავლას, რაც ვფიქრობ, უმაღლესი შედეგის მიღწევას ართულებს. ეტაპობრივად ვსწავლობდი ყველა საგანს, პროგრამას ნაბიჯ-ნაბიჯ მივყვებოდი და შრომისმოყვარეობამ სასურველი შედეგი გამოიღო. მათემატიკაში უმაღლესი ქულის მიღებაში, გარდა ფაქტობრივი ცოდნისა, დეტალებზე ყურადღების გამახვილება დამეხმარა. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი საკითხი უკვე ვიცოდი, გამეორებას, პერიოდულად გახსენებას დროს ვუთმობდი. წიგნების კითხვა ძალიან მიყვარს. სხვადასხვა უცხოური ნაწარმოების გახსენება ქართული ენისა და ლიტერატურის გამოცდისთვის დამეხმარა. მოგეხსენებათ, 21-ე საუკუნეში ინგლისური თითქმის ყოველდღე გვესმის და ენის საფუძვლიანად სწავლაში ესეც მნიშვნელოვანი ფაქტორია. მომავალ აბიტურიენტებს მინდა ვუთხრა, ეტაპობრივად მიჰყევით მასალის ათვისებას, იშრომეთ და ეს შრომა აუცილებლად დაფასდება. მინდა, ჩემს მასწავლებლებს მადლობა გადავუხადო, ამ შედეგის მიღწევაში მათ დიდი როლი აქვთ. განსაკუთრებული მადლობა კი მინდა, დედაჩემს გადავუხადო. ამ წლების განმავლობაში, ყველაფერში მხარს მიჭერდა, მამხნევებდა და მოტივაციას მაძლევდა. კომპიუტერული მეცნიერებებისა და მათემატიკის მიმართულებით ვგეგმავ სწავლის გაგრძელებას და ჩემი სამომავლო გეგმებიც სწორედ ამ სფეროს უკავშირდება.

 

მარიამ მებუკე თავისუფალ უნივერსიტეტში მართვისა და საზოგადოებრივი მეცნიერებების მიმართულებით აპირებს სწავლის გაგრძელებას. ისტორიაში 58 ქულა აიღო, ქართულში უმაღლესი, 60 ქულა აქვს, ინგლისურში კი – 70-დან 69. ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელობის პირველი საჯარო სკოლა დაამთავრა და აღნიშნავს, რომ მიზნისკენ სწრაფვას ყოველთვის მოაქვს შედეგი:

– პირველ რიგში, შრომა და დასახული მიზნისკენ სწრაფვა აუცილებელია. წლების განმავლობაში, კონკრეტულ უნივერსიტეტში, კონკრეტულ პროგრამაზე მოხვედრის სურვილით ვმეცადინეობდი და ეს ჩემთვის ძალიან დიდი მოტივაცია იყო. განსაკუთრებული როლი აქვს ჩემს მასწავლებელს. სწორ დროს შერჩეულ ადამიანს, ამ შემთხვევაშიც და ზოგადად, ცხოვრებაშიც, დიდი მნიშვნელობა აქვს.

 

 იხილეთ სრულად

 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებაკულტურასაქართველოფილოსოფია

იაკობ გოგებაშვილი ქართულ პატრიოტიზმზე

ბევრგან ვხედავთ პატრიოტებსა, რომელთაც უნდათ სხვის უბედურებაზედ ააშენონ თავიანთ ქვეყნის ბედნიერება. პრუსიის პატრიოტს ტრეიჩკეს რომ ჰკითხო, რასა სთვლი საჭიროდ გერმანიის ბედნიერებისთვისო, გიპასუხებს: დასავლეთით საფრანგეთის მიწასთან გასწორებას, სამხრეთით ავსტრიის წელში მოკაკვას და აღმოსავლეთით რუსეთის მიმსხვრევასაო. მეშჩერსკის, სუვორინს და კატკოვს რომ შეეკითხო, როგორი უნდა იყოს რუსის პატრიოტიო, გიპასუხებენ: იგი უნდა სჩაგრავდეს ყოველ სხვა ტომს, რუსებთან შემოერთებულსა, და გარედ უნდა ელტოდეს და ნატრულობდეს მთელს ევროპის გაქელვასაო. ჩინეთის პატრიოტები უფრო კიდევ მომეტებულს რასმე ნატრულობენ: მთელი კაცობრიობა ჩვენის ბაღდიხანის ქვეშევრდომი, უმორჩილესი მონა უნდა შეიქმნასო.

ჩვენში პატრიოტობა სხვა თვისებისაა, სხვა გვარის ხასიათისაა: იგი იპყრობს მხოლოდ წმინდა გრძნობას მამულის სიყვარულისას. ამ გრძნობაში თავისთავის მეტი არა ურევია-რა. ვისიმე სიძულვილი, ვისიმე დათრგუნვის სურვილი, ვისიმე გაუბედურების წადილი მასში სრულიად არ იპოვება. ჩვენს პატრიოტებს სურთ აღდგენა და დაცვა ჩვენის უფლებისა, ეროვნებისა, თვითმმართველობისა, ლიტერატურისა, კულტურისა, რომელთა გარეშე არა ხალხს არ შეუძლიან სიცოცხლე და ადამიანური არსებობა. ჩვენი მამულიშვილები ნატრულობენ ჩვენის ქვეყნის ბედნიერების მიღწევას წმინდა და სწორი გზით, იმ გზით, რომელიც სხვის უბედურებაზედ არ არის გავლებული. როგორც წარსულში ჩვენი ერი იბრძოდა არა სხვა ხალხების დამონავებისათვის, არამედ თავის საკუთარის დამოუკიდებლობის დაცვისათვის, ისე ეხლა ჩვენი მამულიშვილები მოღვაწეობენ არა იმ განზრახვით, რომ სხვანი დავთრგუნოთ და მათის დამცირებით ჩვენი თავი ავიმაღლოთო, არამედ იმისათვის, რომ ჩვენს ერსაც გავუკვლიოთ ფართო გზა გონების განვითარებისა, ზნეობის ამაღლებისა და კეთილდღეობისაო. ერთის სიტყვით, ჩვენში მამულის სიყვარულმა მიიღო ისეთივე წმინდა მიმართულება, რომელსაც ამ ბოლოს ჟამს დაადგა დაწინაურებული, საუკეთესო წილი ევროპის დემოკრატიისა. წარსულში ჩვენ გვქონდა ამაზე უფრო ფართო ეროვნული ნიადაგი; მაგრამ ამ ნიადაგზედ წმინდა პურთან ხშირად ითესებოდა აზიური ღვარძლი და ჭვავი. ამის გამო წარსულიდგან უნდა გადმოვიტანოთ ეროვნული ნიადაგი და ევროპის ნაწარმოებში ავარჩიოთ სათესად წმინდა პური გონების, ზნეობის და ეკონომიურის სფეროებიდგან”

(რჩეული თხზულებანი, ტ. 1, თბ. 1989, გვ. 235-236).

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველო

ქართველი გოგონა, რომელმაც მოწვევა 4 საერთაშორისო უნივერსიტეტიდან მიიღო, სწავლას Stanford-ში გააგრძელებს

თბილისის თავისუფალი უნივერსიტეტის ბიზნესის სკოლის (ESM) კურსდამთავრებული მარიამ ჩიქოვანი სექტემბრიდან სწავლას აგრძელებს Stanford University-ის ბიზნესის ადმინისტრირების სამაგისტრო პროგრამაზე (MBA), ნაწილობრივი დაფინანსებით. ინფორმაციას თავისუფალი უნივერსიტეტი ავრცელებს.

მათი ცნობით, მარიამმა მოწვევა მიიღო აგრეთვე ჩიკაგოს უნივერსიტეტის (Chicago Booth), კოლუმბიის უნივერსიტეტის (Columbia Business School), იელის (Yale SOM) და დიუქის (Duke Fuqua) უნივერსიტეტების ბიზნესის სკოლებიდან, მაგრამ საბოლოო არჩევანი სტენფორდის უნივერსიტეტის პროგრამაზე შეაჩერა.

მარიამმა თავისი პროფესიული კარიერა ჯერ კიდევ ESM-ის დამამთავრებელ კურსზე დაიწყო საერთაშორისო აუდიტორულ კომპანია Deloitte Georgia-ში, შემდგომ საქართველოს ბანკში გააგრძელა, ხოლო 2018 წლიდან ხელმძღვანელობს საქართველოს კაპიტალის Valuation and Technical Accounting-ის მიმართულებას.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველო

გაიცანით აბიტურიენტები, რომლებმაც ქართულ ენასა და ლიტერატურაში მაქსიმალური შეფასება მიიღეს

შეფასებისა და გამოცდების ეროვნულმა ცენტრმა 2023 წლის ერთიანი ეროვნული გამოცდების შედეგების გამოქვეყნება დაიწყო. დღეს აბიტურიენტებმა შედეგი ქართულ ენასა და ლიტერატურაში გაიგეს. mshoblebi.ge გაგაცნობთ მომავალ სტუდენტებს, რომლებმაც მაქსიმალური, 60 ქულის მიღება შეძლეს:

ნია ჩაჩანიძე სკოლა “ოპიზას” კურსდამთავრებულია. ქართულ ენასა და ლიტერატურაში უმაღლესი შეფასების, 60 ქულის მიღება შეძლო. ბიზნესის ადმინისტრირების მიმართულებით სურს სწავლის გაგრძელება. ამბობს, რომ შედეგის მიღწევა შრომისმოყვარეობისა და სისტემატური მუშაობის შედეგია.

კიდევ ერთი აბიტურიენტი, რომელმაც ქართულ ენასა და ლიტერატურაში მაქსიმალური შეფასების მიღება შეძლო, ნინი აბჟანდაძეა. მან თერჯოლის რაიონში, ახალთერჯოლის საჯარო სკოლა დაამთავრა და ინფორმაციული ტექნოლოგიების მიმართულებით გეგმავს სწავლის გაგრძელებას.

ბარბარე ფანცხავამ ქუთაისის ანდრია რაზმაძის სახელობის 41-ე სკოლა დაამთავრა. კომპიუტერულ მეცნიერებებზე გეგმავს სწავლის გაგრძელებას. ქართულ ენასა და ლიტერატურაში უმაღლესი შეფასების მიღება შეძლო და ამბობს, რომ ეს მრავალწლიანი მუშაობის შედეგია. სრულად

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებაისტორიაკულტურა

ქართველი მწერალი, რომლის წიგნიც 1,5 მილიონიანი ტირაჟით გაიყიდა ამერიკაში

1921 წელს, ჯერ კიდევ საბჭოთა რეჟიმის დამყარებამდე ბათუმის ნავსადგურიდან გემს კონსტანტინეპოლისკენ  19-20 წლის ჯარისკაცი გაჰყვა. კონსტანტინეპოლიდან  ცხოვრების ამოუცნობმა გზებმა საბოლოოდ  ის შორეული ამერიკისკენ  წაიყვანა, საოცნებო ქვეყანაში, სადაც  მისი ცხოვრება  სხვა ემიგრანტებისგან განსხვავებულ დიდ ზღაპრად იქცა.

ჯარისკაცს ჯორჯ  (გიორგი) პაპაშვილი ერქვა და მოგვიანებით , საქართველოსა და ემიგრაციის თემაზე დაწერილი მისი ინგლისურენოვანი წიგნი „Anything Can Happen“, ,,ყველაფერი შეიძლება მოხდეს“ 40-იანი წლების ამერიკაში ბესტსელერი გახდება, თვალის დახამხამებაში გაქრება დახლებიდან წიგნის მილიონნახევრიანი ტირაჟი, ითარგმნება მსოფლიოს 15 ენაზე და ჯეკ ლონდონთან, იუჯინ ო’ნილთან, ფოლკნერთან, ჰემინგუეისთან და სხვა მწერლებთან ერთად ჯორჯ პაპაშვილს ამერიკის 50 რჩეულ ი ლიტერატურის სიაში შეიყვანენ – ეს 1950 წელს მოხდება.

წიგნის მიხედვით ჯორჯ სიტონის მიერ  1952 წელს გადაღებული ამავე სახელწოდების  Paramount pictures-ის საათნახევრიანი  ფილმი „Anything Can Happen“ ოქროს გლობუსს აიღებს.

სახალისო ნაწყვეტი ჯორჯ პაპაშვილის წიგნის მიხედვით გადაღებული ფილმიდან ,,Anything Can Happen“ ფილმის გმირს თან ხინკლის ცომი მიაქვს, ცომი სიცხეში ფუვდება და ტრანსპორტში დიდ გაუგებრობას ქმნის.

წიგნი პაპაშვილის მშობლიურ კობიანთკარზე, ქართულ რეალიიებზე, მის ახლობლებზე, ემიგრაციაზე, ამერიკაში ემიგრანტთა თვითდამკვიდრების რეალობაზე მოგვითხრობს -მსუბუქად და სახალისოდ.

ჯორჯ პაპაშვილზე  აქამდე საქართველოში ძალიან მწირი ცნობები არსებობდა, მისი ნაწერები არც კი განიხილებოდა ემიგრანტულ ლიტერატურად, ყველა ამერიკულ გამოცემაში წერია, რომ ის არის  ამერიკელი მწერალი და მოქანდაკე ფრჩხილებში კი მითითებულია: ქართული წარმომავლობის

,,ყველაფერი შეიძლება მოხდეს“ ქართულად 60-იან წლებში თარგმნა ანდუყაფარ ჭეიშვილმა, მაგრამ მცირეტირაჟიანი თარგმანი ყველასთვის ხელმისაწვდომი არ იყო.

,,უცნობი ჯორჯ (გიორგი) პაპაშვილი“ ივ. ჯავახიშვილის სახ. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის  პროფესორის, რუსუდან ნიშნიანიძის პირველი, ორტომიანი მნიშვნელოვანი კვლევაა პაპაშვილზე. ვრცელი ნაშრომი ავტორმა  მას შემდეგ გამოაქვეყნა, რაც შეერთებულ შტატებში, კერძოდ, პენსილვანიაში, ლიჰაის უნივერსიტეტში (სადაც ეს უნიკალური არქივია დაცული) ჯორჯ  და ჰელენ უეიტ პაპაშვილების სპეციალურ კოლექციას გაეცნო   საფუძვლიანად. რუსუდან ნიშნიანიძე აქამდე უცნობი ჯორჯ პაპაშვილის მემკვიდრეობაზე გვესაუბრება:

„ყველაფერი შეიძლება მოხდეს“

რამდენიმე წლის წინ პარიზ_ლევილის და ჰარვარდის არქივებზე ვმუშაობდი, რაც ჩემთვის დიდი პროფესიული გამოცდილება იყო. სხვადასხვა არქივში არაერთხელ შემხვდა ჯორჯ პაპაშვილის სახელი საინტერესო კონტექსტში, რაც მიმანიშნებდა, რომ ეს იყო ძალიან წარმატებული ქართველი. დავიწყე მასზე ცნობების შეგროვება, დავუკავშირდი ამერიკაში სხვადასხვა საარქივო  დააწესებულებას, რაკიღა კონკრეტული მინიშნება  ცნობილი არ  იყო  პენსილვანიიდან მომწერეს, რომ პაპაშვილების სპეციალურ კოლექციას გამიხსნიდნენ თუ  ადგილზე ჩავიდოდი საკვლევად, ცხადია, ეს შესაძლებლობა ხელიდან არ  გავუშვი და სამეცნიერო  მივლინებით  გავემგზავრე შტატებში.  იმავე, 2012 წელს ვაშინგტონში, კონგრესის სადემონსტრაციო დარბაზში გამოიფინა ჩემი ორტომეული: ,,საქართველო სამანს აქეთ… და სამანს იქით…“  ეს წიგნები ძირითადად ევროპაში მყოფი ქართველი ემიგრაციის ტექსტების კვლევა გახლდათ.

ევროპაში ემიგრირებული ქალთველი ავტორები ძირითადად მაინც ქართველი მკითხველებისთვის წერდნენ. პაპაშვილის ტექსტები კი  ინგლისურ ენაზე იყო დაწერილი. თავად ყვებოდა და ჰელენი ამ თავგადასავლებს იწერდა.

საქართველოდან წასულ ახალგაზრდა პაპაშვილს აქ არავინ იცნობდა. მოგონებებში წერს, რომ ამერიკაში ჩასული ,, მუნჯურად    ელაპარაკებოდა ამერიკას“, რადგან ინგლისური არ  იცოდა.

,,ყველაფერი შეიძლება მოხდეს“ წიგნად 1944 წელს გამოიცა პირველად შტატებში, მანამდე ცალკეულ თავებად იბეჭდებოდა ,,ქომონ გრაუნდში“, შემდეგ წიგნი სამჯერ ზედიზედ გამოსცეს ოქტომბერში, ნოემბერსა და დეკემბერში. 1945 წელს ,,ყველაფერი შეიძლება მოხდეს“ ბესტსელერად აღიარეს. არქივში დაახლოებით 600-ზე მეტი რეცენზია და ლიტერატურული წერილი ვნახე, რაც ვფიქრობ, ძალიან სერიოზული გამოხმაურებაა. ორტომეულში ძირითადი და მნიშვნელოვანი ნაწილია წარმოდგენილი მათი თარგმანების, თუმცა რასაკვირველია, ყველა არა. ეს იმის ჩვენება გახლდათ, ვინ დაკარგა საქართველომ. არაერთი ნიჭიერი ქართველი გახდა იძულებული, იმ წლებში დაეტოვებინა ქვეყანა.

ჯორჯის მეუღლე, ჰელენი ძალიან განათლებული ქალი გახლდათ. ბერკლის უნივერსიტეტში სწავლობდა და თავადაც რამდენიმე წიგნის ავტორი იყო. სწორედ ის იწერდა ჯორჯის მიერ ინგლისურად მონათხრობ ქართულ-ამერიკულ ამბებს. საბჭოთა პრესაში წაიკითხავთ, რომ ეს არ იყო პაპაშვილის მონათხრობი და თითქოს წიგნი ჰელენმა დაწერა, მაგრამ შეუძლებელია ამერიკელ ქალს სცოდნოდა კობიანთკარზე,  ხევსურეთზე, ქართველებზე ზოგადად, ხინკალზე,ნიორწყალსა და ხუთკუნჭულააზე. ყველაფერი კი შეიძლება მოხდეს, მაგრამ არც ამდენი!

 

ავტორი იხსენებს საქართველოს, მის წეს-ჩვეულებებს, წერს ყველაფერზე – რაც მოსწონს და რაც არ მოსწონს ამერიკაში. აქ შეხვდებით ისტორიებს, თუ როგორ იქცევიან ამერიკაში ჩასული ემიგრანტები და როგორ იქცევა თავად გიორგი _ ნაწარმოებში ჯორჯი, მთავარი გმირი, რომელიც რუს ემიგრანტებთან ერთად   ცხოვრობს.

ვნახე მიუნხენში გამოცემული რუსულად თარგმნილი ეს ტექსტი. საბჭოთა ეპოქაში მთარგმნელს 20 თავისგან შემდგარი წიგნიდან 9 ამოუღია, სადაც ავტორი რუსი ემიგრანტების ამერიკაში ცხოვრებას აღწერს. გამოცემას რედაქტორისა და მთარგმნელის სახელიც კი არ აქვს მითითებული. დაკარგულია იუმორი, ტექსტის მთავარი ღირსება და სათქმელი.

ეს საბჭოთა უშიშროების ,,ოსტატური“ ხერხი გახლდათ – თარგმნეს წიგნი, მაგრამ ისე, რომ არავის მოსწონებოდა და არც ავტორისადმი ინტერესი გაჩენილიყო.

,,ოქროს გლობუსი“ ფილმმა მიიღო, ნომინაციაში: ,,ფილმი, რომელიც ხელს უწყობს საერთაშორისო თანხმობას“. რეჟისორი გახლდათ ცნობილი ჯორჯ სიტონი, რომლის ფილმებიც არაერთხელ იყო წარდგენილი ამერიკის კინოაკადემიის პრემიაზე. ამ შემთხვევაშიც მის მიერ მოწვეული საუკეთესო გუნდი მუშაობდა.

,,ჯორჯ პაპაშვილმა დაგვიტოვა რაღაც, რაც ყველაფერზე მეტია – მან  გვაზიარა მეგობრობის, თანაგრძნობის, ერთიანობისა და ახლობლის სიყვარულს ჭეშმარიტ მნიშვნელობას“ – ეს ფილმის რეჟისორის, სიტონის სიტყვებია, რომელიც მან ჯორჯის  დაკრძალვისას წარმოთქვა.

ჯორჯ პაპაშვილი – მოქანდაკე

გარდა იმისა, რომ რამდენიმე წიგნის ავტორი გახლდათ,, ჯორჯ პაპაშვილი უპირველესად იყო მოქანდაკე. მისი ნამუშევრები გამოფენილიი იყო პენსილვანიის სახვითი ხელოვნების აკადემიაში, ფილადელფიის ხელოვნების უნივერსიტეტში და ა.შ.

არტურ სტენიუსმა, რომელსაც აშშ-ში დოკუმენტური ფილმების დიდი კორპორაცია ჰქონდა პაპაშვილზე დოკუმენტური ფილმიც გადაიღო სახელწოდებით „მშვენიერება ქვაში“.

პენსილვანიის შტატში მისი მამული უზარმაზარ ტერიტორიას მოიცავს სანადირო ადგილებით, ტყეებითა და წყაროებით. უკან გრანიტის მთებია, საიდანაც ამწეებით მოჰქონდა სახლამდე მასალა მოქანდაკეს და შინ მოწყობილ სახელოსნოში აქანდაკებდა.

სტენიუსის დოკუმენტური ფილმი  ჯორჯ პაპაშვილზე დეტროიტში უეინის უნივერსიტეტში ინახება.

ჯორჯ და ჰელენ უეიტ პაპაშვილებს ეკუთვნით ასევე ტექსტები “ჰო და არა” ზღაპრები, “შინისაკენ, კვლავ შინისაკენ”, “რუსული (მსოფლიო) კულინარია”, “მადლობა ნოეს” და  ,,ძაღლები და ადამიანები“

 

,,მადლობა ნოეს“ ცხოველებზე დაწერილი თავგადასავლებია ბავშვებისთვის. ტექსტი ქართულად ისევე, როგორც ,,ყველაფერი…“ ბატონმა ანდუყაფარ ჭეიშვილმა თარგმნა სახელწოდებით ,,დღესაც მელოდება“ – ასე ქვია პირველ თავს წიგნში.

მქონდა სურვილი, რომ ქართულ სასკოლო სახელმძღვანელოებში თუნდაც რამდენიმე თავი შეგვეტანა ამ ტექსტიდან. სასიამოვნოდ გაოცებული დავრჩი , როცა არქივში ვნახე , რომ ამერიკის საშუალო 250 სკოლაში ეს წიგნი, როგორც სავალდებულო, ისე გახლდათ შეტანილი.  ჩემი და ამერიკის განათლების სისტემის აზრი ერთმანეთს დაემთხვა

წიგნს ,,შინისკენ, კვლავ შინისაკენ“ ჯორჯ   პაპაშვილიისა და ჰელენის ბოლო წიგნია. მისი ტირაჟი 73 ათასი იყო და ფიქრობდნენ, რომ პირველი წიგნივით ბესტსელერი გახდებოდა, მაგრამ ასე არ მოხდა.

პაპაშვილი 1961 წელს ჩამოვიდა საქართველოში მეუღლესთან დარჩენაც შესთავაზეს, მაგრამ უარი თქვა: ,,მე ვერ დავრჩები, ჩემი ,,შინ“ ,ჩემი საქმე, ჩემი ცხოვრება უკვე შეერთებულ შტატებშია“ – ეს სიტყვები ბოლო წიგნში გაიხსენა 10 წელი რომ წერდა.

ქართველებისთვის აქამდე უცნობი ჯორჯ პაპაშვილი 1978 წელს გარდაიცვალა, 80 წლის ასაკში და პენსილვანიაში, საკუთარ მამულშია დაკრძალული მეუღლესთან ერთად.

წყარო : batumelebi.netgazeti.ge

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
განათლება

აშშ-ში დედამ, მამამ და შვილმა უნივერსიტეტი ერთად დაამთავრეს

აშშ-ში დედამ, მამამ და შვილმა უნივერსიტეტი ერთად დაამთავრეს. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს.

ტეხასში მდებარე Lutheran University-ის განცხადებით, პირველად უნივერსიტეტის ისტორიაში, დედამ, მამამ და ქალიშვილმა დიპლომი ერთსა და იმავე დროს მიიღეს.

ქალიშვილი, ეშლი ადამსი, განათლების მიმართულებით სწავლობდა, დედამ, რობინმა მაგისტრის ხარისხი აიღო ბუღალტერიაში, ხოლო მამამ, გრეგ ადამსმა ბიზნესის ადმინისტრირება დაამთავრა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
განათლება

17 წლის სტუდენტი სკოლას და კოლეჯის 3 ფაკულტეტს ერთად ამთავრებს

17 წლის სტუდენტი სკოლას და კოლეჯის 3 ფაკულტეტს ერთად ამთავრებს. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს. 

ტრისტან ანდრადე სკოლის ატესტატთან ერთად ხელოვნურ ინტელექტში, კომპიუტერულ მეცნიერებასა და მათემატიკაში დიპლომის მფლობელიც გახდება.

ტრისტანი მე-6 კლასში იყო როცა მან კოლეჯის კურსების გავლა დაიწყო. ახლა იგი არიზონას უნივერსიტეტში ჩაბარებას გეგმავს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
1 2 3 28
Page 1 of 28