მედიცინა

ავქსენტიოს კალანგოსი ბერძენი კარდიოლოგია, რომელმაც თავისი ცხოვრება ბავშვებს მიუძღვნა და დევიზად აქცია სიტყვები: “ეცადე იყო ის, ვინც სხვებს შესთავაზებს.” კალანგოსს მთელი მსოფლიოდან 15.000 ბავშვისთვის ოპერაცია უფასოდ აქვს ჩატარებული. მან დააარსა საქველმოქმედო ფონდი “გულები ყველასთვის”.

მსოფლიოში 7 მილიონი ბავშვია, რომელსაც გულის ოპერაცია ესაჭიროება.

ეს საოცარი ადამიანი ნამდვილი ჰუმანიზმის დიდი მაგალითია. მას უამრავი სხვადასხვა ჯილდო აქვს მიღებული, მათ შორის ”თანამედროვე მედიცინის მისიონერის” ტიტული.

თუმცა მისთვის სახელი, ფული და დიდება მნიშვნელოვანი არ არის. ექიმი ავქსენდიო კალანგოსი ცხოვრობს იმისთვის, რომ ბავშვების სიცოცხლე იხსნას, დაუბრუნოს ღიმილი მათ, ვინც გულის სერიოზული პრობლემებით იტანჯება.

უნივერსიტეტი 23 წლის ასაკში, სტამბოლში დაამთავრა. ამბობს, რომ უყვარს დარიჩინის სურნელი და ოფისში ყოველთვის აქვს ბოთლით, რადგან ეს მას კონსტანტინოპოლს ახსენებს.

ექიმის მამა ფიზიკოსი იყო, რომელიც პედიატრიულ კლინიკაში, თურქეთში მოღვაწეობდა. კალანგოსი მამის გზას გაჰყვა და ცხოვრების მიზნად დაისხა ემუშავა, მაგრამ არა ფულისთვის. ის 2004 წელს გარდაიცვალა. ის იყო ადამიანი, რომელსაც თურქები დღესაც იხსენიებენ, როგორც ”ადამიანს, რომელსაც ყველა დაავადების განკურნება შეეძლო.”

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ელექტროსიგარეტის მოხმარებასთან დაკავშირებული ფილტვის ამოუცნობი დაავადებისგან მსოფლიოში მეექვსე, აშშ-ის კანზასის შტატში კი პირველი ადამიანი გარდაიცვალა.

აღსანიშნავია, რომ ექვსი გარდაცვლილი პაციენტიდან ოთხი საშუალო ან საშუალოზე მეტი ასაკისაა.

ამერიკის 33 შტატში ფილტვის ამოუცნობი დაავადების 450-ზე მეტი შემთხვევაა დაფიქსირებული, რომლებსაც ჯანდაცვის სფეროს ფედერალური სამსახურები სწავლობენ.

გამოძიებას ჯერ-ჯერობით არ დაუდგენია ერთი რომელიმე ელექტროსიგარეტის სახეობა, რომელიც ყველა შემთხვევასთანაა დაკავშირებული, თუმცა დადგინდა, რომ ყველა გარდაცვლილი სითხიანი ელექტროსიგარეტის მომხმარებელი იყო. ეს სითხე კი, როგორც ცნობილია, კანაბინოიდურ ნივთიერება THC-ს ) (ტეტრაჰიდროკანაბინოლი) შეიცავს, რომელიც მარიხუანას აქტიური ინგრედიენტი გახლავთ. 

მკვლევარები, რომლებიც ცდილობენ დაადგინონ, რომელიც დამბინძურებლები იწვევენ ფილტვის ამ უცნაურ, ფატალურ დაავადებას, ვარაუდობენ, რომ ძირითადი „დამნაშავე“ შავ ბაზარზე არსებული „გამასქელებელი აგენტებია“, რომლებიდ დიდი რაოდენობით ვიტამინ E-ს შეიცავენ.

დაავადებათა კონტროლის ცენტრი მომხმარებლებს მოუწოდებს, ვიდრე მეტი ინფორმაცია არ იქნება ცნობილი, ელექტრო სიგარეტისთვის საჭირო სითხეების ქუჩებში შეძენისგან თავი შეიკავონ.

კვლევის თანახმად, აშშ-ში 2011-2015 წლებში სკოლის მოსწავლეებში ვეიპინგი 900%-ით გაიზარდა. პრეზიდენტმა ტრამპმა რამდენიმე დღის წინ „საკვებისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციას“ მოუწოდა, არასრულწლოვნებში ელექტროსიგარეტის მოხმარებასთან ბრძოლის მიზნით ის ათასობით არომატიზატორი აკრძალოს, რომელიც ელექტროსიგარეტებში გამოიყენება და მოამზადოს გაიდლაინი, რომელიც ბაზრიდან თამბაქოს გარდა ელექტროსიგარეტის ყველა არომატიზატორის ამოღებას გაითვალისწინებს.

წყარო : sciencealert.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

მეცნიერების მიერ ახლახან ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ხანგრძლივი შიმშილობის ციკლი არა მხოლოდ იმუნური სისტემას იცავს დაზიანებისგან, რაც ქიმიოთერაპიის უმთავრეს გვერდით ეფექტს წარმოადგენს, არამედ იმუნური სისტემის რეგენერაციასაც ახდენს, გარდაქმნის რა უმოქმედო ღეროვან უჯრედებს თვით განახლებად ღეროვან უჯრედებად.

ცდა ჩაატარეს როგორც თაგვებზე, ისე ადამიანებზე, მათ შორის, იმ ადამიანებზეც, რომლებსაც ქიმიოთერაპია უტარდებოდათ. შიმშილმა თაგვებში ჰემატოპეეტური ღეროვანი უჯრედების სასიგნალო გზები შეცვალა, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან სისხლისა და იმუნური სისტემის გენერაციაზე, ავტოიმუნური მოშლილობის ჩათვლით.

,,ვერ შევძელით იმის პროგნოზირებს, აქვს თუ არა ხანგრძლივ შიმშილს ასეთი მნიშვნელოვანი გავლენა ჰემატოპეეტური სისტემის უჯრედოვანი რეგენერაციის გაუმჯობესებაზეც,” –  განაცხადა კვლევის ერთ-ერთმა ავტორმა, გერონტოლოგიისა და ბიოლოგიური მეცნიერებების ამერიკელმა პროფესორმა – ვოლტერ ლონგომ.

,,როდესაც შიმშილობთ, სისტემა ცდილობს ენერგიის დაზოგვას და ერთ-ერთი მოქმედება, რომელსაც ენერგიის დასაზოგად აკეთებს, უამრავი არა საჭირო იმუნური უჯრედების გადამუშავებაა, განსაკუთრებით კი იმათი, რომლებიც შესაძლოა დაზიანდნენ,” – განაცხადა ლონგომ. ,,ის, რაც კვლევის დროს, როგორც ადამიანებში, ასევე ცხოველებში შევნიშნეთ ისაა, რომ სისხლის თეთრი უჯრედების რაოდენობა ხანგრძლივი შიმშილის შედეგად კლებულობს, შემდეგ, როდესაც იკვებებით, უჯრედები ბრუნდება. ამიტომ დავიწყეთ ფიქრი: საიდან ხდება ეს?

შიმშილობის ციკლი

ხანგრძლივი შიმშილი აიძულებს სხეულს, გამოიყენოს გლუკოზის, ცხიმისა და კეტონების მარაგები, თუმცა  სისხლის თეთრი უჯრედების მნიშვნელოვან ნაწილს არღვევს.

შიმშილის თითოეული ციკლის დროს თეთრი უჯრედების კლება იწვევს ცვლილებებს, რომლებიც ხელს უწყობენ ახალი იმუნური სისტემის უჯრედების რეგენერაციას. კერძოდ, ხანგრძლივი შიმშილი ამცირებს ფერმენტ PKA-ს, ასევე IGF-1-ს, ეს არის ზრდის ფაქტორის ფორმონი, რომელიც მეცნიერებმა დაბერებასთან, სიმსივნის პროგრესირებასა და კიბოს რისკთან დააკავშირეს.

,,PKA არის მთავარი გენი, რომელიც უნდა დაიხუროს იმისათვის, რომ ღეროვანი უჯრედები რეგენერაციულ რეჟიმზე გადაერთონ. ის მწვანე შუქს უნთებს ღეროვან უჯრედებს მთელი სისტემის პროლიფერირებისა და აღდგენის მიზნით დაწინაურდნენ,” – განმარტავს ლონგო და იმ კლინიკური პროგრამების პოტენციალზე მიანიშნებს, რომელიც იმუნური სისტემის გაჯანსაღების მიზნით ხანგრძლივი შიმშილის იმიტირებას ახდენს. ,,სასიხარულო ამბავია ის, რომ შიმშილის დროს სხეული თავისუფლდება სისტემის იმ ნაწილებისგან, რომელიც დაზიანებული, ან დაბერებულია, არაეფექტური ნაწილებისგან. თუკი სხეული ქიმიოთერაპიის ან დაბერების შედეგად მძიმედ დაზიანებულია, შიმშილობის ციკლებს შეუძლია ფაქტობრივად ახალი იმუნური სისტემის გენერირება,” –  აცხადებს ლონგო.

აღსანიშნავია, რომ საპილოტე კლინიკური ცდის შედეგად, რომლის ფარგლებშიც პაციენტები ქიმიოთერაპიამდე 72 საათის განმავლობაში აშიმშილეს, დადგინდა, რომ გრძელვადიანი შიმშილობა ორგანიზმს ტოქსიურობისგანაც იცავს.

წყარო: https://news.usc.edu

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 ორსულობის დროს თევზის ჭამა ახალშობილში აუტიზმს არ იწვევს, პირიქით, ორსულობის დროს თევზის ჭამა ჯანსაღი ნერვული სისტემის ჩამოყალიბებას უწყობს ხელს, – ამის შესახებ ბრისტონის უნივერსიტეტის მეცნიერები აცხადებენ, რომლებმაც ახლახან საინტერესო კვლევა ჩაატარეს.

 რამდენიმე წელია მიმდინარეობს დისკუსია იმის შესახებ, არის თუ არა თევზით კვების შედეგად დედის ორგანიზმში მოხვედრილი ვერცხლისწყალი ნაყოფის აუტიზმით დაავადების მიზეზი.

 ორსულობის დროს ვერცხლისწყალი პლაცენტის გზით ნაყოფში ხვდება, მასზე ტოქსიკურ ზეგავლენას ახდენს ნერვული სისტემის ჩამოყალიბებაზე მოქმედებს.

 მეცნიერთა ნაწილი ვერცხლისწყლის ორ ძირითად წყაროზე საუბრობს: ორსულობის დროს თევზის დიდი რაოდენობით მიღება და  ვერცხლისწყლის შემცველი თიომერსალი, რომლებიც ზოგიერთი ვაქცინის შემადგენლობაში შედის. აღსანიშნავია, რომ ევროკავშირში თიომერსალი ბავშვთა ვაქცინაციაში აღარ გამოიყენება.

 ერთ საკითხზე შეთანხმება მიღწეულია: აუტიზმი დაკავშირებულია ვერცხლისწყალთან, თუმცა რამდენადაა ამაში თევზით კვება „დამნაშავე“?

 ბრისტონის უნივერსიტეტების მეცნიერების მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ იმ ორსულების სისხლში, რომლებიც თევზს ღებულობენ, ვერცხლისწყლის დონე შედარებით მაღალია, თუმცა ეს მათი შვილების აუტიზმით დაავადების მიზეზი არ გამხდარა.

 რას ნიშნავს ეს? როგორ უნდა მოიქცნენ ორსულები, უნდა მიირთვან თუ არა თევზი? ბრიტანეთისა და არაერთი სხვა ქვეყნის ეროვნული გაიდლაინების თანახმად, ორსულის რაციონი კვირაში თევზის სულ მცირე ორ ულუფას უნდა შეიცავდეს.

წყარო: https://www.sciencealert.com/

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

თევზის ქონი – მას სიცოცხლის ელექსირს უწოდებენ. ოქროს კაფსულები, რომლებიც გულის შეტევების, სახსრების ტკივილისა და დემენციისგან დაცვას გვპირდებიან.
შვიდი ბრიტანელი მოზარდიდან ერთი თევზის ქონის კაფსულას ყოველდღიურად იღებს, რადგან მიიჩნევა, რომ მასში შემავალი omega-3-ის   ცხიმოვანი მჟავები სასარგებლოა სხეულისა და გონებისთვის.
თევზის ქონის პოპულარობა მას შემდეგ გაიზარდა, რაც მეცნიერებმა მისი თხევად, უსუნო კაფსულაში მოთავსება მოახერხეს და მწარე თევზის ქონით სავსე ბოთლები ისტორიას ჩაბარდა. 2004 წლიდან გაყიდვები 40 პროცენტით გაიზარდა.
თუმცა მედიკოსთა ნაწილი აბების ეფექტურობას ეჭვქვეშ აყენებს.
„არ არსებობს ისეთი კვლევა, რომელიც დაამტკიცეს, რომ თევზის ქონის დანამატი მნიშვნელოვან ცვლილებას ახდენს,“ – აცხადებს BBC2-ის  პროგრამა „მენდეთ, მე ექიმი ვარ“ წამყვანი დოქტორი მაიკლ მოსლი.
„დანამატების მიღებას ზოგადად ეჭვით ვუყურებ. საკვები ბევრ განსხვავებულ კომპონენტს შეიცავს და თუ ერთ-ერთ მათგანს გამოვყოფთ და დანამატის სახით მივიღებთ, ,,ბავშვის აბაზანის წყლიდან ამოგდების საშიშროებას შევქმნით,“ – აცხადებს დოქტორ მოსლი, რომელიც გადაცემის გუნდთან ერთად ექსპერიმენტის ჩატარებას აპირებს იმის დასადგენად, არის თუ არა თევზის ქონის დანამატი და თავად თევზი ორგანიზმისთვის ისეთი სასარგებლო, როგორც ამას თვლიან.
ექსპერიმენტის შედეგები მომავალ წელს გახდება ცნობილი.
აღსანიშნავია, რომ გადაცემის გუნდმა ანალოგიური ექსპერიმენტი ინდურ კურკუმაზეც ჩაატარა და აღმოჩნდა, რომ იმ ადამიანების ორგანიზმს, რომლებიც მას დანამატის სახით იღებდნენ, კიბოსთან ბრძოლის გაცილებით ნაკლები უნარი ჰქონდათ ვიდრე იმათ, ვინც კურკუმას იოგურტთან ან რძესთან ერთად მიირთმევდნენ.

წყარო:dailymail
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 ჰემატომა არის სისხლის დაგროვება ქსოვილებში სიმსივნის ან კისტის სახით, რომელიც ვითარდება სახსრის დაზიანებისა და მთლიანობის დარღვევის შედეგად.  სხეულის ამა თუ იმ უბნის შესიება, რომელიც ვლინდება ტრავმის შემდეგ. ზედაპირულად განლაგებული ჰემატომის შემთხვევაში თვალით ადვილად შესამჩნევია სიმსივნური წარმონაქმნი, რომელზეც კანს აქვს  მეწამული ან მომწვანო – მოყვითალო ელფერი, ხოლო პალპაციით აღინიშნება მტკივნეულობა და ფლუქტუაცია.

ტრავმის შემდეგ, სწრაფადვე ცივი საფენები უნდა დაიდოთ, 2 – 3 დღის შემდეგ სითბო, კომპრესები, მალამოს გამწოვი ნახვევებია საწირო. სისხლის დიდი რაოდენობით დაგროვებისას –  სახსრის პუნქცია და შიგთავსის ასპირაცია, ინფიცირების და აბსცესის წარმოქმნის შემთხვევაში – გაკვეთა და შიგთავსის მოცილება.

სხვა განმარტებებით,  ჰემატომა  – ესაა სისხლის შემოფარგლული დაგროვება, რომელიც წარმოიქმნება სისხლძარღვთა დაზიანებებისას.

ჰემატომა – ქსოვილებში სისხლძარღვებიდან გამოდენილი სისხლის დაგროვება. ეს ადგილი შესიებული, ჩალურჯებული და მტკივნეულია. ვითარდება ძირითადად ტრავმული დაზანებებისა და ჰემორაგიული ანთების დროს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”