მედიცინა

ექიმ, გიორგი ღოღობერიძის პროგნოზები კოვიდთან დაკავშირებით ასე იმედიანი არასოდეს ყოფილა. მან ,,პირველის” ეთერიდან ძალიან სასიხარულო ინფორმაცია მიაწოდა საზოგადოებას.

“ომიკრონის შემთხვევაში ინფექცია ფილტვებიდან ამოვიდა ზედა სასუნთქ გზებში. რაც შეეხება რეკომანდაციებს, სიმშვიდის გარდა არაფერია საჭირო, ცე და დე ვიტამინებიხ მიღებაც კი არ გჭირდებათ, არც სიცხის დამწევი. ომიკრონი იმაზე უფრო მსუბუქია, ვიდრე სხვა დაავადებები, რომლებიც არსებობს ჩვენს ყოველდღიურობაში. ასევე გაცილებით მსუბუქია, ვიდრე კოვიდის სხვა ვარიანტები.

ბავშვების სკოლაში სწავლაც სრულიად უსაფრთხო იქნება, თუ დაცული იქნება დისტანცია, პირბადის ტარება და ოთახები ხშირად განიავდება. იყავით მშვიდად, წყანარად, სხვა არაფერი გჭირდებათ”, – განაცხადა გიორგი ღოღობერიძემ.

წყარო: ​tia.ge/

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

დიდ ბრიტანეთში ფრინველის გრიპით ადამიანის ინფიცირების შემთხვევა გამოვლინდა. 

BBC-ს ინფორმაციით, ვირუსი ინგლისის სამხრეთ-დასავლეთში მცხოვრებ ადამიანს დაუდასტურდა.

ფაქტს ოფიციალური პირები ადასტურებენ და აცხადებენ, რომ დაავადებული თავს კარგად გრძნობს, თვითიზოლაციაშია და რომ საზოგადოებისთვის რისკს არ წარმოადგენს.

ფრინველის გრიპით ადამიანის დაინფიცირების შემთხვევები იშვიათია. როგორც ექსპერტები აცხადებენ, სავარაუდოდ, პირი ავადმყოფ ან მკვდარ ფრინველთან ძალიან ახლო კონტაქტის შემდეგ დაინფიცირდა.

ეპიდემიოლოგების თქმით, ვირუსის შემდგომი გავრცელების მტკიცებულება არ არსებობს და ინფიცირებულის ყველა ახლო კონტაქტის მონიტორინგი მიმდინარეობს.

ფრინველის გრიპი გრიპის სახეობაა, რომელიც ფრინველებში ვრცელდება. ადამიანიდან ადამიანზე მისი გადაცემა კი იშვიათი შემთხვევაა.

მედიასაშუალებებში გავრცელებული ინფორმაციით, გამოვლენილი ვირუსი H5 ტიპს მიეკუთვნება, თუმცა ჯერ არ არის ცნობილი, არის თუ არა ეს იგივე H5N1 შტამი, რომელიც ქვეყნის მასშტაბით ბოლო პერიოდში იწვევდა ეპიდემიებს ფრინველებში.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

წააკითხეთ ეს შვილებს!
მარიხუანა ადებილებს, იწვევს იმპოტენციას და მკვლელად აქცევს!

ნევროლოგი ზურაბ მეტრეველი ეხმაურება მარიხუანის ლეგალიზაციას და ამხელს საქართველოს წინააღმდეგ უდიდეს დივერსიას:“მინდა, ჩემი აზრი გამოვთქვა ყბადაღებულ მარიხუანას ლეგალიზაციასთან დაკავშირებით.ჩემი პროფესიის გამო საკმარისად ხშირად მიხდება შეხება პრობლემასთან, რომელიც დაკავშირებულია მარიხუანას მოწევასთან. უმეტესად პაციენტები აღნიშნავენ, რომ წარსულის რომელიღაც მონაკვეთში იღებდნენ მარიხუანას მეტ-ნაკლები სიხშირით. რა ტიპური ჩივილით მოდიან ამ ტიპის ავადმყოფები:

1.ემოციური გაუწონასწორებლობა
2. მეხსიერების დაქვეითება
3.ძილის დარღვევა
4.ინტელექტუალური სამუშაოს შესრულებისას სწრაფად გამოფიტვა
5.ლიბიდოს დაქვეითება
6 უსიამოვნო ხასიათის ფიქრები
აჟიირებისა და დეპრესიის ტალღები
აღნიშნული ჩივილი შეიძლება გამოჩნდეს არა მარტო უშუალოდ მარიხუანას მიღების შემდეგ, არამედ შეძლება მიიღოს ქრონიკული ხასიათი წლების განმავლობაში.ამ კატეგორიის პაციენტების მკურნალობა ხანგრძლივ დროს, ენერგიას, ფინანსურ რესურსებს მოითხოვს გარანტირებული შედეგის გარეშე.
კიდევ ერთხელ დავინტერესდი, რას გვეუბნება მსოფლიო გამოცდილება და არაერთი სერიოზული კვლევები აღნიშნულ პრობლემასთან დაკავშირებით (აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით უამრავი კლინიკურ-ექსპერიმენტული მონაცემი არსებობს ამერიკულ პერიოდულ გამოცემებში—Jurnal of Neurosaience, Nature Jurnal, National Institute on Drug Abuse, American Addictional Centers, Psychology Today, JAMA და სხვ.)
მათი მონაცემებით, მარიხუანას სისტემატური მიღება იწვევს:
1. ტომოგრაფიულად დადასტურებულ დაზიანებას თავის ტვინის გარკვეული უბნებისა (ჰიპოკამპი, ამიგდალა)
2. ქვეითდება IQ3. ქვეითდება ხანმოკლე მეხსიერება,
4. 30%-ით მატულობს ფსიქოზის განვითარების რისკი
5.პაციენტები ხდებიან სოციალურად ნაკლებად ადაფტირებულები,
6. ქვეითდება ერექცია.
7. მატულობს გულ-სისხლძარღვთა პათოლოგიის განვითარების რისკი
8. უარესდება ძილი
9. ქვეითდება სპონტანური რეაქციის სიჩქარე ( ანუ მძღოლებს მკვლელებად აქცევს! – გ.გ.)და ა.შ.
აღსანიშნავია, რომ მარიხუანის ერთჯერადი მოხმარების შემდეგ მისი მოქმედების კვალი რჩება 7 დღის განმავლობაში.
ყველა მკვლევარი ერთსულოვნად აღნიშნავს, რომ დაზიანების ხარისხი ბევრად მეტია მარიხუანას ახლგაზრდებში მიღებისას.
ლაპარაკია არა მარიხუანას მოწევის უშუალოდ შემდეგ, არამედ აღნიშნული მონაცემები მიღებულია ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად და უმეტესად მარიხუანას მოხმარებიდან წლების შემდეგაც.
დასკვნების გაკეთება თქვენთვის მომინდია…“-ნევროლოგი, ზურაბ მეტრეველი

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

მეცნიერებმა საფრანგეთში კორონავირუსის ახალი, B.1.640.2, ვარიანტი აღმოაჩინეს, რომელიც 46 მუტაციის მატარებელია და პოტენციურად შემაშფოთებელი ვარიანტია.
მეცნიერებმა ახალ ვარიანტს IHU უწოდეს. ბოლო მონაცემებით, საფრანგეთში B.1.640.2-ით ინფიცირების 12 შემთხვევაა დადასტურებული. პირველი შემთხვევა უკავშირდება პირს, რომელსაც დასავლეთ აფრიკაში, კამერუნში მოგზაურობის ისტორია ჰქონდა. ის კორონავირუსის წინააღმდეგ სრულად იყო
ვაქცინირებული. მეცნიერები ამტკიცებენ, რომ ახალი ვარიანტის გაჩენა ხაზს უსვამს გენომური სეკვენირების მნიშვნელობას და აცხადებენ, რომ მათმა დაკვირვებებმა კიდევ ერთხელ აჩვენა ახალი SARS-CoV-2-ის ვარიანტების გაჩენის არაპროგნოზირებადობა.
ეპიდემიოლოგისა და ამერიკელ მეცნიერთა ფედერაციის თანამშრომლის, ერიკ ფეიგლ-დინგის თქმით, მიმდინარეობს ახალი ვარიანტის მონიტორინგი, რათა შეფასდეს, რამდენად გადამდები ან საშიში შეიძლება აღმოჩნდეს ის.
”ის, რაც ვარიანტს უფრო ცნობილსა და საშიშს ხდის, არის მუტაციების რაოდენობის გამო მისი გამრავლების უნარი. ეს არის შემთხვევა, როცა ის შემაშფოთებელი ვარიანტი ხდება, „ომიკრონის“ მსგავსად, რომელიც უფრო
გადამდებია და იმუნიტეტისგან თავის დაღწევას უკეთ ახერხებს. ჯერ კიდევ გასარკვევია, რომელ კატეგორიაში მოხვდება ეს ახალი ვარიანტი,“- აცხადებს ერიკ ფეიგლ-დინგი.

წყარო : independent.co.uk

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

აშშ-ის დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის დირექტორმა, როშელ ვალენსკიმ კორონავირუსის საწინააღმდეგო „ფაიზერი/ბიონტექის” ვაქცინის 5-11 წლის ასაკის ბავშვებში გამოყენებას მხარი რამდენიმე დღის
წინ დაუჭირა, მანამდე კი ქვეყნის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ ამ ასაკის ბავშვებში „ფაიზერის“ ვაქცინის გადაუდებელი მიზნით გამოყენების ნებართვა გასცა.
ვაქცინის საბავშვო დოზა 10 მიკროგრამს შეადგენს. 12 წლის და ზევით ასაკობრივ ჯგუფში კი ვაქცინის 30-მიკროგრამიანი დოზაა გათვალისწინებული.
აშშ-ში -11 წლის ასაკის დაახლოებით 28 მილიონი ბავშვი ცხოვრობს. ერთ- ერთი გამოკითხვის თანახმად, მშობლების 34% თანახმაა, შვილები კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინით დაუყოვნებლივ აცრან, 32% აცხადებს, რომ ვაქცინაციის პროცესს დააკვირდება და გადაწყვეტილებას მოგვიანებით მიიღებს, გამოკითხული მშობლების 7% შვილებს მხოლოდ იმ შემთხვევაში აცრის, თუ ამას დაავალდებულებენ, 24% – კი აცრაზე ცალსახად უარს აცხადებს.

წყარო : reuters.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ ამერიკული კომპანია Novavax-ისა და ინდური Serum Institute-ის მიერ შექმნილი კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა CovavaxTM-ი გადაუდებელი გამოყენებისთვის
დაამტკიცა. ორგანიზაციის პროცედურის მიხედვით, ვაქცინამ გაიარა ხარისხის, უსაფრთხოებისა და ეფექტურობის ტესტი. აღსანიშნავია, რომ ვაქცინის შენახვა ჩვეულებრივი მაცივრის ტემპერატურაზეა შესაძლებელი, რაც, ამ კუთხით, მნიშვნელოვანი უპირატესობაა სხვა ვაქცინების შედარებით, რომლებიც განსაკუთრებით დაბალ ტემპერატურაზე შენახვას საჭიროებენ. CovavaxTM – არის ცილოვანი ვაქცინა, რომელიც შეიცავს SARS-CoV-2-ის ცილის მოდიფიცირებულ გენს. ის დამზადებული ძველი
ტექნოლოგიით, რომელიც წლების განმავლობაში გამოიყენება სხვა სახის ვაქცინების წარმოებისთვის.
სრულად ვაქცინირებისთვის საჭიროა CovavaxTM-ის ორი დოზით აცრა. COVAX-ის პროგრამამ, რომელიც კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინებს მსოფლიოს დაბალი შემოსავლის ბევრ ქვეყანას აწვდის,
CovavaxTM-ის ვაქცინის 1.35 მილიარდი დოზის მიღებაზე შეთანხმებას მიაღწია.
Novavax-ში აცხადებენ, რომ აწარმოებენ კვლევას იმის გასარკვევად, როგორ მუშაობს ვაქცინა კორონავირუსის ახალი, „ომიკრონ“ ვარიანტის წინააღმდეგ და მწარმოებლებმა დაიწყეს განახლებული ვერსიის ფორმულირება, იმისთვის, რომ ვაქცინა უკეთ მიესადაგოს აღნიშნულ ვარიანტს იმ შემთხვევაში, თუ ამის საჭიროება იქნება.

წყარო : abcnews.go.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ამერიკული კომპანია Pfizer-ი აცხადებს, რომ კოვიდ 19-ის პანდემია, შესაძლოა, 2024 წლამდე არ დასრულდეს.
კომპანიის პროგნოზით, 2024 წლისთვის დაავადება, სავარაუდოდ, ენდემური იქნება მთელ მსოფლიოში.
”როდის და როგორ მოხდება ეს, დამოკიდებული იქნება დაავადების ევოლუციაზე, ასევე იმაზე, თუ რამდენად
ეფექტურად გამოიყენებს საზოგადოება ვაქცინებსა და სამკურნალო საშუალებებს”, – განაცხადა კომპანიის მთავარმა სამეცნიერო ოფიცერმა მიქაელ დოლსტენმა.
მისი თქმით, ”ახალი ვარიანტების გაჩენამ შეიძლება გავლენა მოახდინოს პანდემიის განვითარებაზე.”
აღსანიშნავია, რომ კორონავირუსის „ომიკრონ“ ვარიანტის გამოჩენამდე აშშ-ის ალერგიისა და ინფექციური დაავადებების ცენტრის დირექტორი ენტონი ფაუჩი აცხადებდა, რომ შეერთებულ შტატებში პანდემია 2022 წელს დასრულდებოდა.

წყარო : Reuters

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

აშშ–ის სურსათისა და მედიკამენტებისადმინისტრაციამ კორონავირუსის სამკურნალოდ ორი ანტივირუსული მედიკამენტი : კომპანია „ფაიზერის“„პაქსლოვიდი“ და კომპანია „მერკისა” და Ridgeback Biotherapeutics-ის მიერ წარმოებული „მოლნუპირავირი“ დაამტკიცა.

კლინიკური კვლევების შედეგების თანახმად, ორალური ანტივირუსული პრეპარატი „პაქსლოვიდი“ მძიმე დაავადების განვითარების მაღალი რისკის მქონე პაციენტებში ჰოსპიტალიზაციისა და გარდაცვალების პრევენციის კუთხით 89 %-ით ეფექტურია.

დაინფიცირების ადრეულ ეტაპზე პრეპარატ„მოლნუპირავირის“ გამოყენება კი ჰოსპიტალიზაციის რისკს 30%-ით ამცირებს.

შეერთებულ შტატებს „პაქსლოვიდის“ 10 მილიონი კურსისთვის და „მოლნუპირავირის“ 5 მილიონი კურსისთვის საჭირო რაოდენობის შესყიდვაზე კონტრაქტები გაფორმებული აქვს. „პაქსლოვიდის“ ერთი კურსის ღირებულება 530 აშშ დოლარია, „მოლნუპირავირის“ კი – 700 აშშ დოლარი.

წყარო : Reuters

მასალა მოამზდა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

“სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში “ომიკრონის” უზარმაზარი ტალღა, როგორც ჩანს, ისევე სწრაფად მცირდება, როგორი სწრაფადაც გაიზარდა.” – ამის შესახებ ქვეყნის ეპიდემიოლოგებზე დაყრდნობით, The Washington Post წერს.

სამხრეთ აფრიკის მთავარი ეპიდემიოლოგი, სალიმ აბდულ კარიმი გამოცემასთან საუბრის დროს აღნიშნავს, ახალი შტამით ინფიცირების შემთხვევებმა ისევე სწრაფად იკლო, როგორც მოიმატა.

შემთხვევების მნიშვნელოვან შესუსტებაზე საუბრობენ ახალი შტამის გამოვლენიდან ზუსტად ერთი თვის შემდეგ, ეს კი მეცნიერებს დამაიმედებელი პროგნოზების გაკეთების საშუალებას აძლევს.

აბდულ კარიმი ამბობს, რომ ქვეყანამ სწრაფად გადალახა ახალი შტამის პიკი და წინასწარი ვარაუდით თუ იმსჯელებენ, ის მოელის, რომ ყველა, ან თითქმის ყველა სხვა ქვეყანა იმავე ტრაექტორიას უნდა გაჰყვეს და მალე გადალახოს ეს ტალღა.

“თუ კორონავირუსის წინა ვარიანტები იწვევდნენ კილიმანჯაროს ფორმის ტალღებს, ომიკრონის ტალღები უფრო ჰგავს ევერესტის ჩრდილოეთ ნაწილს.” – განაცხადა მან.

სულ რაღაც ერთი კვირის წინ, სამხრეთ აფრიკაში ომიკრონით ინფიცირების შემთხვევები რეკორდულად იზრდებოდა. მიმდინარე კვირიდან კი, მონაცემების მიხედვით, კოვიდშემთხვევების რიცხვი იკლებს.

ვირუსის ახალი შტამის სწრაფი გავრცელების მიუხედავად, სამხრეთ აფრიკამ გადაწყვიტა, არ ჩაეკეტა რეგიონი და არ დაეწესებინა სხვა შეზღუდვები, თუმცა ბევრმა ქვეყანამ, მათ შორის შეერთებულმა შტატებმა, დააწესა შეზღუდვები სამხრეთ აფრიკიდან და მეზობელი ქვეყნებიდან საჰაერო მიმოსვლაზე.

სამხრეთ აფრიკაში, ამ დრომდე უცნობი შტამის აღმოჩენის შესახებ 25 ნოემბერს განაცხადეს.

ის, რამაც მსოფლიოს შეშფოთება გამოიწვია, ახალი ვარიანტის მუტაციების საკმაოდ დიდი რიცხვია, რაც ეპიდემიოლოგების განმარტებით, კიდევ უფრო ზრდის მისი გავრცელებისა და სწრაფად გადადების უნარს.

რამდენიმე დღის წინ გაერთიანებულ სამეფოსა და სამხრეთ აფრიკაში გამოქვეყნებული წინასწარი კვლევების მიხედვით კი “ომიკრონის” ტალღა უფრო რბილია.

“პირველადი მტკიცებულებები მიუთითებს იმაზე, რომ “ომიკრონით” ინფიცირებული უფრო ნაკლები ადამიანი საჭიროებს ჰოსპიტალურ მკურნალობას, ვიდრე სხვა შტამებით ინფიცირებულები. პირველადი შეფასებით, ჰოსპიტალიზაციის რისკი 30%-დან 70%-მდე მცირდება. ამის მიუხედავად, შეშფოთების საფუძველი კვლავ არსებობს, რადგან, იმ შემთხვევაში, თუნდაც “ომიკრონი” რბილი იყოს, შემთხვევების დიდმა რაოდენობამ, შეიძლება საავადმყოფოების გადავსება და კრიზისი გამოიწვიოს.” – წერს BBC.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

საბჭოთა კავშირში აქტიურად ცდილობდნენ, ადამიანისთვის სიცოცხლის გახანგრძლივების ფორმულისათვის მიეგნოთ. როგორც ცნობილია, სისხლის გადასხმის გარდა (ახალგაზრდის სისხლი ხანდაზმულს), პოპულარული იყო ექსპერიმენტები მაიმუნებზეც. სწორედ ამიტომ – ცნობილი ქირურგის – სერგეი ვორონოვის თაოსნობით,  1927 წელს სოხუმის მაიმუნების საშენი დაარსდა. აქ, ექსპერიმენტების ჩატარების გზით, ადამიანის დაავადებები უნდა შეესწავლათ.

1927 წლის 24 აგვისტოს ხომალდმა „პესტელმა“ გვინეაში შეძენილი ანუბისი და შიმპანზე ბათუმიდან სოხუმში ჩაიყვანა. საშენის ბაზაზე, 1958 წელს შეიქმნა საერთაშორისო მნიშვნელობის ლაბორატორია, სადაც ონკოლოგიური დაავადების წინააღმდეგ ექსპერიმენტები ტარდებოდა. იმ დროს 100-მდე მაიმუნი ჰყოლიათ, რომლებსაც ჯერ დააავადებდნენ, შემდეგ საწინააღმდეგო აცრებს უკეთებდნენ.

საშენი რამდენიმე მიმართულებით იყო დატვირთული – აქ არსებობდა ექსპერიმენტალური თერაპიისა და პათოლოგიის ინსტიტუტი, სადაც ცდები არა მხოლოდ მაიმუნებზე, არამედ – ბოცვერებზე, ვირთხებზე, ზღვის გოჭებზე, კურდღლებზე, თაგვებზე მიდიოდა. აქ მოლეკელუურ, ბიოლოგიურ და გენეტიკურ დონეზე შეისწავლიდნენ ცოცხალ ორგანიზმებს, მათ პათოლოგიებსა და მათ გამომწვევ მიზეზებს. აქტუალური მიმართულებები იყო ვირუსოლოგია, რადიოლოგია.

უნდა ითქვას, რომ – როგორც ცნობილია, მსგავსი ტიპის კვლევითი ინსტიტუტი იმ დროისათვის მხოლოდ ამერიკაში – სან-ფრანცისკოში იყო და მეორე – საბჭოთა კავშირში – სოხუმში.

ერთ-ერთი ვერსიით, აქ პროექტიც კი მიმდინარეობდა –  ეგრეთ წოდებული, „ჩო 01“, რაც რუსული აბრევიატურაა და ნიშნავს ადამიანის მსგავს მაიმუნს.   როგორც ირკვევა, სტალინი დაჰყვა ბიოლოგ იაკობ კრასინსკის მიერ მოფიქრებულ და თეორიულად ჩამოყალიბებული იდეას, ეგრეთ წოდებული ძლიერი მუშა-მებრძოლის ტიპის შექმნის შესახებ. მარტივად რომ ვთქვათ, კრასინსკი  ადამიანისა და ადამიანის მსგავსი მაიმუნის ერთმანეთთან შეჯვარების საექსპერიმენტო სამუშაოებს ატარებდა, რათა ისეთი არსება ,,გამოეძერწათ”,  რომელიც დაუღალავად იშრომებდა მრავალი საათის განმავლობაში, უშიშრად შეებრძოლებოდა მტერს და, რაც მთავარია, უსიტყვოდ დაემორჩილებოდა ნებისმიერ ბრძანებას.

მაიმუნების „პიტომნიკში“  ამ პროექტმა მხოლოდ ერთ წელს იარსება, შემდეგ კი – კრასინსკი თაღლითობის გამო დახვრიტეს კიდეც.

შეიარაღებული კონფლიქტის დროს 1992-1993 წლებში მაიმუნების საშენი ნაწილობრივ განადგურდა. ცხოველების უმრავლესობა დაიღუპა. მოგვიანებით – საშენი აღადგინეს და ახლა იქ მეცნიერული კვლევითი ცენტრი მუშაობს.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1. 1. თარხან-მოურავი, გიორგი. ,,ჯიხვთა, მაიმუნ-ადამიანი, ბურჟუაზიული ცრუმეცნიერებები და სხვა” (გვ.77),   წიგნში – ,,საბჭოთა ხანის სამეცნიერო ექსპერიმენტები”.
   2. ლაშაური, ნიკა. რატომ გაიხსნა მაიმუნების საშენი უშუალოდ ბერიას თაოსნობით სოხუმში. ჟურნალი ,,თბილისელები” #47.
   3. სოხუმის მაიმუნების საშენი – სასიკვდილოდ განწირული ცხოველები, www.livepress.ge (28.07.2018)

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”