close

მსოფლიო

ეს საინტერესოაკვლევებიმსოფლიოსამართალიფსიქოლოგია

რატომ არიან მასობრივი მკვლელების 98% კაცები?

როდესაც მასობრივი მკვლელობები ხდება, 98 %-ია იმის შანსი, რომ დამნაშავე მამრობითი სქესის წარმომადგენელი იქნება.

მიუხედავად იმისა, რომ რთულია მასობრივი მკვლელის კატეგორიაზაცია, რადგან კონკრეტული ინდივიდის სოციო-ეკონომიკური მდგომარეობა, რასა და ასაკი დიდ როლს ასრულებს, მკვლევარებს დარწმუნებით შეუძლიათ განაცხადონ, რომ მასობრივი მკლელი თითქმის ყოველთვის იქნება კაცი.  ,,THE TIMES-მა“ გამოაქვეყნა კვლევა, სადავ აღნიშნულია, რომ მასობრივი მკლელობები, სხვა ძალადობრივი ქმედებებისგან განსხვავებით, მამრობითი სქესით დომინირებული ფენომენია, შემთხვევათა 98 %-ში დამნაშავე მამაკაცია.

ქალები აშშ-ში მომხდარ მკვლელობათა მხოლოდ 10-13 %-ში არიან ეჭვმიტანილნი. ამასთან, ამ შემთხვევებში, იშვიათადაა გამოყენებული ცივი იარაღი. უპირატესობა ენიჭება საწამლავის ან ცეცხლის გამოყენებას.

„ქალების მასმკლელობებში მონაწილეობა იმდენად იშვიათია, რომ ეს ფენომენი საკმარისად შესწავლილი არ არის“- აცხადებს ჯეიმს გარბარინო, ადამიანის განვითარებისა და ძალადობის მკვლევარი.

ამ განსხვავების მიზეზი მრავალგვარია და შეიძლება ვეძიოთ ევოლუციაში, ბიოლოგიასა და კულტურულ პროცესებში.

ევოლუციური ახსნა მოიაზრებს, რომ კაცობრიობის განვითარების მანძილზე, ტიპურად, მამრობითი სქესი აგრესიასა და ძალას იყენებდა საკუთარი სოციალური სტატუსის გასამყარებლად. (საპირისპირო სქესის მოხიბვლა, კონკურენტებისთვის წინააღმდეგობის გაწევა და ა.შ.) ეს შეხედულება დროთა განმავლობაში კულტურაშიც ჩაინერგა. ზემოთ აღნიშნული განსაკუთრებით რელევანტურია სკოლაში განხორციელებულ მასობრივი სროლებისთვის: ახალგაზრდა მამაკაცები და მოზარდი ბიჭები უფრო მეტად განიცდიან იმედგაცრუებას, სოციალური ჯგუფებიდან გარიყულობასა და ზოგჯერ დამცირებასაც. საპასუხო რეაქცია ძალადობრივი ქმედებებია, რომელიც, დამნაშავის აღქმით, მასკულინობასა და სიმამაცესთანაა დაკავშირებული – ამტკიცებს მასაჩუსეტსის უნივერსიტეტის სოციოლოგი.

ბიოლოგიურ ფაქტორებში მოიაზრება ადამიანში ე.წ MAOA-ს გენის ვარიაცია, რომელიც მყარი საფუძველი ხდება მამაკაცის კრიმინალად ჩამოყალიბებისთვის, თუკი მას თან ახლავს ნარკოტიკდამოკიდებულება ან დაჩაგვრის, დამცირების ეპიზოდები ბავშვობაში.

კულტურული ფაქტორები, როგორიცაა – ძალადობრივი სპორტი, ვიდეოთამაშები და სხვა, გავლენას ახდენს მამაკაცებში აგრესიის დონეზე. კვლევებით დასტურდება, ასევე, სექსუალური ფაქტორების ზეგავლენა.

წყარო: thescienceexplorer

 ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ანალიტიკაეკონომიკაკვლევებიმსოფლიოსამართალისოციოლოგია

რამდენ მოგებას აკარგვინებს მსოფლიო ეკონომიკას ქალისა და მამაკაცის ანაზღაურებას შორის სხვაობა

მსოფლიო ბანკის მიერ 141 ქვეყანაში ჩატარებული კვლევის მიხედვით, მამაკაცსა და ქალს შორის სამუშაო ანაზღაურებას შორის განსხვავების გამო, მსოფლიო ეკონომიკა დიდ ზარალს განიცდის. იგივე მკლევარების შეფასებით, გენდერული თანასწორობა შრომის ანაზღაურების სფეროში, დამატებით 160 ტრილიონი დოლარის დოვლათს შექნის  მსოფლიო ეკონომიკისთვის.

,,თანაბარი ანაზღაურება და სამუშაო საათები გაზრდის არა მხოლოდ წლიურ შემოსავალს ინდივიდუალურ დონეზე, არამედ ისეთი პრობლემების აღმოფხვრაშიც დაგვეხმარება, როგორიცაა ბავშვთა სიკვდილიანობა არასაკმარისი საკვების გამო“, – აღნიშნულია კვლევის ანგარიშში.

მკლევართა შეხედულებით, სახელმწიფოები თავიანთი შემოსავლის საშუალოდ 14 %-ს კარგავენ მხოლოდ გენდერული უთანასწორობის გამო. „141  ქვეყანაში ჩატარებული კვლევის მიხედვით, ყველა ქვეყანაში, ქალები უფრო ნაკლებ ანაზღაურებას იღებენ, ვიდრე კაცები, ამიტომაც, ჩვენ გამოვითვალეთ თუ რა რაოდენობის თანხა დაემატებოდა მსოფლიო ეკონომიკას ანაზღაურება და სამუშაო საათები ორივე სქესისთვის იდენტური რომ ყოფილიყო“. – აცხადებს მსოფლიო ბანკის ეკონომისტი კუენტინ ვოდონი.

მთავარი დასკვნა აღნიშნული კვლევისა არის ის, რომ თანაბარი შრომის პირობებისა და ანაზღაურების შექმნით, მოგებული დარჩებიან არა მხოლოდ ქალები, არამედ, ზოგადად, საზოგადოება, რადგან მაღალი ცხოვრების სტანდარტი ნიშნავს ნაკლებ სიღარიბეს ოჯახში  რაც ეროვნულ დონეზეც უკეთეს მაჩვენებელს უდრის.

 ჩრდილოეთი ამერიკა და ევროპის ქვეყნები სიის სათავეში არიან გენდერული უთანასწორობით გამოწვეული ფინანსური დანაკარგების კუთხით. ეს თანხა 40 ტრილიონი დოლარიდან 50 ტრილიონ დოლარამდე მერყეობს. იმის გათვალისწინებით, რომ ამ რეგიონის ქვეყნების მოსახლეობის უმეტესობას მაღალი ან საშუალო შემოსავლის დონე აქვთ, დანაკარგებიც ერთ ერთეულზე უფრო მეტია.

მკლევარების განცხადებით, „აღნიშნული დასკვნა კიდევ უფრო ნათელს ხდის ფაქტს, რომ მსოფლიო ლიდერებმა აქტიურად უნდა დაიწყონ ამ საკითხის განხილვა და ისეთი პოლიტიკის ინიცირება და დაფინანსება, რომელიც ხელს შეუწყობს ქალებს დასაქმებასა თანაბარი ანაზღაურების მიღებაში“.

წყარო: The Guardian

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
მედიცინამსოფლიო

მსოფლიოში პირველი ვაქცინა, რომელიც კიბოს განკურნების თვალსაზრისით შესაძლოა რევოლუციურიც კი აღმოჩნდეს

დიდი ბრი­ტა­ნეთ­ში, ექი­მებ­მა უკვე ასო­ბით პა­ცი­ენტზე და­ი­წყეს მე­ლა­ნო­მის ვაქ­ცი­ნის გა­მოც­და. შე­გახ­სე­ნებთ, რომ მე­ლა­ნო­მა კა­ნის კი­ბოს ერთ-ერთი ყვე­ლა­ზე მო­მაკ­ვდი­ნე­ბე­ლი ფორ­მაა. ექ­სპერტთა შე­ფა­სე­ბით, ეს არის მსოფ­ლი­ო­ში პირ­ვე­ლი ვაქ­ცი­ნა, რო­მე­ლიც კი­ბოს გან­კურ­ნე­ბის თვალ­საზ­რი­სით შე­საძ­ლოა რე­ვო­ლუ­ცი­უ­რიც კი აღ­მოჩ­ნდეს.

ერთ-ერთი პირ­ვე­ლი, ვინც ექ­სპე­რი­მენ­ტუ­ლი წამ­ლის დოზა მი­ი­ღო, 52 წლის სტივ იან­გია. კაცს გა­სუ­ლი წლის აგ­ვის­ტო­ში ოპე­რა­ცია ჩა­უ­ტარ­და და კა­ნის სიმ­სივ­ნუ­რი მო­ნაკ­ვე­თე­ბი ამოკ­ვე­თეს. ვაქ­ცი­ნის მი­ღე­ბის შემ­დეგ სტი­ვის იმუ­ნურ­მა სის­ტე­მამ უნდა ამო­იც­ნოს და გა­ა­ნად­გუ­როს ორ­გა­ნიზ­მში დარ­ჩე­ნი­ლი კი­ბოს უჯრე­დე­ბი.

ექი­მე­ბი იმე­დოვ­ნე­ბენ, რომ ეს ხელს შე­უშ­ლის და­ა­ვა­დე­ბის დაბ­რუ­ნე­ბას, რად­გან აც­რილ სხე­ულ­ში ახა­ლი სიმ­სივ­ნე ვე­ღარ წარ­მო­იქ­მნე­ბა.

ვაქ­ცი­ნას, რო­მელ­საც ჯერ სა­ხე­ლიც არ აქვს, მი­ნი­ჭე­ბუ­ლი აქვს შემ­დე­გი კოდი mRNA-4157 (V940). ლონ­დო­ნის სა­უ­ნი­ვერ­სი­ტე­ტო კო­ლე­ჯის კლი­ნი­კის ექი­მე­ბი და­მა­ტე­ბი­თი სიფრ­თხი­ლის­თვის ვაქ­ცი­ნას­თან ერ­თად, მო­ხა­ლი­სე­ებს უკე­თე­ბენ პემ­ბრო­ლი­ზუ­მა­ბის (ანუ Keytruda) დო­ზას, რო­მე­ლიც ასე­ვე ეხ­მა­რე­ბა იმუ­ნურ სის­ტე­მას კი­ბოს უჯრე­დე­ბის გა­ნად­გუ­რე­ბა­ში.

კომ­ბი­ნი­რე­ბუ­ლი მკურ­ნა­ლო­ბა ერ­თობ­ლი­ვად შე­ი­მუ­შა­ვა ორმა ამე­რი­კულ­მა კომ­პა­ნი­ამ, Moderna-მ და Merck Sharp-მა და ის ჯერ­ჯე­რო­ბით ხელ­მი­საწ­ვდო­მია მხო­ლოდ კლი­ნი­კურ კვლე­ვებ­ში მო­ნა­წი­ლე პა­ცი­ენ­ტე­ბის­თვის.

 

ბრი­ტა­ნე­თის გარ­და, ექ­სპე­რი­მენ­ტი პა­რა­ლე­ლუ­რად ჩა­ტარ­დე­ბა რამ­დე­ნი­მე სხვა ქვე­ყა­ნა­ში – მათ შო­რის ავ­სტრა­ლი­ა­ში. ვაქ­ცი­ნის შე­მად­გენ­ლო­ბა ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად ირ­ჩე­ვა ყვე­ლა პა­ცი­ენ­ტის­თვის, მისი იმ­ჟა­მინ­დე­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბის შე­სა­ბა­მი­სად.

“ვაქ­ცი­ნა შე­ირ­ჩე­ვა, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად, ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად კონ­კრე­ტუ­ლი პა­ცი­ენ­ტის­თვის. აზრი არ აქვს პრე­პა­რა­ტის მე­ო­რე პი­რის­თვის გა­და­ცე­მას – ამ შემ­თხვე­ვა­ში შე­დე­გი არ დად­გე­ბა“, – ამ­ბობს კა­ლი­ფორ­ნი­ის უნი­ვერ­სი­ტე­ტის დოქ­ტო­რი ჰე­ზერ შოუ. გააგრძელეთ კითხვა

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
მედიცინამსოფლიო

ჯანმო – ფრინველის გრიპის ადამიანებში მზარდი გავრცელება შემაშფოთებელია – მიმდინარეობს მუშაობა ვაქცინებისა და თერაპიული საშუალებების შემუშავების მიზნით

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ შეშფოთება გამოხატა H5N1 ფრინველის გრიპის მზარდი გავრცელების გამო ახალ სახეობებზე, მათ შორის ადამიანებზე, რომლებსაც სიკვდილიანობის “არაჩვეულებრივად მაღალი” მაჩვენებელი აქვთ.
”ვფიქრობ, ეს უზარმაზარ შეშფოთებას იწვევს”, – განუცხადა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მთავარმა მეცნიერმა ჯერემი ფარარმა ჟურნალისტებს.
ფრინველის გრიპის ამჟამინდელი აფეთქება 2020 წელს დაიწყო და ათობით მილიონი ფრინველის დაღუპვა გამოიწვია, დაინფიცირდნენ გარეული ფრინველებიც, ასევე ხმელეთისა და ზღვის ძუძუმწოვრები.
აღსანიშნავია, რომ ამ სიას ცოტა ხნის წინ ძროხები და თხებიც შეუერთდნენ, რამაც სპეციალისტების გაკვირვება გამოიწვია, რადგან მანამდე ისინი ამ ტიპის გრიპის მიმართ მგრძნობიარეებად არ მიიჩნეოდნენ.
„A (H5N1) შტამი გლობალური ზოონოზური ცხოველების პანდემია გახდა“, – აღნიშნაფარარმა.
მისი თქმით, შეშფოთებას იწვევს ის, რომ ვირუსი ვითარდება და ადამიანების დაინფიცირების უნარს იძენს, შემდეგ კი, შესაძლოა, ადამიანიდან ადამიანზეგადაცემაც დაიწყოს, თუმცა, ჯერჯერობით, არ არსებობს არანაირი მტკიცებულება, რომ A(H5N1) ტიპის გრიპის ვირუსი  ადამიანებს შორის ვრცელდება.
ამასთან, ჯერემი ფარარის განმარტებით, ასობით შემთხვევაში, როდესაც ადამიანები ცხოველებთან კონტაქტის შედეგადდაინფიცირდნენ, “სიკვდილობის მაჩვენებელი არაჩვეულებრივად მაღალია”, თქვა ფარარმა.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, 2003 წლიდან მიმდინარესწლის 1-ელ აპრილამდე პერიოდში, მსოფლიოს 23 ქვეყანაში, ადამიანების დაინფიცირების 889 შემთხვევიდან 463ფატალური შემთხვევა დაფიქსირდა, რაც იმას ნიშნავს, რომ სიკვდილიანობის მაჩვენებელმა 52 პროცენტი შეადგინა.
ჯერემი ფარარმა განაცხადა, რომ მიმდინარეობს ძალისხმევა H5N1-ის ვირუსისვაქცინებისა და თერაპიული საშუალებების შემუშავების მიზნით და დასძინა, რომ აუცილებელია, რეგიონულ და ეროვნულ ჯანდაცვის ორგანოებს მთელ მსოფლიოში ვირუსის დიაგნოსტიკის საშუალება ჰქონდეთ.
მისი თქმით, ეს საჭიროა იმისთვის, რომ თუ H5N1 ვირუსი ადამიანებიდან ადამიანებზე გადასვლას დაიწყებს, მსოფლიო „მყისიერი რეაგირების პოზიციაში“ იყოს. ფარარის განმარტებით, მნიშვნელოვანია, რომ ვაქცინებზე, თერაპიულ საშუალებებსა და დიაგნოსტიკაზე თანაბარი ხელმისაწვდომობა არსებობდეს.

წყარო : sciencealert.com

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
მსოფლიო

ისტორიაში პირველად, ექიმები პაციენტში ფუნქციურ ღვიძლს ზრდიან

პიტსბურგში დაფუძნებული ბიოტექნოლოგიური კომპანია ღვიძლის უკმარისობის მქონე პაციენტს უნიკალური მეთოდით მკურნალობს. ისტორიაში პირველად, მეცნიერები პაციენტის სხეულში ფუნქციურ ღვიძლს ზრდიან.

თუ პროცედურა წარმატებით დასრულდება, ეს ახალი თერაპია იქნება მათთვის, ვისაც ღვიძლის გადანერგვა ესაჭიროება და დონორს თვეების განმავლობაში ელოდება.

LyGenesis ამჟამად ტესტირებას მხოლოდ ერთ ადამიანზე ატარებს. პაციენტს ღვიძლის ბოლო სტადიის დაავადება (ESLD) აქვს.

Nature-ის ცნობით, ექსპერიმენტული პროცედურა ჰიუსტონში 25 მარტს ჩატარდა. მოხსენების თანახმად, პაციენტი თავს უკეთ გრძნობს და მისი გამოჯანმრთელება სწრაფი ტემპებით მიმდინარეობს. მიუხედავად ამისა, ლიმფურ კვანძში ახალი ღვიძლის მსგავსი ორგანოს ფორმირებას შეიძლება რამდენიმე თვე დასჭირდეს.

გარდა ამისა, ინდივიდი იმუნოსუპრესიულ პრეპარატებზე დარჩება, რაც დონორის უჯრედების მიღებას შეუწყობს ხელს.

ამ დროის განმავლობაში ექიმები პაციენტის მდგომარეობას ყურადღებით დააკვირდებიან.

პროცედურის ფარგლებში დონორის უჯრედები პაციენტის ლიმფურ კვანძებში შეიყვანეს. შემდგომში ეს უჯრედები მრავლდება და ახალ ღვიძლად ყალიბდება.

“ისტორიაში პირველად, ლიმფური კვანძები როგორც ცოცხალი ბიორეაქტორები ისე გამოვიყენეთ. შედეგად ახალი ორგანოს რეგენერირება ხდება”, — თქვა დოქტორმა მაიკლ ჰაფორდმა, LyGenesis-ის თანადამფუძნებელმა და აღმასრულებელმა დირექტორმა.

“მინიატიურული ღვიძლის” ზრდის პროცედურა
ეს პროცედურა ღვიძლის ჯანსაღ უჯრედებს იყენებს. ეს უჯრედი (ჰეპატოციტები) ღვიძლის მასის დაახლოებით 80%-ია და ასრულებს სხვადასხვა უჯრედულ ფუნქციას, მათ შორის მეტაბოლურს.

პროცედურის ფარგლებში მეცნიერებმა უჯრედები პაციენტის მუცლის ზედა ლიმფურ კვანძებში მოათავსეს. საუბარია ლობიოს ფორმის პატარა სტრუქტურებზე, რომელიც იმუნური სისტემის აუცილებელ კომპონენტს წარმოადგენს.

გარდა მუცლისა, ლიმფური კვანძები ასევე გვხვდება კისერსა და გულმკერდში. შესაბამისად, მკვლევრებმა პაციენტის ლიმფურ კვანძში უჯერდები კისრის კათეტერის გამოყენებით შეიყვანეს.

“ასეთ შემთხვევაში ლიმფური კვანძი მოქმედებს როგორც in vivo ბიორეაქტორი, რომელიც ჰეპატოციტებს ფუნქციური ექტოპიური ქსოვილის გამომუშავებაში ეხმარება”, — აღნიშნულია კვლევაში.

უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, ეს უჯრედები რამდენიმე თვის განმავლობაში უნდა გამრავლდეს. შედეგად ღვიძლის უკმარისობის მქონე ადამიანში ლიმფური კვანძები როგორც მეორე ღვიძლის მსგავსი ორგანო ისე იფუნქციონირებს.

ეს ყველაფერი ორგანოების დეფიციტის პრობლემის მოსაგვარებლად ხდება, რომელიც სულ უფრო სერიოზული პრობლემაა.

ყოველწლიურად, მხოლოდ აშშ-ში ათასზე მეტი ადამიანი ღვიძლის გადანერგვის მოლოდინისას კვდება. გარდა ამისა, ბევრი პაციენტი ტრანსპლანტაციასაც არ ექვემდებარება. ეს იმიტომ, რომ ისინი მსგავსი პროცედურებისთვის ზედმეტად დასუსტებულები არიან და მას უბრალოდ ვერ უძლებენ.

LyGenesis-ს სწორედ ამ პრობლემის გადაჭრა უნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
მედიცინამსოფლიო

მსოფლიოში პირველად, 13 წლის ბავშვი ტვინის მომაკვდინებელი კიბოსგან სრულად განიკურნა

როდესაც ლუკასს ექვსი წლის ასაკში თავის ტვინის იშვიათი სიმსივნის დიაგნოზი დაუსვეს, პროგნოზი ყველასთვის გასაგები იყო.

ექიმი ჟაკ გრილი ემოციურად იხსენებს მომენტს, როდესაც მას ბავშვის მშობლებთან საუბარი მოუწია. ის იძულებული იყო ეთქვა, რომ მათი შვილი ვერ გადარჩებოდა.

თუმცა, შვიდი წლის შემდეგ, ახლა ლუკასი 13 წლისაა და მის ტვინში სიმსივნის კვალი აღარაა.

ბელგიელი ბიჭი მსოფლიოში პირველი ბავშვია, რომელიც განსაკუთრებით მძიმე კიბოსგან, თავის ტვინის ღეროს გლიომისგან სრულად განიკურნა.

„ლუკასმა ყველა მოლოდინს გადააჭარბა და გაიმარჯვა”, — თქვა გრილმა, ტვინის სიმსივნის პროგრამის ხელმძღვანელმა პარიზში.

ამ ტიპის კიბოს დიაგნოზს აშშ-ში ყოველწლიურად 300 ბავშვს უსვამენ, ხოლო საფრანგეთში ასეთი ასამდე შემთხვევა ფიქსირდება ხოლმე.

ხუთშაბათს, ბავშვთა კიბოს საერთაშორისო დღის წინ, სამედიცინო საზოგადოებამ ბოლო მიღწევებზე ისაუბრა და აღინიშნა, რომ ბავშვების 85% კიბოს დიაგნოზის დასმიდან ხუთ წელზე მეტი ხნის შემდეგ იკურნება.

თუმცა, თავის ტვინის ღეროს გლიმონის დიაგნოზის მქონე ბავშვებში სიტუაცია კვლავ მძიმეა. დიაგნოზის შემდეგ უმეტესობა წელიწადში იღუპება. კვლევების მიხედვით, დიაგნოზიდან ორი წლის შემდეგ ბავშვების მხოლოდ 10% იყო ცოცხალი.

რადიოთერაპიამ ზოგჯერ შეუძლია შეანელოს აგრესიული სიმსივნის სწრაფი პროგრესი, მაგრამ არც ერთი წამალი არ აღმოჩნდა ეფექტური მის წინააღმდეგ.

უპრეცედენტო შემთხვევა
ლუკასი და მისი ოჯახი ბელგიიდან საფრანგეთში გაემგზავრა, რათა ბიჭი ერთ-ერთი პირველი პაციენტი გამხდარიყო, რომელიც BIOMEDE-ს კვლევას შეუერთდებოდა. ამ ცდებში ტვინის ღეროს გლიომის პოტენციური პრეპარატები უნდა დაეტესტათ.

ლუკასის ორგანიზმს წამლის მიმართ თავიდანვე კარგი რეაქცია ჰქონდა.

„მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის სკანირებისას ჩვენ დავინახეთ, რომ კიბო გაქრა”, — განუცხადა გრილმა AFP-ს.

მიუხედავად ამისა, ექიმებმა მკურნლობის კურსი კიდევ გააგრძელეს. შედეგები მართლაც გასაოცარია.

„სხვა ასეთი შემთხვევა არ მინახავს”, – თქვა გრილმა.

ზუსტად როგორ გამოჯანმრთელდა ლუკასი სრულად და როგორ შეიძლება მისი შემთხვევა მომავალში ამავე დიაგნოზის მქონე სხვა ბავშვებსაც დაეხმაროს, უცნობია. ამავე ცდაში მონაწილე სხვა შვიდი ბავშვიც ცოცხალია. თუმცა, მხოლოდ ლუკასის დაავადება გაქრა სრულად.

ამის მიზეზი შეიძლება ბავშვების ინდივიდუალური სიმსივნეების “ბიოლოგიური თავისებურებებია”.

„ლუკასის სიმსივნეს უკიდურესად იშვიათი მუტაცია ჰქონდა, რომელიც, ჩვენი აზრით, მის უჯრედებს წამლის მიმართ ბევრად უფრო მგრძნობიარეს ხდიდა”, – აღნიშნა გრილმა.

მიუხედავად ასეთი შედეგებისა, შესაბამისი პრეპარატის დანერგვას შეიძლება 10-15 წელი დასჭირდეს. მკვლევრების თქმით, ეს საკმაოდ ხანგრძლივი და შრომატევადი პროცესია.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიო

მსოფლიოს მოსახლეობის 68% მალე ქალაქებში იცხოვრებს – როგორი იქნება ჭკვიანი ქალაქები და რომელ ქვეყანაში ვიხილავთ მას პირველად?

დღეს, მსოფ­ლი­ოს მო­სახ­ლე­ო­ბის ნა­ხე­ვარ­ზე მეტი ქა­ლა­ქებ­ში ცხოვ­რობს და 2050 წლის­თვის ეს რი­ცხვი, სა­ვა­რა­უ­დოდ, 68%-მდე გა­იზ­რდე­ბა – ქა­ლა­ქებს კი­დევ 2,5 მი­ლი­არ­დი მო­სახ­ლე და­ე­მა­ტე­ბა. გლო­ბა­ლურ მო­სახ­ლე­ო­ბას სულ უფრო მე­ტად იზი­დავს ურ­ბა­ნუ­ლი ცხოვ­რე­ბა. ასეთ დროს კი აშ­კა­რა ხდე­ბა ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქე­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ბა.

წარ­მო­იდ­გი­ნეთ ქა­ლა­ქი, სა­დაც ტექ­ნო­ლო­გია შე­უ­ფერ­ხებ­ლად ერ­წყმის ურ­ბა­ნულ ცხოვ­რე­ბას, რაც რე­ვო­ლუ­ცი­ას ახ­დენს ჩვე­ნი ცხოვ­რე­ბი­სა და მუ­შა­ო­ბის ხა­რისხზე. სწო­რედ ამას იმე­დოვ­ნე­ბენ ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქე­ბი – ისი­ნი იყე­ნე­ბენ სა­ინ­ფორ­მა­ციო და სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის ( ICT) ძა­ლას , რათა გა­ზარ­დონ ოპე­რა­ტი­უ­ლი ეფექ­ტუ­რო­ბა, უზ­რუნ­ველ­ყონ გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბუ­ლი სამ­თავ­რო­ბო სერ­ვი­სე­ბი და მო­ქა­ლა­ქე­თა კე­თილ­დღე­ო­ბა.

ჭკვი­ან ქა­ლა­ქებს შო­რის მსოფ­ლიო ერთი პრო­ექ­ტით და­ინ­ტე­რეს­და: NEOM, ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქი სა­უ­დის არა­ბე­თის გულ­ში, რომ­ლის აშე­ნე­ბაც სა­მო­მავ­ლოდ იგეგ­მე­ბა.

  • რო­გორ ცვლის ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქე­ბი ურ­ბა­ნულ ცხოვ­რე­ბას

მო­მავ­ლის ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქე­ბი (Smart Cities) არის ურ­თი­ერ­თდა­კავ­ში­რე­ბუ­ლი მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტე­ბი. ისი­ნი იყე­ნე­ბენ სა­ინ­ფორ­მა­ციო და სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო ტექ­ნო­ლო­გი­ებს, რათა გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სონ სამ­თავ­რო­ბო მომ­სა­ხუ­რე­ბის ხა­რის­ხი და მო­ქა­ლა­ქე­თა კე­თილ­დღე­ო­ბა.

ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქის ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სას უმ­თავ­რე­სი პრი­ო­რი­ტე­ტი მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის უსაფრ­თხო­ე­ბის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფაა. უსაფრ­თხო­ე­ბის გა­სა­უმ­ჯო­ბე­სებ­ლად, მო­ქა­ლა­ქე­ებ­მა სწრა­ფად უნდა გა­ი­გონ რა ხდე­ბა მათ გარ­შე­მო ქა­ლაქ­ში.

  • NEOM-ის პო­ტენ­ცი­ა­ლი

ახა­ლი ქა­ლა­ქი სა­უ­დის არა­ბე­თის 2030 წლის „ხედ­ვის“ პრო­ექ­ტის ნა­წი­ლია. მის აღ­სრუ­ლე­ბის პრო­ცესს სა­თა­ვე­ში უდ­გას მუ­ჰა­მედ ბინ სალ­მა­ნი, სა­უ­დის არა­ბე­თის პრინ­ცი, რო­მელ­მაც ახალ ქა­ლაქს The Line (ხაზი) უწო­და წრფი­ვი ფორ­მის და­გეგ­მა­რე­ბის გამო. პრო­ექ­ტი ნე­ო­მის (NEOM), ეკო­სის­ტე­მის შე­სა­ნარ­ჩუ­ნებ­ლად შექ­მნი­ლი ფუ­ტუ­რის­ტუ­ლი ქა­ლა­ქის ნა­წი­ლია და იგი 170 კმ-ზე იქ­ნე­ბა გა­და­ჭი­მუ­ლი, გათ­ვლი­ლი 1 მი­ლი­ონ მა­ცხოვ­რე­ბელ­ზე.

ქა­ლაქს აქვს პო­ტენ­ცი­ა­ლი გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სოს ენერ­გო­ე­ფექ­ტუ­რო­ბა, გა­აძ­ლი­ე­როს მო­ბი­ლუ­რო­ბა და სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი უსაფრ­თხო­ე­ბა. მისი მი­ზა­ნია შექ­მნას ეკო­სის­ტე­მა, რო­მე­ლიც ხელს უწყობს პარტნი­ო­რო­ბას ბიზ­ნე­სებს, აკა­დე­მი­ურ ინ­სტი­ტუ­ტებ­სა და სტარ­ტა­პებს შო­რის.

  • შეშ­ფო­თე­ბა NEOM-ის შე­სა­ხებ

პრო­ექ­ტის პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ში კარ­გად ჩანს მისი მი­ზა­ნი – ადა­მი­ა­ნე­ბი და მათი ჯან­მრთე­ლო­ბა უპირ­ვე­ლეს ყოვ­ლი­სა, რის გა­მოც პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლია ქა­ლა­ქის დაც­ლა ყო­ველ­გვა­რი გა­მო­ნა­ბოლ­ქვის­გან – ჩქა­როს­ნუ­ლი მა­ტა­რებ­ლე­ბის და სხვა სატ­რან­სპორ­ტო სა­შუ­ა­ლე­ბა­თა გზე­ბი მი­წის­ქვეშ იქ­ნე­ბა გან­თავ­სე­ბუ­ლი.

კრი­ტი­კო­სებ­მა გა­მოთ­ქვეს სა­ფუძ­ვლი­ა­ნი შეშ­ფო­თე­ბა NEOM-ის მი­ზან­შე­წო­ნი­ლო­ბი­სა და მდგრა­დო­ბის შე­სა­ხებ. პრო­ექ­ტის მა­სი­ურ­მა მას­შტაბ­მა და მის­მა პო­ტენ­ცი­ურ­მა გა­რე­მო­ზე ზე­მოქ­მე­დე­ბამ შე­კი­თხვე­ბი გა­ა­ჩი­ნა. სკეპ­ტი­კო­სებს აინ­ტე­რე­სებთ, შე­იძ­ლე­ბა თუ არა ასე­თი დიდი ამ­ბი­ცი­ე­ბის ეფექ­ტუ­რად გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა პრაქ­ტი­კა­ში.

NEOM-ის გარ­შე­მო არ­სე­ბუ­ლი გე­ო­პო­ლი­ტი­კუ­რი კონ­ტექ­სტი ასე­ვე აჩენს და­მა­ტე­ბით კი­თხვებს. მისი მდე­ბა­რე­ო­ბა ეგ­ვიპ­ტი­სა და იორ­და­ნი­ის სა­ზღვრებ­თან და რე­გი­ო­ნუ­ლი დი­ნა­მი­კა იწ­ვევს გა­ურ­კვევ­ლო­ბას, რა­მაც შე­იძ­ლე­ბა გავ­ლე­ნა მო­ახ­დი­ნოს პრო­ექ­ტის წარ­მა­ტე­ბა­ზე. პო­ლი­ტი­კუ­რი სტა­ბი­ლუ­რო­ბა, მე­ზო­ბელ ქვეყ­ნებ­თან თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა და პო­ტენ­ცი­უ­რი კონ­ფლიქ­ტე­ბის მარ­თვა ერთ-ერთი მთა­ვა­რი გა­მოწ­ვე­ვაა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიო

ბოლო 30 წელიწადში მსოფლიოში კიბოს შემთხვევები 80%-ით გაიზარდა

ბოლო 30 წლის განმავლობაში მსოფლიოს 50 წლამდე ასაკის მოსახლეობაში კიბოს შემთხვევები მკვეთრად გაიზარდა.

ამის შესახებ ნათქვამია კვლევაში, რომელსაც უკვე უწოდეს რევოლუციური და რომელიც ჟურნალ BMJ Oncology-ში გამოქვეყნდა. კვლევის თანახმად, განსაკუთრებული ზრდა ფიქსირდება სარძევე ჯირკვლის, ფილტვის, კუჭისა და სწორი ნაწლავის სიმსივნეების სტატისტიკაში. ამიტომ კვლევის ავტორები მოუწოდებენ მოსახლეობას, მეტი ყურადღებით მოეკიდონ ცხოვრების წესის შეცვლას და ადრეული სკრინინგისადმი მიმართვას.

ერთობლივი კვლევა განხორციელდა ჩინეთის ჩეციანზის უნივერსიტეტის ფაკულტეტის, ჰარვარდის უნივერსიტეტისა და ედინბურგის უნივერსიტეტის მეცნიერების მონაწილეობით.

კვლევის თანახმად, 1990-დან 2019 წლებამდე პერიოდში 50 წლამდე ასაკის ადამიანებში კიბოს ახალი შემთხვევები მთელი მსოფლიოს მასშტაბით 79%-ით გაიზარდა.

მეცნიერები ამ ცვლილებების მიზეზებზეც ამახვილებენ ყურადღებას და მას კვების თავისებურებებს, თამბაქოსა და ალკოჰოლის მოხმარებას უკავშირებენ.

„ჯანსაღი კვების პროპაგანდას, თამბაქოსა და ალკოჰოლის მოხმარების შეზღუდვას, ცხოვრების ჯანსაღი წესის პოპულარიზაციას (მათ შორის აქტიური დასვენების სუფთა ჰაერზე) შეუძლია შეამციროს ადრეული კიბოს ტვირთი,“ – ნათქვამია კვლევაში.

მკვლევარების ჯგუფი ასევე აცხადებს, რომ სკრინინგის პროგრამებისა და პროფილაქტიკის გაფართოება შესაძლებელია და საჭიროა მათში ადამიანების 40 წლიდან ჩართვა.

ეს საგანგაშო ტენდენცია უკვე გაითვალისწინა ამერიკამ, სადაც პროფილაქტიკური სერვისების სამუშაო ჯგუფმა კიბოს სკრინინგის დაწყების ასაკი 50-დან 45 წლამდე დასწია. ამასთან, უწყება ამზადებს რეკომენდაციას, სარძევე ჯირკვლის სკრინინგის დაწყების ასაკი 50-ის ნაცვლად 40 წელი იყოს.

საქართველოში წლებია, სახელმწიფო კიბოს გარკვეული სახეობების სკრინინგს მოქალაქეებს სრულად, 40 წლის ასაკიდან უფინანსებს.

 

ქვეყანაში მოქმედებს კიბოს სკრინინგის პროგრამა, რომელიც ითვალისწინებს ძუძუს, საშვილოსნოს ყელის და მსხვილი ნაწლავის კიბოზე გამოკვლევას.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიო

ისტორიაში პირველად, ადამიანის ტვინის ქსოვილი 3D პრინტერის გამოყენებით შექმნეს

და აი ისიც, მეცნიერებმა 3D პრინტერის გამოყენებით ადამიანის ტვინის ქსოვილი დაბეჭდეს. მკვლევრებს ეს ადამიანის ტვინის ფუნქციის შესწავლაში გამოადგებათ.

ვისკონსინ-მედისონის უნივერსიტეტის ექსპერტების თქმით, დაბეჭდილ ქსოვილს შეუძლია “იზრდებოდეს და ფუნქციონირდეს ტიპური ტვინის ქსოვილის მსგავსად”.

3D პრინტერით დაბეჭდილი ტვინის ქსოვილი, შესაძლოა, სასარგებლო იყოს სხვადასხვა ნევროლოგიური და ნეიროგანვითარების პრობლემების შესასწავლად, მათ შორის ალცჰაიმერის და პარკინსონის დაავადების.

„ეს შეიძლება იყოს ისეთი მოდელი, რომელიც დაგვეხმარება გავიგოთ, თუ როგორ ურთიერთობენ ტვინის უჯრედები და ტვინის ნაწილები ადამიანებში. ამას შეუძლია შეცვალოს ღეროვანი უჯრედების ბიოლოგიის, ნეირომეცნიერებისა და მრავალი ნევროლოგიური აშლილობის პათოგენეზის აღქმა”, – თქვა სუ-ჩუნ ჟენგმა, ნეირომეცნიერებისა და ნევროლოგიის პროფესორმა.

ჰორიზონტალური 3D ბეჭდვის მიდგომის გამოყენება
ჩვეულებრივი ვერტიკალური ფენების მეთოდის გამოყენების ნაცვლად, მკვლევრებმა ინოვაციურ ჰორიზონტალურ 3D ბეჭდვის მიდგომას მიმართეს.

ინდუცირებული პლურიპოტენტური ღეროვანი უჯრედებისგან წარმოქმნილი ნეირონები რბილი ბიო-მელნის გელის მასალაში მოათავსეს. ეს მათი ზრდისთვის უფრო ხელსაყრელ გარემოს ქმნის.

შემქმნელები აღნიშნავენ, რომ მათ განზრახ შეინარჩუნეს ქსოვილის სიმკვრივე, რათა უზრუნველყონ ჟანგბადისა და საჭირო ნივთიერებების ოპტიმალური გამომუშავება ნეირონებისთვის.

მრავალშრიანი ბეჭდვა საშუალებას აძლევდა უჯრედებს შეექმნათ კავშირები, რის შედეგადაც გაჩნდა ისეთი ქსელები, როგორიც ადამიანის ტვინშია.

ამ ქსელებში ნეირონები აქტიურად ურთიერთობენ ერთმანეთთან სიგნალების გაგზავნის სახით. ეს კომუნიკაცია ხდება ნეიროტრანსმიტერების, ქიმიური მესენჯერების მეშვეობით, რომლებიც ხელს უწყობენ სიგნალების გადაცემას ნეირონებს შორის.

„ის რაც შედეგად აღმოვაჩინეთ გასაოცარია. მაშინაც კი, როდესაც ვბეჭდავდით სხვადასხვა უჯრედებს, რომლებიც მიეკუთვნებოდნენ ტვინის სხვადასხვა ნაწილს, მათ მაინც შეეძლოთ ერთმანეთთან კონტაქტი განსაკუთრებული და სპეციფიკური გზით”, – თქვა ჟენგმა პრესრელიზში.

ავტორები ხაზს უსვამენ, რომ ეს მეთოდი საშუალებას იძლევა გაკონტროლდეს უჯრედების ტიპები და განლაგება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
მედიცინამსოფლიო

ფაქტები, რომელიც 2023 წელს, მედიცინის ისტორიაში მოხდა

2023 წელს არაერთი სამედიცინო გარღვევის მომსწრენი გავხდით. ისტორიაში პირველად, ქალს ერთდროულად 2 ორგანო გადაუნერგეს. ეს ისტორიული მომენტია, რადგან გულ-ღვიძლის ტრანსპლანტაცია ერთდროულად აქამდე არასდროს ჩატარებულა. დიდი ალბათობა იყო იმის, რომ პაციენტის ორგანიზმი მხოლოდ გულის გადანერგვას ვერ გაუძლებდა.

შესაბამისად, საჭირო იყო ღვიძლის გადანერგვაც. ოფიციალური განცხადებითდ, ორმაგი ტრანსპლანტაცია ეფუძნება იმუნოპროტექტორულ მიდგომას, რა დროსაც დონორის ღვიძლი იმუნოდაცვით ინდუცირებას ახდენს.

ისტორიაში პირველად: ექიმებმა ტვინის ქირურგიული ოპერაცია ნაყოფის დაბადებამდე ჩაატარეს

ისტორიაში პირველად, Brigham and Women’s Hospital-ისა და Boston Children’s Hospital-ის გუნდმა წარმატებით განკურნა სისხლძარღვების აგრესიული ანომალია ნაყოფის ტვინში, რათა მშობიარობის შემდეგ პოტენციურად ფატალური სიმპტომები აერიდებინათ თავიდან. ეს ისტორიული შემთხვევა აღწერილია ჟურნალ Stroke-ში დღეს გამოქვეყნებულ ნაშრომში.

“ყოველ ქირურგიაში, რომელიც ნაყოფს უტარდება, ორი პაციენტია: ნაყოფი და დედა. ნაყოფზე მიმდინარე ოპერაციების მნიშვნელოვანი ასპექტი ორივე მათგანზე ზრუნვაა”, — თქვა კვლევის თანაავტორმა, კეროლ ბენსონმა (მედიცინის დოქტორი, რადიოლოგი BWH-ში და BWH-ს High-Risk Obstetrical Ultrasound Service-ის ყოფილი თანადირექტორი). “უნდა დარწმუნდე, რომ ყველაფერი იდეალურ წესრიგშია, რაც ზუსტი კომუნიკაციისა და გუნდური მუშაობის გარეშე შეუძლებელია.”

მკვლევრებმა გამოიყენეს ულტრაბგერით-ინდუცირებული ტრანსუტერინის იმბოლიზაცია გალენის ანომალიური ვენის პრობლემის მოსაგვარებლად ნაყოფის დაბადებამდე. აღსანიშნავია, რომ აგრესიული სიმპტომები, რომლებიც მშობიარობის შემდეგ ჩნდება ხოლმე, ამ შემთხვევაში არ გამოვლენილა. როგორც მკვლევრები იტყობინებიან, ექვსი კვირის თავზე ჩვილი საოცრად კარგად პროგრესირებს, არ საჭიროებს მედიკამენტებს, იკვებება ნორმალურად და იმატებს წონაში. თავის ტვინზე უარყოფითი გავლენის არანაირი ნიშანი დაფიქსირებულა.

ისტორიაში პირველად, მეცნიერებმა ადამიანის ემბრიონები სრულად ხელოვნურად შექმნეს

ისტორიაში პირველად, მკვლევრებმა ღეროვანი უჯრედებისგან ადამიანის ემბრიონები ხელოვნურად შექმნეს.შესაძლოა, ასე საკმაოდ მნიშვნელოვანი ინფორმაცია მივიღოთ ადამიანის განვითარების ადრეულ ეტაპებზე, თუმცა ეთიკური თვალსაზრისით არაერთი შეკითხვა იჩენს თავს.

სინთეზური ემბრიონები თაგვისა თუ მაიმუნის ღეროვანი უჯრედებისგან აქამდეც შეუქმნიათ, მაგრამ ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც ემბრიონი ადამიანის ღეროვანი უჯრედებისგან დაამზადეს.

გასათვალისწინებელია, რომ მეცნიერთა ნაშრომი, ჯერჯერობით, რეფერირებად სამეცნიერო ჟურნალში არ გამოქვეყნებულა. იგი პროფესორმა მაგდალენა ჟერნიკა-გოტცმა (კალიფორნიის ტექნოლოგიური ინსტიტუტი, კემბრიჯის უნივერსიტეტი) წარადგინა ღეროვანი უჯრედების კვლევის საერთაშორისო საზოგადოების ყოველწლიურ კონფერენციაზე, ბოსტონში.

სინთეზური ემბრიონები ბუნებრივი სქესობრივი გამრავლების შედეგად არ იქმნება — მას ლაბორატორიულ პირობებში ამზადებენ ღეროვანი უჯრედებისგან. შესაძლოა, მათი მეშვეობით უკეთ შევისწავლოთ, როგორ ვითარდება ემბრიონი პირველი კვირების განმავლობაში. ეს პერიოდი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, ვინაიდან მიჩნეულია, რომ სწორედ ამ დროს იწყება არაერთი გენეტიკური დაავადება.

სინთეზური ემბრიონების კვლევა, ჯერჯერობით, კანონით არ რეგულირდება. გაერთიანებულ სამეფოში ადამიანის ბუნებრივი ემბრიონების კვლევა მხოლოდ 14 დღითაა შესაძლებელი, თუმცა რეგულაციები სინთეზურ ემბრიონებს არ ეხება.

ისტორიაში პირველად, მაიმუნები ხელოვნური ემბრიონებით დააფეხმძიმეს

ადამიანის ორგანიზმში ღორის თირკმლების გადანერგვის პროცედურები უკვე საუკუნეზე მეტია, ტარდება, თუმცა მათი ფუნქციონირება დღემდე პრობლემური იყო. ალაბამის უნივერსიტეტში მომუშავე მეცნიერებს ამ მხრივ მნიშვნელოვანი მიღწევა აქვთ: მათ ტრანსპლანტაციისთვის გენმოდიფიცირებული ცხოველის ორგანო გამოიყენეს, რომელმაც მკვდარი ტვინის მქონე პაციენტის სხეული კრეატინინისგან გაათავისუფლა და შარდი წარმოქმნა.

კრეატინინი კრეატინფოსფორმჟავას ნარჩენი პროდუქტია, რომელიც ძირითადად ჩვენს კუნთებში გამოიყოფა. ის ორგანიზმიდან მხოლოდ თირკმლების მეშვეობით, შარდის სახით გაედინება, რაც ამ ორგანოების სასიცოცხლო ფუნქციის ერთ-ერთი უმთავრესი საზომია და აქამდე ასეთი დონეზე არასდროს მიღწეულა.

ორგანოების სახეობათაშორის გადანერგვას ქსენოტრანსპლანტაცია ეწოდება, რომელიც ადამიანებში ისეთი წარმატებით ვერ ხორციელდება. ეს იმიტომ, რომ ჩვენს ორგანიზმს უცხო ქსოვილების მიღება უჭირს. ამ დაბრკოლების გადალახვა თეორიულად იმუნური სისტემის მოტყუებითაა შესაძლებელი, რისთვისაც ცხოველთა გენებს ცვლიან. სწორედ მსგავს მეთოდს მიმართეს მეცნიერებმა უკანასკნელი კვლევის ფარგლებში.

მათ ღორის 4 გენი ამოიღეს და ადამიანის 6 გენი დაამატეს, რამაც ცხოველის თირკმელი “გააადამიანურა” და მან პაციენტის სხეულში 4 კვირის განმავლობაში იფუნქციონირა. სპეციალისტებმა ახლა უნდა გაარკვიონ, ეს მეთოდი თირკმლის ბოლო სტადიის დაავადებებთან ბრძოლის დროებით გზაა თუ საბოლოო თერაპია. ნებისმიერ შემთხვევაში, მისი მნიშვნელობა დიდია, რადგან ყოველწლიურად დონორის ლოდინში უამრავი პაციენტი იღუპება.

უნდა ითქვას, რომ წარმატების მიუხედავად, ამგვარი ქსენოტრანსპლანტაციის უსაფრთხოება და ეფექტიანობა ჯერ კიდევ გამოსაკვლევია. იმავე მეცნიერებმა გასულ წლებში გენმოდიფიცირებული ღორის თირკმელი მკვდარი ტვინის მქონე სხვა ინდივიდსაც გადაუნერგეს, მაგრამ მან საკმარისი ოდენობის კრეატინინი ვერ გამოდევნა. სისხლში ის ისევ ფიქსირდებოდა, შარდში კი — არა.

ჯერჯერობით მსგავსი ცდები ცოცხალ ადამიანზე არ ჩატარებულა, მაგრამ საამისოდ გენმოდიფიცირებული ცხოველის თირკმელი მაინც ყველაზე უსაფრთხოა, რადგან იმუნური სისტემა მას იღებს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, სიკვდილის რისკი არსებობს.

ისტორიაში პირველად, კოკაინზე დამოკიდებულების საწინააღმდეგო ვაქცინა შექმნეს

ბრაზილიელმა მეცნიერებმა ახალი ვაქცინის შექმნის შესახებ განაცხადეს. ვაქცინა კოკაინზე დამოკიდებულების სამკურნალოდ შეიმუშავეს.

ვაქცინას Calixcoca ჰქვია და მან ცხოველებზე ჩატარებულ ცდებში დამაიმედებელი შედეგები აჩვენა. მკვლევრების თქმით, ვაქცინა იმუნურ პასუხს იწვევს და კოკაინს თავის ტვინამდე მიღწევაში ხელს უშლის. ეს ნარკოტიკზე დამოკიდებულებს ნივთიერებისგან გათავისუფლებაში უნდა დაეხმაროს.

უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, კოკაინზე დამოკიდებულები ნივთიერების ეფექტს ვეღარ იგრძნობენ.

“თუ მკურნალობა მარეგულირებელის დასტურს მიიღებს, ეს იქნება პირველი შემთხვევა, როდესაც კოკაინზე დამოკიდებულების მკურნალობა ვაქცინით მოხდება”, — თქვა ფრედერიკო გარსიამ, მკვლევარმა და ვაქცინის შემქმნელმა.

ისტორიაში პირველად, თაგვების ორგანიზმში ადამიანის მინიატიურული ნაწლავები გაზარდეს

მედიცინის ისტორიაში პირველად, ადამიანის ნაწლავის ქსოვილის ბურთულები თაგვებს გადაუნერგეს. რამდენიმე კვირის შემდეგ ტრანსპლანტატებს იმუნური სისტემის საკვანძო თავისებურებები განუვითარდა. შესაბამისად, შესაძლოა, მოდელი ადამიანის ნაწლავური სისტემის საიმიტაციოდ წარმატებით გამოიყენონ. კვლევას გამოცემაში Nature Biotechnology გაეცნობით.

მიღწევა ცინცინატის ბავშვთა საავადმყოფოს სამედიცინო ცენტრის მეცნიერებს ეკუთვნით. მაიკლ ჰელმრათმა და მისმა კოლეგებმა ექსპერიმენტი მრავალპოტენტური ღეროვანი უჯრედებით დაიწყეს, რომელთაც სხეულის ნებისმიერ ქსოვილად შეუძლია გადაქცევა; შემდეგ სპეციალური მოლეკულური კოქტეილის საშუალებით ისინი ნაწლავის უჯრედებად გარდაქმნეს; ასე მეცნიერებმა ორგანოიდთა ბურთები მიიღეს, მერე კი ისინი ფრთხილად გადაუნერგეს თაგვებს.

ორგანოიდებს ზოგიერთი სტრუქტურა და ფუნქცია ნამდვილი ორგანოების ანალოგიური აქვს, ამიტომ ორგანოთა განვითარების, დაავადებების გაჩენისა და მედიკამენტების მოქმედების შესასწავლად მათ ხშირად იყენებენ.

გადანერგვიდან 20 კვირის შემდეგ მკვლევრებმა შენიშნეს, რომ ორგანოიდები დაახლოებით 20 ტიპის იმუნურ უჯრედს შეიცავდა.

“ეს ძალიან ჰგავს პოპულაციებს, რომლებსაც ადამიანის ნაწლავში ვხვდებით”, — განაცხადა ჰელმრათმა Wired-თან საუბრისას.

იმუნურ უჯრედთა ფუნქციონირების დასადასტურებლად მკვლევრებმა ისინი E. Coli ბაქტერიასთან მოაქციეს. შედეგად M უჯრედები გაჩნდა — იმუნური სიგნალების გადამცემი უჯრედები, რომლებიც ნაწლავის სარჩულში გვხვდება და, ჩვეულებრივ, ინფექციის ანდა ანთების შედეგად წარმოიქმნება.

გუნდი იმედოვნებს, რომ მომავალში მათი ორგანოიდები მომნელებელ სისტემაში გენეტიკური დეფექტების მქონე ანდა ისეთ ადამიანებს დაეხმარება, რომელთა ნაწლავიც გარკვეული მიზეზების გამო აღარ ფუნქციონირებს. მკვლევრებს სჯერათ ისიც, რომ, შესაძლოა, ადამიანისთვის გადანერგვის შემთხვევაში ორგანოიდები თავისითაც კი გაიზარდოს

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 90
Page 1 of 90