close

მსოფლიო

მედიცინამსოფლიო

მსოფლიოში პირველად, 13 წლის ბავშვი ტვინის მომაკვდინებელი კიბოსგან სრულად განიკურნა

როდესაც ლუკასს ექვსი წლის ასაკში თავის ტვინის იშვიათი სიმსივნის დიაგნოზი დაუსვეს, პროგნოზი ყველასთვის გასაგები იყო.

ექიმი ჟაკ გრილი ემოციურად იხსენებს მომენტს, როდესაც მას ბავშვის მშობლებთან საუბარი მოუწია. ის იძულებული იყო ეთქვა, რომ მათი შვილი ვერ გადარჩებოდა.

თუმცა, შვიდი წლის შემდეგ, ახლა ლუკასი 13 წლისაა და მის ტვინში სიმსივნის კვალი აღარაა.

ბელგიელი ბიჭი მსოფლიოში პირველი ბავშვია, რომელიც განსაკუთრებით მძიმე კიბოსგან, თავის ტვინის ღეროს გლიომისგან სრულად განიკურნა.

„ლუკასმა ყველა მოლოდინს გადააჭარბა და გაიმარჯვა”, — თქვა გრილმა, ტვინის სიმსივნის პროგრამის ხელმძღვანელმა პარიზში.

ამ ტიპის კიბოს დიაგნოზს აშშ-ში ყოველწლიურად 300 ბავშვს უსვამენ, ხოლო საფრანგეთში ასეთი ასამდე შემთხვევა ფიქსირდება ხოლმე.

ხუთშაბათს, ბავშვთა კიბოს საერთაშორისო დღის წინ, სამედიცინო საზოგადოებამ ბოლო მიღწევებზე ისაუბრა და აღინიშნა, რომ ბავშვების 85% კიბოს დიაგნოზის დასმიდან ხუთ წელზე მეტი ხნის შემდეგ იკურნება.

თუმცა, თავის ტვინის ღეროს გლიმონის დიაგნოზის მქონე ბავშვებში სიტუაცია კვლავ მძიმეა. დიაგნოზის შემდეგ უმეტესობა წელიწადში იღუპება. კვლევების მიხედვით, დიაგნოზიდან ორი წლის შემდეგ ბავშვების მხოლოდ 10% იყო ცოცხალი.

რადიოთერაპიამ ზოგჯერ შეუძლია შეანელოს აგრესიული სიმსივნის სწრაფი პროგრესი, მაგრამ არც ერთი წამალი არ აღმოჩნდა ეფექტური მის წინააღმდეგ.

უპრეცედენტო შემთხვევა
ლუკასი და მისი ოჯახი ბელგიიდან საფრანგეთში გაემგზავრა, რათა ბიჭი ერთ-ერთი პირველი პაციენტი გამხდარიყო, რომელიც BIOMEDE-ს კვლევას შეუერთდებოდა. ამ ცდებში ტვინის ღეროს გლიომის პოტენციური პრეპარატები უნდა დაეტესტათ.

ლუკასის ორგანიზმს წამლის მიმართ თავიდანვე კარგი რეაქცია ჰქონდა.

„მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფიის სკანირებისას ჩვენ დავინახეთ, რომ კიბო გაქრა”, — განუცხადა გრილმა AFP-ს.

მიუხედავად ამისა, ექიმებმა მკურნლობის კურსი კიდევ გააგრძელეს. შედეგები მართლაც გასაოცარია.

„სხვა ასეთი შემთხვევა არ მინახავს”, – თქვა გრილმა.

ზუსტად როგორ გამოჯანმრთელდა ლუკასი სრულად და როგორ შეიძლება მისი შემთხვევა მომავალში ამავე დიაგნოზის მქონე სხვა ბავშვებსაც დაეხმაროს, უცნობია. ამავე ცდაში მონაწილე სხვა შვიდი ბავშვიც ცოცხალია. თუმცა, მხოლოდ ლუკასის დაავადება გაქრა სრულად.

ამის მიზეზი შეიძლება ბავშვების ინდივიდუალური სიმსივნეების “ბიოლოგიური თავისებურებებია”.

„ლუკასის სიმსივნეს უკიდურესად იშვიათი მუტაცია ჰქონდა, რომელიც, ჩვენი აზრით, მის უჯრედებს წამლის მიმართ ბევრად უფრო მგრძნობიარეს ხდიდა”, – აღნიშნა გრილმა.

მიუხედავად ასეთი შედეგებისა, შესაბამისი პრეპარატის დანერგვას შეიძლება 10-15 წელი დასჭირდეს. მკვლევრების თქმით, ეს საკმაოდ ხანგრძლივი და შრომატევადი პროცესია.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიო

მსოფლიოს მოსახლეობის 68% მალე ქალაქებში იცხოვრებს – როგორი იქნება ჭკვიანი ქალაქები და რომელ ქვეყანაში ვიხილავთ მას პირველად?

დღეს, მსოფ­ლი­ოს მო­სახ­ლე­ო­ბის ნა­ხე­ვარ­ზე მეტი ქა­ლა­ქებ­ში ცხოვ­რობს და 2050 წლის­თვის ეს რი­ცხვი, სა­ვა­რა­უ­დოდ, 68%-მდე გა­იზ­რდე­ბა – ქა­ლა­ქებს კი­დევ 2,5 მი­ლი­არ­დი მო­სახ­ლე და­ე­მა­ტე­ბა. გლო­ბა­ლურ მო­სახ­ლე­ო­ბას სულ უფრო მე­ტად იზი­დავს ურ­ბა­ნუ­ლი ცხოვ­რე­ბა. ასეთ დროს კი აშ­კა­რა ხდე­ბა ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქე­ბის მნიშ­ვნე­ლო­ბა.

წარ­მო­იდ­გი­ნეთ ქა­ლა­ქი, სა­დაც ტექ­ნო­ლო­გია შე­უ­ფერ­ხებ­ლად ერ­წყმის ურ­ბა­ნულ ცხოვ­რე­ბას, რაც რე­ვო­ლუ­ცი­ას ახ­დენს ჩვე­ნი ცხოვ­რე­ბი­სა და მუ­შა­ო­ბის ხა­რისხზე. სწო­რედ ამას იმე­დოვ­ნე­ბენ ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქე­ბი – ისი­ნი იყე­ნე­ბენ სა­ინ­ფორ­მა­ციო და სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის ( ICT) ძა­ლას , რათა გა­ზარ­დონ ოპე­რა­ტი­უ­ლი ეფექ­ტუ­რო­ბა, უზ­რუნ­ველ­ყონ გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბუ­ლი სამ­თავ­რო­ბო სერ­ვი­სე­ბი და მო­ქა­ლა­ქე­თა კე­თილ­დღე­ო­ბა.

ჭკვი­ან ქა­ლა­ქებს შო­რის მსოფ­ლიო ერთი პრო­ექ­ტით და­ინ­ტე­რეს­და: NEOM, ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქი სა­უ­დის არა­ბე­თის გულ­ში, რომ­ლის აშე­ნე­ბაც სა­მო­მავ­ლოდ იგეგ­მე­ბა.

  • რო­გორ ცვლის ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქე­ბი ურ­ბა­ნულ ცხოვ­რე­ბას

მო­მავ­ლის ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქე­ბი (Smart Cities) არის ურ­თი­ერ­თდა­კავ­ში­რე­ბუ­ლი მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტე­ბი. ისი­ნი იყე­ნე­ბენ სა­ინ­ფორ­მა­ციო და სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო ტექ­ნო­ლო­გი­ებს, რათა გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სონ სამ­თავ­რო­ბო მომ­სა­ხუ­რე­ბის ხა­რის­ხი და მო­ქა­ლა­ქე­თა კე­თილ­დღე­ო­ბა.

ჭკვი­ა­ნი ქა­ლა­ქის ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბი­სას უმ­თავ­რე­სი პრი­ო­რი­ტე­ტი მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბის უსაფრ­თხო­ე­ბის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფაა. უსაფრ­თხო­ე­ბის გა­სა­უმ­ჯო­ბე­სებ­ლად, მო­ქა­ლა­ქე­ებ­მა სწრა­ფად უნდა გა­ი­გონ რა ხდე­ბა მათ გარ­შე­მო ქა­ლაქ­ში.

  • NEOM-ის პო­ტენ­ცი­ა­ლი

ახა­ლი ქა­ლა­ქი სა­უ­დის არა­ბე­თის 2030 წლის „ხედ­ვის“ პრო­ექ­ტის ნა­წი­ლია. მის აღ­სრუ­ლე­ბის პრო­ცესს სა­თა­ვე­ში უდ­გას მუ­ჰა­მედ ბინ სალ­მა­ნი, სა­უ­დის არა­ბე­თის პრინ­ცი, რო­მელ­მაც ახალ ქა­ლაქს The Line (ხაზი) უწო­და წრფი­ვი ფორ­მის და­გეგ­მა­რე­ბის გამო. პრო­ექ­ტი ნე­ო­მის (NEOM), ეკო­სის­ტე­მის შე­სა­ნარ­ჩუ­ნებ­ლად შექ­მნი­ლი ფუ­ტუ­რის­ტუ­ლი ქა­ლა­ქის ნა­წი­ლია და იგი 170 კმ-ზე იქ­ნე­ბა გა­და­ჭი­მუ­ლი, გათ­ვლი­ლი 1 მი­ლი­ონ მა­ცხოვ­რე­ბელ­ზე.

ქა­ლაქს აქვს პო­ტენ­ცი­ა­ლი გა­ა­უმ­ჯო­ბე­სოს ენერ­გო­ე­ფექ­ტუ­რო­ბა, გა­აძ­ლი­ე­როს მო­ბი­ლუ­რო­ბა და სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი უსაფრ­თხო­ე­ბა. მისი მი­ზა­ნია შექ­მნას ეკო­სის­ტე­მა, რო­მე­ლიც ხელს უწყობს პარტნი­ო­რო­ბას ბიზ­ნე­სებს, აკა­დე­მი­ურ ინ­სტი­ტუ­ტებ­სა და სტარ­ტა­პებს შო­რის.

  • შეშ­ფო­თე­ბა NEOM-ის შე­სა­ხებ

პრო­ექ­ტის პრე­ზენ­ტა­ცი­ა­ში კარ­გად ჩანს მისი მი­ზა­ნი – ადა­მი­ა­ნე­ბი და მათი ჯან­მრთე­ლო­ბა უპირ­ვე­ლეს ყოვ­ლი­სა, რის გა­მოც პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლია ქა­ლა­ქის დაც­ლა ყო­ველ­გვა­რი გა­მო­ნა­ბოლ­ქვის­გან – ჩქა­როს­ნუ­ლი მა­ტა­რებ­ლე­ბის და სხვა სატ­რან­სპორ­ტო სა­შუ­ა­ლე­ბა­თა გზე­ბი მი­წის­ქვეშ იქ­ნე­ბა გან­თავ­სე­ბუ­ლი.

კრი­ტი­კო­სებ­მა გა­მოთ­ქვეს სა­ფუძ­ვლი­ა­ნი შეშ­ფო­თე­ბა NEOM-ის მი­ზან­შე­წო­ნი­ლო­ბი­სა და მდგრა­დო­ბის შე­სა­ხებ. პრო­ექ­ტის მა­სი­ურ­მა მას­შტაბ­მა და მის­მა პო­ტენ­ცი­ურ­მა გა­რე­მო­ზე ზე­მოქ­მე­დე­ბამ შე­კი­თხვე­ბი გა­ა­ჩი­ნა. სკეპ­ტი­კო­სებს აინ­ტე­რე­სებთ, შე­იძ­ლე­ბა თუ არა ასე­თი დიდი ამ­ბი­ცი­ე­ბის ეფექ­ტუ­რად გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა პრაქ­ტი­კა­ში.

NEOM-ის გარ­შე­მო არ­სე­ბუ­ლი გე­ო­პო­ლი­ტი­კუ­რი კონ­ტექ­სტი ასე­ვე აჩენს და­მა­ტე­ბით კი­თხვებს. მისი მდე­ბა­რე­ო­ბა ეგ­ვიპ­ტი­სა და იორ­და­ნი­ის სა­ზღვრებ­თან და რე­გი­ო­ნუ­ლი დი­ნა­მი­კა იწ­ვევს გა­ურ­კვევ­ლო­ბას, რა­მაც შე­იძ­ლე­ბა გავ­ლე­ნა მო­ახ­დი­ნოს პრო­ექ­ტის წარ­მა­ტე­ბა­ზე. პო­ლი­ტი­კუ­რი სტა­ბი­ლუ­რო­ბა, მე­ზო­ბელ ქვეყ­ნებ­თან თა­ნამ­შრომ­ლო­ბა და პო­ტენ­ცი­უ­რი კონ­ფლიქ­ტე­ბის მარ­თვა ერთ-ერთი მთა­ვა­რი გა­მოწ­ვე­ვაა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიო

ბოლო 30 წელიწადში მსოფლიოში კიბოს შემთხვევები 80%-ით გაიზარდა

ბოლო 30 წლის განმავლობაში მსოფლიოს 50 წლამდე ასაკის მოსახლეობაში კიბოს შემთხვევები მკვეთრად გაიზარდა.

ამის შესახებ ნათქვამია კვლევაში, რომელსაც უკვე უწოდეს რევოლუციური და რომელიც ჟურნალ BMJ Oncology-ში გამოქვეყნდა. კვლევის თანახმად, განსაკუთრებული ზრდა ფიქსირდება სარძევე ჯირკვლის, ფილტვის, კუჭისა და სწორი ნაწლავის სიმსივნეების სტატისტიკაში. ამიტომ კვლევის ავტორები მოუწოდებენ მოსახლეობას, მეტი ყურადღებით მოეკიდონ ცხოვრების წესის შეცვლას და ადრეული სკრინინგისადმი მიმართვას.

ერთობლივი კვლევა განხორციელდა ჩინეთის ჩეციანზის უნივერსიტეტის ფაკულტეტის, ჰარვარდის უნივერსიტეტისა და ედინბურგის უნივერსიტეტის მეცნიერების მონაწილეობით.

კვლევის თანახმად, 1990-დან 2019 წლებამდე პერიოდში 50 წლამდე ასაკის ადამიანებში კიბოს ახალი შემთხვევები მთელი მსოფლიოს მასშტაბით 79%-ით გაიზარდა.

მეცნიერები ამ ცვლილებების მიზეზებზეც ამახვილებენ ყურადღებას და მას კვების თავისებურებებს, თამბაქოსა და ალკოჰოლის მოხმარებას უკავშირებენ.

„ჯანსაღი კვების პროპაგანდას, თამბაქოსა და ალკოჰოლის მოხმარების შეზღუდვას, ცხოვრების ჯანსაღი წესის პოპულარიზაციას (მათ შორის აქტიური დასვენების სუფთა ჰაერზე) შეუძლია შეამციროს ადრეული კიბოს ტვირთი,“ – ნათქვამია კვლევაში.

მკვლევარების ჯგუფი ასევე აცხადებს, რომ სკრინინგის პროგრამებისა და პროფილაქტიკის გაფართოება შესაძლებელია და საჭიროა მათში ადამიანების 40 წლიდან ჩართვა.

ეს საგანგაშო ტენდენცია უკვე გაითვალისწინა ამერიკამ, სადაც პროფილაქტიკური სერვისების სამუშაო ჯგუფმა კიბოს სკრინინგის დაწყების ასაკი 50-დან 45 წლამდე დასწია. ამასთან, უწყება ამზადებს რეკომენდაციას, სარძევე ჯირკვლის სკრინინგის დაწყების ასაკი 50-ის ნაცვლად 40 წელი იყოს.

საქართველოში წლებია, სახელმწიფო კიბოს გარკვეული სახეობების სკრინინგს მოქალაქეებს სრულად, 40 წლის ასაკიდან უფინანსებს.

 

ქვეყანაში მოქმედებს კიბოს სკრინინგის პროგრამა, რომელიც ითვალისწინებს ძუძუს, საშვილოსნოს ყელის და მსხვილი ნაწლავის კიბოზე გამოკვლევას.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიო

ისტორიაში პირველად, ადამიანის ტვინის ქსოვილი 3D პრინტერის გამოყენებით შექმნეს

და აი ისიც, მეცნიერებმა 3D პრინტერის გამოყენებით ადამიანის ტვინის ქსოვილი დაბეჭდეს. მკვლევრებს ეს ადამიანის ტვინის ფუნქციის შესწავლაში გამოადგებათ.

ვისკონსინ-მედისონის უნივერსიტეტის ექსპერტების თქმით, დაბეჭდილ ქსოვილს შეუძლია “იზრდებოდეს და ფუნქციონირდეს ტიპური ტვინის ქსოვილის მსგავსად”.

3D პრინტერით დაბეჭდილი ტვინის ქსოვილი, შესაძლოა, სასარგებლო იყოს სხვადასხვა ნევროლოგიური და ნეიროგანვითარების პრობლემების შესასწავლად, მათ შორის ალცჰაიმერის და პარკინსონის დაავადების.

„ეს შეიძლება იყოს ისეთი მოდელი, რომელიც დაგვეხმარება გავიგოთ, თუ როგორ ურთიერთობენ ტვინის უჯრედები და ტვინის ნაწილები ადამიანებში. ამას შეუძლია შეცვალოს ღეროვანი უჯრედების ბიოლოგიის, ნეირომეცნიერებისა და მრავალი ნევროლოგიური აშლილობის პათოგენეზის აღქმა”, – თქვა სუ-ჩუნ ჟენგმა, ნეირომეცნიერებისა და ნევროლოგიის პროფესორმა.

ჰორიზონტალური 3D ბეჭდვის მიდგომის გამოყენება
ჩვეულებრივი ვერტიკალური ფენების მეთოდის გამოყენების ნაცვლად, მკვლევრებმა ინოვაციურ ჰორიზონტალურ 3D ბეჭდვის მიდგომას მიმართეს.

ინდუცირებული პლურიპოტენტური ღეროვანი უჯრედებისგან წარმოქმნილი ნეირონები რბილი ბიო-მელნის გელის მასალაში მოათავსეს. ეს მათი ზრდისთვის უფრო ხელსაყრელ გარემოს ქმნის.

შემქმნელები აღნიშნავენ, რომ მათ განზრახ შეინარჩუნეს ქსოვილის სიმკვრივე, რათა უზრუნველყონ ჟანგბადისა და საჭირო ნივთიერებების ოპტიმალური გამომუშავება ნეირონებისთვის.

მრავალშრიანი ბეჭდვა საშუალებას აძლევდა უჯრედებს შეექმნათ კავშირები, რის შედეგადაც გაჩნდა ისეთი ქსელები, როგორიც ადამიანის ტვინშია.

ამ ქსელებში ნეირონები აქტიურად ურთიერთობენ ერთმანეთთან სიგნალების გაგზავნის სახით. ეს კომუნიკაცია ხდება ნეიროტრანსმიტერების, ქიმიური მესენჯერების მეშვეობით, რომლებიც ხელს უწყობენ სიგნალების გადაცემას ნეირონებს შორის.

„ის რაც შედეგად აღმოვაჩინეთ გასაოცარია. მაშინაც კი, როდესაც ვბეჭდავდით სხვადასხვა უჯრედებს, რომლებიც მიეკუთვნებოდნენ ტვინის სხვადასხვა ნაწილს, მათ მაინც შეეძლოთ ერთმანეთთან კონტაქტი განსაკუთრებული და სპეციფიკური გზით”, – თქვა ჟენგმა პრესრელიზში.

ავტორები ხაზს უსვამენ, რომ ეს მეთოდი საშუალებას იძლევა გაკონტროლდეს უჯრედების ტიპები და განლაგება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
მედიცინამსოფლიო

ფაქტები, რომელიც 2023 წელს, მედიცინის ისტორიაში მოხდა

2023 წელს არაერთი სამედიცინო გარღვევის მომსწრენი გავხდით. ისტორიაში პირველად, ქალს ერთდროულად 2 ორგანო გადაუნერგეს. ეს ისტორიული მომენტია, რადგან გულ-ღვიძლის ტრანსპლანტაცია ერთდროულად აქამდე არასდროს ჩატარებულა. დიდი ალბათობა იყო იმის, რომ პაციენტის ორგანიზმი მხოლოდ გულის გადანერგვას ვერ გაუძლებდა.

შესაბამისად, საჭირო იყო ღვიძლის გადანერგვაც. ოფიციალური განცხადებითდ, ორმაგი ტრანსპლანტაცია ეფუძნება იმუნოპროტექტორულ მიდგომას, რა დროსაც დონორის ღვიძლი იმუნოდაცვით ინდუცირებას ახდენს.

ისტორიაში პირველად: ექიმებმა ტვინის ქირურგიული ოპერაცია ნაყოფის დაბადებამდე ჩაატარეს

ისტორიაში პირველად, Brigham and Women’s Hospital-ისა და Boston Children’s Hospital-ის გუნდმა წარმატებით განკურნა სისხლძარღვების აგრესიული ანომალია ნაყოფის ტვინში, რათა მშობიარობის შემდეგ პოტენციურად ფატალური სიმპტომები აერიდებინათ თავიდან. ეს ისტორიული შემთხვევა აღწერილია ჟურნალ Stroke-ში დღეს გამოქვეყნებულ ნაშრომში.

“ყოველ ქირურგიაში, რომელიც ნაყოფს უტარდება, ორი პაციენტია: ნაყოფი და დედა. ნაყოფზე მიმდინარე ოპერაციების მნიშვნელოვანი ასპექტი ორივე მათგანზე ზრუნვაა”, — თქვა კვლევის თანაავტორმა, კეროლ ბენსონმა (მედიცინის დოქტორი, რადიოლოგი BWH-ში და BWH-ს High-Risk Obstetrical Ultrasound Service-ის ყოფილი თანადირექტორი). “უნდა დარწმუნდე, რომ ყველაფერი იდეალურ წესრიგშია, რაც ზუსტი კომუნიკაციისა და გუნდური მუშაობის გარეშე შეუძლებელია.”

მკვლევრებმა გამოიყენეს ულტრაბგერით-ინდუცირებული ტრანსუტერინის იმბოლიზაცია გალენის ანომალიური ვენის პრობლემის მოსაგვარებლად ნაყოფის დაბადებამდე. აღსანიშნავია, რომ აგრესიული სიმპტომები, რომლებიც მშობიარობის შემდეგ ჩნდება ხოლმე, ამ შემთხვევაში არ გამოვლენილა. როგორც მკვლევრები იტყობინებიან, ექვსი კვირის თავზე ჩვილი საოცრად კარგად პროგრესირებს, არ საჭიროებს მედიკამენტებს, იკვებება ნორმალურად და იმატებს წონაში. თავის ტვინზე უარყოფითი გავლენის არანაირი ნიშანი დაფიქსირებულა.

ისტორიაში პირველად, მეცნიერებმა ადამიანის ემბრიონები სრულად ხელოვნურად შექმნეს

ისტორიაში პირველად, მკვლევრებმა ღეროვანი უჯრედებისგან ადამიანის ემბრიონები ხელოვნურად შექმნეს.შესაძლოა, ასე საკმაოდ მნიშვნელოვანი ინფორმაცია მივიღოთ ადამიანის განვითარების ადრეულ ეტაპებზე, თუმცა ეთიკური თვალსაზრისით არაერთი შეკითხვა იჩენს თავს.

სინთეზური ემბრიონები თაგვისა თუ მაიმუნის ღეროვანი უჯრედებისგან აქამდეც შეუქმნიათ, მაგრამ ეს პირველი შემთხვევაა, როდესაც ემბრიონი ადამიანის ღეროვანი უჯრედებისგან დაამზადეს.

გასათვალისწინებელია, რომ მეცნიერთა ნაშრომი, ჯერჯერობით, რეფერირებად სამეცნიერო ჟურნალში არ გამოქვეყნებულა. იგი პროფესორმა მაგდალენა ჟერნიკა-გოტცმა (კალიფორნიის ტექნოლოგიური ინსტიტუტი, კემბრიჯის უნივერსიტეტი) წარადგინა ღეროვანი უჯრედების კვლევის საერთაშორისო საზოგადოების ყოველწლიურ კონფერენციაზე, ბოსტონში.

სინთეზური ემბრიონები ბუნებრივი სქესობრივი გამრავლების შედეგად არ იქმნება — მას ლაბორატორიულ პირობებში ამზადებენ ღეროვანი უჯრედებისგან. შესაძლოა, მათი მეშვეობით უკეთ შევისწავლოთ, როგორ ვითარდება ემბრიონი პირველი კვირების განმავლობაში. ეს პერიოდი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, ვინაიდან მიჩნეულია, რომ სწორედ ამ დროს იწყება არაერთი გენეტიკური დაავადება.

სინთეზური ემბრიონების კვლევა, ჯერჯერობით, კანონით არ რეგულირდება. გაერთიანებულ სამეფოში ადამიანის ბუნებრივი ემბრიონების კვლევა მხოლოდ 14 დღითაა შესაძლებელი, თუმცა რეგულაციები სინთეზურ ემბრიონებს არ ეხება.

ისტორიაში პირველად, მაიმუნები ხელოვნური ემბრიონებით დააფეხმძიმეს

ადამიანის ორგანიზმში ღორის თირკმლების გადანერგვის პროცედურები უკვე საუკუნეზე მეტია, ტარდება, თუმცა მათი ფუნქციონირება დღემდე პრობლემური იყო. ალაბამის უნივერსიტეტში მომუშავე მეცნიერებს ამ მხრივ მნიშვნელოვანი მიღწევა აქვთ: მათ ტრანსპლანტაციისთვის გენმოდიფიცირებული ცხოველის ორგანო გამოიყენეს, რომელმაც მკვდარი ტვინის მქონე პაციენტის სხეული კრეატინინისგან გაათავისუფლა და შარდი წარმოქმნა.

კრეატინინი კრეატინფოსფორმჟავას ნარჩენი პროდუქტია, რომელიც ძირითადად ჩვენს კუნთებში გამოიყოფა. ის ორგანიზმიდან მხოლოდ თირკმლების მეშვეობით, შარდის სახით გაედინება, რაც ამ ორგანოების სასიცოცხლო ფუნქციის ერთ-ერთი უმთავრესი საზომია და აქამდე ასეთი დონეზე არასდროს მიღწეულა.

ორგანოების სახეობათაშორის გადანერგვას ქსენოტრანსპლანტაცია ეწოდება, რომელიც ადამიანებში ისეთი წარმატებით ვერ ხორციელდება. ეს იმიტომ, რომ ჩვენს ორგანიზმს უცხო ქსოვილების მიღება უჭირს. ამ დაბრკოლების გადალახვა თეორიულად იმუნური სისტემის მოტყუებითაა შესაძლებელი, რისთვისაც ცხოველთა გენებს ცვლიან. სწორედ მსგავს მეთოდს მიმართეს მეცნიერებმა უკანასკნელი კვლევის ფარგლებში.

მათ ღორის 4 გენი ამოიღეს და ადამიანის 6 გენი დაამატეს, რამაც ცხოველის თირკმელი “გააადამიანურა” და მან პაციენტის სხეულში 4 კვირის განმავლობაში იფუნქციონირა. სპეციალისტებმა ახლა უნდა გაარკვიონ, ეს მეთოდი თირკმლის ბოლო სტადიის დაავადებებთან ბრძოლის დროებით გზაა თუ საბოლოო თერაპია. ნებისმიერ შემთხვევაში, მისი მნიშვნელობა დიდია, რადგან ყოველწლიურად დონორის ლოდინში უამრავი პაციენტი იღუპება.

უნდა ითქვას, რომ წარმატების მიუხედავად, ამგვარი ქსენოტრანსპლანტაციის უსაფრთხოება და ეფექტიანობა ჯერ კიდევ გამოსაკვლევია. იმავე მეცნიერებმა გასულ წლებში გენმოდიფიცირებული ღორის თირკმელი მკვდარი ტვინის მქონე სხვა ინდივიდსაც გადაუნერგეს, მაგრამ მან საკმარისი ოდენობის კრეატინინი ვერ გამოდევნა. სისხლში ის ისევ ფიქსირდებოდა, შარდში კი — არა.

ჯერჯერობით მსგავსი ცდები ცოცხალ ადამიანზე არ ჩატარებულა, მაგრამ საამისოდ გენმოდიფიცირებული ცხოველის თირკმელი მაინც ყველაზე უსაფრთხოა, რადგან იმუნური სისტემა მას იღებს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, სიკვდილის რისკი არსებობს.

ისტორიაში პირველად, კოკაინზე დამოკიდებულების საწინააღმდეგო ვაქცინა შექმნეს

ბრაზილიელმა მეცნიერებმა ახალი ვაქცინის შექმნის შესახებ განაცხადეს. ვაქცინა კოკაინზე დამოკიდებულების სამკურნალოდ შეიმუშავეს.

ვაქცინას Calixcoca ჰქვია და მან ცხოველებზე ჩატარებულ ცდებში დამაიმედებელი შედეგები აჩვენა. მკვლევრების თქმით, ვაქცინა იმუნურ პასუხს იწვევს და კოკაინს თავის ტვინამდე მიღწევაში ხელს უშლის. ეს ნარკოტიკზე დამოკიდებულებს ნივთიერებისგან გათავისუფლებაში უნდა დაეხმაროს.

უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, კოკაინზე დამოკიდებულები ნივთიერების ეფექტს ვეღარ იგრძნობენ.

“თუ მკურნალობა მარეგულირებელის დასტურს მიიღებს, ეს იქნება პირველი შემთხვევა, როდესაც კოკაინზე დამოკიდებულების მკურნალობა ვაქცინით მოხდება”, — თქვა ფრედერიკო გარსიამ, მკვლევარმა და ვაქცინის შემქმნელმა.

ისტორიაში პირველად, თაგვების ორგანიზმში ადამიანის მინიატიურული ნაწლავები გაზარდეს

მედიცინის ისტორიაში პირველად, ადამიანის ნაწლავის ქსოვილის ბურთულები თაგვებს გადაუნერგეს. რამდენიმე კვირის შემდეგ ტრანსპლანტატებს იმუნური სისტემის საკვანძო თავისებურებები განუვითარდა. შესაბამისად, შესაძლოა, მოდელი ადამიანის ნაწლავური სისტემის საიმიტაციოდ წარმატებით გამოიყენონ. კვლევას გამოცემაში Nature Biotechnology გაეცნობით.

მიღწევა ცინცინატის ბავშვთა საავადმყოფოს სამედიცინო ცენტრის მეცნიერებს ეკუთვნით. მაიკლ ჰელმრათმა და მისმა კოლეგებმა ექსპერიმენტი მრავალპოტენტური ღეროვანი უჯრედებით დაიწყეს, რომელთაც სხეულის ნებისმიერ ქსოვილად შეუძლია გადაქცევა; შემდეგ სპეციალური მოლეკულური კოქტეილის საშუალებით ისინი ნაწლავის უჯრედებად გარდაქმნეს; ასე მეცნიერებმა ორგანოიდთა ბურთები მიიღეს, მერე კი ისინი ფრთხილად გადაუნერგეს თაგვებს.

ორგანოიდებს ზოგიერთი სტრუქტურა და ფუნქცია ნამდვილი ორგანოების ანალოგიური აქვს, ამიტომ ორგანოთა განვითარების, დაავადებების გაჩენისა და მედიკამენტების მოქმედების შესასწავლად მათ ხშირად იყენებენ.

გადანერგვიდან 20 კვირის შემდეგ მკვლევრებმა შენიშნეს, რომ ორგანოიდები დაახლოებით 20 ტიპის იმუნურ უჯრედს შეიცავდა.

“ეს ძალიან ჰგავს პოპულაციებს, რომლებსაც ადამიანის ნაწლავში ვხვდებით”, — განაცხადა ჰელმრათმა Wired-თან საუბრისას.

იმუნურ უჯრედთა ფუნქციონირების დასადასტურებლად მკვლევრებმა ისინი E. Coli ბაქტერიასთან მოაქციეს. შედეგად M უჯრედები გაჩნდა — იმუნური სიგნალების გადამცემი უჯრედები, რომლებიც ნაწლავის სარჩულში გვხვდება და, ჩვეულებრივ, ინფექციის ანდა ანთების შედეგად წარმოიქმნება.

გუნდი იმედოვნებს, რომ მომავალში მათი ორგანოიდები მომნელებელ სისტემაში გენეტიკური დეფექტების მქონე ანდა ისეთ ადამიანებს დაეხმარება, რომელთა ნაწლავიც გარკვეული მიზეზების გამო აღარ ფუნქციონირებს. მკვლევრებს სჯერათ ისიც, რომ, შესაძლოა, ადამიანისთვის გადანერგვის შემთხვევაში ორგანოიდები თავისითაც კი გაიზარდოს

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

მსოფლიოში პირველად კვლევამ აჩვენა, რომ ართრიტის წამალს შეუძლია დიაბეტის განკურნება

მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ბარიციტინიბს, რომელიც გამოიყენება რევმატოიდული ართრიტის სამკურნალოდ, შეუძლია შეინარჩუნოს სხეულის მიერ საკუთარი ინსულინის წარმოება.

Sky News-ის თანახმად, მსოფლიოში პირველმა კლინიკურმა კვლევამ აჩვენა, რომ რევმატოიდული ართრიტის სამკურნალოდ გამოყენებულ ჩვეულებრივ პრეპარატს შეუძლია დათრგუნოს 1 ტიპის დიაბეტის პროგრესირება ახლად დიაგნოზირებულ პაციენტებში.

მელბურნის წმინდა ვინსენტის სამედიცინო კვლევის ინსტიტუტის მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ბარიციტინიბს შეუძლია შეინარჩუნოს სხეულის ინსულინის წარმოება.

მათ ეს აღმოჩენა აღწერეს, როგორც „უზარმაზარი ნაბიჯი” დაავადების კონტროლისა და მკურნალობის გზაზე.

ტიპი 1 დიაბეტი არის ქრონიკული დაავადება, რომლის დროსაც ადამიანის სისხლში შაქრის დონე ძალიან მაღალია, რადგან მათი სხეული ვერ გამოიმუშავებს ინსულინს. მათი სხეულის იმუნური სისტემა შეცდომით უტევს და კლავს პანკრეასის ჰორმონის წარმომქმნელ უჯრედებს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ისინი გადარჩენისთვის დამოკიდებულნი არიან ინსულინის რეგულარულ ინექციებზე.

პროფესორმა თომას ქეიმ, რომელიც ხელმძღვანელობდა კვლევას, თქვა: „ჩვენ გვინდოდა გვენახა, შეგვეძლო თუ არა დაცვა იმუნური სისტემის მიერ ამ უჯრედების შემდგომი განადგურებისგან“.

მკვლევრებმა დაასკვნეს, რომ პრეპარატი თრგუნავს იმუნურ რეაქციას, რომელიც მიმართულია ინსულინის წარმომქმნელი უჯრედების წინააღმდეგ ტიპი 1 დიაბეტის მქონე ადამიანებში.

მეცნიერთა ვარაუდით, 2040 წლისთვის 1 ტიპის დიაბეტით დაავადებულთა რიცხვი 17,4 მილიონამდე გაიზრდება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”
სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

დასახელდა პროდუქტი, რომელიც ნაადრევი სიკვდილის რისკს ზრდის

შვედი მეცნიერების დასკვნით, ცხიმიანი თევზის გადაჭარბებულად მიღება ნაადრევი სიკვდილის რისკს 50%-ით ზრდის. ამის შესახებ კვლევაზე დაყრდნობით MedicalXpress-ი წერს.

სპეციალისტები დიდი ხნის განმავლობაში აკვირდებოდნენ 70 წლის ადამიანების კვებას, ექსპერიმენტში კი 1000-ზე მეტი ადამიანი მონაწილეობდა.

10-წლიანმა დაკვირვებამ აჩვენა, რომ მოხალისეები, რომლებსაც პოლიქლორირებული ბიფენილების მაღალი დონე ჰქონდათ, სხვა რისკის ჯგუფების წარმომადგენლებისგან განსხვავებით, 50%-ით ხშირად იღუპებოდნენ.

პოლიქლორირებულ ბიფენილებს ძირითადად თევზის ქონი შეიცავს, ასევე ხორცი და რძის პროდუქტები. მეცნიერების თქმით, ამ პროდუქტების დიდი რაოდენობით მიღება არასასურველია.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ბიოლოგიაკვლევებიმედიცინამსოფლიო

ახალი სიტყვა გენურ ინჟინერიაში – რას წარმოადგენს ქიმერა და იხსნის თუ არა ის კაცობრიობას უკურნებელი დაავადებებისგან

ღე­რო­ვა­ნი უჯრე­დე­ბის შე­სა­ხებ კა­ცობ­რი­ო­ბის ცოდ­ნა ფარ­თოვ­დე­ბა. დღე­ის­თვის უკვე ცნო­ბი­ლია, რომ ღე­რო­ვა­ნი უჯრე­დე­ბი არის ორ­გა­ნიზ­მის “სა­შე­ნი აგუ­რე­ბი”, რომ­ლე­ბიც გა­ნუ­წყვე­ტე­ლი გამ­რავ­ლე­ბით მთელ ორ­გა­ნიზმსა და მის ორ­გა­ნო­ებს წარ­მოქ­მნის: გულს, კანს, ღვიძლს, თმას და ა.შ.

ღე­რო­ვა­ნი უჯრე­დე­ბის გამ­რავ­ლე­ბის პრო­ცე­სი ბუ­ნებ­რი­ვი და გარ­და­უ­ვა­ლია ემ­ბრი­ონ­ში, რო­დე­საც მიმ­დი­ნა­რე­ობს ნა­ყო­ფის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა. შემ­დეგ ღე­რო­ვა­ნი უჯრე­დე­ბის გამ­რავ­ლე­ბა მცირ­დე­ბა, თუმ­ცა მათი გან­სა­ზღვრუ­ლი რა­ო­დე­ნო­ბა ორ­გა­ნიზ­მში სი­ცო­ცხლის ბო­ლომ­დე რჩე­ბა, მეტ-ნაკ­ლე­ბად სხვა­დას­ხვა ორ­გა­ნო­ში (უმე­ტე­სო­ბა ძვალ­ში) – ანუ ეს უჯრე­დე­ბი ყვე­ლა­ზე ცხო­ველ­მოქ­მე­დი ემ­ბრი­ო­ნის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბის პე­რი­ოდ­შია.A ამი­ტო­მაც გაჩ­ნდა ჭიპ­ლა­რის უჯრე­დე­ბის ბან­კე­ბი, სა­დაც ამ უჯრე­დებს გა­ყი­ნულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში ინა­ხა­ვენ. მი­ზა­ნი: თუ ოდეს­მე ადა­მი­ა­ნი მძი­მედ და­ა­ვად­დე­ბა, ექი­მე­ბი ჭიპ­ლა­რის ღე­რო­ვან უჯრე­დებს მის და­ა­ვა­დე­ბულ ორ­გა­ნო­ებ­ში “გა­უშ­ვე­ბენ”, რის შემ­დე­გაც ჭიპ­ლა­რის ჯან­მრთე­ლი ღე­რო­ვა­ნი უჯრე­დე­ბი ამა­ვე ორ­გა­ნოს ჯან­მრთელ უჯრე­დე­ბად გა­და­იქ­ცე­ვი­ან, გამ­რავ­ლდე­ბი­ან და და­ა­ვა­დე­ბულ უჯრე­დებს გან­დევ­ნი­ან. შე­დე­გად დგე­ბა გა­მო­ჯან­მრთე­ლე­ბა. თუმ­ცა ყო­ველ­თვის ასე არ არის, ჯერ­ჯე­რო­ბით, ღე­რო­ვან უჯრე­დებ­საც აქვს “ნაკ­ლი”. ამი­ტო­მაც დღეს უკვე მას მეც­ნი­ე­რე­ბი სრუ­ლი­ად ფან­ტას­ტი­კურ სფე­რო­ებ­ში ცდი­ან. მსოფ­ლი­ოს სხვა­დას­ხვა სა­მეც­ნი­ე­რო ლა­ბო­რა­ტო­რი­ა­ში მიმ­დი­ნა­რე­ობს ექ­სპე­რი­მენ­ტე­ბი ე.წ. ქი­მე­რე­ბის გა­მოყ­ვა­ნა­ზე. ქი­მე­რე­ბი ის ორ­გა­ნიზ­მე­ბია, რომ­ლე­ბიც, ჯერ­ჯე­რო­ბით, გარ­კვე­უ­ლიც არ არის, კა­ცობ­რი­ო­ბის სა­კე­თილ­დღე­ოდ იქ­მნე­ბა თუ პი­რი­ქით. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ჯერ ეს მხო­ლოდ ექ­სპე­რი­მენ­ტია, ამ კი­თხვის დას­მა უკვე სა­ინ­ტე­რე­სოა. რა არის ქი­მე­რა? მეც­ნი­ე­რებს სურთ ქი­მე­რებ­ში ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბონ ორ­გა­ნო­ე­ბი, რო­მელ­თაც ტრან­სპლან­ტა­ცი­ის მომ­ლო­დი­ნე მი­ლი­ო­ნო­ბით ავად­მყოფს გა­და­უ­ნერ­გა­ვენ. მაგ­რამ რა მოხ­დე­ბა იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ რო­მე­ლი­მე მეც­ნი­ე­რი ამ აკ­რძა­ლულ ზღვარს გა­და­ლა­ხავს და თა­ვის შექ­მნილს სხვა მიზ­ნე­ბის­თვის გა­მო­ი­ყე­ნებს? ამა­სო­ბა­ში კი ჩი­ნელ­მა მეც­ნი­ე­რებ­მა მა­ი­მუ­ნის ქი­მე­რა შექ­მნეს ორი სხვა­დას­ხვა ჯი­შის მა­ი­მუ­ნის­გან… ამ თე­მა­ზე ბი­ო­ლოგ ნანო ალა­ვი­ძეს ვე­სა­უბ­რეთ:

 

– ბევ­რი ჩვენ­გა­ნი სახ­ტად დარ­ჩა სტა­ტი­ით, რო­მე­ლიც ცნო­ბილ­მა ამე­რი­კულ­მა სა­მეც­ნი­ე­რო ჟურ­ნალ­მა Cell-მა გა­მო­აქ­ვეყ­ნა და რო­მე­ლიც მა­ი­მუ­ნი-ქი­მე­რას და­ბა­დე­ბა­ზე მოგ­ვი­თხრობს. რა შე­იძ­ლე­ბა მოხ­დეს, თუ მეც­ნი­ე­რე­ბა შეძ­ლებს ნე­ბის­მი­ე­რი ტი­პის ქი­მე­რის შექ­მნას?

 

– ქი­მე­რე­ბის შექ­მნა გე­ნუ­რი ინ­ჟი­ნე­რი­ის მიღ­წე­ვაა. ეს ემ­ბრი­ო­ნუ­ლი უჯრე­დე­ბის მარ­თვის ექ­სპე­რი­მენ­ტი აქამ­დე მღრნე­ლებ­ზე, ბოლო დროს კი მა­ი­მუ­ნებ­ზეც ჩა­ა­ტა­რეს. ამ კვლე­ვე­ბით მეც­ნი­ე­რებ­მა უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სად წა­ი­წი­ეს წინ. არის რის­კე­ბიც, თუმ­ცა ჯერ და­დე­ბით შე­დე­გებ­ზე ვი­სა­უბ­როთ. დღეს ქი­მე­რე­ბის ექ­სპე­რი­მენ­ტი პირ­ველ რიგ­ში მო­ი­აზ­რე­ბა იმ ნევ­რო­ლო­გი­უ­რი და­ა­ვა­დე­ბე­ბის სამ­კურ­ნა­ლოდ, რომ­ლე­ბი­თაც კა­ცობ­რი­ო­ბა იტან­ჯე­ბა და მე­დი­ცი­ნა ვე­რა­ფერს შვე­ლის. მათ შო­რის არის პარ­კინ­სო­ნი, ჰიდ­რო­ცე­ფა­ლია, ეპი­ლეფ­სია, გა­ფან­ტუ­ლი სკლე­რო­ზი, დე­მენ­ცია…თუ შე­იქ­მნე­ბა ადა­მი­ა­ნის უჯრე­დუ­ლი ქსო­ვი­ლის მსგავ­სი ქსო­ვი­ლე­ბი ცხო­ვე­ლებ­ში, ცხა­დია, ასე­თი ქსო­ვი­ლი მოგ­ვცემს სა­შუ­ა­ლე­ბას, რომ ამ და­ა­ვა­დე­ბებ­ზე ექ­სპე­რი­მენ­ტე­ბი და­ვაჩ­ქა­როთ და სამ­კურ­ნა­ლო სა­შუ­ა­ლე­ბას რაც შე­იძ­ლე­ბა სწრა­ფად მი­ვაგ­ნოთ, ამით კი ადა­მი­ა­ნებს ტან­ჯვა ავა­ცი­ლოთ.

შემ­დე­გია ტრან­სპლან­ტა­ცია. მსოფ­ლი­ო­ში ყო­ველ­დღე 22-25 ადა­მი­ა­ნი იღუ­პე­ბა ჯან­მრთე­ლი ორ­გა­ნოს ტრან­სპლან­ტა­ცი­ის მო­ლო­დინ­ში და თუ მეც­ნი­ე­რე­ბი ქი­მე­რებ­ში ჯან­მრთელ ორ­გა­ნო­ებს გა­მოზ­რდი­ან, ეს ხომ მძი­მე სე­ნით და­ა­ვა­დე­ბულ­თა ხსნა იქ­ნე­ბა. გა­ნაგ­რძეთ კი­თხვა

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
მედიცინამსოფლიოტექნოლოგიები

სენსაცია მედიცინაში: მსოფლიოში პირველად თვალის სრულად გადანერგვის ოპერაცია ჩატარდა

მსოფ­ლი­ო­ში პირ­ვე­ლად, თვა­ლის სრუ­ლად გა­და­ნერგვის ოპე­რა­ცია ჩა­ტარ­და, თუმ­ცა ექი­მე­ბი დარ­წმუ­ნე­ბუ­ლე­ბი არ არი­ან, რომ პა­ცი­ენტს მხედ­ვე­ლო­ბა აღუდ­გე­ბა. ოპე­რა­ცია ნიუ-იორკში ჩა­ტარ­და.

46 წლის აა­რონ ჯე­იმ­სი მა­ღა­ლი ძაბ­ვის ელექტრო­გა­დამ­ცე­მი ხა­ზის მონ­ტი­ო­რი და ასე­ვე სამ­ხედ­რო ძა­ლე­ბის ვე­ტე­რა­ნია. 2021 წელს ის 7200 ვოლტ დენს შემ­თხვე­ვით შე­ე­ხო და უმ­ძი­მე­სი და­ზი­ა­ნე­ბე­ბი მი­ი­ღო. 2023 წლის 27 მა­ისს, მას სა­ხის ნა­წი­ლე­ბის იშ­ვი­ა­თი გა­და­ნერგვის ოპე­რა­ცია ჩა­უ­ტარ­და, რო­მელ­შიც 140-ზე მეტი ჯან­დაც­ვის პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი მო­ნა­წი­ლე­ობ­და.

“თუ მხედ­ვე­ლო­ბა და­მიბ­რუნ­დე­ბა, ეს შე­სა­ნიშ­ნა­ვი იქ­ნე­ბა” – გა­ნა­ცხა­და აა­რონ ჯე­იმსმა – “მაგ­რამ ის ფაქ­ტიც, რომ ეს ოპე­რა­ცია მე­დი­ცი­ნის სფე­რო­ში გა­დამ­წყვე­ტი მო­მენ­ტია, ძა­ლი­ან მა­ხა­რებს. ბედ­ნი­ე­რი ვარ, რომ ახლა ჩვე­უ­ლებ­რივ ადა­მი­ანს ვგა­ვარ”

NYU Langone Health-ის ქი­რურ­გებ­მა, რომ­ლებ­მაც რთუ­ლი ოპე­რა­ცია ჩა­ა­ტა­რეს, გა­ნა­ცხა­დეს, რომ ჯე­იმ­სი გა­მო­ჯან­მრთელ­და და გა­და­ნერ­გი­ლი თვა­ლიც ჯან­სა­ღია.

“ის ფაქ­ტი, რომ ჩვენ სრუ­ლი თვა­ლის გა­და­ნერგვის ოპე­რა­ცია შე­ვას­რუ­ლეთ, დიდი წარ­მა­ტე­ბაა. ბევ­რი ფიქ­რობ­და, რომ ეს შე­უძ­ლე­ბე­ლი იყო“, – თქვა ექიმ­მა ედუ­არ­დო როდ­რი­გეს­მა, გუნ­დის ერთ-ერ­თმა წამ­ყვან­მა ქი­რურ­გმა და აღ­ნიშ­ნა, რომ ეს ოპე­რა­ცია გა­დამ­წყვე­ტი მო­მენ­ტია მი­ლი­ო­ნო­ბით ადა­მი­ა­ნის მხედ­ვე­ლო­ბის აღ­დგე­ნის საქ­მე­ში.

აა­რო­ნის მე­უღ­ლემ, მე­გან ჯე­იმსმა CNN-ს გა­ნუ­ცხა­და, რომ ოპე­რა­ცი­ის შემ­დეგ ქმრის და­ნახ­ვა ყვე­ლა­ზე ბედ­ნი­ე­რი გრძნო­ბა იყო.

“უბ­რა­ლოდ, ბედ­ნი­ე­რი ვი­ყა­ვი იმით, რომ მან ეს ყვე­ლა­ფე­რი შეძ­ლო” – თქვა მე­გან­მა.

სა­ხის ნა­წი­ლე­ბი და თვა­ლი 30 წელს გა­და­ცი­ლე­ბუ­ლი მარ­ტო­ხე­ლა მა­მა­კა­ცი დო­ნო­რის­გან მი­ი­ღეს. ოპე­რა­ცი­ის დროს ექი­მებ­მა დო­ნო­რის ძვლის ტვი­ნის ღე­რო­ვა­ნი უჯრე­დე­ბი მხედ­ვე­ლო­ბის ნერვში შე­იყ­ვა­ნეს, რათა მის აღ­დგე­ნას ხელი შე­უ­წყონ.

აა­რონ ჯე­იმ­სი მე-19 ადა­მი­ა­ნია აშშ-ში, რო­მელ­საც სა­ხის გა­და­ნერგვის ოპე­რა­ცია ჩა­უ­ტარ­და. იგი ამ­ჟა­მად ექი­მე­ბის მეთ­ვალ­ყუ­რე­ო­ბის ქვეშ იმ­ყო­ფე­ბა…

წყა­რო

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიოლოგიაეკოლოგიაკვლევებიმსოფლიოქიმია

აღმოაჩინეს მიკრობები, რომლებსაც დაბალ ტემპერატურაზე პლასტმასის მონელების უნარი აქვთ

შვეიცარიელმა მეცნიერებმა აღმოაჩინესმიკრობები, რომლებსაც დაბალ ტემპერატურაზე პლასტმასის მონელების უნარი აქვთ.

აქამდე აღმოჩენილ მიკროორგანიზმებს ამ ფუნქციის შესრულება 30°C ტემპერატურიდან შეეძლოთ, რაც მეთოდს ძვირადღირებულსა და არაეკოლოგიურს ხდიდა, რადგან გათბობაზე დიდი რაოდენობით ენერგია იხარჯებოდა. ახალი მიგნება პლასტმასის გადამუშავებას 15°C-ზე იწყებს.

მეცნიერებმა ცდები 19 სახეობის ბაქტერიასა და 15-მდე სოკოზე ჩაატარეს. 126-დღიანი კვლევის შემდეგ ვერცერთმა მიკროორგანიზმმა პოლიეთილენის მონელება ვერ შეძლო, თუმცა მათმა 56%-მა წარმატებით გადაამუშავა პოლიურეთანი და ზოგიერთი პლასტმასის ნარევი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 89
Page 1 of 89