close

დედამიწა

დედამიწაეს საინტერესოაკვლევები

ახალი კვლევის თანახმად, დედამიწაზე იმაზე ბევრად მეტი ადამიანია, ვიდრე აქამდე გვეგონა

მკვლევრები ვარაუდობენ, რომ დედამიწაზე მცხოვრები ადამიანების რაოდენობა არასწორად ვიცით.

გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის თანახმად (გასული ზაფხულის მონაცემებით), ჩვენს პლანეტაზე დაახლოებით 8.2 მილიარდი ადამიანია. და, აი, ახლა ახალი შეფასებით, ეს მაჩვენებელი შეიძლება რამდენიმე მილიარდით მეტიც იყოს.

ეს შეიძლება შემაშფოთებლად ჟღერდეს, მაგრამ როგორც ლონდონის ქვინ მერის უნივერსიტეტის პროფესორი ჯონათან კენედი ამტკიცებს, ეს გასაოცარი არ არის.

გაეროს მონაცემები აღწერასა და მოსახლეობის სიმჭიდროვეს ეფუძნება. მეორე მხრივ, განსხვავებული მეთოდოლოგიის გამოყენებით, როგორც აალტოს უნივერსიტეტის პოსტდოქტორანტმა მკვლევარმა იოსიას ლანგ-რიტერმა და მისმა კოლეგებმა აღწერეს, დედამიწაზე მოსახლეობის რეალური რაოდენობა, შესაძლოა, გაცილებით მაღალი იყოს.

ეს იმიტომ, რომ სოფლებში მონაცემები ხშირად არასრულია და შეიძლება არასანდო იყოს. მკვლევრებმა აღმოაჩინეს მნიშვნელოვანი შეუსაბამობები შესწავლილ მონაცემებს შორის. ეს მიუთითებს, რომ სოფლის მოსახლეობა — თუნდაც ყველაზე ზუსტი მონაცემების მიხედვით — ბევრად ნაკლებად არის შეფასებული, ვიდრე უნდა იყოს.

კენედის თქმით, ჭარბმოსახლეობასთან დაკავშირებული შიშები ზედმეტად იყო შეფასებული. წინასწარი პროგნოზებით, მსოფლიო მოსახლეობა პიკს 2080-იანებში მიაღწევს და ითვლება, რომ მას შემდეგ კლებას დაიწყებს.

“ამდენი ადამიანი ზეწოლას მოახდენს დედამიწის რესურსებზე, მაგრამ თუ მდგრადი ტექნოლოგიების განვითარდება გაგრძელდება, მსოფლიო თავიდან აიცილებს აპოკალიფსურ სცენარს”, — ამბობს კენედი.

სრულად ნახვა
დედამიწა

NASA-მ გიგანტური ბუშტი 16 დღეში დედამიწის გარშემო მოატარა

2025 წლის აპრილში NASA-მ წარმატებით განახორციელა უნიკალური ექსპერიმენტი: გიგანტურმა, სტადიონის ზომის სუპერპრეშერ ბუშტმა სამხრეთ ნახევარსფეროში დედამიწის სრული შემოვლა 16 დღეში შეძლო.

ბუშტი 2025 წლის აპრილის შუა რიცხვებში ახალი ზელანდიიდან, ვანაკადან გაუშვეს. ორი საათის განმავლობაში იგი 33 კილომეტრის სიმაღლეზე ავიდა და სტრატოსფეროში სტაბილურად იმოძრავა. მიუხედავად იმისა, რომ ბუშტი ძირითადად ოკეანეებზე გადაადგილდებოდა, ადგილობრივებმა მისი დანახვა ცაში შეძლეს .

მიუხედავად იმისა, რომ ბუშტი სტაბილურად მოძრაობდა დღის განმავლობაში, ღამის სიცივემ მისი სიმაღლე შეამცირა.. NASA-მ გადაწყვიტა, ბუშტი წინასწარ განსაზღვრულ წყალში დაეშვა, რათა მინიმალური ზიანი მიეყენებინა გარემოსთვის. 

ეს მისია NASA-სთვის მნიშვნელოვანი ნაბიჯია, რაც აჩვენებს, რომ მსგავსი ბუშტები შეიძლება გამოყენებულ იქნას ხანგრძლივი მეცნიერული კვლევებისთვის, რაც უფრო იაფი და ეფექტური ალტერნატივაა სატელიტებთან შედარებით.

NASA გეგმავს მსგავსი ბუშტების გამოყენებას მომავალი კვლევებისთვის, რაც ხელს შეუწყობს ატმოსფერული კვლევების განვითარებას და ახალი მონაცემების მოპოვებას დედამიწის ზედა ფენებიდან.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგიაკვლევები

ჩერნობილში მიწის დამუშავება და მოსავლის მოყვანა უსაფრთხოა – კვლევა

ათწლეულების განმავლობაში მიიჩნეოდა, რომ ჩრდილოეთ უკრაინაში, ჩერნობილში, ათასობით ჰექტარი მიწა საფრთხის შემცველი იყო. შესაბამისად, ამ დროის განმავლობაში ტერიტორიას არ ამუშავებდნენ. მეცნიერებმა ახალი კვლევა ჩაატარეს და ცდილობენ დაამტკიცონ, რომ ეს მიწა მოსავლის მოსაყვანად უსაფრთხოა.

კვლევა ინგლისის პორტსმაუთის უნივერსიტეტისა და უკრაინის აგრარული რადიოლოგიის ინსტიტუტის მეცნიერებმა ჩაატარეს. მათ ახალი მეთოდები შეიმუშავეს, რათა 1986 წლის ბირთვული კატასტროფის შემდეგ მიტოვებული ტერიტორია ახლიდან შეეფასებინათ.

რადიოაქტიური დაბინძურების გამო ჩერნობილის მიწების გამოყენება ათწლეულების განმავლობაში ოფიციალურად იყო აკრძალული. კატასტროფის შემდეგ ჩრდილოეთ უკრაინის დიდი ტერიტორია სოფლის მეურნეობისთვის არახელსაყრელად გამოაცხადეს. ბირთვული რეაქტორის ირგვლივ 4 200 კმ2 “ჩერნობილის აკრძალული ზონაა” და დღემდე მიტოვებულია. ის ევროპის ერთ-ერთი უდიდესი ბუნებრივი ნაკრძალია.

არსებობს სხვა, 2 200 კმ2-იანი, ტერიტორიაც, რომელსაც “სავალდებულო გადასახლების ზონა” ჰქვია. ეს ადგილი მიტოვებული არაა — ხალხი კვლავაც ცხოვრობს, სკოლები და მაღაზიები ფუნქციონირებს. მიუხედავად ამისა, მიწების გამოყენება ან ინვესტირება ოფიციალურად აკრძალულია.

ტერიტორია ცეზიუმითა და სტრონციუმით არის დაბინძურებული. მიუხედავად ამისა, 1990-იანი წლებიდან უკრაინისა და სხვა ქვეყნების მეცნიერები ამტკიცებდნენ, რომ მიწა შეიძლება დასამუშავებლად უსაფრთხო იყოს. ჩერნობილი ოფიციალურად მიტოვებული დარჩა, თუმცა ზოგიერთმა ფერმერმა მოსავლის მოყვანა მაინც გადაწყვიტა. ახალი კვლევა აჩვენებს, რომ ქალაქის უდიდესი ნაწილის დამუშავება უსაფრთხოა.

კვლევის ფარგლებში ჟიტომირის ოლქში საცდელად 100 ჰექტარი მიწა შეაფასეს. მეცნიერმა ნიადაგში დაბინძურების დონე მარტივი პროტოკოლით განსაზღვრეს, რომელიც თავადვე შექმნეს. ასევე დაადგინეს, რამდენად შეიწოვს რადიოაქტიურ ნივთიერებებს მცენარეები, მათ შორის: კარტოფილი, მარცვლეული, სიმინდი და მზესუმზირა.

ნიადაგის ნიმუშების ანალიზით გაზომეს გარე გამა გამოსხივებაც. დადასტურდა, რომ სოფლის მეურნეობის მიმდევრები იმაზე გაცილებით დაბალი დოზის დასხივებას იღებენ, ვიდრე უკრაინის უსაფრთხოების ზღვარია. იგი ასევე მცირეა იმ გამოსხივებასთან შედარებით, რომელიც მთელი მსოფლიოს გარშემო ბუნებრივად გვხვდება. კვლევამ აჩვენა, რომ მრავალი ტიპის მოსავლის მოყვანა შეიძლება იმ ტერიტორიებზე, რომლებიც ადრე აიკრძალა; თავისთავად, ეს უკრაინის კვების უსაფრთხოების წესების დაცვით.

“ეს კვლევა იმ ადამიანებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, რომლებიც ჩერნობილის კატასტროფამ დააზარალა. 1986 წლიდან ჩერნობილთან დაკავშირებული გამოსხივების რისკებზე ბევრი ცრუ ინფორმაცია ვრცელდებოდა. ეს მიტოვებულ ტერიტორიებზე მცხოვრებ ხალხზე უარყოფითად აისახა. ახლა უკვე მეცნიერულად დადასტურდა, რომ მიწების მოხმარება მოსახლეობისთვისა და მიწის დამმუშავებელი მუშებისთვის უსაფრთხოა”, — აცხადებს კვლევის ავტორი, პროფესორი ჯიმ სმიტი.

მკვლევრები იმედოვნებენ, რომ ნაშრომი რადიოაქტიური დაბინძურების წინააღმდეგ ბრძოლას სხვა ტერიტორიებზეც გაამარტივებს. მათი აზრით, სწორი მიდგომითა და მოსახლეობის ჩართულობით უკრაინას შეუძლია, დაახლოებით 20 ათასი ჰექტარი სასოფლო-სამეურნეო მიწა დაიბრუნოს.

“ეს მხოლოდ ჩერნობილს არ ეხება”, — დასძინა პროფესორმა სმიტმა — “ეს ნიშნავს მეცნიერებისა და ფაქტების გამოყენებას იმისთვის, რომ ადამიანები დავიცვათ და ის მიწა არ დავკარგოთ, რომლის გამოყენებაც რეალურად უსაფრთხოა”.

კვლევა გამოცემაში Journal of Environmental Radioactivity გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწა

პანამაში ტროპიკული ხე „მტრებს“ მეხის დაცემით ანადგურებს — ევოლუციის უნიკალური შედეგი

პანამის ტროპიკულ ტყეებში იზრდება უნიკალური სახეობა — ტონკას ხე (Dipteryx oleifera), რომელმაც ევოლუციის გზით  არაჩვეულებრივი უნარი შეიძინა: ის არა მხოლოდ გადარჩენას ახერხებს გაელვების შემდეგ, არამედ მის მეშვეობით სპობს კონკურენტ მცენარეებს.

ათი წლის განმავლობაში ჩატარებულმა გამოკვლევამ,  100-მდე მეხის დაცემა დააფიქსირა სპეციალური სენსორების, კამერებისა და დრონების საშუალებით. მკვლევარებმა დაადგინეს, რომ მაშინ, როცა მეხი სერიოზულ ზიანს აყენებს ტყის ეკოსისტემას, ტონკას ხე პრაქტიკულად უვნებლად რჩება. მეხის დარტყმა კი აზიანებს ხესთან ახლოს მყოფ მცენარეებსა და პარაზიტული ვაზებს, რითაც ხეს ბუნებრივად უხსნის გზას — უთავისუფლებს სივრცეს, რესურსებს და მზის შუქს.

თითოეული მეხის დაცემის შედეგად საშუალოდ 2.4 ტონა ბიომასა ზიანდებოდა და ხის მჭიდროდ შემოხვეული პარაზიტული ვაზების დაახლოებით 78% ნადგურდებოდა. ეს თავისებური „თვითგაწმენდის მექანიზმი“ არა მხოლოდ ზრდის ტონკას წვდომას რესურსებზე, არამედ მნიშვნელოვნად აძლიერებს მისი გამრავლების უნარს.

ხე საშუალოდ 40 მეტრამდე (130 ფუტი) იზრდება და მაღალი სიმაღლის წყალობით ბუნებრივად ხდება მეხის მიზანი. ტონკას ხის უნიკალური მექანიზმი ცხადად აჩვენებს, როგორ შეუძლია ბუნებას, ევოლუციის გზით, ყველაზე დამანგრეველი ძალების გადარჩენის ინსტრუმენტად გადაქცევა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაკვლევებიმსოფლიო

არაბეთის უდაბნო — აფრიკისა და აზიის დამაკავშირებელი პრეისტორიული ხიდი

დიდი ხნის განმავლობაში მიიჩნეოდა, რომ არაბეთის უდაბნო უბრალოდ გამოუსადეგარი, მშრალი და მკაცრი ტერიტორია იყო, თუმცა ბოლო წლების არქეოლოგიურმა და პალეოგეოგრაფიულმა აღმოჩენებმა ეს წარმოდგენა რადიკალურად შეცვალა. სულ უფრო მეტი მტკიცებულება მეტყველებს, რომ ეს ტერიტორია შესაძლოა აფრიკიდან აზიისკენ მიმავალი ერთ-ერთი მთავარი მიგრაციული დერეფანი ყოფილიყო.

განსაკუთრებულად საინტერესოა ე.წ. „მწვანე არაბეთის“ პერიოდები — ისტორიული ეპიზოდები, როდესაც კლიმატური ცვლილებების შედეგად არაბეთის ნახევარკუნძული თანდათან იცვლებოდა, სწორედ ამ პერიოდთანაა მიგრაციული ნაკადები დაკავშირებული.

ბოლო წლებში აღმოჩენილი ქვის იარაღები, ცხოველებისა და ადამიანების ნამარხები, ასევე გამოშრალი უძველესი ტბების კვალი მოწმობს, რომ ადრეული ადამიანური სახეობები, მათ შორის Homo sapiens, მართლაც გადიოდნენ ამ გზას ათიათასობით წლის წინ.  ახალი მტკიცებულებები მიუთითებს, რომ არაბეთის შიდა ტერიტორია მნიშვნელოვანი იყო მათთვის, როგორც ტრანზიტული გზა, ისე დროებითი საცხოვრებელი.

კვლევებმა აჩვენა, რომ „მწვანე არაბეთის“ ფაზები განმეორებითი იყო და ადამიანებმა ნახევარკუნძული არაერთხელ გადაკვეთეს ან დროებით დაიკავეს. ეს კი ადასტურებს, რომ ეს რეგიონი მიგრაციის მხოლოდ გეოგრაფიული ხიდი არ ყოფილა — ის ასევე ფუნქციონირებდა, როგორც საცხოვრებელი სივრცე.

„არაბეთის ნახევარკუნძული არ იყო უბრალოდ გადასასვლელი წერტილი — ის სიცოცხლის უნარიანი, დინამიკური ლანდშაფტი იყო ჩვენი სახეობის ისტორიის გადამწყვეტ მომენტებში“, — აღნიშნავს ერთ-ერთი წამყვანი არქეოლოგი.

კვლევების გაგრძელების პარალელურად, არაბეთის უდაბნო სულ უფრო მეტად განიხილება არა როგორც ცარიელი და მკვდარი სივრცე, არამედ როგორც მნიშვნელოვანი და რთულად მოწყობილი გარემო, რომელმაც მიგრაციულ პროცესებზე დიდი გავლენა იქონია.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიოლოგიადედამიწა

აღმოაჩინეს უცნაური თევზი, რომელსაც გრძელი „რქები“ აქვს

მეცნიერთა ჯგუფმა, რომელიც სამხრეთ სენდვიჩის კუნძულებზე (ანტარქტიკა, ატლანტის ოკეანე) ექსპედიციაში იღებდნენ მონაწილეობას უცნაური ზღვის ბინადარი აღმოაჩინეს, რომელსაც მოგრძო რქისებრი „წანაზარდები“ აქვს.

მეცნიერების თქმით, ეს პარაზიტებია, რომლებიც თევზის კუნთებამდე აღწევენ და მისი სისხლით იკვებებიან.

მეცნიერებმა კადრები 489 მეტრის სიღრმეზე გადაიღეს ექსპედიციის დროს, რომლის მთავარი მიზანიც ზღვის ფსკერისა და ამ ადგილების ბიომრავალფეროვნების შესწავლაა.

ეს Macrourus-ის სახეობის თევზია, რომელსაც Lophoura szidati-ის პარაზიტები მიეწებნენ. ეს პარაზიტები სხვადასხვა სახეობის თევზებს ირჩევენ მსხვერპლად, რათა მათი სისხლით და კუნთოვანი ქსოვილით გამოიკვებონ. ისინი ნაწილობრივ კუნთოვან მასაში არიან ჩაზრდილები, ნაწილობრივ კი გარეთ რჩებიან. თითოეული პარაზიტი ასობით კვერცხით სავსე რამდენიმე ტომარას შეიცავს.

ამ პარაზიტების შესახებ ბევრი ინფორმაცია არ არის, თუმცა ისინი თევზების თანამგზავრები არიან, რომელთა ნარჩენები მათი სიკვდილის შემდეგაც კი არ ქრება მსხვერპლის კუნთოვანი მასიდან.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიადედამიწა

გრენლანდიაში უძველესი გიგანტური მტაცებელი ჭიების ნამარხები აღმოაჩინეს

ვიდრე ჩვენს პლანეტაზე სიცოცხლე მრავალ განშტოებად დაიყოფოდა, დედამიწა „ჭიების პლანეტა“ იყო, სადაც დაკლაკნილი მილის მსგავსი არსებები ბატონობდნენ.

ცხოველთა ამ უძველესი სამეფოს ერთ-ერთი მბრძანებელი — გიგანტური მტაცებელი ჭია, ახლახან აღმოაჩინეს ნამარხის ფორმით.

დაახლოებით 518 მილიონი წლის წინ, თითქმის 30 სანტიმეტრის სიგრძის ჭია წყლის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ცხოველი უნდა ყოფილიყო. შედარებით გიგანტური ყბებით, გრძელი საცეცებითა და ტალღოვანი ფარფლებით, ის სხვა არსებათა საშინელი მტერი უნდა ყოფილიყო.

მკვლევართა საერთაშორისო ჯგუფმა, რომელსაც კორეის პოლარულ კვლევათა ინსტიტუტის (KPRI) ექსპერტები ხელმძღვანელობდნენ, ამ ახალ სახეობას ოფიციალურ სახელად Timorebestia koprii უწოდა; სახელის პირველი ნაწილი ლათინურად „ტერორის მხეცებს“ ნიშნავს.

„ისინი იმ პერიოდის გიგანტები იყვნენ და კვების ჯაჭვის სათავესთან ახლოს უნდა ყოფილიყვნენ. ამის გამო, ისინი მნიშვნელობით დღევანდელი ოკეანეების მთავარ მტაცებელთა ეკვივალენტი უნდა ყოფილიყვნენ, როგორც ზვიგენები და სელაპები კემბრიულ პერიოდში“, — ამბობს ბრისტოლის უნივერსიტეტის დედამიწის მეცნიერი ჯეიკობ ვინტერი.

ამ სახეობის აღმოჩენა ეფუძნება გრენლანდიაში აღმოჩენილ 13 ნამარხს. ზოგიერთი ნამარხის საჭმლის მომნელებელ სისტემაში მეცნიერებმა საკვების კვალიც იპოვეს. კონკრეტულად კი ორსაგდულიანი ფეხსახსრიანის, სახელად Isoxys-ის.

დღეს Timorbestia-ს ნათესავები არიან ე. წ. ჯაგარყბიანი ჭიები (ქეტოგნათები), რომლებიც ოკეანის სხვა მრავალ ბინადართან შედარებით, ნამდვილად ციცქნები არიან. მიუხედავად ამისა, ეს ჭიები მაინც მნიშვნელოვან მტაცებლებს წარმოადგენენ თანამედროვე კვების ჯაჭვში და ძირითადად ფიტოპლანქტონით იკვებებიან.

ჯაგარყბიანების წინაპართა ნამარხები 538 მილიონი წლის წინანდელია. ანუ, ისინი რამდენიმე მილიონი წლით უფრო ძველია, ვიდრე უძველეს ფეხსახსრიანთა, მაგალითად, მწერების, ობობებისა და კობოსნაირების ჩვენთვის ცნობილი ნამარხები.

„დიდი ალბათობით შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ისინი იყვნენ მტაცებლები, რომლებიც ოკეანეში იქამდე დომინირებდნენ, ვიდრე მათ ადგილს ფეხსახსრიანები დაიკავებდნენ. სავარაუდოდ, მათო ბატონობა 10-15 მილიონ წელიწადს გრძელდებოდა, ვიდრე სხვა, უფრო წარმატებული ჯგუფები ჩაანაცვლებდნენ.

ისინი ერთადერთი მტაცებლები არ იყვნენ, რომლებმაც ეკოლოგიური ტახტი დაკარგეს. კემბრიული აფეთქებისას, სიცოცხლის სწრაფმა ევოლუციურმა დივერსიფიკაციამ კვების ჯაჭვი მკვეთრად შეცვალა.

ზოგიერთი მეცნიერის აზრით, ამ კრიტიკულ გარდატეხას საფუძველი „ჭიების პლანეტის“ ეპოქამ დაუდო.

მაგალითად, 2016 წლის კვლევაში ექსპერტები ირწმუნებიან, რომ უძველესი წყლის ჭიების მიერ მიღწეულმა ევოლუციურმა გარღვევებმა, მათ შორის ახალმა სტრატეგიებმა, ქცევებმა და ფსიქოლოგიამ, გაზარდა ოკეანის ეკოსისტემათა მრავალფეროვნება.

Timorebestia შეიძლება მნიშვნელოვანი ევოლუციური საფეხური ყოფილიყო მტაცებლებში შიდა ყბების განვითარებაში. მიუხედავად იმისა, რომ უძველესი ჯაგარყბიანები Timorebestia-ს ახლო ნათესავები იყვნენ, მსხვერპლს არა პირით, არამედ გარე ჯაგრებით იჭერდნენ.

„გრენლანდიის უკიდურეს ჩრდილოეთში ექსპედიციებისას, მრავალი საოცარი ორგანიზმი შევაგროვეთ. უახლოეს წლებში კიდევ უფრო ამაღელვებელი აღმოჩენები გვექნება, რომელთა საფუძველზეც უფრო მეტს გავიგებთ, როგორ გამოიყურებოდა და როგორ განვითარდა ცხოველთა ადრეული ეკოსისტემები“, — ამბობს კორეის პოლარულ კვლევათა ინსტიტუტის მკვლევარი ტაე იუნ პარკი.

კვლევა Science Advances-ში გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწა

მარიანის ღრმულიდან მომდინარე საშინელი ხმების საიდუმლო 10 წლის შემდეგ ამოხსნილია

მკვლევრებმა საბოლოოდ დაადგინეს იდუმალი ხმების წყარო, რომელიც მოდის ყველაზე ღრმა ოკეანის თხრილიდან. უცნაური ხმები (ბიოვანგი) ცოტათი ჰგავს ვარსკვლავური ხომალდების ხმებს სამეცნიერო ფანტასტიკის ფილმებიდან და სინამდვილეში არის ბრაიდის ვეშაპების ზარები.

ვეშაპები ამ ხმებს ერთმანეთის ადგილმდებარეობის დასადგენად იყენებენ, ამბობენ მკვლევრები.

მეცნიერებმა პირველად უჩვეულო ხმები 2014 წელს აღმოაჩინეს.

მსგავსი ხმა შეიძლება დაიყოს ორ განსხვავებულ ნაწილად: პირველი, დაბალი, წუილის ხმა, რომელიც ჟღერს სიღრმეში. მეორე, მაღალი დონის მეტალის ზარის ხმა, რომელიც მკვლევრებმა შეადარეს კოსმოსური ხომალდების ხმებს Star Trek-სა და Star Wars-ში.

ამ ხმებმა თავდაპირველად მეცნიერები საგონებელში ჩააგდო. მაგრამ 2016 წელს მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ ის სავარაუდოდ, იყო მსხვილი ვეშაპების მიერ გამოცემული ხმა. თუმცა, ეს ხმები არ ემთხვეოდა ვეშაპების მანამდე ცნობილ ხმებს.

ახალ კვლევაში მკვლევრებმა საბოლოოდ შეძლეს დაემტკიცებინათ, რომ ამ ხმებს Bryde-ს ვეშაპები გამოსცემენ. ამ დასკვნის გაკეთებაში მათ ნაწილობრივ ახალი ხელოვნური ინტელექტი დაეხმარათ.

კვლევამ ასევე დაადგინა, რომ ამ ხმის მოსმენა შესაძლებელია მხოლოდ წყნარ ოკეანეში ჩრდილო-დასავლეთით.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგია

ლურჯი ვეშაპები სეიშელის კუნძულებზე დაბრუნდნენ, სადაც მათი პოპულაცია გასულ საუკუნეში გაანადგურეს🐋

მსოფლიოს ყველაზე დიდი ცხოველები – ლურჯი ვეშაპები ინდოეთის ოკეანის იმ ნაწილში ბრუნდებიან, სადაც მათი პოპულაცია ნადირობის შედეგად სრულად განადგურდა. ამის შესახებ BBC წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, საუბარია სეიშელების კუნძულებზე, სადაც სპეციალისტებმა წყალქვეშა აუდიომონიტორინგის დახმარებით დაადგინეს, რომ ვეშაპები რეგიონში თვეების განმავლობაში რჩებიან. მათი ვარაუდით, ცხოველები ამ ადგილს გასამრავლებლად იყენებენ.

მისიაში ჩართული მეცნიერები ამბობენ, რომ ეს კონსერვაციონისტების გამარჯვებაა, რადგან 1960-იან წლებში საბჭოთა კავშირის ვეშაპებზე მონადირე ფლოტმა სეიშელებზე ამ ცხოველების პოპულაცია სრულად გაანადგურა.

ამის მიუხედავად, ლურჯი ვეშაპები გადაშენების ზღვარზე მყოფ ცხოველებად ითვლებიან. მათი რაოდენობა დედამიწაზე კატასტროფულად მცირეა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაბიოლოგიადედამიწაკვლევები

2 მილიარდი წლის ქანში ცოცხალი მიკრობები აღმოაჩინეს

მეცნიერებმა სამხრეთ აფრიკაში 2 მილიარდი წლის ქანის ნიმუში მოიპოვეს, რომლის შესწავლის შედეგადაც იქ ცოცხალი მიკრობები აღმოაჩინეს. ეს უძველესი მსგავსი გეოლოგიური აგრეგატია, რომელშიც აქტიურ მიკროორგანიზმებს მიაკვლიეს. აქამდე რეკორდი მხოლოდ 100 მილიონი წელი იყო, რაც უკანასკნელ მიგნებას უაღრესად მნიშვნელოვნად აქცევს.

“ამგვარი მიკრობების დნმ-ისა და გენომის გამოკვლევის გზით შესაძლოა, დედამიწაზე არსებული ადრეული სიცოცხლის ევოლუციის შესახებ მეტი გავიგოთ”, — აცხადებს ტოკიოს უნივერსიტეტში მომუშავე იოჰე სუზუკი.

მან, კოლეგებთან ერთად, სამხრეთ აფრიკის ბუშველდის ვულკანურ კომპლექსში მდებარე უძველესი ქანი გააანალიზა, რომელიც მაგმის გაგრილების შედეგად წარმოიქმნა. ეს არეალი საკმაოდ დიდ ფართობს მოიცავს და მსოფლიოში მადნით ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარია. ფორმირებიდან დღემდე ის თითქმის არ შეცვლილა, ამიტომ მიკრობებისთვის ხელსაყრელია.

ასეთი უძველესი ორგანიზმები ნელი მეტაბოლიზმის გამო გადარჩენას საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში ახერხებენ და დედამიწის ზედაპირის ქვეშ ცხოვრობენ. ისინი ევოლუციასაც ნელა განიცდიან. სპეციალისტებმა მათ ქანის 30-სანტიმეტრიან ნიმუშში მიაგნეს, რომელიც 15 მეტრი სიღრმიდან ბურღის მეშვეობით მოიპოვეს. აღმოჩნდა, რომ თიხით ამოვსებულ მის ნაპრალებში მჭიდროდ თავმოყრილი მიკრობული უჯრედები იყო.

ფოტო: Y. Suzuki

იმის დასადასტურებლად, რომ ისინი იქ ბურღის მეშვეობით გარედან არ მოხვდნენ, მეცნიერებმა მიკრობების დნმ გამოიკვლიეს და მათში არსებული ცილების დასათვალიერებლად ინფრაწითელი სპექტროსკოპიის მეთოდიც გამოიყენეს. საბოლოოდ, დადგინდა, რომ ისინი მართლაც არქაული ორგანიზმები არიან, თანაც ზოგი მათგანი ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო.

ეს დედამიწის წარსულის შესახებ გვაწვდის ინფორმაციას, მაგრამ მხოლოდ ამით არ შემოიფარგლება. სიცოცხლის კვალს კაცობრიობა სხვა პლანეტებზეც ეძებს, პირველ რიგში კი მარსზე. შესაძლოა, ცოცხალი ორგანიზმები იქაც ზედაპირის ქვეშ არსებობდნენ. წითელ პლანეტაზე ქვების ნიმუშები მარსმავალმა Perseverance უკვე შეაგროვა და მათი დედამიწაზე ჩამოტანა იგეგმება.

ახალი ნაშრომი გამოცემაში Microbial Ecology გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 36
Page 1 of 36