ისტორია

ნაქალაქარ ნეკრესზე აღმოაჩინეს V საუკუნის კატაკომბური ტიპის კრიპტა, მიწისქვეშა კატაკომბებით, რომელშიც დაკრძალულია ადგილობრივი დიდგვაროვნების ნაშთები, – ნათქვამია საქართველოს ეროვნული მუზეუმის ვებგვერდზე.

მუზეუმის ინფორმაციით, განვლილ სეზონებში, უღრანი ტყით დაფარული გორაკის სიღრმიდან თანდათან გამოვლინდა უაღრესად მასშტაბური ქრისტიანული ბაზილიკა, რომლის მხოლოდ ცენტრალური, სამნავიანი დარბაზის ზომებიც კი (36 მ X 18.5 მ) გაცილებით აღემატება აღმოსავლეთ საქართველოში დღემდე ცნობილ ბაზილიკურ ტაძრებს.

„აღსანიშნავია, რომ პასტოფორიუმებს შორის ჩაწერილი საკურთხევლის ნალისებრი აფსიდის, მრავალსაფეხუროვანი სინთრონონის და ავანსცენური ამბიონის ქვეშ,  სარდაფისებრი კრიპტაც აღმოჩდა წმინდა ნაწილების მოსათავსებელი ლუსკუმითურთ. მსგავსი რელიქვარიუმი ადრეულ ქართულ ქრისტიანულ ეკლესიებში დღემდე არ ყოფილა დადასტურებული, რომაულ-ადრებიზანტიური ბაზილიკებში კი ასეთი კომპონენტი ფრიად გავრცელებული იყო.

გარდა ამისა, არქეოლოგიურმა სამუშაოებმა დაგვანახა, რომ ტაძარს ჩრდილოეთიდან და სამხრეთიდან, იმთავითვე მთელ სიგრძეზე გაუყვებოდა ეკვდერებისა და გალერეების სისტემა. შემორჩენილი არქიტექტურული ელემენტების, მიკვლეული ნივთიერი მასალისა და ორგანული ნაშთების რადიოკარბონული ანალიზის საფუძველზე გამოირკვა, რომ ეს ბაზილიკა IV -V საუკუნეთა მიჯნაზე ყოფილა აგებული IV საუკუნის მოზრდილი (25 მ X 15 მ), ე.წ. სამეკლესიიანი ბაზილიკის ტიპის, მართკუთხა საკურთხევლიანი ტაძრის ნანგრევებზე. ამრიგად, ნათელი გახდა, რომ დოლოჭოპის კომპლექსის სახით საქმე გვაქვს თავდაპირველი გეგმარებით თითქმის სრულად შემორჩენილ, საქართველოში ჯერჯერობით უდიდეს და უძველეს ქრისტიანულ სატაძრო ცენტრთან, რომელიც თავისი მასშტაბით არ ჩამოუვარდება რომის იმპერიისა თუ ადრებიზანტიური სამყაროს პირველ, საყოველთაოდ ცნობილ, თითქმის ანალოგიური გეგმარების ნაგებობებს.

2019 წლის აგვისტო-სექტემბერში ჩატარებულმა ექსპედიციამ, საქართველოს ეროვნული მუზეუმის მეცნიერების – ნოდარ ბახტაძის, ვაჟა მამიაშვილის, ბაჩანა გაბეხაძის და ჯიმშერ ჩხვიმიანის შემადგენლობით, ამ კომპლექსის ისტორიასა და გეგმარებით თავისებურებებში კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი სიცხადე შეიტანა. გამოირკვა, რომ ანსამბლის ამჟამინდელი დომინანტი ნაგებობა – კავკასიის მასშტაბით ისედაც გიგანტური ბაზილიკა, ქრისტიანული ეპარქიის კათედრალური ცენტრის შემადგენელი მხოლოდ ერთ-ერთი ნაგებობა ყოფილა. IV საუკუნის მე-2 ნახევარში ეს კომპლექსი მოიცავდა თავდაცვითი ზღუდებით და სხვადასხვა დამხმარე შენობებით გარშემორტყმულ,  მინიმუმ 2500  კვ.მ. ფართობის შიდა ეზოს, რომლის ცენტრში განლაგებული იყო თავდაპირველი, მართკუთხა საკურთხევლიანი „მცირე” ტაძარი  და მასზე დასავლეთიდან მიმდებარე ორსართულიანი საეპისკოპოსო სასახლე. როგორც ჩანს, ამავე საუკუნის მიწურულს ტაძარი მიწისძვრის შედეგად დანგრეულა. თითქმის მაშინვე, მის მოსწორებულ საფუძველზე და მეზობელ ღია სივრცეებში, გაცილებით დიდი და დღემდე გაცილებით სრულად შემორჩენილი, აღწერილი გრანდიოზული სამნავიანი ბაზილიკა ჩაუშენებიათ (ეპისკოპოსის სასახლეზე მიჯრით, თუმცა აღმოსავლეთისკენ ზუსტი ორიენტირების გამო, მისი კედლიდან ცერად აცდენილი). ახალ ტაძარს პრაქტიკულად სრულად შეუვსია შიდა ეზო, თანაც მას კომპლექსის ირგვლივ მდებარე დამხმარე ნაგებობები იმგვარად გადაუფარავს, რომ ისინი 18 მ-მდე სიმაღლის ტაძრის მოცულობაში თითქოსდა დაქვემდებარებულ  ფორმებადღა აღიქმებოდნენ და, ალბათ, მისი დიდებული ხუროთმოძღვრის ჩანაფიქრიც ეს იქნებოდა.

გარდა აღნიშნული ფაქტის დადასტურებისა, მიმდინარე სეზონის კიდევ ერთ მნიშვნელოვანი აღმოჩენაა ხაზგასასმელი, დიდი ბაზილიკის სამხრეთის გალერეის სარდაფის სართულში დადასტურდა 30 მ-მდე სიგრძისა და 3 მ სიგანის კატაკომბური ტიპის კრიპტა მისივე იატაკის დონეზე მოწყობილი შესასვლელით.  ამ ღია სივრცეში, იატაკიდან ოდნავ შემაღლებით ჩამწკრივებულ 10 ქვაყუთის ტიპის სამარხში საერო პირები, სავარაუდოდ ამ ქალაქის დიდგვაროვანი მოქალაქეები აღმოჩნდნენ დაკრძალულნი. ზოგი სამარხი ინდივიდუალურია, უმრავლესობა კი წყვილადი – მეუღლეების განსასვენებლად. სამარხები, მიცვალებულთათვის ჩაყოლებული სამკაულით და ძვლოვანი ნაშთების რადიოკარბონული ანალიზით V საუკუნით თარიღდება. მსგავსი ღია სივრციანი, სარდაფისებრი კრიპტა-გალერეები ჩვეულებრივი მოვლენაა რომაულ-ადრებიზანტიური სამყაროს ადრექრისტიანულ ტაძრებში, საქართველოში კი ეს ელემენტიც პირველად დოლოჭოპის ბაზილიკაში დადასტურდა“, – იტყობინება ეროვნული მუზეუმი.

საქართველოს ეროვნული მუზეუმის არქეოლოგიური ექსპედიცია 2006 წლიდან მოყოლებული იკვლევს ყვარლის მუნიციპალიტეტში, მდ. დურუჯის მარჯვენა სანაპიროსთან აღმოჩენილ ადრექრისტიანული ხანის დიდ სატაძრო კომპლექსს. ეს მიდამოები ანტიკურ ეპოქასა და ადრეულ შუა საუკუნეებში ქალაქ ნეკრესის უბანს წარმოადგენდა, ამჟამად კი მას ნასოფლარ დოლოჭოპს უწოდებენ.

2012 წლიდან ამ ძეგლზე მონაცვლეობით მიმდინარე არქეოლოგიურ და საკონსერვაციო სამუშაოებს, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტო აფინანსებს. ამ პერიოდიდანვე, კომპლექსის არქეოლოგიურ კვლევაში აქტიურად არიან ჩაბმულნი ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტებიც.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“ 

ისტორიული წყაროები ამბობენ, რომ საქართველოში, ძელი ცხოვლისა ჩაბრძანებული იყო თამარ დედოფლის კუთვნილ სამ ჯვარში. ერთი მათგანი, რომელიც თამარის გულსაკიდი ჯვარი გახლდათ, ექვთიმე თაყაიშვილის მიერაა ქვეყანაში დაბრუნებული და არის მუზეუმში, ერთი დაკარგულია, მესამე კი გურიის ეპარქიაშია დაბრძანებული.

თამარის ჯვარი გურიის ყოფილი გუბერნატორის, გია სალუქვაძის ოჯახის კუთვნილება გახლდათ, რომელიც წინაპრებისგან მემკვიდრეობით გადაეცათ.

გია სალუქვაძე:

– ეს არის თამარ მეფის ჯვარი, რომელიც ჩემმა დიდმა ბაბუამ, არსენ სალუქვაძემ შემოინახა. ის მსახურობდა აჭის წმინდა გიორგის ეკლესიაში, დიაკვნად. 900-იანი წლების დასაწყისში, ჯერ კიდევ გასაბჭოებამდე, როცა გურიას რამდენჯერმე შემოესია თურქეთი, ბაბუამ გაიხადა მღვდლის სამოსელი, სოფელ აჭიდან ჩამოვიდა ბარში და წამოიღო ჯვარიც. მან შეადგინა ანდერძი, რომლის თანახმადაც, ეს ჯვარი უნდა გადასცემოდა მის შთამომავალს. ანდერძში ასევე ეწერა, რომ განსაკუთრებულად უნდა მოვფრთხილებოდით ჯვარს, – უცხოს არ შეახედოთო, გვაფრთხილებდა და ასევე, აუცილებლად უნდა დაბრუნებული ეკლესიის წიაღში.

ფოტოზე: აჭის წმინდა გიორგის ეკლესია

2007 წელს, როდესაც აჭის წმინდა გიორგის ეკლესიასთან ფუნქცონირება დაიწყო დედათა მონასტერმა და ალექსანდრა დედათა მონასტრის წინამძღოლი გახდა, ვაჩვენეთ ჯვარი და მან აღმოაჩინა მასზე წარწერა, რომელიც ჩვენ არ შეგვინიშნავს. ეს გახლავთ ძველქართული წარწერა: „ეს ჯვარი ბეთანიასა შინა შეიქმნა თამარისათვის, ლაშქრის სალოცად“. დედა ალექსანდრა დაინტერესდა და მოიპოვა ინფორმაცია, რომ  დიმიტრი ბაქრაძესა და ექვთიმე თაყაიშვილს ამ ჯვართან დაკავშირებით ჰქონიათ ჩანაწერები. ისინი წერდნენ, რომ რომ ეს ჯვარი, უდიდესი სიწმინდე დაკარგული იყო ეკლესიის წიაღიდან.

ფოტოგრაფ როინიშვილს 1898 წელს აღუბეჭდავს ჯვარი ფოტოზე, აჭის ეკლესიაში და ზუსტად ასეთი ფორმითაა იქაც, როგორც ახლა. შემდგომში ჯვრის ლუსკუმში ჩაბრძანება გადაწყდა. ის 100 წელი ინახებოდა ჩვენს ოჯახში. გურიაში პატრიარქი იყო ჩამობრძანებული ექვთიმე თაყაიშვილის სახლ-მუზეუმის გახსნაზე. მას მიუბრძანეს ჯვარი და უფრო მეტი სიწმინდე შეიგრძნო. აღმოჩნდა, რომ ჯვარზე მიმსჭვალული იესოს ფეხებთან  ჩატანებულია ძელიცხოვლის ნაწილი, რომელიც თამარ მეფეს ჩამოუტანია იერუსალიმიდან და ჩაუტანებია ჯვარში. ის დღემდე მასში დევს.

პატრიარქის ლოცვა-კურთხევით, ამ ჯვრის აღდგენა და ძვირფასი ქვებით შემკობა არ მომხდარა და ის ისეთივე ფორმითაა დარჩენილი, როგორიც გადმოეცა ჩემს ოჯახს.

სადაც ახლა წმინდა გიორგის ეკლესიაა, თურმე თამარ მეფე სწორედ ამ გზით აცილებდა ჯვაროსნებს იერუსალიმში. მას ტრაპზონში ქართველი ჯვაროსანი მეომრები შეხვედრიან, უცნობებიათ, რომ იერუსალიმი ქრისტიანების მიერ იყო აღებული და არსებობს ვერსია, რომ გახარებულმა თამარმა ეს ჯვარი მაშინ გადასცა გურიელებს. სწორედ იქიდან მოხვდა ის აჭის ეკლესიის წიაღში.

სიწმინდე, რომელიც შეიძლება ითქვას, რომ მთელი საქრისტიანოს კუთვნილებაა, ამჟამად დაბრძანებულია გურიის ეპარქიაში. ასე რომ, იმ სამი ჯვრიდან, ეკლესიის წიაღში მხოლოდ ეს ჯვარი დაბრუნდა. აჭიდან 100 მეტრში არის უმოკლესი გზა აჭარის საზღვრამდე, შემდეგ ტრაპზონამდე, იერუსალიმის მიმართულებით. ამ გზაზე დადიოდა თამარ მეფე, გადმოცემის მიხედვით. იმ პერიოდში, როდესაც ეს ჯვარი სახლში იყო დაცული და არავის ვაჩვენებდით, ბავშვები ავად რომ გახდებოდნენ, ჩემი მეუღლე გამოაბრძანებდა ხოლმე ჯვარს, მიუტანდა ბავშვს ახლოს და გინდ დაიჯერეთ, გინდ არა, ბავშვი უმალ გამოკეთდებოდა ხოლმე, რადგან ჯვრისა და ძელიცხოვლის მადლი გადმოდიოდა.

აჭის ეკლესია მე-8 საუკუნისაა, მის უკანა კედელში ჩაშენებულია ქვა, რომელიც ჩუქურთმითაა გამორჩეული და გადმოცემის თანახმად, თუ ამ ქვას ხელს დაადებ და სურვილს ჩაუთქვამ, აუცილებლად აგისრულდება.

ავტორი: მარი ჯაფარიძე

წყარო : www.primetime.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

ამერიკელი და ბრიტანელი მეცნიერების საერთაშორისო ჯგუფი მივიდა დასკვნამდე, რომ სტოუნჰენჯი 6000 წლის წინ ბრიტანეთში ხმელთაშუა ზღვიდან ჩასულმა ადამიანებმა ააგეს. ამის შესახებ ინფორმაციას Sky News-ი ავრცელებს.

მკვლევრებმა გააანალიზეს იმ ადამიანების დნმ-ი, რომლებიც სტოუნჰენჯის მახლობლად 4-5 ათასი წლის წინ ცხოვრობდნენ. დნმ-ის ტესტით აღმოჩნდა, რომ გენეტიკა ემთხვევა იმ ადამიანებისას, რომლებიც საბერძნეთისა და თურქეთის ტერიტორიებზე, მოგვიანებით კი ესპანეთსა და პორტუგალიაში ცხოვრობდნენ.

სპეციალისტები ფიქრობენ, რომ ეს ადამიანები დაახლოებით 6000 წლის წინ ჩავიდნენ დიდ ბრიტანეთში.

2018 წლის თებერვალში მეცნიერებმა განაცხადეს, რომ ინგლისის სამხრეთ-დასავლეთით მდებარე ნეოლითური ხანის მონუმენტი, სტოუნჰენჯი ბრიტანელებს არ აუგიათ.

ასობით უძველესი სამარხის შესწავლის შედეგად დადგინდა, რომ მონუმენტის მშენებლობის დაწყების დროს ბრიტანეთის მცხოვრებელთა სრულ უმრავლესობას პირინეის ნახევარკუნძულიდან ბრიტანეთში გადასული ხალხი შეადგენდა. მათ ჰქონდათ მუქი კანი და მუქი თმა. სავარაუდოდ, მათი სამშობლო ესპანეთი იყო.

ბრიტანეთის კუნძულზე ჩასვლიდან დაახლოებით ათასი წლის შემდეგ, ისინი ბრიტანეთის მოსახლეობის თითქმის 100%-ს შეადგენდნენ.

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

არქეოლოგებმა თელ – ავივის ჩრდლოეთით 5,000 წლის ქალაქი აღმოაჩინეს. ისრაელის სახელმწიფოს სიძველეთა დაცვის ორგანიზაციამ ქალაქს „ბრინჯაოს ხანის ნიუ-იორკი“ უწოდა.

მეცნიერთა განმარტებით, ქალაქი 65 ჰექტარ ტერიტორიაზე იყო გაშენებული და იქ 6,000-მდე ადამიანი ცხოვრობდა.

უძველესი ქალაქის ტერიტორიაზე მეცნიერებმა საცხოვრებელი და საზოგადოებრივი ტერიტორიები, ქუჩები და საფორტიფიკაციო ნაგებობები აღმოაჩინეს. ნაპოვნია ასევე  უჩვეულო სარიტუალო ტაძარი და დამწვარი ცხოველების ძვლები, რომლებიც სავარაუდოდ, შესაწირავად გამოიყენებოდა. აღმოჩენილია ასევე ქანდაკებების, ჭურჭლის და ხელსაწყოების ნაწილები.

არქეოლოგების თქმით, ქალაქის მოსახლეობა სოფლის მეურნეობით იყო დაკავებული და სხვა რეგიონებსა და სამეფოებთან სავაჭრო ურთიერთობებსაც აწარმოებდა.

მკვლევარების აზრით, 5000 წლის ნანგრევების დახვეწილობა მიზანმიმართულ ქალაქგეგმარებაზე მიუთითებს. მათი თქმით, ამ ზომის ქალაქის არსებობა შეუძლებელი იქნებოდა „ხელმძღვანელისა და ადმინისტრაციული მექანიზმის” გარეშე.

აღმოჩენას დიდი მნიშვნელობა აქვს, ვინაიდან ამტკიცებს, რომ დღევანდელი ისრაელის ტერიტორიაზე ურბანულ დასახლებები გაცილებით უფრო ადრე გაჩნდა, ვიდრე აქამდე მიიჩნევდნენ. მკვლევარები მიიჩნევდნენ, რომ ბრინჯაოს ხანაში, რომელიც ძვ.წ.აღ.-ის 3,200- 1,200 წლებში გრძელდებოდა, დომინანტურ სოციალურ საცხოვრებელს მჭიდროდ დასახლებული სოფლები წარმოადგენდა.

წყარო : dw.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ჩერნობილის ატომური სადგურის საკონტროლო ოთახს ტურისტებისთვის გახსნიან, თუმცა ადამიანებიიქ მხოლოდ სპეციალური კოსტიუმით დაიშვებიან.

იმ ადამიანებს, რომლებსაც რისკის ფასად  ჩერნობილის ატომური სადგურის მე-4 რეაქტორის მაღალი რადიაციის ტერიტორიის ნახვა სურთ, დამცავ კოსტიუმს, ჩაფხუტსა და ნიღაბს აძლევენ. ვიზიტის შემდეგ კი მათ ორ რადიოლოგიურ ტესტს უტარებენ.

ჩერნობიში ტურისტების რიცხვმა უკანასკნელი წლების განმავლობაში საგრძნობლად იმატა.

უკრაინის მთავრობას ჩერნობილში ტურიზმის კიდევ უფრო განვითარება სურს. „უკრაინის ტერიტორიის ამ ნაწილს ახალი სიცოცხლე უნდა შევძინოთ,“ – განაცხადა პრეზიდენტმა ვლადიმერ ზელენსკიმ ჩერნობილის ახალი მეტალის თაღის ინაუგურაციაზე.

36,000 ტონა წონისა და 108 მეტრისიმაღლის მეტალის თაღი რეაქტორიდან რადიოაქტიური მასალის გაჟონვის თავიდან აცილების მიზნით შეიქმნა. 1,5 მილიარდი ევროს ღირებულების სტრუქტურა EBRD-ის მიერ ჩამოყალიბებული სპეციალური ფონდის საშუალებით განხორციელდა და 45 ქვეყნის მიერ იქნა დაფინანსებული.

ჩერნობილის კატასტროფა 1986 წელს მოხდა. მისი ტერიტორიის დიდი ნაწილი 2011 წელს ტურისტებისთვის გაიხსნა. უკრაინული ტურ ოპერატორები აცხადებენ, რომ ჩერნობილის ატომური სადგურის მიმართ ტურისტების ინტერესი განსაკუთრებით HBO-ს ახალი სერიალის „ჩერნობილის“ გამოსვლის შემდეგ გაიზარდა.

წყარო : cnn.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

დიდი ფრანგი მწერალი ალექსანდრე დიუმა უფროსი დაიბადა 1802 წელს და გარდაიცვალა 1870 წელს. ის იყო ისეთი შედევრების ავტორი როგორიცაა “სამი მუშკეტერი“, “გრაფი მონტე-კრისტო“, “დედოფალი მარგო” და ა.შ. 1858-59 წლებში ის სტუმრობდა თბილისს და საქართველოს სხვა ქალაქებს. ამ მოგზაურობაზე მან დაწერა წიგნი “კავკასია”. გთავაზობთ ამონარიდებს ამ წიგნიდან, რომელიც ქართველებს ეხება:

“როდესაც თბილისში მივდიოდი, ვაღიარებ, წარმომედგინა, რომ ნახევრად ველურ ქვეყანაში მივდიოდი, ისეთში, როგორიც არის ნუხი ან ბაქო, მხოლოდ უფრო დიდი მასშტაბისა. მე შევცდი. ფრანგული კოლონიის წყალობით, რომელსაც უმთავრესად პარიზელი მკერავები და მოდელიორები შეადგენენ, ქართველი ქალები იტალიური თეატრისა თუ დიდი ბულვარების მოდას შეიძლება მხოლოდ ორიოდე კვირით ჩამორჩებოდნენ.”

“ამჟამად თბილისში 60 ათასიდან 75 ათასამდე ადამიანი ცხოვრობს. მისი ქუჩების სიგანე 60 ფუტია: აქ არის შესანიშნავი შენობები, მოედნები, ქარვასლები, ბაზრები და ბოლოს, თეატრი და ეკლესიები, რომლებიც თავადი გაგარინის წყალობით, ხელოვნების საუცხოო ნიმუშებად იქცნენ.”

“ქარვასლა საინტერესო სანახავია. მის ჭიშკარში აქლემებით, ცხენებითა და სახედრებით შედის და გამოდის აღმოსავლეთის ყველა ერის წარმომადგენელი: თირქები, სომხები, სპარსელები, არაბები, ინდოელები, ჩინელები, ყალმუხები, თურქმენები, თათრები, ჩერქეზები, ქართველები, მეგრელები, ციმბირელები და ღმერთმა იცის კიდევ ვინ. თითოეული მათგანი გამორჩეულია. აქვს თავისი კოსტიუმი, თავისი იარაღი, თავისი ხასიათი, თავისი გამომეტყველება და განსაკუთრებით ქუდი – საგანი, რომელიც მოდის ცვლილებებს ყველაზე ნაკლებად ემორჩილება.”

დიუმა თბილისის აბანოებზე წერს: “რატომაა, რომ გრძნობათა მორევის ისეთ ქალაქს, როგორიც პარიზია, არ გააჩნია ასეთივე აბანოები? რატომ არც ერთი საქმოსანი არ გამოიწერს თბილისიდან ორიოდე მექისეს? ეს რასაკავირველია სასარგებლოც იქნებოდა და სარფიანიც. ექვსი კვირის განმვლობაში, რომელიც თბილისში გავატარე, ყოველ მესამე დღეს სპარსულ აბანოში დავდიოდი.”

“მე თითქmის ყველაფერი ვნახე თბილისში, ქართულ სამოთხეში და მთელი ცხოვრების მანძილზე ისე ნაყოფიერად არსად მიმუშავია, როგორც თბილისში.”

დიუმა აღნიშნავს, რომ ქართველები მფლანგველები არიან და “არაპრაქტიკულობის გამო სწრაფად კოტრდებიან. ყველა ქართველი ღარიბია ან ახლოსაა ამასთან. რა საშინელი სიღარიბეა აქ! ღმერთო შემინდე! რა სიღატაკეა! ეს სიღარიბე იქამდე მიდის, რომ ბევრის აზრით, ყველაზე სათნო ქალის ზნეობა, რომელიც მედეადან მოდის, ახლა ოქროს მონეტის დანახვას ვერ გაუძლებდა.”

“ევროპაში წაrმოდგენათ კი არ აქვთ კოლხთა სილამაზეზე. განსაკუთრებით ლამაზი ტანადობა და სიარული აქვთ მამაკაცებს. სულ უბრალო მსახურსაც კი თავადიშვილის იერი აქვს.

“ქართველ ხალხს უყვარს იმის გაცემა, რისი მიღებაც სხვებს უყვართ.

– რა აზრის ხართ ქართველებზე? – შევეკითხე ბატონ ფინოს, ჩვენს (ფრანგების) კონსულს თბილისში, რომელიც იქ უკვე სამი წელია ცხოვრობს.

– ეს უნაკლო ხალხია, ყველა საუკეთესო თვისებით, – მიპასუხა მან.

როგორია ასეთი სიტყვების მოსმენა ფრანგისგან, რომელიც როგორც ეს ყველგან და ყოველთვს ხდება, ყოველივე უცხოურს ლანძღავს და საკუთარ თავს ყველაზე მაღლა აყენებს…”

“თავისი სიმამაცით განთქმულმა ერთმა რუსმა, გვარად შერემეტიევმა მითხრა: ისინი ბრძოლაში უნდა ნახო.. ისინი ამ დროს უკვე ადამიანები კი არა, ტიტანები ხდებიან, რომლებსაც ძალუძთ ზეცა იერიშით აიღონ.”

“ისინი სუფრასთან უნდა ნახო – მეუბნებოდა ერთი ღირსეული გერმანელი, რომელიც სიამაყით იხსენებდა ხოლმე როგორ სვამდე შუა დღეზე ჰაიდელბერგის დუქანში თორმეტ კათხა ლუდს. ისინი (ქართველები) თხუთმეტ, თვრამეტ, ოც ბოთლ ღვინოს ისე ყლაპავენ, თითქოს აქ არაფერი მომხდარაო. ფინოც სიმართლეს ამბობდა, რუსიც სიმართლეს ლაპარაკობდა, გერმანელიც სიმართლეს მეუბნებოდა.”

“მთელი ძველი კოლხეთის ქალები საუცხოონი არიან. – ჩვენ გვინდოდა გვეთქვა ქართველ ქალებზე ლამაზებიც კიო, მაგრამ აქ დროულად გაგვახსენდა, რომ სამეგრელო, იმერეთი და გურია ყოველთვის საქართველოს ნაწილები იყო. მეგრელი ქალები განსაკუთრებით ლამაზები არიან: ქარათმიანები შავი თვალებით და შავთმიანები ცისფერი თვალებით – ეს ხალხი დედამიწის ზურგზე ულამაზესი ქმნილებები არიან.”

“როგორ უნდა ამოიცნო ქართველი? თუ ვინც გიყურებს ნათელი სახე და სწორი ცხვირი აქვს, თვალები, წარბები და თმები შავი, კბილები – თეთრი, თუ მას მოკლე ბწევიანი, წვეტიანი ქუდი ახურავს, მაშინ იგი ქართველია. რასაც ის იტყვის, წმინდა წყლის სიმართლე იქნება”.

“ამბობენ ჩერქეზები დედამიწის ზურგზე ყველაზე ლამაზი ხალხიაო. ეს შეიძლება ითქვას მხოლოდ მამაკაცებზე, ქალების მიმართ კი სადავოა. ჩემი შეხედულებით, ქართველს სრულიად თავისუფლად შეუძლია შეეცილოს ჩერქეზს სილამაზეში. ჩემს დღეში არ დამავიწყდება ის შთაბეჭდილება, რომელიც ნოღაის ველებში პირველი ქართველის შეხვედრამ გამოიწვია ჩემში.”

“ქართველები უმამაცესი ხალხია, ამაში უკვე ეჭვი აღარავის შესდის, თვით ყველაზე მამაც რუსებსაც კი. ისინი გვიამბობდნენ ქართველთა ვაჟკაცური სისადავის შესანიშნავ ფაქტებს. მაგალითად გრაფ ვორონცოვის მიერ მოწყობილ ერთ-ერთ ექსპედიციაში ჯარი წაადგა ტყეს, რომელზეც ამბობდნენ მთიელები იცავენო,

– ტყეს ორი ფინდიხით დატენილი ზარბაზანი დაუმიზნეთ და ესროლეთ – ბრძანა გრაფმა – ვნახოთ, როგორ იცავენ მას მთიელები.

– რაზე დავკარგოთ დრო და ფინდიხი, თქვენო უგანათლებულესობავ? – უპასუხა იქვე მყოფმა თავადმა ერისთავმა – თვითონ წავალ და ვნახავ.

ერისთავმა ცხენი გააჭენა, ტყე მოათვალიერა, დაბრუნდა და ვორონცოვს ანტიკური სისადავით მოახსენა – ტყეში არავინაა თქვენი უგანათლებულესობავ.”

“თუ თათარმა თავი დაგიქნია – ენდე. თუ მთიელმა პატიოსანი სიტყვა მოგცა – მასაც ენდე. ხოლო თუ სომეხთან გაქვს საქმე, უსათუოდ ხელწერილი დაადებინე და ორი კაციც დაიმოწმე, რომ თავის ხელწერილზე უარი არა თქვას.”

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ჩამონათვალში, რომელშიც მსოფლიო ერების ასობით მწერალია შესული, პირველი ადგილი შოთა რუსთაველს უკავია.

გამოკითხვა საიტზე ranker.com მიმდინარეობს და რუსთაველისთვის ხმის მიცემა ყველას შეუძლია.

Ranker.com არის ცნობილი ვებ-გვერდი, რომელიც მომხმარებლებზე დაყრდნობით ავრცელებს რეიტინგებს. აღნიშნულ პორტალს 50 მილიონზე მეტი მომხმარებელი ჰყავს.

სიაში საუკეთესო მწერლები შევიდნენ, რომელთა ნაწარმოებებმაც დროს გაუძლო. პირველ ათეულში ამ დროისთვის ისეთი ლეგენდარული მწერლები მოხვდნენ, როგორებიც არიან შექსპირი, დოსტოევსკი, ტოლსტოი, დიკენსი, ედგარ ალან პო, ჰომეროსი, ჯორჯ ორუელი, მარკ ტვენი.

შედი და ხმა მიეცი შოთა რუსთაველს, როგორც მსოფლიოს ყველა დროის საუკეთესო მწერალს.

https://www.ranker.com/list/best-writers-of-all-time/ranker-books

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”