საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები

საქართველოში შესაძლოა მეაბრეშუმეობის განვითარება დაიწყოს – როგორც BM.GE-ის სამეცნიერო კვლევითი ცენტრის მეაბრეშუმემ ნარგიზ ბარამიძემ განუცხადა, ამჟამად მათთან ერთად სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ინიციატივით, მეაბრეშუმეობის დაფინანსებისთვის საჭირო პროექტის შექმნის პროცესი მიმდინარეობს. 

„სოფლის მეურნეობის სამინისტროსთან ერთად პროექტს ვაკეთებთ, რომ იქნებ როგორმე მეაბრეშუმეობა დაფინანსდეს. ჯერ მხოლოდ მონახაზები არსებობს, რამდენად განხორციელდება, ვერ გეტყვით, თუმცა დადებითი ძვრები არის. სოფლის მეურნეობის სამინისტროსთან შეხვედრები გვაქვს და ამ საკითხზე ინტენსიურად ვმუშაობთ. მინისტრიც დაინტერესებულია. პროგრამა არის გაკეთებული, მაგრამ ცალკეულ დარგში პროექტები ჯერ გასაკეთებელია და ალბათ უახლოეს ხანში ესეც იქნება. 

ეს საკითხი ჯერ სოფლის მეურნეობის სამინისტროს პრეროგატივაა, მაგრამ თუ განვითარდა, შემდგომ ფინანსებთან დაკავშირებით ეკონომიკის სამინისტროსთან შეთანხმების საფუძველზე უნდა განხორციელდეს”, – განაცხადა ბარამიძემ.

მისივე თქმით, იმ შემთხვევაში თუ პროექტი განხორციელდა, ეს პირველ რიგში სოფლად მყოფ მოსახლეობას ეკონომიკური თვალსაზრისით დაეხმარება. ნარგიზ ბარამიძის განმარტებითვე, დოკუმენტის დამტკიცების შემთხვევაში მეაბრეშუმეობის განვითარებისთვის საჭირო ყველა პირობა უნდა დაკმაყოფილდეს, მათ შორის, აბრეშუმის ქსოვილის წარმოებისთვის საჭირო ქარხნის მშენებლობაც. 

„უნდა გაშენდეს ისევ თუთის პლანტაციები იმიტომ, რომ აბრეშუმის ჭიას თუთა გამოსაკვებად სჭირდება. თუ ეს დოკუმენტი დამტკიცდა, აბრეშუმის ქარხნის მშენებლობა აუცილებელი იქნება. პირველ ეტაპზე პარკიდან ძაფის ამოსახვევი ქარხანა იქნება საჭირო, ხოლო შემდგომ ქსოვილის დასამზადებელი საფეიქრო წარმოების ქარხანა. ასეთი გეგმა გვაქვს და ვნახოთ, სიტუაცია როგორ წარიმართება”,  – განაცხადა სამეცნიერო კვლევითი ცენტრის მეაბრეშუმემ.

ავტორი: ლიკა გურაბანიძე

წყარო : www.bm.ge

შვედურმა ავტომწარმოებელმა კომპანია “ვოლვომ“ განაცხადა , რომ დაახლოებით ნახევარ მილიონ ავტომობილს უკან გაიწვევს.
როგორც კომპანიაში აცხადებენ, გადაწყვეტილება უსაფრთხოების ზომებიდან გამომდინარე მიიღეს.
„ვოლვოს“ პრეს-სპიკერის, სტეფან ელფსტრომის, განმარტებით გაწვევას ექვემდებარება V40, V60, V70, S80, XC60 და XC90 მოდელები.
ქარხნული წუნის გამო არსებობს იმის საფრთხე, რომ დიზელის ძრავების ერთ-ერთი კომპონენტი დალღვეს. აღნიშნულის გამო შესაძლოა, ძრავს ცეცხლი გაუჩნდეს და საფრთხე შეექმნას ადამიანების სიცოცხლეს.
შვედური მედიის ინფორმაციით, აღნიშნული ტექნიკური ნაკლი 2014-2019 წლებში წარმოებულ ოთხ-ცილინდრიან დიზელის ძრავებს აღმოაჩნდა.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ კოსმოსში ბავშვის დაბადება შესაძლებელია.

ექსპერიმენტის ფარგლებში, რომელსაც ესპანელი ემბრიოლოგოსტი მონსერატ ბოადა ხელმძღვანელობდა, მეცნიერებმა მიკროგრავიტაციულ პირობებში ადამიანის სპერმის 10 ნიმუში გაყინეს, რათა ენახათ, მოქმედებდა თუ არა მათ სიცოცხლისუნარიანობაზე კოსმოსის მსგავი გარემო  უარყოფითად.

გუნდმა ნიმუშები საჰაერო აკრობატიკის თვითმფრინავზე განათავსა, სადაც მიკროგრავიტაციის სტიმულირება მოკლე იმპლულსების საშუალებით ხორციელდება. ნიმუშებს კოსმოსის მსგავსი პირობების ქვეშ ყოველ ჯერზე 8 წამის განმავლობაში ათავსებდნენ.

კვლევის შედეგები კვირას ავსტრიის დედაქალაქ ვენაში გამართულ ადამიანის რეპროდუქციისა და ებმრიოლოგიის ევროპული საზოგადოების ყოვეწლიურ შეხვედრაზე წარადგინეს. კვლევამ აჩვენა, რომ სტიმულაციურ გარემოში სპერმის კონცენტრაცია, მოძრაობა და დნმ-ის ფაგმენტაცია იგივეა, რაც დედამიწის მსგავსი პირობების ქვეშ.

დოქტორ ბოაბა აცხადებს, რომ საინტერესო იქნება, თუკი

 გამეტებისა და ემბრიონების ბანკი დედამიწის გარეთ იქნება განთავსებული და ასევე მნიშვნელოვანი იქნება შემდგომი ცდების კოსმოსურ სადგურზე, ან კოსმოსურ ხომალდზე ჩატარება. 

ინდოეთი მთვარეზე მისიას აგზავნის. ხომალდ Chandrayaan 2-ის გაშვება ადგილობრივი დროით 14:43 საათზეა დაგეგმილი. ამის შესახებ BBC წერს.

Chandrayaan 2 is ready to take a billion dreams to the Moon — now stronger than ever before! Join us for the launch on Monday — 22 July, 2019 — at 2:43 PM IST.
#Chandrayaan2 #GSLVMkIII #ISRO

გასულ კვირას ინდოეთმა მთვარეზე მისია ტექნიკური პრობლემის გამო ვერ გაგზავნა. 150 მილიონ დოლარად შეფასებული მისიის მიზანია, რომ ხომალდი Chandrayaan-2 მთვარის სამხრეთ პოლუსზე დაჯდეს. მან მთვარის ზედაპირიდან წყლის, მინერალებისა და ზედაპირის შესახებ სინჯები უნდა აიღოს. 

მეცნიერები აცხადებენ, რომ კლიმატის ცვლილებების გამო აზიის უზარმაზარ მყინვარებს შემცირება,  ასობით მილიონი ადამიანს კი უწყლოდ დარჩენა ემუქრებათ.

როდესაც წვიმა არ მოდის, ჰიმალაის გარშემო მაღალმთიან რეგიონებში მდებარე მყინვარები მაშველის როლს ასრულებენ. ისინი ყოველ ზაფხულს 36 კუბურ კილომეტრ წყალს წარმოქმნიან.

ყინულის დანაკარგი ბოლო ათწლეულების განმავლობაში სულ უფრო და უფრო მატულობს. განსაკუთრებით თვალსაჩინო კი 2000-2016 წლებში გახდა, ამ პერიოდში მყინვარი 1.6-ჯერ  სწრაფად შემცირდა, ვიდრე 1951 წლიდან 2007 წლამდე.

ბრიტანეთის ანტარქტიდული კვლევის მეცნიერი დოქტორ ჰამიშ პრიჩარდი აცხადებს, რომ დნობის პროცესი კიდევ უფრო დაჩქარდება, რაც მოსავლისა და შინაური ცხოველის შემცირებას გამოიწვევს.  „ ეს ბუნებრივია, ხალხთა შორის კონფლიქტსაც გამოიწვევს. მოსალოდნელია მიგრაციები, ხოლო ვინც ამას ვერ მოახერხებს, მათ შესაძლოა საკუთარ მეზობლებთან საკვების გამო დაპირისპირება მოუწიოთ.“  

განსაკუთრებით დაზარალდება ინდის ველი, რომელიც ადამიანური ცივილიზაციებით ათასობით წლებია დასახლებულია და დღეს 237 მილიონი ადამიანის საკვებ წყაროს წარმოადგენს.

 ყინულის დნობის ტემპის დაჩქარება წყლის რესურსების შემცირებასაც გამოიწვევს, რომელზეც ჰიდრო ეკონომიკებია დაფუძნებული.

მაღალმთიანი აზიის რეგიონის მოსახლეობა წყლის რესურსების ნაკლებობის მიმართ განსაკუთრებით დაუცველია. აღსანიშნავია, რომ გასულ საუკუნეში გვალვამ  6 მილიონი სიცოცხლე შეიწირა.

დოქტორ პრიჩარდი აცხადებს, რომ ყინულის დნობამ რეგიონში შესაძლოა დესტაბილიზაცია გამოიწვიოს და 800 ადამიანის სიცოცხლე რისკის ქვეშ დააყენოს.

აზიის მაღალმთიანი რეგიონი, რომელიც ცნობილია, როგორც მესამე პოლუსი, მოიცავს ჰიმალაის, კარაკორამს, პამირს, ჰინდუ კუშს, ტიანშანს, კუნლუნს და ალაის მთებს.

ტერიტორიაზე 95,000 მყინვარი მდებარეობს და პაკისტანის, ავღანეთის, ტაჯიკეთის, თურქმენეთის, უზბეკეთისა და ყირგიზეთის ყოველწლიური მუნიციპალური და ინდუსტრიული საჭიროებების უმეტესობას აკმაყოფილებს.

ნასა მოქალაქეებს კოსმოსურ სადგურზე ერთი თვის გატარების შესაძლებლობას აძლევს. მსურველებს ამისთვის ერთ ღამეში 35 ათასი აშშ დოლარის გადახდა მოუწევთ.

ეს ცვლილება, რომელიც ამერიკის კოსმოსურმა სააგენტომ ორიოდე დღის წინ დააანონსა, ნიშნავს იმას, რომ კოსმოსურ ლაბორატორიაში ტურისტებისა და სხვა კერძო პირების მოგზაურობაზე დაწესებული შეზღუდვები იხსნება და კოსმოსური სადგურსა და ზოგადად კოსმოსში, კომერციული საქმიანობა ფართოვდება.  

ნასა კოსმოსურ სადგურზე წელიწადში ორი კერძო ტურის განხორციელებას გეგმავს, თითოეული მათგანის ხანგრძლივობა 30 დღე იქნება. პირველი მისია კი 2020 წლისთვისაა დაგეგმილი.

რაც შეეხება ხარჯებს, მხოლოდ ფრენის ღირებულება 50 მილიონი დოლარია, ამის გარდა, ვიზიტორებს კვების, კომუნიკაციისა და სხვა ხარჯების გაღებაც მოუწევთ,

„ამ საინტერესო მოგზაურობისთვის ერთ ვიზიტორს ერთ ღამეში დაახლოებთ 35 ათასი აშშ დოლარის გადახდა მოუწევს,“ განაცხადა „ნასას“ მთავარმა ფინანსურმა ოფიცერმა ჯეფ დეუიტმა.

ტრანსპორტირების უზრუნველყოფას Boeing-ი და SpaceX-ი შეეცდებიან.

კოლორადოში მდებარე ლაბორატორია, რომელსაც „ნასა“ აფინანსებს, მთვარეზე რობოტებს გააგზავნის, მათი საშუალებით იქ ტელესკოპებს განათავსებს და ჩვენს გალაქტიკას დააკვირდება.

რადიო ტელესკოპების მთვარის ე.წ. შორ მხარეს განთავსება იმ პროექტების ფარგლებში მოხდება, რომლებსაც  აშშ-ს კოსმოსური სააგენტოს, კერძო კომპანიებისა და სხვა ქვეყნები აწარმოებენ და რომლის საშუალებითაც მომავალი ათწლეულის განმავლობაში  მთვარის ლანდშაფტის გარდაქმნა მოხდება.

„ეს გახლავთ ნადვილად განსხვავებული პროგრამა და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, ის მანქანებისა და ადამიანების ერთად მუშაობას გულისხმობს,“ განაცხადა კოლორადოს უნივერსიტეტის კოსმოსის შესწავლისა და მეცნიერების ქსელის დირექტორმა ჯეკ ბერნსმა.

მომავალი ათწლეულის განმავლობაში ბერნსის გუნდი მთვარის კოსმოსური ხომალდით მთვარის ე.წ. ბნელ მხარეში მთვარემავალს გააგზავნის, რომელიც უხეში და კლდოვანი ზედაპირის გასწვრივ ადამიანების მცირე დახმარების საშუალებით რადიო ტელესკოპების ქსელს განათავსებს. 

ასტრონავტები მთვარემავლის რობოტი „მკლავის“ გაკონტროლებას ორბიტული მთვარის საგუშაგსგან განახორციელებენ, რომელსაც „კარიბჭეს“ უწოდებენ და მას კოსმოსური სააგენტოების კონსორციუმი აშენებს. პლატფორმა მთვარის ზედაპირამდე მისასვლელ და უკან დასაბრუნებელ გზას წარმოადგენს და ასევე პუნქტს, სადაც ღრმა კოსმოსური მისიების დროს საწვავის შევსება იქნება შესაძლებელი.

ახალი მთვარემავალი „ნასას“ კალიფორნიაში მდებარე ლაბორატორიაში ააგეს. ის მთვარის რეგოლითზე – მტვერი, ქვიშა და დამსხვრეული კლდე, რომელიც მის ზედაპირს ფარავს- ფეხსაცმლის ყუთის ზომის ტელესკოპებს განათავსებს .  ხმაურიანი რადიო ჩარევებისა და სინათლის გარეშე, რაც კოსმოსურ დაკვირვებებს აფერხებს, ტელესკოპები კოსმიურ სივრცეს გულმოდგინედ დააკვირდებიან, რაც მჯეცნიერთა განმარტებით, ჩვენი მზის სისტემის ფორმირების შესწავლის კუთხით მნიშვნელოვანი წინგადადგმული ნაბიჯია.

Reuters

საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ასტრონავტები პირველ ხილს მოიყვანენ, რომელიც არც მეტი, არც ნაკლები წიწაკა ჩილი იქნება. როგორც „ნასაში“ აცხადებენ, თუ ყველაფერი გეგმის მიხედვით წავიდა, წიწაკის თესლს კოსმოსურ სადგურზე მიმდინარე წლის ნოემბერში გააგზავნიან.

აღსანიშნავია, რომ ამ შემთხვევაში წითელი წიწაკა გახდება პირველი ხილი, რომელსაც ამერიკელი ასტრონავტები კოსმოსში მოიყვანენ.

„გვსურდა, შეგვერჩია ისეთი სახეობა, რომელიც ძალიან მაღალი არ იზრდება და კონტროლირებულ გარემოში, რომლის გამოყენებაც კოსმოსშია შესაძლებელი, ძალიან პროდუქტიულია,“ განაცხადა „ნასას“ მცენარეთა ფიზიოლოგმა რეი უილერმა.

როგორც ცნობილია, წიწაკა ჩილის ათასობით სახეობა არსებობს, არჩევანი ესპანიოლას სახეობის წიწაკაზე იმის გამო  შეჩერდა, რომ ის მაღალ ამპლიტუდაზე მოდის,  ზრდის მოკლე პერიოდი აქვს და ამასთან, ადვილად  დამტვერვადია. ის მდიდარია ც ვიტამინით, რაც კოსმოსის კვების რეჟიმისთვის აუცილებელია.  

ასტრონავტები და კოსმონავტები მცენარეებს კოსმოსში 1982 წლიდან წარმატებით ზრდიან. პირველი მცენარე – Arabidopsis-ი – კოსმოსში საბჭოთა კოსმოსური ხომალიდს – „სალიუტ 7“-ის ეკიპაჟმა 1982 წელს მოიყვანა.

აღსანიშნავია, რომ რუსი კოსმონავტები საკუთარ კოსმორუ ნაწარმს 2003 წლიდან მიირთმევენ, ამერიკელმა ასტრონავტებმა კი პირველი „კოსმოსური“ სალათის ფურცელი 2015 წელს დააგემოვნეს.

საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე სხვადასხვა ბოსტნეული მოჰყავთ, მათ შორის სალათის ფურცელი, მანგოლდი, ბოლოკი, ჩინური კომბოსტო და ბარდა. უნდა აღინიშნოს, რომ ბარდა ბოტანიკური თვალსაზრისით ხილია და ის რუსებს კოსმოსური სადგურის რუსულ ნაწილში წლებია მოჰყავთ, თუმცა ამერიკელ ასტრონავტებს აქამდე კოსმოსში არანაირი ხილი არ მოუყვანიათ და შესაბამისად, წიწაკა ჩილი გახდება პირველი ხილი, რომელსაც ისინი კოსმოსში გაზრდიან.

მცენარეებს მიკროგრავოტაციის პირობებში გაზრდა საკმაოდ უჭირთ, ვინაიდან მათი ფესვთა სისტემები კომპლექსურია და საორიენტაციოდ დედამიწის გრავიტაციას იყენებენ. თუმცა ასტრონავტებმა სპეციალური ტიპის სინათლისა და სხვა ტექნოლოგიების გამოყენებით საერთაშიროსო კოსმოსურ სადგურზე მცენარეების გაზრდა წარმატებით განახორციელეს და დაეხმარნენ მცენარეებს „ზემო“ და „ქვედა“ გზის გარჩევაში.

2018 წელს საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე დამოუკიდებელი ზრდის სისტემა – The Advanced Plant Habitat-ი გაგზავნეს, რომელიც The Vegetable Production System (Veggie)-თან ერთად ეკიპაჟს ახალი ხილის მოყვანაში დაეხმარება.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ კოსმოსურ სადგუყრზე ხილის მოყვანა „ნასას“ საბოლოო მიზნის განხორციელებისკენ, რომელიც ადამიანის მარსზე გაგზავნას ითვალისწინებს, მნიშვნელოვანი წინგადადგმული ნაბიჯი იქნება. მეცნიერთა შეფასებით, ადამიანს მარსამდე მისასვლელად დაახლეობით 6 თვიდან 1 წლამდე დრო ჭირდება, რომ აღარაფერი ვთქვათ იქ გაჩერებისა და უკან დაბრუნების დროზე, ამიტომ, კოსმოსში ახალი ხილისა და ბოსტნეულის წარმოება და ძალიან მნიშვნელოვანია.

„ჩვენ ვამზადებთ კოსმოსურ ხომალდებს მარსზე ადამიანების გასაგზავნად, თუმცა თუ არ გვქნება საჭმელი გამოსაკვებად, ჩვენი შრომა ამაო იქნება,“ განაცხადა „ნასას“ მეცნიერმა იაკობ ტორესმა.

მელ გრივსის მიზანია შექმნას იოგურტის მსგავსი სასმელი, რომლის დალევის შემდეგაც ბავშვებს ლეიკემია აღარ დაემართებათ.

ეს იდეა შეიძლება უცნაურად ჟღერდეს, რადგან სიმსივნის დამარცხება, როგორც წესი, ბევრად უფრო რთულია ხოლმე. თუმცა, პროფესორ გრივსს სჯერა, რომ ეს მეთოდი ნამდვილად იმუშავებს. მისი სამუშაო გამოცდილების გათვალისწინებით კი, კიბოს მკვლევარები მის იდეებს სერიოზულად უდგებიან.

ლონდონში კიბოს კვლევის ინსტიტუტში გრივსი ბავშვებში ლეიკემიას უკვე 30 წელია სწავლობს. ახალ წელს კი ის საკუთარი კვლევებისთვის რაინდული წოდებით დაჯილდოვდა.

“30 წლის განმავლობაში გამალებით ვმუშაობდი, რომ დამედგინა, თუ რატომ ჩნდება ლეიკემია ბავშვებში. ახლა კი, პირველად, ჩვენ ამ კითხვაზე პასუხი მივიღეთ, რისი საშუალებითაც მის თავიდან აცილებას შევძლებთ”, – აცხადებს გრივსი.

1950-იან წლებში მწვავე ლიმფობლასტური ლეიკემია სასიკვდილო განაჩენი იყო. დღეს კი, შემთხვევების 90% განკურნებით სრულდება, თუმცა მკურნალობა ორაგნიზმისთვის საზიანოა და ის გრძელვადიან გვერდით ეფექტებს იწვევს. ბოლო რამდნეიმე ათწლეულია მეცნიერებმა შეამჩნიეს, რომ დაავადების სიხშირე ევროპასა და დიდ ბრიტანეთში იზრდება – ყოველწლიურად დაახლოებით ერთი პროცენტით.

“ლეიკემიის შემთხვევები განვითარებულ ქვეყნებში ხშირდება, განვითარებადში კი არა”, – აცხადებს ის.

მწვავე ლიმფობლასტური ლეიკემია რამდენიმე თანმიმდევრული პროცესის შედეგად ვითარდება. ეს პროცესი თავდაპირველად გენეტიკური მუტაციით იწყება, რომელიც 20-დან ერთ ბავშვში გვხვდება.

“მუტაცია საშვილოსნოში ხდება. ეს მუტაცია შთამომავლობით არ გადაეცემა, მაგრამ ის ლეიკემიის განვითარების რისკს ზრდის”, – აცხადებს გრივსი.

ლეიკემიის ჩამოსაყალიბებლად კიდევ ერთი ბიოლოგიური პროცესი უნდა წარიმართოს, რომელშიც იმუნური სისტემაა ჩართული. იმისთვის, რომ იმუნურმა სისტემამ წარმატებით იმუშაოს, საჭიროა, რომ ადრეულ ასაკში მას ინფექციებთან ჰქონდეს შეხება. თუ იმუნურ სისტემას ცხოვრების ადრეულ ეტაპზე პათოგენებთან შეხება არ ექნება, მისი ოპტიმალურად ჩამოყალიბება ვერ ხდება, რაც საბოლოოდ პრობლემებს იწვევს.

ეს პრობლემა უფრო და უფრო აქტუალური ხდება, რადგან მშობლები ბავშვებს ისეთ გარემოში ზრდიან, სადაც ანტისეპტიკური ხელსახოცები, ანტიბაქტერიული საპნები და სადეზინფექციო საშუალებები ყოველდღიური ნორმაა. მიწასა და მტვერს კი მხოლოდ და მხოლოდ უარყოფითი სახელი აქვს.

ამასთან ერთად, იკლებს ძუძუთი კვებაც, ხოლო ბავშვებს თანატოლებთან შეხება საკმარისად ხშირად აღარ აქვთ. ეს ყველაფერი ბავშვების პათოგენებთან კონტაქტს ამცირებს. ამას დადებითი გავლენა აქვს, თუმცა არსებობს გვერდითი ეფექტებიც. რადგან პატარა ბავშვებს ინფექციებსა და პათოგენებთან შეხება არ აქვთ, მათი იმუნური სისტემა სწორად ვერ ვითარდება.

“როდესაც ასეთი ბავშვი საბოლოოდ რაიმე ინფექციას აწყდება, მისი მოუმწიფებელი იმუნური სისტემა საფრთხეს ანომალურად პასუხობს, რაც ქრონიკული ანთებით ხასიათდება”, – აცხადებს გრივსი.

ქრონიკული ანთებითი პროცესების შედეგად სისხლი სპეციალური ქიმიური ნივთიერებები, ციტოკინები გამოიყოფა, რაც საბოლოოდ კიდევ ერთ მუტაციას იწვევს, რასაც ლეიკემიამდე მივყავართ.

“ლეიკემიის ჩამოსაყალიბებლად ორი მთავარი პუნქტი უნდა შესრულდეს, პირველი არის საშვილოსნოში მომხდარი მუტაცია, მეორე კი მოუმწიფებელი იმუნური სისტემის გადაჭარბებული პასუხი”, – აცხადებს მეცნიერი.

სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მუტაციის მქონე ბავშვში ქრონიკული ანთება ვითარდება, რომელიც თანამედროვე სტერილური ცხოვრების სტილით არის გამოწვეული, ანთება კი ბავშვს ლეიკემიის მიმართ უფრო მოწყვლადს ხდის. ბავშვში მუცლადყოფნის დროს მომხდარი მუტაციის გამო კი საბოლოოდ სრულფასოვანი დაავადება ვითარდება.

ამის გააზრებით მეცნიერებს ეძლევათ შანსი, რომ ლეიკემია მანამდე შეაჩერონ, სანამ ის დაავადებად ჩამოყალიბდება.

“ჩვენ ჯერ არ ვიცით, როგორ ავირიდოთ თავიდან საშვილოსნოში მომხდარი მუტაცია, თუმცა ჩვენ შეგვიძლია მოვიფიქროთ გზები, რომლითაც იმუნური სისტემის გადაჭარბებულ პასუხს დავბლოკავთ”, – აცხადებს გრივსი.

ამისთვის გრივსმა და მისმა გუნდმა ადამიანის კუჭ-ნაწლავში არსებული ვირუსების, ბაქტერიებისა და მიკრობების შესწავლა დაიწყო. ეს ის ორგანიზმებია, რომლებიც საკვების მონელებაში გვეხმარებიან, გარდა ამისა, მათზე დაყრდნობით შეგვიძლია ვივარაუდოთ, თუ რა პათოგენებთან ჰქონდა შეხება ორგანიზმს საკუთარი სიცოცხლის განმავლობაში.

მაგალითად, განვითარებულ ქვეყნებში, განვითარებად ქვეყნებთან შედარებით, ადამიანების კუჭ-ნაწლავში ბაქტერიების ნაკლები მრავალფეროვნებაა. ამის მიზეზი ისაა, რომ გადამეტებულ სისუფთავეში ცხოვრების გამო, ბავშვობაში ასეთ ადამიანებს ბაქტერიებთან და პათოგენებთან საკმარისი შეხება არ ჰქონიათ.

“ჩვენ უნდა ვიპოვნოთ გზა, რომლითაც ასეთი ადამიანების მიკრობიომის გამდიდრებას შევძლებთ. ასევე უნდა გავარკვიოთ, თუ რომელი ბაქტერიაა იმუნური სისტემის სწორად ჩამოყალიბებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი”- აცხადებს გრივსი.

ამჟამად გრივსი და მისი გუნდი ექსპერიმენტებს თაგვებზე ატარებს, რათა გაარკვიონ, თუ რომელი პათოგენები ახდენენ მათი იმუნური სისტემის ძლიერ სტიმულირებას.

“ჩვენი მიზანია ვიპოვნოთ ექვსი, ან ათი სხვადასხვა სახეობის მიკრობი, რომელიც ბავშვის მიკრობიომს ოპტიმალურად აღადგენს. პატარა ასაკის ბავშვები კი ამ მიკრობებს სპეციალური “კოქტეილის” სახით მიიღებენ. ეს კოქტეილი მარტო ლეიკემიისთვის არ იქნება შექმნილი. დასავლეთში დიაბეტისა და ალერგიების შემთხვევები მუდმივად იმატებს, ამის მიზეზად კი არასწორად განვითარებული იმუნური სისტემა და ზედმეტად “სუფთა” გარემო სახელდება. ასეთმა მიდგომამ შესაძლოა ბავშვები ლეიკემიის გარდა სხვა დაავადებებისგანაც დაიცვან”, – ამბობს მეცნიერი.

წყარო: The Guardian

წყარო : on.ge

NASA-ს ხელმძღვანელმა ჯიმ ბრაიდენშტაინმა CBS-სთან ინტერვიუში ის მიზეზი დაასახელა, რომლის გამოც ამერიკის შეერთებული შტატები მთვარესა და მარსზე ადამიანებისგან შემდგარ მისიას ვერ აგზავნის.

ბრაიდენშტაინის განცხადებით, ამის მიზეზი არასაკმარისი დაფინანსებაა. როგორც მან განაცხადა, პრეზიდენტ დონალდ ტრამპს სურს, რომ აშშ-ის დროშა მთვარეზე დაამაგრონ. მან ხაზი გაუსვა გენდერულ საკითხსაც, რომ ადრე მისიებში ქალები არ იგზავნებოდნენ, დღეს კი მისი თქმით, აშშ-ს ჰყავს კარგი სპეციალისტები და ქალი ასტრონავტები: “ახლა როცა ჩვენ მთვარეზე დავბრუნდებით, ამით დაბრუნდება იქ მთელი ამერიკა. და ვფიქრობ, რომ ეს კარგი მესიჯია”, – განაცხადა ბრაიდენშტაინმა. მან დაადასტურა, რომ 2024 წელს მთვარეზე მისიის დროს პირველ ნაბიჯს დედამიწის თანამგზავრზე ქალი დადგამს. 

მთვარეზე ასტრონავტების გაგზავნის შესახებ განცხადება დონალდ ტრამპს არაერთხელ გაუკეთებია. NASA-ს გამოთვლებით, 2024 წლისთვის ასტრონავტების მთვარეზე გაგზავნა $20- $30 მილიარდი აშშ დოლარი დაჯდება. ტრამპის ადმინისტრაციას თავდაპირველად სურდა, რომ ამერიკელები მთვარეზე 2028 წლისთვის გამგზავრებულიყვნენ, თუმცა მოგვიანებით პროექტის 4 წლით დაჩქარება გადაწყვიტეს. ამიტომ ტრამპმა 2020 წლისთვის NASA-ს ბიუჯეტის $1.6 მილიარდით გაზრდა მოითხოვა.