close

ასტრონომია - კოსმოსი

ასტრონომია - კოსმოსიგამოგონება - ინოვაციასაქართველო

ახალციხელი ახალგაზრდების იდეა, მარსზე ჟანგბადის წარმოქმნის შესახებ, კოსმოსური ჰაკათონის გამარჯვებულია

1-3 დეკემბერს, არასამთავრობო ორგანიზაცია „დემოკრატიის ლაბორატორიის“ ორგანიზებით  გაიმართა პროექტის „კოსმოსური ჰაკათონის“ ფინალი. კონკურსში მონაწილეობა 18-დან 25 წლამდე ახალგაზრდებს შეეძლოთ მთელი ქვეყნის მასშტაბით, ხოლო რაც შეეხება ჰაკათონის მთავარ თემას, ეს გახლდათ  მარსის კოლონიზაცია და მონაწილე გუნდებს სწორედ ამ საკითხის შესახებ უნდა შეემუშავებიინათ იდეები. ფინალში გასული 14 საუკეთესო გუნდიდან, გამარჯვება ორ ახალციხელ ახალგაზრდის  – დავით ხუციშვილსა და სალომე თათოშვილის გუნდს სახელად – „ყველგან ყოველთვის“ ხვდა წილად, მეგობრებმა თავად გვიამბეს საკუთარი წარმატების შესახებ.

დავით ხუციშვილი და სალომე თათიშვილი 18 წლის ახალგაზრდები არიან,  დავითი სან დიეგოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის  ქიმია/ბიოქიმიის ფაკულტეტის სტუდენტია, ხოლო სალომე ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ეუფლება სამედიცინო განათლებას, შესაბამისად, აღნიშნავენ, რომ მათთვის სამეცნიერო მიღწევები მეტად მნიშვნელოვანი და კარგი გამოწვევაა, სწორედ ამიტომ გადაწყვიტეს მონაწილეობა მიეღოთ ჰაკათონში, რომელში მონაწილე 30 გუნდიდან გამარჯვება სწორედ მათ პროექტს – „ციანოცირკულაციას“  ხვდა წილად, პროექტმა უდიდესი მოწონება დაიმსახურა ჟიურის ერთ-ერთი წევრის, ყოფილი ასტრონავტი ქალის – ჰაიდი ფაიფერისგანაც.

„ციანოცირკულაციის“ გზით მეგობრებმა გადაწყვიტეს მარსზე ჟანგბადის წარმოქმნა, უპირველეს ყოვლისა, საჭირო მექანიზმის შესაქმნელად, მათ ულტრაიისფერი გამოსხივებისგან დამცავი მინა და მზის პანელები გამოიყენეს, რომელიც აგროვებს ენერგიას ბატარეაში, რომელიც გარდაიქმნება სინათლის ენერგიად, რაც ციანობაქტერიას საშუალებას აძლევს წარმოქმნას ჟანგბადი. „ციანობაქტერიებას სჭირდება ორგანული და არაორგანული ნივთიერებებით მდიდარი ნიადაგი, ამისათვის ჩვენ გამოვიყენებთ მარსის გრუნტოვან ნიადაგსა და დამატებით ფეკალიებს, რადგან ადამიანის ექსკრემენტები შეიცავენ წყალსა და მინერალებს, რაც სრულიად საკმარისია ციანობაქტერიების ცხოველქმედებისთვის“ – აღნიშნავს დავითი.

 გასათვალისწინებელია ის ფაქტიც, რომ ბიოლოგიურად ადამიანის ფეკალიები შეიცავს სხვადასხვა სახის ბაქტერიას, ისინი ციანობაქტერიებისთვის კონკურენტებს წარმოადგენენ, ამიტომ სანამ ექსკრემენტები ჰერმენტულ გარემოში გადმოინაცვლებენ, მეგობრებმა გადაწყვიტეს, წინაღობის სახით მათთვის დაეხვედრებინათ პირდაპირი ულტრაიისფერი სხივები და მარსის დაბალი ტემპერატურა, რის შედეგადაც მოხდება მშრალი მოყინვა,  სწორედ ამ პროცედურის შემდგეგ შეაღწევს გადამუშავებული ფეკალიები აღნიშნულ სისტემაში. „ჟანგბადის მიღების შემდეგ აუცილებელია მისი კონტროლი ჩვენს დახურულ სისტემაში, ამისათვის  შევქმენით საათი, რომლეშიც არის ჩაშენებული მექანიზმი, ის ზომავს სისხლში O2 ის რაოდენობას და მულტიფუნქციურია, მას აგრეთვე აქვს ტემპერატურის, ტენიანობის და პულსის საზომი სენსორები. ყოველივე ზემოთხსნებულიდან გამომდინარე, ჩვენ შეგვიძლია არა მარტო ჟანგბადის, სინათლის ენერგიისა და ნიადაგის წარმოქმნა, არამედ მათი კომპაქტური საათის მეშვეობით კონტროლიც.“

აღსანიშნავია ისიც, რომ მეგობრებისთვის ეს გამარჯვება პირველი არ არის, მათ პროექტის „შენი ხმა ჩვენი მომავალის“ პირველი ადგილიც დაიმსახურეს და ხუთდღიანი ვიზიტი ჰქონდათ რომში,  ამჯერად კი, „თი ბი სი ბანკის“ ხელშეწყობით, ისინი ნიდერლანდებში გაემგზავრებიან ევროპის კოსმოსური სააგენტოს მუზეუმის, „Space Expo-ს“ სანახავად და შეძლებენ რამდენიმე დაუვიწყარი დღის გატარებას.  სამომავლო გეგმებს რაც შეეხება, გუნდი კიდევ უფრო აქტიურად აპირებს არჩეული გზის გაგრძელებას და ახალგაზრდებში სამეცნიერო სფეროს პოპულარიზებას.

 

მასალა მოამზადა: თამარ დევდარიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიმსოფლიო

ტრამპი: ,,მალე ამერიკელები მთვარეზე დაბრუნდებიან და მარსზე გაემგზავრებიან”

იმ დროს, როდესაც ჩინეთი ამბიციურ მთვარის პროგრამაზე მუშაობს, პრეზიდენტი დონალდ ტრამპი პირობას დებს, რომ ამერიკის შეერთებული შტატები კოსმოსის კვლევის ლიდერი გახდება, ვინაიდან მან ამერიკელების მთვარეზე დაბრუნების პროცესი დაიწყო.

,,ჩვენ ვართ ლიდერი ქვეყანა და ვაპირებთ, რომ ლიდერად დავრჩეთ, ვაპირებთ, რომ ჩვენი ლიდერობა რამდენჯერმე გავზარდოთ”, – განაცხადა ტრამპმა ,,Space Policy Directive 1” -ზე ხელმოწერისას. ეს გახლავთ პროგრამა, რომლის ფარგლებშიც დაგეგმილია მთვარეზე მისიის გაგზავნის საფუძველის ჩაყრა.

,,ამჯერად, ჩვენ არა მარტო ჩვენს დროშას ავაფრიალებთ და კვალს დავტოვებთ, არამედ მარსზე, და ალბათ სხვა უამრავ სამყაროშიც, მომავალ მისიებსაც ჩავუყრით საფუძველს,” – განაცხადა ტრამპმა.

ტრამპის მტკიცებით, ის უდიდეს ნაბიჯს დგამს იმისათვის, რომ ამერიკამ კოსმოსში ღირსეული ადგილი დაიბრუნოს. ,,კოსმოსს უამრავი თვალსაზრისით დიდი სამსახურის გაწევა შეუძლია, მათ შორის, სამხედრო თვალსაზრისითაც,” – აღნიშნა ამერიკის პრეზიდენტმა.

ივნისში ჩინეთის ოფიციალურმა წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ ქვეყანა რომ ადამიანის მთვარეზე გასაგზავნად ,,წინასწარ” მოსამზადებელ სამუშაოებს ახორციელებდა.

წყარო: www.reuters.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიმსოფლიოსოფლის მეურნეობა

მეცნიერები არაბთა გაერთიანებული საამიროებიდან მარსზე ფინიკის პალმების და მარწყვის ბაღის გაშენებას აპირებენ

წითელმა პლანეტამ არაბეთის გაერთიანებული ემირატების მეცნიერებს ახალი იდეეები გაუჩინა. მიზეზი მისი უდაბნოსთან მიმსგავსებაა. ისინი იქ პალმებისა და მარწყვის გაშენებას გეგმავენ.

,,იდეა არაბეთის გაერთიანებული კოსმოსური სააგენტოს სტრატეგიული სააგენტოს ხელმძღვანელმა – რაშიდ ალ-ზაადი განაცხადა”, – წერს უცხოური მედია. მისი აზრით, მარსის ნიადაგი უდაბნოს ჰგავს, ამიტომ, პროექტის ფარგლებში, დაგეგმილია, ერთი მხრივ, ფინიკის პალმის, მეორე მხრივ კი – მარწყვის, პომიდორისა და სალათის ფოთოლის გაშენება.

მედიის ცნობით, პროექტის განსახორციელებლად უკვე გამოყო 5,5 მლრდ დოლარი.

მასალა მოამზადა: ციცი კიკვიძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიგანათლებასაქართველო

NASA-ს ასტრონავტმა ქართველ მფრინავს ჯილდო გადასცა ,,ქალთა ლიდერობისა და მამაცობისთვის”

საქართველოში მყოფმა NASA-ს ასტრონავტმა – ჰაიდი ფაიფერმა ავიაციის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულს – ნადია ბენკლიანს გადასცა სერტიფიკატი და ჯილდო ,,ქალთა ლიდერობისა და მამაცობისთვის”. 

გარდა ამისა, ასტრონავტი უნივერსიტეტის სტუდენტებს შეხვდა და თავისი გამოცდილებაც გაუზიარა.

ჰაიდი ფაიფერმა 27 დღის განმავლობაში იცხოვრა და იმუშავა კოსმოსში. ის აშშ-ის საზღვაო ფლოტის კაპიტანი და ნასას ასტრონავტია. ის ნასას 1993 წელს შეუერთდა და საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურში სამუშაოდ 2006 წელს კოსმოსურ ხომალდ ,,ატლანტისით”, ხოლო 2008 წელს ხომალდ ენდევორით გაფრინდა კოსმოსში.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიკვლევები

მეცნიერები: ,,ნეპტუნსა და ურანზე ალმასების წვიმა მოდის”

ასტრონავტები ვარაუდობენ, რომ ნეპტუნსა და ურანზე ალმასების წვიმები მოდის, ამ პლანეტებზე ნარშირბადის არსებული მარაგის გამო.

ამის შესახებ პორტალი “Science Friday” წერს. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ამ გიგანტპლანეტებზე მეთანი ჭექა-ქუხილის ზეგავლენით ნარშირბადად გადაიქცევა, რომლის ვარდნის დროსაც გრაფიტი წარმოიქმნება, ეს კი – შემდეგ ალმასად ყალიბდება.

ასეთი მოვლენის გამო, მეცნიერები სატურნზე კასინის 13-წლიანი მისიის შემდეგ, ახალ მისიას, სავარაუდოდ, ამ პლანეტებზე განათავსებენ.

 

მასალა მოამზადა:  ციცი კიკვაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიმსოფლიო

რუსეთი ახალ კოსმოსურ თანამგზავრს ვერ უკავშირდება

რუსეთის კოსმოსური სააგენტო ,,როსკოსმოსი” აცხადებს, რომ ახლად გაშვებულ ამინდის თანამგზავრთან კავშირი დაკარგა.

,,Meteor-M” სამშაბათს დილით რუსეთის კოსმოდრომ ,,ვოსტოჩნიდან” გაუშვეს.

სააგენტოს ინფორმაციით, თანამგზავრს სასურველ ორბიტამდე არ მიუღწევია და მასთან კონტაქტის დამყარება ვერ მოხერხდა.

მოსკოვის დროით 08:41 საათზე კოსმოდრომ ,,ვოსტოჩნიდან” ,,Meteor-M”-თან ერთად კიდევ 18 თანამგზავრი გაუშვეს. სასურველ ორბიტამდე მისაღწევად მას 5 საათი უნდა დასჭირვებოდა.

თანამგზავრები რუსეთის, ნორვეგიის, აშშ-ს, იაპონიის, კანადისა და გერმანიის სამეცნიერო, კვლევითი და კომერციული კომპანიების საკუთრებაა.

 ,,ვოსტოჩნი” რაკეტის გასაშვები პირველი სამოქალაქო კოსმოდრომია რუსეთის ტერიტორიაზე, რომლის მიზანი ბაიკონურის კოსმოდრომის ჩანაცვლოებაა, რომელსაც რუსეთი ყაზახეთიდან ქირაობს.

,,ვოსტოჩნის” კოსმოდრომიდან პირველი რაკეტა შარშან აპრილში გაუშვეს.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამატ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიდედამიწაკვლევები

დედამიწა ანტიმატერიის დიდ დარტმას განიცდის, მეცნიერები მიზეზს იკვლევენ 

მაღალი სისწრაფის კოსმოსური სხივების ფონზე, რომელიც კოსმოსის სიღრმიდან გვაწვიმს, არსებობს ანტიმატერიული ნაწილაკები, რომელსაც პოზიტრონებს უწოდებენ.

ასტრონომები მიიჩნევენ, რომ დედამიწაზე ეს  ,,ანტიელექტრონების”  „წვიმა“  პულსარების გამო ხდება, თუმცა არსებობს ერთი გაურკვევლობა: ამ ნაწილაკების რაოდენობა გაცილებით მეტია, ვიდრე უნდა იყოს.  ახალი კვლევის წყალობით, მეცნიერებმა შესაძლოა ამ კითხვაზე საბოლოო პასუხი მიიღონ.

კოსმოსური სხივები წარმოუდგენლად სწრაფ ნაწილაკებს წარმოადგენენ, რადგან ისინი კოსმოსიდან მაღალი ენერგიით ცვივა. პოზიტრონები ამ სუპერ სწრაფი ნაწილაკების ძალიან მცირე პროცენტს შეადგენენ,  მაგრამ დანამდვილებით არავინ იცის, საიდან, ან როგორ ჩნდებიან ისინი.

2008 წელს დედამიწის ორბიტაზე, PAMELA- ზე, ჩატარებულმა გამოკვლევამ აჩვენა, რომ ჩვენი კოსმოსის კუთხეს იმაზე უფრო მაღალი ენერგიის პოზიტრონები აღწევდნენ, ვიდრე მოსალოდნელი იყო.

საერთაშორისო მკვლევარების დიდმა ჯგუფმა გაანალიზა მექსიკაში მდებარე მაღალი სიმაღლის წყლის ჩერენკოვის (HAWC) ობსერვატორიაში ბოლო დროს ჩატარებული გაზომვები, რათა გამოეკვლიათ ჰიპოთეზა, რომ ჭარბი ანტიმატერიის გაფანტვა  შესაძლებელია  მძლავრი ობიექტებით, რომელსაც პულსარებს უწოდებენ.

პულსარი – ეს არის ნეიტრონული ვარსკვლავის ტიპი, აფეთქებული ვარსკვლავის ნარჩენი, რომელიც ძალიან სწრაფად ბრუნავს, ის წამში ასეულობით ბრუნს აკეთებს. ირგვლივ არსებულ მტვერსა და  გაზებთან ერთად პულსარი მოქმედებს ისე, როგორც ნაწილაკის აქსელერატორი, ანადგურებს ნაწილაკებს და ენერგიისგან ახალ მატერიას  წარმოქმნის.  

ამის ფონზე კი, შესაძლოა, ელექტრონები და მათი  „ანტიმატერიული“ ტყუპები წარმოიქმნან, რომლებიც შეჯახების შედეგად წარმოქმნილი შოკის ტალღებისგან ქრებიან.

ეს ის, რაც თეორიის მიხედვით ხდება.

ასე რომ, როდესაც ცოტა ხნის წილ HAWC-ის ობსერვატორიაში პულსარების რამდენიმე სრულყოფილი კანდიდატი აღმოაჩინეს, ეს მეცნიერებისთვის ჰიპოთეზის დატესტვის საუკეთესო შესაძლებლობად იქცა.

 ,,HAWC- ის ობსერვატორიის დეტექტორებმა გამა რადიაცია დააფიქსირა, რომელიც პულსარების მიერ წარმოქნილი და აჩქარებული ელექტრონების გარკვეული ჯგუფის მიერ გამოიყოფა,“ – აცხადებს პოლონეთის მეცნიერებათა აკადემიის ფიზიკოსი ფრანცისკო სენსა გრეუსი.

,,არსებობს კითხვა: არსებობს თუ არა ამ ელექტრონების საკმარისი რაოდენობა იმისათვის, რომ შემდგომში პოზიტრონების სწორი რაოდენობა წარმოიშვას?“ პასუხი არის – არა.

17-თვიანი კვლევის შემდეგ მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ პულსარები პასუხისმგებელი იყვნენ ზედმეტად მაღალი ენერგიის პოზიტრონების წარმოქმნის პროცესში, თუმცა გამოსახულება ძალიან პატარა იყო იმისათვის, რომ ყველაფერი ეს აეხსნათ.

„იმის გამო, რომ ჩვენამდე მომავალი მაღალი ენერგიის პოზიტრონების წარმოქმნაში პულსარების მონაწილეობა ძალიან მოკრძალებული ახსნაა, სხვა განმარტებები უფრო მეტად გამოიყენება,“– აცხადებს პოლონეთის აკადემიის ბირთვული ფიზიკის ინსტიტუტის მკვლევარი საბრინა კასანოვა.

ერთ-ერთი ასეთი განმარტება გულისხმობს მასიური ბნელი მატერიის ნაწილაკების განადგურებას.

ეს მეტად მიმზიდველი იდეაა, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც გვაძლევს გზას, ნათელი მოვფინოთ ჩრდილოვან მასალას, რომელიც ჩვენი სამყაროს მასის მეოთხედს შეადგენს და საბოლოოდ, მისი სხვა თვისებების გაგება დავიწყოთ.

მაგრამ მნიშვნელოვანია, გვახსოვდეს, რომ ერთი ჰიპოთეზის გარდაცვალება არ შეიძლება მეორის პირდაპირი მტკიცებულება გახდეს.

მუქი მატერიისა და საკითხზე და ექსტრასწრაფი პოზიტრონების საიდუმლო ჯერ-ჯერობით კვლავ საიდუმლოდ რჩება, რომლის ახსნას დრო და დაკვირვება სჭირდება.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიეს საინტერესოაკვლევები

დედამიწის ზომისა პლანეტა, რომელზეც შესაძლოა სიცოცხლე არსებობს, თანდათან გვიახლოვდება

მეცნიერებმა ახალი პლანეტა – Ross 128b აღმოაჩინეს. ის წითელი ვარსკვლავის გარშემო ორბიტაზე მოძრაობს და დედამიწისგან 11 სინათლის წლითაა დაშორებული. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ თანამედროვე ტექნოლოგიით იქამდე მისვლას დაახლოებით 141,000 წელი დასჭირდება.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ დედამიწის ზომისა და დედამიწის ზედაპირის ტემპერატურის მსგავსი პლანეტა შესაძლოა სიცოცხლისთვის ხელსაყრელი ადგილი იყოს.

მიუხედავად იმისა, რომ ამჟამად დედამიწასა Ross 128b-ს შორის მანძილი 11 სინათლის წელია, პლანეტა ჩვენკენ მოემართება და დაახლოებით 79,000 წელიწადში დედამიწის უახლოესი მეზობელი ეგზოპლანეტა გახდება. ეს დრო კოსმოსური თვალსაზრისით, ერთი თვალის დახამხამებაა.

ევროპის სამხრეთული ობსერვატორიის მაღალი სიზუსტის რადიალური სიჩქარის პლანეტის მძებნელის (HARPS) ასტრონომებმა აღმოაჩინეს, რომ წითელი ჯუჯა ვარსკვლავს,  Ross 128-ს 9,9 დღეში ერთხელ გარს მცირე მასის ეგზოპლანეტა უვლის. 

რატომ არაა იგი სიცოცხლისთვის ზედმეტად ცხელი? იმიტომ, რომ როს 128 ცივი, მკრთალი წითელი ჯუჯა ვარსკვლავია. გამოყოფს გაცილებით ცოტა რადიაციას, ვიდრე ჩვენი ყვითელი მზე. შესაბამისად, როს 128 b დედამიწაზე 1,38-ჯერ მეტ რადიაციას იღებს. მისი ტემპერატურის ეკვილიბრიმი შეფასებულია -60 — 20 გრადუს ცელსიუსს შორის.

ამოფრქვევების თვალსაზრისით, ეს ვარსკვლავი გაცილებით მშვიდია, ვიდრე სხვა წითელი ჯუჯები, მაგალითად, პროქსიმა კენტავრი — წითელი ჯუჯა, რომლის გარშემოც მოძრაობს ჩვენი უახლოესი მეზობელი ეგზოპლანეტა პროქსიმა b. აქედან გამომდინარე, როს 128 b, სავარაუდოდ, გაცილებით მეტად სტაბილურია.

წითელი ჯუჯები ერთ-ერთი ყველაზე ცივი, მკრთალი და ყველაზე მეტად გავრცელებული ვარსკვლავებია სამყაროში. შესაბამისად, არაჩვეულებრივი სამიზნეებია ეგზოპლანეტათა საძებნელად.

ბევრი წითელი ჯუჯა, მათ შორის პროქსიმა კენტავრიც, გამოაფრქვევს დიდ ალებს, რომლებიც ვარსკვლავის გარშემო მოძრავ პლანეტებს მომაკვდინებელ ულტრაიისფერ და რენტგენული გამოსხივების საბურველში ახვევს. თუმცა, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, როს 128 გაცილებით მშვიდი ვარსკვლავია და შესაბამისად, მისი პლანეტები შეიძლება ჩვენთან უახლოესი კომფორტული ადგილი იყოს სიცოცხლისათვის.

ეს ყველაფერი მკვლევრებმა დაადგინეს პლანეტათა გამოვლენის რადიალური სიჩქარის მეთოდით, რომელიც განსხვავდება ჩვენ მიერ ხშირად გაგონილი ტრანზიტის მეთოდისგან. შედეგად, დასტურდება, რომ მას ჯერ კიდევ ძალიან დიდი პოტენციალი აქვს ეგზოპლანეტათა აღმოსაჩენად.

ეგზოპლანეტებზე ნადირობისათვის, ყველაზე ხშირად ტრანზიტის მეთოდს იყენებენ. ამ დროს, ეგზოპლანეტის არსებობას ადგენენ მისი ჩავლით დედავარსკვლავის წინ. როდესაც პლანეტა ჩვენს ტელესკოპსა და თავის მასპინძელ ვარსკვლავს შორის ჩაივლის, ვარსკვლავის შუქი ოდნავ ბნელდება.

სწორედ ამ გზით ნადირობს ეგზოპლანეტებზე კეპლერის კოსმოსური ტელესკოპი, რომელმაც უკვე აღმოაჩინა 2337 დადასტურებული ეგზოპლანეტა. აქედან გამომდინარე, თუ გავითვალისწინებთ ამ ციფრებს, ეს მეთოდი ყველაზე პროდუქტიულია ეგზოპლანეტების აღმოსაჩენად.

თუმცა, ტრანზიტის მეთოდს თან ახლავს ერთი მნიშვნელოვანი სისუსტე. იგი მოითხოვს, რომ პლანეტის ორბიტა განთავსებული იყოს ისე, რომ მან ვარსკვლავსა და ტელესკოპს შორის გაიაროს.

იმ ეგზოპლანეტების აღმოსაჩენად, რომლებიც ასე არ არიან განლაგებული, იდეალურია დედავარსკვლავის რადიალური სიჩქარის მეთოდის გამოყენება.

არსებითად, როცა პლანეტა ვარსკვლავის გარშემო მოძრაობს, ვარდკვლავი ადგილზე ფიქსირებული არ რჩება. პლანეტა ძალიან უმნიშვნელო გრავიტაციული ძალით ძაბავს დედავარსკვლავს, რაც განაპირობებს მის მოძრაობას მცირე წრეზე ან ელიფსზე.

ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ვარსკვლავის დაშორება დედამიწიდან უმნიშვნელოდ იცვლება და როდესაც ასე ხდება, იცვლება მისი სინათლის სპექტრიც. როდესაც ის დედამიწასთან უფრო ახლოსაა, ოდნავ მოლურჯოა; როდესაც შედარებით შორსაა, ოდნავ მოწითალო ხდება. ამას დოპლერის წანაცვლებას უწოდებენ და სწორედ ისაა, რასაც რადიალური სიჩქარის მეთოდი ზომავს.

„პირველი ეგზოპლანეტის აღმოჩენა მზის მსგავსი ვარსკვლავის გარშემო (51 პეგასი b), უზარმაზარი სიურპრიზი იყო, რადგან სრულიად მოულოდნელი იყო თავისი ვარსკვლავის გარშემო ასეთი მანძილიდან მოძრავი ასეთი პლანეტის პოვნა. ამის მსგავსად, იქნებ როს 128 b-ის ატმოსფეროში ვიპოვოთ სახესხვაობები, რომლებიც იმისაგან ნამდვილად განსხვავებული ბიომარკერებია, რაც დედამიწის შემთხვევაში გვაქვს; შესაბამისად, კვლევას ვაგრძელებთ,“ – აცხადებენ მეცნიერები.

 

წყარო: http://www.dailymail.co.uk

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

 

 

 

 

 

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიკვლევები

ბიოლოგებმა დაადგინეს, რამდენ ხანსაა შესაძლებელი მარსზე სიცოცხლის შენარჩუნება

მარსი საცხოვრებლად არცთუ ისე უსაფრთხო ადგილია. მის ზედაპირზე საშუალო ტემპერატურა ზაფხულში 63°C (-82°F) -ია, ხოლო ზამთარში ტემპერატურა შესაძლოა -143°C (-226°F) გრადუსამდეც კი დაეცეს.
წითელი პლანეტის ატმოსფერული წნევა დედამიწაზე არსებული წნევის ნახევარს შეადგენს, ხოლო ზედაპირი რადიაციის მნიშვნელოვან ზეგავლენას განიცდის.
აქამდე არავინ იცოდა, შეეძლოთ თუ არა მიკროორგანიზმებს ამ ექსტრემალურ გარემოში გადარჩენა. თუმცა, ლომონოსოვის მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის (LMSU) მკვლევართა გუნდის მიერ ჩატარებული ახალი კვლევის წყალობით, მეცნიერებმა შეძლეს იმის დადგენა, თუ რა პირობების ატანა შეუძლიათ მიკროორგანიზმებს პლანეტაზე.
მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ამ კვლევამ შესაძლოა, მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს მზის სისტემაში, ან მის მიღმა, სიცოცხლის მოძიების პროცესში.
მკვლევერებმა ჩაატარეს ტესტები, სადაც იმიტურებული მარსის რეგოლიტში შემავალ მიკროორგანიზმებზე განახორციელეს რადიაციული დასხივება.

იმიტირებული რეგოლიტი შედგებოდა დანალექი ქანებისგან, რომელიც შეიცავდა პუმფატროს, რომლებიც შემდგომ დაბალი ტემპერატურისა და დაბალი წნევის პირობებს ექვემდებარებოდნენ.
ჩვენ ვსწავლდით მაღალი დოზის გამა გამოსხივების (100 კილო გრეი) ზეგავლენას პროკარიოტების სიცოცხლისუნარიანობაზე. მანამდე ჩატარებულ კვლევებში პროკარიოტები 80 კილო გრეიზე მაღალი გამოსხივების პირობებში ვერ ცოცხლობდნენ,“ – აცხადებენ კვლევის ავტორები.
მათი ინფორმაციით, კვლევის შედეგები მარსის რეგოლიტში სიცოცხლისუნარიანი მიკროორგანიზმების ხანგრძლივი კრიოგენის შენარჩუნების შესაძლებლობაზე მიანიშნებს.
მარსის ზედაპირზე მაიონებელი გამოსხივების ინტენსივობა წელიწადში 0.05-0.076 კილო გრეია და სიღრმესთან ერთად მცირდება.
მარსის რეგოლიტში რადიაციის ინტენსივობის გათვალისწინებით, მიღებული მონაცემები იძლევა იმის თქმის შესაძლებლობას, რომ ჰიპოთეტური მარსის ეკოსისტემები შესაძლოა დაცული იყოს ანაბიურ მდგომარეობაში, რეკოლიტის ზედაპირის ფენაში (UV სხივებისგან დაცული) მინიმუმ 1,3 მილიონი წლის განმავლობაში, არანაკლებ 3.3 მილიონი წლის განმავლობაში 2 მეტრის სიღრმეზე და მინიმუმ 20 მილიონი წლის განმავლობაში 5 მეტრის სიღრმეზე.
მიღებული მონაცემების მიღება შეიძლება გამოყენებულ იქნას აგრეთვე მზის სისტემის სხვა ობიექტებზე და გარე სამყაროსთან მცირე ზომის ორგანოებში ეფექტური მიკროორგანიზმების გამოვლენის შესაძლებლობის შესაფასებლად.
აღნიშნული კვლევა მნიშვნელოვანია სამეცნიერო სფეროსთვის. ერთის მხრივ, ავტორებმა შეეძლეს პირველად დაემტიკებინათ, რომ პროკარიოტეს ბაქტერიას შეუძლია 80 კილო გრეიზე მეტი გამოსხივების პირობებში გადარჩენა შეუძლია, რაც ადრე შეუძლებელად მიიჩნეოდა.
მათ ასევე აჩვენეს, რომ მიუხედავად მკაცრი პირობებისა, შესაძლებელია, მიკროორგანიზმები მარსზე ამჟამადაც ცოცხლობდნენ და შენარჩუნებული იყვნენ მის პერმაფროსტსა და ნიადაგში.
კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ მნიშვნელობა აქვს როგორც ატმოსფეროსგარეშე, ასევე კოსმოსურ ფაქტორებს როდესაც განვიხილავთ იმას, თუ სად და რა პირობებში ცხოვრობენ ცოცხალი ორგანიზმები.
და ბოლოს, ამ კვლევამ გააკეთა ის, რაც მანამდე ჩატარებულ კვლევებს არ გაუკეთებია, რომელიც განსაზღვრავს მარსზე მიკროორგანიზმების გამოსხივების რეზისტენტობის ფარგლებს – კერძოდ, რეგოლიტსა და სხვადასხვა სიღრმეზე.
მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ ეს ინფორმაცია ფასდაუდებელი იქნება მომავალი მისიებისთვის მარსსა და მზის სისტემის სხვა ადგილებში და, შესაძლოა, ეგზოპლანეტების შესწავლისთვისაც. ის ასევე მეცნიერებს დაეხმარება იმის გაგებაში, თუ რომელი ლოკაციები აიცილონ თავიდან ისე, რომ ბუნებრივი ეკოსისტემების დაბინძურება არ მოხდეს.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიდედამიწატექნოლოგიებიფიზიკა

ჰოკინგი: ,,დედამიწას განადგურება ემუქრება, მისი ალტერნატივა ალფა კენტავრია”

 ,,კაცობრიობა უახლოეს 600 წელიწადში დედამიწას გაანადგურებს,”- ამს შესახებ ცნობილმა პროფესორმა – სტივენ ჰოკინგმა პეკინში გამართულ ,,Tencent WE Summit-ზე“ განაცხადა.

ცნობილი ფიზიკოსი მიიჩნევს, რომ მოსახლეობის რაოდენობის ზრდა და ენერგიაზე გაზრდილი მოითხოვნა კატასტროფას გამოიწვევს და დედამიწა ავარვარებულ ცეცხლოვან ბურთად გადაიქცევა.

ჰოკინგის თქმით, კაცობრიობამ უნდა დაიწყოს დედამიწის ალტერნატივის ძებნა. ფიზიკოსი მიიჩნევს, რომ ამ თვალსაზრისით საუკეთესო კანდიდატია ,,ალფა კენტავრი“.

ბრიტანელი კოსმოლოგი, რომელსაც 21 წლის ასაკში მოტონეირონის დიაგნოზი დაუსვეს, Breakthrough Starshot-ის პროექტს უჭერს მხარს. პროექტის მიზანი ალფა კენტავრიზე ნანოკრაფტის გაგზავნაა.

,,ამ ინოვაციის იდეა იმაში მდგომარეობს, რომ ჩვენ გვექნება სისტემა, რომლითაც შესაძლებელი იქნება მარსზე საათზე ნაკლებ დროში, პლუტონზე რამდენიმე დღეში, ალფა კენტავრიზე კი 20 წელიწადში მისვლა. 

ალფა კენტავრის ვარსკვლავი დედამიწიდან 25 ტრილიონი მილით (4.37  სინათლის წლითაა) დაშორებული. თანამედროვე უსწრაფეს კოსმოსურ ხომალდს იქამდე მისაღწევად დაახლოებით 30,000 წელი დასჭირდება.

ასტრონომები მიიჩნევენ, რომ ალფა კენტავრის სამვარსკვლავიან სისტემაში დედამიწის მსგავსი პლანეტის არსებობის შესაძლებლობაა.

სტივენ ჰოკინგს სხვადასხვა შინაარსის გამაფრთხილებელი განცხადება არაერთხელ გაუკეთებია. ლისაბონში გამართულ სამიტზე – 2017 Web Summit-ი, რომელსაც სხვადასხვა ქვეყნის 60 000-მდე წარმომადგენელი ესწრებოდა, ჰოკინგმა განაცხადა, რომ კაცობრიობა უნდა მოემზადოს იმისთვის, რომ ხელოვნური ინტელექტის დაძლევა მოახერხოს, რათა შეწყდეს რობოტების მიერ ადამიანების ჩანაცვლება. თუმცა, ფიზიკოსი ხელოვნური ინტელექტის დადებით მხარეებსაც არ უარყოფს და აცხადებს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ხელოვნური ინტელექტი საფრთხეს უქმნის მილიონობით სამუშაო ადგილს, მისი გამოყენება ასევე მსოფლიოს კეთილდღეობისთვისაცაა შესაძლებელი, მაგალითად: სხვადასხვა დაავადებისა და სიღარიბის წინააღმდეგ საბრძოლველად.

ჰოკინგის თქმით, რომ ყველამ უნდა მიიღოს მონაწილეობა იმაში, რომ თანამედროვე და მომავალი თაობა მეცნიერების შესწავლაში სრულად ჩაერთოს.

,,ვიმედოვნებთ, რომ ეს კაცობრიობისთვის უკეთესი სამყაროს შექმნას შეუწყობს ხელს,” – აცხადებს ჰოკინგი.

წყარო:  Dailymail

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

სრულად ნახვა
1 42 43 44 45 46 54
Page 44 of 54