close

ეკოლოგია

გეოგრაფიაეკოლოგია

რა არის გლობალური დათბობა?

5.07K views on

ხშირად გსმენიათ ტერმინი ,,გლობალური დათბობა” და ის, რომ იგი სავალალო შედეგების მომტანია, თუმცა, არ იცით, რას ნიშნავს  იგი? მაშინ ,,დოქტრინა” სწორედ თქვენ გთავაზობთ მის განმარტებას:

გლობალური დათბობა დედამიწის ატმოსფეროს მიწისპირა ფენის და მსოფლიო ოკეანის წლიური ტემპერატურია სწრაფი ზრდის პროცესია. ატმოსფეროს საშუალო ტემპერატურა დედამიწის ზედაპირზე ბოლო საუკუნის განმავლობაში ო.74-0.18 გრადუსით გაიზარდა. ატმოსფეროს საშუალო ტემპერატურის შემდგომი ზრდა გამოიწვევს ზღვის დონის აწევას, გაიზრდება კატასტროფული კლიმატური  მოვლენების სიხშირე და სიძლიერე, შეიცვლება ნალექების რაოდენობა და განაწილება, შემცირდება მყვინვარების ფართობები, გადაშენდება ცოცხალი ორგანიზმების ზოგიერთი სახელობა, გაიზრდება დაავადებათა რიცხვი და ა.შ.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქიტექტურა/დიზაინიეკოლოგია

ინოვაციური თვითმწმენდი 3Dცათამბჯენი  გარემომცველ ჰაერს ასუფთავებს

1.76K views on

მატერიალურ მეცნიერებათა კომპანია ,,Arconic-მა” ცათამბჯენი დააპროექტა, რომელიც თვითმწმენდი 3D ნაბეჭდი მასალისგანაა დამზადებული. მასალას ცათამბჯენის გარემომცველი ჰაერის სმოგისგან გაწმენდაც შეუძლია.

,,Arconic-ის” მეცნიერები ფუტურისტებტან ერთად მუშაობენ იმის დასადგენად, თუ როგორი არქიტექტურა და ტექნოლოგია იქნება საჭირო მომავალი რამდენიმე ათეული წლის მანძილზე. 3D-ნაბეჭდი კონსტრუქციის მასალის შესაძლებლობა მათ საშუალებას აძლევს შენობები ორგანული კონფიგურაციებისგან შექმნან.

მეცნიერები ფიქრობენ, რომ ცათამბჯენი, რომელიც დაახლოებით 5 კილომეტრის სიმაღლის სტრუქტურაა, 2062 წლისთვის შესაფერი ნაგებობა იქნება. მის შესაქმნელად საჭირო მასალების ნაწილი ბაზარზე უკვე ხელმისაწვდომია, ნაწილი კი – განვითარების ეტაპზეა. მაგალითად, არსებული ტექნოლოგია, რომელიც თვითგამწმენდის საშუალებას იძლევა და რომელსაც ეკოქლინს უწოდებენ,  ჩვეულებრივი მინიანი ფანჯრის ალტერნატივას წარმოადგენს.

როგორც კომპანია ,,Arconic-ის” ერთ-ერთმა მეცნიერმა, შერი მაკქლეარმა, ,,Business Insider-ს” განუცხადა, „ფუნქციური საფარი ესთეტიკურია, სასარგებლოა საექსპლუატაციო შეღავათის თვალსაზრისით და ხელს უწყობს გარემოში დამაბინძურებლების დონის შემცირებას.“

ბუნებრივი სინათლისა და წყლის ორთქლის ნაზავი ეკოქლინის საფართან ერთად თავისუფალი რადიკალების გავრცელებას იწვევს, რომელიც ჰაერისგან დამბინძურებლებს დევნის და შენობის გარეთ არსებულ ჰაერსაც ასუფთავებს.

,,Arconic-ის” მეცნიერების თანახმად, 3Dბეჭდვა იმ არქიტექტორებსა და დიზაინერებს, რომლებიც ცათამბჯენებზე მუშაობენ, ბევრად უფრო მეტ ვარიანტს სთავაზობს, ვიდრე ეს ოდესმე ყოფილა შესაძლებელი და საშუალებას აძლევს ისეთი ნაგებობები შექმნან, რომლებიც ძლიერ ქარსა და ექსტრემალურ კლიმატურ პირობებს უძლებს.

გარდა მაღალი, თვითგამწმენდი და ჰაერის გამწმენდი ცათამბჯენებისა, კომპანია მფრინავ მანქანებსა და აეროდინამიკური თვითმფრინავის ფრთებზეც მუშაობს.

 

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

მეცნიერები: გლობალური დათბობა დედამიწის მასობრივ განადგურებას გამოიწვევს

4.56K views on

მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ დედამიწის ისტორიაში ყველაზე ცუდი მასობრივი გადაშენება – როდესაც ცოცხალი ორგანიზმების 90 პროცენტი განადგურდა, შესაძლოა განმეორდეს.

პერმულ-ტრიასული კატასტროფა 250 მილიონი წლის წინ მოხდა, როდესაც ნახშირბადისა და მეთანის დონის სწრაფმა ზრდამ სწრაფად მზარდი გლობალური დათბობა გამოიწვია.

მკვლევარები აცხადებენ, რომ მათი დასკვნები კლიმატის მიმდინარე ცვლილების დასაძლევად კაცობრიობისთვის „მნიშვნელოვან გაკვეთილად“ უნდა იქცეს.

დედამიწამ ხუთი მასობრივი განადგურება გადაიტანა, რომლის დროსაც ცოცხალი ორგანიზმების დიდი ნაწილი მოკლე დროის განმავლობაში იღუპებოდა.

თუმცა, პერმული გადაშენება ყველაზე სასიკვდილო იყო დედამიწის ისტორიაში და მან ზღვის ცოცხალი ორგანიზმების 96 და ხმელეთის სიცოცხლის 70 პროცენტი შეიწირა.

მკვლევარები დიდხანს მსჯელობდნენ და კამათობდნენ იმაზე, თუ რამ გამოიწვია გადაშენება. მიიჩნევა, რომ გამანადგურებელ მოვლენაში მნიშვნელოვანი როლი მეტეორის წვიმამ და მასობრივმა ვულკანურმა ამოფრქვევებმა ითამაშა.

ბროკის უნივერსიტეტის მკვლევარებმა ძველ ქანებში ჩარჩენილი გაზები გადასინჯეს და  აღმოაჩინეს, რომ გადაშენება ძირითადად კლიმატის ცვლილებით იყო გამოწვეული.

მათი განცხადებით, ხშირმა ვულკანურმა ამოფრქვევებმა ჰაერში დიდი რაოდენობით ნახშირორჟანგის დაგროვება გამოიწვია, რამაც გლობალური ტემპერატურის 11 ° C-მდე (52 ° F) მომატება განაპირობა. გაზრდილმა ტემპერატურამ მუდმივი მზრალობის (პერმაფროსტი) არეების გალღობა გამოიწვია, ამან თავის მხრივ – მეთანის გამოყოფა და გლობალური დათბობა.

 „გამოყოფილი ნახშირორჟანგისგან გამოწვეული გლობალური დათბობა შესაძლოა კატასტროფული აღმოჩნდეს, მაგრამ პერმაფროსტის მეთანი  – აპოკალიფსური. პერმული გადაშენება მნიშვნელოვანი გაკვეთილია კაცობრიობისთვის იმ საკითხთან მიმართებით, რაც მას სათბური გაზების ემისიისგან, გლობალური დათბობისა და კლიმატის ცვლილებისგან ემუქრება,“ – აცხადებენ მეცნიერები.

მათივე მტკიცებით, გლობალურმა დათბობამ შესაძლოა საშუალო ტემპერატურის 29 ° C-მდე (84 ° F) მომატება გამოიწვიოს.

 

წყარო: http://www.dailymail.co.uk/

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

მმო კლიმატის ცვლილებების შესახებ შემაშფოთებელ ინფორმაციას ავრცელებს

2.09K views on

ატმოსფეროში კლიმატის ცვლილებამ შემაშფოთებელ დონეს მიაღწია, ამის შესახემ მსოფლიო მეტეოროლოგიური ორგანიზაცია (მმო) (World Meteorological Organization (WMO)) იუწყება.
ორგანიზაციის ინფორმაციით, გარდა იმისა, რომ 2016 წელი ყველაზე თბილი წელი იყო დაკვირვებების არსებობის ისტორიაში, ატმოსფეროში CO2-ის ახალი, მაღალი დონე დაფიქსირდა, ხოლო არქტიკული ზღვის ყინულის დონე რეკორდულად შემცირდა.
მსოფლიო მეტეოროლოგიური ორგანიზაცია აცხადებს, რომ „ექსტრემალური და არაჩვეულებრივი“ მდგომარეობა 2017 წელსაც ნარჩუნდება.
სრული სურათი
სხვადასხვა სამეცნიერო ორგანოს (მათ შორის: UK’s Met Office-ის, Nasa-სა და NOAA-ის) მიერ მიმდინარე წლის დასაწყისში წარმოდგენილი ანგარიშების მიხედვით, 2016 წელი კაცობრიობის ისტორიაში ყველაზე თბილი წელი იყო.
მმო-ს ანგარიში – სახელმწიფო გლობალური კლიმატი 2016 ეფუძნება 80 ეროვნული ამინდის სერვისის მიერ მოწოდებულ ინფორმაციას. ორგანიზაციის ინფორმაციით, 1961-1990 წლების პერიოდის საშუალო მაჩვენებელთან შედარებით 2016 წელი 0.83 გრადუსი ცელსიუსით უფრო თბილი იყო, ხოლო წინა, 2015 წელთან შედარებით, – 0.06C-ით.
„გლობალური ტემპერატურის ზრდა კლიმატის სისტემაში მიმდინარე სხვა ცვლილებებს შეესაბამება,“ – განაცხადა მმო-ს გენერალურმა მდივანმა – პეტერი ტაალასმა.


ორგანიზაციის ანგარიშში აღნიშნულია, რომ 2016 წელს ტემპერატურაზე გავლენა მოახდინა ელნინიოს ამინდის ფენომენმა. ეს გახლავთ ანომალიური და გლობალური კლიმატური მოვლენა; თბილი სეზონური ზედაპირული დინება წყნარი ოკეანის აღმოსავლეთ ნაწილში. ჩნდება სამ ან შვიდ წელიწადში ერთხელ ცივი დინების გაქრობის შემდეგ და გაბატონებულია არა ნაკლებ ერთი წელი. ელნინიო წყნარი ოკეანის ეკვატორული ნაწილის ზედაპირული ფენის ტემპერატურის რყევაა, რომელიც შესამჩნევ გავლენას ახდენს კლიმატზე.
მმო-ს ინფორმაციით, ელნინიომ გავლენა იქონია ატმოსფეროში გაზების ემისიის დონეზეც. ,,შედეგად, 2016 წელს გახდა პირველი წელი, როცა მაუნა ლოას ობსერვატორიაში CO2-ის დონე მთელი წლის განმავლობაში 440ppm-ზე მეტი იყო.
ანგარიშში აღნიშნულია, რომ 2016 წლის ამინდის ექსტრემალურ ამინდის მოვლენებს განეკუთვნება მძიმე გვალვები სამხრეთ და აღმოსავლეთ აფრიკასა და ცენტრალურ ამერიკაში ჰაიტის ქარიშხალი მეთიუ ამინდთან დაკავშირებული ერთ-ერთი ყველაზე გამანადგურებელი კატასტროფა იყო, რომელმაც ასობით ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა.
ექსტრემელური მოვლენები გრძელდება
მსოფლიო მეტეოროლოგიური ორგანიზაციის ინფორმაციით, ,,ექსტრემალური და უჩვეულო” კლიმატისა და ამინდის ტენდენცია 2017 წელსაც გრძელდება. ამ ზამთარს მინიმუმ სამჯერ არქტიკას „ცხელმა ტალღამ“ გადაუარა მას შემდეგ, რაც რეგიონში ატლანტიკის ქარიშხალი და ტენიანი ჰაერი შეიჭრა.
არქტიკის ცვლილებები და ზღვის ყინულის დნობა ატმოსფეროში დიდ ცვლილებებს იწვევს, რაც დანარჩენ მსოფლიოზეც ახდენს გავლენას.
,,2017 წელს, ელნინიოს გარეშეც კი, თვალსაჩინო ცვლილებების მოწმე ვხდებით მთელს პლანეტაზე. რაც ხაზს უსვამ იმას, რომ კლიმატის ცვლილებები უდავოა,“ – განაცხადა მმო-ს მსოფლიო კლიმატის კვლევის პროგრამის დირექტორმა – დევიდ კარსლონმა.
ამ ინფორმაციის სახით მსოფლიოს კლიმატის მკვლევარებმა ტრამპის მთავრობის დამოკიდებულების მიმართ თავიანთი უკმაყოფილება გამოხატეს.
აშშ-ის პრეზიდენტობის არჩევნებამდე დონალდ ტრამპი კლიმატის ცვლილებას ჩინელების ეშმაკობას უწოდებდა და ვერანაირ კავშირს ვერ ხედავდა კლიმატის ცვლილებასა და ადამიანების ქმედებას შორის.
thedailybeast.com-ის ინფორმაციით, თეთრი სახლის ვებგვერდზე – whitehouse.gov –  წაშლილია სამოქალაქო უფლებებისა და კლიმატის ცვლილებების შესახებ ინფორმაცია. ვებგვერდზე კლიმატის ცვლილებების განყოფილება შეიცვალა ,,ამერიკის პირველი ენერგეტიკის გეგმით”, რომელიც უგულებელყოფს კლიმატის ცვლილებების მიმართ აქამდე არსებულ ხედვას.

 

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეკოლოგია

საქართველო და შვედეთი რადიოაქტიური ნარჩენების მართვის მიმართულებით ითანამშრომლებენ

1.67K views on

შვედეთი საქართველოს ბირთვული და რადიაციული უსაფრთხოების სააგენტოს მარეგულირებელი ორგანოს ფუნქციებისა და რადიოაქტიური ნარჩენების მართვის მიმართულებით გამოცდილებას გაუზიარებს.

შესაბამისი ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის სამინისტროს ბირთვული და რადიაციული უსაფრთხოების სააგენტოსა და შვედეთის რადიაციულ მარეგულირებელ ორგანოს შორის სტოკჰოლმში გაფორმდა.

გარემოს დაცვის სამინისტროს ინფორმაციით, ორმხრივი თანამშრომლობის ფორმატში ასევე  იგეგმება საქართველოს მთავრობის მიერ მიღებული რადიოაქტიური ნარჩენების მართვის ეროვნული სტრატეგიით განსაზღვრული ღონისძიებების მხარდაჭერა, კერძოდ, განხორციელდება საქართველოში არსებული რადიოაქტიური ნარჩენების/წყაროების აღწერა-შეფასება მათი შემდგომში გადამუშავების და უსაფრთხოდ შენახვის მიზნით.

ურთიერთგაგების მემორანდუმი სტოკჰოლმში გამართული ორდღიანი ოფიციალური ვიზიტის ფარგლებში გაფორმდა.

 

წყარო: http://www.moe.gov.ge

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამსოფლიო

თალიბების ლიდერი ავღანელებს ხეების დარგვისკენ მოუწოდებს

1.84K views on

თალიბების ლიდერი – ჰიბატულა ახუნძადა, ავღანელებს ხეების დარგვისკენ მოუწოდებს.

მან სპეციალური განცხადება გაავრცელა, სადაც მოქალაქეებსა და მებრძოლებს მოუწოდებს „დედამიწის გასალამაზებლად და ყოვლისშემძლე ალაჰის სასარგებლოდ“ დარგონ „ერთი ან რამდენიმე ხე”.

ხე-ტყით უკანონო უკანონო ვაჭრობისა და გათბობის მიზნით ავღანეთში ხეების მასობრივი ჭრა ხორციელდება, რის გამოც ქვეყანას ტყეების განადგურების სერიოზული საფრთხე ემუქრება.

თალიბანის ლიდერის გარემოსადცვით საკითხზე გაკეთებული ეს „სპეციალური გზავნილი“ უპრეცედენტოა და მკვეთრად განსხვავდება ავღანეთის მთავრობისა და ნატოს მხარდამჭერების საწინააღმდეგო „ცეცხლოვანი“ რიტორიკისგან.

,,ხეების პლანტაცია მნიშვნელოვან როლს თამაშობს გარემოს დაცვაში, ეკონომიკურ განვითარებასა და დედამიწის კეთილმოწყობაში;  ხეების დარგვა და სოფლის მეურნეობასთან დაკავშირებული საქმიანობა ის საქმიანობაა, რომელსაც ამქვეყნიური ჯილდოც ახლავს და იმქვეყნიურიც,” – აცხადებს ახუნძალა ჯიჰადის ვებგვერდზე გავრცელებულ ვიდეომიმართვაში.

თალიბანი, ან თალიბანის მოძრაობა, ისლამური ფუნდამენტალისტური პოლიტიკურ-რელიგიური პროპუშტუნთა მოძრაობაა, რომელიც თითქმის მთელ ავღანეთს მართავდა 1996-2001 წლებში (სანამ ნატოს ჯარებისა და ანტითალიბანური ძალების მიერ განხორციელებული სპეცოპერაციის შედეგად თალიბანის ხელისუფლება დაემხო).  თალიბანი გაეროს უშიშროების საბჭოს მიერ აღიარებულია როგორც ტერორისტული ორგანიზაცია.

თალიბები ოპიუმის უკანონო წარმოებასთან არიან დაკავშირებული.

მათ საკუთარი საიტი აქვთ, რომელიც პაშტოს, დარის, არაბულ, ურდუსა და ინგლისურ ენებზე მუშაობს. მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად თალიბების ვებგვერდს ავღანეთის ხელისუფლება ბლოკავს, საიტის ადმინისტრატორები, რომლებიც ავღანეთის გარეთ მუშაობენ ამ პრობლემას მალევე უმკვლავდებიან. უნდა ითქვას, რომ თალიბები XXI საუკუნის ტექნოლოგიურ მიღწევებს, სოციალური ქსელების ჩათვლით საკმაოდ ეფექტურად იყენებენ.

 

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
ეკოლოგიაპოლიტიკა

ამერიკელი მეცნიერები აპრილში საპროტესტო მსვლელობას გეგმავენ

1.46K views on

ამერიკელი მეცნიერები 22 აპრილს საპროტესტო მსვლელობას გეგმავენ.

მსვლელობის მონაწილეები აშშ-ის პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის მიერ „მეცნიერების უარყოფას“ გააპროტესტებენ.

აღსანიშნავია, რომ პროტესტს მხარს უჭერს ამერიკის მეცნიერების წინსვლის საზოგადოების ასოციაციაც (American Association for the Advancement of Science (AAAS)).

„ჩემი კარიერის განმავლობაში მსგავსი არაფერი მინახავს. მეცნიერების დასაცავად მთელი საზოგადოება გაერთიანდა,“ –  განაცხადა  ორგანიზაციის ხელმძღვანელმა – რაშ ჰოლთმა, ბოსტონში გამართულ ყოველწლიურ შეხვედრაზე.

პრეზიდენტმა ტრამპმა გარემოს დაცვის სააგენტოს ხელმძღვანელის თანამდებობაზე ოკლაჰომის შტატის მთავარი პროკურორი, სკოტ პრუიტი დანიშნა. პროტესტის ორგანიზატორები პრუიტს ნავთობისა და გაზის მრეწველობასთან ახლო კავშირში ადანაშაულებენ და აცხადებენ, რომ ის კლიმატის ცვლილებებისგან გამოწვეული საფრთხეების მიმართ გულგრილია.

 „პროტესტი ნაწილობრივ განპირობებულია პრეზიდენტისა და მის მიერ დანიშნული პირების დამოკიდებულებისგან ისეთი საკითხების მიმართ, როგორიცაა კლიმატის ცვლილება და ბავშვების ვაქცინაცია. მაგრამ ჩვენი შეშფოთება ძირითადად გამოწვია იმან, რომ ახალი ადმინისტრაცია მოსვლის დღიდან მეცნიერების ჩახშობას ახორციელებს: სხვადასხვა თანამდებობაზე დანიშნული პირებისგან ძალიან ცოტას თუ ესმის მეცნიერების, მეცნიერების  შესახებ ძალიან ცოტა კომენტარი კეთდება, თეთრ სახლში არ არსებობს მეცნიერების მრჩეველი,“ – განაცხადა რაშ ჰოლთმა.

დონალდ ტრამპმა კლიმატის ცვლილებას ჩინელების ეშმაკობა უწოდა და განაცხადა, რომ ვერანაირ კავშირს ვერ ხედავდა კლიმატის ცვლილებასა და ადამიანების ქმედებას შორის.  მან ასევე განაცხადა, რომ „გრიპის ვირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია ყველაზე დიდი თაღლითობაა მედიცინის მთელი ისტორიის მანძილზე”, დონალდ ტრამპის თქმით, ვაქცინაცია უზარმაზარი ფულის გაკეთების საშუალებაა, ის ორგანიზმის იმუნიტეტს აქვეითებს და ამის შედეგად, ადამიანები ვირუსების მიმართ კიდევ უფრო დაუცველები ხდებიან.

 

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამედიცინა

ჰაერის დაბინძურებამ, ერთ წელიწადში, 4,2 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა

2.73K views on

ჰაერის დაბინძურებამ 2015 წელს 4,2 მილიონი ადამიანის ნაადრევი სიკვდილი გამოიწვია.ამის შესახებ ინფორმაციას ჯანმრთელობის ეფექტების ინსტიტუტი (ჯეი)  (Health Effects Institute (HEI) ) ავრცელებს.

როგორც ამერიკული ორგანიზაცია იუწყება, ჰაერის დაბინძურება, რომელიც გლობალური მასშტაბით სიკვდილის გამომწვევ მიზეზებს შორის მეხუთე ადგილზე დგას,  ჩინეთსა და ინდოეთში 2,2  ადამიანის სიკვდილის მიზეზი გახდა.

აღნიშნული ინფორმაციის თანახმად, მსოფლიოს მოსახლეობის 92 პროცენტი ისეთ გარემოში ცხოვრობს, სადაც არაჯანსაღი ჰაერია.

ჰაერის დაბინძურება დაკავშირებულია ისეთ დაავადებებთან, როგორიცაა კიბო, ინსულტი, გულის და რესპირაციული დაავადებები, მათ შორის – ასთმა.

ჯანმრთელობის ეფექტების ინსტიტუტი განცხადებით, მიუხედავად იმისა, რომ როგორც ჩინეთში, ისე ინდოეთში, მსოფლიოს ორ ყველაზე მჭიდროდ დასახლებულ ქვეყანაში, ჰაერის დაბინძურებამ მხოლოდ 2015 წელს დაახლოებით 1,1 მილიონი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა, ქვეყნების ხელისუფლებები პრობლემის სიმძიმეს სათანადოდ ვერ აფასებენ.

„ინდოეთს ჯერ კიდევ გრძელი გზა აქვს გასავლელი. როგორც ჩანს, ქვეყანას ჯერ კიდევ hყავს ისეთი მინისტრები, რომლებიც, მიუხედავად უამრავი მტკიცებულებისა, აცხადებენ, რომ ჰაერის დაბინძურებასა და სიკვდილიანობას შორის ძლიერი კავშირი არ არსებობს. რაც შეეხება ჩინეთს, ქვეყანა აჭიანურებს ტოქსიკურ ნისლსა და კიბოს გახშირებულ შემთხვევებს შორის კავშირის აღიარებას,“ – აღნიშნულია ჯანმრთელობის ეფექტების ინსტიტუტის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში.

აღსანიშნავია, რომ ჩინეთის ხელისუფლებამ 2016 წლის ოქტომბერში ქვეყნის გრძელვადიანი ჯანდაცვის გეგმა გამოქვეყნა, რომელიც ჯანმრთელობასა და დაბინძურებას შორის კავშირს აღიარებს და პრობლემის ზუსტ შეფასებასა და გარემოს მონიტორინგის შესაძლებლობების გაძლიერებას ითვალისწინებს.

 

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
ეკოლოგიასაქართველო

მსოფლიო ბანკი საქართველოში სტიქიური უბედურებების სავალალო სტატისტიკას აქვეყნებს

2.1K views on

 

2017 წლის იანვარში  მსოფლიო ბანკმა გამოაქვეყნა შეჯამება, რომელშიც მიმოიხილა საქართველოში ბოლო ორი ასწლეულის განმავლობაში მომხდარი მიწისძვრებისა და წყადიდობების სავალალო სტატისტიკა.

შეჯამებაში ნათქვამია, რომ, 2015 წლის მონაცემებით, საქართველოში მთლიანი შიდა პროდუქტი (მშპ)  13.7 მილიარდს უდრიდა, რომლის დიდი ნაწილი ინდუსტრიული და სოფლის მეურნებიდანაა. ამიტომ, გასაკვირი არ არის, რომ ქვეყნის ეკონომიკაზე  დიდ გავლენას ახდენს ბუნებრივი კატასტროფები, როგორიცაა – მიწისძვრა და წყალდიდობა, რომლებიც არცთუ ისე იშვიათია ჩვენი ქვეყნისთვის, განსაკუთრებით კი – ურბანული ცენტრებისთვის, სადაც საქართველოს მოსახლეობის ნახევარზე მეტი ცხოვრობს.

ზემოთ წარმოდგენილ რუკაზე ნაჩვენები ცისფერი წრეები წყალდიდობის, ხოლო ოქროსფერი მიწისძვრის მოსალოდნელ რისკს უჩვენებს, რაც უფრო დიდია წრე, მით მეტია რომელიმე მათგანის საშიშროება ანუ წყალდიდობის მხრივ ყველაზე აქტიური თბილისია, ხოლო მიწისძვრებით – ქვემო ქართლი. საბოლოო ჯამში კი, შეიძლება ითქვას, რომ ორივე სტიქიური უბედურების ყველაზე დიდი საშიშროება სწორედ თბილისშია.

საქართველოში 1900 წლიდან ყველაზე დამანგრეველი 1991 წელს მომხდარი  შვიდბალიანი მიწისძვრა იყო, რომელმაც 250 ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა და ქვეყნის ეკონომიკას 3 მილიარდამდე ზარალი მოუტანა, შედარებით უწყინარი იყო 1992 და 2009 წლების მიწისძვრები, რასაც ვერ ვიტყვით 2002 წლისაზე, რომელმაც 20 000 ადამიანი დააზარალა და 500 მილიონი დოლარის დანაკარგი გამოიწვია.

რაც შეეხება წყალდიდობებს, დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ პირველი  ყველაზე დამანგრეველი წყალდიდობა 1997 წელს მოხდა, როდესაც ორმა ასეთმა შემთხვევამ ქვეყანას 40 მილიონზე მეტი ზარალი მიაყენა. მოხსენებაში აღნიშნულია ასევე 1995, 2004, 2005, 2011, 2013 და 2015 წლის ივნისის წყალდიდობებიც, რომლებსაც დიდი რაოდენობით მსხვერპლიც მოჰყვა. ,,აღნიშნული ფაქტები ხაზს უსვამს საქართველოს დაუცველობას ამ სტიქიური მოვლენისადმი. წყალდიდობები ყოველთვის დამანგრეველი არ არის, მაგრამ ისინი საკმაოდ სწრაფად სდევს ერთმანეთს და კუმულაციური ეფექტი აქვს მთელს ქვეყანაზე,” – ნათქვამია გამოქვეყნებულ დოკუმენტში.

მნიშვნელოვანია, რომ წყალდიდობებს გამეორება ახასიათებს, რისი ყველასთვის კარგად ცნობილი მაგალითია 1972 წლის თბილისის წყალდიდობა, რომელიც ბევრი არაფრიით განსხვავდებოდა 2015 წლის მდ. ვერეს ადიდებისგან. თუმცა, როგორც მსოფლიო ბანკის კვლევაშია, განსხვავება არის სწორედ მთლიანი შიდა პროდუქტის ზარალის მხრივ, მაგალითად, თუ მივიჩნევთ, რომ მდ. ვერეს ადიდება ასწლიანი ინტერვალით ხდება (აქ არ იგულისხმება აუცილებლად ზუსტი ინტერვალი და თარიღები), მაშინ თუ კი 2015 წლის შემთხვევას მილიარდამდე დანაკარგი მოჰყვა, იგივე შემთხვევას 2080 წლისთვის შესაძლოა 6-დან 8 მილიარდამდე ზარალი მოჰყვეს, რაც, ბუნებრივია, გამოწვეულია მოსახლეობის რაოდენობის ზრდით, ურბანიზაციითა და გაუფრთხილებლობით. რა თქმა უნდა ეს სტატისტიკა პირობითია, თუმცა საკმარისად გონებამახვილური საიმისოდ, რომ  ქვეყანამ აქცენტი გაკეთოს ამ მდგომარეობაზე.

 

მასალა მოამზადა: თამარ დევდარიანმა
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეკოლოგია

ეკოლოგიის ძირითადი კანონები ანუ კომონერის კანონები

2.67K views on

       ეკოლოგი ბარი კომონერი  ასე აყალიბებს ეკოლოგიის კანონებს:

  1.   ნებისმიერ ბუნებრივ სისტემაზე ზემოქმედება იწვევს მთელ რიგ ეფექტებს (პროცესებს), რომელთა ოპტიმალური განვითარების წინასწარმეტყველება (პროგნოზირება) ძნელია.
  2. ადამიანი/საზოგადოება არსებობს შემოსაზღვრულ/ჩაკეტილ სივრცეში, აქედან გამომდინარე, ყველაფერი, რაც მის მიერ იქმნება, რასაც ის იღებს ბუნებიდან, ბუნებასვე უბრუნდება გარკვეული ფორმითა და გზებით.
  3. ადამიანი/ საზოგადოება ბუნებაზე ზემოქმედებისას უნდა ეყრდნობოდეს ინტელექტს, ცოდნას, გამოცდილებას, სპეციალისტების პროფესიონალიზმს – გრძნობდეს პასუხისმგებლობას კაცობრიობის მომავლის წინაშე; მან უნდა გარკვევით იცოდეს, როგორ მოექცეს მას, როგორ გარდაქმნას იგი სასიკეთოდ ან, უკიდურეს შემთხვევაში, მაქსიმალურად შეარბილოს, მინიმუმამდე დაიყვანოს ნეგატიური ზემოქმედება. ადამიანთა საზოგადოებას არ აქვს უფლება დაარღვიოს დედამიწაზე ეკოლოგიური ჰარმონია!
  4. გლობალური ეკოლოგიური სისტემები უნდა განიხილებოდეს როგორც განუყოფადი მთლიანობა და ყოველივე, რასაც ადამიანი მათგან მოიხმარს/ამოიღებს, აუცილებლად უნდა იქნას კომპენსირებული. საჭიროა ბუნებრივი რესურსების გეგმაზომიერი მართვა, არ შეიძლება მათი მოხმარება განუზღვრელი რაოდენობით.
  5. ბუნება მთლიანია, ყოველივე ერთმანეთთან არის დაკავშირებული. ბიოსფერო – ჩვენი საერთო სახლია.
  6. ეკოლოგიური ბედნიერება მხოლოდ ერთ ქვეყანაში ვერ იქნება, ოკეანეს დაბინძურების, სათბურის ეფექტის, ოზონის ხვრელების წარმოქმნის და სხვა პლანეტარული მასშტაბის ანთროპოგენული მოვლენების განვითარების წინააღმდეგ უნდა იბრძოდეს მთელი თანასაზოგადოება.
  7. ყველა დარღვევა ჯეროვნად უნდა იზღოს, ეკოლოგიური და სოციალური ზარალის ანაზღაურებით; ზარალი უნდა შეფასდეს დეტალური ეკონომიკური ანალიზის საფუძველზე.
  8. ჯეროვნად უნდა შეფასდეს ნარჩენების პრობლემები, მათი განთავსების და უტილიზაციის საკითხი.
  9. საერთაშორისო თანასაზოგადოების (მაგ. ევროკომისიის) მიერ ნარჩენების  მართვასთან    დაკავშირებით  მიღებულია სპეციალური კანონები; ერთ-ერთი ასეთი კანონი კრძალავს სახიფათო ნარჩენების (მაგ. მომწამლავი. რადიაქტიული ) გატანას ერთი ქვეყნიდან მეორეში, გატანა და განთავსება სხვა ქვეყანაში ექვემდებარება საერთაშორისო სამართალს. უახლოეს წარსულში, ასეთი სახის ნარჩენები შეიტანებოდა და იმარხებოდა ღარიბ და განვითარებად ქვეყნებში.

 

  მასალა მოამზადა: თამარ ლეჟავამ

  ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
1 … 26 27 28 29
Page 28 of 29