close

ეკოლოგია

ანალიტიკაგეოგრაფიადედამიწაეკოლოგიაეს საინტერესოა

სად და როგორ წარმოიშვა „ირმა“ და მსგავსი დამანგრეველი ქარიშხლები?

რამდენიმე კვირაში იმ დღიდან, როცა ქარიშხალმა „ჰარვეიმ“ ტეხასში ნგრევა გამოიწვია, „ირმამ“ ფლორიდაში მეწყერი წარმოშვა და ეს მაშინ, როცა ატლანტიკურ ქარიშხლის სეზონამდე თითქმის 12 კვირაა დარჩენილი. ჩნდება კითხვა – საიდან ჩნდება ეს ქარიშხლები?

კვლევამ აჩვენა, რომ იმ ქარიშხლების უმეტესობა, რომელიც აშშ-სა და კანადას თავს დასტყდომია, იწყება, როგორც დასავლეთის აფრიკის, კერძოდა კი აფრიკის კაპე ვერდეის კუნძულების სანაპირო ზოლის, ატმოსფეროში არსებული ამინდის განსხვავებული ნიმუში.

,,Geophysical Research Letters-ში” გამოქვეყნებულმა 2015 წლის კვლევამ აჩვენა, რომ დასავლეთ აფრიკის სანაპიროს ამ ტროპიკული დარღვევების თვალყურის დევნებით მკვლევარები შეძლებდნენ იმის პროგნოზირებას, თუ რომელი მათგანი გადაიქცეოდა სერიოზულ ქარიშხლად რამდენიმე კვირის შემდეგ.

„იმ ქარიშხლების 85 პროცენტი, რომელიც აშშ-სა და კანადას აზარალებს, დასავლეთ აფრიკის ატმოსფეროში არსებული დარღვევებისგან წარმოიშვა, ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ რაც უფრო დიდ ტერიტორიაზეა ეს დარღვევა გავრცელებული, მით მეტია იმის შანსი, რომ ერთ-ორ კვირაში ის ქარიშხლად გადაიქცეს,“ – განაცხადა ისრაელის თელ-ავივის უნივერსიტეტის მკვლევარმა კოლინ პრაისმა.

საინტერესოა ის ფაქტი, რომ ეს ქარიშხლები პირდაპირ უკავშირდება დედამიწის ერთ-ერთ მშრალ ადგილას – საჰარას უდაბნოს.

საჰარის ცხელი და მშრალი ჰაერისა და გვინეის ზღვის ყურიდან მომავალი გრილი, უფრო ტენიანი ჰაერის ურთიერთქმედება წარმოშობს ე.წ. აფრიკის აღმოსავლეთ ნაკადს, რომელიც აღმოსავლეთიდან დასავლეთისკენ უბერავს.

ამ ნაკადის ფარგლებში შესაძლოა წარმოიშვას ატმოსფერული დარღვევები ან ტროპიკული ტალღები. იმის გამო, რომ ეს ტალღები აფრიკის კაპე ვერდეის  სანაპიროზე იცლებიან, 2015 წლის კვლევამ აჩვენა, რომ ამ ადგილში არსებული ღრუბლის რაოდენობით შესაძლოა იმის დადგენა, შეიძლება თუ არა, რომ ეს ტროპიკული ტალღები ერთ-ორ კვირაში ქარიშხლად გადაიქცნენ.

როგორ ხდება ეს? ტროპიკული ტალღები ურთიერთქმედებენ ატლანტის ოკეანის თბილ ეკვატორულ წყალთან, ხოლო იმის გამო, რომ ისინი დასავლეთისკენ მიემართებიან ოკეანიდან თბილი და ტენიანი ჰაერის სვეტების წარმოშობას იწვევენ.

ეს წარმოშობს სამი ინგრედიენტიდან ორს იმისათვის, რომ ტროპიკული შტორმები ძლიერ ქარიშხლებად გადაიქცნენ : ტენიანი ჰაერი; დედამიწის როტაცია; და თბილი ოკეანის ტემპერატურა. როდესაც ქარების სიჩქარე 119 კმ / სთ-ს აღწევს, ქარიშხალი კლასიფიცირდება როგორც I კატეგორიის ქარიშხალი.

სანამ ქარიშხლად გადაიქცეოდა და აშშ-სა და კარიბისკენ გაემართებოდა, აგვისტოს დასასრულს „ირმა“ კაპე ვერდეის კუნძულების ატმოსფეროში არსებულ დარღვევად დააფიქსირეს.

სტატისტიკის თანახმად, ყოველ წელს აფრიკაში წარმოქმნილი 60 დარღვევიდან მხოლოდ 10 პროცენტი გადაიქცევა ქარიშხლად – მაგრამ ისეთ ქარიშხლად, რომელსაც შეუძლია ატლანტის გადაკვეთა, რაც მას იმდენად აძლიერებს, რომ აშშ-სა და კანადასაც კი აყენებს დარტყმას.

მსოფლიოს მეცნიერები ცდილობენ შეიმუშავონ მექანიზმი, რისი საშუალებითად იმის პროგნოზირებას შეძლებენ, თუ რომელი დარღვევა შეიძლება ერთ ან ორ კვირაში ქარიშხლად გადაიქცეს. ეს კი თავის მხრივ ძალიან მნიშვნელოვანია, ვინაიდან ქარიშხლისგან გამოწვეული ზარალისა და მსხვერპლის აცილება ან შემცირება გახდეს შესაძლებელი.

რამდენიმე დღის წინ ამერიკის შეერთებული შტატების შტატ ფლორიდის სამხრეთ სანაპიროს ქარიშხალი ,,ირმა” თავს დაატყდა. მაიამის სანაპიროები დატბორილია, ქუჩებში ქარიშხალმა უზარმაზარი ხეები მოგლიჯა. 1 მილიონი ადამიანი ელექტროენერგიის გარეშეა დარჩენილი.

მოსახლეობის დიდი ნაწილი, დაახლოებით 6 მილიონი ადამიანი, ფლორიდის სამხრეთ ნაწილში ევაკუირებულია. სანამ ქარიშხალი ფლორიდის სანაპირობმდე მივიდოდა, ის კარიბის კუნძულებზე მძვინვარებდა და შედეგად 14 ადამიანის სიცოცხლე იმსხვერპლა.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეკოლოგიაკვლევები

მეცნიერები: ,,ადამიანმა 8 მილიარდი მეტრული ტონა პლასტმასი აწარმოა”

მას შემდეგ, რაც 1950 წელს სინთეზური მასალების ფართომასშტაბიანი წარმოება დაიწყო, ადამიანმა 8.3 მილიარდი მეტრული ტონა პლასტმასი აწარმოა.

ახლახან ჩატარებული კვლევის თანახმად, რომელიც ჟურნალ ,,Science Advances-ში” გამოქვეყნდა, ამ პლასტმასის უმეტესობა ნაგავსაყრელებსა თუ ბუნებრივ გარემოშია.

ჯორჯიას უნივერსიტეტის, კალიფორნიის უნივერსიტეტის, სანტა ბარბარასა და საზღვაო განათლების ასოციაციის მეცნიერთა გუნდის მიერ ჩატარებული კვლევა პლასტმასის წარმოების, გამოყენებისა და ბედის პირველი გლობალური ანალიზია.

მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ 2015 წლისთვის ადამიანმა 8.3 მილიარდი მეტრული ტონა პლასტმასი აწარმოა, რომლისგანაც 6.3 მილიარდი მეტრული ტონა უკვე ნარჩენია. ამ ნარჩენების 9 პროცენტი რეციკლირებულ იქნა, 12 პროცენტი – დანაცრებული, ხოლო 79 პროცენტი ბუნებრივ გარემოსა და ნაგავსაყრელებზე დაგროვდა.

თუკი არსებული ტენდენცია გაგრძელდა, უხეშად რომ ვთქვათ, 2050 წლისთვის ბუნებრივ გარემოსა და ნაგავსაყრელებზე 12 მილიარდი მეტრული ტონა პლასტიკური ნარჩენი დაგროვდება.

,,პლასტმასების უმეტესობა არ ბიოდეგრადირდება, ამიტომაც, ადამიანის მიერ წარმოებული პლასტიკური ნარჩენი ჩვენთან ასობით წელი შეიძლება დარჩეს. ჩვენი შეფასება ხაზს უსვამს იმ მასალზე, რასაც ასე ინტენსურად ვიყენებთ, და ნარჩენების მართვის პრაქტიკაზე უფრო უკეთ დავფიქრდეთ,“ – აცხადებს კვლევის თანა ავტორი, ასოცირებული პროფესორი ჯინა ჯემბექი.

კვლევის თანახმად, პლასტიკატის გლობალური წარმოება 1950 წლიდან, 2 მილიონი მეტრული ტონიდან 2015 წელს, 400 მილიონ მეტრულ ტონამდე გაიზარდა.

მეცნიერთა იმავე გუნდმა 2015 წელს ჟურნალ Science-ში კვლევა გამოაქვეყნა, სადაც ოკეანეში ჩამავალი პლასტიკური ნარჩენის მაგნიტუდაა დათვლილი. მათი შეფასებით, 2010 წელს ოკეანეებში 8 მილიონი მეტრული ტონა პლასტიკატი ჩავიდა.

მეცნიერები აღნიშნავენ, რომ მათი მიზანი პლასტიკატის წარმოების და ბაზრიდან ამოღების სრული შეჩერებისკენ მოწოდება არაა. „არსებობს ისეთი სფეროები, სადაც პლასტმასები აუცილებელია, განსაკუთრებით გამძლეობისთვის განკუთვნილ პროდუქტებში,“ – აცხადებენ მეცნიერები და დასძენენ, რომ საჭიროა პლასტიკატის მიზნობრივად წარმოება და გამოყენება.

 

წყარო: https://explorist.futurism.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

 

 

სრულად ნახვა
ეკოლოგიასაქართველო

თბილისში ნარჩენების გადამუშავებით ალტერნატიულ საწვავს მიიღებენ

2019 წლიდან ქვეყნის მასშტაბით საყოფაცხოვრებო ნარჩენების შეგროვება-გადამუშავება სავალდებულო გახდება. ასევე დაგეგმილია ნარჩენების გადამამუშავებელი საწარმოს მშენებლობა თბილისში, რომელიც ექსპლუატაციაში სავარაუდოდ ერთ წელიწადში შევა. ნარჩენების მართვის კომპანიის ინფორმაციით, პროექტის განმახორციელებელმა კომპანია “კადევე ჯორჯიამ’’ შესაბამისი ნებართვა უკვე მიიღო.
საყოფაცხოვრებო ნარჩენების შეგროვება გულისხმობს მის ინსენერაციას ანუ წვას, საიდანაც ალტერნატიული ენერგია მიიღება. მყარი ნარჩენების მართვის კომპანიის ხელმძღვანელის მრჩეველი ,,საქმის კურსთან’’ აცხადებს, რომ მინიმალური სიმძლავრის ინსილატორის დასამონტაჟებლად დღეში 100 ტონა ნარჩენია საჭირო, თუმცა თბილისის შემთხვევაში დღის განმავლობაში 1000 ტონა მყარი ნარჩენის შეგროვება ხდება, რაც იმას ნიშნავს, რომ საწარმოს ფუნქციონირებისთვის თბილისი ოპტიმალური ადგილია.
ხათუნა ჩიკვილაძის თქმით, ნარჩენის წვის შედეგად შესაძლებელია სითბური ენერგიის მიღება ან ამ ენერგიის ელექტროენერგიად გარდაქმნა. “ნარჩენების წვის შედეგად ელექტროენერგიის მიღება საკმაოდ ძვირადღირებული იქნება ქვეყნისთვის, ამიტომ ვფიქრობთ, რომ ნარჩენების გადამუშავების შედეგად მიღებული პროდუქტის გამოყენება უნდა მოხდეს საწვავად ან თანასაწვავად, რასაც აქტიურად გამოიყენებს მეტალურგიული თუ ცემენტის ქარხნები”, – განმარტავს ჩიკვილაძე.

მისი ინფორმაციით, წლიურად საქართველოში მილიონ ტონამდე ნარჩენის შეგროვება ხდება.

 

წყარო: http://www.bm.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგიამსოფლიო

ანტარქტიდიდან ტრილიონტონიანი აისბერგი ჩამოიშალა

მეცნიერებმა ოთხშაბათს განაცხადეს, რომ ანტარქტიდიდან ერთ–ერთი უდიდესი აისბერგი ჩამოიშალა, რამაც კონტინენტის ირგვლივ მოძრავ ხომალდებს საფრთხე შეუქმნა.

ერთი ტრილიონი ტონა აისბერგი, რომელიც დაახლოებით 5,800 კვადრატული კილომეტრია, ანტარქტიდაზე, Larsen C Ice Shelf–დან 10–12 ივლისის პერიოდში ჩამოიშალა.

ზამთრის პერიოდში მეცნიერები ევროპის კოსმოსური სააგენტოს თანამგზავრების გამოყენებით ყინულის შელფის მონიტორინგს ახორციელებდნენ.

,,აისბერგი ერთ-ერთი ყველაზე დიდია და მისი მომავალი პროგრესის პროგნოზირება ძნელია”, – აცხადებს ადრიან ლუკმანი, სუონსის უნივერსიტეტის პროფესორი და Project MIDAS –ის გამომძიებელი, რომელიც წლების მანძილზე ყინულის შელფის მონიტორინგს ახორციელებს.

ჩატეხილი ყინული რისკს უქმნის ხომალდებს. ნახევარკუნძული მნიშვნელოვანი სავაჭრო მარშრუტების გარეთ მდებარეობს, თუმცა სამხრეთ ამერიკიდან ჩამოსული გემების მთავარი დანიშნულების ადგილია.

2009 წელს, 150-ზე მეტი მგზავრისა და ეკიპაჟის ევაკუაცია მოხდა, როდესაც MTV Explorer-ი ანტარქტიდის ნახევარკუნძულიდან ყინულის მოცურების შემდეგ ჩაიძირა.

აისბერგი, რომელსაც სავარაუდოდ A68- ს უწოდებენ, გატეხვამდე ცურავდა, ასე რომ, ზღვის დონეზე გავლენა არ მოუხდენია, მაგრამ აისბერგისმაგვარი ყინული Larsen C 12% -ზე მეტით შემცირდა.

Larsen A და B ყინულის შელფები, რომლებიც ანტარქტიდის ნახევარკუნძულის ჩრდილოეთით მდებარეობდნენ, აც1995 და 2002 წლებში ჩამოიშალა.

ყინული ანტარქტიდის ნახევარკუნძულის ნაწილია, რომელიც უკანასკნელ წლებში სწრაფად თბება.

 

წყარო: http://www.reuters.com/

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”ფმსოფლიო

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამსოფლიოპოლიტიკარელიგია და მეცნიერება

ვატიკანი: ,,ტრამპი ამერიკას წარსულში აბრუნებს”

„გამანადგურებელი“ გადაწყვეტილებით პარიზის კლიმატის ხელშეკრულებიდან გამიჯვნისა და  ქვანახშირის მრეწველობის ხელშეწყობის შესახებ აშშ-ის პრეზიდენტი – დონალდ ტრამპი აშშ-ს ენერგეტიკულ წარმოებას ,,უკან, წარსულში” აბრუნებს, – ამის შესახებ განცხადება ვატიკანის ოფიციალურმა პირმა გააკეთა.

ვატიკანის მეცნიერებათა აკადემიის ხელმძღვანელი – ეპისკოპოსი მარსელო სანჩეს სორონდო აცხადებს, რომ პაპ ფრენსისს აშფოთებს გარემოსადმი მიყენებული ნებისმიერი ზიანი, რომელიც „ბუმერანგივით უკან გვიბრუნდება….განსაკუთრებით კი – ღარიბ ადამიანებს.“

ტრამპმა 1-ლ ივნისს განაცხადა, რომ შეერთებული შტატები 195 სახელმწიფოს მიერ ხელმოწერილ პარიზის კლიმატის შეთანხმებას ემიჯნება და სურს, შექმნას სამუშაო ადგილები აშშ-ის წიაღისეულის საწვავის ინდუსტრიაში.

პრეზიდენტ ტრამპის განმარტებით, პაქტში მონაწილეობა აშშ-ს ეკონომიკას ძირს გამოუთხრის, შეამცირებს სამუშაო ადგილებს, შეასუსტებს ეროვნულ სუვერენიტეტს და მის ქვეყანას მუდმივად არახელსაყრელ მდგომარეობაში ჩააყენებს.

,,ეს წარსულში დაბრუნდებას ნიშნავს”, – განაცხადა სანჩეს სორანდომ სააგენტო „როიტერსთან“ სატელეფონო საუბარში. მისი თქმით, მომავალი სამუშაო ადგილები  განახლებად ენერგიებშია, მათ შორის, ქარის ან მზის ენერგიის.

პაპმა ფრენსისმა ტრამპს მოუწოდა, მშვიდობისმყოფელი ყოფილიყო და მას გარემოს შესახებ 2015 წლის ენციკლიკის ხელმოწერილი ასლი გადასცა. სანჩეს სორანდო აცხადებს, რომ მან არ იცის, წაიკითხა თუ არა ტრამპმა დოკუმენტი.

სორანდომ გააკრიტიკა „აშშ-ში მეცნიერების სწავლების დაბალი დონე“ ბევრ ისეთ ევროპულ ქვეყანასთან შედარებით, როგორიცაა გერმანია. “გერმანელები მეცნიერების თვალსაზრისით უფრო განათლებულები არიან და მეცნიერებაის უფრო მეტად სჯერათ”, – განაცხადა მან.

ვატიკანი ბოლო წლებში კლიმატის ცვლილების მეცნიერების მიმართ დიდ ყურადღებას იჩენს. სანჩეს სორონდო ორშაბათს ოსლოში  დაგეგმილ სულიერ ლიდერთა შეხვედრას დაესწრება, რომელზედაც ამაზონისა და კონგოს ტროპიკული ტყეების დაცვის საკითხებზე იმსჯელებენ.

 

წყარო: http://www.reuters.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

 

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამსოფლიოპოლიტიკა

აშშ პარიზის კლიმატის შეთანხმებას ემიჯნება – მსოფლიო ლიდერები აღშფოთებას გამოთქვამენ

აშშ -ის პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა, ხუთშაბათს განაცხადა, რომ ამერიკა პარიზის 2015 წლის გლობალური შეთანხმების შესრულებაში მონაწილებაზე უარს აცხადებს.

პრეზიდენტი ტრამპის განცხადებით, პარიზის შეთანხმება ზიანს აყენებს აშშ-ის ეკონომიკას,  სამუშაო ადგილებს, ასუსტებს ამერიკის ეროვნულ სუვერენიტეტს.

 „ჩვენ გავდივართ. აღარ გვსურს სხვა ქვეყნებმა და მათმა ლიდერებმა დაგვცინონ და ვეღარც იზამენ ამას,“ – განაცხადა დონალდ ტრამპმა თეთრი სახლის ვარდების ბაღში გამართულ ცერემონიალზე.

შეთანხმების მხარდამჭერები, მათ შორის რამდენიმე წამყვანმა ამერიკელი ბიზნეს ფიგურა, აცხადებენ, რომ ტრამპმა ამ ნაბიჯით დიდი დარტყმა მიაყენა  საერთაშორისო ძალისხმევას, რომელიც პლანეტას იმ საფრთხეებისგან დაიცავს, რაც მას გლობალური დათბობის შედეგად ემუქრება.

აშშ-ის ყოფილმა პრეზიდენტმა – ბარაკ ობამამ, რომელიც აღნიშნული შეთანხმების აქტიური მხარდამჭერი იყო, ტრამპის გადაწყვეტილების გამო მწუხარება გამოთქვა.

ტრამპი, რომელიც კლიმატის ცვლილებას თაღლითობას უწოდებს, აცხადებს, რომ მისი ადმინისტრაცია დაიწყებს მოლაპარაკებებს პარიზის შეთანხმების ცვლილებებზე, ან ახალ ხელშეკრულებაზე. საქმე ეხება იმ „ტერმინებს, რაც სამართლიანია ამერიკის შეერთებული შტატებისთვის, მისი ბიზნესისთვის, მუშაკებითვის, ხალხისთვის და გადასახადის გადამხდელებისთვის”.

საერთაშორისო ლიდერებმა ტრამპის გადაწყვეტილებაზე უარყოფითი რეაქცია გამოხატეს.

,,აშშ-ს პრეზიდენტის, ტრამპის, მიერ მიღებული გადაწყვეტილება კაცობრიობის გონიერების მიმართ ზურგის შექცევის ტოლფასია, ძალიან იმედგაცრუებული ვარ … მე ვარ გაბრაზებული”, – განაცხადა იაპონიის გარემოს დაცვის მინისტრმა, კოჩი იამამოტომ, პარასკევს გამართულ პრესკონფერენციაზე.

გერმანიის კანცლერმა – ანგელა მერკელმა, საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა და იტალიის პრემიერ-მინისტრმა პაოლო გრინლიონმა ერთობლივ განცხადებაში თქვეს, რომ შეთანხმების განახლება შეუძლებელია და მოკავშირეებს მოუწოდეს კლიმატის ცვლილების წინააღმდეგ ბრძოლა გაააქტიურონ.

„მიუხედავად იმისა, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების გადაწყვეტილება სამწუხაროა, ჩვენ კვლავ ინსპირირებული ვრჩებით კლიმატის ცვლილების წინააღმეგ ბრძოლის საკითხში,“ – განაცხადა კანადის პრემიერ მინისტრმა ჯასტინ ტრუდოუმ.

ოფიციალური ჩინეთი ტრამპის გადაწყვეტილებას „გლობალურ რეგრესად“ აფასებს.

პარიზის შეთანხმება მიღებულ იქნა 2015 წლის 12 დეკემბერს, ქ. პარიზში, საფრანგეთში გაეროს კლიმატის ცვლილების ჩარჩო კონვენციის ფარგლებში.

პარიზის შეთანხმება კლიმატის ცვლილების შესახებ მიზნად ისახავს:

კლიმატის ცვლილების  საფრთხეზე გლობალური რეაგირების გაძლიერებას მდგრადი განვითარების და სიღარიბის აღმოფხვრისკენ მიმართული ძალისხმევის კონტექსტში, რათა მოხდეს გლობალური საშუალო ტემპერატურის ზრდის 2 გრადუს ცელსიუსამდე შეზღუდვა, პრეინდუსტრიულ დონესთან შედარებით და ტემპერატურის ზრდის 1.5 გრადუს ცელსიუსამდე შეზღუდვის მცდელობა.

ასევე კლიმატის ცვლილების უარყოფით შედეგებთან ადაპტაციის უნარის გაზრდას და კლიმატის ცვლილების მიმართ მედეგობის  და სათბურის გაზების დაბალემისიიანი განვითარების  უზრუნველყოფის ხელშეწყობასა და ამისთვის ფინანსური ნაკადების შესაბამისობის უზრუნველყოფას.

მხოლოდ ორი ქვეყანა არ იყო პარიზის შეთანხმების მონაწილე: სირია და ნიკარაგუა. სირიის შემთხვევაში ამის მიზეზი სამოქალაქო ომი გახდა, ნიკარაგუას ხელისუფლებამ კი მიიჩნია, რომ შეთანხმება რეალურად ვერ შეეწინააღმდეგებოდა კლიმატის ცვლილებას. ჩრდილოეთ კორეამაც კი მოახდინა პარიზის შეთანხმების რატიფიცირება.

აშშ-მა დადო პირობა, რომ 2025 წლისთვის შეამცირებდა სასათბურე გაზის ნარჩენებს და დაიყვანდა მას 2005 წლის მაჩვენებლამდე. ასევე, ობამას ადმინისტრაციამ გამოყო 3 მილიარდი აშშ დოლარი გარემოსთვის მიყენებული ზიანის შემცირებაში სხვა ქვეყნების დასახმარებლად.

აღსანიშნავია, რომ საქართველოს გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის მინისტრმა – გიგლა აგულაშვილმა, ხელშეკრულებას ხელი 2016 წლის 22 აპრილს, ქ.ნიუ-იორკში მოაწერა.

 

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციაეკოლოგიასაქართველო

სტარტაპი „თრიფექსი“ და ,,ბია” ბორჯომის ტყის აღსადგენად

დროთა განმავლობაში ადამიანის ბუნებრივი გარემო გარდაიქმნა, ეს შეუქცევად პროცესად იქცა და კვლავაც გრძელდება. მწვავე პრობლემად რჩება ტყეების გაკაფვა, რომლის შედეგადაც ირღვევა ეკოსისტემები, ნადგურდება ქარსაცავი ზონები და, ზოგადად, ბინძურდება ატმოსფერული ჰაერი. ეს, ჩვეულებრივ, წინაპირობაა როგორც სტიქიური უბედურებებისა, აგრეთვე, სხვადასხვა უარყოფითი ფაქტორის გამოწვევისა. ატმოსფერული დაბინძურების მთავარი „შემოქმედნი“, როგორც წესი,  ადამიანები არიან. ჯანსაღი ეკოლოგიური მდგომარეობის უზრუნველსაყოფად მათი გაერთიანება და ტყის ხელოვნურად აღდგენა გრძელვადიანი და შრომატევადი პროცესია. სწორედ ამისთვის შეიქმნა სტარტაპი „თრიფექსი“, რომელიც მიზნად ისახავს საზოგადოებისა და ბიზნესსექტორის გაერთიანებას უსაფრთხო გარემოს შესაქმნელად. კომპანიის დამფუძნებლები არიან ბაჩო ხაჩიძე და ლაშა კვანტალიანი.

„თრიფექსი“ მაღალტექნოლოგიური და ინოვაციური სტარტაპია. როგორც ფიზიკურ პირებს, აგრეთვე, ბიზნესკომპანიებს შეუძლიათ შეიძინონ ხე სპეციალური აპლიკაციით. ფიზიკურ პირებს ეძლევათ საშუალება, რომ გაახარონ საყვარელი ადამიანები, დაარქვან ხეს სახელი, ხოლო კომპანიებისთვის არაჩვეულებრივი გზაა სოციალური პასუხისმგებლობის დასაფიქსირებლად. ხის ფასია 10 ლარი. შეკვეთის შემდეგ რეინჯერები დარგავენ ხეებს. აპლიკაციით შეგიძლიათ ნახოთ ხის გეოგრაფიული მდებარეობა, ფოტო და კოორდინატები, დააკვირდეთ როგორ იზრდება ხე, რამდენი ჟაგბადი გამოიმუშავა და რამდენი ნახშირორჟანგი შთანთქა.

„აღნიშნულ სტარტაპზე მუშაობა დავიწყეთ წელიწად-ნახევრის წინ. ამ პერიოდში კონცეფცია რამდენჯერმე შეიცვალა, დაიხვეწა და დღეს გვაქვს „თრიფექსი“ამ სახით. ეს არის გლობალური პროექტი და სამომავლოდ ვგეგმავთ სხვადასხვა დაცულ ტერიტორიაზე ხეების დარგვას. ამჟამად დაწყებულია ბორჯომის ტერიტორიის სრული აღდგენა, ჩვენი პარტნიორები არიან ბიზნეს საინფორმაციიო სააგენტო (ბია) და ეროვნული სატყეო სააგენტო. უკვე დაირგო 25000-მდე ხე და ეს რიცხვი მზარდია. ჩართულია 150-მდე კომპანია. გვსურს, რომ მცირე დროში დავრგოთ 750000 ხე“ – აღნიშნავს კომპანიის თანადამფუძნებელი – ბაჩო ხაჩიძე.

ამ ეტაპზე კომპანიამ გადაწყვიტა, გააერთიანოს საზოგადოება ბორჯომის ტყის გადასარჩენად.  2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის დროს ბორჯომის ეროვნული პარკის ტერიტორიაზე გაჩენილმა ხანძარმა გაანადგურა მაღალი ეკოლოგიური ღირებულების წიწვოვანი და ფოთლოვანი ტყით დაფარული 950 ჰექტარი ტყის მასივი. კამპანიის მთავარი მიზანია, რომ სრულიად აღადგინოს ბორჯომის ტყე, ამისთვის კი თითოეული ადამიანის ჩართულობა უმნიშვნელოვანესია. საზოგადოებას ხის დარგვა შეუძლია  ვებგვერდ aghadgine.ge-ის საშუალებით.

„როგორც უკვე აღვნიშნე, ეს არის გლობალური პროექტი, შესაბამისად, გვინდა, რომ გავცდეთ საზღვრებს. სამომავლოდ გადავალთ ნიუ-იორკში, რათა განვავითაროთ კომპანია და ჩავრთოთ მეტი ადამიანი“ – აღნიშნავს ბაჩო ხაჩიძე.

რაც შეეხება ხის სახეობებს, ამ მიმართულებით ჩართულნი არიან ადგილობრივი და საერთაშორისო ექსპერტები. ამჟამად ბორჯომის ტერიტორიაზე ირგვება შემდეგი სახეობის ხეები: მაღალმთის მუხა, კავკასიური ფიჭვი, მაღალმთისა და მინდვრის ნეკერჩხლები. „დოქტრინა“ მოგიწოდებთ, რომ შეუერთდეთ აღნიშნულ პროექტს ბორჯომის ტყის გადასარჩენად.

 

მასალა მოამზადა:  ნინი მშვენიერიძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეკოლოგია

გლობალური დათბობის შედეგად ანტარქტიდა მწვანდება

ანტარქტიდაზე მომუშავე მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ ყინულოვანი კონტინენტის ჩრდილოეთ ნახევარკუნძულის სანაპიროებზე სწრაფად იზრდება ხავსები, რაც კიდევ ერთხელ მეტყველებს პლანეტის ყველაზე ცივი და მოშორებული არეალების კლიმატის ცვლილებაზე.  

თითქმის 50-წლოვანი დათბობის პროცესის შუაგულში, მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ხავსების ორი სახეობა, რომლებმაც თითქოს უცბად იფეთქა; ერთ-ერთი ხავსი, რომელიც ძალიან ნელა, წელიწადში 1 მმ-ზე ნაკლებით იზრდებოდა, ახლა წელიწადში 3 მილიმეტრზე მეტი იზრდება.

„ხალხი ფიქრობს, რომ ანტარქტიდა მთლიანად ყინულოვანი ადგილია, მაგრამ როგორც ჩვენმა კვლევებმა აჩვენა, ზოგიერთი ნაწილი ახლა მწვანეა და თანდათან უფრო მწვანდება“,  — ამბობს კვლევის ავტორი მეთიუ ემსბერი ექსეტერის უნივერსიტეტიდან.

„ამ შორეული ეკოსისტემის შესახებ შესაძლოა ხალხი ფიქრობდეს, რომ ადამიანისგან ხელუხლებელია, მაგრამ სინამდვილეში, ის სწორედ ადამიანის საქმიანობის შედეგად გამოწვეულმა კლიმატის ცვლილებამ წარმოქმნა“.

კვლევა ჟურნალ Current Biology-ში გამოქვეყნდა; ემსბერისთან ერთად, ავტორები არიან მისი კოლეგები კემბრიჯის უნივერსიტეტიდან, British Antarctic Survey-დან და დარემის უნივერსიტეტიდან.

მცენარეული საფარი თანამედროვე ანტარქტიდის ტერიტორიის მხოლოდ 1%-ზე ნაკლებზეა წარმოდგენილი. ნახევარკუნძულის გარკვეულ ნაწილებზე, ანტარქტიკული ხავსები იმ გაყინულ ზედაპირზე იზრდება, რომელიც ზაფხულობით ნაწილობრივ ლხვება.

ზაფხულში, ზედაპირის ხავსები თხელ ფენას წარმოქმნის, რომელიც ზამთარში ისევ იყინება. როდესაც ერთი ფენა სხვა ფენის ზემოთ ექცევა, ძველი ხავსები გაყინული ნიადაგის დაბლა რჩება, სადაც ტემპერატურა მათ შესანიშნავად ინახავს.

ემსბერის თქმით, ასე ისინი „დროთა მანძილზე ცვლილებათა აღმწერებად“ იქცევიან.

ანტარქტიდის ნახევარკუნძულის ჩრდილოეთ ნაწილში, 640 კმ სიგრძის ტერიტორიაზე აღებულმა ნიმუშებმა ბოლო 150 წლის მანძილზე მომხდარი დრამატული ცვლილებები წარმოაჩინა მცენარეთა ზრდის თვალსაზრისით.

ანტარქტიდის ნახევარკუნძულზე განსაკუთრებით დათბა. გაიზარდა ისეთი დღეების ოდენობა, როდესაც ტემპერატურა 0-ზე მეტია. შედეგად, როგორც კვლევამ დაადგინა, 4-5-ჯერაა გაზრდილი ხავსების ზრდის მაჩვენებელიც.

კვლევის ავტორთა მიერ გადაღებულ ფოტოებზე კარგად ჩანს საოცრად მწვანე ანტარქტიკული ლანდშაფტი, თითქოს ის რომელიმე მწვანე კუნძული იყოს.

„ეს კიდევ ერთი მანიშნებელია იმისა, რომ ანტარქტიდა უკან, გეოლოგიურ წარსულში მიემართება, რაც მნიშვნელოვანია, რადგან ატმოსფერული CO2-ის ოდენობა უკვე უკვე იმ დონემდეა გაზრდილი, რაც პლიოცენის ეპოქის შემდეგ არ ყოფილა, 3 მლნ წილის წინ, როდესაც ანტარქტიკის მყინვარული საფარი მცირე იყო, ზღვის დონე კი უფრო მაღალი“, — ამბობს ამჰერსტის მასაჩუსეტსის უნივერსიტეტის მკვლევარი რობ დე კონტო.

„თუკი სათბური გაზების გამოყოფა გაუკონტროლებელი დარჩება, ანტარქტიდა კიდევ უფრო შორეულ გეოლოგიურ წარსულში დაბრუნდება. ერთ მშვენიერ დღეს, ნახევარკუნძული ალბათ კვლავ ტყით დაიფარება, როგორც ის ცარცულ და ეოცენის ეპოქებში იყო, როდესაც კონტინენტი ყინულისგან მთლიანად თავისუფალი იყო“, — ამბობს დე კონტო.

კვლევის ავტორთა განცხადებით, ამჟამად შემჩნეული ცვლილებები ჯერ მხოლოდ პროცესის დასაწყისია.

„ეს ცვლილებები, მყინვართა უკან დახევის შედეგად ყინულისგან გამოთავისუფლებული მიწების ფართობის ზრდის კვალდაკვალ, ფართო მასშტაბებით შეცვლის ანტარქტიდის ნახევარკუნძულის ბიოლოგიურ ფუნქციონირებას, იერსახესა და ლანდშაფტს“, — წერენ ისინი.

ანტარქტიდაზე ხავსების ზრდა ძალიან მოკრძალებულია იმასთან შედარებით, რაც არქტიკაში ხდება, სადაც თანამგზავრებმა ფართომასშტაბიანი გამწვანების ტენდენცია დააფიქსირეს. არქტიკაში ახლა იმდენად ბევრი მცენარე იზრდება, რომ მეცნიერებს იმედი აქვთ, ეს მცენარეული საფარი ნაწილობრივ შეამცირებს იმ ნახშირორჟანგის ოდენობას, რომელიც სწორედ ამ მცენარეთა ქვეშიდან, მრავალწლოვანი მზრალობის გალხვობის შედეგად გამოთავისუფლდა.

მსგავსი დღეები სავარაუდოდ ძალიან შორსაა ანტარქტიდისგან, მაგრამ თვალნათელია, რომ კონტინენტის ლანდშაფტი ძალიან განსხვავებული ხდება.

მომზადებულია The Washington Post-ის მიხედვით.

წყარო:   http://1tv.ge/

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამანქანათმშენებლობა

წლის ბოლომდე საქართველოში ელექტროტაქსები გამოჩნდება

 დღეს ტაქსების კომპანიებს შორის მძლავრი კონკურენციაა. ქართულ ბაზარზე ბევრი ახალი კომპანიაა. მათ შორის არის კომპანია „იბერი”, რომელიც აპრილის დასაწყისიდან შემოვიდა საქართველოში. კომპანიის წარმომადგენელი, საბა ბერიკაშვილი, „თბილისი თაიმსთან ” საუბრისას განმარტავს, რომ მათი კომპანია მომხმარებელს თანამედროვე სისტემას  სრულიად ახალ ავტომობილებს სთავაზობს.

„იბერი“ კლიენტებს სთავაზობს როგორც ეკონომ და პრემიუმ კლასის ავტომობილებით მომსახურებას, ასევე ოფციის სახით მომხმარებელს სთავაზობს პიკაპისა და ბიზნეს კლასის ავტომობილებით მომსახურებას

რამდენი ხანია რაც კომპანია „იბერი“ არის ქართულ ბაზარზე და რა მომსახურებებს სთავაზობს მომხმარებლებს?

ჩვენი კომპანია ქართულ ბაზარზე შემოვიდა პირველი აპრილიდან. კომპანია მომხმარებელს თანამედროვე  ტექნიკით აღჭურვილ ავტომობილებს სთვაზობს. გვაქვს ოთხი ტიპის მანქანა: ესენი არის ეკონომ კლასის; პიკაპის მანქანა, რომელიც გამოიყენება სხვადასხვა ტვირთის გადასატანად. ამის შემდეგ მოდის პრემიუმ კლასის მანქანა, რომელიც დახვეწილ ტიპს გულისხმობს და ბოლოს  ბიზნეს კლასის მანქანა. თითოეულს სხვადასხვა დანიშნულება აქვს, სხვადასხვა ხარისხი, მომსახურება და შესაბამისად ფასიც განსხვავებულია. მანქანები არის უახლეს მდგომარეობაში. ყველა მოდელში არის  ბარათით გადახდის აპარატები და მგზავრებს შესაძლებლობა აქვთ უკვე გადაიხადონ ბარათით.

რა რაოდენობის მანქანები არის დღეს შემოსული?

– დაახლოებით 200 ერთეულით დავიწყეთ  და მომავალში ვგეგმავთ რაოდენობის გაზრდას. ამ ეტაპზე მხოლოდ თბილისს ვემსახურებით, თუმცა შეკვეთის არსებობის შემთხვევაში რაიონებსაც მოვემსახურებით.

რამდენად კონკურენტულები ხართ ბაზარზე და როგორია „იბერის“ ფასები?

– ფასებს რაც შეეხება, ჩვენ გვაქვს ჩვენი კონკრეტული ფასები. თუმცა  ვცდილობთ ეს შესაბამისობაში იყოს ხარისხთან. თუ გვინდა, რომ კლიენტები კმაყოფილები იყვნენ და მოვემსახუროთ მაღალი კლასის, გამართული ავტომობილებით, ეს ყველაფერი ფასზეც აისახება. ძალიან ბევრი კომპანიაა, ამიტომ ძალიან ჭირს ახალი კომპანიის ნდობის მოპოვება და თავის დამკვიდრება.თუმცა ჩვენ განვსხვავდებით იმ კომპანიებისგან, რომლებიც მხოლოდ მოგებაზე  და თანხაზე ფიქრობენ და არ ზრუნავენ კლიენტის კმაყოფილებაზე. ჩვენი კომპანიის მთავარი მიზანი კლიენტის კმაყოფილება და მაღალი დონის მომსახურებაა.

ელექტროტაქსების შესახებ რომ მოგვიყვეთ, როდის გეგმავთ მათ შემოყვანას?

– ამ ეტაპზე რა მანქანებიც გვყავს , ძალიან ეკონომიური და გარემოზე“მზრუნველი“ მანქანებია. უახლოეს მომავალში, დაახლოებით ერთ თვეში დავამატებთ ახალ, იგივე ტიპის მანქანებს. ხოლო წლის ბოლომდე ჩვენ ვაპირებთ, რომ  ჩვენი ტაქსოპარკი სრულად ჩავანაცვლოთ ელექტრომანქანებით.

საქართველოს მალე ახალი ელექტრომობილები ეყოლება. ზუსტი რაოდენობა ჯერჯერობით უცნობია, თუმცა როგორც ტაქსის კომპანიის მენეჯერი განმარტავს, ეს რაოდენობა საკმარისი იქნება, რომ მოიცვას ტაქსების ბაზარი და დააკმაყოფილოს მომხმარებლის მოთხოვნები.

მარიამ ლეკიაშვილი

წყარო:  www.ttimes.ge

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამანქანათმშენებლობა

წლის ბოლომდე საქართველოში ელექტროტაქსები გამოჩნდება

დღეს ტაქსების კომპანიებს შორის მძლავრი კონკურენციაა. ქართულ ბაზარზე ბევრი ახალი კომპანიაა. მათ შორის არის კომპანია „იბერი”, რომელიც აპრილის დასაწყისიდან შემოვიდა საქართველოში. კომპანიის წარმომადგენელი საბა ბერიკაშვილი „თბილისი თაიმსთან ” საუბრისას განმარტავს, რომ მათი კომპანია მომხმარებელს თანამედროვე სისტემას  სრულიად ახალ ავტომობილებს სთავაზობს.

„იბერი“ კლიენტებს სთავაზობს როგორც ეკონომ და პრემიუმ კლასის ავტომობილებით მომსახურებას, ასევე ოფციის სახით მომხმარებელს სთავაზობს პიკაპისა და ბიზნეს კლასის ავტომობილებით მომსახურებას

რამდენი ხანია რაც კომპანია „იბერი“ არის ქართულ ბაზარზე და რა მომსახურებებს სთავაზობს მომხმარებლებს?

ჩვენი კომპანია ქართულ ბაზარზე შემოვიდა პირველი აპრილიდან. კომპანია მომხმარებელს თანამედროვე  ტექნიკით აღჭურვილ ავტომობილებს სთვაზობს. გვაქვს ოთხი ტიპის მანქანა: ესენი არის ეკონომ კლასის; პიკაპის მანქანა, რომელიც გამოიყენება სხვადასხვა ტვირთის გადასატანად. ამის შემდეგ მოდის პრემიუმ კლასის მანქანა, რომელიც დახვეწილ ტიპს გულისხმობს და ბოლოს  ბიზნეს კლასის მანქანა. თითოეულს სხვადასხვა დანიშნულება აქვს, სხვადასხვა ხარისხი, მომსახურება და შესაბამისად ფასიც განსხვავებულია. მანქანები არის უახლეს მდგომარეობაში. ყველა მოდელში არის  ბარათით გადახდის აპარატები და მგზავრებს შესაძლებლობა აქვთ უკვე გადაიხადონ ბარათით.

რა რაოდენობის მანქანები არის დღეს შემოსული?

– დაახლოებით 200 ერთეულით დავიწყეთ  და მომავალში ვგეგმავთ რაოდენობის გაზრდას. ამ ეტაპზე მხოლოდ თბილისს ვემსახურებით, თუმცა შეკვეთის არსებობის შემთხვევაში რაიონებსაც მოვემსახურებით.

რამდენად კონკურენტულები ხართ ბაზარზე და როგორია „იბერის“ ფასები?

– ფასებს რაც შეეხება, ჩვენ გვაქვს ჩვენი კონკრეტული ფასები. თუმცა  ვცდილობთ ეს შესაბამისობაში იყოს ხარისხთან. თუ გვინდა, რომ კლიენტები კმაყოფილები იყვნენ და მოვემსახუროთ მაღალი კლასის, გამართული ავტომობილებით, ეს ყველაფერი ფასზეც აისახება. ძალიან ბევრი კომპანიაა, ამიტომ ძალიან ჭირს ახალი კომპანიის ნდობის მოპოვება და თავის დამკვიდრება.თუმცა ჩვენ განვსხვავდებით იმ კომპანიებისგან, რომლებიც მხოლოდ მოგებაზე  და თანხაზე ფიქრობენ და არ ზრუნავენ კლიენტის კმაყოფილებაზე. ჩვენი კომპანიის მთავარი მიზანი კლიენტის კმაყოფილება და მაღალი დონის მომსახურებაა.

ელექტროტაქსების შესახებ რომ მოგვიყვეთ, როდის გეგმავთ მათ შემოყვანას?

– ამ ეტაპზე რა მანქანებიც გვყავს , ძალიან ეკონომიური და გარემოზე,,მზრუნველი“ მანქანებია. უახლოეს მომავალში, დაახლოებით ერთ თვეში დავამატებთ ახალ, იგივე ტიპის მანქანებს. ხოლო წლის ბოლომდე ჩვენ ვაპირებთ, რომ  ჩვენი ტაქსოპარკი სრულად ჩავანაცვლოთ ელექტრომანქანებით.

საქართველოს მალე ახალი ელექტრომობილები ეყოლება. ზუსტი რაოდენობა ჯერჯერობით უცნობია, თუმცა როგორც ტაქსის კომპანიის მენეჯერი განმარტავს, ეს რაოდენობა საკმარისი იქნება, რომ მოიცვას ტაქსების ბაზარი და დააკმაყოფილოს მომხმარებლის მოთხოვნები.

მარიამ ლეკიაშვილი

წყარო:  www.ttimes.ge

სრულად ნახვა
1 25 26 27 28 29
Page 27 of 29