ასტრონომია - კოსმოსი

ჩინეთი ავტომატურ პლანეტათაშორის სადგურს „ჩანიე-6“ მთავრის მიმართულებით 2024 წელს გაუშვებს. ამის შესახებ Deutsche Welle წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, აპარატი სავარაუდოდ ფრანგული, შვედური, იტალიური და რუსული ტექნიკით იქნება აღჭურვილი.

„ჩანიე-6-ის“ ამოცანაა მთვარის გრუნტის ავტომატური შეგროვება, ანალიზისა და შესწავლის მიზნით.

ჩინეთმა მთვარის გრუნტი პირველად 2020 წელს მოიპოვა. დეკემბერში დედამიწაზე დაბრუნდა ზონდი „ჩანიე-5“, რომელიც პლანეტის თანამგზავრზე გრუნტს 2 დღის განმავლობაში აგროვებდა. ამგვარად, ჩინეთი მესამე სახელმწიფო გახდა აშშ-სა და სსრკ-ს შემდეგ, რომელმაც მთვარის გრუნტი მოიპოვა.

NASA-მ ისტორიაში პირველად მარსის ატმოსფეროდან, რომელიც 96%-ით ნახშირორჟანგისგან შედგება, ჟანგბადი მიიღო. ინფორმაცია ამის შესახებ სააგენტოს ვებგვერდზე გამოქვეყნდა.

20 აპრილს როვერმა Perseverance ექსპერიმენტული აპარატის MOXIE მეშვეობით ნახშირორჟანგის ჟანგბადად გადამუშავება შეძლო. პირველი ექსპერიმენტის ფარგლებში NASA-ს სპეციალისტებმა 5,4 გრამი ჟანგბადი მიიღეს, რაც 10 წუთის განმავლობაში სუნთქვისთვის საკმარისია. MOXIE-ს საათში 10 გრამი ჟანგბადის გამომუშავება შეუძლია.

NASA-ს სპეციალისტები აღნიშნავენ, რომ ექსპერიმენტი ძალიან მნიშვნელოვანია მარსის კოლონიზაციისთვის.

„ჩვენს მიზანს ვუახლოვდებით: ოდესმე მარსზე ადამიანები დავინახოთ“, – განაცხადა NASA-ს დირექტორის მოადგილემ, ჯიმ რეიტერმა.

SpaceX-ის ხელმძღვანელმა, ილონ მასკმადაუშვა, რომ მარსის ათვისების პროცესში შესაძლოა არაერთი ადამიანი დაიღუპოს. ამის შესახებ მან ფონდ X Prize-ის ხელმძღვანელთან, პიტერ დიამანდისთან საუბრისას განაცხადა.

„შესაძლოა დაიღუპოთ. ეს კომფორტული არ იქნება, შესაძლოა კარგი საკვები არ გქონდეთ და ა.შ. ეს რთული და სახიფათო მოგზაურობა იქნება, რომლიდანაც შესაძლოა ცოცხალი ვერ დაბრუნდეთ. სიმართლე გითხრათ, თავიდან ალბათ ბევრი ადამიანი დაიღუპება“, – განაცხადა მასკმა.

მან ასევე დასძინა, რომ მარსზე მოგზაურობა მხოლოდ მოხალისეებისთვის გახდება შესაძლებელი, რომლებისთვისაც ეს „კარგი თავგადასავალი და წარმოუდგენელი გამოცდილება“ იქნება.

SpaceX-ი მარსსა და მთვარეზე ფრენებისთვის კოსმოსურ ხომალდ Starship-ზე მუშაობს. 2020 წლის დეკემბერში მასკი ამბობდა, რომ დიდი ალბათობით, ადამიანი მარსის ზედაპირზე 6 წლის შემდეგ მოხვდება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

ჩინური აპარატ „ტიანვენ 1“-ის დამშვები მოდული მარსზე წარმატებით დაეშვა. ინფორმაციას ამის შესახებ ჩინეთის ეროვნული კოსმოსური სამმართველო ავრცელებს.

დაშვება მარსის ჩრდილოეთის ნახევარსფეროში, სრულად ავტომატურ რეჟიმში განხორციელდა.

„ტიანვენ 1“ დედამიწიდან მარსის მიმართულებით 2020 წლის ივლისში გაუშვეს. მარსის ორბიტაზე ის მიმდინარე წლის თებერვალში გავიდა, რის შემდეგაც ორი თვის განმავლობაში დაშვებისთვის პოტენციურ ადგილებს სწავლობდა.

უახლოეს პერიოდში დამშვებ მოდულს მარსმავალი გამოეყოფა და პლანეტის ზედაპირის შესწავლას დაიწყებს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

SpaceX-ის მისია Inspiration 4 არის პირველი სრულად სამოქალაქო მისია კოსმოსში და ასევე პირველი, რომლის ძირითადი მიზანი არ იქნება კოსმოსური სადგურის მონახულება. მისია განხორციელდება შემოდგომაზე. იგი მხოლოდ სამოქალაქო პირებით იქნება დაკომპლექტებული და ისინი დედამიწის ორბიტაზე 3 დღეს გაატარებენ.

უკვე ცნობილია ოთხკაციანი ეკიპაჟის წევრების ვინაობა. ათასობით განცხადებიდან “ოქროს ბილეთი” მხოლოდ ოთხს ერგო. მასწავლებელი, ბიზნესმენი, ექიმის თანაშემწე და ინჟინერი მონაწილეობას მიიღებენ პირველ სამოქალაქო მისიაში, რომელიც ასევე მიზნად ისახავს ქველმოქმედებას. განმცხადებლები  კვლევითი საავადმყოფოსთვის რიცხავდნენ თანხას, რომ დაეხმარონ მათ ბავშვთა კიბოსა და სხვა სიცოცხლისათვის საშიში დაავადებების სამკურნალო საშუალებების მოძიებაში. მისიის მეოთხე წევრი სწორედ ამ კლინიკის წარმომადგენელია.

ფრენის დაწყება დაგეგმილია 15 სექტემბერს და დასრულდება 18 სექტემბერს. კოსმოსური ხომალდი დაბრუნდება ატლანტის ოკეანეში. ეკიპაჟის წევრები, ბუნებრივია, გაივლიან სპეციალურ კურსს საგანგებო სიტუაციებში მზადყოფნისათვის, ასევე ტრენინგებსა და მისიის სიმულაციებს.

Inspiration 4-ის ინიციატივა ეკუთვნის ჯერედ ისააკმანს, რომელიც ამავდროულად უხელმძღვანელებს მისიას.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

ქვეყნებმა, რომლებიც კოსმოსურმოგზაურობასთან დაკავშირებულსაქმიანობას ახორციელებენ, უნდაშეამცირონ კოსმოსური ობიექტებისდედამიწის ატმოსფეროში შემოსვლისგანგამოწვეული რისკები პლანეტაზეადამიანებისა და საკუთრების მიმართ და ამოპერაციებთან დაკავშირებითგამჭვირვალობა მაქსიმალურად გაზარდონ, – ამის შესახებ NASA- ს წარმომადგენლის, ბილნელსონის განცხადებაშია აღნიშნული.

მისი თქმით, „ჩინეთი კოსმოსურნარჩენებთან დაკავშირებულიპასუხისმგებლობის სტანდარტებს ვერაკმაყოფილებს.“

”ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ჩინეთი დაკოსმოსურ მოგზაურობასთან დაკავშირებულიყველა ქვეყანა და კომერციული სუბიექტიკოსმოსში  პასუხისმგებლობით დაგამჭვირვალედ მოქმედბდნენ, რათაუზრუნველყონ კოსმოსური საქმიანობისუსაფრთხოება, სტაბილურობა დაგრძელვადიანი მდგრადობა”, – განაცხადანელსონმა.

ცნობილია, რომ კონტროლიდან გამოსულიჩინეთის უდიდესი რაკეტის Long March-5B–ისნამსხვრევების უმეტესობა დედამიწისატმოსფეროში შესვლის დროს დაიწვა, ნაწილი კი ინდოეთის ოკეანეში ჩაცვივდა, რითაც დასრულდა მსჯელობა დავნებათაღელვა იმასთან დაკავშირებით, თუსად შეიძლებოდა რაკეტის ნამსხვრევებიჩამოცვენილიყო. არსებობდა შიში, რომ მისინაწილები შეიძლებოდა, დასახლებულადგილზე მოხვედრილიყო. თუმცა კოსმოსურიექსპერტები ვარაუდობდნენ, რომ ამის შანსიძალიან მცირე იყო, ვინაიდან დედამიწისზედაპირის უმეტესი ნაწილი წყლითაადაფარული, ხმელეთის უზარმაზარი ნაწილიკი დაუსახლებელია.

„ჩინეთის კოსმოსური ინჟინერიის ოფისმა“Long March 5B რაკეტა საკუთარ კოსმოსურსადგურზე მიმდინარე წლის 29 აპრილსგაუშვა. პირველად კი 5B ტიპის რაკეტისგაშვება 2020 წლის მაისში განხორციელდა.  მაშინ Long March 5B ნამსხვრევები კოტ–დ‘ივუარში ჩამოცვივდა, რამაც რამდენიმეშენობა დააზიანა, თუმცა შემთხვევის შედეგად არავინ დაშავებულა.

წყარო : Reuters

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

მაშინ, როცა NASA-ს მარსმავალი “პერსევერანსი” წითელი პლანეტის ზედაპირზე უძველესი სიცოცხლის ძიების პროცესშია, ახალი კვლევის თანახმად, მარსის ზედაპირქვეშეთი ამჟამინდელი სიცოცხლის არსებობისთვის შესაძლოა საკმაოდ კარგი ადგილი იყო.

ჟურნალ Astrobiology-ში გამოქვეყნებულ კვლევაში მარსზე არსებული მეტეორიტების ქიმიური შედგენილობაა შესწავლილი. ეს მეტეორები ოდესღაც მარსის ზედაპირიდან გამოიტყორცნა და, საბოლოოდ, დედამიწაზე მოხვდა. ანალიზის თანახმად, ამ ქვებს წყალთან საკმარისი კონტაქტი რომ ჰქონოდათ, წარმოიქმნებოდა საჭირო ქიმიური ენერგია ისეთი მიკრობული სიცოცხლისა, როგორიც დედამიწის ბნელ სიღრმეებში არსებობს. ამ კვლევიდან გამომდინარე, მარსის ზედაპირქვეშეთი შესაძლოა სიცოცხლისთვის ხელსაყრელი ადგილი დღესაც იყოს.

ბოლო ათწლეულებში, მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ დედამიწის სიღრმეებში უზარმაზარი ბიომი არსებობს, რომელიც ზედა სამყაროსგან სრულად იზოლირებულია. მზის შუქის არარსებობის მიუხედავად, აქ მცხოვრები არსებების გადარჩენის ერთადერთი წყარო ქვების წყალთან კონტაქტისას გაჩენილი ქიმიური რეაქციებია.

ერთ-ერთი ასეთი რეაქცია რადიოლიზია. ეს მაშინ ხდება, როდესაც ქვებში არსებული რადიოაქტიური ელემენტები ნაპრალებში ჩაჭერილ წყალთან შედის რეაქციაში. ეს რეაქცია წყლის მოლეკულებს შემადგენელ ნაწილებად, წყალბადად და ჟანგბადად შლის. გამოთავისუფლებული წყალბადი დარჩენილ მიწისქვეშა წყალში იშლება, ხოლო მინერალები (მაგალითად, პირიტი – გოგირდისა და რკინის ნაერთი) თავისუფალ ჟანგბადს იწოვს და შედეგად სულფატების მინერალები წარმოიქმნება. მიკრობები გახსნილ წყალბადს საწვავ ენერგიად მოიხმარენ, ხოლო სულფატებში შენახულ ჟანგბადს – ამ საწვავის „დასაწვავად“.

მკვლევრები სწორედ რადიოლიზისთვის საჭირო ინგრედიენტებს ეძებდნენ: რადიოაქტიურ ელემენტებს –  თორიუმს, ურანიუმს და კალიუმს. ასევე სულფიდების მინერალებს, რომლებიც სულფატებად გარდაიქმნება. კვლევამ დაადგინა, რომ მარსული მეტეორიტების რამდენიმე განსხვავებულ ტიპში ყველა საჭირო ინგრედიენტი საკმარისია იმისათვის, რომ დედამიწის მსგავსი ჰაბიტატების არსებობა შესაძლებელი იყოს. მეცნიერების თქმით, ეს აღმოჩენები სამომავლო მარსის პროგრამებს ამჟამინდელი სიცოცხლის ძიებაში დაეხმარება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

ოთხი ასტრონავტი საერთაშორისო კოსმოსური სადგურიდან SpaceX-ის კაფსულა Crew Dragon- ის საშუალებით დედამიწაზე უსაფრთხოდ დაბრუნდა.

NASA-ს ინფორმაციით, სააგენტოს ასტრონავტები : მაიკლ ჰოპკინსი, ვიქტორ გლოვერი და შენონ უოკერი და იაპონელი ასტრონავტი იაპონელი სოიჩი ნოგუჩი პარაშუტებით მექსიკის ყურეში დაეშვნენ.

მათი დაბრუნებით დასრულდა Crew Dragon-ის კოსმოსური ხომალდის მიერ ეკიპაჟის როტაციის პირველი მისია სადგურზე, რომელიც NASA- ს და ილონ მასკის კომპანია SpaceX- ის თანამშრომლობით შეიქმნა, ნათქვამია სააგენტოს განცხადებაში.

ასტრონავტები კოსმოსურ სადგურზე ფლორიდაში მდებარე „კენედის კოსმოსური ცენტრიდან“ გასული წლის 15 ნოემბერს SpaceX-ის კოსმოსური ხომალდით Falcon 9-ით გაემგზავრნენ.

მისია NASA-სა და ელონ მასკის კომპანია SpaceX–ს შორის პარტნიორობის ნაწილი იყო.

წყარო : reuters.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა