close

ასტრონომია - კოსმოსი

ასტრონომია - კოსმოსი

პლუტონი-პლანეტა?!

1.3K views on

ხშირად გვეშლება ხოლმე და ისევ ვთვლით, რომ მზის სისტემაში ცხრა პლანეტა არსებობს, მაგრამ მეცნიერებმა 2006 წელს მიიღეს გადაწყვეტილება და პლუტონს პლანეტის სტატუსი ჩამოართვეს.

პლუტონი რიგით მეეცხრე პლანეტა იყო და ზომის გამო მას ,,ჯუჯა პლანეტასაც“ უწოდებდნენ. ეს გადაწყვეტილება გამოიწვია რეზოლუციამ, რომელმაც განსაზღვრა ტერმინი ,,პლანეტა“. ახალი რეგულაციის მიხედვით- პლანეტა არის ციური სხეული, რომელიც საკმარისად დიდია იმისათვის, რათა მზის გარშემო გრავიტაციულ ორბიტაზე მოძრაობის წყალობით მრგვალი ფორმა მიიღოს და თავისგან მოშორებით გაისროლოს ახლომდებარე პლანეტური სხეულები და ნარჩენები.  პლუტონი საკმაოდ დიდი ზომის არის სა სფერული ზომაც აქვს, მაგრამ არც იმდენად დიდი არის, რომ მოასუფთაოს თავისი ორბიტის სამეზობლო სივრცე. შესაბამისად მას აღარ აქვს პლანეტის სტატუსი. მეცნიერული განთვითარების და ტექნოლოგიური მიღწევების გამო ბევრი რამ იცვლება სამყაროში, ეს არის კიდევ ერთი გადადგმული ნაბიჯი განვითარებისკენ, წარმატებისკენ და სამყაროს შეცვლის პერსპექტივისკენ.

მასალა მოამზადა : ლალი კიკვაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიბიზნეს პერსონა

ჯეფ ბეზოსი – 5 წლის ასაკიდან ვოცნებობ კოსმოსში მოგზაურობაზე, 20 ივლისს ამ მოგზაურობას დავიწყებ

938 views on

კომპანია „ამაზონის“ დამფუძნებელი, მილიარდერი ჯეფ ბეზოსი, ძმასთან, მარკთან ერთად, საკუთარი კომპანიის Blue Origin-ის მიერ შექმნილი რაკეტით კოსმოსში გაემგზავრება.

ბეზოსები მოგზაურობას დაწყებას მიმდინარე წლის 20 ივლისს გეგმავენ.

„5 წლის ასაკიდან ვოცნებობ კოსმოსში მოგზაურობაზე, 20 ივლისს ამ მოგზაურობას ჩემს ძმასთან ერთად დავიწყებ,“- წერს ჯეფ ბეზოსი  Instagram-ზე გამოქვეყნებულ პოსტში.

Blue Origin-ის კოსმოსურმა ხომალდმა 15 საცდელი ფრენა განახორციელა, თუმცა არცერთი გაფრენის დროს მის ბორტზე მგზავრები არ ყოფილან.

Blue Origin-ის რაკეტა-კაფსულა New Shepard-ი 6 მგზავრის დედამიწის ზემოთ დაახლოებით 100 კილომეტრზე გადასაყვანადაა განკუთვნილი. ეს სიმაღლე სრულიად საკმარისია იმისთვის, რომ ადამიანმა რამდენიმეწუთიანი უწონადობა განიცადოს და პლანეტის გამრუდება დაინახოს, სანამ კაფსულა დედამიწაზე დაბრუნდება.

Blue Origin-ს განმარტებით, კაფსულას აქვს ექვსი სადამკვირვებლო ფანჯარა და თითქმის სამჯერ უფრო მაღალია, ვიდრე „ბოინგ 747“-ის რეაქტიული თვითმფრინავი და ყველაზე დიდი საფრენი ობიექტია, რაც კი ოდესმე  კოსმოსში გამოუყენებიათ.

ბეზოსის სტარტაპი თავდაპირველად მგზავრებისთვის, მოგზაურობის სანაცვლოდ, 200 000 აშშ დოლარის გადასახადის დაკისრებას გეგმავდა, თუმცა, არ არის გამორიცხული, ამჟამად ეს გეგმა შეცვლილი იყოს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიკვლევები

თაგვის სპერმით, რომელმაც კოსმოსში 6 წელი გაატარა, 8 ჯანმრთელი ნაშიერი გაჩნდა

873 views on

როგორც Stat News-ის იუწყება, მკვლევრებმა, რომლებიც ძუძუმწოვრების რეპროდუქციაზე რადიაციის გავლენას სწავლობდნენ, საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე (ISS) 2013 წელს თაგვის სპერმის ნიმუში ექვსი წლით გაგზავნეს. ამ და კიდევ სამი წლის დაგვიანებით გაგზავნილი ნიმუშების ანალიზის საფუძველზე მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ თაგვის სპერმას კოსმოსში ყოფნისას არანაირი ზიანი არ მიუღია. მეტიც, მეცნიერების დასკვნით, იგი კოსმოსში 200 წლამდე გაძლებდა.

თუმცა, ამ საკითხის ყველაზე უცნაური და საინტერესო ნაწილი ისაა, რომ კოსმოსიდან არამხოლოდ ჯანმრთელი ნიმუშები დაიბრუნეს, არამედ, გაყინული სპერმატოზოიდების გალღობის შემდეგ მათი საშუალებით თაგვების ორ თაობას დაუდეს სათავე — მათ “კოსმოსის ნაშიერები” უწოდეს.

ნიმუშებიდან ჯანმრთელი თაგვები დაიბადნენ. მკვლევრებს კოსმოსის ნაშიერებისა და ჩვეულებრივი დედამიწელი თაგვების შედარებისას მათ შორის განსხვავება არ შეუმჩნევიათ.

კვლევაში მონაწილე მეცნიერებმა თავიანთი აღმოჩენა ჟურნალ Science Advances on Friday-ში გამოაქვეყნეს.

მიუხედავად იმისა, რომ კვლევა თაგვის სპერმაზე ჩატარდა, იგი მნიშვნელოვან ნაბიჯს წარმოადგენს ძუძუმწოვრების რეპროდუქციაზე რადიაციის სრული ეფექტის შესწავლაში. ამ საკითხის შესწავლა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მომავალი მისიებისთვის, რომლის დროსაც ადამიანები უფრო დიდ ხანს დაჰყოფენ კოსმოსში და იმ შემთხვევაშიც, თუ სხვა პლანეტების კოლონიზაციას დაიწყებენ.

წყარო: Futurism

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიკვლევები

ადამიანებს ბავშვების გაჩენა მარსზეც შეუძლიათ – კვლევა

1.14K views on

ადამიანები დიდი ხანია მარსზე სიცოცხლის კვალს ეძებენ, ახლა კი აღმოჩნდა, რომ მათ თავადვე შეუძლიათ წითელ პლანეტაზე სიცოცხლის გაჩენა. სულ ცოტა ხნის წინ მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ ძუძუმწოვრის სპერმა, სავარაუდოდ, მარსის პირობებსაც გაუძლებს ასობით წლის მანძილზე. ეს კი ნიშნავს, რომ ადამიანები მომავალში წითელ პლანეტაზეც შეძლებენ რეპროდუქციას.

“ეს აღმოჩენა ადამიანის მომავალ კოსმოსურ მისიებში წარმატების მისაღწევად ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება”, — განუცხადა Daily Mail-ს კვლევის მთავარმა ავტორმა, პროფესორმა საიაკა ვაკაიამამ, იაპონიის იამანაშის უნივერსიტეტის მეცნიერმა.

თუმცა, ისიც აღსანიშნავია, რომ მეცნიერებს კოსმოსის რადიაციის ეფექტი ადამიანის სპერმაზე ჯერ არ შეუსწავლიათ. ნაცვლად ამისა, მეცნიერები დააკვირდნენ რადიაციის გავლენას თაგვების სპერმის ნიმუშებზე, რომლებიც მშრალად გაყინეს და რომელსაც 6 წლის მანძილზე ინახავდნენ ISS-ზე.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

NASA-მ ბოლო 20 წლის განმავლობაში განიმედეს ყველაზე დეტალური ფოტოები გამოაქვეყნა

480 views on

NASA-ს ავტომატურმა პლანეტათაშორისო სადგურმა Juno იუპიტერის თანამგზავრს, განიმედეს ახალი ფოტოები გადაიღო.

ბოლო 20 წლის განმავლობაში Juno განიმედეს ყველაზე ახლოს მიუახლოვდა. ფოტოზე დეტალურად ჩანს მზის სისტემის ყველაზე დიდი პლანეტის თანამგზავრის კრატერები, ნათელი და ბნელი ადგილები. NASA-ში აცხადებენ, რომ ფოტოების გაანალიზების შემდეგ მიღწეულ შედეგებზე საზოგადოებას ინფორმაციას მოგვიანებით მიაწვდიან.

განიმედე ერთადერთი თანამგზავრია მზის სისტემაში, რომელიც პლანეტაზე (მერკურიზე) დიდია.

Juno-მ სტარტი 2011 წლის 5 აგვისტოს აიღო. მისი ამოცანა იუპიტერის შესწავლაა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

რუსეთი და საუდის არაბეთი კოსმოსში ადამიანების გაგზავნაზე ერთად მუშაობენ

838 views on

რუსეთი საუდის არაბეთის კოსმონავტებს წვრთნის, ვინაიდან ორივე ქვეყანა საერთო მისიისთვის ემზადება, რომლის მიზანიც კოსმოსში ადამიანების გაგზავნაა, – შესაბამისი განცხადება რუსეთი ვიცე-პრემიერმა ალექსანდრ ნოვაკმა გააკეთა.

სხვა დეტალები ჯერჯერობით ცნობილი არ არის.

აღსანიშნავია, რომ რუსეთი მზადაა, საკუთარი კოსმოსური სადგური ააშენოს და 2030 წლამდე ორბიტაზე განათავსოს.

პროექტი ახალი თავია რუსეთის კოსმოსური პროგრამისთვის და დასასრულია საერთაშორისი კოსმოსურ სადგურზე რუსეთსა და აშშ-ს შორის ორ ათეულ წელზე მეტხნიანი მჭიდრო თანამშრომლობისთვის.

წყარო : Reuters

მასალა მოამზადა  : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

გასულ ღამეს ცაში „სისხლიანი“ სუპერმთვარე გამოჩნდა 🌕 ფოტოგალერეა

771 views on

მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის ფოტოგრაფების ობიექტივებში „სისხლიანი“ სუპერმთვარე მოხვდა. ამის შესახებ BBC წერს. შთამბეჭდავი ასტრონომიული მოვლენა 27 მაისის ღამეს დაფიქსირდა.

სუპერმთვარედ დედამიწის თანამგზავრი მაშინ ითვლება, როცა პლანეტასთან უმოკლესი დისტანციის 10%-ის ფარგლებში მდებარეობს.

ავსტრალია (Getty Images)

ჩინეთი (Getty Images)

თურქეთი (Getty Images)

საბერძნეთი (Getty Images)

ინგლისი (Getty Images)

ესპანეთი (Getty Images)

ბრაზილია (Getty Images)

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

მეცნიერებმა უძველესი სპირალური გალაქტიკა აღმოაჩინეს

525 views on

მეცნიერებისთვის ჯერ კიდევ ბევრი რამ არის უცნობი დიდი აფეთქების შემდგომ პერიოდზე, როდესაც მაღალი ტემპერატურისა და სიმკვრივის სამყაროში ირმის ნახტომის მსგავსი სპირალური გალაქტიკები ჯერ სართოდ არ იყო. აქედან გამომდინარე, მეცნიერებისთვის არც ისე მარტივ საქმეს წარმოადგენს იმის გარკვევა, თუ როდის წარმოიშვა პირველი სპირალური გალაქტიკები.

ჟურნალ Science-ში გამოქვეყნებული ახალი კვლევის თანახმად, Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) (ატაკამაში განლაგებული რადიოტელესკოპების წყება) პროექტიდან მიღებულმა მონაცემებმა აჩვენა, რომ სპირალური სტრუქტურის გაუმჭვირვალე გალაქტიკა დიდი აფეთქებიდან სულ რაღაც 1.4 მილიარდი წლის შემდეგ წარმოიშვა. ეს ამ ტიპის უძველესი გალაქტიკაა, რაც მეცნიერებს აქამდე აღმოუჩენიათ.

სამყაროს განვითარების ასეთ ადრეულ ეტაპზე წარმოქმნილი სპირალური გალაქტიკის აღმოჩენა ძალიან მნიშვნელოვანია, ვინაიდან იგი მეცნიერებს დაეხმარება გარკვეული ინფორმაციის მოპოვებაში იმის შესახებ, თუ როდის და რა ძალებით ყალიბდებოდნენ პირველი სპირალური გალაქტიკები.

“ALMA-ს მაღალი ხარისხის მონაცემების საშუალებით იმდენი დეტალის გარჩევა შევძელი, რომ თავიდან მეგონა, ირმის ნახტომთან ახლომდებარე გალაქტიკასთან გვქონდა საქმე”, — ამბობს თავის პრეს რელიზში კვლევის მთავარი ავტორი, ტაკაფუმი ცუკუი და SOKENDAI-ის სტუდენტი.

აღსანიშნავია, რომ ჩვენი ირმის ნახტომის გალაქტიკაც სპირალური სტრუქტურისაა. დღეს ამ ტიპის გალაქტიკები მთელი სამყაროს გალატიკების რაოდენობის 70%-ს შეადგენენ, თუმცა, აქამდე ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ რაც უფრო ინტენსიურად სწავლობენ მეცნიერები სამყაროს შორეულ წარსულს, მით უფრო იკლებს სპირალური გალაქტიკების წილი კოსმოსში. აქედან გამომდინარე, მეცნიერები ცდილობენ იმის გაგებას, თუ როდის და როგორ წარმოიშვა სპირალური გალაქტიკები. კვლევის ფარგლებში, ცუკუიმ და სატორუ იგუჩიმ, იაპონიის ეროვნული ასტრონომიული ობსერვატორიისა და SOKENDAI-ის პროფესორმა აღმოაჩინეს, რომ ზემოაღნიშნული გალაქტიკა, რომელსაც BRI 1335-0417 უწოდეს, 12.4 მილიარდი წლით თარიღდება და რომ იგი შედგებოდა დიდი რაოდენობით მტვრისგან. ეს დაკვირვებისთვის ხელისშემშლელ ფაქტორს წარმოადგენს.

ALMA-ს რადიოტელესკოპების საშუალებით შესაძლებელია გალაქტიკის კარბონული იონებისგან მომავალი რადიოემისიების დაფიქსირება, რაც მეცნიერებს საშუალებას აძლევს, შეისწავლონ შორეული გალაქტიკის შიდა მხარე, რომელიც ხილული სინათლისთვის გაუმჭვირვალეა. მკვლევრებმა აღმოაჩინეს, რომ სპირალური სტრუქტურის მქონე BRI 1335-0417 გალაქტიკის რადიუსი 15 000 სინათლის წელია — რაც ირმის ნახტომის რადიუსის მესამედს წარმოადგენს, თუმცა, უხეში დათვლებით, მასით ჩვენი გალაქტიკის ტოლია. როგორც ცუკუი ამბობს, BRI 1335-0417 მაშინდელ სამყაროში გიგანტური გალაქტიკა უნდა ყოფილიყო.

აქედან, ისმის კითხვა: როგორ შეიძლებოდა ასეთი აშკარად კომპლექსური სპირალური სტრუქტურის ფორმირება მაშინ, როდესაც სამყარო სულ რაღაც 1.4 მილიარდი წლის იყო? მეცნიერებს ამ საკითხზე არაერთი მოსაზრება აქვთ, ერთ-ერთი მათგანის მიხედვით კი — შესაძლოა, BRI 1335-0417 სხვა, უფრო პატარა გალაქტიკასთან შეჯახების შედეგად წარმოიშვა.

12.4 მილიარდი წლის წინ, BRI 1335-0417 გალაქტიკაში აქტიურად მიმდინარეობდა ვარსკვლავების ფორმირება, აირი კი გალაქტიკის გარე შრეში გრავიტაციულად არასტაბილურ მდგომარეობაში იმყოფებოდა — ეს იდეალური ვარკსვლავების ფორმირებისთვის მდგომარეობაა. როგორც წესი, ასეთი პირობები მაშინ იქმნება, როდესაც სხვა გალაქტიკასთან შეჯახების შედეგად, გალაქტიკის საზღვრებთან დიდი რაოდენობით აირები გროვდება.

მეცნიერები იმასაც ვარაუდობენ, რომ ასეთი გალაქტიკები ადრეულ სამყაროში გიგანტური ელიფსური გალაქტიკების პროტო ფორმებს წარმოადგენდნენ. თუ ეს მოსაზრება სიმართლეს შეესაბამება, მაშინ BRI 1335-0417, ბოლო 12.4 მილიარდი წლის მანძილზე, ელიფსურ გალაქტიკად უნდა გარდაქმნილიყო.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

NASA-მ ვენერადან მომავალი რადიოსიგნალის აუდიო ვერსია გამოაქვეყნა!

575 views on

ეს მონაცემები ციური სხეულის შესახებ მნიშვნელოვანი ინფორმაციის მოპოვებაში დაგვეხმარება!

NASA-ს მიერ მზის შესასწავლად გაშვებულმა ზონდმა Parker პლანეტა ვენერას ატმოსფეროდან მომავალი რადიოსიგნალი დააფიქსირა, რომელიც მეცნიერებმა აუდიო ფორმატად გარდაქმნეს. თავის მხრივ, ახალი მონაცემები მათ ციური სხეულის შესახებ მნიშვნელოვანი ინფორმაციის მოპოვებაში დაეხმარა…

ვენერას, ზომითა და შემადგენლობის მსგავსების გამო, ხშირად დედამიწის დობილს უწოდებენ, თუმცა ჩვენთვის მაინც იდუმალებით მოცულია. ვენერას თეთრი ღრუბლების სქელი ფენა ფარავს და ტემპერატურა 470ºC-ს აღწევს – ამიტომაც, პლანეტა იქ არსებული მაღალი ტემპერატურის გამო ამჟამად კომპლექსური სიცოცხლისთვის არათავსებადია.

NASA-ს ზონდი ვენერას 2020 წლის 11 ივლისს, მისიის ფარგლებში მესამედ მიუახლოვდა, რათა მისი მიზიდულობის ძალა ტრაექტორიის გასასწორებლად და მოძრაობის ასაჩქარებლად გამოეყენებინა. ხომალდმა ობიექტის ზედაპირიდან მომავალი სიგნალის დაფიქსირება 833 კილომეტრი მანძილზე ჩავლისას, იონოსფეროში შეძლო. ეს მან მასზე დამონტაჟებული ხელსაწყოს FIELDS საშუალებით მოახერხა, რომელიც მზის ატმოსფეროში ელექტრული და მაგნიტური ველების გასაზომადაა შექმნილი.

ახალი ნაშრომის თანმხლებ პრესრელიზში მეცნიერი გლინ კოლიზონი განმარტავს, რომ ის ერთი დღის განმავლობაში ფიქრობდა, რა შეიძლებოდა ყოფილიყო ამ სიგნალის წყარო. “მეორე დღეს გავიღვიძე და გავიფიქრე – ღმერთო ჩემო, ვიცი რა არის ეს!”. მან გააცნობიერა, რომ რადიოსიგნალი ძალიან ჰგავდა მონაცემებს, რომლებიც NASA-ს გალილეოს ორბიტერმა დაუბრუნა, როდესაც ის იუპიტერის მთვარეების იონოსფეროში გადიოდა. ასე რომ სიგნალი, შესაძლოა, სწორედ მაშინ შეიქმნა, როდესაც ზონდი ვენერას იონოსფეროში იმყოფებოდა.

როგორც მეცნიერები აღნიშნავენ, ვენერას ატმოსფეროზე მზის გავლენის შესწავლა პლანეტის განვითარების ეტაპების უკეთ გარკვევაში დაგვეხმარება. ზონდის მიერ გადაღებული სურათები ვენერას ისე წარმოგვიდგენს, როგორც აქამდე არასდროს გვინახავს. რადიოსიგნალის სიხშირე კი უბრალოდ ყველა მოლოდინს აჭარბებს…

მეცნიერები იმედოვნებენ, რომ ახალი მიგნების მეშვეობით შევძლებთ დავადგინოთ, როგორ იქცა ოდესღაც დედამიწის მსგავსი ციური სხეული ისეთად, როგორიც დღესაა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსი

ასტრონომებმა დედამიწასთან ყველაზე ახლოს მდებარე შავი ხვრელი აღმოაჩინეს

698 views on

ოჰაიოს შტატის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა უნიკალური შავი ხვრელი აღმოაჩინეს, რომელმაც ორი ასტრონომიული რეკორდი დაამყარა. ამის შესახებ BBC წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, ეს მზის სისტემასთან მდებარე ყველაზე ახლო შავი ხვრელია – მანძილი თითქმის სამჯერ მცირეა, ვიდრე წინა „რეკორდსმენამდე“. ამასთან, ეს ყველაზე პატარა მსგავსი ობიექტია, რომელიც აქამდე აღმოუჩენიათ. შავი ხვრელი იმდენად პატარაა, რომ არსებულ კლასიფიკაციას არ შეესაბამება და ასტრონომებს მისთვის ახალი კატეგორიის მოფიქრება მოუწევთ.

ამასთან, მარტორქის თანავარსკვლავედში მდებარე ხვრელი მზეზე დაახლოებით სამჯერ მძიმეა და დედამიწის მასას თითქმის მილიონჯერ აღემატება. დედამიწიდან ხვრელამდე 1500 სინათლის წელიწადია.

სრულად ნახვა
1 … 18 19 20 21 22 … 54
Page 20 of 54