close

დედამიწა

დედამიწაეკოლოგია

ატლანტის ოკეანეში შტორმი „არტური“ წარმოიქმნა

ატლანტის ოკეანეში შტორმი „არტური“ წარმოიქმნა. ამის შესახებ CNN-ი იტყობინება.

ტელეარხის ცნობით, წელს ეს პირველი შტორმია, რომელსაც სახელი მიენიჭა. სინოპტიკოსების ინფორმაციით, სტიქიის ეპიცენტრში ქარის მაქსიმალური სიჩქარე საათში 64.3 კილომეტრს აღწევს, თავად შოტრმი კი საათში 14.4 კილომეტრის მანძილს ფარავს. სპეციალისტების პროგნოზით, ორშაბათს შტორმი ჩრდილოეთ კაროლინის სანაპიროსთან გადაინაცვლებს. ამ ეტაპზე შტორმის გაძლიერება ნაკლებად სავარაუდოა.

ატლანტის ოკეანეს შტორმების სეზონი 2 კვირაში იწყება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

ფლამინგოების გადაფრენა ნატრონის მლაშე ტბაზე

ტანზანიაში მდებარე მლაშე ტბა, ნატრონი, მსოფლიოში არსებული ფლამინგოების ერთი მესამედის, ანუ სამ მილიონამდე ფლამინგოს სახლია.

ნატრონი იფარება მარილით, რომელიც პერიოდულად წითელ და ვარდისფერ შეფერილობას იღებს (რაც განპირობებულია მიკროორგანიზმებით, რომლებიც ტბაში ბინადრობს). ამგვარი პირობების გამო, ადამიანებისთვის ეს ტბა სრულიად არაგამოყენებადია, თუმცა, ფლამინგოებისთვის – პირიქით. ფლამინგოს კანის სტრუქტურა და ფეხებზე არსებული სქელი კანი აძლევს მას საშუალებას, ტბაში შევიდეს და თუნდაც დალიოს კიდეც მისი წყალი.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
დედამიწა

ნიდერლანდებში პირველად გიგანტური პანდა დაიბადა

ნიდერლანდებში პირველად გიგანტური პანდა დაიბადა. ამის შესახებ France 24 წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, ეს ოუვეჰანდსის ზოოპარკში მოხდა, სადაც პანდა ვი ვენმა იმშობიარა. პატარას მშობლები ჩინეთს ეკუთვნიან, თუმცა პეკინმა ისინი ნიდერლანდებს ცხოველების გამრავლების პროგრამის ფარგლებში 2017 წელს ათხოვა.

დედაც და პატარას თავს კარგად გრძნობენ, თუმცა პატარა პანდის სქესი ამ ეტაპზე უცნობია. სახელს მას სწორედ ამ დეტალის დაზუსტების შემდეგ მოუფიქრებენ.

ველურ ბუნებაში გიგანტური პანდები მხოლოდ ჩინეთში ბინადრობენ, სადაც მათი არსებობის არეალი მცირდება. სწორედ ამან გამოიწვია გამრაველბის პროგრამის აუცილებლობა. პროგრამა იმდენად წარმატებული აღმოჩნდა, რომ 2016 წლიდან პანდები გადაშენების საფრთხის მყოფ ცხოველებად აღარ ითვლებიან.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიდედამიწაეკოლოგია

არქტიკის თავზე ოზონის შრეში რეკორდული ზომის ხვრელი გაიხსნა

ევროპული კოსმოსური სააგენტოს სპეციალისტებმა აღმოაჩინეს, რომ არქტიკის თავზე ოზონის შრეში რეკორდული ზომის ხვრელი გაიხსნა. როგორც მეცნიერები ვარაუდობენ, ხვრელი ამ თვის ბოლოს გაქრება, თუმცა მისი ჩამოყალიბება იმაზე მიუთითებს, რომ პლანეტა საგანგაშო მდგომარეობაშია. ამის შესახებ Science Alert-ი წერს.

ოზონის შრის შეთხელება პლანეტის პოლარულ ნაწილებში ყოველ წელს ხდება, თუმცაა მიმდინარე წელს ოზონის ხვრელი ჩვეულებრივზე დიდი აღმოჩნდა. მეცნიერების განმარტებით, ამის მიზეზი სტრატოსფეროში არატიპურად დაბალი ტემპერატურა გახდა.

ოზონის შრე აირის ბუნებრივი დამცავი ფენაა სტრატოსფეროში, რომელიც პლანეტაზე არსებულ სიცოცხლეს მზის მავნე ულტრაიისფერი რადიაციისგან იცავს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგია

საკურას ყვავილობის პარალელურად: ტოკიოში თოვლი მოვიდა

იაპონიის დედაქალაქ ტოკიოში თოვს.სინოპტიკოსების ვარაუდით, თოვლის სისქე იაპონიის დედაქალაქში ხუთ სანტიმეტრამდე მიაღწევს.

ადგილობრივი სინოპტიკოსები აღნიშნავენ, მარტის ბოლოს თოვლი ტოკიოში 10 წელია, აღარ ყოფილა.

აღსანიშნავია, რომ ჯერ კიდევ გუშინ ტოკიოში ჰაერის საკმაოდ მაღალი ტემპერატურა, 23°С ფიქსირდებოდა, ამჟამად კი ყინავს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგია

ტოკიოში ბოლო 10 წლის განმავლობაში პირველად მარტის ბოლოს თოვლი მოვიდა

იაპონიის დედაქალაქ ტოკიოში ბოლო 10 წლის განმავლობაში პირველად მარტის ბოლოს თოვლი მოვიდა. ინფორმაციას ამის შესახებ ადგილობრივი მედია ავრცელებს.

სინოპტიკოსების პროგნოზით, ქალაქის ცენტრალურ ნაწილში თოვლის საფარის სიმაღლემ შესაძლოა 5 სანტიმეტრს მიაღწიოს. აღსანიშნავია ისიც, რომ 28 მარტს ტოკიოში ჰაერის ტემპერატურამ 23 გრადუსს მიაღწია.

უამინდობის გამო იაპონურმა ავიაკომპანიებმა 20-მდე შიდა რეისი გააუქმეს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიდედამიწაეკოლოგიაკვლევები

ოზონის ხვრელის დაპატარავებამ სამხრეთ ნახევარსფეროს ჰაერის ცირკულირებაზე დადებითად იმოქმედა

ანტარქტიდის თავზე ოზონის ფენა უკვე იმდენად აღდგა, რომ შეჩერდა სამხრეთ ნახევარსფეროს ატმოსფეროში მიმდინარე მრავალი შემაშფოთებელი ცვლილება. ამისათვის მადლობა მთელ მსოფლიოს ეკუთვნის, კაცობრიობის ერთობლივ ძალისხმევას.

ახალი კვლევის მიხედვით, ამ პროცესის შეჩერებისა და უკუქცევის მიზეზი უნდა იყოს მონრეალის პროტოკოლი – 1987 წელს მიღებული შეთანხმება ოზონის გამანადგურებელი ნივთიერებების წარმოების შეწყვეტის შესახებ.

ჩვენი პლანეტის პოლუსების თავზე, ძალიან მაღლა, მორევივით ბრუნავს ჰაერის სწრაფი დინებები, რომლებსაც ჭავლურ ნაკადებს უწოდებენ. 21-ე საუკუნის დადგომამდე, სამხრეთ პოლუსის თავზე ოზონი გამოილია და იქაური ჭავლური ნაკადი უჩვეულოდ სამხრეთით გადასწია. შედეგად, შეიცვალა ნალექების მახასიათებლები და ოკეანის დინებები.

თუმცა, მონრეალის პროტოკოლის გაფორმების შემდეგ, ჰაერის ეს მიგრაცია უეცრად შეჩერდა. საინტერესოა, იყო თუ არა უბრალო დამთხვევა?

მოდელებისა და კომპიუტერული სიმულაციების გამოყენებით, მეცნიერებმა ახლახან დაადგინეს, რომ მოძრაობის ასეთი შეჩერება მხოლოდ ქარებში მომხდარი ბუნებრივი ძვრების შედეგი არ ყოფილა. ჭავლური ნაკადის შორს გადაადგილების უეცარ შეჩერებას მხოლოდ ოზონის ცვლილება ხსნის.

სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ამ პროცესზე დიდი გავლენა იქონია მონრეალის პროტოკოლმა, ჭავლური ნაკადის სამხრეთით მიგრაცია შეჩერდა და ოდნავ უკუიქცა კიდეც, რაც მეტად სასიხარულო ამბავია.

ჭავლური ნაკადის ცვლილების გავლენა ძალიან დიდი იყო სამხრეთ ნახევარსფეროზე. მაგალითად, ავსტრალიის სამხრეთ სანაპიროებთან შემცირდა ნალექების რაოდენობა და გაიზარდა გვალვების რისკი.

თუმცა, ზეიმი შეიძლება დიდხანს არ გაგრძელდეს. მიუხედავად იმისა, რომ ოზონის გამანადგურებელი ნივთიერებების წარმოების შეწყვეტამ ოზონს ასე თუ ისე აღდგენის საშუალება მისცა, საგრძნობლად იზრდება ნახშირორჟანგის დონე და მთელ ამ პროგრესს რისკის ქვეშ აყენებს.

გასულ წელს, ანტარქტიდის ოზონის ხვრელი 1982 წლის შემდეგ ყველაზე მეტად დაპატარავდა, მაგრამ პრობლემა ჯერ გადაჭრილი არ არის და ამ მაჩვენებლის მიზეზი გარკვეულწილად იყოს უჩვეულოდ ზომიერი ტემპერატურა ატმოსფეროს ამ ზედა ფენაში.

გარდა ამისა, ბოლო წლებში, მონრეალის შეთანხმების დარღვევით სამხრეთ ჩინეთის ინდუსტრიული რეგიონებიდან კვლავ გამოჩნდა ოზონის გამანადგურებელი ქიმიური ნივთიერებების ტალღა.

„ამ პროცესს ჩვენ პაუზას ვუწოდებთ, რადგან პოლუსებისკენ მიმართული ცირკულაციის ტენდენცია შეიძლება დასრულდეს, გაბრტყელდეს ან უკუიქცეს. ეს გახლლავთ ომი ოზონის აღდგენისა და მომატებული სათბურის აირების ეფექტებს შორის, რამაც უნდა განსაზღვროს სამომავლო ტენდენცია“, — ამბობს კოლორადო-ბულდერის უნივერსიტეტის ატმოსფეროს ქიმიკოსი ანტარა ბანერხეე.

მონრეალის პროტოკოლი ნათელი დასტურია იმისა, რომ თუ ჩვენ ვიმოქმედებთ გლობალურად და დაუყოვნებლივ, შეგვიძლია შევაჩეროთ და უკუვაქციოთ კიდეც ის საფრთხეები, რომლებიც ჩვენვე გამოვიწვიეთ.

კვლევა ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნდა.

მომზადებულია colorado.edu-სა და ScienceAlert-ის მიხედვით.

წყარო : 1tv.ge
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“
სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციადედამიწაეკოლოგიაეს საინტერესოა

ბრიტანელმა სტუდენტმა, თევზის ნარჩენებისგან, პლასტმასას ალტერნატივა შექმნა

23 წლის ლუსი ჰიუზმა შექმნა მასალა, რომელსაც ერთჯერადად გამოყენებადი პლასტმასას ჩანაცვლება შეუძლია. მასალას, სახელად MarinaTex, უფრო კონკრეტულად, შეუძლია პროდუქტების შეფუთვებში, ან პარკებში გამოყენებული პლასტმასა ჩაანაცვლოს. მასალის შესაქმნელად სტუდენტმა თევზის ნარჩენები გადაამუშავა და ამ პროექტით ის James Dyson-ის საერთაშორისო ჯილდოს მფლობელიც გახდა. ჯილდოს სახით, მან $41,000 მიიღო, იმისათვის, რომ განავითაროს პროდუქტი და მისი მასპროდუქციის გეგმა შეიმუშავოს.

თავდაპირველად, ლუსის პროექტი თევზის ნარჩენების მართვას გულისმობდა, რაც, ყოველწლიურად, United Nations-ის ცნობით, მსოფლიოს მასშტაბით, 50 მილიონ ტონას შეადგენს. თუმცა, მუშაობის პროცესში ცხადი გახდა, რომ თევზის ნარჩენების გამოყენება სხვა, უფრო დიდი პრობლემის მოსაგვარებლად შეიძლებოდა.

„რაში გვჭირდება ხელოვნური პოლიმერი, როცა ის ბუნებაში ხელმისაწვდომია“, – თქვა ლუსი ჰიუზმა Reuters-თან საუბრისას.

World Bank-ის ცნობით, 2016 წელს, დედამიწაზე 242 მილიონი ტონა პლასტიკური ნარჩენი გამომუშავდა. United Nations-ის ინფორმაციით კი, აქედან 100 მილიონი ტონა ოკეანეში აღმოჩნდა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაკვლევებისაქართველო

ქართველი სტუდენტი, მიკროორგანიზმების საშუალებით, გარემოს დამბინძურებლების დაშლაზე იმუშავებს

 ეკოლოგიური პრობლემები არა მხოლოდ საქართველოში, არამედ მთელ მსოფლიოში აქტუალური თემაა, ბევრი ჩვენგანი ფიქრობს შექმნილი მდგომარეობიდან შესაძლო გამოსავალზე, მაგრამ ცოტას თუ გვაქვს საკმარისი ცოდნა და შესაძლელობა, რომ სურვილი საქმედ ვაქციოთ, თუმცა იმავეს ვერ ვიტყვით ანანო მჭედლიშვილზე, 19 წლის ქართველ სტუდენტზე, რომელსაც უკვე საკმაო ცოდნა აქვს აღნიშნულ სფეროში და მტკიცედ გათვლილი გეგმებითაც გვაოცებს, გავეცნოთ ახალგაზრდა ენთუზიასტს.

 

ანანო მჭედლიშვილი საზოგადოებამ პირველად ბოტანიკურ ბაღში მოხალისეუბრივი საქმიანობის დროს გაიცნო, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტის მე-3 კურსის სტუდენტი ეკოლოგიის მიმართულებით სწავლობს, კურსის ფარგლებში, ბოტანიკით განსაკუთრებით დაინტერესდა და ბოტანიკურ ბაღში მუშაობის გადაწყვეტილებაც აქედან გამომდინარე მიიღო, „ამ პერიოდში პრაქტიკულად განვიმტკიცე ის ცოდნა, რაც თეორიულად მივიღე უნივერსიტეტში. უფრო დაწვრილებით გავეცანი ტროპიკულ მცენარეებსა და მათი მოვლისა თუ გამრავლების წესებს, მცენარეების მოვლის პარალელურად, მათზე აწარმოებ დაკვირვებას და ეს ძალიან საინტერესოა. ბოტანიკურ ბაღში მუშაობამ უფრო დამაახლოვა ჩემს სამომავლო პროფესიასთან“– აღნიშნავს ანანო.

ყველაზე მეტად ანანოს საქართველოში შექმნილი ეკოლოგიური მდგომარეობა აწუხებს – „საქართველოში გარემოს დაცვა ჯერჯერობით ისევ მეორეხარისხოვანია და ბუნებრივი რესურსების მტაცებლური გამოყენების ხარჯზე ყველაზე მეტად ბუნება ზარალდება. ამჟამად იგეგმება „ბნელი ხევის“ საბადოზე ოქროს მოპოვებითი სამუშაოების ჩატარება. ძალიან დიდ ტერიტორიაზე იჩეხება ტყე და საფრთხე ემუქრება ფიტარეთის მონასტერს, რომელიც უნიკალურია საქართველოში თავისი ფრესკებით, არქიტექტურითა და ჩუქურთმებით. ეკოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესება მოითხოვს მთელი საზოგადოების ერთიან ეკოლოგიურ აზროვნებას და ყველანაირად უნდა ვეცადოთ ამ კუთხით ვიმუშავოთ“.

მომავალი საქმიანობა ანანოს რამდენიმე კუთხით შეუძლია წარმართოს, ერთ-ერთი კი წყალმცენარეების შემსწავლელი მეცნიერება – ალგეოლოგიაა, რომლის სპეციალისტების საქართველოში დღესდღეობით არ გვყავს, „წყალმცენარეებს საკმაოდ ფართო გამოყენება აქვთ. გარდა იმისა, რომ მათი ნაწილი გამოიყენება საკვებად, სასუქად, იოდის მისაღებად, საფეიქრო მრეწველობაში და ა.შ., ისინი წყლის აუზებში ორგანული ნივთიერების მთავარ წარმომქმნელებს წარმოადგენენ. მაგალითად, ერთუჯრედიანი წყალმცენარე – ქლორელა თითქმის სრულად ითვისებს ადამიანისა და ცხოველის მიერ გამოყოფილ ნივთიერებებს. აქედან მიკროწყალმცენარეთა გამოყენება ბიორემედაციაში (ბიორემედიაცია გულისხმობს მიკროორგანიზმების საშუალებით გარემოს დამაბინძურებლების დაშლას) იწვევს მრავალი ორგანული დამბინძურებლის ბიოდეგრადაციას (დაშლას), წყალმცენარე „Portieria Hornemannii-ის“ კი ისეთი ტოქსიკური ნივთიერების დაშლაც კი შეუძლია, როგორიც ტროტილია. წყალმცენარეები ჯერ არ არის შესწავლილი ფუნდამენტურად და ესეც ამძაფრებს ჩემს ინტერესს“ – აღნიშნავს ის.

ანანო ასევე ამბობს, რომ, დღესდღეობით, ატომური ელექტროსადგურების მშენებლობების ფონზე, განსაკუთრებით იზრდება რადიაციული ეკოლოგიის საჭიროება, ამისთვის აუცილებელია ბირთვული ფიზიკის ცოდნა საკმაოდ მაღალ დონეზე და ჯერჯერობით უჭირს საბოლოო გადაწყვეტილების მიღება, იქამდე კი, ჯანდაცვის, უსაფრთხოებისა და გარემოზე ზემოქმედების საკონსულტაციო კომპანია „შპს გერგილში“ მუშაობს და დირექტორის აღმასრულებელი თანაშემწეა. როგორც ვხედავთ, ანანო ცდილობს სტუდენტობის წლები რაც შეიძლება აქტიურად, პროდუქტიულად გამოიყენოს და მომავალში უფრო ეფექტურად შეძლოს საკუთარ სფეროში არსებული გამოწვევების მიღება და გამკლავება.

მასალა მოამზადა: თამარ დევდარიანმა
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგიამსოფლიო

ნასა – ავსტრალიის ხანძრისგან გამოწვეული კვამლი დედამიწას შემოუვლის

ავსტრალიის ტყის ხანძრებისგან გამოწვეული კვამლი დედამიწას შემოუვლის, – ამის შესახებ ნასა-ს მიერ გავრცელებულ განცხადებაშია ნათქვამი.

„კვამლი დედამიწას სულ მცირე ერთხელ შემოუვლის,“- განაცხადა აშშ-ის კოსმოსურმა სააგენტომ.

ორგანიზაციის ინფორმაციით, ცეცხლის ალი იმდენად დიდია, რომ მან უჩვეულოდ დიდი კუმულონიმბუსური მოვლენები – ხანძრის შედეგად წარმოქმნილი ჭექა-ქუხილი გამოიწვია, კვამლმა კი სტრატოსფერომდე მიაღწია.

„სტრატოსფეროდან კვამლს ათასობით მილზე გავრცელება შეუძლია, რაც ატმოსფერულ პირობებზე გლობალურ ზეგავლენას მოახდენს,“- აცხადებს ნასა.

ავსტრალიაში მძვინვარე ასობით ტყის ხანძარს 28 ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა, განადგურებლია 2000-ზე მეტი სახლი. ექსპერტები აცხადებენ, რომ უპრეცედენტო მასშტაბის ხანძრები კლიმატური ცვლილებების შედეგადაა გამოწვეული.

წყარო :bbc 

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
1 15 16 17 18 19 32
Page 17 of 32