„მხოლოდ კავკასიის სახლში აღწევს სული აბსოლუტურ მთლიანობას, ერთიანობას საკუთარ თავთან, აბსოლუტურ დამოუკიდებლობას, აღწევს თვითგამორკვევას, თვითგანვითარებას და წინ მიჰყავს მთელი მსოფლიოს ისტორია“ – ჰეგელი.
ისტორიის მანძილზე დამკვიდრებული იყო და ახლაც დიდი პოპულარობით სარგებლობს კავკასიური რასის თეორია, რომელიც ევროპული რასის საწყისად არის მიჩნეული.
ტერმინი პირველად გამოიყენა გერმანელმა ფილოსოფოსმა, ქრისტოფერ მეინსერმა, 1785 წელს გამოცემულ წიგნში „კაცობრიობის ისტორია“ . ტერმინის სამეცნიერო წრეებში დააკვიდრა გერმანიის დიდ მაგისტრად აღიარებულმა, ანთროპოლოგიის სამეცნიერო დისციპლინის ფუძემდებელმა – იოჰან ფრიდიხ ბულმენბახმა.
ბლუმენბახხმა კეფალომეტრიის მეთოდებზე დააფუძნა საკუთარი ანთროპოლოგიური კვლევები. ადამიანის თავსი ქალაში გადის ორი სიბრტყე შუბლის ძვალსა და ზედა ყბის ძვალს შორის და მეორე, ყურიდან -ცხვირის ძირამდე. ბლუმებახის თეორიით, რაც უფრო მართობულია მათ შორის წარმოქმნილი კუთხე, იმ რასის წარმომადგენლები მეტ ინტელექტუალურ შესაძლებლობებს ფლობენ, მახვილი კუთხის შემთხვევაში კი – ნაკლებს.
ბლუმენბახი იმ პერიოდში თავის ქალების უდიდეს კოლექციონერად მიიჩნეოდა.საკუთარი მეთოდზე დამყარებული კვლევებით, ბლუმებახმა განავითარა კავკასიური რასის თეორია, როგორც უპირველესი და აღმატებული რასა. კავკასიური რასის სიმბოლოდ მიიჩნევდა უცნობი ქართველი ქალის თავის ქალას, რომელიც მის მუზად იქცა. უცნობ ქართველ ქალს კი პირველ არიელად მოიხსენიებდა.
დაზუსტებით არაა ცნობილი თუ საიდან მოხვდა ქართველი ქალის თავის ქალა გოტინბერგის უნივერსიტეტში, სადაც ბლუმენბახი მოღვაწეობდა. გავრცელებული მოსაზრებით თავის ქალა უნდა გაეგზავნა ბარონ გეორგ თომას ფონ აშას, რომელიც მედიცინის დოქტორი იყო და რუსეთის იმპერიის მიწვეით აწარმოებდა კვლევებს კავკასიაში, მინაერალური წყლების აღმოჩენის საკითხთან დაკავშირებით. 1771 წელს დოქტორმა აშმა გააგზვნა გოტინბერგის უნივერსიტეტში მასალები: ხელნაწერები, მინერალები, არქეოლოგიური მასალები და თავის ქალები. სავარაუდოდ მათ შორის მოხვდა „პირველი არიელის თავის ქალაც“.
ბლუმებახი წერს „კავკასიური სახეობა-ადამიანთა ამ სახეობის სახელწოდება მე ავიღე კავკასიის მთების სახელიდან ორი მიზეზის გამო, იმიტომ რომ მისი სამეზობლო ტერიტორია, განსაკუთრებით ქედის სამხრეთი ფერდობი აწარმოებს კაცთა მოდგმის ყვეალზე ლამაზ რასას, ვგულისმხობ ქართველებს. და, იმიტომ რომ კაცობრიობის ყველა ფიზიოლოგიურ მიზეზებს მივყავართ იქამდე, რომ თუკი სადმე ჩვენ უნდა განვათავსოთ ავტოქტონების საცხოვრებელი, ყველაზე დიდი ალბათობით ეს უნდა მოხდეს აქ” – ბლუმენბახი ქართველების გარდა ასევე ასახელებს არიული რასის სხვა ერ-წარმომადგნელბსაც: ჩერქეზებს, იტალიელებსა და გერმანელებს.
რა ბედია ეწია პირველი „არიელის“ თავის ქალას უცნობია, ფაქტია, რომ მეორე მსოფფლიო ომის პერიოდში გოტინბერგის სახელოვანი უნივერსიტეტი განადგურდა და გაიძარცვა, გადარჩენილი ექსპონატები კი გერმანიის ხელისუფლებამ დახურულ ფონდებად გამოაცხადა და მეცნიერთათვისაც კი მიუწვდომელია.
რაც შეეხება ტერმინს – ტერმინი დასავლურ სამეცნირო წრეებში დღემდე პოოპულარულია, საბჭოთა კავშირმა კი, რიგი პოლიტიკური მიზეზების გამო, იგი გამოყენებიდან ამოიღო და შევცლა ,,ევროპული რასით”. სამწუხაროდ, ეს ტენდენცია გაგრძელდა პოსტსაბჭთა ქვეყნებშიც.
ალბათ, რბილად რომ ვთქვათ, უპრიანი იქნებოდა აღნიშნული საკითხის მიმართ გააქტიურდნენ ქართული სამეცნიერო წრეების წარმომადგენლები.
საბჭოთა ეპოქა დასრულდა!
ნამდვილი მეცნიერი კი მხოლოდ ლექციების წაკითხვით არ უნდა იფარგლებოდეს..
მეტი კვლევა, მეტი მეცნიერება გვჭირდება!
გიორგი რუსია – „საქართველოს ლიდერთა კოორდინაციისა და განვითარების ცენტრი“
0
