close

გეოგრაფია

გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგია

სელაპების მასობრივი სიკვდილი კასპიის ზღვაში

მოსკოვისა და დაღესტნის მეცნიერებმა კასპიის ზღვის სანაპიროზე იპოვნეს 150-ზე მეტი მკვდარი სელაპი, რომელიც წითელ წიგნშია შეტანილი. ინფორმაციას ავრცელებს რუსული საინფორმაციო სააგენტო “TASS”.
მომხდარის ზუსტ მიზეზებზე საუბარი ამ დროისთვის შეუძლებელია, თუმცა, მეცნიერების ვარაუდით, ეს შესაძლოა უკავშირდებოდეს საშიში ნარჩენებით ზღვის წყლის დაბინძურებას ან გემების საქმიანობას თევზჭერის მიზნით.
ამ დროისათვის ექსპერტები აგრძელებენ მუშაობას და არ გამორიცხავენ, რომ მათი რიცხვი გაიზარდოს ორასამდე. დაღესტნის ეკოლოგიისა და მდგრადი განვითარების სახელმწიფო უნივერსიტეტის დირექტორის, ალიმურად გაჯიევის განცხადებით, სხვა ბევრი სახეობის ზღვის ცხოველი სათევზაო ბადეებში იყო გახლართული. ის აღნიშნავს, რომ ერთი წლის განმავლობაში მონიტორინგის დაწყება და გარემოს შესწავლა უნდა დაიწყოს.
დაახლოებით ერთი საუკუნის წინ სელაპების რაოდენობა კასპიის ზღვაში იყო მილიონზე მეტი, ახლა კი, სხვადასხვა გამოთვლებით მათი რიცხვი მნიშვნელოვნადაა შემცირებული და 50-70 ათასს წარმოადგენს. ეს კი ნამდვილად არის რაოდენობის მნიშვნელოვანი შემცირება, რაც ერთჯერადი ქმედებებით არ გამოსწორდება, ამბობს გაჯიევი.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგიავიდეომსოფლიო

როგორ განადგურდა დედამიწა ბოლო 37 წელიწადში – Google Earth-ის ახალი ანიმაცია

Google Earth-ით საკუთარ ვებ-ბრაუზერშივე შეგიძლიათ იხილოთ თაიმლეფსის ტიპის ვიდეო 1984 წლიდან დღემდე – როგორ შეცვალა კლიმატის ცვლილებამ დედამიწა უკანასკნელ 37 წელიწადში.

კომპანია Google-მა რამდენიმე არეალს განსაკუთრებით დიდი ყურადღება დაუთმო. მაგალითად, ანიმაციაში ნაჩვენებია კოლუმბიის მყინვარი ალასკაში, რომელიც დროდადრო ზომაში იკლებს. ჩათჰემის (მასაჩუსეტსი) გარშემო არსებულ სანაპირო ხაზს თუ შეხედავთ, საკუთარი ლეპტოპიდანვე დაინახავთ, როგორ თვალის დახამხამებაში ქრება ტყეები.

იმისათვის, რომ თაიმლეფსის ფუნქცია გამოიყენოთ, დააკლიკეთ აქ. ძიების ველში ნებისმიერი ადგილის ჩაწერა შეგიძლიათ, ან შემოთავაზებული ხუთი კატეგორიიდან რომელიმე ამოარჩიოთ: ცვალებადი ტყეები, მოწყვლადი სილამაზე, გათბობის პროცესში მყოფი პლანეტა და ურბანული გაფართოება.

გარდა ამისა, თქვენ შეგიძლიათ Google-ს მიერ უკვე გამზადებული 800 პაკეტი ნახოთ, თუ აქ შეხვალთ. NASA-სგან, US Geological Survey-სგან, ევროკავშირისა და ESA-სგან აღებულ მონაცემებთან ერთად თაიმლეფსის ახალი ფუნქცია Google Earth-ის მიერ შეგროვებულ 24 მილიონ ფოტოს იყენებს.

კომპანიის თქმით, 20 პეტაბაიტის ფოტოებისგან შემდგარი 4,4 ტერაპიქსელის ზომის ვიდეო მოზაიკის მისაღებად ჯამურად 2 მილიონი საათი იყო საჭირო. ეს იგივეა, რაც 530 000 ვიდეო 4K გარჩევადობაში. ცხადია, Google-ს მონაცემთა ცენტრებში იმდენად მძლავრი კომპიუტერები აქვთ, რომ 2 მილიონი საათის ნაცვლად, რომელიც 228 წელიწადს შეადგენს, ბევრად უფრო ცოტა დრო დასჭირდათ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეს საინტერესოა

ის რაც მალდივის კუნძულების შესახებ არ იცით

მალდივის რესპუბლიკა ათასზე მეტ მცირე ზომის კუნძულ-ატოლს მოიცავს, რომელთა უმეტესობის ფართობი მხოლოდ რამდენიმე კვადრატული მეტრია.
დასახლებულია დაახლოებით 200 კუნძული, რომელთა ზომა ფეხბურთის მოედნის სიდიდეს არ აღემატება. ძლივს მოხერხდა აეროდრომის მოწყობა კუნძულების მცირე ფართობის გამო, რომელიც მდებარეობს კუნძულ ჰულულზე, დედაქალაქ მალესთან ახლოს. რელიგიის მიხედვით მალდიველები სუნიტი მუსლიმები არიან.
მალდივის კუნძულებზე ქოქოსის პალმას უწოდებენ ”სიცოცხლის ხეს”. როდესაც მალდიველის ქონებაზეა საუბარი, ჩვენ შეიძლება მოვიაზრებდეთ ფულს, მაგრამ მალდივის რესპუბლიკაში ადამიანის სიმდიდრე განისაზღვრება ქოქოსის ხეების რაოდენობით. ასე რომ, გასაკვირი არ არის, რომ ადამიანის გაცნობისას ხშირად სახელთან ერთად პალმის ხეების რაოდენობასაც ასახელებენ და შემდეგ სხვა დანარჩენს. შესაბამისად, როდესაც სახელმწიფო კუნძულს ყიდის, რომელიც ნამდვილად საკმაოდ ბევრი აქვს, კუნძულის ფასი არა ფართობით, არამედ პალმის ხეების რაოდენობით განისაზღვრება.
მალდივის არქიპელაგში შემავალი კუნძულები ზღვის დონიდან ყველაზე დაბლა მდებარეობს. კუნძულების ნაწილი დროთა განმავლობაში წყლით დაიფარა, გლობალური დათბობის გამო კი მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ 2050 წლისთვის შესაძლოა სრულად ჩაიძიროს.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწამსოფლიო

მსოფლიოში ყველაზე გიგანტური აისბერგი მალე დაიშლება

გიგანტური აისბერგი A68a, რომლის ფართობიც 5800 კვ. კილომეტრს შეადგენს, მალე დაიშლება. ამის შესახებ BBC იტყობინება.

ამ დროისათვის აისბერგი სამხრეთ ჯორჯიის სანაპიროდან 135 კილომეტრში ფიქსირდება. სატელიტურ ფოტოებზე მკვეთრად ჩანს გიგანტური ბზარი, რომელიც A68a-ს ორ ნაწილად ყოფს.

ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ უახლოეს ხანებში აისბერგი ორად გაიხლიჩება. ბოლო 3 წლის განმავლობაში A68a მსოფლიოში ყველაზე გიგანტურ აისბერგად ითვლებოდა. მისი ფართობი უელსის საერთო ფართობის მეოთხედია.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფია

ავსტრალიაში თითქმის ყველაფერი ,,შებრუნებულია”

მოგეხსენებათ, ავსტრალია  მთლიანად სამხრეთ ნახევარსფეროში მდებარეობს, შესაბამისად იქ თითქმის ყველაფერი ,,შებრუნებულია”. ავსტრალიაში შუადღისას მზე ჩრდილოეთით არის და არა სამხრეთით, როგორც ეს ჩრდილოეთში მდებარე ქვეყნებისთვის არის, რაც იმას ნიშნავს, რომ თუკი ჩვენ სამხრეთისკენ გადავადგილდებით მზე ზურგს გაგვინათებს.

ავსტრალიელებს ცაზე არ შეუძლიათ იმ თანავარსკვლავედების დანახვა, რასაც ჩვენ ვხედავთ. მაგალითად, ავსტრალიელები ვერ ხედავენ დიდი დათვის, პატარა დათვის, ანდრომედას თანავარსკვლავედებს,  მაგრამ მათ ძალიან უყვართ სამხრეთ ნახევარსფეროს თანავარსკვლავედი-სამხრეთის ჯვარი, რომელსაც ასევე ორიენტირებისთვის იყენებენ.  თანავარსკვლავედში შემავალი ვარსკვლავები ცაზე რომბის  ფორმას ქმნიან და სწორედ ამ თანავარსკვლავედის 5 ვარსკვლავი არის გამოსახული ავსტრალიის დროშაზე. ასევე სამხრეთის ჯვარი გამოსახულია ახალი ზელანდიის, პაპუა-ახალი გვინეის, ქოქოსის კუნძულების, სამოას, შობის კუნძულების დროშაზეც.

ავსტრალიაში სეზონებიც განსხვავებულია. აქ იანვარი ყველაზე ცხელი თვეა, რადგან ავსტრალიაში ზაფხული დეკემბერი, იანვარი, თებერვალი გრძელდება, ივლისი კი ყველაზე ცივი თვე, რადგან ზამთარი გრძელდება ივნისი, ივლისი, აგვისტო.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგია

ჩინეთი და ნეპალი აცხადებენ, რომ ევერესტი უფრო მაღალია, ვიდრე აქამდე მიიჩნევდნენ

ჩინეთისა და ნეპალის მიერ წარმოდგენილი ახალი ერთობლივი გამოთვლის თანახმად, ევერესტი იმაზე მაღალია, ვიდრე აქამდე მიიჩნევდნენ.

მწვერვალზე გეოდეზისტების ექსპედიციის გაგზავნის შემდეგ ჩინეთი და ნეპალი შეთანხმდნენ, რომ ევერესტის სიმაღლე 8 848.86 მეტრია.

აღსანიშნავია, რომ კატმანდუსა და პეკინს მსოფლიოს უმაღლესი მწვერვალის სიმაღლის შესახებ განსხვავებული მოსაზრება ჰქონდათ. კერძოდ, ნეაპოლი დღემდე 1954 წელს ინდოეთის მიერ ჩატარებულ კვლევას ეყრდნობოდა, რომლის მიხედვითაც ევერესტის ოფიციალურ სიმაღლედ 8 848 მეტრი მიიჩნეოდა.

ჩინეთის მიერ 2005 წელს ჩატარებული გაზომვის თანახმად კი ევერესტის სიმაღლე 8 844.43 მეტრი იყო.

ევერესტი, რომელიც მსოფლიოს უმაღლესი მწვერვალია, ჰიმალაიში, ნეპალისა და ჩინეთის საზღვარზე მდებარეობს. ევერესტს კოლონიური ეპოქის ბრიტანელი გეოდეზისტის, ჯორჯ ევერესტის, სახელი ეწოდა, რომელსაც ეს მთა რეალურად არასოდეს უნახავს.

წყარო : The Guardian

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეს საინტერესოა

საინტერესო ფაქტები აფრიკის შესახებ

აფრიკა-მსოფლიოს მეორე კონტინენტი მოსახლეობისა და ფართობის თვალსაზრისით, ყველაზე დაბალი მოსახლეობის საშუალო ასაკის მიხედვით, ალმასისა და ტყის რესურსის მხრივ საკმაოდ მდიდარი და პალეონტოლოგების უმეტესი ნაწილის აზრით უძველესი დასახლებული ტერიტორია.

რამდენიმე საინტერესო ფაქტი აფრიკის შესახებ, რაც შეიძლება არ იცოდეთ:

  • ტრაიბალიზმი-აფრიკის ძველი ავადმყოფობა, ბრძოლა ტომებს შორის მწკნარი წყლის რესურსების, სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებისა და სუვერენიტეტისთვის, რომელსაც ათასობით ადმიანის სიცოცხლე შეეწირა;
  • ტუნისში ზოგიერთი სახლი თევზის ძვლისგან არის დამზადებული. მოსახლეობა ამას რწმენის გამო აკეთებს, რის მიხედვითაც თევზებს აქვთ ზებუნებრივი ძალა და მათ ბოროტი სულებისგან დაიცავს
  • აფრიკაში ბანანისგან ლუდი მზადდება, ფართო წარმოება აღმოსავლეთ აფრიკაში ხდება და სხვადასხვა ქვეყანაში სხვადასხვა სახელს ატარებს;
  • სენეგალში მდებარეობს ვარდისფერი ტბა, სახელად ,,Lac Rose”. ტბის ვარდისფერ ფერს ბაქტერია იწვევს, მაგრამ ტბა ბანაობისთვის უსაფრთხოა;
  • ყველასათვის ძალიან საყვარელი წიგნის, ბეჭდების მბრძანებლის, ავტორი ჯ.რ.რ ტოლკინი წარმოშობით არის სამხრეთ აფრიკიდან, ბლუმფონტეინიდან, თავისუფალი შტატიდან;
  • ნიგერიის კინოინდუსტრია, Nollywood, ტექნიკურად უფრო დიდია, ვიდრე Hollywood;
  • აფრიკაში უფრო მეტი ადამიანი საუბრობს ფრანგულად და პორტუგალიურად, ვიდრე საფრანგეთსა და პორტუგალიაში;

  • აფრიკის ქვეყნები, რომლებიც კოლონიზებული არ იყვნენ ევროპელების მიერ, იყო ეთიოპია და ლიბერია;
  • აფრიკის ერთ-ერთ უდიდეს ქვეყანას, ნიგერიას, BBC-იმ მეტსახელად “ტყუპების ქვეყანა” უწოდა, რადგან მას მსოფლიოში ტყუპების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აქვს. ციფრები აჩვენებს, რომ ტყუპების შობადობა დასავლეთ აფრიკაში აქ ოთხჯერ მეტია, ვიდრე მსოფლიოს სხვა ქვეყნებში და ეს ყველაფერი ნიგერიის ქალაქ Igbo-Ora-ში ხდება, სადაც ბოლო მონაცემების მიხედვით საშუალოდ ყოველ ათას დაბადებულში 50 ტყუპია;
  • სამხრეთ აფრიკის დასავლეთ სანაპიროზე არსებული ცივი დინებების გამო იქმნება აფრიკული პირგვინების იდეალური საარსებო გარემო;
  • აფრიკა ყველაზე ცენტრალური კონტინენტია. მას კვეთს, როგორც გვინვიჩის მერიდიანი, ასევე ეკვატორი;
  • მიუხედავად მისი სახელწოდებისა, ეკვატორული გვინეის ტერიტორიაზე არ გადის ეკვატორი, თუმცა მისი კუნძული ანობონი მდებარეობს ეკვატორიდან სამხრეთით 155 კილომეტრში, ხოლო მისი დანარჩენი ტერიტორია მდებარეობს ეკვატორიდან ჩრდილოეთით;
  • ,,ბურები” სამხრეთ აფრიკაში ჰოლანდიიდან გადმოსახლებულთა შთამომავლები არიან. ძველჰოლანდიურ ენაზე სიტყვა ,,ბურ” გლეხს აღნიშნავდა. ბურების ენას აფრიკაანსი ჰქვია;
  • ეს არის წარწერა დურბანის სანაპიროზე ინგლისურად, აფრიკაანსა და ზულუსთა ენაზე. წარწერის მიხედვით სანაპიროს განაწესის 37-ე მუხლის მიხედვით, ეს სანაპირო რეზერვირებულია მხოლოდ თერთკანიანი მოსახლეობისთვის
  • ქალაქი კიმბერლი მას შემდეგ აშენდა, რაც ამ ადგილებში ალმასის მოპოვება დაიწყეს. ამ ქალაქის მთავარი ღირსშესანიშნაობაა ,,დიდი ხვრელი”, რაც ადამიანების მიერ ხელით ამოთხრილი უდიდესი მაღაროა;
  • სერენგეტი- ეკოსისტემა, რომელიც ყოველწლიურად მასპინძლობს უმსხვილეს და ყველაზე ხანგრძლივ ნადირთა მიწისზედა მიგრაციას მსოფლიოში და ერთ-ერთია ათ ბუნებრივ საოცრებათაგან მსოფლიოში;

წყარო: Jones around the world

            national geography

            ABTA

მასალა მოამზადანინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეს საინტერესოა

საინტერესო ფაქტები აზიის შესახებ

აზია ყველაზე დიდი კონტინენტია, როგორც ფართობის ასევე მოსახლეობის რაოდენობისა და სიმჭიდროვის მიხედვით, ის არის სამშობლო უძველესი ცივილიზაციებისა და რელიგიების, როგორებიცაა:  ქრისტიანობა, ისლამი, იუდაიზმი, ინდუიზმი, ბუდიზმი, კონფუციანელობა, დაოსიზმი, ზოროასტრიზმი და ა.შ.

კიდევ რამდენიმე საინტერესო ფაქტი, რაც ბევრისთვის უცნობია:

  • ჩრდილოეთ კორეას აქვს ყველაზე დაბალი სიმჭიდროვის მაჩვენებელი მსოფლიოში მობილური ტელეფონის ფლობის მიხედვით;
  • სწორედ აზიაში, კერძოდ დუბაიში, შევხვდებით მსოფლიოს უმაღლეს შენობას, სახელად ,,Burj Khalifa”;
  • სიცოცხლის ხანგრძლივობა ყველაზე მაღალია იაპონიაში. იაპონელი ხალხის სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა 82,5-ია, ისინი ყველაზე დიდხანს ცხოვრობენ მთელ მსოფლიოში;
  • იცოდით, რომ კვლევების თანახმად აზიის მოსალხეობის 50%-ს არ გააჩვნია ღვიძლში სპეციალური ფერმენტი ალკოჰოლის მეტაბოლიზმისთვის. მეცნიერები ასევე თვლიან, რომ ეს არის მიზეზი, რის გამოც ბევრი აზიელი ალკოჰოლის მიღების შემდეგ გრძნობს სახის გაწითლებას;
  • ტაილანდი ერთადერთი ქვეყანაა სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, სადაც არ მომხდარა ევროპელთა კოლონიზაცია. და ისინი ძალიან ამაყობენ ამ ფაქტით;
  • სიტყვა ,,აზია” ნიშნავს მზის ამოსვლას, რაც ფინიკიელებმა უწოდეს კოტინენტს;
  • სინამდვილეში, აზიის მხოლოდ ერთი ქვეყანა, ინდონეზია, მდებარეობს მთლიანად სამხრეთ ნახევარსფეროში;
  • New South China Mall არის მსოფლიოში ყველაზე დიდი სავაჭრო ცენტრი, რომელიც ჩინეთში მდებარეობს;
  • ჩრდილოეთ კორეა კრძალავს შობის აღნიშვნას და ყველას აიძულებს აღნიშნონ კიმ ჩონგ ილის დედის დაბადების დღე, რომელიც 24 დეკემბერს დაიბადა;
  • ნეპალი გახდა პირველი ქვეყანა, რომელმაც გეიებს ქორწინების ნება დართო;
  • მსოფლიოში ყველაზე სწრაფი მატარებელი, რომლის მაქსიმალური სიჩქარეა 486.1 კმ / სთ, არის ჩინეთში CRH380A;
  • ბუტანი გახდა პირველი ქვეყანა, რომელმაც 2010 წლის თამბაქოს აქტის მიხედვით, მოწევა და თამბაქოს გაყიდვა აკრძალა. კანონი კრძალავს თამბაქოს მოყვანას, წარმოებას, მიწოდებას და დისტრიბუციას ქვეყანაში;
  • აღსანიშნავია, რომ ბუტანის მთავრობა პერიოდულად ითვლის “მთლიანი ნაციონალური ბედნიერების” დონეს. ამ მხრივაც ბუტანი ერთადერთი ქვეყანაა მსოფლიოში;

წყარო: SWEDISH NOMAD

               INDIA TODAY

               Fun Facts

მასალა მოამზადანინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგია

კუ, რომელმაც თავისი სახეობა გადაშენებას გადაარჩინა, ველურ ბუნებაში დაბრუნდა 🐢

100 წლის გალაპაგოსის გიგანტური კუ დიეგო, რომელმაც თავისი სახეობა გადაშენების, ველურ ბუნებაში დაბრუნდა. ამის შესახებ BBC ეკვადორის გარემოს დაცვის სამინისტროზე დაყრდნობით წერს.

გამოცემის ინფომრაციით, დიეგო და კიდევ 14 მამრი კუ კუნძულ ესპანიოლაზე დააბრუნეს, სადაც ისინი თავისუფლად იცხოვრებენ.

დიეგო ერთ-ერთი იყო იმ 14 მამრ კუს შორის, რომლებიც სპეციალისტებმა 1960-იან წლებში გალაპაგოსის კუნძულზე გამრავლების პროგრამისთვის შეარჩიეს. 50 წლის წინ კუნძულ ​ესპანიოლაზე მხოლოდ 2 მამრი და 12 მდედრი გიგანტური კუ ბინადრობდა. პოპულაციის აღსადგენად დიეგო გალაპაგოსის კუნძუზლებზე აშშ-დან, სან დიეგოს ზოოპარკიდან ჩაიყვანეს.

პროგრამა წარმატებული აღმოჩნდა, მის ფარგლებში 2 000-ზე მეტი გიგანტური კუ დაიბადა. დიდი წვლილი ამაში დიეგოს მიუძღვის. არსებული მონაცემებით, 100 წლის კუ 800 პატარას მამა გახდა. პროგრამა დასრულდა და მარტში დიეგოს მშობლიურ ​ესპანიოლაზე გაუშვებენ. იქ 1 800 კუ იცხოვრებს, აქედან 40% დიეგოს შთამომავლები არიან.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
გეოგრაფიადედამიწაეკოლოგია

საკურას ყვავილობის პარალელურად: ტოკიოში თოვლი მოვიდა

იაპონიის დედაქალაქ ტოკიოში თოვს.სინოპტიკოსების ვარაუდით, თოვლის სისქე იაპონიის დედაქალაქში ხუთ სანტიმეტრამდე მიაღწევს.

ადგილობრივი სინოპტიკოსები აღნიშნავენ, მარტის ბოლოს თოვლი ტოკიოში 10 წელია, აღარ ყოფილა.

აღსანიშნავია, რომ ჯერ კიდევ გუშინ ტოკიოში ჰაერის საკმაოდ მაღალი ტემპერატურა, 23°С ფიქსირდებოდა, ამჟამად კი ყინავს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
1 2 3 4 5 6 8
Page 4 of 8