close

მსოფლიო

გამოგონება - ინოვაციაკვლევებიმედიცინამსოფლიო

მეცნიერებმა გენი პირდაპირ პაციენტის ორგანიზმში ,,ჩაასწორეს“

მეცნიერებმა გენეტიკური დაავადების მატარებელ მამაკაცზე თამამი ექსპერიმენტი ჩაატარეს:  გენები პირდაპირ ცოცხალ ქსოვილში ,,ჩაასწორეს“.

ეს ალტერნატიული პიონერული ტექნიკა ითვალისწინებს ადამიანის სისხლში გენური რედაქტირების ვირუსის ინექციას.

,,ეს გახლავთ პირველი შემთხვევა, როცა პაციენტს ჩაუტარდა თერაპია, რომლის მიზანი ორგანიზმში უჯრედების დნმ-ის რედაქტირება იყო,”- განაცხადა კომპანია Sangamo Therapeutics- ის აღმასრულებელმა დირექტორმა – სანდი მაკრაემ, რომლის კომპანია აღნიშნული ექსპერიმენტული პროცედურის დატესტვას ახორციელებს.  ,,ჩვენ გენომური მედიცინის ახალი საზღვარის დასაწყისთან ვიმყოფებით,”- აცხადებენ მეცნიერები.

პაციენტი, რომელზეც აღნიშნული ტექნოლოგიის გამოსცადეს, 44 წლის ბრაიან მედექსია, რომელსაც  ჰუნტერის სინდრომი (aka mucopolysaccharidosis II) აქვს – ეს გახლავთ სერიოზული, თანდაყოლით დაავადება, რომელიც გამოწვეულია ფერმენტ იდურნატე-2-სულფატაზას (I2S)-ის დეფიციტით.

გენური მუტაციის გამო, ჰუნტერის სინდრომის მქონე ადამიანს არ შეუძლია სათანადოდ დაშალოს შაქრის დიდი მოლეკულები გლიკოზამინოგლიკანკა (გ.გ.გ), რომელიც ორგანიზმში გროვდება და იწვევს ჯანმრთელობის მძიმე პრობლემებს, ინფექციებსა და ფიზიკურ დარღვევებს, რაც, საბოლოო ჯამში, სიცოცხლის ხანგრძლივობას ამცირებს.

გენეტიკური დაავადების შესაჩერებლად ბრაიან მედექსი სამი საათის განმავლობაში IV წვეთოვანზე შეაერთეს. ექსპერიმენტული თერაპია – SB-913, მანამდე არსებული გენური რედაქტირების ტექნიკებისგან სიზუსტით გამოირჩევა.

,,ზუსტად იცი, სად მიდიხარ გენომში”, – განაცხადა მინესოტას უნივერსიტეტის პედიატრმა ჩესტერ უიტლიმ, რომელიც აღნიშნული კლინიკური კვლევის მთავარი მკვლევარი გახლავთ. ,,ეს ნადირობისას საფანტის იარაღის ნაცვლად თოფის გამოყენებას ჰგავს.”

მიუხედავად რეკლამისა, ჯერჯერობით ზუსტად არავინ იცის, როგორი იქნება მედექსზე ჩატარებული ცდის შედეგი. თუმცა, მეცნიერები კვლევის 30 ზრდასრულზე ჩატარებასა და SB-913 პროცედურის უსაფრთხოების შემოწმებას გეგმავენ. ამის შემდეგ კი კომპანია იმედოვნებს, რომ თერაპიას ჰუნტერის სინდრომით დაავადებული ბავშვების მკურნალობაში გამოიყენებენ.

მკვლევართა აზრით, მედექსის ღვიძლის უჯრედების მხოლოდ 1 პროცენტი უნდა გამოსწორდეს, რათა სინდრომს წარმატებით უმკურნალონ. სრულფასოვანი ანალიზის შედეგი სამ თვეში იქნება მზად.

თუმცა, საუკეთესო შედეგის შემთხვევაშიც კი, მხოლოდ დაავადების გაუარესების შეჩერება იქნება შესაძლებელი და არა უკვე არსებული პრობლემების მოგვარება.

 

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

 

სრულად ნახვა
განათლებამსოფლიოსაქართველო

როგორ ცხოვრობენ ქართველი სტუდენტები არაბულ ქვეყნებში?

ბოლო დროს, საკმაოდ ბევრ ქართველ ორიენტალისტს მიეცა შანსი, რომ არაბულ ქვეყნებში გაეღრმავებინა საკუთარი ცოდნა. მათ შორის, არიან თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის არაბისტიკის მიმართულების კურსდამთავრებულები  – ზურა პეტრიაშვილი, ხატია ხოფერია და ნიკა ტურაბელიძე, რომლებმაც გასულ წელს ეგვიპტეში მოიპოვეს სასწავლო სტიპენდია და ამ გამოცდილების შესახებ თავადვე გვიამბობენ.

-მკითხველს გავაცნოთ თუ რატომ დაინტერესდით არაბული ენის სწავლით, მით უმეტეს რომ, წლების წინ, როდესაც თქვენ წინაშე პროფესიის შერჩევის არჩევანი იდგა, ამ სფეროს გაცილებით ნაკლები ყურადღება ეთმობოდა, ვიდრე დღეს.

ხატია: უპირველეს ყოვლისა, ვიტყოდი, რომ არაბული საკმაოდ ლამაზი, მაგრამ, ამავე დროს, ძალიან რთული ენაა. მეგობრებიც დამეთანხმებიან, რომ დღევანდელ მსოფლიოში მას დიდი  პოლიტიკური და კულტურული დატვირთვა აქვს, შესაბამისად, როდესაც პროფესიას ვირჩევდი, ვითვალისწინებდი იმას, რომ სამომავლოდ მისი ცოდნა პერსპექტიული იქნებოდა ჩემთვის. ხოლო მათ, ვისაც არაბულის შესწავლა სურთ, ვეტყოდი, რომ ეს ენა არ არის მარტივი და დაუღალავი მუშაობა, სტატიებისა თუ წიგნების კითხვა და არაბულენოვანი გადაცემების მოსმენა სჭირდება.

-ზოგადად, რამდენად რთულია დღეს ეგვიპტეში სასწავლო გრანტის მოპოვება და ფინანსური კუთხით, რამდენად ხელსაყრელი იყო პირობები, რომელიც იქ დაგხვდათ?

ზურა: ეგვიპტის სასწავლო სტიპენდიის მოპოვება დღეს რთული არ არის, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო, სტუდენტის აკადემიური მოსწრებისა და გასაუბრების საფუძველზე, ყოველწლიურად არჩევს რამდენიმე სტუდენტს, რომელიც ეგვიპტეში მიემგზავრება, თუმცა, სტუდენტს სტიპენდიის გარეშეც შეუძლია საკუთარი სახსრებით შეძლოს იქ სწავლის გაგრძელება, რადგან  როგორც აღმოჩნდა, ევროპის ქვეყნებისგან განსხვავებით, ეგვიპტეში ცხოვრება არც ისე ძვირია და იგივე ეხება სწავლასაც, რადგან თუნდაც კაიროში, იმ ცენტრში, სადაც ჩვენ  სამნი ვსწავლობდით, ერთი სემესტრის ღირებულება მხოლოდ 100 $-ია.

ნიკა: ამ მხრივ, მე პირადად გრანტი არ მომიპოვებია და საკუთარი სახსრებით ჩავერთე პროგრამაში, მაგრამ თვითონ პროგრამაც მხოლოდ უფასო სწავლას, სტუდენტურ ვიზასა და სტიპენდიას მოიცავს, რაც დოლარებში დაახლებით 15$-ია მხოლოდ, თავისთავად, ეს თანხა არ არის საკმარისი იმისთვის, რომ კაიროში იცხოვრო. პროგრამა ასევე ითვალისწინებდა უფასო საერთო საცხოვრებელსაც, თუმცა, არახელსაყრელი პირობების გამო ვარჩიეთ ცალკე  საცხოვრებელი დაგვექირავებინა ანუ, ფაქტობრივად, ყველაფრის გადახდა თავად გიწევს, მაგრამ, როგორც ზურამ აღნიშნა, ეგვიპტე არ არის საცხოვრებლად ძვირი ქვეყანა, რის გამოც, ეს ერთგვარი ნეგატიური მხარე იმდენად პრობლემატური აღარაა.

-რამდენად რთული აღმოჩნდა თქვენთვის უნივერსიტეტში მიღებული ენობრივი კომპეტენციის ადგილობრივებთან გამოყენება და, ამ მხრივ, როგორ შეაფასებდით ეგვიპტეში მიღებულ გამოცდილებას?

ხატია: უნივერსიტეტში ნასწავლი ბევრი რამ გამომადგა, თუნდაც სასწავლო ცენტრში სწავლისას, თუმცა ადგილობრივებთან სასაუბროდ მხოლოდ უნივერსიტეტში ნასწავლი მასალა არ კმარა. უპირველეს ყოვლისა, ჩვენ ვსწავლობთ სალიტერატურო ენას, რომელზეც ეგვიპტეში ძალიან ცოტა თუ ლაპარაკობს, რადგან უმეტესობა დიალექტზე საუბრობს, რომელიც თავის მხრივ განსხვავებულია არა მხოლოდ ყველა არაბულ ქვეყანაში, არამედ ერთი ქვეყნის ფარგლებშიც და გვიჩვენებს სხვაობას ქალაქების, უბნების განათლების დონისა თუ სოციალური ფენის მიხედვითაც კი. აქიდან გამომდინარე, უნივერსიტეტში მიღებული ცოდნისა  გარდა, ჩვენს სფეროში პრაქტიკაც აუცილებელია.

ზურა: თავდაპირველად, იყო გარკვეული სირთულეები, ხუმრობით გვეუბნებოდნენ კიდევაც ,,მუჰამმადის ენით” საუბრობთო, თუმცა, ნელ-ნელა მივეჩვიეთ. შეიძლება ითქვას, რომ უნივერსიტეტი გაძლევს  საბაზისო ცოდნას, რაც უნდა განავრცო და სრულყო პრაქტიკაში, რისი საუკეთესო საშუალებაც სწორედ იმ ქვეყანაში ცხოვრება მიმაჩნია, რომლის კულტურის მოზიარეც გინდა რომ გახდე.

-რას გამოყოფდით ქვეყნის კულტურიდან ისეთს, რამაც განსაკუთრებით აღგაფრთოვანათ ან პირიქით, გული დაგწყვიტათ?

ნიკა: ეგვიპტეში შეიძლება ყველაფერი გადაგხდეს თავს, სასიამოვნოც და უსიამოვნოც, სახალისო თუ საშიშიც კი, მოსახლეობის დამოკიდებულება უცხოელების მიმართ საკმაოდ ნორმალურია, თუმცა რა თქმა უნდა, დაჟინებულ მზერას ტრანსპორტში ვერსად გაექცევი, ახალჩასულს განსაკუთრებით გაწუხებს დაბინძურებული გარემო, თუმცა, დრო და დრო ამასაც ეჩვევი,  ეს, რა თქმა უნდა,  არ ეხება ყველა უბანს. მთელ კაიროში არ არის საგზაო ნიშნები, არც ზოლიანი გადასასვლელები და შუქნიშნებიც მხოლოდ რამდენიმე ადგილასაა, ისიც მხოლოდ კარგ უბნები, ამიტომ გადაადგილების მხრივ გარკვეულ საფრთხეებსაც ვაწყდებით.

აქ მართლმადიდებელი კოპტების და მუსლიმები ერთად თანაცხოვრება ჩემთვის მთელი სიამოვნებაა, ხალხს ერთმანეთის მიმართ, როგორც წესი, არ აქვს აგრესია და ჩასულ სტუმარსაც ძალიან თბილად ექცევიან, გამორიცხულია, ეგვიპტეში 1 თვეზე მეტ ხანს იცხოვრო და იქ დაბრუნება არ მოგინდეს.

ხატია: კაირო კონტრასტების ქალაქია. შეიძლება დანაგვიანებული უბნიდან გზა გადაკვეთო და საწინააღმდეგო მხარეს ძალიან სუფთა და ლამაზი უბანი აღმოაჩინო, ხმაურიანი უბნის გასწვრივ მშვიდი მყუდრო უბანი იპოვო, თუმცა საკმარისია გიზას პირამიდებისკენ წახვიდე, მაშინვე გავიწყდება შუქნიშნების არარსებობაც და ნაგავიც, განსაკუთრებით გვაოცებდა და გვახალისებდა ის ფაქტი, რომ მიკროავტობუსებს არ ეწერათ მიმართულება, მძღოლები და გაჩერებაზე მდგარი მგზავრები  კონკრეტული ჟესტების ენით საუბრობდნენ, რაც ხელებისა და თითების სხვადასხვაგვარ მოძრაობს გულისხმობს, ნებისმიერ შემთხვევაში, ეგვიპტე ეს ის ქვეყანაა, რომელიც თავისი სილამაზით, ისტორიით,  კულტურით, უცნაურობებით, მოულოდნელობებით, ხალხითა თუ ტრადიციული კერძებით მცირე დროშიც კი ძალიანა  გაყვარებს თავს, უფრო მეტიც, შენს გულს და გონებას მთლიანად იპყრობს და ეს გრძნობა  იმდენად ძლიერია, რომ საკუთარ ქვეყანაში დაბრუნების შემდეგ, ძალიან დიდხანს ცხოვრობ იქაური მოგონებებითა და ნოსტალგიით.

 

 

მასალა მოამზადა: თამარ დევდარიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

 

 

სრულად ნახვა
ეკოლოგიამსოფლიო

ამერიკის ყველაზე დაბინძურებული ქალაქები

ამერიკის ძირითადი მოსახლოება დაბინძურებულ ქალაქებში ცხოვრობს, რაც მათ ჯანმრთელობას სერიოზულ ზიანს აყენებს, ძირითადად, ქალაქები სავსეა შენობა-ნაგებობებითა და ავტომობილებით, რაც ძლიერ აბინძურებს ჰაერს.

ჰაერის დაბინძურება უამრავ დაავადებას იწვევს, რაც შემდგომში სავალალო შედეგამდე მიდის ხოლმე, ,,ბიზნეს ინსაიდერმა” წარადგინა ამერიკის 5 ყველაზე დაბინძურებული ქალაქი, ასეთი გამოკვლევების შემდეგ შესაძლებელია იქ მცხოვრებ ხალხს შთაბეჭდილება შეეცვალოს საცხოვრებელ ადგილზე და დატოვონ კონკრეტული ქალაქები.

  1. Visalia, California
  2. Bakersfield, California
  3. Fresno, California
  4. San Francisco, California
  5. Los Angeles, California

წყარო: Businessinsider.com

მასალა მოამზადა: ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიკულტურამსოფლიო

,,მონა ლიზას შიშველი ესკიზი საფრანგეთში აღმოაჩინეს” – BBC

,,ნახშირით შესრულებული შიშველი ქალის პორტრეტი, რომელიც 150 წელია საფრანგეთში, კონდეს მუზეუმში ინახება, შესაძლოა, ,,მონა ლიზასესკიზი ყოფილიყო,“ – წერს BBC.

ადრე მიიჩნეოდა, რომ მონა ვანას სახელით ცნობილი ქალის პორტრეტი ლეონარდო და ვინჩის სტუდიაში იყო შესრულებული. ახლა კი – ექსპერტები ამბობენ, რომ მხატვარს თვითონ შეეძლო ორივე ტილოს შესრულება. ლუვრში ექსპერტიზის შემდეგ, კურატორების თქმით, შიშველი ქალის პორტრეტი ,,სანახევროდ მაინც” და ვინჩიმ შეასრულა.

კონდეს კურატორიმატიე დელდიკი მიიჩნევს, რომ შიშველი ქალის პორტრეტი ,,მონა ლიზასშესასრულებლად გამზადებული ესკიზია. ლუვრის რესტავრატორის თქმით, ტილო ,,საკმაოდ მაღალი ხარისხისაა” და შექმნის დრო ლეონარდო და ვინჩის სიცოცხლის წლებს ემთხვევა.

ორივე ნახატზე ხელები და ტანი თითქმის იდენტურია, ასევე, ტილოები ერთი ზომისაა. შიშველი ქალის პორტრეტზე არის პატარა ნახვრეტები, რომლებიც, სავარაუდოდ, ,,მონა ლიზას“ კონტურების გასავლებად იყენებდნენ. მიუხედავად ასეთი მსგავსებისა, ნახატის ზედა ნაწილში, თავის გარშემო, კონტურები გაკეთებულია მარჯვენა ხელით, მაშინ, როდესაც ლეონარდო და ვინჩი ცაცია იყო.

ექსპერტები საბოლოო დასკვნებს არ აკეთებენ, რადგან გამოკვლევები ჯერ კიდევ გრძელდება. მათივე თქმით, წინ საკმაოდ დიდი სამუშაო ელოდებათ.

ლეონარდო და ვინჩის ნახატი – ,,მონა ლიზა“, იგივე ,,ჯოკონდა“, დღემდე რჩება რენესანსის ეპოქის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მსოფლიო ხელოვნებისთვის მნიშვნელოვან ნამუშევრად. მიიჩნევა, რომ პორტრეტზე გამოსახული ქალი არის ფლორენციელი ვაჭრის – ფრანჩესკო ჯოკონდოს ცოლი, ლიზა გერარდინი. და ვინჩიმ „მონა ლიზას“ ხატვა, სავარაუდოდ, 1503 წელს დაიწყო და რამდენიმე წლის განმავლობაში დაუსრულებელ ნახატს სულ თან დაატარებდა. ნახატი გამოფენილია ლუვრში.

 

მასალა მოამზადა:  ციცი კიკვაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ანალიტიკამსოფლიოპოლიტიკა

პოლონეთში გაზრდილ მიგრანტთა რაოდენობის გასაპროტესტებლად ნაციონალისტური მარში გაიმართა

პოლონეთის დამოუკიდებლობის დღესთან დაკავშირებით, გასულ კვირას, ნაციონალისტური მარში გაიმართა ვარშავაში, რომელშიც მონაწილეობას პოლონეთის პოლიციის შეფასებით, 60 000-მდე ადამიანი იღებდა – არა მხოლოდ პოლონეთიდან, არამედ ევროპის სხვა ქვეყნებიდანაც.

აქციის მონაწილეების მთავარი მოტივი პოლონეთში გაზრდილი მიგრანტთა რაოდენობის გაპროტესტება გახლდათ. სლოგანებით გამოხატული პროტესტი დევნილთა პოლონეთიდან გადევნისა და ე. წ ისლამური ჰოლოკოსტის მოწყობის სურვილს აღნიშნავდა. სლოგანებზე, ასევე, წაიკითხავდით: „სიკვდილი ჩვენი სამშობლოს მტრებს!“ და „კათოლოკური პოლონეთი, არა სეკულარული!“.

აქცია პოლონეთის მემარჯვენე იდეოლოგიის მქონე ჯგუფების ორგანიზებით გაიმართა. ნაციონალური მარშის ერთ-ერთი წამყვანი ორგანიზაცია „ეროვნული რადიკალური ბანაკია“, რომელმაც მანამდეც მოახერხა საპროტესტო აქციების ორგანიზება იმიგრაციის, სექსუალური უმცირესობების უფლებებისა და ევროკავშირის წინააღმდეგ, რომელიც, ორგანიზაციის აზრით, ძირს უთხრის პოლონეთის კათოლიკურ ღირებულებებს.

უნდა აღინიშნოს, რომ წინა წლებში პოლონეთის ნაციონალისტური ტალღები არც ისე ძლიერი იყო. თუმცა, წელს მოვლენები სხვაგვარად ვითარდება. როგორც ექსპერტები აღნიშნავენ, მთავარი მიზეზი თავად პოლონეთის ხელისუფლების მემარჯვენე და ნაციონალისტურ იდეოლოგიაში უნდა ვეძიოთ, რომელმაც ერთმანეთთან დააკავშირა იმიგრაცია და  გაზრდილი კრიმინალის დონე. ამან, რა თქმა უნდა, გავლენა მოახდინა საზოგადოებრივ აზრზე და უფრო გაზარდა შეუწყნარებლობისა და ქსენოფობიის მაჩვენებელი პოლონეთის მოსახლეობაში.

პოლონეთის პრეზიდენტმა, ანდრეი დუდამ, ფორმალურად მიულოცა პოლონელებს დამოუკიდებლობის დღე- 13 ნოემბერი და თანამოქალაქეებს მოუწოდა, რომ ახსოვდეთ დამოუკიდებლობისა და თავისუფლებისთვიის გაღებული მსხვერპლი.

პოლონეთის შინაგან საქმეთა მინისტრმა კი აღნიშნა: „ჩვენ ვამაყობთ, რომ ამდენი ადამიანი შეიკრიბა პოლონეთის დამოუკიდებლობის დღის აღსანიშნავად, ეს ნამდვილად თვალისმომჭრელი სანახაობაა“.

აღსანიშნავია, რომ პოლონეთში დამოუკიდებლობის დღე 1918 წლიდან აღნინიშნება და პრუსიის, ჰაბსბურგთა და რუსეთის იმპერიის 123 წლიანი მმართველობისგან გათავისუფლების სიმბოლოა. ბოლო რამდენიმე წელია, რაც პოლონეთის მემარჯვენე ნაციონალისტური ჯგუფები სწორედ ამ დღეს უკავშირებენ საპროტესტო აქციებისა თუ მსვლელობების გამართვას. თუმცა, როგორც უკვე აღინიშნა, წელს მსვლელობა უფრო მეტად რადიკალური და მრავალრიცხოვანი იყო და მას დამსახურებულად მიენიჭა ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მასშტაბური ნაციონალისტური მარშის სტატუსი.

 

წყარო: the Washington post, cnn.com

მასალა მოამზადა: ცირა შვანგირაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაენერგეტიკაკვლევებიმსოფლიო

„დრო იწურება“ – 15 000 მეცნიერი კაცობრიობას დედამიწის საგანგაშო მომავლის შესახებ აფრთხილებს

,,დოქტრინამ” რამდენიმე დღის წინ შემოგთავაზათ ფიზიკოს სტივენ ჰოუკინგის განცხადება დედამიწის შესაძლო ,,დასასრულისა” და ალტერნატიული საცხოვრებელის მოძიების შესახებ. როგორც ჩანს, ინგლისელი მეცნიერი სულაც არ არის მარტო და მის მოსაზრებას 15 000-მდე მეცნიერი იზიარებს. ისინი ამბობენ, რომ თუკი კაცობრიობა არ მიიღებს მკაცრ ზომებს, დედამიწას გამოუსწორებელ ზიანს ვეღარ ავაცილებთ თავიდან. 

14 ნოემბერს გამოქვეყნდა სტატია სათაურით – „მსოფლიო მეცნიერთა გაფრთხილება კაცობრიობას: მეორე შეტყობინება“. ამ სტატიას ხელს 15 000-ზე მეტი მეცნიერი მსოფლიოს 184 ქვეყნიდან აწერს ხელს, ხელმოწერების რაოდენობა კი იმატებს.

საინტერესოა, რომ მსგავსი მესიჯით 1992 წელს საზოგადოებას 1 700-ზე მეტმა მეცნიერმა მიმართა, მათ შორის, ბევრი ნობელის პრემიის ლაურეატიც კი იყო. ცხადია, ბევრი არაფერი შეცვლილა.

„ეს არის აურაცხელი პასუხი იმაზე, რომ ჩუმად ყოფნა და ლოდინი აღარ შეგვიძლია“, — ამბობს სტატიის თანაავტორი, სიდნეისა და დიკინის უნივერსიტეტების მეცნიერ-თანამშრომელი თომას ნიუსამი

1992 წლის რეპორტი გამოყოფდა ცხრა სხვადასხვა სფეროს, რომლებსაც გაუმჯობესება ესაჭიროებოდა; მათ შორის იყო – ოზონის გამოფიტვა, ტყეების ჩეხა, კლიმატის ცვლილება და მოსახლეობის რაოდენობის ზრდა.

ერთადერთი დადებითი ფაქტი, რომელიც მკვლევარებმა გამოავლინეს, არის ის, რომ თავდაპირველ დოკუმენტში ხაზგასმული გაუმჯობესების ექვსი სფეროდან, წარმატებით გადაიჭრა მხოლოდ ოზონის ხვრელის პრობლემა. NASA-სა და NOAA-ს მეცნიერთა ცნობით, სწორედ ამ თვეში, თანამგზავრებიდან ჩატარებულმა გაზომვებმა აჩვენა, რომ ანტარქტიდის თავზე, ოზონის ფენაში არსებული ხვრელი ყველაზე მეტად დაპატარავდა 1988 წლის შემდეგ.

2017 წელს გამოქვეყნებულ წერილში კი შეფასებულია, რამდენად იმოქმედა გაფრთხილებამ საზოგადოებას და ის ტენდენციები, რომლებიც, ფაქტობრივად, იდენტურია 25 წლის წინანდელი ვითარებისა. როგორც მკვლევარები აღნიშნავენ, კაცობრიობამ არსებული მდგომარეობა კიდევ უფრო გააუარესა.

რეპორტის ყველაზე საგანგაშო პუნქტები შემდეგია:

მტკნარი წყლის ოდენობის 26 პროცენტით შემცირება ერთ სულ მოსახლეზე;
120 მლნ ჰექტარი ტყიანი ტერიტორიის დაკარგვა;

დედამიწაზე 29 პროცენტითაა შემცირებული ძუძუმწოვრების, რეპტილიების, ამფიბიების, ფრინველებისა და თევზების რიცხვი;
ოკეანის მკვდარი ზონების 75%-იანი ზრდა.

სტატიის მიხედვით, ადამიანმა უკვე დაუდო საფუძველი მეექვსე მასობრივ გადაშენებას. ასე რომ, მკვლევარების აზრით, 2100 წლიდან ამ პროცესს უნდა ველოდოთ.

მეცნიერების თქმით, ამ ტენდენციების გაგრძელება ბიომრავალფეროვნების დაკარგვის წინაპირობად იქცევა.

გარემოს კატასტროფათა მნიშვნელოვანი ნაწილი გამოწვეულია ადამიანთა რაოდენობის ზრდით – 2050 წლისთვის დედამიწის მოსახლეობა 9 მილიარდს გადააჭარბებს. 

სტატიაში არის მოწოდება გავლენიანი პირებისადმი, რომ არ დაიშურონ ძალისხმევა და დროულად მიიღონ შესაბამისი ზომები – მეტი ინვესტიცია ჩადონ განახლების შესაძლებლობის მქონე ენერგიაში, ასევე, კვლევებში და წიაღისეული საწვავის სუბსიდირებაში. თავად საზოგადოებას კი, რესურსების გონიერ გამოყენებაში სთავაზობენ გამოსავალს.

დაბოლოს, მეცნიერებს ხელმოწერა შეგიძლიათ შემდეგ ბმულზე.

 

წყარო:  BioScience, sciencedaily.com

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიამსოფლიო

ვანის ტბაში უძველესი ნანგრევები აღმოაჩინეს?

ვანის ტბაში უძველესი ნანგრევები აღმოაჩინეს, რომელიც, მეცნიერების ვარაუდით, სამი ათასი წლით თარიღდება. ნანგრევებს  ვანის ტბაში 10 მეტრის სიღრმეზე მიაგნეს. 

ვანის ტბა თურქეთის აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარეობს.

ამბავს თურქული მედია ავრცელებს და აქვე დასძენს ადგილობრივი ხელისუფლების კომენტარს, რომელიც  თურქეთის უძველესი მემკვიდრეობის შესწავლის მნიშვნელობაზე საუბრობს, რათა ქვეყნის ისტორიული კონტექსტი კიდევ უფრო გამოიკვეთოს. როგორც ისინი აღნიშნავენ, ამ აღმოჩენებმა და კიდევ სხვა ჯერ კიდევ უცნობმა ,,საიდუმლოებებმა” შესაძლოა ენთუზიასტი მყვინთავები და არქეოლოგები მოიზიდოს, რაც  დადებითად აისახება ქვეყნის ტურიზმზე.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
მანქანათმშენებლობამსოფლიოტრანსპორტი

ლას ვეგასში ნახევრადთვითმმართავი ავტობუსი ავტოსაგზაო შემთხვევაში მოყვა

21-ე საუკუნეში ალბათ ყველა ადამიანმა იცის, რომ ტექნოლოგიის ინდუსტრია დღითი დღე წინ მიიწევს, არც თუ ისე დიდიხნის წინ წარადგინეს თვითმავალი ავტობუსები სხვადასხვა ქვეყანაში და როგორც ცნობილია, საკმაოდ კარგად მუშაობს ეს ინოვაცია. 
როგორც ცნობილი გახდა, ლას ვეგასში, ოთხშაბათს, პირველად გამოუშვეს თვითმმართავი ელექტროავტობუსები, რომელშიც 8 მგზავრი თავსდება და საკმაოდ კომფორტულადაა მოწყობილი. გამოშვების დღესვე მოხდა პირველი ავარია, საბედნიეროდ, არანაირი მსხვერპლი არ მოჰყოლია შემთხვევას და ამერიკის ავტომობილთა ასოციაციამ დაადგინა, რომ დამნაშავე იყო სატვირთო ავტომობილის მძღოლი, რომელსაც პროდუქტი გადაჰქონდა დანიშნულების ადგილზე.

 

წყარო: Businessinsider.com
მასალა მოამზადა: ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწამსოფლიო

ერაყსა და ირანში დამანგრეველ მიწისძვრას, სულ მცირე, 332 ადამიანი ემსხვერპლა

ერაყისა და ირანის საზღვარზე ძლიერი მიწისძვრა მოხდა, სააგენტო „როიტერსის“ ინფორმაციით, სიმძლავრემ 7.3 მაგნიტუდა შეადგინა.

მიწისძვრის შედეგად სულ მცირე 332 ადამიანი გარდაიცვალა 2,500 კი დაშავდა.

ყველაზე დიდი დარტყმა ერაყის საზღვრიდან დაახლოებით 15 კმ-ში, ირანის კერმანშაჰის პროვინციაში განხორციელდა, სადაც 236-ზე მეტი ადამიანია გარდაცვლილი.

ირანის სეისმოლოგიურმა ცენტრმა დაახლოებით 118 ბიძგი გამოავლინა. ირანის წითელი ნახევარმთვარის საზოგადოების ხელმძღვანელის განცხადებით, 70,000 ადამიანს თავშესაფარი ესაჭიროება.

მიწისძვრამ  მეწყერები გამოიწვია, რაც სამაშველო ოპერაციებს აფერხებს. ირანის მედიის ინფორმაციით, ქვეყნის სულ მცირე 14 პროვინცია დაზარალდა.

 

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიოსამართალი

აშშ-ში მასობრივი მკვლელობის შემთხვევების რაოდენობა იზრდება

ბოლო მასობრივი მკვლელობა აშშ-ში, ტეხასში, ნოემბრის დასაწყისში იყო. დამნაშავემ ცეცხლი ეკლესიაში გახსნა, რასაც 26 ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა. შემთხვევა კი – კლასიფიცირდა, როგორც მე-5 ყველაზე საშინელი მასობრივი მკვლელობა აშშ-ის ისტორიაში. აღსანიშნავია, რომ ბოლო 18 თვის მანძილზე აშშ-ში 3 ყველაზე მასშტაბური მასობრივი მკვლელობა იყო, ბოლო 35 წლის განმავლობაში.

  • ლას ვეგასის შემთხვევა. 1-ლი ოქტომბერი, 2017 წ – დაიღუპა 58 ადამიანი;
  • ღამის კლუბ „ორლანდოში“ განხორციელებუული მასობრივი მკვლელობა. 12 ივნისი, 2017 წ. – დაიღუპა 49 ადამიანი;
  • ვირჯინიაში განხორრციელებული მასობრივი მკვლელობა. 16 აპრილი, 2007 წ. – დაიღუპა 32 ადამიანი;
  • სენდი ჰუკის სკოლაში განხორციელებული მასობრივი მკვლელობა. 14 დეკემბერი, 2012 წ. – დაიღუპა 27 ადამიანი;
  • ტეხასის ეკლესაში განხორციელებული მასოვბრივი მკვლელობა. 5 ნოემბერი, 2017 წ. – დაიღუპა 26 ადამიანი;

მსგავსი ძალადობრივი ქმედება საკმაოდ ხშირია აშშ-ის თანამედროვე ისტორიაში: მასობრივი მკვლელობები გახდა უფრო ხშირი და მომაკვდინებელი.

აღნიშნულ ინფორმაციას არასამთავრობო ორგანიზაცია ,,Mother Jones-ი“ ავრცელებს, რომელსაც შექმნილი აქვს სპეციალური მონაცემთა ბაზა, აქ შეყვანილია 1982 წლის შემდეგ მომხდარი ყველა მასობრივი მკვლელობა, რომელიც „დამნაშავემ განახორციელა საჯარო სივრცეში და გამოიწვია 3 ან მეტი უდანაშაულო ადამიანის სიკვდილი“ .

სიკვდილიანობის მინიმალური მაჩვენებელი 2013 წლამდე 4 ადამიანი იყო. თუმცა, აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტის, ბარაკ ობამას დროს,  მაჩვენებელი 3-მდე ჩამოვიდა.

სრული მონაცემთა ბაზის ნახვა შესაძლებელია აქ.

ორგანიზაციის ანგარიშის მიხედვით, დღეს მასობრივი მკელობების შემთხვევებს შორის უფრო ნაკლები დროის შუალედია, გარდაცვლილ ადამიანთა რაოდენობა კი უფრო გაიზარდა. 1990-იან წლებში გარდაცვლილ ადამიანთა საშუალო მაჩვენებელი 159 იყო. 2000-იან წლებში ის 171-მდე გაიზარდა, დღეს კი მაჩვენებელი რეკორდულ 381-ს აღწევს.

ორგანიზაცია ,,Mother Jones-ის“ მიხედვით, არსებულ შემთხვევებს სულ უფრო ნაკლები ყურადღება ეთმობა მედიის მხრიდანაც, იმ მარტივი მიზეზის გამო, რომ ეს შემთხვევები გახდა უფრო ხშირი. ტეხასის ეკლესიაში მომხდარ შემთხვევამდე სულ რამდენიმე დღით ადრე, 47 წლის სკოტ ოსტერმა ,,Walmart-ის“ სუპერმარკეტში სასიკვდიოლოდ დაჭრა 2 კაცი და 1 ქალი.

აღსანიშნავია, რომ მასობრივი მკვლელობების შემთხვევების გაზრდილი მაჩვენებლები უნდა განიხილებოდეს აშშ-ში ზოგადად გაზრდილი ძალადობრივი ქმედებების პარალელურად. ყოველწლიურად 33 000-მდე შემთხვევა ვლინდება, როდესაც მსხვერპლი სასიკვდილოდ დაშავდა ისეთ ძალადობრივ შემთხვევაში, რომელშიც სასროლი იარაღი იყო გამოყენებული. მასობრივი მკვლელობები კი ამ მაჩვენებლის მხოლოდ 1,5 %-ია.

 

წყაროები: The Guardian, Washington Post

მასალა მოამზადა: ცირა შვანგირაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
1 70 71 72 73 74 89
Page 72 of 89