close

მსოფლიო

დედამიწაეს საინტერესოამსოფლიო

რატომ იკლავენ თავს ვეშაპები?

2.64K views on

დასავლეთი ავსტრალიის სანაპიროზე, ჰამელინის ყურეში, ვეშაპების მასობრივი გამორიყვა მოხდა.
დასავლეთ ავსტრალიის პარკებისა და ველური ბუნების სამსახურის ინფორმაციით, 150 გამორიყული ვეშაპიდან 144 გარდაიცვალა, 6 კი ისევ ზღვაში დააბრუნეს.
ჰამელინის ყურის ჰოლიდეი პარკის მენეჯერმა მელისა ლეიმ სააგენტო ,,როიტერს” განუცხადა, რომ ეს აღნიშნულ სანაპიროზე ვეშაპების მასობრივი გამორიყვის მეორე შემთხვევაა ბოლო 15 წლის მანძილზე.
ვეშაპების მასობრივი გამორიყვის ანუ როგორც ამას ხშირად უწოდებენ, თვითმკვლელობის შემთხვევები საკმაოდ ხშირია. ნაპირზე გამორიყული ზღვის ცხოველების დაბრუნება ოკეანეში ძალზე რთულია, ამიტომ გამორიყული ვეშაპების დიდი ნაწილი, როგორც წესი, იღუპება. რა მოზეზით მოხდა ეს ამჯერად მეცნიერებისთვის ჯერჯერობით უცნობია. ვეშაპების მასიურ თვითმკვლელობას სხვადასხვა მიზეზი აქვს, მათ შორისაა მტაცებელთა თავდასხმა, დაავადება, ექოლოკაციის დარღვევა, თევზებზე ნადირობისას ნაპირთან ახლო მიახლოება და აშ.
დასავლეთ ავსტრალიაში ვეშაპის ყველაზე მსხვილმასშტაბიანი გამორიყვა 1996 წელს ქალაქ დუნსბორგის სანაპიროზე მოხდა, როცა 320-მდე ვეშაპმა თვითგანადგურება განახორციელა.
400-ზე მეტი ვეშაპი გამორიყა ოკეანემ ახალი ზელანდიის სანაპიროზე გასული წლის ნოემბერში. მოხალისეებმა მათი მხოლოდ 30%-ის გადარჩენა შეძლეს.
2015 წლის 9 მაისს ჩილეს სანაპიროზე 40-მდე ვეშაპი გამოვიდა. 37 მათგანი დაიღუპა.

 

წყარო: CNN

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

ახალი პრეპარატი ალცჰაიმერის პროგრესირებას 35%-ით ანელებს

381 views on

ალცჰაიმერი ყოველწლიურად ათობით მილიონ ადამიანზე ახდენს გავლენას და მათში კოგნიტიური ფუნქციების დაქვეითებას იწვევს. კომპანია Eli Lilly-ის ახალი პრეპარატი მსგავსი დიაგნოზის მქონე პაციენტებისთვის იმედის მომცემია, რადგან კლინიკურ ცდაში მან დაავადების პროგრესირება საგრძნობლად შეანელა.  ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს. 

კერძოდ, Donanemab-ის სახელით ცნობილმა მედიკამენტმა სიმპტომური ალცჰაიმერის ადრეულ ეტაპზე პაციენტებში კოგნიტიური და ფუნქციური დაღმასვლა 35%-ით შეანელა. ეს იმ ინდივიდებში, რომლებიც ცდის მესამე ფაზის ფარგლებში მას 18 თვის განმავლობაში იღებდნენ.

მკურნალობის შედეგად, მათ ყოველდღიური საქმიანობის შესრულება გაუმარტივდათ, რაც სპეციალისტებმა სათანადო სკალის მეშვეობით დაადგინეს. მას iADRS ეწოდება და აღნიშნული დაავადების პროგრესირების მონიტორინგისთვის გამოიყენება.

როგორც ცნობილია, კვლევის უკანასკნელ შედეგებზე დაყრდნობით, კომპანია უახლოეს მომავალში აშშ-ის საკვებისა და მედიკამენტების ხარისხის კონტროლის სააგენტოში განაცხადს შეიტანს. მისი მხარდაჭერით, Eli Lilly შეეცდება, რომ პრეპარატმა მარეგულირებელი ორგანოების მხრიდან შემოწმება გაიაროს და გამოყენების ნებართვისკენ გაუკვალოს გზა.

კომპანია უკვე 20 წელზე მეტია, რაც ალცჰაიმერთან ბრძოლის გზებზე მუშაობს, რასაც, მაგალითად, მისი მექანიზმების შესწავლითა და ინდიკატორების გამოვლენით ცდილობს. იქ მომუშავე მეცნიერები აცხადებენ, რომ მოხარული არიან ასეთი წარმატების გამო, რომელიც ამ დაავადების მქონე პაციენტებისთვის უმნიშვნელოვანესია. მათი თქმით, ესაა ამ დანიშნულების პირველი ექსპერიმენტული მედიკამენტი, რომელმაც ცდის მესამე ფაზაში ალცჰაიმერის პროგრესირება 35%-ით შეანელა.

აღსანიშნავია, რომ ცდისპირების 47%-ში Donanemab-ის მიღების შემდეგ სიმპტომების გაუარესება არ დაფიქსირებულა, განსხვავებით კონტროლ ჯგუფის 29%-ისა, რომელთაც პლაცებო მიიღეს. პირველ კატეგორიაში, ასევე, დაავადების პროგრესირების 39%-ით ნაკლები რისკი იყო.

მართალია, მედიკამენტმა ყველაზე კარგი შედეგი ადრეული ალცჰაიმერის მქონე ინდივიდებზე იქონია, თუმცა დადებითი გავლენა დაფიქსირდა უფრო სერიოზულ შემთხვევებშიც. კონკრეტულად, დაავადების საშუალო და მწვავე ფორმების მქონე პირებში პროგრესირება 29% და 22%-ით შენელდა.

ეს ამ დიაგნოზით მცხოვრები ადამიანებისთვის ძალზე მნიშვნელოვანია, მიუხედავად იმისა, რომ Donanemab მათ დაავადებას ვერ განკურნავს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
მედიცინამსოფლიო

პირველად მსოფლიოში – ნაყოფს თავის ტვინის ოპერაცია, დაბადებამდე, საშვილოსნოში ჩაუტარეს

293 views on

პირველად ისტორიაში, ქირურგებმა წარმატებით გამოასწორეს ნაყოფის თავის ტვინში არსებული მნიშვნელოვანი პათოლოგია. კვლევა ჟურნალ Stroke-ში გამოქვეყნდა.

მას ძირითადად დაბადების შემდეგ მკურნალობენ ემბოლიზაციით; ამ მეთოდით, ვენის დასაბლოკად, ქირურგები მასში სპეციალურ მასალას ათავსებენ, მაგალითად, შედედების აგენტს, რომელიც სისხლს შედედებას უწყობს ხელს და შესაბამისად, ხელს უშლის სისხლის ნაკადს.

თუმცა, დაბადების შემდეგ, მდგომარეობა შეიძლება სწრაფად გაუარესდეს. პლაცენტის დაბალი რეზისტენტულობა ხელს უწყობს სისხლის ნაკადისა და წნევის რეგულირებას, რაც ნაყოფის გარკვეულ თავდაცვას განაპირობებს, მაგრამ ეს თავდაცვა დაბადებისთანავე ქრება. დაბადებიდან მალევე, იხურება პატარა სისხლძარღვი, რომელიც ფილტვის არტერიას აორტასთან აერთებს; ამის გამო, იმატებს წნევა ფილტვის არტერიებში.

იშვიათი პრენატალური (დაბადებამდელი) მდგომარეობის სამკურნალოდ, ბოსტონის ბავშვთა ჰოსპიტლისა და Brigham and Women’s ჰოსპიტლის ქირურგებმა მეთოდი, სახელად ემბოლიზაცია გამოიყენეს. დაავადებას გალენის ვენის მალფორმაციას (VOGM) უწოდებენ და წარმოადგენს სისხლძარღვთა ანომალიას, რომლის გამოც, ბავშვის დაბადების შემდეგ, მისი თავის ტვინის გარკვეულ ნაწილში სისხლი სახიფათოდ ჩქარა მოძრაობს. პროცედურის წარმატება აჩენს იმედს, რომ ამ დაავადების მკურნალობა იქამდე იქნება შესაძლებელი, ვიდრე გართულებათა რისკი გაიზრდება.

მიუხედავად იმისა, რომ ამ გზით მკურნალობა მსოფლიოში პირველად მოხდა, პროცედურა აბსოლუტური გამარჯვებით დასრულდა.

„მიმდინარე ცდაში, გალენის ვენის მალფორმაციის დაბადებამდევე სამკურნალოდ ვიყენებთ ულტრაბგერით მართვად საშვილოსნოსშიდა ემბოლიზაციას. მკურნალობის პირველ შემთხვევაში, აღფრთოვანებული დავრჩით პათოლოგიის აგრესიული შემცირებით“, – ამბობს ბოსტონის ბავშვთა ჰოსპიტლისა და ჰარვარდის სამედიცინო სკოლის ნეიროინტერვენციული რადიოლოგი დარენ ორბახი.

მისი განცხადებით, ახალშობილი უკვე ექვსი კვირის არის, პროგრესირებს გამორჩეულად კარგად, არ საჭიროებს პრეპარატებს, ჭამს ნორმალურად და იმატებს წონაში. თავის ტვინში არ შეიმჩნევა რაიმე უარყოფითი ეფექტები.

ჩვილი ორი დღის შემდეგ დაიბადა,რადგან პროცედურამ საშვილოსნოს გარსების ნაადრევი რღვევა განაპირობა. თუმცა, დაბადების შემდეგ, ჩვილის გულ-სისხლძარღვთა სისტემა ნორმალურად მუშაობდა და არ საჭიროებდა დამატებით მხარდაჭერას ან ქირურგიულ ჩარევას. გამომდინარე იქიდან, რომ მშობიარობა ნაადრევი იყო, ჩვილი ჰოსპიტალში რამდენიმე კვირის განმავლობაში დატოვეს და ექიმები მის თავის ტვინზე დაკვირვებას აგრძელებდნენ.

საერთოდ არ შეიმჩნეოდა რაიმე ნევროლოგიური დარღვევა, სითხის დაგროვება ან სისხლდენა, დედა-შვილი სახლში სრულიად ჯანმრთელები გაწერეს.

ვინაიდან ის მიმდინარე ცდის პირველი პაციენტია, მეთოდი ჯერ საერთოდ არ არის მზად ფართო გამოყენებაში დანერგვისთვის. ერთი წარმატებული შემთხვევა საკმარისი არ არის, რათა თამამად ითქვას, რომ ეს მეთოდი ზოგადად წარმატებულია. მომავალმა შემთხვევებმა შეიძლება ასე კარგად არ ჩაიაროს; ჯერ კიდევ დასადგენია, აღემატება თუ არა ამ პროცედურის სარგებელი რისკებს.

თუმცა, შედეგები ძლიერ იმედისმომცემია. ამ დროისათვის, ბავშვი შესანიშნავად არის, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ პრენატალური ქირურგია შეიძლება ბევრისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი გახდეს.

წყარო:

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
მედიცინამსოფლიო

ჯანმო – Covid-19 თან დაკავშირებული გლობალური საგანგებო მდგომარეობა დასრულებულია

529 views on

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ (WHO) განაცხადა, რომ Covid-19 აღარ წარმოადგენს “გლობალური ჯანმრთელობის საგანგებო მდგომარეობას”.
ორგანიზაციის ოფიციალური პირების ინფორმაციით, ვირუსისგან გამოწვეული სიკვდილიანობის მაჩვენებელი, რომელიც პიკის დროს, 2021 წლის იანვარში კვირაში 100 000-ს აჭარბებდა, 24 აპრილის მონაცემებით, 3 500-მდე შემცირდა.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ხელმძღვანელის, ტედროს ადანომ გებრეისუსის განცხადებით, პანდემიამ სულ მცირე შვიდი მილიონი ადამიანი იმსხვერპლა. თუმცა, მისი განმარტებით, რეალური მაჩვენებელი, სავარაუდოდ, გაცილებით მეტია და 20 მილიონს მიუახლოვდა.
”გუშინ, საგანგებო სიტუაციების კომიტეტი მე-15-ჯერ შეიკრიბა და მირჩია, გამომეცხადებინა საერთაშორისო შეშფოთების საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის საგანგებო მდგომარეობის დასრულება. მე მივიღე ეს რჩევა. ამიტომ დიდი იმედით ვაცხადებ Covid-19-თან დაკავშირებულ გლობალური ჯანმრთელობის საგანგებო მდგომარეობას დასრულებულად“, -აღნიშნა ჯანმო-ს ხელმძღვანელმა.
ამასთან, მისი თქმით, გლობალური საგანგებო მდგომარეობის დასრულება არ ნიშნავს საფრთხის დასრულებას და რომ საგანგებო მდგომარეობა შეიძლება აღდგეს, თუ სიტუაცია შეიცვლება.
„ყველაზე ცუდი, რისი გაკეთებაც ნებისმიერ ქვეყანას შეუძლია ახლა, არის გამოიყენოს ეს ამბები, როგორც მიზეზი სიფრთხილის შესამცირებლად, მის მიერ აშენებული სისტემების დასაშლელად ან საკუთარი ხალხისთვის მესიჯის გაგზავნა, რომ Covid-19-თან დაკავშირებით  სანერვიულო არაფერია“, – აღნიშნა ჯანმო-ს ხელმძღვანელმა.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ Covid-თან დაკავშირებული გლობალური საგანგებო მდგომარეობა პირველად 2020 წლის იანვარში გამოაცხადა.
პანდემიის პერიოდში ერთ-ერთი მთავარი გადამწვეტი მომენტი ვაქცინების შექმნა იყო. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, გამოყენებულია ვაქცინების 13 მილიარდი დოზა. მსოფლიოში, საერთო ჯამში, კორონავირუსით ინფიცირების 765 მილიონზე მეტი შემთხვევაა დადასტურებული.

წყარო : bbc.com

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
ბიოლოგიადედამიწაკვლევებიმსოფლიო

აღმოაჩინეს ობი, რომელიც პლასტმასს რეკორდულ დროში ანადგურებს

371 views on

ავსტრალიელმა მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ობი, რომელიც პლასტმასს რეკორდულ, 140 დღეში ანადგურებს.  ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს. 

სიდნეის უნივერსიტეტის პროფესორების განცხადებით, დროის ეს პერიოდი პლასტმასის დაშლის ყველაზე სწრაფი მაჩვენებელია. კვლევითი ჯგუფი ორი ტიპის ობს ამუშავებს, სახელწოდებებით Aspergillus terreus და Engyodontium album. ისინი მცენარეებსა და ნიადაგში გვხვდება.

„ეს არის მსოფლიო სამეცნიერო ლიტერატურაში დაფიქსირებული ყველაზე მაღალი დეგრადაციის მაჩვენებელი. იმედი გვაქვს, შედეგი მოსალოდნელი ეკოლოგიური ზიანის დაძლევაში დაგვეხმარება”, – აცხადებენ მკვლევრები.

პლასტმასის დიდი ნაწილი ოკეანეებსა და ნაგავსაყრელებზე გვხვდება. დღეისათვის მათი მხოლოდ 5%-ის გადამუშავება ხერხდება. დარჩენილი 95%, რომელთა გახრწნას, ჩვეულებრივ მდგომარეობაში, ასწლეულები სჭირდება, მსოფლიოს ერთ-ერთი ყველაზე საშიში დამაბინძურებელია. კოლუმბიის კლიმატის სკოლის თანახმად, პლასტმასის გადამუშავება ნარჩენების ინდუსტრიაში ჯერჯერობით მთავარ გამოწვევად რჩება.

ავსტრალიური მედიის ცნობით, სიდნეის უნივერსიტეტის მეცნიერები ობის ეფექტიანობასა და გადამამუშავებელი მიზნებით გამოყენების შესაძლებლობას კვლავ ამოწმებენ. კვლევის პროცესს მომდევნო 3-5 წელი კვლავ დასჭირდება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

ალცჰაიმერის სამკურნალო ექსპერიმენტულმა პრეპარატმა დაავადების პროგრესი სამჯერ შეანელა

278 views on

მრავალწლიანი სტაგნაციის შემდეგ, ალცჰაიმერის სამკურნალო პრეპარატებზე მუშაობა განახლდა.

ფარმაცევტული გიგანტის, Eli Lilly-ს განცხადებით, მისმა ექსპერიმენტულმა პრეპარატმა Donanemab-მა წარმატებით შეანელა კოგნიტური და ფუნქციური დაქვეითება ალცჰაიმერის ადრეული ეტაპის მქონე პაციენტებში, რაც დიდ იმედს წარმოადგენს იმ ფონზე, როდესაც დღეს ამ დაავადების სამკურნალო კარგი მედიკამენტი არ არსებობს. კომპანიის განცხადებით, აშშ-ის მარეგულირებლებს მონაცემებს ივნისის ბოლომდე გაუგზავნის და იმედი აქვს, რომ მომავალი წლის პირველ ნახევარში, ავტორიზაციასაც მიიღებს.

აღსანიშნავია, რომ რამდენიმე თვის წინ, აშშ-ის სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ (FDA) დაჩქარებული წესით დაამტკიცა ალცჰაიმერის ასეთივე პრეპარატი, სახელად Leqembi, რომელიც კომპანია Biogen-მა და Eisai-მ შექმნეს. ეს პრეპარატი ზომიერად ანელებს ალცჰაიმერის პროგრესს ადამიანებში, რომლებსაც დაავადების ადრეული ეტაპი აქვთ.

ალცჰაიმერის დიაგნოზი დაახლოებით 6,5 მილიონ ამერიკელს აქვს და ამჟამად არ არსებობს პრეპარატი, რომელიც ადამიანს მისგან ბოლომდე განკურნავს.

Eli Lilly-მ ცდებში ძირითადად შეისწავლა, რა გავლენა მოახდინა მისმა პრეპარატმა პაციენტების მიერ ყოველდღიური ამოცანების შესრულებაზე, მაგალითად, მანქანის მართვასა და სადილის მომზადებაზე, როგორც ამას ალცჰაიმერის დაავადების რეიტინგის სკალა (iADRS) ზომავს. ბოლო ფაზის კვლევაში 1182 ადამიანი მონაწილეობდა და აღმოჩნდა, რომ 18 თვის განმავლობაში, დაავადების მაჩვენებელი 35 პროცენტით შემცირდა.

„ეს გახლავთ ალცჰაიმერის დაავადების პრეპარატის კლინიკური ცდების მესამე ფაზის პირველი კვლევა, რომელმაც 35-პროცენტიანი კლინიკური და ფუნქციური შემცირება აჩვენა. შედეგად, ეს ამ სფეროში ყველაზე კარგი მაჩვენებელია ამ დროისათვის. ნაკლები პროგრესირება ნიშნავს მეტ დროს პაციენტებისთვის“, — ამბობს კომპანიის წარმომადგენელი დაუნ ბრუკსი.

ცდებში, პაციენტების ნახევარს, რომლებმაც Donanemab-ი მიიღეს, მკურნალობის დაწყებიდან ერთი წლის შემდეგ არ აღენიშნებოდათ ალცჰაიმერის სიმპტომების გაუარესება, მაშინ, როცა პლაცებომიღებულ პაციენტთა 71 პროცენტს დაავადების პროგრესირება აღენიშნათ.

პაციენტებს და მათ ექიმებს მოუწევთ შეაფასონ პრეპარატის სარგებელი გარკვეული სერიოზული გვერდითი ეფექტების წინააღმდეგ. ცდებისას დადგინდა, რომ პრეპარატი მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტვინის შეშუპება ან სხვა პათოლოგიები. მიუხედავად იმისა, რომ შემთხვევათა უმეტესობა სერიოზული არ არის, კომპანია აცხადებს, რომ სულ მცირე ორი პაციენტის სიკვდილი სწორედ ამ გვერდით ეფექტებთან იყო დაკავშირებული. წაიკითხეთ სრულად

 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიო

სინთეტიკური რძე ცხოველური რძის ჩასანაცვლებლად – რეალობა თუ სამეცნიერო ფანტასტიკა?

339 views on

გლობალური რძის პროდუქტების ინდუსტრია იცვლება. გაჩნდა კონკურენცია საკვების ალტერნატივებიდან, რომლებიც არ წარმოიქმნება ცხოველების გამოყენებით – მათ შორის გამოწვევები, რომლებსაც სინთეზური რძე ქმნის.
ხელოვნურ რძეს არ სჭირდება ძროხები ან სხვა ცხოველები. მას შეიძლება ჰქონდეს იგივე ბიოქიმიური შემადგენლობა, როგორც ცხოველურ რძეს, მაგრამ ის იზრდება ახალი ბიოტექნოლოგიური ტექნიკის გამოყენებით, რომელიც ცნობილი როგორც “ზუსტი დუღილი” და რომელიც აწარმოებს უჯრედებიდან დამუშავებულ ბიომასას.
მსოფლიოს მოსახლეობის 80 პროცენტზე მეტი რეგულარულად მოიხმარს რძის პროდუქტებს. გახშირდა მოწოდებები ცხოველებზე დაფუძნებული საკვების სისტემების მიღმა, საკვების წარმოების უფრო მდგრადი ფორმებისკენ გადასვლასთან დაკავშირებით.
სინთეზური რძე გვთავაზობს რძეს ისეთი პრობლემების გარეშე, რომელიც დაკავშირებულია მეთანის გამონაბოლქვთან, ან ცხოველთა კეთილდღეობასთან, მაგრამ საჭოროა ბევრი გამოწვევის გადალახვა და ხარვეზის აღმოფხვრა, რათა ის ცხოველური წარმოშობის რძის სამართლიანი, მდგრადი და სიცოცხლისუნარიანი ალტერნატივა გახდეს.
ხელოვნური რძე არ არის სამეცნიერო ფანტასტიკა; ის უკვე არსებობს. მაგალითად, შეერთებულ შტატებში, კომპანია Perfect Day არის მიკროფლორისგან დამზადებულ ცხოველური პროტეინის მომწოდებელი, რომელიც შემდეგ გამოიყენება ნაყინის, ცილის ფხვნილისა და რძის დასამზადებლად.
ავსტრალიაში სტარტაპ კომპანია Eden Brew სინთეტიკურ რძეს ქმნის. კომპანიის სამიზნეს წარმოადგენენ მომხმარებლები, რომლებსაც კლიმატის ცვლილები და, კერძოდ, მეთანის გამოყოფაში მეწველი ძროხების წილი აშფოთებთ.
ტექნოლოგია, რომელსაც კომპანია Eden Brew-ი იყენებს, თანამეგობრობის სამეცნიერო და სამრეწველო კვლევის ორგანიზაციამ (CSIRO) განავითარა. პროცესი იწყება საფუარით და იყენებს “ზუსტ დუღილს” ძროხის რძეში არსებული ცილების მსგავსი ცილების წარმოებისთვის.
CSIRO-ში განმარტავენ, რომ ეს ცილები რძეს ანიჭებს მის ბევრ ძირითად თვისებას და ხელს უწყობს კრემისებრი ტექსტურისა და ქაფის შექმნას. საბოლოო პროდუქტის შესაქმნელად ცილის ბაზას მინერალები, შაქარი, ცხიმები და არომატიზატორები ემატება.
სინთეზური ხორცისგან განსხვავებით – რომელსაც ძალისხმევა სჭირდება იმისთვის, რომ ცხოველის ხორცის სირთულეს და ტექსტურას შეესაბამებოდეს, სინთეტიკური რძეზე ამბობენ, რომ ჩვეულებრივი რძის გემო აქვს და ისე გამოიყურება, როგორც ჩვეულებრივი რძე.
ამასთან, ხელოვნური რძის მრეწველობის ისე განვითარებას, რომ ცხოველური წარმოშობის რძეს კონკურენცია გაუწიოს, კვლევისა და განვითარებისთვის დიდი კაპიტალი და ინვესტიცია სჭირდება. საჭიროა ასევე ახალი საწარმოო ინფრასტრუქტურა, როგორიცაა დუღილის ავზები და ბიორეაქტორები.

წყარო : sciencealert.com

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
ისტორიაკვლევებიმსოფლიო

მსოფლიოში პირველი ატომური ბომბის გამოცდისას „წარმოუდგენელი“ კვაზიკრისტალი წარმოიქმნა

540 views on

1945 წლის 16 ივლისს დილით, შეერთებული შტატების არმიამ მსოფლიოში პირველი ატომური ბომბის გამოსცადა.
ენერგიის გამოყოფამ, რომელიც  21 კილოტონა ტროტილის ექვივალენტურია, ააორთქლა 30 მეტრიანი საცდელი კოშკი და რამდენიმე კილომეტრის სიგრძის სპილენძის მავთულები, რომლებიც საცდელ კოშკს ჩამწერ მოწყობილობასთან აკავშირებდა. მიღებულმა ცეცხლოვანმა სფერომ კოშკი და სპილენძი შეაერთა ასფალტთან და უდაბნოს ქვიშასთან და ახალ მინერალად, სახელად ტრინიტიტად ჩამოყალიბდა.
ათწლეულების შემდეგ, მეცნიერებმა აღმოაჩინეს საიდუმლო, რომელიც იმალება ამ ტრინიტიტის ნაჭერში – მატერიის იშვიათი ფორმა, რომელიც ცნობილია როგორც კვაზიკრისტალები, რომელიც ოდესღაც წარმოუდგენელი ეგონათ.
“კვაზიკრისტალები იქმნება ექსტრემალურ გარემოში, რომელიც იშვიათად არსებობს დედამიწაზე, მათ ჩამოსაყალიბებლად საჭიროა ტრავმული მოვლენა ექსტრემალური შოკით, ტემპერატურით და წნევით“,- განმარტა ლოს-ალამოსის ეროვნული ლაბორატორიის გეოფიზიკოსმა, ტერი უოლასმა.
კრისტალების უმეტესობა, სუფრის მარილიდან დაწყებული ბრილიანტებით დამთავრებული, ერთსა და იმავე წესს ემორჩილება: მათი ატომები განლაგებულია ბადის სტრუქტურაში, რომელიც მეორდება სამგანზომილებიან სივრცეში. კვაზიკრისტალები არღვევენ ამ წესს – ნიმუში, რომელშიც მათი ატომებია განლაგებული, არ მეორდება.
იცოდნენ რა, რომ კვაზიკრისტალების წარმოებისთვის ექსტრემალური პირობებია საჭირო, მეცნიერთა ჯგუფმა იტალიაში, ფლორენციის უნივერსიტეტის გეოლოგ ლუკა ბინდის ხელმძღვანელობით, გადაწყვიტა უფრო დეტალურად შეესწავლა ტრინიტიტი, მაგრამ არა მწვანე მასალა, არამედ ბევრად უფრო იშვიათი ფორმა – წითელი ტრინიტიტი, რომელსაც ეს ფერი აორთქლებული სპილენძის მავთულის შეფერილობის გამო აქვს.
სკანირების ელექტრონული მიკროსკოპიისა და რენტგენის დიფრაქციის გამოყენებით, მათ გააანალიზეს წითელი ტრინიტიტის ექვსი მცირე ნიმუში.
“ეს კვაზიკრისტალი ბრწყინვალეა თავისი სირთულით – მაგრამ ჯერ ვერავინ იტყვის, რატომ ჩამოყალიბდა იგი ამ გზით, თუმცა, ოდესმე, მეცნიერები ან ინჟინერები გაარკვევენ ამას და გვექნება მისი შექმნის თერმოდინამიკური ახსნა. შემდეგ, იმედი გვაქვს, შევძლებთ ამ ცოდნის გამოყენებას ბირთვული აფეთქებების უკეთ ასახსნელად, რაც, საბოლოო ჯამში, მიგვიყვანს უფრო სრულ სურათამდე, თუ რას წარმოადგენს ბირთვული ტესტი”, – აცხადებენ კვლევის ავტორები.
მათივე თქმით, კვლევა ხელს შეუწყობს უკანონო ბირთვული ტესტების ამოცნობას, ბირთვული შეიარაღების გავრცელების შეზღუდვის მიზნით.
”სხვა ქვეყნების ბირთვულ იარაღში გარკვევა მოითხოვს, გვქონდეს მკაფიო გაგება მათი ბირთვული ტესტების პროგრამების შესახებ”, – აცხადებენ მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის შრომებში (PNAS) გამოქვეყნებული კვლევის ავტორები.

წყარო : sciencealert.com

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციაკვლევებიმედიცინამსოფლიოტექნოლოგიები

ელექტრონული ტატუ, რომელიც გულის მდგომარეობას აკონტროლებს

416 views on

ოსტინის უნივერსიტეტის მკვლევართა ჯგუფმა შეიმუშავა მოქნილი და ტარებადი სამედიცინო მოწყობილობა, რომელსაც რევოლუციის მოხდენა შეუძლია. საუბარია, ელექტრონულ ტატუზე – ის მაგრდება მკერდთან და შეუძლია მუდმივად აკონტროლოს გულის მდგომარეობა. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს.

მოწყობილობა უნივერსიტეტებს შორის პარტნიორობის ფარგლებში შეიქმნა.

ელექტრონული ტატუ არის უკაბელო და მობილური. მოწყობილობა სულ რაღაც 2,5 გრამს იწონის და მისი ტარება ტანსაცმელთან ერთად თავისუფლადაა შესაძლებელი. რაც შეეხება ენერგიას, ტექნოლოგია პენის ზომის ბატარეაზე მუშაობს, რომელიც 40 საათზე მეტ ხანს ძლებს. ეს პაციენტს აძლევს საშუალებას მთელი დღის განმავლობაში განახორციელოს გულის ჯანმრთელობის მონიტორინგი.

ჯანმრთელობის მონიტორინგის ორი გზა
ელექტრონული ტატუ გულის ორ მნიშვნელოვან ასპექტს ზომავს: ელექტროკარდიოგრამას (ECG) და სეისმოკარდიოგრამას (SCG). პირველი გულის ელექტრულ სიგნალს აფასებს, ხოლო მეორე აკუსტიკურ სიგნალს გულის სარქველებიდან.

რაც შეეხება კვლევას, მოწყობილობა ხუთ ჯანმრთელ პაციენტზე გამოიცადა. ტექნოლოგია საკმაოდ ზუსტი იყო. შემდეგი ეტაპი მოიცავს დამატებით ტესტირებას და საწყისი შედეგების დადასტურებას.

შეერთებულ შტატებში სიკვდილის მთავარი მიზეზი გულის დაავადებაა. შესაბამისად, ახალ ელექტრონულ ტატუს მნიშვნელოვანი მისია აქვს. ტექნოლოგია საშუალებას იძლევა მოხდეს უწყვეტი და პორტატული გულის მონიტორინგი სამედიცინო დაწესებულების მიღმა. ეს ხელს შეუწყობს გულის დაავადების გამაფრთხილებელი ნიშნების ადრეულ გამოვლენასა და დიაგნოსტირებას.

ნანშუ ლუს, აერონავტიკისა და საინჟინრო მექანიკის დეპარტამენტის პროფესორის თქმით, თუ ტექნოლოგია გაამართლებს, გულის დაავადების 80%-ის პრევენცია გახდება შესაძლებელი.

 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
კვლევებიმსოფლიო

2100 წლისთვის ზაფხული 6 თვეს გაგრძელდება – The Guardian

333 views on

ჩვენი ზაფხული უკვე, დაახლოებით, 20%-ით დიდია, ვიდრე ეს ადრე იყო. თუ კლიმატის კრიზისი გაგრძელდება, 2100 წლისთვის ჩრდილოეთ ნახევარსფეროზე ზაფხული 6 თვიანი გახდება. გამოდის, რომ 1950 წელთან შედარებით, ზაფხული ორჯერ დიდი იქნება. მეტიც, ასეთი ზაფხული ბევრად უფრო ცხელი იქნება, რაც მეტ ხანძარს და კატაკლიზმებს გამოიწვევს. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს.

ასეთი პროგნოზის მისაღებად მკვლევრებმა კლიმატის ისტორიული მონაცემები გამოიყენეს და გამოიკვლიეს, თუ როგორ იცვლებოდა ის აქამდე. მათი კვლევა Geophysical Research Letters-ში გამოქვეყნდა და აჩვენა, რომ 1952 წლიდან, 2011 წლამდე ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზაფხული, საშუალოდ, 78 დღიდან 95 დღემდეა გაზრდილი.

კლიმატის ცვლილების მოდელების გამოყენებით, მკვლევრებმა აჩვენეს, რომ წინ კიდევ უფრო დიდი ცვლილებებია. 2100 წლისთვის, ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზაფხული, საშუალოდ, 166 დღე გრძელდება. ეს ყველა სხვა სეზონს შეამცირებს, ხოლო ზამთარს 31 დღემდე დაიყვანს.

პროგნოზით, ხმელთაშუა ზღვის რეგიონმა და ტიბეტის მთიანეთმა ყველაზე დიდი ცვლილებები უნდა განიცადოს. თუმცა, ეს საბოლოოდ ყველაფერზე მოახდენს გავლენას, მათ შორის სოფლის მეურნეობაზე და ადამიანების ჯანმრთელობაზე.

 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 … 3 4 5 6 7 … 89
Page 5 of 89