მსოფლიო

მკვლევრებმა თავის ტვინის სიმსივნის რევოლუციური მკურნალობის გზას მიაგნეს. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს.

ახალი კვლევა აჩვენებს, თუ როგორ მუშაობს ტრადიციულ ჩინურ მედიცინაში გამოყენებული ბუნებრივი ნაერთებისგან დამზადებული პრეპარატი თაგვებში ავთვისებიანი ტვინის სიმსივნეების წინააღმდეგ, რაც ქმნის კვლევის პერსპექტიულ გზას გლიობლასტომას მკურნალობისთვის.

გლიობლასტომა თავის ტვინის კიბოს ყველაზე გავრცელებული და აგრესიული ტიპია. მკურნალობის სტანდარტს წარმოადგენს ქიმიოთერაპია, რადიაცია და ქირურგია, რამაც შეიძლება გააუმჯობესოს სიმპტომები, მაგრამ არ განკურნოს ან შეაჩეროს კიბო.

კვლევაში, რომელიც გამოქვეყნდა 14 აპრილს ჟურნალ Cell Reports Medicine-ში, მეცნიერებმა აჩვენეს, თუ როგორ აუმჯობესებს ნაერთის ფორმულირება, სახელად ინდირუბინი, თავის ტვინის ავთვისებიანი სიმსივნის მქონე თაგვების გადარჩენის მაჩვენებელს. მათ ასევე გამოცადეს ახალი ფორმულირება, რითაც ერთი ნაბიჯით მიუახლოვდნენ ადამიანებზე კლინიკური კვლევების ჩატარებას.

„საინტერესოა, რომ ეს წამალი მიზანში იღებს დაავადების უამრავ მნიშვნელოვან მახასიათებელს”, – განმარტა შონ ლოულერმა, კვლევის წამყვანმა ავტორმა. “ეს აღსანიშნავია, რადგან კიბოს ეს ტიპი მუდმივად ეძებს გზებს თავდასხმის ცალკეული მექანიზმების შემოვლით. ასე რომ, თუკი ერთდროულად გამოვიყენებთ თავდასხმის რამდენიმე მექანიზმს, ალბათ, უფრო წარმატებით გადავჭრით პრობლემას.”

ინდირუბინი არის ინდიგოს მცენარეებში არსებული ბუნებრივი პროდუქტი და ტრადიციული ჩინური მედიცინის, ტანგკუეი ლუნგ ხუეი ვანის, შემადგენელი ნაწილი, რომელიც, მკვლევართა აზრით, გამოიყენებოდა ქრონიკული მიელოლეიკემიის სამკურნალოდ. ინდირუბინისგან წარმოებულმა წამლებმა აჩვენა კიბოს მკურნალობის პოტენციალი მთელი რიგი მექანიზმების მეშვეობით. ლოულერისა და სხვების მიერ 10 წლის წინ გამოქვეყნებულმა კვლევამ წარმოაჩინა, რომ ინდირუბინი ანელებს გლიობლასტომას სიმსივნეების ზრდას თაგვებში. თუმცა, მისი თქმით, მკვლევრებმა ვერ შეძლეს მიზეზის ახსნა. უფრო მეტიც, მოდიფიცირებულ წამალთან მუშაობა არც თუ ისე ადვილი იყო, რის გამოც მეცნიერებს გაუჭირდათ დოზის დონის შემოწმება ან მისი ეფექტურად მიწოდება სიმსივნემდე.

როდესაც მეცნიერები აგრძელებდნენ ნაერთის კვლევას, მათ დაუკავშირდათ მასაჩუსეტსის ბიოსამედიცინო კომპანია Phosphorex, რომელიც ავითარებს ტექნოლოგიას ფარმაცევტული ფორმულირებების გასაუმჯობესებლად. ფოსფორექსმა დააპატენტა ინდირუბინის ფორმულირება, სახელწოდებით 6′-ბრომოინდირუბინ აცეტაქსიმი (BiA), რამაც გააადვილა ამ ნაერთის გამოყენება კიბოს სამკურნალოდ.

მკვლევრებმა გამოცადეს BiA-ს ნანონაწილაკების ფორმულირება გლიობლასტომას სიმსივნეებზე თაგვებში, გაამახვილეს რა ყურადღება იმაზე, თუ როგორ იმოქმედებდა პრეპარატი იმუნურ სისტემაზე. BiA-მ არა მხოლოდ შეანელა სიმსივნური უჯრედების ზრდა და გამრავლება (რითაც დაადასტურა წინა კვლევების შედეგები), არამედ გააუმჯობესა გადარჩენის მაჩვენებელი მნიშვნელოვან იმუნოთერაპიულ სამიზნეებზე ზემოქმედებით.

„წამალმა ისეთი გავლენა მოახდინა იმუნურ სისტემაზე თაგვების ამ ექსპერიმენტში, რომ, ვფიქრობთ, იგი ხელს შეუწყობს კლინიკური იმუნოთერაპიის გაძლიერებას ადამიანებში”, – აღნიშნა ლოულერმა.

კიბოს ეროვნული ინსტიტუტის გრანტით, მკვლევრები გააგრძელებენ პრეპარატის ტესტირებას, რათა ნახონ, როგორ ურთიერთქმედებს ის ქიმიოთერაპიასა და დასხივებასთან. ლოულერის თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ მეცნიერები ათწლეულების განმავლობაში სწავლობდნენ გლიობლასტომას, თერაპიაში მნიშვნელოვანი მიღწევები აქამდე არ ყოფილა. ეს კვლევა კი გვთავაზობს ახალ მიდგომას, რომელმაც გლიობლასტომას დამარცხების იმედები უკვე გააჩინა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

მეცნიერები აცხადებენ, რომ დაადგინეს მექანიზმი, რომლის საშუალებითაც ჰაერის დაბინძურება იწვევს ფილტვის კიბოს არამწეველებში.
კვლევამ აჩვენა ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული რისკი, რომელიც წარმოიქმნება წიაღისეული საწვავის წვის შედეგად წარმოქმნილი პაწაწინა ნაწილაკებით, რაც იწვევს ახალ მოწოდებებს იმასთან დაკავშირებით, რომ კლიმატის ცვლილებასთან საბრძოლველად უფრო გადაუდებელი ქმედებებია საჭირო.
დიდი ბრიტანეთის ფრენსის კრიკის ინსტიტუტის მეცნიერის, ჩარლზ სვანტონის თქმით, აღმოჩენამ ასევე შეიძლია გზა გაუხსნას კიბოს პრევენციის ახალ სფეროს.
დიდი ხანია ითვლება, რომ ჰაერის დაბინძურება დაკავშირებულია ფილტვის კიბოს გაზრდილ რისკთან იმ ადამიანებში, რომლებიც არ ეწევიან.
”მაგრამ ჩვენ ნამდვილად არ ვიცოდით, იწვევდა თუ არა დაბინძურება პირდაპირ ფილტვის კიბოს – ან თუ იწვევდა, როგორ”, – განაცხადა სვანტონმა.
ტრადიციულად ითვლება, რომ კანცეროგენების ზემოქმედება, როგორიცაა სიგარეტის მოწევა ან დაბინძურება, იწვევს დნმ-ის მუტაციებს, რომლებიც შემდეგ კიბოდ იქცევა. მაგრამ იყო “უხერხული სიმართლე” ამ მოდელთან დაკავშირებით.
სვანტონის განმარტებით, წინა კვლევებმა აჩვენა, რომ დნმ-ის მუტაციები შეიძლება მოხდეს კიბოს გამოწვევის გარეშე – და რომ გარემოსთან დაკავშირებული კანცეროგენების უმეტესობა არ იწვევს მუტაციებს. მისი კვლევა კი განსხვავებულ მოდელს გვთავაზობს.
ფრენსის კრიკის ინსტიტუტისა და ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის მკვლევარებმა გააანალიზეს 460 000-ზე მეტი ადამიანის ჯანმრთელობის მდგომარეობის მონაცემები ინგლისში, სამხრეთ კორეასა და ტაივანში.
მათ აღმოაჩინეს, რომ PM2.5 დაბინძურების პატარა ნაწილაკების ზემოქმედება – რომელთა დიამეტრი 2.5 მიკრონიზე ნაკლებია – იწვევს EGFR გენში მუტაციების გაზრდის რისკს.
თაგვებზე ჩატარებულ ლაბორატორიულ კვლევებში ჯგუფმა აჩვენა, რომ ნაწილაკები იწვევდნენ ცვლილებებს EGFR გენში, ისევე როგორც KRAS გენში, რომლებიც დაკავშირებულია ფილტვის კიბოსთან.
ბოლოს, მათ გააანალიზეს ადამიანის ფილტვის ქსოვილის თითქმის 250 ნიმუში, რომელიც არასოდეს ყოფილა მოწევის ან მძიმე დამაბინძურებელი კანცეროგენების ზემოქმედების ქვეშ.
მიუხედავად იმისა, რომ ფილტვები ჯანმრთელი იყო, აღმოაჩინეს დნმ-ის მუტაციები EGFR გენების 18 პროცენტში და KRAS გენების 33 პროცენტში.
”ისინი უბრალოდ იქ სხედან”, – აღნიშნა სვანტონმა და დასძინა, რომ ასაკთან ერთად მუტაციები მატულობს. ”სავარაუდოდ, ისინი არასაკმარისია სიმსივნის წარმოსაქმნელად, მაგრამ როდესაც უჯრედი ექვემდებარება დაბინძურებას, მას შეუძლია გამოიწვიოს “ჭრილობის შეხორცების რეაქცია”, რომელიც იწვევს ანთებას და თუ ეს უჯრედი შეიცავს მუტაციას, ის სიმსივნეს წარმოქმნის“, – აღნიშნა მან.
თაგვებზე სხვა ექსპერიმენტში მკვლევარებმა აჩვენეს, რომ ანტისხეულს შეუძლია დაბლოკოს შუამავალი – ინტერლეიკინი 1 ბეტა, რაც თავიდანვე აჩერებს კიბოს დაწყებას.
საფრანგეთის გუსტავ რუსის ინსტიტუტის კიბოს პრევენციის პროგრამის ხელმძღვანელმა, სუზეტ დელალოგემ კვლევას რევოლუციური უწოდა.
”კვლევა საკმაოდ მნიშვნელოვანი ნაბიჯია მეცნიერებისთვის – და საზოგადოებისთვისაც. ეს ხსნის უზარმაზარ კარს, როგორც ცოდნისთვის, ასევე კიბოს განვითარების თავიდან აცილების ახალი გზებისთვის“, -აღნიშნა მან.
ჰონგ კონგის ნივერსიტეტის ონკოლოგმა ტონი მოკმა კვლევას ძალიან საინტერესო უწოდა.
„ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ შეგვიძლია ვიკითხოთ, იქნება თუ არა შესაძლებელი მომავალში ფილტვების სკანირების გამოყენება ფილტვებში პრე კანცერული (სიმსივნური წარმონაქმნი, რომელიც ჯერ კიბოში არ გადასულა – კიბოს წინა სტადია) ცვლილებების მოსაძებნად და მათი უკან დახევა ისეთი მედიკამენტებით, როგორიცაა ინტერლეიკინ 1 ბეტა ინჰიბიტორები“, – აღნიშნა ონკოლოგმა.

წყარო : sciencealert.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

ახალი კვლევა აჩენს იმის ვარაუდის საფუძველს, რომ შესაძლოა, მხოლოდ ერთი ინექციით შესაძლებელი გახდეს სიმთვრალის ან ალკოჰოლით მოწამვლის ეფექტის სწრაფი შემსუბუქება.
თაგვებზე ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ამის მიღწევა ჰორმონ ფიბრობლასტის ზრდის ფაქტორის 21-ის (FGF21) სამკურნალოდ გამოყენებითაა შესაძლებელი.
როგორც ჩანს, FGF21 ზრდის სიფხიზლეს თავის ტვინში, ებრძვის ინტოქსიკაციის გარკვეულ ეფექტებს – როგორიცაა ძილიანობა და კოორდინაციის ნაკლებობა. ღვიძლი აწარმოებს ჰორმონს როგორც თაგვებში, ასევე ადამიანებში, რაც იმაზე მეტყველებს, რომ კვლევის შედეგები შეიძლება ადამიანებზეც გავრცელდეს. საბოლოო ჯამში, ის შეიძლება გამოყენებულ იქნას ალკოჰოლური მოწამვლის ან ზედმეტად მთვრალი ადამიანების გამოსაფხიზლებლად.
კვლევის ფარგლებში ჩატარებულმა ანალიზმა აჩვენა, რომ FGF21 გავლენას ახდენდა ტვინის სპეციფიკურ რეგიონზე, რომელსაც ლურჯი ლაქა (locus coeruleus) ეწოდება. ტვინის ეს ნაწილი გამოიმუშავებს ნორადრენალინს –  ნეირომედიატორს, რომელიც არეგულირებს სიფხიზლესა და გამოღვიძებას.
საინტერესო ის ფაქტი, რომ FGF21 ჰორმონს არ ჰქონდა იგივე აღდგენითი ეფექტი, როდესაც დატესტეს კეტამინთან, დიაზეპამთან ან პენტობარბიტალთან. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ის კონკრეტულად ეთანოლს უწევს წინააღმდეგობას.
კვლევის ავტორები ამტკიცებენ, რომ იგივე კვლევის ადამიანებზე ჩატარებით იგივე შედეგს მიიღებენ.

წყარო : sciencealert.com

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა