close

ეს საინტერესოა

ეს საინტერესოა

ამერიკელმა მოზარდმა „ტეტრისი“ მსოფლიოში პირველმა დახურა

13 წლის უილის გიბსონმა, რომელიც აშშ-ის შტატ ოკლაჰომაში ცხოვრობს, მსოფლიოში პირველმა გაიარა კომპიუტერული თამაშის „ტეტრისი“ ყველა ტური. ამის შესახებ The New York Times-ი წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, მოზარდს, რომელიც YouTube-ზე Blue Scuti-ს სახელით არის დარეგისტრირებული, ამისთვის სულ რაღაც 38 წუთი დასჭირდა. სწორედ ამ პლატფორმაზე ატვირთა უილისმა თამაშის ჩანაწერი. ბოლო, 157-ე ტურში ბლოკები ძალიან სწრაფად ვარდებოდა, ხაზის მორიგი გაქრობის შემდეგ კი თამაში გაჩერდა, რადგან შემდგომი პროგრამული კოდი უბრალოდ აღარ არსებობს. ,

„ღმერთო ჩემო, ახლა გავითიშები, თითებს ვერ ვგრძნობ“, – ამბობ უილისი ვიდეოში. ბიჭი თამაშმა 2021 წელს გაიტაცა. მას შემდეგ კვირაში დაახლოებით 20 საათის განმავლობაში თამაშობდა „ტეტრისს“ და სხვადასხვა ტურნირშიც მონაწილეობდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

„ძალიან მძიმე და ცუდი ნივთიერება ტრიალებს “შავ ბაზარზე”… ცუდი შედეგი უფრო მალე დადგება“ – საგანგებო გაფრთხილება ნარკოლოგისგან

ნარკოლოგი ზურა სიხარულიძე სოციალურ ქსელში პოსტს აქვეყნებს და მოსახლეობას აფრთხილებს:

„პატივცემულო საზოგადოება, ახლა წინასაახალწლო გაფრთხილება… ამ ბოლო ერთი კვირის მომართვიანობის გათვალისწინებით, მინდა კიდევ ერთხელ გაგაფრთხილოთ, რომ რაღაც ძალიან მძიმე და ცუდი ნივთიერება – ნარკოტიკი ტრიალებს შავ ბაზარზე და აშკარად დაბინძურებულია. იწვევს მძიმე ფსიქიკურ აშლილობას, ფსიქოზს და ალბათ არის კვლავ გარეული ფენტანილი! იმიტომ რომ რამდენიმე საათში იწვევს ძლიერ ძილიანობას! ახლა რაც შეეხება ახალ წელს, არ მიიღოთ ალკოჰოლი და უცნობი ნივთიერება ერთად, ვინაიდან, ალკოჰოლი აძლიერებს ორმაგად მის მოქმედებას და ცუდი შედეგი უფრო მალე დადგება.

გაატარეთ ახალი წელი ახლობლებთან ერთად, ზომიერად. მიიღეთ ღვინო და ისიამოვნეთ ურთიერთობით თქვენ მეგობრებთან, ოჯახის წევრებთან და ნუ გატარებთ ახალ წელს სადმე ემერჯენსში! დამდეგ შობა ახალ წელს გილოცავთ და გისურვებთ ჯანმრთელობას და ბედნიერებას!“, – წერს ზურა სიხარულიძე.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

პაკისტანში ხელოვნური წვიმა პირველად გამოიყენეს🌧️

პაკისტანში ხელოვნური წვიმის ტექნოლოგია გამოცადეს. ამის შესახებ France 24 წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, ამ ზომას ქვეყნის ხელისუფლებამ ძლიერი სმოგის გამო მიმართა, რომლის გამოც ქალაქ ლახორში სკოლებიც კი დაიხურა.

ხელოვნური წვიმა „ღრუბლების დათესვის“ პროცესის მეშვეობით გამოიწვიეს. ამ დროს ღრუბლებში ვერცხლის იოდიდისა და ყვითელ მარის აცეტონთან ერთად წვავენ, რაც წვიმის წვეთების წარმოქმნას უწყობს ხელს. თვითმფრინავებმა, რომლებიც ამ პროცესს ახორციელებდნენ, ქალაქის 10 უბანს გადაუფრინეს. წვიმის გამოსაწვევად მათ 48 სპეციალური რაკეტა დასჭირდათ.

ღრუბლებში დათესვას ათობით ქვეყანაში იყენებენ, მათ შორის აშშ-ში, ჩინეთსა და ინდოეთში, თუმცა ეს ამ ტექნოლოგიის პაკისტანში გამოყენების პირველი შემთხვევაა. ექსპერტების აზრით, ჰაერის დაბინძურებას მცირე წვიმაც კი ამსუბუქებს.

ლახორი ჰაერის ხარისხის თვალსაზრისით მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე ცუდ ქალაქად ითვლება. ქვეყნის მთავრობა ამის მთავარ მიზეზებად წარმოებას, ტრანსპორტის მოძრაობასა და ნარჩენების წვას ასახელებს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”
სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

8 საუკეთესო საკვები, რომელიც დაგეხმარებათ დაძინებაში

ძილის ნაკლებობა, როგორც ჩანს, გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში.

რა უნდა გააკეთოს ძილმოკლებულმა ზრდასრულმა? – ძილის ჩვევების ძირითადი ნაკლოვანებების გამოვლენის გარდა, რომელთა გადახედვაც შესაძლებელია, ძილზე შეიძლება გავლენა ჰქონდეს იმას, თუ როგორ იკვებებით.

აქ წარმოდგენილია 8 საუკეთესო საკვები, რომელიც დაგეხმარებათ მიიღოთ თქვენი სხეულის საჭირო ძილის რაოდენობა და ხარისხი.

ალუბალი

მელატონინი, ჰორმონი, რომელიც წარმოიქმნება სეროტონინისგან და უკავშირდება ცირკადული რიტმის რეგულაციას, ბუნებრივად გვხვდება საკვების მცირე ჯგუფში. ერთ-ერთი ასეთი საკვებია ალუბალი. ალუბლის ეფექტის შემსწავლელმა კვლევამ აჩვენა, რომ მონაწილეებს ალუბლის მიღების შემდგომ უფრო მშვიდი ძილი ჰქონდათ.

კივი

კივი, ან ჩინური კენკრა, ცნობილია თავისი ბუნდოვანი კანით და მჟავე გემოთი, მაგრამ ასევე უნდა აღინიშნოს მისი პოტენციური გავლენა ძილზე. ერთ კვლევაში, ძილის დარღვევის მქონე მოზრდილებმა აღმოაჩინეს გაუმჯობესება ძილის დაწყების, ხანგრძლივობისა და ეფექტურობის მხრივ კივის რეგულარული მოხმარებიდან ოთხი კვირის შემდეგ.

არაქისი

ტრიპტოფანი, ამინომჟავა, რომელიც მოქმედებს როგორც ნეიროტრანსმიტერ სეროტონინის წინამორბედი, დაკავშირებულია ძილ-ღვიძილის ციკლთან. ტრიპტოფანი გვხვდება საკვებში, როგორიცაა არაქისი, ინდაური, რძე და კვერცხი. Nutrition Research- ის მიმოხილვაში ნათქვამია, რომ საკვები, რომელიც გავლენას ახდენს ტრიპტოფანის ხელმისაწვდომობაზე, შეიძლება იყოს ყველაზე სასარგებლო კარგი ძილის ხელშეწყობაში.

ორაგული

ომეგა -3, ცხიმოვანი მჟავები, რომლებიც გვხვდება ზღვის პროდუქტებში, როგორიცაა ორაგული, ჩვეულებრივ აღიარებულია მათი კავშირით გულის ჯანმრთელობასთან და კოგნიტურ ჯანმრთელობასთან, თუმცა, ამ საკვებმა შეიძლება ასევე ითამაშოს როლი ძილში. ცხიმოვანი თევზის მოხმარება, როგორიცაა ორაგული, დადებითად მოქმედებს ძილის რეგულაციაზე და ომეგა -3 ცხიმოვანი მჟავების დაბალმა დიეტამ შეიძლება გააუარესოს ღამის ძილი ჩვენი ყოველდღიური ყოველდღიური საათის დარღვევის გამო.

სოკო

რამდენიმე საკვები ბუნებრივად შეიცავს D ვიტამინს, მაგრამ ულტრაიისფერი შუქით დამუშავებული სოკო შეიცავს D ვიტამინის დაახლოებით 46% დღიურ ღირებულებას (DV) ½ ჭიქაზე. D ვიტამინის დეფიციტი დაკავშირებულია ძილის დარღვევის უფრო მაღალ რისკთან, მათ შორის ცუდი ხარისხის, ძილის ხანგრძლივობისა და დღის ძილიანობის ჩათვლით.

იოგურტი

ალფა-ლაქტალბუმინი, ცილა, რომელიც გვხვდება შრატში რძის პროდუქტებში, როგორიცაა იოგურტი – მას შეუძლია შეამციროს დილის ძილიანობა და გააუმჯობესოს სიფხიზლე დილით. კალციუმის ნაკლები მიღება (კალციუმი გვხვდება რძის იოგურტებში) დაკავშირებულია დაძინების გაძნელებასთან და მეტ არააღდგენით ძილთან.

გოგრის თესლი

მაღალი მაგნიუმის შემცველი საკვები, როგორიცაა გოგრის თესლი, დაგვეხმარება უფრო დიდხანს ვიძინოთ და ვიგრძნოთ მეტი დასვენება. კვლევებმა აჩვენა კავშირი მაგნიუმის ნაკლებ მიღებასა და ძალიან ხანმოკლე ძილს (ღამეში ხუთ საათზე ნაკლები), ასევე დღის ძილიანობას შორის.

პომიდვრები

მიუხედავად იმისა, რომ მელატონინის შემცველობა შეიძლება განსხვავდებოდეს სეზონის, წლისა და სახეობის მიხედვით, პომიდორი განიხილება, როგორც ძილის დადებითი გავლენა მათი ბუნებრივი მელატონინის დონის გამო.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

მეცნიერები ყველაზე მომაკვდინებელი ვირუსის, „ფაქტორი X-ის“ გაცოცხლებას ვარაუდობენ- dailymail

მსოფლიო გამოჯანმრთელდა მომაკვდინებელი კორონავირუსული პანდემიისგან, რომელმაც დაღუპა თითქმის შვიდი მილიონი ადამიანი, მაგრამ მეცნიერებმა გამოაქვეყნეს გაფრთხილება, რომ კიდევ უფრო მომაკვდინებელი Factor X ვირუსი შეიძლება იმალებოდეს დედამიწის მუდმივ ყინვაში და ელოდება გათავისუფლებას.

უფრო უარესი, მათი თქმით, კლიმატის ცვლილებამ გაზარდა იმის შესაძლებლობა, რომ მრავალი მომაკვდინებელი დაავადება, რომლებიც ასობით ათასი წლის განმავლობაში მიძინებული იყო, შეიძლება გავრცელდეს, რადგან პლანეტა დათბობას განაგრძობს.

ეს იმიტომ ხდება, რომ გაყინული ნიადაგი – ან მუდმივი ყინვა – შერწყმულია უზარმაზარ რაოდენობასთან მიძინებული მიკრობული სახეობებით.

ექსპერტები გვაფრთხილებენ, რომ ამან ასევე შეიძლება გამოიწვიოს გადაშენებული დაავადებების გავრცელება, როგორიცაა ჩუტყვავილა ან პათოგენები, რომლებიც ოდესღაც ანადგურებდნენ ჩვენს წინაპრებს.
„არსებობს X ფაქტორი, რომლის შესახებაც ჩვენ ნამდვილად არ ვიცით ბევრი რამ“, – განუცხადა Newsweek-ს შვედეთის უმეას უნივერსიტეტის ინფექციური დაავადებების პროფესორმა ბირგიტა ევენგარდმა.

”მუდმივი ყინვის სიღრმეში უნდა იყოს მიკრობები, განსაკუთრებით ვირუსები, მაგრამ ასევე ბაქტერიები, რომლებიც დედამიწაზე არსებობდნენ ჰომო საპიენსის გამოჩენამდე დიდი ხნით ადრე“.

ექს-მარსელის უნივერსიტეტის ვირუსოლოგ ჟან-მიშელ კლავერიის თქმით, ეს მუდმივი ყინვა შესაძლოა ასევე შეიცავდეს უძველეს ვირუსებს, რომლებიც აინფიცირებდნენ და იწვევდნენ ნეანდერტალელებისა და მამონტების გადაშენებას.

კითხვაზე, კიდევ რა შეიძლება იმალებოდეს გაყინულ ტუნდრაში, მან განუცხადა Newsweek-ს: „გადაშენებული დაავადებების ვირუსები, როგორიცაა ჩუტყვავილა; მუდამ არსებული ჯილეხი დაინფიცირებულ ადგილებში; და იმ დაავადებების დაჩქარებული გავრცელება, რომლებიც უკვე ცნობილია [არსებობენ] დღევანდელ არქტიკაში, როგორიცაა ტულარემია, სერიოზული ბაქტერიული ინფექცია ან ტკიპებით გამოწვეული ენცეფალიტი“.

მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ექვსი გაყინული პათოგენი, რომლებიც, მათი აზრით, კაცობრიობისთვის ყველაზე დიდ საფრთხეს წარმოადგენს.

გასულ წელს ექსპერტთა ჯგუფმა ასევე გამოაცხადა, რომ მათ გააცოცხლეს ციმბირის მუდმივ ყინვაში აღმოჩენილი 48 500 წლის ვირუსი.
ეს არის ერთ-ერთი შვიდი ტიპის პერმაფროსტის ვირუსებიდან, რომლებიც აღდგა ათასობით წლის შემდეგ.

მათგან ყველაზე ახალგაზრდა გაყინული იყო 27 000 წლის განმავლობაში, ხოლო ყველაზე ძველი, Pandoravirus Yedoma, გაყინული იყო 48 500 წლის განმავლობაში.

მიუხედავად იმისა, რომ ეს ვირუსები არ განიხილება ადამიანისთვის საშიშად, მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ სხვა პათოგენებს, რომლებიც ექვემდებარება ყინულის დნობას, შეიძლება ჰქონდეს “კატასტროფული შედეგები” და გამოიწვიოს ახალი პანდემიები.
გამაფრთხილებელი გასროლა მოხდა 2016 წელს, როდესაც ციმბირში სიცხის ტალღამ გაააქტიურა ჯილეხის მომაკვდინებელი სპორები, რომლებმაც 12 წლის ბიჭი და ათასობით ცხოველი მოკლა.

ტერმინი „მუდმივი ყინვა“ აღწერს მიწას, რომელიც გაყინული იყო ზედიზედ ორი ან მეტი წლის განმავლობაში, თუმცა ციმბირის ზოგიერთი ნაწილი ასე დარჩა 650 000 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში.

ექსპერტების შეფასებით, ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს მეოთხედი დაფარულია მუდმივი ყინვით, მაგრამ დიდი ტერიტორიები ახლა დნება.

პლანეტა უკვე 1,2 გრადუსით თბილია, ვიდრე პრეინდუსტრიულ დროში და მეცნიერები გვაფრთხილებენ, რომ 2030-იან წლებში არქტიკაზე ყინულისგან თავისუფალი ზაფხული იქნება.

Claverie-ს გუნდმა პირველად გააცოცხლა ვირუსები 2014 წელს, უსაფრთხოების მიზეზების გამო ფოკუსირება მოახდინა ვირუსებზე, რომლებსაც მხოლოდ ამების დაინფიცირება შეუძლიათ.

მხოლოდ 2019 წლიდან აღმოაჩინეს 13 ახალი ვირუსი და თქვეს, რომ უცნობ, უძველეს ვირუსებს შეუძლიათ “კატასტროფული” შედეგები მოუტანოს კაცობრიობას.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

რატომ ესევიან მწერები ნათურებს?

შესაძლოა, ხელოვნური განათება მათთვის მომაკვდინებელიც კი აღმოჩნდეს, მაგრამ მას მაინც ესევიან.

შებინდების შემდეგ თქვენც ხშირად შენიშნავდით, რომ მწერები ნათურებს, ხელოვნური წარმოშობის სინათლეს, ეხვევიან ხოლმე. შესაძლოა, ამან მათ სიცოცხლეს საფრთხეც კი შეუქმნას. მაგალითად, აბაჟურის შიგნით გაჭედვის შემთხვევაში ისინი ხოჭოების, ობობების, ღამურებისა თუ ჩიტების მსხვერპლები ხდებიან.

ასევე იხილეთ: ციცინათელებს გადაშენება ემუქრებათ — ჩვენ მათ ადგილს აღარ ვუტოვებთ

მომაკვდინებელი მიზიდულობის ზუსტი მიზეზი უცნობია, თუმცა მის ასახსნელად რამდენიმე თეორია მაინც არსებობს.

ერთ-ერთი ახსნით, ჩრჩილები მთვარეს ნავიგაციისთვის იყენებენ და ხელოვნური განათება სწორედ ჩვენს ბუნებრივ თანამგზავრში ერევათ. შესაძლოა, ისინი სულაც სინათლისკენ გადაადგილებას ცდილობენ ანდა სიბნელეს ეძებენ — ოპტიკური ილუზიის (Mach bands) გამო განათებული არეალის კიდე გარემომცველ სიბნელეზე მუქი ჩანს.

bioRxiv-ში გამოქვეყნებული ახალი ნაშრომის ფარგლებში, რომელიც სფეროს ექსპერტებს ჯერ არ მიმოუხილავთ, მეცნიერები სინათლის გარშემო ჩრჩილებისა და ნემსიყლაპიების ქცევას ჩქარული ფოტოკამერებით დააკვირდნენ.

შენიშნეს, რომ მწერები მაქსიმალურად ცდილობდნენ, სინათლის წყაროსათვის ზურგი მიეშვირათ. ამრიგად, შესაძლოა, ისინი სინათლეს თავიანთი თავების ორიენტირებისათვის იყენებდნენ: გრავიტაციის მეშვეობით ვერ ადგენენ ჰაერში საკუთარ მდებარეობას, ამიტომ სინათლე ზემოთ მიმართულებაზე მეტყველებს, სიბნელე კი — ქვემოთაზე.

მეორე მხრივ, ამით ვერ ავხსნით, როგორ პოულობს ზოგიერთი მწერი სინათლეს შორი მანძილიდან, ასევე რატომ იჭედება ზოგი, როცა სხვები — არა.

ჩრჩილი

ფოტო: Jasius/Getty Images

დადგინდა ისიც, რომ ნემსიყლაპიები, რომლებიც ექსპერიმენტის მიმდინარეობისას სინათლეს ზურგებს უშვერდნენ, ბუნებრივ გარემოში, ჩვეულებრივ, სინათლეს გარს არ უვლიან — ამას ჩრჩილები აკეთებენ. ეს დამატებით აღრმავეს ინტერესს იმის შესახებ, თუ რატომ იზიდავთ ჩრჩილებს სინათლე. ერთ-ერთი ჰიპოთეზის თანახმად, ისინი მთვარეს კომპასის დანიშნულებით იყენებენ.

მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ პასუხების მოძიებაში სამომავლოდ კამერების დახვეწა და ანალიზური მეთოდების განვითარება დაგვეხმარება.

ამასობაში, სანამ რაიმეს დაზუსტებით თქმას შევძლებდეთ, უმჯობესია, მწერების დასაცავად (ანდა სულაც კოღოების თავიდან ასარიდებლად…) განათება შევამციროთ. რეკომენდებულია შედარებით მოწითალო, არა მოლურჯო, განათების გამოყენებაც, რადგან ეს არსებები სინათლეს სხვაგვარად აღიქვამენ.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეკოლოგიაეს საინტერესოა

ციცინათელა – მალე ეს მწერი საერთოდ გადაშენდება

საბინადრო არეალის შემცირებამ, ხელოვნური განათების და სასუქების ზრდამ პესტიციდებთან ერთად, არა მხოლოდ ჩვენთვის საყვარელი მანათობელი ხოჭოების, არამედ სხვა მწერების გადაშენების მთავარი მიზეზი იქნება.

ექსპერტები შიშობენ, რომ მალე დედამიწაზე არსებული მწერების 40% შეიძლება საერთოდ გაქრეს, რაც ეკოსისტემას უზარმაზარ ზიანს მიაყენებს.
”ჩვენ მიმოვიხედეთ და …. ჰმ, როგორც ჩანს, გარშემო იმდენი ციცინათელას ვეღარ ვხედავთ, როგორც ეს ადრე იყო, – ამბობს კვლევის ავტორი სარა ლუისი Popular Science-სთან ინტერვიუში. ბევრი მწერი გადაშენების პირასაა, მაგრამ მეცნიერებმა გადაწყვიტეს, სწორედ ციცინათელა გამოეკვლიათ. ”ციცინათელა – არის მწერი, რომლის გარშემოც შეგვიძლია შემოვიკრიბოთ საერთო მხარდაჭერა, ” – აღნიშნავს სარა ლუისი.

გასულ ორშაბათს BioScience- ის ექსპერტებმა გამოაქვეყნეს კვლევა მსოფლიოში 2, 000 სახეობის ციცინათელას შესახებ.ბუნების დაცვის საერთაშორისო კავშირის (IUCN) 350 სპეციალისტის გამოკითხვის შემდეგ დადგინდა, რომ მანათობელი ხოჭოს-ციცინათელას გადაშენების სამი ძირითადი მიზეზი არსებობს: ბინადრობის არეალის შეცირება, ხელოვნური განათება და პესტიციდები.

ციცინათელას შეუძლია საკუთარი სურვილით გაზარდოს ან შეამციროს ნათების ინტენსივობა, “ჩართოს” წყვეტილი შუქი ან სულაც გამორთოს.
ტროპიკულ აფრიკაში ციცინათელების ერთ სახეობას ფანრის მაგივრად იყენებენ. ამისათვის რამდენიმე მანათობელ ციცინათელას მარლის ტომარაში ათავსებენ და ასე ინათებენ გზას.ადგილობრივი გოგონები სილამაზისთვის ციცინათელებს თმაშიც იმაგრებენ.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

საშიში ნივთიერებები ჩვენს სახლებში, რომლებიც ორგანიზმში ხვდება

თანამედროვე სამყარო ქიმიკატებითაა გაჯერებული, რომლებსაც ჩვენი გარემომცველი ნივთებიც შეიცავენ. ზოგიერთი მათგანი ჯანმრთელობისთვის საზიანოა.

ფტალატები: კოსმეტიკა, ჰიგიენური საშუალებები, სათამაშოები და სხვა
ფტალატები თანამედროვე ადამიანს ყველგან თან ახლავს. ისინი გამოიყენება კოსმეტიკური საშუალებების, საპნების, შამპუნების, რეზინის და გასაბერი სათამაშოების, მედიკამენტების, აბაზანის ფარდების, სარეცხი საშუალებების დასამზადებლად. ახალი მანქანის ინტერიერში „გემრიელი“ სუნი ასევე დიდწილად ფტალატების დამსახურებაა. მათ შეუძლიათ შეაღწიონ ბავშვის ორგანიზმში შეფუთვასთან შეხებაში შემავალი საკვებით, ჰაერიდან ან მტვრიდან.

ცხოველებზე ექსპერიმენტების დროს ფტალატებთან კონტაქტმა მათი რეპროდუქციული ფუნქციის დარღვევა გამოიწვია. განგაშის გამოცხადება ჯერ ადრეა, რადგან პროდუქტებში, რომლებსაც ადამიანები იყენებენ, ამ ნაერთების კონცენტრაცია ძალიან დაბალია. ყოველ შემთხვევაში, სანამ მათი ზიანი არ დამტკიცდება.

თუმცა, „ზიანი არ არის დადასტურებული” და “უსაფრთხოება დადასტურებულია” განსხვავებული ცნებებია. შეერთებულ შტატებში ჩატარდა კვლევები, რომლის დროსაც ფტალატები მრავალი ადამიანის შარდში აღმოაჩინეს, მათ შორის მცირეწლოვანი ბავშვების ჩათვლით. მათგან თავის დაცვა თითქმის შეუძლებელია, თუ ცივილიზაციისგან შორს არ ცხოვრობ.

ანტიპირენი: გარემო, ცხიმიანი თევზის ზოგიერთი სახეობა
ანტიპირენი ნივთიერებებია, რომელიც ორგანული წარმოშობის მასალებს აალებისგან დაცვის მიზნით ემატება. ისინი სხვადასხვა ტიპისაა, ჯანმრთელობისთვის ყველაზე საშიშია პოლიბრომირებული დიფენილეთერები. ადრე მათ ხშირად იყენებდნენ ლეიბების და რბილი ავეჯის, ტელევიზორისა და კომპიუტერის ნაწილების დასაცავად.

მკვლევარები ამტკიცებენ, რომ ბევრი ადამიანი, მათ შორის ბავშვები, პოლიბრომირებული დიფენილეთერების მოქმედებას განიცდიან. მცირე რაოდენობით ისინი ფარისებრი ჯირკვლისა და ღვიძლის დარღვევებს იწვევენ, ხოლო მაღალი კონცენტრაცია ნერვულ და იმუნურ სისტემებზე მოქმედებს.

ეს ნაერთები ადამიანის ორგანიზმში ცხიმიანი თევზის ზოგიერთის ახეობიდან, დაბინძურებული ჰაერიდან ხვდება. ისინი შეიძლება დედის რძეშიც დაგროვდეს.

ბისფენოლ-A: პლასტმასის ბოთლები და კონტეინერები
1960-იანი წლებიდან ბისფენოლ-A პლასტმასის ბოთლებისა და კონტეინერების წარმოებაში, აგრეთვე ლითონის ქილების და ხუფების შიდა საფარებში გამოიყენებოდა. ადრე ეს ნივთიერება ჩვილების კვების ბოთლებშიც კი იყო და ჩვილის ფორმულის შეფუთვაშიც.

ამ ნივთიერების უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით ეჭვები ექსპერტებს ჯერ 2010 წელს გაუჩნდათ. მალე ბისფენოლ-A-ს გამოყენება ბავშვებისთვის პროდუქტების წარმოებაში აიკრძალა.

არსებობს მტკიცებულება, რომ ქიმიური ნაერთი უარყოფითად მოქმედებს მოზარდებისა და ბავშვების ტვინზე და ქცევაზე. ამჟამად, მეცნიერები თვლიან, რომ BPA უსაფრთხოა დაბალი დოზებით, მაგრამ კვლევა გრძელდება.

Bisphenol-A არ არის ყველა სახის პლასტმასსა და პოლიეთილენში. ხშირად შეუძლებელია ზუსტად იცოდე, შეიცავს თუ არა მას კონკრეტული შეფუთვა. თუ გსურთ დაიცვათ თქვენი შვილი ამ ნივთიერების ზემოქმედებისგან, შეეცადეთ ნაკლებად იყიდოთ კონსერვები, ნუ გაათბობთ საკვებს პლასტმასის ჭურჭელში, მის ნაცვლად კერამიკული და მინის ჭურჭელი გამოიყენეთ.

 

ტყვია: რამდენიმე საღებავი
ტყვია ტოქსიკური მეტალია, რომელსაც შეუძლია ტვინის დაზიანება, კრუნჩხვები, კომა და სიკვდილიც კი გამოიწვიოს. უფრო მეტიც, ბავშვის ორგანიზმი მის მიმართ განსაკუთრებით დაუცველია. ნივთების გარდა, ტოქსიკური ლითონი ხვდება მტვერში და მისი მეშვეობით ადამიანის სხეულში.

საქართველოშიც არაერთხელ გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ჩვენს ქვეყანაში სათამაშოებში, საბავშვო ჭურჭელშიც კი აღმოჩენილია ტყვიის კვალი. ამიტომ ეცადეთ, ისეთი წარმოების სათამაშოები შეიძინოთ, რომლებსაც აწერია, რომ არ შეიცავს ტყვიას.

საყოფაცხოვრებო ქიმიკატები, ჰაერის გამაგრილებელი საშუალებები
საყოფაცხოვრებო ქიმიკატები შეიძლება საშიში იყოს ბავშვის ორგანიზმისთვის მაშინაც კი, თუ ისინი გონივრულად ინახება ზედა თაროზე ან უსაფრთხოდ დახურულ კარადაში.

ბევრი ჰაერის გამაგრილებელი და სარეცხი საშუალება ტოქსიკურ ნივთიერებებს შეიცავს: ეთილენგლიკოლის ეთერებს და ტერპენებს. ჰაერის გამაგრილებელი საშუალებები ასევე შეიძლება შეიცავდეს აზოტის დიოქსიდს და პარადიქლორბენზოლს, რომელიც კანცეროგენია.

საყოფაცხოვრებო ქიმიკატები საშიში ხდება, როდესაც ისინი პატარა, ცუდად განიავებად ადგილებში გამოიყენება. მაგალითად, ტუალეტებსა და აბაზანაში. თუ სახლში ბავშვია, უმჯობესია ჰაერის გამაგრილებელი საშუალებების გარეშე იცხოვროთ.

მავნე წებოები და საღებავები: ხალიჩები
ხალიჩაში წებოვანი ნივთიერებები და საღებავები გამოიყენება, რომელთაგან ზოგიერთი ჰაერში აქროლად ორგანულ ნაერთებს (VOCs) გამოყოფს. ისინი შეიძლება საზიანო იყოს ჯანმრთელობისთვის. ყურადღება მიაქციეთ ისეთ სიმპტომებს, როგორიცაა: ცხვირ-ხახის ლორწოვანი გარსის გაღიზიანება (ცხვირი და ხველა), თავის ტკივილი, თავბრუდახვევა.

ამიტომ, ახალი ხალიჩა კარგად გაწმინდეთ მტვერსასრუტით და სახლიც გაანიავეთ.

ფორმალდეჰიდი: ავეჯი
ადამიანები, რომლებიც ყიდულობენ იაფ. ე.წ. დეესპეს ავეჯს, ყველაზე მეტად ემუქრებათ სახლში ტოქსინების წყაროს შეტანა. დაბალფასიანი მწარმოებლები ასეთ მასალებს ფულის დაზოგვის მიზნით იყენებენ.

ნაფთალინი: წამალი ჩრჩილის წინააღმდეგ
ნაფტალინის ტაბლეტები თითქმის ყველა კარადაშია, სადაც ტანსაცმელი ინახება. ეს ხელს უწყობს ძვირადღირებული ნივთების გადარჩენას მავნე ჩრჩილისგან, მაგრამ ზოგჯერ ის ხდება პატარა ბავშვის ხელში ხვდება

ნაფტალინით მოწამვლა თავის ტკივილის, გულისრევის, ღებინების, ლორწოვანი გარსების გაღიზიანების სახით ვლინდება. ქრონიკული მოწამვლისას ნადგურდება სისხლის წითელი უჯრედები, ირღვევა ღვიძლისა და პანკრეასის მუშაობა.

მცირეწლოვანი ბავშვები ასევე ხშირად ხდებიან ტარაკნების, თაგვების, ვირთხებისა და სხვა ცხოველებისთვის განკუთვნილი შხამის მსხვერპლი. ამერიკელი ექსპერტები 5 წლამდე ასაკის ბავშვებში ყოველწლიურად ათიათასობით ასეთ შემთხვევას აფიქსირებენ. ამიტომ ასეთი ნივთიერებები ბავშვისთვის მიუწვდომელ ადგილებში უნდა ინახებოდეს. სამწუხაროდ, მოზრდილებს ეს ხშირად ავიწყდებათ.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

სამხრეთ კორეაში მომავლის მოტივტივე ქალაქს ააშენებენ

სამხრეთ კორეაში მომავლის მოტივტივე ქალაქი გაშენდება. ამის შესახებ Daily Mail-ი წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, მომავლის ქალაქის წყალზე გაშენების ინიციატივას გაერომ მხარი ჯერ კიდევ 2019 წელს დაუჭირა, თუმცა პროექტის რეალიზაციის ვადებისა და ლოკაციის შესახებ ინფორმაცია აქამდე არ ვრცელდებოდა.

ახლა კი გაირკვა, რომ ქალაქი სამხრეთ კორეის საპორტო ქალაქ პუსანის ნაპირებთან განლაგდება. ადგილი შემთხვევით არ შერჩეულა – როგორც ბევრ სანაპირო ქალაქს, პუსანსაც ზღვის დონის აწევა ემუქრება.

მოტივტივე ქალაქის პროექტი კომპანია Oceanix-მა დანიელ არქიტექტორ ბიარკე ინგლსთან ერთად შექმნა. გეგმის მიხედვით, ქალაქი წყალზე განლაგებული ექვსკუთხედი პლატფორმების გაერთიანებას წარმოადგენს. თითოეულ პლატფორმაზე 300 ადამიანი შეძლებს კომფორტულად ცხოვრებას.

ექვსკუთხედი ერთ-ერთ ყველაზე ეფექტიან არქიტექტურულ ფორმად ითვლება – ის მშენებლებს სივრცისა და მასალებს ეკონომიის საშუალებას აძლევს. პროექტის მიზანია წყალდიდობებისგან დაცული ქალაქის შექმნა, რომელიც კვების პროდუქტებს, ენერგიასა და დასალევ წყალს თავად აწარმოებს. ამისთვის პლატფორმების ქვეშ გალიები განთავსდება, რომლებშიც ქალაქის მოსახლეობა ზღვის პროდუქტების წარმოებას შეძლებს. ქალაქის გაშენება 2025 წლისთვის იგეგმება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

გაირკვა რატომ ალაგებენ ოთახს კაცები ქალებზე იშვიათად

სოციოლოგებმა ვერ აღმოაჩინეს განსხვავება იმაში, თუ როგორ აღიქვამენ კაცები და ქალები ოთახის დალაგების აუცილებლობას. შესაბამისი კვლევის შედეგები ჟურნალ Sociological Methods and Research-ში გამოქვეყნდა.

„როგორც წესი, კაცები ოთახის დალაგებაზე ქალებზე სამჯერ უფრო ნაკლებ დროს ხარჯავენ. მიუთითებს თუ არა ეს იმაზე, რომ ქალები სისუფთავის ეტალონს წარმოადგენენ, კაცები კი ჭუჭყს ან მტვერს უბრალოდ ვერ ამჩნევენ? როგორც აღმოჩნდა, ეს უბრალოდ გენდერული სტერეოტიპია, რომლის საშუალებითაც კაცები თავს იმართლებენ“, – აცხადებს ქალაქ სანტა-ბარბარას კალიფორნიის უნივერსიტეტის წარმომადგენელი სარა ტებო.

ამ საკითხის შესასწავლად ამერიკელი და ავსტრალიელი სოციოლოგების ჯგუფმა სხვადასხვა ასაკისა და სოციალური კატეგორიის წარმომადგენელ 300 კაცს და ქალს რამდენიმე ოთახის ფოტოების შეფასება სთხოვეს. ექსპერიმენტის მონაწილეებს უნდა ემსჯელათ, როგორ მდგომარეობაშია ოთახი, რას შეცვლიდნენ მასში და როგორ წარმოუდგენიათ ამ ოთახის მეპატრონე და მისი პირადი თვისებები. პასუხებში მეცნიერებს მხოლოდ ოთახებში სისუფთავის შეფასება აინტერესებდა.

როგორც აღმოჩნდა, ქალებმა და კაცებმა დაულაგებელი ოთახები ერთნაირად აღიქვეს და მათი აზრი ოთახის დალაგების აუცილებლობასთან დაკავშირებით ერთმანეთს ემთხვეოდა. შესაბამისად, სოციოლოგებმა დაასკვნეს, კაცებს შორის ოთახის დალაგებისკენ სწრაფვის ნაკლებობა არა ბიოლოგიური ან ფიზიოლოგიური ფაქტორებით, არამედ სოციალური სტერეოტიპებითა და აღზრდით არის განპირობებული.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 4 5 95
Page 3 of 95