close

ეს საინტერესოა

ეს საინტერესოა

როტენბურგი – ქალაქი – ზღაპარი, რომელიც ტურისტების სიმრავლით ვენეციასაც კი უსწრებს

გერმანიის ქალაქი როტენბურგ-ობ-დერ-ტაუბერი ზღაპრული სილამაზის ადგილების სიმრავლით გამოირჩევა. სწორედ აქ მდებარე ერთ-ერთი სახლი გახდა ჯეპეტოს სახელოსნოს პროტოტიპი. აქ საუბარია დისნეის მულტფილმ „პინოქიოზე“, რომელიც 1940 წელს გადაიღეს.

აქ ყველაფერი ისე ლამაზია, როგორც ზღაპარში

ძველი ხის ნაგებობა, რომელსაც გერმანიაში „ფახვერკი“ ეწოდება და რომელიც უოლტ დისნეის ჯეპეტოს სახელოსნოს პროტოტიპი იყო, ბავარიაში, პლონლაინის პატარა მოედანზე მდებარეობს. აქ დღესაც მთელი მსოფლიოდან უამრავი ტურისტი ჩადის და ფოტოებს იღებს. თუმცა როგორც ამბობენ, ეს ხდება არა იმდენად მულტფილმის გამო, არამედ იმიტომ, რომ ეს ადგილი საოცრად ლამაზი და თვალწარმტაცია. იმასაც დასძენენ, რომ ამ ქალაქმა შესანიშნავად შეინარჩუნა რომანტიკული ატმოსფერო – აქ მართლაც ყველაფერი ისე ლამაზია, როგორც ზღაპარში.

როტენბურგს უდავოდ შეიძლება ეწოდოს შუა საუკუნეების ყველაზე პოპულარული გერმანული ქალაქი და ამას არაერთი გამოკითხვის შედეგი ადასტურებს. გერმანიის ეროვნული ტურისტული საბჭოს (DZT) მიერ შედგენილი 2023 წლის ასი საუკეთესო ატრაქციის ტრადიციულ რეიტინგში, ამ ქალაქმა მეოთხე ადგილი დაიკავა. პირველი ორი პოზიცია რუსტსა და ბრიულში არსებულმა უზარმაზარმა გასართობმა პარკებმა დაიკავეს, მესამე კი – ჰამბურგის მინიატურულმა საოცრებათა ქვეყანამ. შესაბამისად, ამ სიაში როტენბურგი პირველი ქალაქია. გარდა ამისა, „ინსტაგრამზე“ მონიშვნის სიხშირის მიხედვით, გასულ წელს, როტენბურგი გერმანიის ყველაზე ფოტოგენური პატარა ქალაქების სამეულში მოხვდა. ამ ქალაქის სილამაზეს აფასებდნენ გერმანული რომანტიზმის ეპოქის მხატვრები, მოგვიანებით კი – ევროპელი ექსპრესიონისტებიც.

რაც შეეხება სტატისტიკას, როტენბურგს ყოველწლიურად ორ მილიონზე მეტი ტურისტი სტუმრობს. უმეტესობა აქ ერთი დღით ჩადის, ღამისთევის გარეშე. დაახლოებით 350 ათასი მოგზაური რჩება მხოლოდ სასტუმროში. აღსანიშნავია, რომ შობიდან მარტის ბოლომდე როტენბურგში სიმშვიდე ისადგურებს. დანარჩენი თვეების მონაცემების მიხედვით კი, ქალაქის ყოველ 2 500 მცხოვრებზე დღეში სამი ტურისტი მოდის, რაც უფრო მეტია, ვიდრე – ვენეციაში. იტალიის ქალაქში, ყველაზე დატვირთულ პერიოდებშიც კი, ეს მაჩვენებელი მხოლოდ ერთიდან ორამდე მერყეობს.

აქედან გამომდინარე, როტენბურგი ძველი ევროპული ქალაქების უმაღლეს ტურისტულ ლიგაშია, რომელშიც ასევე შედის ბელგიური ბრიუგე ან ხორვატიული დუბროვნიკი. თუმცა ზემოთ ხსენებული ქალაქებისგან განსხვავებით, როტენბურგში ოვერტურიზმის განცდა მაინც არ არის.

 

რა არის როტენბურგის პოპულარობის საიდუმლო?

 

როტენბურგის პოპულარობის საიდუმლო, ასე ვთქვათ, აშკარაა… ეს შეუიარაღებელი თვალითაც მარტივი შესამჩნევია. ქალაქმა შესანიშნავად შეინარჩუნა თავისი ისტორიული სახე, მიუხედავად იმისა, რომ მეორე მსოფლიო ომის დროს საკმაოდ დაზიანდა. ომის დასრულების შემდეგ, დანგრეული ადგილები ისტორიული ფოტოებისა და დაგეგმარების მიხედვით საგულდაგულოდ აღადგინეს. ამასთანავე, ქალაქის რეკონსტრუქციის დაფინანსებაში მონაწილეობდნენ ტურისტები, რომლებიც ადრე ეწვივნენ ამ ქალაქს და ადგილობრივი რომანტიკული ატმოსფერო ძალიან შეუყვარდათ. როდესაც ყველაფერი აღდგა, ფულის შემოდინება გრძელდებოდა, ოღონდ ამჯერად, ავთენტური იერსახის შენარჩუნებისთვის. ამ ადამიანებისა თუ კომპანიების სახელები შეგიძლიათ იხილოთ ძველი ქალაქის კედლის გასწვრივ, ქვის მემორიალურ ფილებზე სეირნობისას. განსაკუთრებით თვალშისაცემია დონორების დიდი რაოდენობა იაპონიიდან და შეერთებული შტატებიდან.

როტენბურგის ერთ-ერთი სტუმარი, მაგრამ არა ტურისტი, იყო მომავალი პაპი ფრანცისკე. 1986 წელს, 49 წლის კათოლიკე მღვდელმა არგენტინიდან, ხორხე მარიო ბერგოლიომ სამი თვე გაატარა როტენბურგში, სადაც ის მუშაობდა სადოქტორო დისერტაციაზე. კერძოდ, სწავლობდა გერმანულს გოეთეს ინსტიტუტის ადგილობრივ ფილიალში.

„თოვლის გუნდა“ და შობა როტენბურგში – მთელი წლის განმავლობაში

შეუძლებელია როტენბურგის შესახებ ისტორიის დასრულება ადგილობრივი საშობაო და ტკბილი ტრადიციების ხსენების გარეშე. ამ ქალაქს აქვს საშობაო ბაზრობა მთელი წლის განმავლობაში. ამასთანავე, აქ იყიდება ბევრი სხვადასხვა საბავშვო სათამაშო, რადგან სწორედ ამ ქალაქში მდებარეობს მსოფლიოში ცნობილი გერმანული კომპანია Käthe Wohlfahrt-ის სათავო ოფისი, რომელიც საბავშვო პროდუქციაზეა სპეციალიზებული. ვერც ტკბილეულის მოყვარულები ჩაუვლიან გულგრილად გვერდს ადგილობრივი საკონდიტრო მაღაზიების ფანჯრებს, რომლებიც მრავალფეროვანი „თოვლის გუნდებით“ (Schneeballen) არის მორთული. ეს არის რეგიონალური დელიკატესი, რომელიც სხვადასხვა ვარიაციით მზადდება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

შექმნეს ელექტროგამტარი მიწა, რომელშიც მცენარეები 50%-ით სწრაფად იზრდება

ვედეთში მომუშავე მეცნიერებმა ელექტროგამტარი მიწა შექმნეს, რომლითაც მცენარეების გაზრდა ტრადიციული ნიადაგის გარეშე შეიძლება. ამისათვის მათ მეთოდი, სახელად ჰიდროპონიკა, გამოიყენეს.

ჰიდროპონიკა მცენარეების გაზრდის ერთ-ერთი ტექნიკაა. ამ დროს ნიადაგის ნაცვლად წყლის ბაზაზე შექმნილი ხსნარი გამოიყენება, რომელიც საკვებ ნივთიერებებს შეიცავს. ეს მიდგომა წყლის მოხმარებას მინიმუმამდე ამცირებს და სისტემაში საჭირო ნუტრიენტების შენარჩუნებას უზრუნველყოფს, რაც ტრადიციულ ფერმერობაში შეუძლებელია.

ჰიდროპონიკას ვერტიკალურ ფერმებშიც იყენებენ სალათის, მცენარეებისა თუ ბოსტნეულის გასაზრდელად.

მეცნიერთა მიერ შექმნილი მიწა, სახელად eSoil, ელექტრობას ატარებს და სპეციალურად მცენარეების უნიადაგოდ გაზრდისთვისაა შექმნილი. ექსპერიმენტის ფარგლებში ამ მიწაში ქერი 15 დღეში ჩვეულებრივზე 50%-ით სწრაფად გაიზარდა, როდესაც ფესვებში ელექტრულ სტიმულს აძლევდნენ.

„ასე შეგვიძლია, ნათესები უფრო სწრაფად გავზარდოთ ნაკლები რესურსით”, — განაცხადა ელენი სტარვრინიდუმ, კვლევის მთავარმა ავტორმა და ლინკოპინის უნივერსიტეტის ასოცირებულმა პროფესორმა – „ჯერ ზუსტად არ ვიცით, რა პრინციპით მუშაობს ეს, რომელი ბიოლოგიური მექანიზმებია ჩართული. აღმოვაჩინეთ ის, რომ ნათესები აზოტს უფრო ეფექტიანად ამუშავებს, თუმცა ჯერ დაზუსტებული არაა, როგორ ზემოქმედებს ელექტრული სტიმულაცია ამ პროცესზე”.

მკვლევართა განცხადებით, ჰიდროპონიკაში ხშირად მინერალურ შალს იყენებენ მცენარეების გასაზრდელად. ეს გარემოსთვის საზიანოა და ბევრ ენერგიას მოითხოვს.

მეორე მხრივ, eSoil ცელულოზისა და გამტარი პოლიმერისგანშედგება. ეს ნარევი ახალი სულაც არაა, თუმცა იგი მცენარეების გასაზრდელად პირველად გამოიყენეს.

მანამდე მკვლევრები მაღალ ძაბვას მიმართავდნენ, რათა ზრდისთვის ხელი შეეწყოთ. მიუხედავად ამისა, eSoil მცირე ენერგიას მოიხმარს და უსაფრთხო მეთოდია. კვლევის ავტორები ფიქრობენ, რომ მათი ნაშრომის გავლენით ჰიდროპონიკის კუთხით კიდევ არაერთი კვლევა ჩატარდება.

მსოფლიოში მოსახლეობის ზრდისა და კლიმატის ცვლილების გამო მწვავე კრიზისია. გონივრულია ვივარაუდოთ, რომ საჭირო რაოდენობით საკვების უზრუნველსაყოფად მხოლოდ ტრადიციული მეურნეობა არ იქნება საკმარისი.

მეორე მხრივ, ჰიდროპონიკის მეშვეობით ქალაქშიც შესაძლებელია საკვების მოყვანა, მკაცრად კონტროლირებად პირობებში. შეიძლება, იგი საკვებთან დაკავშირებული ყველა პრობლემის გადაჭრაში ვერ დაგვეხმაროს, თუმცა იმ ადგილებში მაინც იქნება გამოსადეგი, სადაც მეურნეობისთვის ცოტა ადგილი ანდა შეუსაბამო ამინდია.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

78 წლის ასაკში გარდაიცვალა კაცი, რომელიც 6 წლიდან „რკინის ფილტვებით“ სუნთქავდა

78 წლის ასაკში გარდაიცვალა კაცი, რომელიც 6 წლიდან „რკინის ფილტვების“ დახმარებით სუნთქავდა. პოლ ალექსანდერს პოლიომიელიტი 1952 წელს შეეყარა. ალექსანდერი დაავადებამ კისერს ქვევით პარალიზებული დატოვა და დამოუკიდებლად სუნთქვა არ შეეძლო.

იმისათვის, რომ ბიჭს ეცოცხლა, ექიმებმა ის მეტალის ცილინდრში მოათავსეს, რომელიც უარყოფითი წნევის დახმარებით პოლიომიელიტის მქონე ადამიანებს სუნთქვას უადვილებდა. პოლ ალექსანდერს მთელი ცხოვრების გატარება ამ მოწყობილობაში მოუწია, რომელსაც „რკინის ფილტვებსაც“ უწოდებენ. თუმცა, ამას ხელი არ შეუშლია მისთვის, გამხდარიყო პრაქტიკოსი იურისტი და გამოეცა მემუარები.

როგორც BBC წერს, წლების შემდეგ პოლ ალექსანდერმა დამოუკიდებლად სუნთქვა ისწავლა, თუმცა მოწყობილობის დატოვება მხოლოდ დროის მოკლე პერიოდებში შეეძლო. 1950-იან წლებში პოლიომიელიტის ვაქცინის გამოგონებამდე „რკინის ფილტვების“ გამოყენება დამკვიდრებული პრაქტიკა იყო, თუმცა პაციენტების სიცოცხლის დიდი ხნით შენარჩუნებას ექიმები ვერ ახერხებდნენ.

გამოცემა წერს, რომ მოგვიანებით, 1960-იანი წლებიდან, „რკინის ფილტვები“ სუნთქვის უფრო პორტატიულმა მოწყობილობებმა ჩაანაცვლა, თუმცა პოლ ალექსანდერმა მოწყობილობის შეცვლაზე უარი თქვა.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ინფორმაციით, მსოფლიოში პოლიომიელიტის შემთხვევები 1988 წლის შემდეგ 99%-ით შემცირდა, რაც ვაქცინაციის დამსახურებაა. WHO აღნიშნავს რომ  პოლიომიელიტის ვაქცინით, დაახლოებით მილიონ-ნახევარი ბავშვის სიცოცხლის გადარჩენა მოხერდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოამედიცინა

ქალი, რომელსაც გული 25 წუთის მანძილზე გაჩერებული ჰქონდა, ცოცხალი გადარჩა – Fox News

აშშ-ს მინესოტას შტატში მცხოვრები ქალი, რომელსაც გული 25 წუთის მანძილზე გაჩერებული ჰქონდა და ორი კვირა კომაში გაატარა, ცოცხალი გადარჩა – ამის შესახებ Fox News იუწყება.

2020 წელს 48 წლის შერილ ჯორდან უინსტონს გული მოულოდნელად გაუჩერდა. ქალი საძინებელს ალაგებდა, როდესაც გონება დაკარგა. შერილის ქმარმა, უინსტონმა სასწრაფო სასწრაფო დახმარება გამოიძახა, ექიმების მოსვლამდე კი ქალს გულის არაპირდაპირი მასაჟი ჩაუტარა. შერილი საავადმყოფოში მოათავსეს, სადაც მედიკამენტოზურ კომაში შეიყვანეს.

ორკვირიანი კომიდან გამოსვლის შემდეგ შერილი თავს კარგად გრძნობს, მისი თქმით, გულთან დაკავშირებული პრობლემები არასოდეს ჰქონია.  „მიუხედავად იმისა, რომ გულისცემა 25 წუთის განმავლობაში არ მქონდა, თავს ნორმალურად ვგრძნობ და ძველებურ ცხოვრებას დავუბრუნდი“ – ამბობს ქალი.

პრობლემების თავიდან ასაცილებლად, შერილს დეფიბრილატორი ჩაუდგეს.  ექიმები ამბობენ, რომ ქალი ქმრის მიერ ჩატარბულლმა გულის მასაჟმა გადაარჩინა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

აღმოაჩინეს პატარა, გამჭვირვალე თევზი, რომელიც თვითმფრინავზე დიდ ხმას გამოსცემს

აღმოაჩინეს პატარა, გამჭვირვალე თევზი, რომელიც თვითმფრინავზე დიდ ხმას გამოსცემს. სახეობა (Danionella cerebrum) თევზებს შორის ზომით ერთ-ერთი ყველაზე პატარაა – მისი სიგრძე სულ რაღაც 12 მილიმეტრს აღწევს. მიუხედავად ამისა, მას 140 დეციბელზე მაღალი ხმის გამოცემა შეუძლია. როგორც მკვლევრები ამბობენ, იგი იარაღის გასროლის ხმასაც კი აჭარბებს.

მეცნიერთა ჯგუფი აღმოჩენასთან მას შემდეგ მივიდა, რაც თევზი ბერლინში, ერთ-ერთი კვლევის ფარგლებში, აკვარიუმში მოათავსეს. ერთ დღესაც მათ უჩვეულო ხმა მოესმათ. როდესაც მას გაჰყვნენ, ხმაური პატარა თევზთან მივიდა. სწორედ ამის შემდეგ დაიწყო კვლევა – ერთ-ერთი ვარაუდის თანახმად, ეს უნარი, შესაძლოა, კომუნიკაციის უჩვეულო ფორმას უკავშირდებოდეს.

კვლევისათვის სასარგებლო ის გარემოებაცაა, რომ აღნიშნული სახეობის სხეული მთლიანად გამჭვირვალეა. იგი საშუალებას მისცემს მეცნიერებს, ყურადღებით შეისწავლონ მისი ქცევა.

„გასაოცარ აღმოჩენამდე მივედით. ვიწვევთ სხვა მკვლევრებსაც, რათა დავადგინოთ, როგორ შეუძლია 12 მილიმეტრიან თევზს სპილოზე, თვითმფრინავსა და გასროლაზე ძლიერი ხმის გამოცემა”, – ამბობს ვერიტო კუკი,

კვლევის ხელმძღვანელი და ბერლინის საუნივერსიტეტო კლინიკა შარიტეს დოქტორანტი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

შექმნეს ტექნოლოგია, რომელსაც ემოციების ამოცნობა რეალურ დროში შეუძლია

მეცნიერებმა ტექნოლოგია შექმნეს,რომელსაც შეუძლია, ადამიანის ემოციები რეალურ დროში ამოიცნოს. მიღწევა ულსანის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების ეროვნული ინსტიტუტის მკვლევრებს ეკუთვნით.

შესაძლოა, ტექნოლოგია სამომავლოდ სხვადასხვა სერვისში გამოვიყენოთ. იგი ისეთი ჰუმანოიდი რობოტების შექმნაშიც შეიძლება დაგვეხმაროს, რომლებიც ადამიანის ემოციების უკეთ ამოცნობას შეძლებს.

ტექნოლოგიას PSiFI ეწოდება. იგი ნიღბის მსგავსი მოწყობილობაა, რომელიც სახეზე თავსდება. PSiFI წელვადი და გამჭვირვალეა. იგი მარტივად გამოსაყენებელია და ფუნქციონირებისთვის ენერგიის გარე წყარო არ სჭირდება.

ტექნიკის ეფექტიანობა ნაწილობრივ სწორედ იმის დამსახურებაა, რომ თავისი მუშაობისათვის საჭირო ენერგიას თვითონვე წარმოქმნის. მას არც კომპლექსური აღჭურვილობა აქვს მონაცემების შესაკრებად.

პრესრელიზის მიხედვით, სენსორს შეუძლია, ვერბალური და არავერბალური ინფორმაცია ერთდროულად დააფიქსიროს. მკვლევართა გუნდმა სისტემაში კუნთის დეფორმაციისა და ხმის იოგების ვიბრაციის დაფიქსირების ფუნქციები გააერთიანა. გარდა ამისა, მონაცემების გადამამუშავებელი წრედი მონაცემებს უსადენოდ გზავნის, ეს კი ემოციების რეალურ დროში ამოცნობას დამატებით უწყობს ხელს.

ტექნოლოგია ემოციების იდენტიფიცირების მიზნით მანქანური სწავლის ალგორითმებს იყენებს. ამის წყალობით იგი მაშინაც კი არჩევს ადამიანების ემოციებს, როდესაც მათ სახეები დაფარული აქვთ.

იმისათვის, რომ ნიღაბი მაქსიმალურად მორგებადი ყოფილიყო, მეცნიერებმა მის დასამზადებლად სხვადასხვა კუთხიდან გადაღებული სურათები გამოიყენეს. საბოლოო პროდუქტი წელვადია, გამჭვირვალე და ყველა ადამიანს კომფორტულად ერგება.

სისტემის პოტენციალის საჩვენებლად მკვლევრებმა ვირტუალურ რეალობაზე დაფუძნებული აპლიკაცია, ე. წ. “ციფრული კონსიერჟი”, გამოიყენეს. ამ აპლიკაციაში ტექნოლოგია კლიენტებს მათ ემოციებზე მორგებულ სერვისებს სთავაზობს.

ნაშრომის ავტორებმა სისტემა ვირტუალური რეალობის სხვადასხვა გარემოშიც გამოცადეს, მათ შორის ჭკვიან სახლებზე, ფილმების კერძო თეატრებსა და ჭკვიან ოფისებზე. სისტემა ემოციებს სხვადასხვანაირ სიტუაციაში ამოიცნობს, ამიტომ მას პიროვნებაზე მორგებული მუსიკის, ფილმებისა თუ მხატვრული ლიტერატურის შემოთავაზებაც შეუძლია.

მეცნიერების აზრით, ტექნოლოგიამ მართლაც შეიძლება, პრაქტიკული სარგებელი მოგვიტანოს და ჩვენი სამომხმარებლო გამოცდილება არაერთი კუთხით გააუმჯობესოს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

შექმნეს ხელოვნური ენა, რომელიც ბაქტერიებს ანადგურებს

პირის ღრუს დაავადებების სამკურნალოდ მკვლევრებმა ხელოვნურ ენა შექმნეს, რომელიც ბაქტერიებს ანადგურებს. ხელოვნურ ენას ბაქტერიების აღმოჩენისთანავე მათი განადგურება შეუძლია. კვლევის შესახებ თარგმანს on.ge-აქვეყნებს.

ენა ქიმიურ სენსორებს იყენებს და აქედან თითოეული სენსორი განსხვავებულად რეაგირებს.

ყველა სენსორისგან მიღებული მონაცემების ანალიზით შესაძლებელი ხდება დადგინდეს, თუ რა სახის ბაქტერიებთან გვაქვს საქმე.

ბაქტერიული ინფექციები სახიფათოა

ბაქტერიული ინფექციები სიკვდილიანობის მეორე ძირითადი მიზეზია.

დაგვიანებული მკურნალობა და არასწორი დიაგნოზი სიკვდილიანობის მაჩვენებელს მნიშვნელოვნად ზრდის. სტომატოლოგიური დაავადებები, როგორიცაა კარიესი და პაროდონტიტი, ასევე მოქმედებს ცხოვრების ხარისხზე და იწვევს სისტემურ დაავადებებს.

მკვლევრები ფოკუსირებული იყვნენ ბაქტერიების აღმოჩენისა და განადგურების გაადვილებაზე. ეს იმიტომ, რომ ბაქტერიების ტრადიციული გამოვლენის ტექნიკა კომპლექსურ კვლევებს საჭიროებს და შესაბამისად, რთულია.

როგორ მუშაობს ხელოვნური ენა

როდესაც სტომატოლოგი ფიქრობს, რომ ბაქტერია სტომატოლოგიურ პრობლემებს იწვევს, როგორიცაა ღრუს ან ღრძილების დაავადება, უნდა გაირკვეს რომელი ბაქტერიაა დამნაშავე.

ეს ბაქტერიების ლაბორატორიაში დათესვას მოითხოვს. არის კიდევ ერთი საშუალება, რა დროსაც უშუალოდ პირის ღრუში იკვლევენ ბაქტერიების სპეციფიკურ ნიშნებს. თუმცა, არცერთია მარტივი, ამიტომ მკვლევრებს უფრო მარტივი გზის გამონახვა სურდათ.

მათ სურდათ შეექმნათ სენსორების ჯგუფი, რომელიც სხვადასხვა ტიპის ბაქტერიების ერთდროულად გამოვლენას შეძლებდა.

მკვლევრებმა ამისთვის პაწაწინა ნაწილაკები, ნანოზიმები გამოიყენეს. ნანოზიმი მოქმედებს როგორც ბუნებრივი ფერმენტი. როდესაც ნანოზიმებს სპეციალური სითხე და ფერის შემცვლელი საღებავი დაამატეს, ნანოზიმებმა სითხე ლურჯად აქციეს.

თუმცა, თუ ბაქტერია ნანოზიმების დნმ-ს დაფარავდა, სითხე ლურჯი აღარ ხდებოდა. შესაბამისად, ნანოზიმების სხვადასხვა ტიპის დნმ-ით დაფარვამ ბაქტერიების გამოვლენას შეიძლება შეუწყოს ხელი. რაც მთავარია, სხვადასხვა ტიპის ბაქტერია განსხვავებულ ფერს იძლევა.

მკვლევრებმა ეს სისტემა პირის ღრუს 11 ტიპის ბაქტერიაზე გამოცადეს. კვლევამ წარმატებით ჩაიარა და მკვლევრებმა ბაქტერიების დაფიქსირებასთან ერთად, მათი ტიპებიც გაარჩიეს.

რაც შეეხება ბაქტერიების განადგურებას: მკვლევრებმა აღმოჩინეს, რომ ნანოზიმების ბაქტერიების შემცველ ხსნარებში დამატება სამი გავრცელებული ტიპის ბაქტერიას ანადგურებს.

როდესაც მკვლევრებმა ბაქტერიები მძლავრი მიკროსკოპის გამოყენებით შეისწავლეს, დაინახეს, რომ ნანოზიმებმა დააზიანა მათი გარე შრეები. ეს ნიშნავს, რომ ახლად შემუშავებული სისტემა გამოსადეგია როგორც ბაქტერიების მიერ გამოწვეული სტომატოლოგოიური პრობლემების აღმოსაჩენად, ისე ამ ბაქტერიების გასანადგურებლად.

ჯერ ზუსტად არ ვიცით, თუ როგორ მოთავსდება ხელოვნური ენა პირის ღრუში, მაგრამ ამ ინოვაციას ბევრი პრობლემის გადაჭრის პოტენციალი აქვს.

კვლევა ჟურნალ ACS Applied Materials & Interfaces-ში გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

ლაბორატორიაში შექმნეს სათესლე ჯირკვლები, რომლებშიც შესაძლოა, სპერმა წარმოიქმნას

მეცნიერებმა ლაბორატორიაში ორი სათესლე ჯირკვალი წარმატებით შექმნეს, რისთვისაც ახალდაბადებული თაგვის სათესლე უჯრედები გამოიყენეს. ამ ბიოლოგიური მასალიდან ნამდვილი ჯირკვლების მსგავსი სტრუქტურები მალევე გაიზარდა და შესაძლოა, იქ სპერმაც წარმოიქმნას.

ასეთ სტრუქტურებს ორგანოიდები ეწოდება და ისინი სპეციალისტებს ორგანოების ჩამოყალიბებისა და სხვადასხვა დაავადების შესახებ მნიშვნელოვან ინფორმაციას აწვდის. აქამდე სათესლე ჯირკვლების მოდელირებისთვის ლაბორატორიული სისტემა არ არსებობდა, ამიტომ ავტორები იმედოვნებენ, რომ მათი მიღწევა სქესობრივი ფუნქციების სიღრმისეულ კვლევებს გაუხსნის გზას.

ხელოვნური სათესლე ჯირკვლები მათი ფუნქციების განვითარებაზე დაკვირვების საშუალებას იძლევა. ეს მნიშვნელოვანია, რადგან შესაძლოა სქესობრივი დარღვევებისა და უნაყოფობის საწინააღმდეგო თერაპიების შემუშავებაში დაგვეხმაროს.

უჯრედთა ასეთი ორგანოიდული შეჯგუფებების შესაქმნელად, რომლებშიც სათესლე ჯირკვლებში მიმდინარე პროცესები მეორდება, მეცნიერებმა ახალდაბადებული თაგვის უჯრედები სპეციალურ საზრდელ გარემოში მოათავსეს. სულ რაღაც ორ დღეში მცირე ზომის ორგანოიდებში ნამდვილ გონადებში, ანუ რეპროდუქციულ ჯირკვლებში, არსებულის მსგავსი მილოვანი სტრუქტურები ჩამოყალიბდა.

როგორც წესი, ასეთ ორგანოიდებს მათ ემბრიონულ ფაზამდე ზრდიან, მაგრამ მეცნიერებმა მინიატიურული სათესლე ჯირკვლები შედარებით “მომწიფებულ” ფაზამდე გაზარდეს. საერთო ჯამში მკვლევრებმა ეს ნიმუშები 9 კვირის განმავლობაში შეინარჩუნეს. ამ დროის განმავლობაში ისინი ზომაში გაიზარდა, სანამ უფრო მეტი სისხლის საჭიროების გამო კოლაფსს განიცდიდა.

ავტორებმა ყურადღება სერტოლის უჯრედების განვითარებაზე გაამახვილეს, რომლებიც სპერმის წარმოქმნაში იღებს მონაწილეობას. დადგინდა, რომ 9-კვირიან პერიოდში ამ უჯრედების მომწიფება ისევე მიმდინარეობდა, როგორც ცოცხალ თაგვებში იმავე ფაზების გავლისას.

აღსანიშნავია, რომ ამ მღრღნელებში სპერმის ფორმირებას დაახლოებით 35 დღე სჭირდება, ამიტომ სრულიად შესაძლებელია, ლაბორატორიულ პირობებში გაზრდილ სათესლე ჯირკვლებში ეს მიიღწეს. ექსპერიმენტმა ორგანოიდებში ამის ბიოლოგიური წინაპირობა აჩვენა, კერძოდ მეიოზის, ანუ უჯრედული დაყოფის, რაც სპერმის წარმოსაქმნელად მნიშვნელოვანია.

ავტორები ამბობენ, რომ შესაძლებელია, ამგვარი ორგანოიდები ადამიანის უჯრედებისგანაც შეიქმნას და, პოტენციურად, უნაყოფობის სამკურნალო მეთოდების შემუშავებაში დაეხმაროს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

,,ვეძებთ მარსელებს” – NASA 4 მოხალისეს ეძებს, რომლებიც მარსის მსგავს, სიმულირებულ გარემოში 1 წელი იცხოვრებენ

„ვეძებთ მარსელებს” – წითელი პლანეტის უკეთ შესწავლის მიზნით – NASA 4 მოხალისეს ეძებს, რომლებიც მარსის მსგავს, სიმულირებულ გარემოში ერთი წელი იცხოვრებენ.

სპეციალური მისია, სახელად CHAPEA, 2025 წლის გაზაფხულზე დაიწყება. მონაწილეებს დაახლოებით 160 მ²-ის ფართის მქონე 3D პრინტერით დაბეჭდილ სივრცეში ლიმიტირებული რესურსებით მოუწევთ ცხოვრება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოა

3 საკვები, რომელიც თავის ტკივილს იწვევს

თავის ტკივილი 200-ზე მეტი დაავადების სიმპტომია.ზოგიერთი სახის თავის ტკივილი შეიძლება იყოს მემკვიდრეობითი, მაგალითად შაკიკი. ასე რომ, ადამიანი მემკვიდრეობით იღებს გარკვეულ გენებს, რომლებიც გარკვეულ გარემოებებში იწვევს თავის ტკივილის შეტევებს.

შაკიკი შეიძლება გამოიწვიოს წითელი ღვინის, შოკოლადის, ყველის მიღებამ, ასევე სტრესმა და სხვა მიზეზებმა.
თავის ტკივილი შეიძლება ასოცირებული იყოს საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასთან, განსაკუთრებით ხერხემლის კისრის ნაწილთან. თუ ადამიანი არასწორად ზის, მოძრაობს ან მუშაობს არასწორ მდგომარეობაში, მაშინ კუნთები, პირველ რიგში, ხერხემლის კისრის ნაწილის კუნთებში ასიმეტრიულად დაძაბულია. ეს იწვევს თავის ტკივილს, რომელსაც ექიმები “ცერვიკოგენურს” უწოდებენ.

რეგულარული თავის ტკივილი მიუთითებს ორგანიზმში არსებულ პრობლემებზე. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს მაღალი წნევით, ქრონიკული სტრესით და ძლიერი ემოციებით. ეს შესაძლოა გარე ფაქტორებითაც იყოს განპირობებული, მაგალითად, როდესაც ადამიანი ყოველდღიურად იმყოფება დამძიმებულ სამუშაო პირობებში და ასრულებს მძიმე, ხშირად ინტელექტუალურ სამუშაოს.

ნევროლოგების მიერ გამოყენებული გარკვეული დიაგნოსტიკური ალგორითმი ხელს შეუწყობს საშიში სიმპტომების იდენტიფიცირებას.

ნებისმიერი მუდმივი თავის ტკივილისას უნდა მიმართოთ სპეციალისტს. ზოგიერთი პაციენტი თვითმკურნალობს – ღებულობს ანალგეტიკებს. სათანადო მკურნალობის არარსებობის გამო ავადმყოფებს უვითარდებათ დაავადება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 95
Page 1 of 95