ეს საინტერესოა

ადამიანის „მეტყველების გენის“ ახალმა პრეტენდენტმა შეიძლება თაგვების წრუწუნი შეცვალოს, თუკი მას მათ დნმ-ში შევიყვანთ.

ამ გენის სახელია NOVA1 და ჩვენს სახეობაში ის საკმაოდ უნიკალურია.მიუხედავად იმისა, რომ NOVA1-ის ვარიანტი გენეტიკურ კოდში პრაქტიკულად ყველა სხვა ძუძუმწოვარს აქვს, ადამიანის ვერსია ამინომჟავების მხოლოდ ერთი ცვლილებით განსხვავდება.

ამ ერთმა, ოდნავმა ცვლილებამ შეიძლება კრიტიკული როლი ითამაშა ჰომო საპიენსის სამეტყველო ენისა და გამოხატვის წარმოშობაში, ისევე, როგორც გადარჩენაში. ასე ფიქრობენ როკფელერის უნივერსიტეტისა და ნიუ-იორკის ქოლდ-სფრინგ-ჰარბორის ლაბორატორიის მკვლევრები.

ეს ვარიანტი ნეანდერტალელებს და დენისოველებსაც კი არ ჰქონიათ, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის ბოლო რამდენიმე ასეულ ათასი წლის წინ უნდა ჩამოყალიბებულიყო, მას შემდეგ, რაც ჩვენი სახეობა ამ აწ გადაშენებულ ნათესავებს გამოეყო.

სხვა მეცნიერთა ვარაუდით, „მეტყველების გენები“, მაგალითად, FOXP2, რომელიც თაგვებში სხვანაირად წრუწუნს განაპირობებს, ნეანდერტალელთა დნმ-შია აღმოჩენილი. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ალბათ წვლილი შეიტანეს ადამიანის ენის წარმოშობაში, ალბათ პასუხისმგებელნი არ არიან უფრო ბოლოდროინდელ ევოლუციურ წარმატებაზე.

უცნობია, როგორი იყო ჩვენი გადაშენებული ნათესავების ენობრივი შესაძლებლობები, მაგრამ ცნობილია ის, რომ ეს ბოლოდროინდელი ცვლილება ძლიერ წარმატებული აღმოჩნდა ადამიანის გენომში.

560 000-ზე მეტი ადამიანის გენომის გაშიფვრის შემდეგ, მკვლევრებმა მხოლოდ ექვსი ადამიანი აღმოაჩინეს ისეთი, რომლებსაც თანამედროვე NOVA1 ვარიანტი არ ჰქონდათ. ამ ინდივიდთა შესახებ მეტი არაფერია ცნობილი.

„როცა საქმე ეხება ადამიანის კომპლექსური ენის წარმოშობას, NOVA1 არის ახალი ბავშვი ბლოკზე“, — ამბობს გენეტიკოსი ვოლფგანგ ენარდი, რომელიც FOXP2 გენს სწავლობდა.

„ეს გენი ადრეულ თანამედროვე ადამიანებში ფართო ევოლუციური ცვლილების ნაწილია და მიუთითებს სალაპარაკო ენის პოტენციურ უძველეს წარმოშობაზე“, — ამბობს როკფელერის უნივერსიტეტის ნეიროონკოლოგი რობერტ დარნელი, რომელიც 1980-იანი წლების დასაწყისიდან სწავლობს ამ გენსა და მის კავშირებს დაავადებასთან და ინტელექტუალურ ფუნქციასთან.

მისი განცხადებით, ნამდვილი ადამიანის „ენის გენი“, თუმცა, რა თქმა უნდა, ის მხოლოდ ერთია ადამიანისთვის სპეციფიკური მრავალი გენეტიკური ცვლილებიდან.

როდესაც დარნელმა და მისმა ჯგუფმა NOVA1-ის ადამიანის ვარიანტი ხელოვნურად გამოიმუშავეს თაგვებში, აღმოაჩინეს, რომ მღრღნელები სხვანაირად აწრუწუნდნენ. ზრდასრულები და წრუწუნები ერთნაირი ოდენობის ხმაურს გამოყოფდნენ, მაგრამ შეიცვალა მათი ვოკალიზაციის მახასიათებლები.

ჩვეულებრივი თაგვისგან განსხვავებით, გენეტიკურად მოდიფიცირებული წრუწუნები მაღალი სიხშირის ულტრაბგერით ხმებს გამოყოფდნენ. მათი წრუწუნი დედების იმაზე მეტ ყურადღებას არ იწვევდნენ, ვიდრე საკონტროლო წრუწუნების დაძახილები, მაგრამ ეს ხმები შეიძლება მიუთითებდეს სოციალური ურთიერთქმედების მართალია არშემდგარ, მაგრამ მაინც გაზრდილ მცდელობას.

მაღალი სიხშირის დაძახილებს, იმავე მიზეზებით ზრდასრული მამრებიც იყენებენ შეწყვილების დროს. როდესაც ზრდასრული მამრები გენეტიკურად შეცვალეს ადამიანის NOVA1 ვარიანტით, შეწყვილებისას მათი წრუწუნი ისეთივე მაღალი ტონის არ გახდა, როგორც წრუწუნებში. ამის ნაცვლად, მათი ვოკალიზაცია მოიცავდა უფრო კომპლექსურ მარცვლებს.

როგორც დარნელი განმარტავს, ისინი მდედრ თაგვებთან განსხვავებულად „საუბრობდნენ. შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ, როგორი არსებითი გავლენა შეიძლება ჰქონდეს ევოლუციაზე ვოკალიზაციის ასეთ ცვლილებებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანის NOVA1 ვარიანტის მქონე თაგვების სხვანაირი ხმა ჯერჯერობით საიდუმლოებითაა მოცული, დარნელი და მისი კოლეგები ამის ამოხსნას აქტიურად ცდილობენ. ჯგუფი ეჭვობს, რომ ადამიანის ვარიანტი მღრღნელის თავის ტვინის განვითარებად ნაწილში მოლეკულურ ცვლილებებს იწვევს — ეს შეიძლება იყოს შუა ტვინის ან ტვინის ღეროს ვოკალური გზები ან თავის ტვინის ქერქში უფრო ბოლო დროს ჩამოყალიბებულ რეგიონებში, რომლებიც სიხშირის ტონს აკონტროლებენ. სრულად

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სერ ისააკ ნიუტონი, რომელმაც მსოფლიო მიზიდულობის კანონი აღმოაჩინა, 1704 წლით დათარიღებულ წერილში წერდა, რომ ის სამყარო, რომელსაც ჩვენ ახლა ვიცნობთ 2060 წელს დასრულდება, – წერს Dailymail-ი.

300-ზე მეტი წლის წინ ნიუტონმა ეს გაფრთხილება მათემატიკური გამოთვლების წერილის თავზე დაწერა.

ნიუტონმა გამოიყენა მათემატიკა და ბიბლიური ისტორიის თარიღები, რათა ეს თარიღი გამოეანგარიშებინა. მან დანიელ წინასწარმეტყველის წიგნზე დაყრდნობით დაასკვნა, რომ კაცობრიობა კარლოს დიდის მიერ, 800 წელს შექმნილი იმპერიის შემდეგ კიდევ 1260 წელი იარსებებდა. ასე მიიღო მან 2060 წელი.

„ის [სამყარო] შესაძლოა დასრულდეს უფრო გვიან, მაგრამ მე ვერ ვხედავ იმის მიზეზს, რომ ის დასრულდეს უფრო ადრე“, – წერია წერილში.

მეცნიერების თქმით, ნიუტონისთვის არ არსებობდა განუსაზღვრელი ბარიერი რელიგიასა და მეცნიერებას შორის. მთელი თავისი ცხოვრების განმავლობაში ის შრომობდა იმისთვის, რათა ღვთაებრივი ჭეშმარიტება აღმოეჩინა იქნებოდა ეს ბუნებაში, თუ წმიდა წერილში.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

თავის ტკივილი 200-ზე მეტი დაავადების სიმპტომია.ზოგიერთი სახის თავის ტკივილი შეიძლება იყოს მემკვიდრეობითი, მაგალითად შაკიკი. ასე რომ, ადამიანი მემკვიდრეობით იღებს გარკვეულ გენებს, რომლებიც გარკვეულ გარემოებებში იწვევს თავის ტკივილის შეტევებს.

შაკიკი შეიძლება გამოიწვიოს წითელი ღვინის, შოკოლადის, ყველის მიღებამ, ასევე სტრესმა და სხვა მიზეზებმა.
თავის ტკივილი შეიძლება ასოცირებული იყოს საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასთან, განსაკუთრებით ხერხემლის კისრის ნაწილთან. თუ ადამიანი არასწორად ზის, მოძრაობს ან მუშაობს არასწორ მდგომარეობაში, მაშინ კუნთები, პირველ რიგში, ხერხემლის კისრის ნაწილის კუნთებში ასიმეტრიულად დაძაბულია. ეს იწვევს თავის ტკივილს, რომელსაც ექიმები “ცერვიკოგენურს” უწოდებენ.

რეგულარული თავის ტკივილი მიუთითებს ორგანიზმში არსებულ პრობლემებზე. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს მაღალი წნევით, ქრონიკული სტრესით და ძლიერი ემოციებით. ეს შესაძლოა გარე ფაქტორებითაც იყოს განპირობებული, მაგალითად, როდესაც ადამიანი ყოველდღიურად იმყოფება დამძიმებულ სამუშაო პირობებში და ასრულებს მძიმე, ხშირად ინტელექტუალურ სამუშაოს.

ნევროლოგების მიერ გამოყენებული გარკვეული დიაგნოსტიკური ალგორითმი ხელს შეუწყობს საშიში სიმპტომების იდენტიფიცირებას.

ნებისმიერი მუდმივი თავის ტკივილისას უნდა მიმართოთ სპეციალისტს. ზოგიერთი პაციენტი თვითმკურნალობს – ღებულობს ანალგეტიკებს. სათანადო მკურნალობის არარსებობის გამო ავადმყოფებს უვითარდებათ დაავადება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

მეცნიერებმა ლაბორატორიაში ორი სათესლე ჯირკვალი წარმატებით შექმნეს, რისთვისაც ახალდაბადებული თაგვის სათესლე უჯრედები გამოიყენეს. ამ ბიოლოგიური მასალიდან ნამდვილი ჯირკვლების მსგავსი სტრუქტურები მალევე გაიზარდა და შესაძლოა, იქ სპერმაც წარმოიქმნას.

ასეთ სტრუქტურებს ორგანოიდები ეწოდება და ისინი სპეციალისტებს ორგანოების ჩამოყალიბებისა და სხვადასხვა დაავადების შესახებ მნიშვნელოვან ინფორმაციას აწვდის. აქამდე სათესლე ჯირკვლების მოდელირებისთვის ლაბორატორიული სისტემა არ არსებობდა, ამიტომ ავტორები იმედოვნებენ, რომ მათი მიღწევა სქესობრივი ფუნქციების სიღრმისეულ კვლევებს გაუხსნის გზას.

ხელოვნური სათესლე ჯირკვლები მათი ფუნქციების განვითარებაზე დაკვირვების საშუალებას იძლევა. ეს მნიშვნელოვანია, რადგან შესაძლოა სქესობრივი დარღვევებისა და უნაყოფობის საწინააღმდეგო თერაპიების შემუშავებაში დაგვეხმაროს.

უჯრედთა ასეთი ორგანოიდული შეჯგუფებების შესაქმნელად, რომლებშიც სათესლე ჯირკვლებში მიმდინარე პროცესები მეორდება, მეცნიერებმა ახალდაბადებული თაგვის უჯრედები სპეციალურ საზრდელ გარემოში მოათავსეს. სულ რაღაც ორ დღეში მცირე ზომის ორგანოიდებში ნამდვილ გონადებში, ანუ რეპროდუქციულ ჯირკვლებში, არსებულის მსგავსი მილოვანი სტრუქტურები ჩამოყალიბდა.

როგორც წესი, ასეთ ორგანოიდებს მათ ემბრიონულ ფაზამდე ზრდიან, მაგრამ მეცნიერებმა მინიატიურული სათესლე ჯირკვლები შედარებით “მომწიფებულ” ფაზამდე გაზარდეს. საერთო ჯამში მკვლევრებმა ეს ნიმუშები 9 კვირის განმავლობაში შეინარჩუნეს. ამ დროის განმავლობაში ისინი ზომაში გაიზარდა, სანამ უფრო მეტი სისხლის საჭიროების გამო კოლაფსს განიცდიდა.

ავტორებმა ყურადღება სერტოლის უჯრედების განვითარებაზე გაამახვილეს, რომლებიც სპერმის წარმოქმნაში იღებს მონაწილეობას. დადგინდა, რომ 9-კვირიან პერიოდში ამ უჯრედების მომწიფება ისევე მიმდინარეობდა, როგორც ცოცხალ თაგვებში იმავე ფაზების გავლისას.

აღსანიშნავია, რომ ამ მღრღნელებში სპერმის ფორმირებას დაახლოებით 35 დღე სჭირდება, ამიტომ სრულიად შესაძლებელია, ლაბორატორიულ პირობებში გაზრდილ სათესლე ჯირკვლებში ეს მიიღწეს. ექსპერიმენტმა ორგანოიდებში ამის ბიოლოგიური წინაპირობა აჩვენა, კერძოდ მეიოზის, ანუ უჯრედული დაყოფის, რაც სპერმის წარმოსაქმნელად მნიშვნელოვანია.

ავტორები ამბობენ, რომ შესაძლებელია, ამგვარი ორგანოიდები ადამიანის უჯრედებისგანაც შეიქმნას და, პოტენციურად, უნაყოფობის სამკურნალო მეთოდების შემუშავებაში დაეხმაროს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

გერმანიის ქალაქი როტენბურგ-ობ-დერ-ტაუბერი ზღაპრული სილამაზის ადგილების სიმრავლით გამოირჩევა. სწორედ აქ მდებარე ერთ-ერთი სახლი გახდა ჯეპეტოს სახელოსნოს პროტოტიპი. აქ საუბარია დისნეის მულტფილმ „პინოქიოზე“, რომელიც 1940 წელს გადაიღეს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”