ეს საინტერესოა

23 წლის ლუსი ჰიუზმა შექმნა მასალა, რომელსაც ერთჯერადად გამოყენებადი პლასტმასას ჩანაცვლება შეუძლია. მასალას, სახელად MarinaTex, უფრო კონკრეტულად, შეუძლია პროდუქტების შეფუთვებში, ან პარკებში გამოყენებული პლასტმასა ჩაანაცვლოს. მასალის შესაქმნელად სტუდენტმა თევზის ნარჩენები გადაამუშავა და ამ პროექტით ის James Dyson-ის საერთაშორისო ჯილდოს მფლობელიც გახდა. ჯილდოს სახით, მან $41,000 მიიღო, იმისათვის, რომ განავითაროს პროდუქტი და მისი მასპროდუქციის გეგმა შეიმუშავოს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

უმაღლესი განათლების დამადასტურებელი დიპლომის მქონე ყველაზე მცირეწლოვანი ბავშვის სტატუსს მალე ნიდერლანდებში მცხოვრები 9 წლის ვუნდერკინდი, ლორან სიმონსი მიიღებს. ამის შესახებ ინფორმაციას BBC-ის რუსული გამოცემა ავრცელებს.

ლორან სიმონსი რამდენიმე თვეში ეინდჰოვენის ტექნიკურ უნივერსიტეტს დაამთავრებს. ის ელექტროტექნიკის ფაკულტეტზე სწავლობს, უნივერსიტეტში კი სულ რაღაც 1 წლის წინ ჩააბარა.

საშუალო და უფროსი კლასის 6-წლიანი პროგრამა 9 წლის ვუნდერკინდმა 1.5 წელიწადში დაფარა და გასული წლის ზაფხულში, როდესაც ის 8 წლის იყო საშუალო განათლების ატესტატი აიღო.

ბიჭის IQ 145-ია, მას ფოტოგრაფიული მეხსიერება აქვს, თავად ლორანის თქმით, მისი საყვარელი საგანი მათემატიკაა, იმიტომ რომ ის მოიცავს სტატისტიკას, გეომეტრიას და ალგებრას.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ნუცა მეტრეველმა საქართველოსა  ქვეყნის ფარგლებს გარეთ მრავალჯერ გაიტანა  და ფიქრობს, რომ ეს მხოლოდ ძალიან დიდი გეგმების დასაწყისია. პირველი საერთაშორისო წარმატება 16 წლის ასაკში, 2015 წელს საბერძნეთში გამართულ საერთაშორისო კონფერენციაზე მოიპოვა და თვლის, რომ ეს გამარჯვება მის ცხოვრებაში მომდევნო წარმატებების საწინდარი გახდა.

მოგესალმებით, დავიწყოთ თავიდან , როგორც ვიცით 2015 წელს საბერძნეთში გამართულ საერთაშორისო კონფერენციაზე “Euromath 2015”  54 ქვეყნიდან 1 ადგილის მფლობელი გახდით, რა როლი ითამაშა ამ კონფერენციამ თქვენს ცხოვრებაში?

ეს კონფერენცია იყო ჩემი ნაშრომის პირველი საერთაშორისო აღიარება და ბუნებრივია, რომ მას განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს ჩემს ცხოვრებაში, როგორც მნიშვნელოვან ემოციურ მოვლენასა და ერთ-ერთ მთავარ მოტივატორს. გარდა ამისა, კონფერენციაზე დავრწმუნდი, რომ იდეათა მრავალფეროვნება და წვდომა მათი წარმოჩენის განსხვავებული გზებთან მომავალში მომცემდა საშუალებას, განმევითარებინა კრიტიკული აზროვნება და მივსულიყავი რთული პრაქტიკული პრობლემების ეფექტურ გადაწყვეტამდე. სწორედ ამიტომ, ამ კონფერენციის შემდეგ, ჩემი მიზანი იყო უმაღლესი განათლების მრავალფეროვან გარემოში მიღება, რათა შესაძლებლობა მქონოდა, გამეზიარებინა ჩემი შეხედულებები სხვადასხვა ეროვნებისა და კულტურის წარმომადგენლებთან და განმევითარებინა ახალი პერსპექტივა სხვადასხვა საკითხთან დაკავშირებით.

ცერნის ატომური კვლევების ევროპულ ორგანიზაციაში მსოფლიოს საუკეთესო ფიზიკოსებს და უახლეს აღმოჩენებს გაეცანით.  თქვენი ემოციების და შთაბეჭდილებების შესახებ რომ მოგვიყვეთ.

ცერნის შეხვედრა ჩემთვის ძალიან დიდ ემოციასთან ასოცირდება, რადგან შესაძლებლობა მომეცა, არამარტო ახლოს გავცნობოდი ადგილობრივი კვლევების მეთოდებსა და სპეციპიკას, არამედ შევხვედროდი ცერნში მოღვაწე ქართველ მეცნიერებს და შემესწავლა მათი საქმიანობაც. წარმოიდგინეთ, 15 წლის რუსთაველი გოგონა, რომელსაც ფიზიკა მხოლოდ თეორიულად აქვს ნასწავლი, მსოფლიოს უდიდეს ფიზიკის ლაბორატორიაში, ბირთვულ ამაჩქარებლებთან. სულ სხვა თვალით შევხედე ფიზიკას და ზოგადად, სამყაროს განვითარების იმ ეტაპს, რომელზეც ახლა ვართ – ვცდილობთ, ხელოვნურად შევქმნათ სინათლის სიჩქარე და ამას ვაკეთებთ არა რაიმე ზებუნებრივი ძალის გამოყენებით, არამედ ადამიანის გონებრივი რესურსის დახმარებით. ვფიქრობ, ამ ასაკში ამის გაცნობიერებას ჩემთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა ჰქონდა. სწორედ მაშინ დავიწყე უფრო მასშტაბურ იდეებისა და მათი განხორციელების გზების გამოკვლევა ჩემს სამომავლო პროფესიულ ჭრილში.

როგორ ფიქრობთ, რა უპირატესობა აქვს საზღვარგარეთ მიღებულ განათლებას?

როგორც უკვე აღვნიშნე, საქართველოში განათლება პრაქტიკული მხარით მოიკოჭლებს. სკოლების უმრავლესობას არ აქვს ლაბორატორიები, რაც შეუძლებელს ხდის მოსწავლეებისათვის საბუნებისმეტყველო საგნების მაღალ დონეზე ათვისებას. რაც შეეხება საუნივერსიტეტო განათლებას, ერთ-ერთი უმთავრესი მიზეზი, რატომაც ამერიკაში სწავლა გადავწყვიტე, არის ის, რომ ყველა ლექცია ჩემთვის საინტერესო და გამოსადეგია. არაა საჭირო, დავიზეპიროთ ფორმულები და ფაქტები, რომელთა შესახებაც ინფორმაციას ნებისმიერ საძიებო სისტემაში ადვილად ვიპოვით. ამის მაგივრად, აქ მთავარი აქცენტი კეთდება კრიტიკულ აზროვნებაზე, სიტუაციების შეფასების უნარსა და ზოგადი ინტელექტის ხარისხის ამაღლებაზე, რომელიც თავის თავში არ მოიაზრებს, მაგალითად, თარიღების ზეპირად ცოდნას, როგორც ამას საქართველოში ხშირად აღიქვამენ. მასწავლებლები და ლექტორები ცდილობენ, მოგვცენ საკუთარი აზრის განვითარების საშუალება და არ ჩაგვიდონ თავში მოცემული „ჭეშმარიტება“, რაც არ უნდა ცხადი იყოს ის საზოგადოების უმრავლესობისათვის. ამერიკაში უფრო აფასებენ განსხვავებულ იდეებს და ქმნიან საჭირო პირობებს მათ განსახორციელებლად, რაც შემდეგ, ცხადია, სახელმწიფოს განვითარების დონეზე დადებითად აისახება.

სამომავლო გეგმებზე უფრო დეტალურად გვესაუბრეთ, როგორ ფიქრობთ, ვინ იქნება მომავალში  ნუცა მეტრეველი? რა არის მაქსიმუმი, რისთვისაც იბრძვით?

მიუხედავად ჩემი გამოცდილებისა და დიდი ინტერესისა სამეცნიერო სფეროსდმი, სუფთა მეცნიერული პროფესიაზე არასდროს მიოცნებია. ძალიან  მიყვარდა მათემატიკა და ყოველთვის მინდოდა, ჩემი ტექნიკური ცოდნის რეალიზება გამოყენებითი კუთხით მომეხდინა ფართომასშტაბიანი, საერთაშორისო მისიიაზე მორგებული ბიზნესის შექმნით. ამიტომ გადავწყვიტე, ბიზნესის ფაკულტეტზე მეწარმეობის მენეჯმენტის განხრით მესწავლა. იდეები მაქვს, მაგრამ ჯერ არსად ვაჟღერებ და იმედი მაქვს, არც თქვენ მიწყენთ (იცინის). ვინ იქნება მომავალში ნუცა მეტრეველი? კარგი კითხვაა და ამ კითხვაზე ზუსტი პასუხი მაქვს – წარმატებული ქართველი ბიზნესვუმენი, თან ძალიან მალე. რაღა დარჩა, ქართველი უკვე ვარ, ბიზნესვუმენობაც მალე იქნება დიდი ალბათობით (იცინის), წარმატება კიდევ მხოლოდ ჩვენზეა დამოკიდებული, ჩვენს შრომისმოყვარეობაზე და იმაზე, რამდენად გვჯერა ჩვენი თავისა და შესაძლებლობების. მაქსიმუმი, ალბათ, ის იქნება, რომ მე თვითონ ვიყო სხვებისთვის მოტივაცია, განსაკუთრებით კი, ქალებისთვის, რომლებსაც ჯერ კიდევ ეპარებათ ეჭვი იმაში, რომ თავიანთი გამბედაობით, განათლებითა და შრომით ცხოვრებაში დასახულ მიზანს ყოველთვს მიაღწევენ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი  – ,,დოქტრინა”

,,ლევისის” კომპანია დაარსდა 1853 წელს, აშშ-ში, ქალაქ სან ფრანცისკოში,  ებრაელი მიგრანტის – ლივაი სტროსის მიერ.

კომპანიის დაარსება განაპირობა 1849 წელს კალიფორნიაში დაწყებულმა ,,ოქროს ციებ-ცხელებამ”, რომლის დროსაც ოქროს მაძიებელ ათეულ ათასობით ადამიანს, განსაკუთრებულად გამძლე ტანისამოსი დასჭირდა სამძებრო სამუშაოებისათვის.

მან გადაწყვიტა, ჯინსის შარვლებით მოემარაგებინა ისინი, სტროსმა უმოკლეს დროში შარვლები სარფიანად გაყიდა და აზრად მოუვიდა, რომ წამოეწყო ბიზნესი, რომელიც, დღეს, როგორც ვიცით, ერთ–ერთი საუკეთესო კომპანიაა მსოფლიოში.

კომპანიამ პირველი პროდუქცია 1886 წელს გამოუშვა და  ,,501″ უწოდა, აღსანიშნავია, რომ პირველი ჯინსის შარვალი ქამრის გასაყრელის გარეშე გამოვიდა და მისი ტარება, სამხრე ღვედებით, ე.წ. პაჟებით იყო შესაძლებელი.

წყარო: Fashionista.com

მასალა მოამზადა:  ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

დიდი ფრანგი მწერალი ალექსანდრე დიუმა უფროსი დაიბადა 1802 წელს და გარდაიცვალა 1870 წელს. ის იყო ისეთი შედევრების ავტორი როგორიცაა “სამი მუშკეტერი“, “გრაფი მონტე-კრისტო“, “დედოფალი მარგო” და ა.შ. 1858-59 წლებში ის სტუმრობდა თბილისს და საქართველოს სხვა ქალაქებს. ამ მოგზაურობაზე მან დაწერა წიგნი “კავკასია”. გთავაზობთ ამონარიდებს ამ წიგნიდან, რომელიც ქართველებს ეხება:

“როდესაც თბილისში მივდიოდი, ვაღიარებ, წარმომედგინა, რომ ნახევრად ველურ ქვეყანაში მივდიოდი, ისეთში, როგორიც არის ნუხი ან ბაქო, მხოლოდ უფრო დიდი მასშტაბისა. მე შევცდი. ფრანგული კოლონიის წყალობით, რომელსაც უმთავრესად პარიზელი მკერავები და მოდელიორები შეადგენენ, ქართველი ქალები იტალიური თეატრისა თუ დიდი ბულვარების მოდას შეიძლება მხოლოდ ორიოდე კვირით ჩამორჩებოდნენ.”

“ამჟამად თბილისში 60 ათასიდან 75 ათასამდე ადამიანი ცხოვრობს. მისი ქუჩების სიგანე 60 ფუტია: აქ არის შესანიშნავი შენობები, მოედნები, ქარვასლები, ბაზრები და ბოლოს, თეატრი და ეკლესიები, რომლებიც თავადი გაგარინის წყალობით, ხელოვნების საუცხოო ნიმუშებად იქცნენ.”

“ქარვასლა საინტერესო სანახავია. მის ჭიშკარში აქლემებით, ცხენებითა და სახედრებით შედის და გამოდის აღმოსავლეთის ყველა ერის წარმომადგენელი: თირქები, სომხები, სპარსელები, არაბები, ინდოელები, ჩინელები, ყალმუხები, თურქმენები, თათრები, ჩერქეზები, ქართველები, მეგრელები, ციმბირელები და ღმერთმა იცის კიდევ ვინ. თითოეული მათგანი გამორჩეულია. აქვს თავისი კოსტიუმი, თავისი იარაღი, თავისი ხასიათი, თავისი გამომეტყველება და განსაკუთრებით ქუდი – საგანი, რომელიც მოდის ცვლილებებს ყველაზე ნაკლებად ემორჩილება.”

დიუმა თბილისის აბანოებზე წერს: “რატომაა, რომ გრძნობათა მორევის ისეთ ქალაქს, როგორიც პარიზია, არ გააჩნია ასეთივე აბანოები? რატომ არც ერთი საქმოსანი არ გამოიწერს თბილისიდან ორიოდე მექისეს? ეს რასაკავირველია სასარგებლოც იქნებოდა და სარფიანიც. ექვსი კვირის განმვლობაში, რომელიც თბილისში გავატარე, ყოველ მესამე დღეს სპარსულ აბანოში დავდიოდი.”

“მე თითქmის ყველაფერი ვნახე თბილისში, ქართულ სამოთხეში და მთელი ცხოვრების მანძილზე ისე ნაყოფიერად არსად მიმუშავია, როგორც თბილისში.”

დიუმა აღნიშნავს, რომ ქართველები მფლანგველები არიან და “არაპრაქტიკულობის გამო სწრაფად კოტრდებიან. ყველა ქართველი ღარიბია ან ახლოსაა ამასთან. რა საშინელი სიღარიბეა აქ! ღმერთო შემინდე! რა სიღატაკეა! ეს სიღარიბე იქამდე მიდის, რომ ბევრის აზრით, ყველაზე სათნო ქალის ზნეობა, რომელიც მედეადან მოდის, ახლა ოქროს მონეტის დანახვას ვერ გაუძლებდა.”

“ევროპაში წაrმოდგენათ კი არ აქვთ კოლხთა სილამაზეზე. განსაკუთრებით ლამაზი ტანადობა და სიარული აქვთ მამაკაცებს. სულ უბრალო მსახურსაც კი თავადიშვილის იერი აქვს.

“ქართველ ხალხს უყვარს იმის გაცემა, რისი მიღებაც სხვებს უყვართ.

– რა აზრის ხართ ქართველებზე? – შევეკითხე ბატონ ფინოს, ჩვენს (ფრანგების) კონსულს თბილისში, რომელიც იქ უკვე სამი წელია ცხოვრობს.

– ეს უნაკლო ხალხია, ყველა საუკეთესო თვისებით, – მიპასუხა მან.

როგორია ასეთი სიტყვების მოსმენა ფრანგისგან, რომელიც როგორც ეს ყველგან და ყოველთვს ხდება, ყოველივე უცხოურს ლანძღავს და საკუთარ თავს ყველაზე მაღლა აყენებს…”

“თავისი სიმამაცით განთქმულმა ერთმა რუსმა, გვარად შერემეტიევმა მითხრა: ისინი ბრძოლაში უნდა ნახო.. ისინი ამ დროს უკვე ადამიანები კი არა, ტიტანები ხდებიან, რომლებსაც ძალუძთ ზეცა იერიშით აიღონ.”

“ისინი სუფრასთან უნდა ნახო – მეუბნებოდა ერთი ღირსეული გერმანელი, რომელიც სიამაყით იხსენებდა ხოლმე როგორ სვამდე შუა დღეზე ჰაიდელბერგის დუქანში თორმეტ კათხა ლუდს. ისინი (ქართველები) თხუთმეტ, თვრამეტ, ოც ბოთლ ღვინოს ისე ყლაპავენ, თითქოს აქ არაფერი მომხდარაო. ფინოც სიმართლეს ამბობდა, რუსიც სიმართლეს ლაპარაკობდა, გერმანელიც სიმართლეს მეუბნებოდა.”

“მთელი ძველი კოლხეთის ქალები საუცხოონი არიან. – ჩვენ გვინდოდა გვეთქვა ქართველ ქალებზე ლამაზებიც კიო, მაგრამ აქ დროულად გაგვახსენდა, რომ სამეგრელო, იმერეთი და გურია ყოველთვის საქართველოს ნაწილები იყო. მეგრელი ქალები განსაკუთრებით ლამაზები არიან: ქარათმიანები შავი თვალებით და შავთმიანები ცისფერი თვალებით – ეს ხალხი დედამიწის ზურგზე ულამაზესი ქმნილებები არიან.”

“როგორ უნდა ამოიცნო ქართველი? თუ ვინც გიყურებს ნათელი სახე და სწორი ცხვირი აქვს, თვალები, წარბები და თმები შავი, კბილები – თეთრი, თუ მას მოკლე ბწევიანი, წვეტიანი ქუდი ახურავს, მაშინ იგი ქართველია. რასაც ის იტყვის, წმინდა წყლის სიმართლე იქნება”.

“ამბობენ ჩერქეზები დედამიწის ზურგზე ყველაზე ლამაზი ხალხიაო. ეს შეიძლება ითქვას მხოლოდ მამაკაცებზე, ქალების მიმართ კი სადავოა. ჩემი შეხედულებით, ქართველს სრულიად თავისუფლად შეუძლია შეეცილოს ჩერქეზს სილამაზეში. ჩემს დღეში არ დამავიწყდება ის შთაბეჭდილება, რომელიც ნოღაის ველებში პირველი ქართველის შეხვედრამ გამოიწვია ჩემში.”

“ქართველები უმამაცესი ხალხია, ამაში უკვე ეჭვი აღარავის შესდის, თვით ყველაზე მამაც რუსებსაც კი. ისინი გვიამბობდნენ ქართველთა ვაჟკაცური სისადავის შესანიშნავ ფაქტებს. მაგალითად გრაფ ვორონცოვის მიერ მოწყობილ ერთ-ერთ ექსპედიციაში ჯარი წაადგა ტყეს, რომელზეც ამბობდნენ მთიელები იცავენო,

– ტყეს ორი ფინდიხით დატენილი ზარბაზანი დაუმიზნეთ და ესროლეთ – ბრძანა გრაფმა – ვნახოთ, როგორ იცავენ მას მთიელები.

– რაზე დავკარგოთ დრო და ფინდიხი, თქვენო უგანათლებულესობავ? – უპასუხა იქვე მყოფმა თავადმა ერისთავმა – თვითონ წავალ და ვნახავ.

ერისთავმა ცხენი გააჭენა, ტყე მოათვალიერა, დაბრუნდა და ვორონცოვს ანტიკური სისადავით მოახსენა – ტყეში არავინაა თქვენი უგანათლებულესობავ.”

“თუ თათარმა თავი დაგიქნია – ენდე. თუ მთიელმა პატიოსანი სიტყვა მოგცა – მასაც ენდე. ხოლო თუ სომეხთან გაქვს საქმე, უსათუოდ ხელწერილი დაადებინე და ორი კაციც დაიმოწმე, რომ თავის ხელწერილზე უარი არა თქვას.”

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

დრო პირობითი და აბსტრაქტული ცნებაა. ეს თეორია განსაკუთრებით აქტუალურია ნორვეგიაში. ქვეყნის ერთ-ერთი კუნძულის, Sommarøy-ის მაცხოვრებლები დროის გაუქმებას და ამ ადგილის „დროისგან თავისუფალ“ სივრცედ აღიარებას ითხოვენ. ამის შესახებ ინფორმაციას ბრიტანული გამოცემა Independent ავრცელებს.

კუნძული Sommarøy ჩრდილოეთის პოლარულ წრესთან მდებარეობს. [პოლარული წრე დედამიწის ზედაპირზე არსებული წარმოსახვითი ხაზია, დედამიწის პარალელი, რომელიც ეკვატორიდან დაშორებულია 66°33′-ით.] კუნძულზე, სადაც ზამთარში მზე არ ამოდის და ზაფხულში არ ჩადის, ამბობენ, რომ დრო ისე არ „მუშაობს“, როგორც დანარჩენ მსოფლიოში. ამიტომ თავად უნდა გადაწყვიტონ, როდის რა გააკეთონ. სხვა ქვეყნებში მიღებული, რეგულარული სამუშაო საათები კი მათთვის არარელევანტური, მეტიც, უბრალოდ ზედმეტია.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

NASA-ს ასტრონავტ ენ მაკკლეინს საერთაშორისო კოსმოსური სადგურიდან მეუღლის თვალთვალში, კერძოდ კი მის ანგარიშებზე უკანონო წვდომაში ადანაშაულებენ. ამის შესახებ გამოცემა The New York Times-ი წერს. გამოცემის ცნობით, ეს შესაძლოა კოსმოსში ჩადენილი პირველი კანონდარღვევა იყოს.

ენ მაკკლეინის მეუღლემ, აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალების დაზვერვის ოფიცერმა სამერ უორდენმა რამდენიმე თვის წინ აღმოაჩინა, რომ ვიღაც, მისი პაროლის გამოყენებით მის საბანკო ანგარიშზე ამოწმებდა. უორდენმა ბანკს მიმართა და იმ კომპიუტერის ადგილმდებარეობის დადგენა მოითხოვა, საიდანაც მის ანგარიშზე წვდომა დაფიქსირდა. როგორც აღმოჩნდა, ეს NASA-ს ერთ-ერთი კომპიუტერი იყო.

უორდენმა ივარაუდა, რომ ანგარიში მისმა მეუღლემ შეამოწმა, რომელიც მაშინ საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე იმყოფებოდა. ქალმა პირადი მონაცემების უკანონო შესაძლო უკანონო გამოყენების შესახებ NASA-ს და ფედერალურ სავაჭრო კომისიას აცნობა.

2018 წლის დეკემბერში მაკკლეინის საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე გამგზავრებამდე მეუღლეებმა განქორწინების პროცედურა დაიწყეს. მაკკლეინმა დაადასტურა, რომ უორდენის საბანკო ანგარიში შეამოწმა. მისი ადვოკატის განცხადებით, მაკკლეინს სურდა შეემოწმებინა, საკმარისია თუ არა ფული მათი საერთო შვილის ხარჯების დასაფარად.

ასტრონავტის ადვოკატის მტკიცებით, განქორწინების პროცედურის დასრულებამდე ენ მაკკლეინი მეუღლის ნებართვით საბანკო ანგარიშს რეგულარულად ამოწმებდა.

სამერ უორდენის ოჯახის განცხადებით, NASA-ში გამოძიება ჯერ არ დასრულებულა. ივნისში ენ მაკკლეინი საერთაშორისო კოსმოსური სადგურიდან დაბრუნდა, სადაც 204 დღე გაატარა. თუ მის მიმართ გამოთქმული ბრალდებები დადასტურდება, ასტრონავტს ამერიკული კანონმდებლობის მიხედვით გაასამართლებენ.

ამასთან ერთად, ენ მაკკლეინი ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ ასტრონავტად ითვლება. რამდენიმე დღის წინ გამოცემა Stars and Stripes წერდა, რომ მაკკლეინი შესაძლოა მთვარეზე პირველი ქალი სამხედრო მოსამსახურე გახდეს. ის მოხვდა 12 ასტრონავტს შორის, რომლებიც NASA-მ 2024 წლისთვის დაგეგმილი მთვარეზე ექსპედიციისთვის შეარჩია.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

არქტიკაში დნობის სეზონი ყოველ წელს ივნისში იწყება და აგვისტოში მთავრდება, პიკს კი ივლისში აღწევს. თუმცა, წლევანდელი დნობის მასშტაბი მართლაც განსაკუთრებული იყო. 30 ივლისიდან 3 აგვისტოს ჩათვლით, დნობის პროცესი მიმდინარეობდა კუნძულის ზედაპირის 90 პროცენტზე და ამ 5 დღეში, ოკეანეში ჩავიდა 55 მილიარდი ტონა წყალი.

ეს კი საკმარისია, რათა ფლორიდის შტატი თითქმის 13 სმ სიმაღლის წყლით დაიფაროს.

დნობის რეკორდული მაჩვენებელი დაფიქსირდა 2012 წელსაც, როდესაც გრენლანდიის თითქმის მთლიანმა მყინვარულმა საფარმა დაიწყო დნობა, პირველად ისტორიაში მას შემდეგ, რაც მეცნიერები ამას აღრიცხავენ. CNN-ის ცნობით, წელს ყინულმა დნობა 2012 წელთან შედარებით 3 კვირით ადრე დაიწყო.

აღსანიშნავია, რომ 2019 წლის ივლისი ყველაზე ცხელი თვე იყო კაცობრიობის აღრიცხულ ისტორიაში. ძლიერმა სიცხემ ჯერ ევროპას, შემდეგ კი გრენლანდიას გადაუარა. ზღვის დონიდან უფრო დაბლა განთავსებულმა ყინულმა დნობა და ტბორების წარმოქმნა დაიწყო. შედარებით მუქი შეფერილობის გამო, ს ტბორები უფრო მეტ მზის სინათლეს შთანთქავდნენ, რაც თავის მხრივ ტბის მიმდებარედ კიდევ უფრო მეტ ყინულს ადნობდა.

ანალოგიურად, დნობის საშუალოზე მაღალი მაჩვენებელი დაფიქსირდა შვეიცარიაშიც — ივნის-ივლისის პაპანაქების დროს მყინვარებმა იქ 800 მილიონი ტონა ყინული დაკარგა. ზღვის ყინულის დნობის მაჩვენებელი ივლისში ასევე რეკორდული იყო ალასკაშიც.

დნობა არ ასცდა მრავალწლოვან მზრალობასაც — გაყინულ ნიადაგს, რომელიც დნობისას ძალიან დიდი ოდენობით სათბურის აირებს გამოყოფს. ეს პროცესიც იმაზე სწრაფად მოხდა, ვიდრე მეცნიერები პროგნოზირებდნენ. სათბურის აირების გამოყოფა პლანეტას უფრო სწრაფად ათბობს, რაც თავის მხრივ, ყინულის დნობას აჩქარებს.

გასული თვე შეიძლება გრენლანდიისთვის მართლაც ანომალია იყო, მაგრამ 2070 წლისთვის ეს ახალი ნორმა გახდება, თუკი ადამიანები არ შევამცირებთ სათბურის აირების გამოყოფას. ამაზე მიუთითებს ბელგიის ლიეჟის უნივერსიტეტის კლიმატოლოგის, ქსავიე ფეტვეისის მიერ შექმნილი კლიმატური მოდელები.

გრენლანდიის ყინულის დნობა ზღვის დონეს მაღლა სწევს

1972 წლის შემდეგ, გრენლანდიის ყინულის დნობამ ზღვის დონე უკვე 1,27 სანტიმეტრით ასწია. აპრილში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, ამის ნახევარი გასულ რვა წელზე მოდის

ამ მაჩვენებლით, დანიის მთლიანი მყინვარული საფარი 1000 წელში გადნება და გამოიწვევს ზღვის დონის 27 მეტრით აწევას.

დანიის მეტეოროლოგიური ინსტიტუტის კლიმატოლოგი, რუთ მოტარამი ასეთ ქრონოლოგიას ეჭვის თვალით უყურებს. მისი თქმით, ტემპერატურის 1,5-2 გრადუსით მომატების შემთხვევაში დადგება წერტილი, რომლის იქით, გრენლანდიის მყინვარული საფარის შენარჩუნება უკვე შეუძლებელი იქნება.

მაისში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით, გრენლანდიამ ამ წერტილს უკვე მიაღწია.

გრენლანდიაში თბილ ციკლებში დნობას ყოველთვის აბალანსებდა ცივ ციკლებში წარმოქმნილი ახალი ყინული, მაგრამ ახლა ყველაფერი შეიცვალა — თბილ ციკლებში ყინული დნება, ცივ ციკლებში კი დნობა უბრალოდ პაუზდება. შესაბამისად, ყინულის დანაკარგების აღდგენა შეუძლებელი ხდება.

ტყის ხანძრები არქტიკაში

ყინულის დნობის გამომწვევი მშრალი, თბილი ამინდი გრენლანდიაში ასევე განაპირობებს ტყის ხანძრების გაჩენას

ხელოვნურმა თანამგზავრებმა სისიმიუტის ზონაში ხანძარი პირველად 10 ივლისს შენიშნეს. ამ დროს ამ რეგიონში ტემპერატურა 20 გრადუსი ცელსიუსი იყო, რაც 10 გრადუსით მაღალია ნორმალურ მაჩვენებელზე.

მსგავსი ხანძარი ამ რეგიონში 2017 წელსაც გაჩნდა, რომელი ორი კვირის განმავლობაში მძვინვარებდა.

უპრეცედენტო ტყის ხანძრები ამ ზაფხულს მთელი არქტიკის მასშტაბით გაჩნდა. შედეგად, მხოლოდ ივლისში, ატმოსფეროში გამოიყო 50 მეგატონა ნახშირორჟანგი.

ევროპის ატმოსფერული მონიტორინგის ცენტრ „კოპერნიკის“ მონაცემებით, ივნისისა და ივლისის 6 კვირაში არქტიკაში დაფიქსირდა 100-ზე მეტი ძლიერი და ხანგრძლივი ხანძარი.

გრენლანდიის მყინვარულ საფარზე ასევე დაილექა ციმბირისა და ალასკის ტყის ხანძრების ჭვარტლი, რამაც გაამუქა კუნძულის ზედაპირი და გამოიწვია უფრო მეტი სინათლის შთანთქმა, რაც თავის მხრივ, სწრაფ დნობას იწვევს.

არქტიკის რეგიონი კლიმატის ცვლილების მიმართ განსაკუთრებით მგრძნობიარეა

არქტიკა მსოფლიოს საშუალო მაჩვენებელზე თითქმის ორჯერ სწრაფად დნება.

დნობის პროცესი აჩქარებულია დედამიწის მეორე მხარეს, ანტარქტიდაზეც. გასული ათი წლის განმავლობაში, კონტინენტი ყოველწლიურად 252 მილიარდ ყინულს კარგავდა. რაც შეეხება გრენლანდიას, კუნძული წელიწადში 286 მილიარდ ტონა ყინულს კარგავს.

ანტარქტიდისა და გრენლანდიის მყინვარულ საფარში თავმოყრილია მსოფლიოს მტკნარი წყლის მარაგის 99 პროცენტი. მათი გადნობის შემთხვევაში, მთლიანად გაუჩინარდება მაგალითად, ფლორიდის შტატი.

National Geographic-ის მიერ შექმნილი რუკის თანახმად, ასევე წყლის ქვეშ მოექცევა ისეთი ქალაქები, როგორებიცაა ამსტერდამი, სტოკჰოლმი, ბუენოს-აირესი, დაკარი, კანკუნი და ა. შ.

მომზადებულია Business Insider-ის მიხედვით.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“