დედამიწა

ე.წ სამოთხის ჩიტი, სახელად კოლიბრი,  სამხრეთ აფრიკაში ბინადრობს. ეს ჩიტი, მსოფლიოში ყველაზე პატარა ფრინველია. მას  შეუძლია წინ, უკან და გვერდით ფრენა და, რაც მთავარია,  ფრენის დროს ძილი. არსებობს კოლიბის 400-მდე სახეობა, მათგან განსაკუთრებით კი ბზიკის ზომის კოლიბრი გამოირჩევა. იგი დაახლოებით 1,  6-დან 1, 8 გრამამდე იწონის.

კოლიბრის ფრთების მოძრაობის დანახვა შეუძლებელია, რადგან ერთ წამში 80-90 მოძრაობას აკეთებს,  იგი საათში 180 კილომეტრამდე სიჩქარეს ანვითარებს, ხოლო მისი გული, კუჭზე 3-ჯერ დიდია და  წუთში 300-500-ჯერ ცემს.

ჩვეულებრივი კოლიბრების სიგრძე კი მაქსიმუმ 5 სანტიმეტრია. კოლიბრის ბუდე კაკლის ნაჭუჭის ხელაა, იგი დებს 2 მუხუდოს მარცვლის ხელა კვერცხს.

მეცნიერები ამ ფრინველს ყველაზე ლამაზ ფრინველად მიიჩნევენ.  სილამაზის გამო მას ხან  ,,ტყის ვარსკვლავს”, ხან ,,მზის სხივს” და ხან ,,ცეცხლოსანს”.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ერთ-ერთი მთავარი პრინციპი, რითაც დედამიწა ვითარდება, ბუნებრივი გადარჩევის პროცესია, რომლის დროსაც ამა თუ იმ სახეობის ზოგიერთი წარმომადგენელი უკეთ ეგუება გარემოპირობებს, ვიდრე სხვები. ადაპტაციის მაღალი უნარი საშუალებას აძლევს მას გადარჩეს და სხვებთან შედარებით უფრო წარმატებულად გამრავლდეს. ბუნებრივი გადარჩევის პროცესის აღმომჩენლად ჩარლზ დარვინი მიიჩნევა, თუმცა დარვინის კლასიკური წიგნის –  „სახეობათა წარმოშობის“ – გამოცემამდე გაცილებით ადრე, ბიოლოგების გარკვეული ჯგუფი უკვე აკვირდებოდა გარკვეულ სახეობათა შორის არსებულ სტრუქტურულ მსგავსებებს. მაგალითად, მათ უკვე იცოდნენ, რომ  ადამიანებს, შიმპანზეებსა და ორანგუტანებს, როგორც ფეხის, ასევე ხელის კიდურებზე ხუთი თითი აქვთ. ამგვარი აღმოჩენები და მტკიცებულებები ცხადს ხდიდა, რომ ორგანული სიცოცხლე არ არის სტატიკური.

1831 წელს ჩარლზ დარვინი 5-წლიან ექსპედიციაში გაემგზავრა გემით, სახელად – „ბიგლი“.  ამ მოგზაურობის ფარგლებში დარვინმა დაწვრილებით შეისწავლა სამხრეთი ამერიკის სანაპირო და საბოლოოდ ჩამოაყალიბა მოძღვრება ევოლუციის შესახებ, რომელშიც თავმოყრილი იყო ექსპედიციის პროცესში მიღებული შთაბეჭდილებები და დაკვირვებები.  დარვინმა აღმოაჩინა, რომ რაც უფრო მაღალი ადაპტაციის უნარი გააჩნია ორგანიზმს, მით უფრო იმატებს მისი გადარჩენის შანსი და, პირიქით.

ამგვარად, მის მიერ შექმნილი ბუნებრივი გადარჩევის თეორია ეფუძნება მოსაზრებას, რომ ორგანიზმი, რომელიც კარგად ეგუება იმ ბუნებრივ გარემოს, როემლშიც უწევს არსებობა, უფრო მეტ შთამომავლობას ტოვებს, ვიდრე ნაკლებად ადაპატური ორგანიზმი. ამასთანავე, ის ორგანიზმები, რომლებიც ახერხებენ გადარჩენას, დროთა განმავლობაში რიცხობრივადაც იმატებენ. ამგვარად, ევოლუციონისტური თვალსაზრისით, ინდივიდის წარმატებულობას მის მიერ დატოვილი შთამომავლობის რაოდენობა განაპირობებს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სამყარო იმაზე გაცილებით სწრაფად ფართოვდება, ვიდრე მეცნიერები ელოდნენ, ამ განსაცვიფრებელმა თეორიამ შესაძლოა ალბერტ აინშტაინის ფარდობითობის თეორიის ნაწილი ეჭვქვეშ დააყენოს.
NASA და European Space Agency ერთობლივ განცხადებას ავრცელებენ, სადაც აღნიშნულია, რომ აღმოჩენა იმის შესახებ, რომ სამყარო მოსალოდნელზე 5-9 პროცენტით უფრო სწრაფად ფართოვდება, ამწვავებს ჰიპოთეზას იმაზე, თუ რა ავსებს კოსმოსის 95 პროცენტს, სადაც არც რადიაციაა და არც სინათლე.
„შესაძლოა სამყარო გვატყუებს,“ – აცხადებს კალიფორნიის უნივერსიტეტის წარმომადგენელი, ასტრონომი ალექს ფილიპენკო.
სამყაროს გაფართოების სიჩქარე არ ემთხვევა იმ გამოთვლებს, რასაც მეცნიერები „დიდ აფეთქებაზე“ დაყრდნობით ახდენენ და რომლის მიხედვითაც სამყარო 13.8 მილიარდი წლის წინ გაჩნდა.
ამ სხვაობის ერთ-ერთი შესაძლო მიზეზი ისიცაა, რომ სამყარო შეიცავს უცნობ, ნეიტრონების მსგავს სუბატომურ ნაწილაკებს, რომლებიც თითქმის სინათლის სიჩქარით მოძრაობენ(300 000 კმ/წმ).
კიდევ ერთი მოსაზრების მიხედვით, სამყაროს გაფართოვების სიჩქარის ცვლილების მიზეზი ე.წ. “ბნელი ენერგიაა“, რომელიც 1998 წელს აღმოაჩინეს. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ერთი მხრივ, ეს ენერგია ეწინააღმდეგება მიზიდულობის ძალას, მეორე მხრივ, დღემდე არსებული თეორიებით შეუძლებელია მისი ახსნა. იდუმალებით მოცულ ამ ენერგიას სათანადოდ უწოდეს ბნელი ენერგია და შესაძლოა, ჩვენი სამყაროს თითქმის 75 პროცენტს სწორედ იგი შეადგენდეს.
ბნელი ენერგია ბოლო დროს აღმოჩენილი იდუმალებით მოცული ერთადერთი ფენომენი არ არის. გასული საუკუნის 80–იანი წლების ბოლოს ასტრონომებმა არაერთი გალაქტიკა შეისწავლეს. აღმოჩნდა, რომ ეს გალაქტიკები, ისევე როგორც ჩვენი გალაქტიკა, ძალიან სწრაფად მოძრაობენ, მაგრამ ერთმანეთს არ შორდებიან. აშკარაა, რომ მათ რაღაც სხვა მატერია უნდა აძლევდეს საჭირო მიზიდულობის ძალას.
რა მატერია უნდა იყოს ეს? მეცნიერებს წარმოდგენა არ აქვთ, რა არის ეს, ამიტომ მას პირობითად ბნელი მატერია უწოდეს. ის არ შთანთქავს, არ ასხივებს და არ ირეკლავს რადიოაქტიურ გამოსხივებებს. რა რაოდენობის ბნელი მატერიაა სამყაროში? გამოთვლების თანახმად, სამყაროს მასის დაახლოებით 22 პროცენტს ბნელი მატერია შეადგენს.

“ეს შეიძლება იყოს მნიშვნელოვანი გასაღები იმის გასაგებად, თუ რისგან შედგება სამყაროს დღემდე ამოუცნობი 95 პროცენტი – რასაც ვუწოდებთ ბნელ ენერგიას, ბნელ მატერიას და ბნელ რადიაციას,“ – აცხადებს მერილენდის Space Telescope Science Institute in Baltimore-ს  ფიზიკოსი ადამ რეისი, რომელმაც აღმოაჩინა, რომ სამყაროს გაფართოვება აჩქარებული იყო და ამ აღმოჩენისთვის 2011 წელს ნობელის პრემიაც დაიმსახურა.
სამყაროს გაფართოვების დაჩქარება ეჭვქვეშ აყენებს ალბერტ აინშტაინის ფარდობითობის თეორიის ჭეშმარიტებასაც.
რეისმა და მისმა კოლეგებმა აღნიშნული აღმოჩენა გაუმჯობესებული კოსმოსური ბარომეტრის აგების შედეგად გააკეთეს, რომელიც მანძილის გამოსათვლელად გამოიყენება. მათ განსაკუთრებული ტიპის ვარსკვლავის, ე.წ.Cepheid-ის, გასაზომად ჰაბლის ტელესკოპი გამოიყენეს. ამ ვარსკვლავების პულსირების სიჩქარე დაკავშირებულია მათ სინათლეზე, რომელიც თავის მხრივ შესაძლოა მათი მანძილის გამოსათვლელად იქნეს გამოყენებული.
აღნიშნული კვლევის შედეგები უახლოეს მომავალში ჟურნალ The Astrophysical Journal-ში  გამოქვეყნდება.