close

კვლევები

კვლევებიმედიცინამსოფლიო

რა ტემპით ცრიან ქვეყნები 12 წლიდან ასაკის ბავშვებს? – ქვეყნების სტატისტიკა

ევროპის მედიკამენტების სააგენტომ „ფაიზერ/ბიონტექის“ კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის 12-15 წლის ასაკის ბავშვებში გამოყენება მიმდინარე წლის მაისში დაამტკიცა, ერთი თვის შემდეგ კი სააგენტომ 12-17 წლის პირებში გამოყენების ავტორიზაცია „მოდერნას“ ვაქცინას მიანიჭა.

მიუხედავად იმისა, რომ ევროპის მარეგულირებელმა ორგანომ ვაქცინების 12 წლის ზემოთ ასაკის ბავშვებში გამოყენება დაამტკიცა, ეს ინიციატივა ევროპის ყველა ქვეყანასა და ჯანდაცვის უწყებაა არ გაუზიარებია, თუმცა ბევრმა ქვეყანამ აღნიშნული ასაკობრივ ჯგუფში შემავალი პირები ვაქცინაციის პროგრამებში უკვე ჩართო.

გაერთიანებული სამეფო

გაერთიანებულ სამეფოში 16-17 წლის მოზარდების კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინებს 23 აგვისტოდან სთავაზობენ. მომავალი კვირიდან ინგლისში კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაციას 12-15 წლის ასაკის ყველა ბავშვს შესთავაზებენ. ხელისუფლებამ აღნიშნული გადაწყვეტილება მას შემდეგ მიიღო, რაც შესაბამისი რეკომენდაცია მთავრობის მრჩეველთა ჯგუფისგან, „მთავარი სამედიცინო ოფიცრებისგან“, მიიღო. შოტლანდიას, უელსსა და ჩრდილოეთ ირლანდიას საკუთარი ჯანდაცვის პოლიტიკა აქვთ, თუმცა „მთავარი სამედიცინო ოფიცრებისგან“ ანალოგიური რეკომენდაცია მათაც მიიღეს.

მთავარი სამედიცინო ოფიცრების“ რეკომენდაციის თანახმად, 12 -დან 15 წლამდე ასაკის ბავშვები „ფაიზერ/ბიონტექის“ ვაქცინით უნდა აიცრან. აღსანიშნავია, რომ ბრიტანეთში აქამდე აღნიშნული ასაკის მხოლოდ მაღალი რისკის მქონე ბავშვებს სთავაზობდნენ ვაქცინაციას.

იტალია

იტალიაში 16 აგვისტოდან 12-18 წლის ასაკის მოზარდებს ვაქცინის მიღების საშუალება წინასწარი რეგისტრაციის გარეშე აქვთ. ამჟამად, ვაქცინის ერთი დოზით აღნიშნული ასაკობრივი ჯგუფის 62.43 %-ია აცრილი, სრულად ვაქცინირებული კი – 44.95 %-ია.

გერმანია

გერმანიაში 12 წლის ზემოთ ასაკის ბავშვებს კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინას 16 აგვისტოდან სთავაზობენ. ბოლო მონაცემებით, ქვეყანაში კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინის ერთი დოზა 12-17 წლის ასაკის პირების 36.7 %-ს აქვს მიღებული, სრულად ვაქცინირებული კი 25.8 %-ია.

ირლანდია

ირლანდიაში ზრდასრულ მოსახლეობაში ვაქცინაციის საკმაოდ მაღალი მაჩვენებელია. კერძოდ, 18 წლის ზემო ასაკის პირების 90 %-ზე მეტი უკვე სრულადაა ვაქცინირებული.

ვაქცინაციისთვის 12-15 წლის ასაკის ბავშვების რეგისტრაცია 11 აგვისტოს დაიწყო და მხოლოდ 48 საათში 75000-ზე მეტი ჯავშანი გაკეთდა.

ირლანდიის ჯანდაცვის სამსახურის 13 სექტემბრის მონაცემებით, 12 წლის ზემოთ ასაკის პირების 90.2 %-ს ვაქცინის ერთი დოზა, 85.1 %-ს კი ორივე დოზა აქვს მიღებული.

პოლონეთი

პოლონეთში 12 წლიდან ბავშვებში დამტკიცებულია როგორც „ფაიზერის“, ასევე „მოდერნას“ ვაქცინის გამოყენება. პოლონეთის ჯანდაცვის სამსახურების ცნობით, ქვეყანაში, 14 სექტემბრის მონაცემებით 12-17 წლის ასაკის ბავშვებში ვაქცინები 1.4 მილიონი დოზაა გამოყენებული.

ეს საკმაოდ დაბალი მაჩვენებელია და ვაქცინაციის განხორციელება სკოლების საშუალებით იგეგმება.

საფრანგეთი

საფრანგეთი ერთ -ერთი პირველი ქვეყანა იყო, სადაც 12 წლიდან ასაკის ბავშვების აცრა დაიწყო. ბოლო მონაცემებით, 15 ივნისიდან დღემდე ვაქცინის მინიმუმ ერთი დოზა 12-17 წლის მოზარდების 68 %-მა მიიღო, 56 % კი – სრულადაა ვაქცინირებული.

ესპანეთი

ესპანეთის ჯანდაცვის სამინისტროს ინფორმაციით, 13 სექტემბრისთვის, ესპანეთში მცხოვრები 12-დან 19 წლამდე ასაკის 3.9 მილიონი მოზარდიდან კოვიდ 19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის ერთი დოზა 79.2 %-მა მიიღო, 58.4 %-ი კი – სრულადაა ვაქცინირებული.

დანია

დანიის ჯანდაცვის სამსახურმა 12-15 წლის ასაკის ბავშვების ვაქცინაცია ივლისში დაიწყო.

აღსანიშნავია, რომ გასულ კვირაში დანიამ კოვიდ 19-თან დაკავშირებით დაწესებული ყველა დარჩენილი შეზღუდვა გააუქმა, რადგან დაინფიცირების შემთხვევებმა მნიშვნელოვნად იკლო და ქვეყნის ხელისუფლების განმარტებით, ეს მეტწილად ვაქცინაციის მაღალმა მაჩვენებელმა განაპირობა.

დანიაში 12 წლის ზემოთ ასაკის მოქალაქეების 83.5 პროცენტი სრულადაა ვაქცინირებული.

 წყარო : https://www.euronews.com/

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

გაერო – სამსახურთან დაკავშირებული მიზეზებით ყოველწლიურად 2 მილიონამდე ადამიანი იღუპება

სამსახურთან დაკავშირებული მიზეზების გამო მსოფლიოში ყოველწლიურად თითქმის 2 მილიონი ადამიანი იღუპება, მათ შორის დაავადებებით, რომლებიც დაკავშირებულია ხანგრძლივ სამუშაოსაათებთან და ჰაერის დაბინძურებასთან.

შესაბამის მონაცემებს გაეროს სამსახურები : ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია და შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია ჩატარებულ კვლევაზე დაყრდნობით ავრცელებენ.

შოკის მომგვრელია იმის დანახვა, რომ ამდენი ადამიანის დაღუპვა, ფაქტობრივად, სამსახურთანაა დაკავშირებული”,- განაცხადა ჯანმო-ს გენერალურმა დირექტორმა ტედროს ადჰანომ გებრეიესუსმა.

მან იმედი გამოთქვა, რომ კვლევის შედეგები ქვეყნებისთვის „მაღვიძარას ზარიროლს შეასრულებს.

კვლევა ემყარება ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ადრეულ დასკვნებს, რომ ხანგრძლივი სამუშაო საათებით გამოწვეული ინსულტისა და გულის დაავადებების შედეგად წელიწადში დაახლოებით 745 000 ადამიანი იღუპება.

ახლახანს გამოქვეყნებული ანგარიშის თანახმად კი, რომელიც უფრო მეტ მონაცემებს შეიცავს, სამუშაო ადგილებთან დაკავშირებული კიდევ ერთი დიდი მკვლელია“ ჰაერის დაბინძურების ზემოქმედება,როგორიცაა აირები და კვამლი, ასევე მცირე ნაწილაკები, რომლებიც დაკავშირებულია სამრეწველო გამონაბოლქვთან.

კვლევის თანახმად, 2016 წელს ჰაერის დაბინძურებამ 450 000 ადამიანის სიკვდილი გამოიწვია. ტრავმების შედეგად კი 360 000 ადამიანი დაიღუპა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგიაკვლევებიმსოფლიო

ჯანმო: ჰაერის დაბინძურება იმაზე სახიფათოა, ვიდრე გვეგონა

ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის შეფასებით, მსოფლიოში ჰაერის დაბინძურება იმაზე სახიფათოა, ვიდრე ექსპერტებს აქამდე ეგონათ. ამის შესახებ BBC წერს.

ჯანმოს მონაცემებით, ყოველწლიურად ჰაერის დაბინძურებასთან დაკავშირებული დაავადებების გამო მსოფლიოში 7 მილიონი ადამიანი იღუპება. ყველაზე დიდ ზარალს დაბალი და მცირე შემოსავლის მქონე ქვეყნები განიცდიან, რადგან ისინი ეკონომიკური განვითარების სფეროში წიაღისეულ საწვავს ეყრდნობიან.

ჯანმო ჰაერის დაბინძურებას მოწევისა და არაჯანსაღი კვების დონეზე აყენებს და ორგანიზაციის 194 წევრს კლიმატის ცვლილებებთან უფრო აქტიური ბრძოლისკენ მოუწოდებს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

რა გავლენას ახდენს საშინელებათა ფილმები ბავშვებზე და მოზარდებზე

საშინელებათა ფილმები თანამედროვე ცხოვრების ნაწილად იქცა და ეს ჟანრი ბევრისთვის საყვარელიც კი გახდა, მაგრამ იგი გარკვეულ ზეგავლენას ახდენს ჩვენზე. რთულია პროგნოზირება, თუ ვისზე უფრო მოქმედებს მძიმე სიუჟეტი, მაგრამ  განსაკუთღებული რისკის ქვეშ პატარები და მოზარდები არიან. მათ ფილმები დიდხანს რჩებათ მეხსიერებაში, რაც გარკვეულ უაროფით ეფექტებს იწვევს:

შფოთვა და ფობიები

თეორიტიკოს ჯენ პიგენტის აზრით, შემეცნებითი განვითარება დამყარებულია გარკვეულ სქემებზე, სამყაროს შეცნობის გზაზე. ადამიანი იზრდება და მეტს სწავლობს, ასე იცვლება მათი სქემაც. ბავშვების უმრავლესობასა და თინეიჯერებს არ აქვთ საკმარისი ცხოვრებისეული გამოცდილება, რომ საშინელებათა ფილმებს უყურონ. ბავშვს საშინელებათა ფილემბის ყურებისას ეწყება პათოლოგიური შიშები, ფანტაზიას და რეალობას ერთამენთისგან ვეღარ ასხვავებენ.

ძილის დარღვევა

საშინელებათა ფილმების ყურების შემდეგ მოზარდებს უჭირთ დაძინება. ეჩვენებათ ჩრდილები, სიჩუმეც კი აშინებთ და სიზმრები არეული აქვთ. ბევრისთვის ეს ცოტა ხანს გრძელდება, მაგრამ ზოგს შეიძლება ძილის დარღვევა თვეების და წლების განმავლობაშიც კი გაუგრძელდეს. ამიტომ, თუ საშინელებათა ფილმის ყურებას ღამით გადაწყვეტთ, აუცილებლად უნდა ენთოს შუქი და დაძინებამდე რამე სხვა საქმით დაკავდით.

აგრესია და ძალადობა

ცნობილი ფაქტია, რომ ძალადობრივი თამაშები, სიმღერები და ფილმები იწვევს ძალადობას. ეკრანიდან დანახული ბავშვებს ხშირად ცხოვრებაში გადმოაქვთ. ექსპერტთა ნაწილს მოზარდებში აგრესიის დამარცხების ერთ-ერთ საშუალებად 16 წლამდე ბავშვებში სისხლიანი ფილმების ნახვის აკრძალვა მიაჩნია. ისინი ასევე აღნიშნავენ, რომ ბავშვებმა არ უნდა უყურონ სექსუალურ სცენებს, რადგან ეს მათი ფსიქიკისთვის გაუგებარი და საზიანოა.

მიუხედავად უარყოფითი ზეგავლენისა და რისკებისა, საშინელებათა ფილმები მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ ადამიანის განვითარებაში.  ფსიქოლოგი  კარლ იუნგი მიიჩნევს, რომ ადამიანი შედგება რამდენიმე არქეტიპისგან. მათ შორის ერთ-ერთი აჩრდილი, რომელიც მოიცავს სექსუალურ და სასიცოცხლო ინსტიქტების ერთობლიობას. აჩრდილი არსებობოს, როგორც ქვეცნობიერის ნაწილი და მოიცავს დათრგუნულ იდეებს, სისუსტეებს, სურვილებს, ინსტინქტებს და ნაკლოვანებებს. ეს არქეტიპი ხშირად მოიხსენიება, როგორც ფსიქიკის ბნელი მხარე, რომელიც განასახიერებს ველურობას და ქაოსს. იუნგის მიხედვით, ასეთი ლატენტური პროცესები ყველა ჩვენგანისათვის არის დამახასიათებელი, თუმცა, ხშირად ადამიანები ამ თვისების თავის თავში არსებობას უარყოფენ და მათ მხოლოდ სხვებს მიაკუთვნებენ.

საშინელებათა ფილმის ყურებისას ბავშვი უსაფრთო გარემოში ავლენს მის ინსტიქტებს, შიშებს და იმპულსებს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

“ კოვიდგადატანილების იმუნიტეტი ბევრად უფრო ძლიერია ვიდრე ვაქცინირებულების” – ლევან რატიანი

თბი­ლი­სის სა­ხელ­მწი­ფო სა­მე­დი­ცი­ნო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის პირ­ვე­ლი სა­უ­ნი­ვერ­სი­ტე­ტო კლი­ნი­კის დი­რექ­ტო­რი ლე­ვან რა­ტი­ა­ნი “ფე­ის­ბუ­ქის” პი­რად გვერ­დზე პოსტს აქ­ვეყ­ნებს.

“იმე­დია მალე და­ვა­მარ­ცხებთ პან­დე­მი­ას! მალე ჩა­მო­ყა­ლიბ­დე­ბა პო­პუ­ლა­ცი­უ­რი იმუ­ნი­ტე­ტი! ამის სა­ფუძ­ვე­ლი ბი­ო­ლო­გი­ის კა­ნო­ნია, რაც არ უნდა დაგ­ვა­ვი­წყდეს! იმუ­ნი­ტე­ტი პო­პუ­ლა­ცი­უ­რი ჩა­მო­ყა­ლი­ბის ფაქ­ტო­რე­ბია: გა­და­ტა­ნი­ლი ინ­ფექ­ცი­ის შე­დე­გად ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბუ­ლი იმუ­ნუ­რი სტა­ტუ­სი და უსაფრ­თხო ვაქ­ცი­ნა­ცია! ამის დას­ტუ­რი სი­ცო­ცხლის შემ­სწავ­ლე­ლი მეც­ნი­ე­რე­ბე­ბის კვლე­ვე­ბი, რომ­ლე­ბიც გვაჩ­ვე­ნებს, რომ ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლებ­მაც გა­და­ი­ტა­ნეს კო­ვიდ 19 და გა­მო­ჯან­მრთელ­დნენ, 7-8 თვე და შე­საძ­ლე­ბე­ლია ათწლე­უ­ლე­ბი ან მთე­ლი ცხოვ­რე­ბის მან­ძილ­ზეც კი ინარ­ჩუ­ნებ­დნენ მყარ იმუ­ნი­ტეტს SARS-CoV-2 ის მი­მართ.

და­ა­ვა­დე­ბის შე­დე­გად გა­მო­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი ან­ტის­ხე­უ­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა გარ­კვე­უ­ლი თვე­ე­ბის გას­ვლის შემ­დეგ შე­საძ­ლე­ბე­ლია მი­ნი­მუ­მამ­დე შემ­ცირ­დეს, მაგ­რამ T და B უჯრე­დე­ბი იმახ­სოვ­რე­ბენ ინ­ფორ­მა­ცი­ას და სა­ჭი­რო­ე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში და­უ­ყოვ­ნებ­ლივ წარ­მოქ­მნი­ან ახალ ან­ტის­ხე­უ­ლებს ორ­გა­ნიზმს თუ კვლავ შე­ხე­ბა მო­უხ­და ამ ვირუს­თან. ის­რა­ელ­ში ჩა­ტა­რე­ბუ­ლი კვლე­ვის მი­ხედ­ვით, კო­ვიდ­გა­და­ტა­ნი­ლე­ბის იმუ­ნი­ტე­ტი ბევ­რად უფრო ძლი­ე­რია ვიდ­რე ვიდ­რე ვაქ­ცი­ნი­რე­ბუ­ლე­ბის. მეც­ნი­ე­რე­ბის თქმით, Pfizer-BioNTech- ით სრუ­ლად ვაქ­ცი­ნი­რე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის დელ­ტა შტა­მით ინ­ფი­ცი­რე­ბის შან­სი 6 – ჯერ მა­ღა­ლი იყო ვიდ­რე მათი, ვინც იმუ­ნი­ტე­ტი ბუ­ნებ­რი­ვად გა­მო­ი­მუ­შა­ვა. ის ფაქ­ტი, რომ კო­ვიდ­გა­და­ტა­ნი­ლე­ბის აც­რის შემ­დეგ მათი ან­ტის­ხე­უ­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა გა­იზ­რდე­ბა ამას დიდი მტკი­ცე­ბა და ექ­სპე­რი­მენ­ტი არ სჭირ­დე­ბა, მაგ­რამ ამ გზით გაზ­რდი­ლი ან­ტის­ხე­უ­ლე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბა არა­ნა­ირ კლი­ნი­კურ სარ­გე­ბელს არ იძ­ლე­ვა და რაც მთა­ვა­რია, უნდა გვახ­სოვ­დეს რის­კი­სა და სარ­გებ­ლის თა­ნა­ფარ­დო­ბა. არ ქა­ო­სი! სიმ­შვი­დით, სიყ­ვა­რუ­ლით და გვერ­თში დგო­მით გა­დავ­რჩე­ბით! ჯან­მრთე­ლო­ბას გი­სურ­ვებთ! აუ­ცი­ლებ­ლად გა­დავ­რჩე­ბით!” – წერს ლე­ვან რა­ტი­ა­ნი.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორიაკვლევებიმსოფლიო

კვლევა – ჩინეთში ლუდის დალევის ტრადიცია 9 000 წლის წინ არსებობდა!

უკვე დიდი ხანია ცნობილია, რომ ალკოჰოლური სასმელები მნიშვნელოვან სოციალურ-კულტურულ ფუნქციას ასრულებდა ძველ საზოგადოებაში, მათ შორის რიტუალურ დღესასწაულებზე. ახალი კვლევის თანახმად, 9000 წლის წინ ჩინეთში ლუდის დალევის ტრადიცია დასტურდება, რომელიც სავარაუდოდ გარდაცვლილთა რიტუალის ნაწილი იყო.

აღნიშნული დასკვნები უძველესი ქოთნების ანალიზს ემყარება, რომელიც ქიაოტუუს სამარხში აღმოაჩინეს. უძველესი ქოთნები ადამიანის ხელით შექმნილი თხრილის პლატფორმაზე იპოვეს. მეცნიერებმა, გარდა კერამიკული ჭურჭლისა, სამარხში ორი ადამიანის ჩონჩხსაც მიაკვლიეს. ზოგიერთი ჭურჭელი თეთრად იყო შეღებილი, ნაწილი კი – აბსტრაქტული დიზაინით მორთული. კვლევის თანახმად, ეს არტეფაქტები სავარაუდოდ მსოფლიოში ყველაზე ადრეული მოხატული ჭურჭელია.

მკვლევართა ჯგუფმა ქიაოტუში აღმოჩენილი სხვადასხვა სახის ჭურჭელს ჩაუტარა ანალიზები. იმის დასადასტურებლად, რომ ჭურჭელი ალკოჰოლის დასალევად იყო გამოყენებული, მეცნიერებმა მიკროფოსილების ნაშთები, სახამებელი, ფიტოლიტი და ქოთნებს შიგნით არსებული სოკოები შეისწავლეს. შედეგად, ჭურჭელში სწორედ ის ნაწილაკები აღმოჩნდა, რომლებიც ლუდის დუღილის ნარჩენებს შეესაბამება და ბუნებრივად არ გვხვდება ნიადაგში ან სხვა არტეფაქტებში.

“ქიატოუს ქოთნების ნაშთების ანალიზი ადასტურებს, რომ კერამიკული ჭურჭელი ლუდის შესანახად გამოიყენებოდა. რა თქმა უნდა, ეს უძველესი ლუდი ზუსტად ისეთი არ იქნებოდა, როგორიც დღეს გვაქვს, მაგრამ ძირითადი მახასიათებლები მაინც საერთოა” – ამბობს კვლევის თანაავტორი ჯიაჯინგ ვანგი.

ამასთან, ქოთნის ნამსხვრევებში ბრინჯის ქერქისა და სხვა მცენარეების ფიტოლიტები იქნა აღმოჩენილი. ისინი, შესაძლოა, ლუდს დაემატოს, როგორც დუღილისთვის საჭირო ერთ-ერთი საშუალება. თანაც 9000 წლის წინ ბრინჯის ათვისების კულტურა საწყის ეტაპზე იყო და საკმაოდ დიდ შრომასთან ასოცირდებოდა. აქედან გამომდინარე, ქიაოტუში ლუდი რიტუალურად მნიშვნელოვანი სასმელი იყო.

გარდა ამისა, ქოთნების ნაშთების ანალიზმა ობის კვალიც დაადასტურა, რომელიც ასევე ლუდის წარმოების პროცესში მონაწილეობდა. თანაც, ქოთნებში ნაპოვნი ფორმა ძალიან წააგავდა ყალიბს, რომელიც აღმოსავლეთ აზიაში საკესა და სხვა ფერმენტირებული ბრინჯის სასმელების დასამზადებლად გამოიყენებოდა.

“ჩვენ არ ვიცით, როგორ შექმნეს ადამიანებმა ეს ყალიბები 9000 წლის წინ, რადგან დუღილი შეიძლება, ბუნებრივად მოხდეს. მიუხედავად იმისა, რომ ძველმა ხალხმა ბიოქიმია არ იცოდა, რომელიც მარცვლეულთანაა დაკავშირებული, ისინი აშკარად აკვირდებოდნენ დუღილის პროცესს და ცდების შედეგად საბოლოო სახემდე მივიდნენ” – აღნიშნავს ვანგი.

იმის გათვალისწინებით, რომ აღნიშნული ჭურჭელი სამარხების მახლობლადაა ნაპოვნი, ლუდის კულტურა გარდაცვლილთა რიტუალს უკავშირდებოდა. ასევე, მკვლევრების ვარაუდის თანახმად, სარიტუალო სმა სოციალურ ურთიერთობებსა და თანამშრომლობას უკავშირდებოდა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

მაიამის აეროპორტის თანამშრომლებს კოვიდტესტირებას ძაღლები ყნოსვით ჩაუტარებენ

მაიამის აეროპორტის თანამშრომლებს უსაფრთხოების შემოწმების გავლის შემდეგ, ახალი შემოწმების გავლაც მოუწევთ. მათ სპეციალურად გაწვრთნილი ძაღლები, სახელად კობრა და ერთი ბეტა კოვიდტესტირებას ყნოსვით ჩაუტარებენ.

კობრა, ბელგიური ნაგაზი და ერთი ბეტა, ჰოლანდიური ნაგაზი 7 წლის ძაღლები არიან, რომლებიც Covid-19-ის ყნოსვით დადგენისთვის სპეციალურად გაწვრთნეს. ეს პირველი შემთხვევაა, როცა ძაღლებს კორონავირუსთან გასამკლავებლად ოფიციალურად იყენებენ.

კობრა და ერთი ბეტა აეროპორტის თანამშრომლების პირბადეებს დაყნოსავენ, რათა მიხვდნენ, აქვს თუ არა მის პატრონს Covid-19. კორონავირუსი ორგანიზმში ისეთ მეტაბოლურ ცვლილებებს იწვევს, რომ ის ინფიცირებულის ოფლისა და ამონასუნთქის სუნს ცვლის, რისი დაფიქსირებაც ამ ძაღლებს შეუძლიათ. თუკი ძაღლი ვირუსის სუნს დააფიქსირებს, პიროვნებას, რომელსაც ძაღლი ყნოსავდა, სწრაფი ტესტის ჩატარებას მოსთხოვენ.

ფლორიდას საერთაშორისო უნივერსიტეტის პროფესორი კენეთ გ. ფურტონის თქმით, მათი უნივერსიტეტის კვლევებმა აჩვენა, რომ ძაღლები ვირუსს 96-99% შემთხვევებში სწორად აფიქსირებენ.

ერთი ბეტას მიერ ვირუსის დაფიქსირების სიზუსტე 98.1%, ხოლო კობრასი კი 99.4% იყო.

ფურტონი და მისი კოლეგები ძაღლებსა და Covid-19-ზე კვლევას გასული წლიდან, პანდემიის დაწყებიდან მალევე შეუდგნენ. მართალია მაიამში ძაღლებს ვირუსის დასადგენად პირველად იყენებენ, თუმცა ამ იდეის გამოცდა ფინეთსა და საუდის არაბეთშიც ჩატარდა.

ძაღლებს ყნოსვით არა მხოლოდ ასაფეთქებლებისა და ნარკოტიკების პოვნა, არამედ პარკინსონის დაავადების, დიაბეტით დაავადებულთა სისხლში შაქრის დონის ცვლილებისა და სიმსივნის ზოგიერთი ტიპის გრძნობაც შეუძლიათ.

თუმცა ძაღლების ამ მიზნით გაწვრთნა დიდ დროსა და ხარჯებს მოითხოვს. ძაღლები ამ წვრთნების დასაწყებად უნდა აკმაყოფილებდნენ სპეციალურ სტანდარტებს. მიუხედავად ამისა, ფურტონის თქმით, ვირუსის ყნოსვით დადგენა ნებისმიერი ჯიშის ძაღლს შეუძლია. მან მაგალითად მოიყვანა ორი მეტისი, რომლებიც მისი უნიივერსიტეტის კვლევებში იღებდნენ მონაწილეობას.

მაიამის აეროპორტში თანამშრომელთა ძაღლების მიერ შემოწმება ორკვირიანი პროგრამის ნაწილია, რომლის შემდეგაც შესაძლოა ცხოველები უფრო რთული საქმის შესასრულებლადაც დააწინაურონ და მგზავრების ტესტირებაც დაიწყონ. პროფესორ ფურტონს სჯერა, რომ ეს მალე მოხდება.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

ოქტომბერში აშშ-მა შესაძლოა 5-11 წლის ბავშვების „ფაიზერით“ აცრაზე ავტორიზაცია გასცეს

ოქტომბერში აშშ-მა შესაძლოა 5-11 წლის ბავშვების „ფაიზერით“ აცრაზე ავტორიზაცია გასცეს. ამის შესახებ Reuters-ს ამერიკის ჯანდაცვის სისტემაში წყაროებმა განუცხადეს.

მათი განცხადებით, ოქტომბრის ბოლოსთვის „ფაიზერის“ შემქმნელებს ექნებათ შესაბამისი კლინიკური ცდების შედეგები, რის შემდეგაც აშშ-ის საკვებისა და წამლის ადმინისტრაცია ავტორიზაციის გაცემას შეძლებს.

ერთ-ერთი წყაროს მტკიცებით, ჯანდაცვის საკითხებზე გამართულ ონლაინშეხვედრაზე აშშ-ის ალერგიისა და ინფექციური დაავადებების ცენტრის დირექტორმა, ენტონი ფაუჩიმ განაცხადა, რომ ანალოგიური კვლევების დასრულებისთვის „მოდერნას“ 3 კვირით მეტი დასჭირდება.

ოფიციალური კომენტარი ამ საკითხზე არც ვაქცინების მწარმოებელ კომპანიებში და არც აშშ-ის ჯანმრთელობის ეროვნულ ინსტიტუტში გაკეთებულა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

ტვინი სრული ძალით მუშაობას 60-80 წლის ასაკში იწყებს

ტვინის მუშაობა, განსაკუთრებით საპატიო ასაკის ადამიანებში, როგორც ექიმებს, ასევე ჩვეულებრივ მოქალაქეებს აინტერესებს. 60 წლის შემდეგ სკლეროზით ან დემენციით ცხოვრების გატარება არავის სურს. აშშ-ს პროფესორები აცხადებენ, რომ ხანდაზმულ ასაკში ტვინი, პირიქით, უფრო მოქნილია.

„პაპარაცი“ ამერიკელი ექიმების კვლევის შედეგებს გიზიარებთ, რომელიც ხანდაზმული ადამიანის ტვინის შესახებ ბევრ მითს გააქარწყლებს.

ხანდაზმული ადამიანის თავის ტვინი

ჯორჯ ვაშინგტონის სახელობის სამედიცინო კოლეჯის დირექტორი  ირწმუნება, რომ ხანდაზმული ადამიანის ტვინი ბევრად უფრო მოქნილია, ვიდრე ითვლება. ამ ასაკში თავის ტვინის მარჯვენა და მარცხენა ნახევარსფეროების ჰარმონიული ურთიერთქმედება ხდება, რაც ჩვენს შემოქმედებით შესაძლებლობას ზრდის. სწორედ ამიტომ, 60 წლის ასაკის ადამიანებს შორის ბევრ პიროვნებას იპოვით, რომლებმაც თავისი შემოქმედებითი საქმიანობა ახლახანს დაიწყეს.

რა თქმა უნდა, ტვინი ისე სწრაფად არ მუშაობს, როგორც ახალგაზრდობაში. თუმცა ის მოქნილობით იმარჯვებს. სწორედ ამიტომ, ასაკთან ერთად სწორ გადაწყვეტილებას სწრაფად ვიღებთ და ნეგატიური ემოციები ნაკლებად გვაზიანებს. ადამიანის ინტელექტუალური აქტივობის მწვერვალი დაახლოებით 70 წლის ასაკშია, როცა ტვინი სრული ძალით მუშაობს.

დროთა განმავლობაში თავის ტვინში მიელინის რაოდენობა იზრდება – ნივთიერება, რომელიც ნეირონებს შორის სიგნალის სწრაფ გატარებას უზრუნველყოფს. ამის ხარჯზე ინტელექტუალური შესაძლებლობები  საშუალო მაჩვენებელთან შედარებით 300%-ით იზრდება.

ამ ნივთიერების აქტიური წარმოების პიკი 60-80 წლის ასაკში გვხვდება. საინტერესოა, რომ 60 წლის შემდეგ ადამიანს ორივე ნახევარსფეროს ერთდროულად გამოყენება შეუძლია. ეს გაცილებით უფრო მეტი რთული ამოცანის შესრულებაში დაგეხმარებათ.

მონრეალის უნივერსიტეტის პროფესორი მონჩი ური თვლის, რომ ხანდაზმული ადამიანის ტვინი უფრო ენერგო ინტენსიურ გზას ირჩევს, უსარგებლოს ამცირებს და ამოცანის გადასაჭრელად მხოლოდ სწორ ვარიანტებს ტოვებს. ჩაატარეს კვლევა, სადაც სხვადასხვა ასაკობრივი ჯგუფი მონაწილეობდა. ტესტების გავლით ბევრი ახალგაზრდა იბნეოდა, ხოლო 60 წელზე მეტი ხნის ადამიანები სწორ პასუხს პოულობდნენ.

ნახეთ 60-80 წლის ასაკში ტვინის მუშაობის განსაკუთრებულობა. ის ნამდვილად სასიხარულოა.

ხანდაზმული ადამიანის ტვინის მუშაობის განსაკუთრებულობა

1. თავის ტვინის ნეირონები არ კვდებიან, როგორც ირგვლივ ყველა ამბობს. მათ შორის უბრალოდ კავშირი იკარგება, თუ ადამიანი გონებრივ ვარჯიშს არ ასრულებს.

2. დაბნეულობა და გულმავიწყობა ინფორმაციის სიჭარბით არის გამოწვეული. სწორედ ამიტომ, უსარგებლო წვრილმანებზე ყურადღების გამახვილება არ ღირს.

3. 60 წლის ასაკიდან ადამიანი გადაწყვეტილების მისაღებად ახალგაზრდების მსგავსად არა მხოლოდ ერთ ნახევარსფეროს, არამედ ორივეს იყენებს.

4. ჯანსაღი ცხოვრების წესის შემთხვევაში, რომელიც გონებრივი აქტივობით სავსეა, ინტელექტუალური შესაძლებობა ასაკთან ერთად არ მცირდება, არამედ იზრდება და 80, ზოგჯერ 90 წლის ასაკში თავის პიკს აღწევს.

ასე რომ, სიბერის არ შეგეშინდეთ. სჯობს ინტელექტუალურ განვითარებასა და საინტერესო ცხოვრებაზე იზრუნოთ. თუ სტატია ინფორმაციული იყო, მეგობრებს სოციალურ ქსელში აუცილებლად გაუზიარეთ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

რატომ უქმნიან არავაქცინირებული ადამიანები საფრთხეს სხვებსაც?

არავაქცინირებული ადამიანების დიდი რაოდენობა ვირუსის  ვარიანტების წარმოქმნას უწყობს ხელს,  – ამის შესახებ დასავლეთ ვირჯინიის უნივერსიტეტის პროფესორმა ქრისტოფერ მარტინმა განაცხადა.

ვირუსი, რომელიც კოვიდ-19-იწვევს, თვითგამრავლებას იწყებს მხოლოდ მაშინ, როდესაც მისი „მასპინძელი“ ადამიანის ორგანიზმია. ვირუსი ამას ჩვენი უჯრედოვანი მექანიზმის მიტაცების გზით ახორციელებს, იმისთვის, რომ ადამიანის უჯრედების მეტი ასლის ნაცვლად მეტი საკუთარი უჯრედი მიიღოს. მაგრამ ეს პროცესი ქაოტურია და ვირუსის მიერ საკუთარი ასლების წარმოქმნისას გენეტიკურ კოდში შეცდომები ხშირად ხდება. ეს შეცდომები კი იწვევს მუტაციებს, რომლებიც ქმნიან შემოჭრილი პათოგენის განსხვავებულ ვერსიებს.

”თუ რომელიმე შემთხვევითი შეცდომა ამ ვირუსს უპირატესობას ანიჭებს, მაგალითად,თუ ის უფრო გადამდები გახდება, როგორც ეს „დელტას“ შემთხვევაშია, აღნიშნულივარიანტი შეიძლება სწრაფად გახდეს მოსახლეობაში დომინანტური,” – განაცხადა პროფესორმა მარტინმა.

მისი განმარტებით, რადგანაც ჩვენი სამყარო ასეთი ურთიერთდაკავშირებული, ვარიანტები შეიძლება სწრაფად გავრცელდეს. მაგალითად, დელტაარიანტი პირველად ინდოეთში 2020 წლის ბოლოს გამოვლინდა, აშშ – ში კი მაისის დასაწყისში. უკვე ივლისისათვის კი აშშ-ში ინფიცირების ახალი შემთხვევების 80%-ი „დელტა“ ვარიანტზე მოდიოდა.

პროფესორ მარტინის თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ ვაქცინირებული პირების ნაწილი მაინც ინფიცირდება, ინფიცირების მაჩვენებელი არავაქცინირებულებში გაცილებით მაღალია და შესაბამისად, ისინი ვირუსის გავრცელების უფრო მაღალ რისკს ჰქმნიან.

”თითოეული ჩვენგანი რისკის ქვეშ ვრჩებითმანამ, სანამ მსოფლიოში არავაქცინირებული ადამიანების რაოდენობა დიდია,” – აცხადებს მარტინი.

გამოცემა Bloomberg-ის ბოლო მონაცემებით, კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია მსოფლიოს 183 ქვეყანაში მიმდინარეობს და ამ დროისთვის, საერთო ჯამში, ვაქცინების 5.46 მილიარდი დოზა ადმინისტრირებული. დღეში იცრება, დაახლოებოთ, 39 მილიონი ადამიანი. ყველაზე მეტი ადამიანი ჩინეთშია ვაქცინირებული, სადაც გამოყენებული დოზების რაოდენობამ 2 მილიარდს გადააჭარბა. ინდოეთში გამოყენებული ვაქცინების დოზების რაოდენობა 684 მილიონია. ევროკავშირში ვაქცინების 537 მილიონზე მეტი დოზა გამოიყენეს, აშშ-ში კი 374 მილიონი.

წყარო : Bloomberg

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 43 44 45 46 47 100
Page 45 of 100