close

განათლება

განათლებაფრაზები

რა არის სკოლის მიზანი – კახა ბენდუქიძე ქართული სკოლის დანიშნულებაზე

“განათლების სისტემა, სკოლა, უნივერსიტეტი – ხანდახან ფეხბურთსაც კი უტოლდებიან პოპულარობით. გუშინწინ ერთი შეხვედრის მერე მეც ბევრი ვილაპარაკე ამ საკითხზე და თუ ასეა, დაწერეთო, მითხრეს. წერა დავიწყე და მივხვდი, რომ ერთი სვეტით ვერ შემოვიფარგლები. ასე რომ, მომიწევს რამდენიმეჯერ შეგაწუხოთ.

ძალიან კი თავს ვარიდებდი ამ თემას – ვინაიდან რაც მინდა ვთქვა, ალბათ ნაკლებს მოეწონება. და კარგ ხალხს ვაწყენინებ.რა არის სკოლის მიზანი –

აღზრდა? ცოდნის მიცემა? რომელია მთავარი?

ჩემი აზრით, აღზრდა, სრულფასოვან მოქალაქედ ჩამოყალიბება უფრო მნიშვნელოვანია.
მაგრამ უსუბ ეუბნება:

„შენ სიკვდილის რა ღირსი ხარ?!
სასიკვდილო მე ვარ მხოლოდ,
რომ კაცად ვერ გამიზრდიხარ!”

გასაკვირი იქნებოდა, რამე კონკრეტული ცოდნის შესახებ უსუბს იგივე რომ ეთქვა – სასიკვდილო მე ვარ მხოლოდ, რომ ალგებრა ან ორგანული ქიმია ვერ მისწავლებიაო – და ჩახმახისთვის ხელი გამოეკრა.

დაამთავრო სკოლა, და შეძლო საზოგადოებაში არსებობა, ჩემი აზრით, ნიშნავს:

• გესმოდეს, რა არის ბუნება, საზოგადოება, ადამიანი და ხელოვნება.
• შეგეძლოს რაოდენობრივი აზროვნება.
• გააგებინო სხვა ადამიანებს შენი აზრი ზეპირად და წერილობით.
• გამოიყენო კრიტიკული და ანალიტიკური აზროვნება ახალი ცოდნის შესაძენად.
• მიიღო ეთიკური გადაწყვეტილება მორალური ღირებულებების საფუძველზე.
• აღიარებდე საზოგადოების მრავალფეროვნებას და იყო ტოლერანტული.
• შეგეძლოს საკუთარ ფიზიკურ და სულიერ ჯანმრთელობაზე ზრუნვა.

არავითარ შემთხვევაში საშუალო სკოლაში სწავლის მთავარი მიზანი არ შეიძლება იყოს უმაღლეს სასწავლებელში ჩაბარება – ეგ მთლიანად ამახინჯებს სასწავლო პროცესს და პიროვნების განვითარების მიზნებს ანაცვლებს დაზეპირებით და მახსოვრობის ვარჯიშით. მზად ვარ შემდგომში ამაზე ბევრი ვიმსჯელო და ვიკამათო.

კი მაგრამ, ხომ გაგიგიათ აზრი, ვაი, ვაი, ახლა სკოლაში მეცნიერების ამა თუ იმ დარგს არ ასწავლიან ღრმად და კარგადო?

ამ აზრის ფესვები საბჭოთა წარსულშია. საბჭოთა კავშირში სკოლა გადაიქცა უმაღლესი განათლების მოსამზადებელ ეტაპად, ბევრი იყო საბუნებისმეტყველო და ზუსტი მეცნიერებების საათები, ისწავლებოდა სულ უფრო რთულად და რთულად. 70-იან-80-იან წლებში სასკოლო დისციპლინები ისე გართულდა, რომ მშობლებსაც კი უჭირდათ საშინაო დავალებების ამოხსნა.

საჭირო იყო ბევრი ნიჭიერი ადამიანი, რომელიც კარგად ისწავლიდა ფიზიკას, მათემატიკას, ქიმიას, და შექმნიდა ახალ იარაღს. სწორედ ეს საქმიანობა ფინანსდებოდა გულუხვად, და ამ გულუხვობის ნამცეცები სხვა მეცნიერებსაც გადაუვარდებოდა ხოლმე. კარგი იარაღის შემქმნელებს უფლება ჰქონდათ ცოტათი დისიდენტებიც კი ყოფილიყვნენ.

ფაქტობრივად შეიქმნა ის, რასაც შეიძლება სამხედრო-საგანმანათლებლო კომპლექსი ვუწოდოთ. და ამ კომპლექსს სჭირდებოდა ახალგაზრდების დიდი ნაკადი. სასკოლო განათლება კი ამ ნაკადს ქმნიდა.

სკოლის ასეთ ტრანსფორმაციას – უმაღლესი განათლების მოსამზადებელ საფეხურად – ჰქონდა კერძო ინტერესების მხარდაჭერა – სამხედროები, რომლებსაც ახალი იარაღი უნდოდათ, აკადემიური წრეები, რომლებიც დაინტერესებული იყვნენ უკვე საკმაოდ მომზადებული კადრების მოზიდვით, და მშობლები, რომლებიც შვილს პრივილეგირებულ სამეცნიერო კარიერის გზაზე აყენებდნენ. თანაც ბიჭი თუ იყო, საბჭოთა ჯარისაგანაც თავს დაიღწევდა.

ასე სკოლის მიზანი – კომუნისტური საზოგადოების წევრის გაზრდა/აღზრდა – თანდათან ჩანაცვლდა პრაგმატული მიზნით – მოვამზადოთ ის, ვინც შემდეგ წარმატებით ჩააბარებს უმაღლესში, შემდეგ განაგრძობს სამეცნიერო საქმიანობას, გააკეთებს ამის შედეგად კარგ რაკეტას, ტყვიამფრქვევს, ბომბას, ან რამე მსგავსს, გახდება პროფესორი, აკადემიკოსი, მიიღებს ლენინის პრემიას, აგარაკს და ოთხოთახიან ბინას საჩუქრად და ნეკროლოგს გაზეთ პრავდაში.

ანუ საბჭოთა განათლების ფაქტობრივი მიზანი გახდა „ბევრი” სამეცნიერო ცოდნის მიღება. და ეს მაშინ, იმ დროს, კარგი იყო – ნამდვილად უკეთესი, ვიდრე პატარა მარქსისტ-ლენინელების გამოზრდა. გავიდა დრო, და არაეფექტურობამ და არაადამიანურობამ საბჭოთა კავშირი დაშალა. ჩვენ საქართველოში ვცხოვრობთ. ახლა რა გვინდა?

ჩვენც გვინდა ახალგაზრდებმა ბევრი იცოდნენ, სხაპასხუპით პასუხობდნენ შეკითხვებს, ახსოვდეთ ფორმულები და თარიღები, თუ გვინდა ისინი ღირსეული ადამიანები იყვნენ? გაიზარდონ თუ განსწავლულდნენ?

ხშირად ხდება – ადამიანს ფეხს მოსჭრიან ექიმები, მას კი კვლავაც მოჭრილი ფეხის ცერა თითი სტკივა. ამას ფანტომურ ტკივილებს ეძახიან.

ნაწილობრივ ჩვენც ასეთი ფანტომური ტკივილი გვაწუხებს. დღევანდელი ქართული სკოლა შუაში გაეჩხირა – საბჭოთა სკოლად აღარ ვარგა და თანამედროვე სკოლად არ ჩამოყალიბდა. რატომ და რა უნდა ვქნათ – ამაზე მერე ვილაპარაკებ.”

კახა ბენდუქიძე

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ანალიტიკაგანათლებაეს საინტერესოაკვლევებისაქართველო

საქართველოში 9-10 წლის მოსწავლეების 14%-ს წაკითხულის გააზრების მინიმალური უნარი არ გააჩნია

ეფასებისა და გამოცდების ეროვნულმა ცენტრმა წიგნიერების საერთაშორისო კვლევის შედეგები გამოაქვეყნა. როგორც „ინტერპრესნიუსს“ ცენტრის კვლევის დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა ია კუტალაძემ განუცხადა, საქართველოში 9-10 წლის მოსწავლეების 14%-ს წაკითხულის გააზრების მინიმალური უნარიც არ გააჩნია.

ია კუტალაძის შეფასებით, 2006 წელთან შედარებით ჩვენმა მოსწავლეებმა შედეგები გააუმჯობესეს, გაიზარდა მათი საშუალო მიღწევა, ამასთან, შემცირდა იმ მოსწავლეთა რაოდენობა, ვისაც მინიმალურ დონეზე არა აქვს განვითარებული წაკითხულის გააზრების უნარი. თუმცა, 2016 წლის კვლევის მიხედვით, მეოთხეკლასელთა 14%-ს მაინც უჭირს წაკითხული ტექსტის გააზრება.

„ეს არის პირველი საერთაშორისო კვლევა, რომელშიც საქართველომ მიიღო მონაწილეობა. წიგნიერების საერთაშორისო კვლევა, გარკვეული პერიოდულობით, ხუთ წელიწდში ერთხელ ტარდება. პირველად ჩვენ ამ კვლევაში მონაწილეობა მივიღეთ 2006 წელს, ამჯერად ჩვენ 2016 წელს ჩატარებული წიგნიერების საერთაშორისო კვლევის შედეგები წარმოვადგინეთ. პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს, რომ 2006 წლიდან 2011 წლამდე მოსწავლეთა მიღწევები გაუმჯობესდა, თუმცა კითხვაში ქართველი მოსწავლეების საშუალო მიღწევა საერთაშორისო საშუალო ნიშნულზე დაბალია. განსაკუთრებით ყურადსაღებია ის ფაქტი, რომ 9-10 წლის მოსწავლეების 14%-ს მინიმალურ დონეზეც არ აქვთ განვითარებული კითხვის, წაკითხულის გააზრების უნარი“, – განაცხადა ია კუტალაძემ.

შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრის წარმომადგენლის შეფასებით, მეოთხეკლასელ მოსწავლეს, რომელსაც უჭირს წაკითხულის გააზრება, სწავლების მომდევნო საფეხურზე სერიოზული პრობლემები შეექმნება, ის, ფაქტობრივად, განწირულია აკადემიური მარცხისთვის.

„ბევრი საინტერესო მიგნება აქვს კვლევას. კითხვის უნარის შეფასება ხდება საინფორმაციო და მხატვრული ტექსტებით. თითოეულ ტექსტს თან ახლავს შეკითხვები, რომლებზე პასუხებითაც ვაფასებთ რამდენად იგებს და იაზრებს სხვადასხვა ტიპის ტექსტებიდან მიღებულ ინფორმაციას მოსწავლე, შეუძლია თუ არა ტექსტის სხვადასხვა ნაწილში მოცემული ფაქტებისა და მოსაზრებების ერთმანეთთან დაკავშირება და დასკვნის გამოტანა, ტექსტის ძირითადი აზრის წვდომა… წაკითხულის გააზრება საბაზო უნარია. ის სწავლა-სწავლების პროცესის ფუნდამენტია. ბავშვი ჯერ სწავლობს კითხვას და შემდეგ კითხულობს იმისთვის, რომ ისწავლოს. თუ ბავშვს არა აქვს განვითარებული კითხვის უნარი, უჭირს წაკითხულის გააზრება, ეს ნიშნავს, რომ მას პრობლემები ექნება სწავლაში, ის ფაქტობრივად განწირულია აკადემიური მარცხისთვის. ასეთი მოსწავლეების რაოდენობა 2016 წლის კვლევის მიხედვით 14%-ია, 2006 წელს კი 18% იყო. შესაბამისად, შემცირდა იმ მოსწავლეთა რაოდენობა, ვისაც მინიმალურ დონეზეც არა აქვს კითხვის უნარი განვითარებული. ეს ფაქტი თავისთავად პოზიტიურ დინამიკაზე მიუთითებს, თუმცა ის გარემოება, რომ მოსწავლეთა 14%-ს უჭირს კითხვა, ბევრი რისკის შემცველია და განსაკუთრებულ ყურადღებას საჭიროებს; კითხვა არა მხოლოდ ბავშვის კოგნიტური განვითარების და სწავლის საფუძველია, არამედ ამ უნარს პიროვნულ განვითარებასთან აქვს ძალიან მჭიდრო ბმა. კვლევები ადასტურებს, რომ ბავშვები, რომლებსაც კითხვის უნარი არ აქვს განვითარებული, ხშირად ძალადობრივ და აგრესიულ ქმედებებს მიმართავენ“, – განაცხადა კუტალაძემ.

მისივე თქმით, კვლევამ აჩვენა, რომ კარგი მკითხველები გამოდიან ის ბავშვები, რომელთა მშობლებიც თავად კითხულობენ ბევრს.

„ამ კვლევის ფარგლებში ვსწავლობთ იმ გარემოს, რომელშიც ყალიბდება მოსწავლის კითხვის უნარი, ეს არის ოჯახი, სკოლა, კლასი… შევისწავლით იმ ფაქტორებს, რომლებიც აისახება მოსწავლეთა კითხვის უნარის განვითარებაზე. ეს გვაძლევს საშუალებას გარკვეული დასკვნები გავაკეთოთ და შევიმუშავოთ რეკომენდაციები მოსწავლეთა კითხვის უნარის გასაუმჯობესებლად. მაგალითად, ბავშვის მიღწევებზე მნიშვნელოვნად აისახება ოჯახის საგანმანათლებლო რესურსი. კვლევის მიხედვით, კარგი მკითხველები გამოდიან ბავშვები, რომელთა მშობლებიც თავად კითხულობენ ბევრს; მშობლები, რომლებიც სკოლამდელ ასაკში ეხმარებიან ბავშვებს კითხვის უნარის განვითარებაში, უკითხავენ წიგნებს, ესაუბრებიან წაკითხულზე, ხელს უწყობენ ბავშვების კარგ მკითხველებად ჩამოყალიბებას; სკოლამდელ ასაკში მშობლების მხრიდან ასეთი მხარდაჭერის პირობებში, მეოთხე კლასში მოსწავლეებს მნიშვნელოვანი უპირატესობა აქვთ – უფრო მეტად აქვთ განვითარებული კითხვის უნარი, ვიდრე იმ ბავშვებს ვისაც ასეთი მხარდაჭერა არ ჰქონიათ. ოჯახში სასწავლო რესურსებზე წვდომა, მშობლის მხარდაჭერა არის ძალიან მნიშვნელოვანი; ასევე მნიშვნელოვანია სკოლამდელ განათლებაში ჩართულობა. ჩვენი მეოთხეკლასელების 16% არ დადიოდა ბაღში, მათ უფრო დაბალი შედეგი აქვთ, ვიდრე იმ მოსწავლეებს, ვინც ისარგებლა სკოლამდელი განათლების სერვისებით. ბაღი და მშობლების მხარდაჭერა სასკოლო მზაობის ფორმირებას უწყობს ხელს. ეს კი თავისთავად უმნიშვნელოვანესი ფაქტორია არა მხოლოდ დაწყებით საფეხურზე, არამდე შემდეგაც. სკოლებში კითხვისთვის საჭირო რესურსების ნაკლებობა უარყოფითად აისახება მოსწავლეთა მიღწევებზე. სასკოლო ფაქტორების ანალიზი გვიჩვენებს თუ რა მიმართულებებით უნდა განხორციელდეს რეფორმები“, – აღნიშნა კუტალაძემ.

მისივე თქმით, ყველა საერთაშორისო კვლევა, რომელშიც საქართველო მონაწილეობს, მათ შორის ეს კვლევაც აჩვენებს, რომ ქალაქის სკოლის მოსწავლეებთან შედარებით სოფლის სკოლის მოსწავლეების მიღწევები უფრო დაბალია, კერძო სკოლის მოსწავლეების მიღწევები უფრო მაღალია, ვიდრე საჯარო სკოლის მოსწავლეების მიღწევები. თუმცა, მისივე განმარტებით, ეს სხვაობები გამოწვეულია იმით, რომ სოფელში ბავშვებს ოჯახში ნაკლებ სასწავლო, საგანმანათლებლო რესურსზე აქვთ წვდომა ვიდრე ქალაქში, ამასთან, მათ სკოლაშიც ნაკლები რესურსი ხვდებათ… მისივე თქმით, სოფლის მოსწავლეთა დაბალი მიღწევები სწორედ ოჯახსა და სკოლაში სოფლის მოსწავლეთა მწირი საგანმანათლებლო რესურსებით აიხსნება და ამაში სკოლის ადგილმდებარეობა არაფერ შუაშია. რესურსებთანაა დაკავშირებული კერძო და საჯაროს სკოლის მოსწავლეთა მიღწევებში არსებული სხვაობაც.

ამასთან, კუტალაძემ აღნიშნა, რომ ქართველი მოსწავლეების საკმაოდ დიდი პროცენტი მიუთითებს, რომ მოსწონს კითხვა, რაც მისი თქმით, უდავოდ კვლევის დადებითი და სასიამოვნო შედეგია.

აღნიშნული კვლევა 2016 წელს ჩატარდა და სამი დღის წინ გამართულ კონფერენციაზე გასაჯაროვდა. კვლევა მოიცავს 200 სკოლას, 5741 მოსწავლეს, 5700 მშობელს და 200 დირექტორს.

 

წყარო:  ipn.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლება

ასაკი- გამოწვევა თუ პრივილეგია ?!- ახალგაზრდა ლექტორი რჩევებს გვიზიარებს

საგანმანათლებლო სფეროში ყოფნა ბევრ სირთულესთანაა დაკავშირებული. ყველაზე ცოცხალ საქმეს ყველაზე ენერგიული, პასუხისმგებლიანი და კრეატიული ადამიანების ჩართულობა სჭირდება. ბოლო პერიოდში ჩვენს ქვეყანაში განხორციელებულმა რეფორმებმა ამ სივრცის გაახალგაზრდავებას შეუწყო ხელი. სკოლებსა თუ უნივერსიტეტებში ბევრ ახალგაზრდა კადრს შეხვდებით, რომლებსაც ასაკის მიუხედავად პროფესიონალიზმი არ აკლიათ და რაც მთავარია, საკუთარი საქმე უყვართ .

პირადი გამოცდილებით შემიძლია გითხრათ, რომ ასაკი მხოლოდ რიცხვები არაა. როცა საქმე სწავლა-სწავლების რთულსა და საპასუხისმგებლო პროცესს ეხება , ასაკი შეიძლება გექცეთ როგორც პრივილეგიად და წარმატებისკენ მიმავალი გზა გაგიადვილოთ, ასევე შეიძლება ამ ციფრებმა ბევრი სირთულე და გამოწვევაც შეგიქმნათ . თუმცა ცოდნასა და შრომისმოყვარეობას ყველაფრის შეცვლა შეუძლია.

ამ ჭეშმარიტებაში თავად დარწმუნდა, როცა რამდენიმე თვის წინ პირველად შეხვდა თავის სტუდენტებს , ისიც დისტანციურად. მიუხედავად უჩვეულო დასაწყისისა, სანდრო დღეს სტუდენტებისთვის საყვარელი ლექტორია და მასთან შეხვედრას მომავალი პედაგოგები დიდი ინტერესით ელოდებიან კვირიდან კვირამდე.

24 წლის სანდრო ტაბატაძე განათლების მეცნიერებათა მაგისტრია განათლების პოლიტიკის მოდულით. უმუშავია პედაგოგად როგორც ზოგად, ისე პროფესიულ საგანმანათლებლო დაწესებულებებში. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის ხარისხის უზრუნველყოფის სამსახურის წამყვანი სპეციალისტია , ამის პარალელურად კი მასწავლებელთა მომზადების 60 კრედიტიანი პროგრამის სტუდენტებს ასწავლის და გამოცდილებას უზიარებს.  პროგრამის სპეციფიკიდან გამომდინარე მასზე უფროს სტუდენტებთან უწევს ურთიერთობა, თუმცა ზუსტად იცის ამ საქმის კეთილშობილება და სფეროს სიყვარული ყველაფრის დაძლევაში ეხმარება.

რას ფიქრობს ონლაინ სწავლებაზე და როგორ ესახება სამომავლო გეგმები, ამაზე თბილისი თაიმსს ესაუბრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დოქტორანტი, ახალგაზრდა ლექტორი სანდრო ტაბატაძე :

„ სიმართლე ითქვას, რამდენიმე წლის წინ ჩამოვყალიბდი, რომ ჩემს თავს ძირითადად აკადემიურ სივრცეში ვხედავ, ამიტომ  სტუდენტებთან შეხვედრის დიდი მოლოდინი მქონდა. ალბათ, ვერ წარმოვიდგენდი, რომ ეს ვირტუალურად მოხდებოდა და ამან გარკვეულწილად ჩემი ემოციები შეცვალა. მართალია, სწავლების პროცესი ძალიან სასიამოვნოა და მოლოდინები გამართლდა, ჩემთვის აკადემია მაინც პირისპირი, ცოცხალი კომუნიკაცია და დინამიზმია.

მართლაც, ასაკი შეიძლება იყოს ხელისშემწყობიც და ხელისშემშლელიც. ვფიქრობ, რომ სტუდენტად ყოფნის ახალი გამოცდილება მხოლოდ მეხმარება სწავლების პროცესში. მგონია, რომ კარგად მესმის მათი საჭიროებები და გამოწვევები – ამდენად, ვცდილობ ჩემი მიღებული ცოდნითა და კომპეტენციით, სასწავლო პროცესი უფრო მრავალფეროვანი, საინტერესო, ცოცხალი და უშუალო იყოს. რაც შეეხება ხელისშემშლელ ფაქტორს, ეს, ერთი მხრივ, უკავშირდება სტუდენტთა შესაძლო ზედაპირულ დამოკიდებულებას (რასაც, მე, თითქმის ვერ ვგრძნობ) და, მეორე მხრივ, ჩემი გამოცდილების ნაკლებობას. თუმცა თუ არ დაიწყე, გამოცდილებასაც ვერ მიიღებ.

მიუხედავად იმისა, რომ უკვე მე-2 სემესტრია დისტანციურ სასწავლო პროცესში ვართ, რჩება გამოწვევები. ესენია: ტექნიკური გაუმართავობა, სწავლებისას ნაკლები დინამიზმი და ტექნოლოგიებთან გადატარებული ათობით საათი კვირაში – რაც ადამიანის ჯანმრთელობასა და ფსიქიკაზე უარყოფითად მოქმედებს. ასევე, სწავლებისა და შეფასების სისტემისა და სქემის მორგების პრობლემა დისტანციური სასწავლო პროცესის ჩარჩოსთან ისე, რომ არ დაირღვეს რომელიმე მხარის უფლება და ინტერესი და თან, არ გაკეთდეს შეღავათი სწავლის შედეგების მიღწევასთან დაკავშირებით.

გარდა ლექტორობისა საკმაოდ დატვირთული გრაფიკი მაქვს სამსახურში და ვცდილობ, ვიმუშავო ჩემს დისერტაციასა და სხვა სამეცნიერო სტატიებზე. ამ ყველაფრის გარდა, განტვირთვისთვის ჩემს ეზოში მცირე რაოდენობის მწვანილსა და ბოსტნეულს ვთესავ და ა.შ.

იმდენად ცვალებადია მიმდინარე პროცესები, რომ რთულია თქმა -ვფიქრობ, მხოლოდ შრომა და ნებისყოფის ქონაა საჭირო, ნებისმიერი გეგმა მიღწევადია. ჩემს შემთხვევებში ეს გეგმები საგანმანათლებლო დაწესებულებასა და მეცნიერებას უკავშირდება.

ვფიქრობ,  მთავარია,  მიზანსწრაფულობა და ძალიან დიდი მონდომება. არ მგონია, რომ ასაკს არსებითი მნიშვნელობა აქვს. თუ ადამიანს ეს საქმე ნამდვილად  უყვარს და ამისთვისაა დაბადებული, ის ყველა ბარიერს გადალახავს. ამდენად, მხოლოდ საკუთარ თავზე მუშაობით შევძლებთ საგანმანათლებლო სივრცის გაჯანსაღებას. „

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველო

21 წლის ქართველმა ქიმიკოსმა კალიფორნიაში, სან დიეგოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის სადოქტორო პროგრამაზე სრული დაფინანსება მოიპოვა

21 წლის ქართველმა ქიმიკოსმა სან დიეგოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის სადოქტორო პროგრამაზე კალიფორნიაში სრული დაფინანსება მოიპოვა. ლევან გოჯიაშვილი SDUS-ს წლევანდელი კურსდამთავრებული და არაერთი ოლიმპიადისა და კონკურსის გამარჯვებულია. მისი ჩართულობით საქართველოს ეროვნულმა ნაკრებმა მრავალი მედალი მოუტანა ქიმიკოსთა ნაკრებს.

„STEM-ის მიმართ ჩემი ინტერესი მნიშვნელოვნად გააძლიერა ქიმიის მასწავლებელმა სკოლაში, რომელმაც მოახერხა საგნის მიმართ საკუთარი სიყვარულისა და ერთგულების იმგვარად გადმოცემა მოსწავლეებისათვის, რომ ნათლად დაგვენახა ქიმიის, როგორც მეცნიერების უსაზღვრო შესაძლებლობები. მეცხრე კლასიდან ამ საგნის შესწავლა ინტენსიურად და საფუძვლიანად დავიწყე,” – ამბობს ლევანი.

ლევან გოჯიაშვილმა პირველი მნიშვნელოვანი გამოცდილება ამ სფეროში, სკოლის პერიოდში შეიძინა.

„სკოლის დამთავრების შემდეგ ჩავაბარე სან დიეგოს სახელმწიფო უნივერსიტეტში – საქართველო, სადაც იყო წარმოდგენილი ერთადერთი ამერიკული ქიმიის საბაკალავრო პროგრამა საქართველოში, რომელიც საშუალებას მაძლევდა, უმაღლესი საფეხურის განათლების ხარისხის მისაღებად მებრძოლა და გავმხდარიყავი კონკურენტუნარიანი მთელი მსოფლიოს მასშტაბით“,- ამბობს ლევანი,

ახალგაზრდა მეცნიერის სამომავლო მიზნებია მიიღოს დოქტორის ხარისხი ქიმიაში და შემდეგ გააგრძელოს მუშაობა ინდუსტრიაში, აწარმოოს იაფი და ნაკლებად ტოქსიკური კატალიზატორები სხვადასხვა სამრეწველო პროცესებისათვის, რაც მნიშვნელოვნად შეამცირებს ქიმიური ნარჩენების მავნე ზემოქმედებას გარემოზე.

წყარო : პრაიმტაიმი 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
განათლება

ქვეყნიდან სამუდამოდ წასული „ტვინები” – სტუდენტები, რომლებიც საქართველოში დაბრუნებას აღარ აპირებენ

უცხოეთში სასწავლებლად წასვლა თითქმის ყველა ახალგაზრდის ოცნებაა და არც მშობლები იშურებენ ძალ-ღონესა და ფინანსებს იმისათვის, რომ მათმა შვილებმა განათლება ევროპისა და ამერიკის წამყვან უნივერსიტეტებში მიიღონ.  უფრო  და უფრო ხშირად გვესმის სანაცნობოში ამა თუ იმ საფეხურზე სწავლის უცხოეთში გაგრძელების ფაქტების შესახებ და ამის პირდაპირპროპორციულად იშვიათად გვესმის ცნობები მათი ქვეყანაში დაბრუნების თაობაზე.

„ტვინების გადინების“ პრობლემაზე საზოგადოება დიდი ხანია გამოთქვამს შეშფოთებას. არც ის იქნება ახალი, თუ ვიტყვით, რომ ფაქტობრივად ყველა სფეროში მომუშავე პროფესიონალები  საქმიანობას უცხოეთში ამჯობინებენ, ანაზღაურებასა და სამუშაო პირობებში არსებული უზარმაზარი განსხვავების გამო.

მაია აბაიაძე უკვე ხუთი წელია გერმანიაში ცხოვრობს. მას შემდეგ, რაც თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი ჟურნალისტიკის სპეციალობით დაამთავრა. გერმანიაში წასვლამდე ის აქტიური ჟურნალისტური ცხოვრებით ცხოვრობდა, თუმცა წასვლის გადაწყვეტილება მაინც მიიღო.

დრეზდენის ტექნიკურ უნივერსიტეტში მედიის კვლევისა და მედიაპრაქტიკის განხრით, 2016 წელს, ბაკალავრიატზე ჩააბარა. თუმცა 1 წლის შემდეგ სწავლა შეწყვიტა და პირდაპირ მაგისტრატურაზე გადავიდა.

„მაგისტრატურა ისევ მედიის მიმართულებით განვაგრძე. სწავლის პარალელურად სულ ვმუშაობდი. სპეციალობით არა, ძირითადად სტუდენტურ სამუშაოებზე – 2-3 დღე კვირაში. თუმცა ანაზღაურება იმაზე მეტი მქონდა, ვიდრე თბილისში ჟურნალისტად მუშაობის პერიოდში“, – გვიყვება მაია.

ამბობს, რომ გერმანიაში დასაქმების მხრივ პრობლემები იმ მიზეზით რომ უცხო ქვეყნის მოქალაქეა, არასოდეს შექმნია. 2019 წლიდან ჰამბურგის მედიის კვლევით ინსტიტუტში ახალგაზრდა მეცნიერ-თანამშრომელია და მიუხედავად იმისა, რომ მაშინ  მაგისტრის დიპლომი ჯერ არ ჰქონდა, ამას დასაქმებაში ხელი არ შეუშლია. მისი თქმით, გერმანიაში ცოდნა და კვალიფიკაცია ფასდება და საქართველოსგან ამითაც განსხვავდება.

„არ აქვს მნიშვნელობა რომელი ქვეყნის მოქალაქე ხარ და ამას მხოლოდ საკუთარი გამოცდილებით არ ვამბობ, ჩემი უცხოელი მეგობრების მაგალითზეც იგივეს თქმა შემიძლია. ასევე, ანაზღაურება განსხვავდება იმის მიხედვითაც, თუ რა სახის დიპლომს ფლობ. დამსაქმებელი კანონით ვალდებულია, რომ მაგისტრის ხარისხის მქონდე ადამიანს უფრო მეტი ანაზღაურება დაუნიშნოს, ვიდრე თუნდაც იმავე გამოცდილების მქონე ბაკალავრს“, – დასძენს იგი.

საქართველოში, ოჯახისა და მეგობრების სანახავად ჩამოსვლას წელიწადში ერთხელ და საუკეთესო შემთხვევაში – 2-ჯერ ახერხებს. საცხოვრებლად დაბრუნებას კი არც განიხილავს.

„3-4 წლის წინ ვინმეს რომ ეკითხა, თბილისის გარდა ცხოვრებას ვერსად ვიფიქრებდი, მაგრამ დღეს საქართველოში დაბრუნებაზე დიდი “ტრაგედია” ვერ წარმომიდგენია. ბევრი იტყვის, რომ გერმანიაც და ზოგადად, სხვა განვითარებული ქვეყნებიც სწორედ იმ ადამიანების დამსახურებით განვითარდა, ვინც დარჩა და ძალიან არაპატრიოტი გამოვდივარ, მაგრამ საქართველოში დაბრუნება ძალიან ცუდ სცენარად მესახება.

„არ ვფიქრობ, რომ თუკი დავბრუნდები დასაქმება გამიჭირდება, მაგრამ ყველაფერი ხომ შედარებითია. არ მაქვს იმის მოლოდინი, რომ საქართველოში გერმანიის სტანდარტებთან მიახლოებული ანაზღაურება მექნება. ისიც კი არ მგონია, რომ საქართველოს სტანდარტებითაც კი ადეკვატურ ანაზღაურებას შემომთავაზებენ“, – აღნიშნავს მაია.

ანი გოგილავა გერმანიაში 2011 წელს, უნივერსიტეტის დასრულებიდან მალევე წავიდა. 2012 წელს სწავლა Universität Duisburg – Essen ში დაიწყო სოციალური მუშაკის სპეციალობით.

უნივერსიტეტი 2015 წელს დაასრულა, თუმცა საკუთარი სპეციალობით დასაქმების შემოთავაზება ჯერ კიდევ სწავლის დროს მიიღო და დათანხმდა კიდეც. მას შემდეგ ანი პროფესიით მუშაობს და საკმაოდ წარმატებულ კადრადაც ითვლება. ახლა ორ პატარას ზრდის. ამჟამად დეკრეტული შვებულებით სარგებლობს და სამსახურში ივნისში ბრუნდება.

2011 წლის შემდეგ ანი სამშობლოში სულ ორჯერ ჩამოვიდა. ამბობს, რომ საქართველოში დაბრუნებას არ გეგმავს, რადგან არ აქვს იმედი, რომ აქ ის საკუთარი სპეციალობით, ადეკვატური ანაზღაურებითა და ღირსეული პირობებით იშოვნის სამსახურს.

„არ ვიცი, ოდესმე თუ დავაპირებ საქართველოში საცხოვრებლად დაბრუნებას. მე უკვე აქ მაქვს საკუთარი ცხოვრება, სამსახური, ოჯახი, ჩემი შვილები ბაღში დადიან, მეგობრები ჰყავთ და ა.შ. თანაც, ნამდვილად არ მგონია, რომ საქართველოში იმასთან მიახლოებული ანაზღაურება მაინც მექნება, რაც აქ მაქვს. საქართველოში ადეკვატური ანაზღაურება, მგონი, არავის აქვს. სხვა პირობებზე რომ აღარაფერი ვთქვათ. თუნდაც ორსულისათვის, ახალგაზრდა დედებისათვის აქაური პირობები სამოთხეა. ყველანაირად გიწყობენ ხელს. კანონი გიცავს და მე უფროსშიც გამიმართლა“, – ამბობს ანი.

ჩვენი შემდეგი რესპონდენტი ელზა საფრანგეთში სწავლობს. საქართველოში ბაკალავრიატის დასრულების შემდეგ სასწავლებლად წავიდა და ბაკალავრიატი ხელახლა გაიარა. შემდეგ მაგისტრატურაც. ახლა ის უკვე ბოლო კურსზეა და ამბობს, რომ საქართველოში დაბრუნება გადაიფიქრა. ეს მისმა ოჯახის წევრებმა ჯერ არ იციან, სწორედ ამიტომ ელზა გვარის დასახელებისაგან თავს იკავებს. არ უნდა, რომ მისმა მშობლებმა სიახლის შესახებ სტატიის მეშვეობით შეიტყონ.

„როდესაც საფრანგეთში სასწავლებლად მოვდიოდი, აზრადაც არ გამივლია ის, რომ უკან აღარ დავბრუნდებოდი. არც ჩემს მშობლებს შეჰპარვიათ მაგაში ეჭვი, თორემ ალბათ არ შემიწყობდნენ ხელს. ბოლო დრომდე ვაპირებდი სამშობლოში დაბრუნებას და ჩემი ნასწავლის იქ გამოყენებას, მაგრამ რაც უფრო ახლოვდებოდა წასვლის დრო, მით უფრო მეპარებოდა ეჭვი, რომ ეგ სწორი საქციელი იქნებოდა.

„აქ საკმაოდ წარმატებულ სტუდენტად ვითვლები. ჩემი ლექტორები მარწმუნებენ, რომ სწავლის დასრულების შემდეგ შრომითი ბაზრისთვის საკმაოდ სასურველი კადრი ვიქნები და საკმაოდ კარგი შემოსავალიც მექნება. საქართველოში კი რა მელის? დაუსრულებლად უნდა ვაგზავნო ჩემი CV სხვადასხვა ვაკანსიაზე და თუ გამიმართლებს სადმე ამიყვანენ მინიმალური ანაზღაურებით, ან სულაც სტაჟიორად.

„ძალიან მიჭირს ამ გადაწყვეტილების მიღება, რადგან საქართველოში მყავს მთელი ოჯახი, ნათესავები, მეგობრები და ნამდვილად არასოდეს მიფიქრია სხვაგან ცხოვრებაზე, მაგრამ მართლა მენანება ჩემი ამდენწლიანი შრომა იმისათვის, რომ საქართველოში „კაპიკებზე“ ვიმუშავო. ჯერ არ ვიცი როგორ შეხვდება ამ ამბავს ჩემი ოჯახი, მინდა შევამზადო და მერე გავუმხილო. ერთადერთი ის მამშვიდებს, რომ უვიზო რეჟიმის პირობებში მიმოსვლა ბევრად ადვილია და ჩემი ოჯახის წევრებს შეეძლებათ ხოლმე სანახავად ჩამოსვლა“, – გვიყვება ელზა.

სტატიის მომზადებისას კიდევ არაერთ ახალგაზრდას ვესაუბრეთ, რომლებიც ევროპის სხვადასხვა ქვეყანაში სწავლობენ, თუმცა, გაგვიჭირდა გვენახა ისეთი ადამიანი, ვინც სწავლის დასრულების შემდეგ საცხოვრებლად საკუთარ ქვეყანაში დაბრუნებას გეგმავს.

წყარო : EDU.ARIS.GE

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
განათლება

„დანიაში ემპათიის გაკვეთილები ეროვნული სასწავლო გეგმის ნაწილია“

6 – დან 13 წლამდე ასაკის მოსწავლეებს დანიაში ემპათიას ასწავლიან

დანიის განათლების სისტემამ 1993 წლიდან 6 – დან 16 წლამდე მოსწავლეებისათვის ემპათიის გაკვეთილები დააწესა. ამ გაკვეთილებზე მოსწავლეები ერთმანეთის დახმარებას და მხოლოდ საკუთარ თავთან შეჯიბრებას სწავლობენ.

დარწმუნებით შეგვიძლია, ვთქვათ, რომ დანიელები ბედნიერი ერია. ბოლო შვიდი წლის მანძილზე დანია ბედნიერი ქვეყნების პირველ სამეულში შედის გაერთიანებული ერების ბედნიერების ანგარიშის თანახმად. ბედნიერების ერთ – ერთი საიდუმლო შეიძლება განათლების სისტემა იყოს, რომელიც 1993 წლიდან დანიის ეროვნული სასწავლო გეგმის თანახმად ემპათიის გაკვეთილებს მოიცავს.

დანიელი მშობლები ბედნიერ ბავშვს ზრდიან, რომელიც ბედნიერ ზრდასრულად ყალიბდება და, თავის მხრივ, ბედნიერ ბავშვებს ზრდის

ადამიანების უმრავლესობა ვერ აცნობიერებს იმას, რომ ემპათიის უნარის განვითარება შესაძლებელია და მას სწავლა სჭირდება, ემპათიის უნარის განვითარება არა მხოლოდ ზრდის ბავშვების ემოციურ და სოციალურ უნარიანობას, არამედ ამცირებს მჩაგვრელი დამოკიდებულების[1] გამოვლენის სიხშირეს და ხელს უწყობს ბავშვებს წარმატებულ ზრდასრულებად ჩამოყალიბებაში.

დანიაში ემპათიის სწავლების პროგრამა 6 წლის ასაკში იწყება და 16 წლის ასაკში სრულდება. კვირაში ერთი საათის მანძილზე, ბავშვებს ემპათიის გაკვეთილები აქვთ, რომელსაც ‘Klassens tid’ ანუ „კლასის საათი“ ეწოდება. ეს გაკვეთილი კვირის მანძილზე, განსაზღვრულ დროს, მშვიდ გარემოში ტარდება და მისი მიზანი მოსწავლეების ერთმანეთთან დაახლოება და მათ შორის არსებული პრობლემების გადაწყვეტაა, რომელთა გადაჭრაზეც მთელი კლასი ზრუნავს.

ნებისმიერი პრობლემის განხილვა მისასალმებელია და მოსწავლეებს შეუძლიათ განიხილონ, როგორც პირადი, ასევე პიროვნებათშორის ან ჯგუფებს შორის ურთიერთობის საკითხები, სკოლასთან დაკავშირებული ან სკოლასთან სრულიად დაუკავშირებელი პრობლემები. მთელი კლასი და მასწავლებელი მსჯელობენ იმაზე, თუ როგორ შეიძლება პრობლემის მოგვარება. მასწავლებელი მოსწავლეებს ასწავლის, როგორ უნდა უსმინონ ერთმანეთს გულდასმით და როგორ შეძლონ ერთმანეთის გაგება. როდესაც პრობლემური საკითხები არაა განსახილველი, ჯგუფი გამხიარულებისთვის იკრიბება.

„კლასი ერთობლივად ცდილობს  ისწავლოს ერთმანეთისს პატივისცემა და ყველა კუთხით განიხილოს პრობლემა იმისათვის, რომ ერთადვე იპოვოს პრობლემის გადაჭრის გზები. ბავშვების პრობლემები აღიარებულია და მათ განცდებს ისე აღიქვამენ, როგორც დიდი თემის ნაწილს. როდესაც გაღიარებენ, შენს მნიშვნელობას გრძნობ.“ – იბენ სანდალ*

დანიელი ერის ბედნიერება აღზრდისადმი მათ მიდგომას ეყრდნობა. დანიელი მშობლები ბედნიერ ბავშვებს ზრდიან, რომლებიც ბედნიერ ზრდასრულებად ყალიბდებიან და თავად ზრდიან ბედნიერ ბავშვებს. ასე მეორდება ციკლი.

‘Klassens tid’ ანუ „კლასის საათი“ მოსწავლეს შანსს აძლევს, მას გაუგონ, სხვა ადამიანებისგან მიიღოს მხარდაჭერა. მოსმენა მისთვის შთაგონების წყაროც კი შეიძლება იყოს და ისწავლოს ორმხრივი პატივისცემის მნიშვნელობა.

იბენ სანდალი – დანიელი ფსიქოთერაპევტი, განმანათლებელია. ემერიკელ ავტორთან და კულტურის მკვლევარ ჯესიკა ალექსანდერთან ერთად, წიგნის – „დანიური აღზრდა“ – თანაავტორია. წიგნი 21 ენაზეა თარგმნილი და ეყრდნობა ავტორების კვლევას, რომლის მიზანი იმის დადგენა იყო, თუ როგორ ასწავლიან დანიელები ემპათიას.

სტატია საიტისთვის თარგმნა ფსიქოლოგმა ანა ღვინიანიძემ.

წყარო: azrovnebisakademia.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებაემიგრანტიმსოფლიოსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებებისაქართველოფიზიკა

მერაბ მალიშავა – კორეაში მოღვაწე ფიზიკოსი თბილისიდან

მერაბ მალიშავა თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულია, რომელიც ამჟამად მაგისტრატურას კორეაში აგრძელებს. ახალგაზრდა ფიზიკოსმა ჯერ კიდევ მე-3 კურსზე შეძლო სამეცნიერო სტატია გამოექვეყნებინა პრესტიჟულ საერთაშორისო ჟურნალში და ამჟამადაც არ კარგავს მუშაობის ტემპს. საკუთარი საქმიანობისა და სტუდენტური გამოცდილების შესახებ მერაბი თავად გვიამბობს.

-მერაბ, შენი სამეცნიერო სტატია ,,Physical Review Letters-შo” გამოაქვეყნეს, გვიამბე, რას ეხებოდა ნაშრომი და როგორი გამოხმაურება მოყვა მას?
-კომაროვის სკოლის დასრულების შემდეგ, სასწავლებლად ივ.ჯავახიშვილის სახეობის ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტზე მოვეწყვე და ჯერ კიდევ პირველ კურსზე, პროფესორმა რამაზ ხომერიკმა შემომთავაზა, რომ გვემუშავა ამოცანაზე, რომელიც ეხებოდა გარკვეული სახის ტალღების გავრცელებას არასწრფივი ოსცილატორების ჯაჭვში. ეს იყო საინტერესო პროექტი, სადაც ჩვენ ვიხილავდით ტალღების გაძლიერების მექანიზმს, გამოგვყავდა თეორია, რომელსაც რიცხობრივადაც ვამოწმებდით. ეს იყო ჩემთვის პირველი მეცნიერული გამოცდილება და, საბოლოოდ, მე-3 კურსის მიწურულს ჩვენ გავაგზავნეთ სტატია „Physical Review Letters-ში“, სადაც ჩვენი სტატია მიიღეს. მოგვიანებით, ნაშრომი ზურაბ ჟვანიას ფონდის მიერ დაწესებულ პრემიაზე გავაგზავნე და საპრიზო ადგილიც დავიკავე, სტატიას კი, ამ წლების განმავლობაში რამდენიმე ციტირება მოუგროვდა.
-ამჟამად კორეაში სწავლობ, რატომ მაინცდამაინც კორეა?
-უნივერსიტეტის დამთავრებისას ერთი წლით იტალიაში გავემგზავრე, ქალაქ ტრიესტში, აბდუს სალამის სახელობის თეორიული ფიზიკის საერთაშორისო ცენტრში (ICTP) და მონაწილეობა მივიღე Postgraduate Diploma Programme-ში. იქ გავეცანი ერთ-ერთ დიდ ქართველ მეცნიერს – ბატონ ალექსანდრე ნერსესიანს და შემდგომ, მისი ხელმძღვანელობითვე დავიცავი ნაშრომი.
შემდეგი ნაბიჯი უკვე კორეის კომპლექსური სისტემების ფიზიკის საერთაშორისო ცენტრი (PCS IBS) გახდა, სიმართლე გითხრათ, სამუშაო ადგილის არჩევისას გეოფრაფიულ ადგილმდებარეობას უფრო ნაკლებ ყურადღებას ვანიჭებ, ვიდრე იმ შესაძლებლობებს, რასაც სთავაზობს ესა თუ ის ადგილი ადამიანს. მაგალითისთვის, შემოთავაზება მქონდა ბარსელონაშიც, მაგრამ ნამდვილად არ ვნანობ, რომ კორეა ავირჩიე.
საქმე ისაა, რომ იტალიაში სწავლისას შევეხე სამეცნიერო ცხოვრების იმ ასპექტს, რომელიც ეხება კონფერენციებს, თანამშრომლობას, „დიდი ადამიანების“ მოსმენას და მათთან კონტაქტის დამყარების შესაძლებლობას. ICTP წარმოადგენს ისეთ ადგილს, სადაც მუდმივად არის მეცნიერების ნაკადი, ამიტომ მქონდა შესაძლებლობა, დავსწრებოდი ბევრ საინტერესო ლექციას, მენახვა – ვინ რას აკეთებს და, ასე ვთქვათ, „პულსი მეგრძნო“. რაღაცნაირად მივედი იმ აზრამდე, რომ შესაძლებლობა – რომ „პულსს გრძნობდე“ ძალიან მნიშვნელოვანია მეცნიერებაში. იმ ადგილს, რაც მე კორეაში ავირჩიე, აქვს ბევრი თვისება, რაც ICTP-ს. და სწორედ ეს თვისებები გახდა ჩემთვის გადამწყვეტი.
-ამჟამად რა საკითხზე მუშაობ?
-ამჟამად აქ ვმუშაობ საინტერესო პროექტზე რომელიც ეხება, ეგრეთ წოდებულ ანდერსონის ლოკალიზაციას. მოკლედ რომ ავხსნათ, წარმოიდგინეთ, რომ გაქვთ ნაწილაკი ისეთ დისკრეტულ სისტემაში (ანუ როცა სივრცეში ნაწილაკის პოვნა შეიძლება არა ნებისმიერ ადგილას, არამედ გარკვეულ „კვანძებზე“, კონდენსირებული გარემოს ფიზიკაში მუდმივად ასეთ სისტემებს შეისწავლიან), სადაც პოტენციალი ყოველ კვანძზე შემთხვევითადაა არჩეული. თურმე, ასეთ სისტემაში ნაწილაკი ვერ ვრცელდება და გარკვეულ ადგილას „ლოკალიზებული“ რჩება. ზუსტად ეს მოვლენაა ანდერსონის ლოკალიზაცია. ჩვენ კი ვიხილავთ არა ერთ, არამედ ორ ნაწილაკს ასეთ სისტემაში და შევისწავლით რა და როგორ შეიცვლება ამ დროს.
-მერაბ, როგორია შენი სამომავლო გეგმები და როდის აპირებ საქართველოში დაბრუნებას?
-კორეაში 3 წელზე მეტი დროის გატარება მომიწევს, ამიტომ – შორეულ გეგმებს არ და ვერ ვაწყობ. ჯერჯერობით, კონცენტრირებული ვარ იმაზე, რისი გაკეთებ აქ და ახლა შემიძლია. ასე რომ, სამწუხაროდ, მომავალზე არაფრის თქმა არ შემიძლია, უფრო მეტი რამ რომ მეთქვა, ძალიან სწორად მოიქცეოდით თუ არ დამიჯერებდით.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველოფსიქოლოგია

„არ უკიჟინოთ ბავშვს პირველობა და გამარჯვება. ბავშვი არ უნდა იყოს ყველაზე პირველი, ის უნდა იყოს თავის თავში პირველი “ – შალვა ამონაშვილი

​აკადემიკოსმა შალვა ამონაშვილმა მშობლებს შვილებთან მიმართებაში კონკრეტული მიზნების დასახვისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, უფროსებს ბავშვებთან ურთიერთობისას თავშეკავების გამოჩენა მართებთ:

„მიზანი უნდა დავისახოთ, რა გვინდა ჩვენი შვილებისგან. ​თუ გავგიჟდებით, ბავშვებს ვეღარ აღვზრდით, დავამახინჯებთ. გამოგვადგება ასეთი რამე?! ბავშვები რომ სკოლაში იყვნენ, ჩვენ დასვენებულები ვიქნებოდით. სახლში არიან და იკლებენ ყველაფერს, დარბიან, ყვირიან, ბურთს თამაშობენ. რასაკვირველია, ეს შეგვაწუხებს, მიგვიყვანს ზღვრამდე, რომ დავუყვიროთ, გავბრაზდეთ, დავემუქროთ, ავუკრძალოთ. მოხდება კონფლიქტები. ამით დავარღვევთ ყველა კარგ კანონს. პირველ რიგში, თავში უნდა გვედოს ის, რომ თავი უნდა შევიკავოთ. ეს არის ერთადერთი გამოსავალი. გაგიჟების ერთი ნაბიჯით აქეთ ვიყოთ. ჩვენ დიდებმა მაინც ხომ ვიცით, რა შედეგი მოჰყვება ამას. ხომ გიყვართ ბავშვი? ეს სიყვარული გამოავლინეთ. უფროსს შეუძლია მოთმინება, მაგრამ ბავშვს – არა. მოითმინეო, ბავშვს რომ ვეძახოთ, არ გამოდგება. როდესაც დედა გახდი და მამა გახდი, უნდა მოითმინო რაღაცები.“

სტატია სრულად :  

წყარო: ​ამონაშვილის აკადემია

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველო

,,სომხეთი მზად არის სკოლებში ქართულ ენაზე სწავლება დაიწყოს” – განათლების მინისტრი

სომხეთის განათლების მინისტრის, ვაგრამ დუმანიანის თქმით, სომხეთი მზად არის, სკოლებში ქართულ ენაზე სწავლების პროცესი დაიწყოს. ამის შესახებ ინფორმაციას სომხური მედია ავრცელებს.

„ჩვენ წელს ზოგიერთ სკოლაში ქართულ ენაზე სწავლების პროცესის დასაწყებად მზად ვართ“, – განაცხადა ვაგრამ დუმანიანმა.

მისივე თქმით, ქართული ენის შესწავლა ნებაყოფლობითი იქნება.

„საუბარი არ არის მხოლოდ საქართველოსთან მოსაზღვრე რეგიონების სკოლებზე“, – განაცხადა სომხეთის განათლების მინისტრმა.

მისივე თქმით, დეტალები მოგვიანებით გახდება ცნობილი.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”



 

სრულად ნახვა
განათლებაეს საინტერესოაისტორია

ქალები, რომელთა მიღწევებიც კაცებს მიაწერეს

პირველი ელექტრონული კომპიუტერის პროგრამა ქალის მიერ იყო შექმნილი. დღევანდელი Wi-Fi და ბლუთუზი ქალი მსახიობის რადიო-ტექნოლოგიების შესწავლის დამსახურებით არსებობს. პირველი კაცის მთვარეზე დაშვება და უსაფრთხოდ დაბრუნება ქალი კოლეგის მეშვეობით მოხდა.

კაცი მეცნიერებისგან მათი კოლეგა ქალების მიღწევების მიწერა იმდენად ხშირია, რომ მას სახელიც დაარქვეს და მატილდას ეფექტი უწოდეს. ამ ყველაფერს ასახავს რიცხვებიც. ყველა კატეგორიაში ქალებმა 51-ჯერ მოიგეს ნობელის ჯილდო, კაცებმა კი 853-ჯერ. აქ ვსაუბრობთ არა მხოლოდ ქიმიკოსებზე, ბიოლოგებსა და ფიზიკოსებზე, ამას ასევე ვხედავთ ისტორიაში. საქმე რომელიც ბევრმა ქალმა ხელოვანმა, არქიტექტორმა და გამომგონებლებმა შეასრულა, ხშირად მათ კაც კოლეგებს ან თუნდაც ქმრებს მიაკუთვნეს. დროა ასეთ ქალებს და მათ დამსახურებებს გავეცნოთ.

მარგარეტ კინი, ხელოვანი

 

1960-იან წლებში ნახატმა Big Eye ვოლტერ კინს უდიდესი პოპულარობა მოუტანა. ის 1964 წლის მსოფლიო გამოფენაზეც გამოიფინა.

 

1970 წელს, ვოლტერ კენის ყოფილმა ცოლმა, მარგარეტმა რადიოში თქვა, რომ ამ სერიების შემქმნელი თვითონ იყო. როდესაც ყოფილმა ცოლ-ქმარმა ამ საქმეზე დავა დაიწყო Union Square-ზე, ვოლტერი არ გამოჩნდა. 1986 წელს მარგარეტმა ვოლტერი სასამართლოში მიიყვანა. ვოლტერმა აქტივობაში მონაწილეობაზე უარი მხრის დაზიანების გამო თქვა, როცა მარგარეტმა 4 მილიონ დოლარიანი ნახატი თითქმის 1 საათში გადახატა. მოგვიანებით კი ინტერვიუში თქვა: ქორწინების შემდეგ ნახატებს ხელს “კინით“ ვაწერდი, რადგან ეს ჩემი გვარიც იყო. მას ჩემი ნამუშევრების მისაკუთრების და ფულის მიღების შესაძლებლობა ამიტომ ჰქონდა. მას შემდეგ, რაც მარგარეტმა ეს აღმოაჩინა, ყოფილი ქმრისთვის კითხვების დასმა არ დაუწყია, რადგან მისი რეაქციის ეშინოდა. “ჩემი ცხოვრების გამო მეშინოდა,”- თქვა მან. მაგრამ პირიქით მოხდა, ხალხში მას მხარი დაუჭირა. მარგარეტმა საბოლოოდ მიიღო მისთვის კუთვნილი თანხაც და აღიარებაც. ამ ამბის მიხედვით, ტიმ ბარტონმა 2014 წელს ფილმი Big Eyes გადაიღო.

ელიზაბეთ “ლიზი” მეგი, თამაშების დიზაინერი

 

1900-იან წლებში, ლიზი მეგიმ The Landlord’s Game-ის დიზაინი შექმნა, რაც მისი რწმენის, გეორგიზმის დემონსტრაცია იყო. თამაშს კვადრატის ფორმის დაფა, ყალბი ფული და “ციხეში წადის” ოთხკუთხედი ბარათი ჰქონდა. თამაში ორ რაუნდად იყოფოდა: ანტი-მონოპოლისტურად, სადაც მოთამაშეები მიწას ყიდულობენ და თანასწორად იყოფენ, და მონოპოლისტური, მოთამაშეებისთვის, რომლებიც ინდივიდუალურად იმუშავებენ, რათა რაც შეიძლება მეტი ფული მიიღონ და მათი კონკურენტი გააკოტრონ.

 

1903 წელს ეს თამაში ძალიან პოპულარული გახდა მეგის მეგობრების თამაშებთან, პატენტებთან ერთად, რომელთა გაკეთებაზეც მეგი დათანხმდა. როდესაც ჩარლზ დეროუმ, მეგის “მტერმა” ის ითამაშა, იდეა მოიპარა, გააფერადა და მარტივი ილუსტრაციები დაამატა, მას Monopoly დაარქვა. თამაში 1935 წელს Parker Brothers-მა იყიდა და დეროუ პირველი მილიარდერი გახდა, რომელმაც ამას ასეთი თამაშით მიაღწია.

დიდი ხნის მანძილზე, თამაშის შემქმნელად დეროუ მოიაზრებოდა. გასათვალისწინებელია, რომ თამაშს ინსტრუქციების წიგნში მისი შექმნის ისტორიაც იყო დაბეჭდილი, მასში ეწერა: “1934 წელს, ჩარლზ ბი დეროუმ პენსილვანიიდან, Parker Brothers-ისთვის სპეციალურად შექმნა თამაში MONOPOLY.” მეგი თამაშის შემქმნელად მის სიცოცხლეში არ უღიარებიათ და დღეს თამაშის ნამდვილი მოწოდება, მიზანი დაკარგულია.

ქეთრინ ჯონსონი, მათემატიკოსი

 

1950-იანებში, ქეთრინ ჯონსონი (დაბადებული 1918 წელს) სხვა ქალებთან ერთად მუშაობდა, რომლებიც აანალიზებენ მონაცემებს და ასრულებენ კომპლექსურ მათემატიკურ გათვლებს NASA- სთვის. როდესაც ის 1953 წელს ფრენების საკვლევ ჯგუფში დროებით გადავიდა. ჯონსონი გახდა პირველი ქალი და მისი რასის პირველი წარმომადგენელი, რომელიც ჯგუფს შეუერთდა. მისი ცოდნით კი რასისტული და გენდერული ბარიერი მარტივად გადალახა, ისეთ შეხვედრებზე იწყვევდნენ, სადაც ქალებს არ პატიჟებდნენ.

 

მაგრამ მიერ შესრულებული ყველა სამუშაო ვერ დაფასდა, რადგან მაშინ ქალებს ჩანაწერებში თავიანთი სახელების მითითების უფლება არ ჰქონდათ. თუმცა ჯონსონი პირველი ქალი გახდა, ვინც ყველაფერი შეცვალა. “მოხსენება დავასრულე და მასში ჩემი სახელი შევიდა, ეს პირველი შემთხვევა იყო, როცა ჩემი დანაყოფიდან რამეზე ქალის სახელი ეწერა,”- ამბობდა ის. სწორედ ჯონსონი იყო ის ადამიანი, რომელმაც კოსმოსში პირველი ამერიკელის, აპოლო 11-ის ტრაექტორია შეიმუშავა და კოსმოსური მოგზაურობის ძირითადი პროგნოზები გააკეთა. მისი დამსახურებით ასტონავტი ჯონ გლენი პირველი ამერიკელი გახდა დედამიწის ორბიტაზე. ჯონსონი და მისი შავკანიანი ქალი კოლეგა 2016 წლის ფილმში Hidden Figures-ში არიან ნახსენები, ისევე როგორც იმავე სახელწოდწების წიგნში.

ელენე ბაქრაძე (დარიანი) პოეტი

 

ქართველი პოეტის და ცისფერყანწელთა ორდენის წევრის, პაოლო იაშვილის შემოქმედებაში “დარიანული ციკლი” ყოველთვის განსაკუთრებულ ყურადღებას იქცევდა. ეს არის  14 ლექსი, რომელიც ქალურ ეროტიკულ გრძნობებსა და სასიყვარულო განცდებს კარგად აღწერს.

 

1916 წელს შეიქმნა ცისფერყანწელთა ორდენი და მათი პირველი ჟურნალი გამოიცა. მალევე, ელენე დარიანის ფსევდონიმით დაიბეჭდა ცნობილი ლექსი “პირამიდებში.”

ლიტერატურათმცოდნე გიორგი ჯავახიშვილმა ელენე ბაქრაძის არქივის საფუძვლიანი შესწავლის შემდეგ მოსაზრება გამოთქვა, რომ ამ ფსევდონიმის უკან სწორედაც პაულო იაშვილის ახლო მეგობარი, ელენე ბაქრაძე დგას. თავად პაოლო იაშვილს არასდროს უთქვამს, რომ ლექსები თავად ეკუთვნოდა.

მარგარეტ ნაითი, გამომგონებელი

 

არგუმენტირებულად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მარგარეტ ნაითი მე-19 საუკუნის ყველაზე ცნობილი ქალი გამომგონებელია. ის პატარა ასაკიდანვე ცდილობდა ახალი რაღაცების შექმნას. მისი განსაკუთრებული გამოგონება მაშინ გამოჩნდა, როცა თინეიჯერმა მუშაობა ტექსტილის ქარხანაში დაიწყო. მუშაობისას საქსოვი დაზგის ერთი ნაწილი, რომელიც ძაფს იჭერს, ამოვარდა და ნაითის კოლეგა დააზიანა, ამის შემდეგ დაიწყო ფიქრი, როგორ დაეფარა ეს ნაწილი, რომ აღარავინ დაშავებულიყო. მისი გამოგონება გამოყენებადი გახდა და მისი ასლი ბევრმა ქარხანამ შექმნა. ნაითს კომპენსაციას არ უხდიდნენ.

განსაკუთრებით გვიან 1860-იან წლებში მან მუშაობა Columbia Paper Bag Company-ში დაიწყო, სადაც მან მექანიზმი გამოიგონა, რომელიც ქაღალდის ბრტყელძირიან ჩანთებს აკეთებდა, მას დღესაც იყენებენ. თუმცა, ეს იდეა ჩარლზ ენანმა მოიპარა, ის მექანიზმის აწყობისას ქარხანაში იმყოფებოდა. ნაითმა ენანს სასამართლოში უჩივლა, 1871 წელს სასამართლო ნაითის სასარგებლოდ დასრულდა. მაგრამ ცხოვრების მანძილზე არანაირი კომპენსაცია არ მიუღია. მას “ქალ ედისონადაც” მოიხსენიებდნენ.

დენის სკოტ ბრაუნი, არქიტექტორი

 

2018 წელს, არქიტექტორი დენის სკოტ ბრაუნი (1931 წელს დაბადებული) Soane Medal-ზე გლობალური გავლენისთვის დააჯილდოვეს. ეს ინდივიდუალური აღიარება ეწინააღმდეგება 1991 წელს პრიტზკერის არქიტექტურის პრიზს, რომელიც ბრაუნის ქმარს გადაეცა, მიუხედავად იმისა, რომ ნომინირებულ სამუშაოში ორივე თანასწორად იღებდა მონაწილეობას. სკოტ ბრაუნი დაჯილდოებას ვერ დაესწრო, ხოლო როცა ორგანიზაციას ამ გადაწყვეტილებისთვის დაუპირისპირდნენ, მათ თქვეს, რომ ჯილდოს გაცემა მხოლოდ ერთი ადამიანისთვის იყო შესაძლებელი. მაგრამ უნდა აღვნიშნოთ, რომ 1988 წელს ჯილდო ერთდროულად ორ კაცს გადაეცა.

არქიტექტურის ფირმის თანაპარტნიორმა, სკოტ ბრაუნმა აღმოაჩინა, რომ საერთო მიღწევებზე მხოლოდ მის ქმარს მოიხსენიებდნენ ხოლმე. ის მთელი კარიერის მანძილზე ღიად იბრძოდა სექსიზმის წინააღმდეგ. არქიტექტორის ესეი “ოთახი ზემოთ? სექსიზმი და ვარსკვლავების სისტემა არქიტექტურაში” (1989) აღწერს სირთულეებს, და როგორ მოიპოვა აღიარება სივრცეში, სადაც მამაკაცი დომინირებს. ბრაუნი აგრძელებს კამპანიებს არქიტექტურაში თანასწორობისთვის. ის ახლა XX საუკუნის ერთ-ერთ წამყვან არქიტექტორად ითვლება.

ჰედი ლამარი, მსახიობი და გამომგონებელი

 

ავსტიელ-ამერიკელ მსახიობ ჰედი ლამარს (1914-2000) ხშრად მსოფლიოში ყველაზე ლამაზ ქალად მოიხსენიებენ, შეიძლება ის ჰოლივუდის ფილმებიდან გახსოვდეთ. ჰედი ძალიან ჭკვიანი გამომგონებელიც გახლდათ.

 

ლამარი გადაღებების შესვენებისას ტრაილერში ან სახლში ახალ იდეებზეც მუშაობდა. ის მისი შეყვარებულის, ჰოვარდ ჰიუჯს თვითმფრინავის კვადრატულ ფრთებს ჩიტებსა და თევზებზე წიგნების შესწავლით ეხმარებოდა, მან ასევე შუქნიშნის გაუმჯობესებული ვარიანტი შემოგვთავაზა.

მეორე მსოფლიო ომის მსვლელობისას, ლამარი კონცენტრირებული იყო მისი გამოგონებებით მოკავშირეების დახმარებაზე. მაგრამ წყალქვეშა ხომალდი რადიოტალღებით კონტროლდებოდა, რომელშიც მტერი ამჩნევდა. ლამარმა მოიფიქრა, რომ სიგნალის სხვადასხვა სიხშირეზე გადაყვანით შესაძლებელი იყო მისი დაცვა. თუმცა მას ფორმალური მომზადება გავლილი არ ჰქონდა, ამიტომ გამომგონებელ ჯორჯ ენთეილთან კოლაბორაცია გადაწყვიტა.

”სიხშირის პოტენციალი”, რომელსაც ჰედი გვთავაზობდა, დაცული Wi-Fi-ის, GPS-ის და ბლუთუზის წინამორბედია. ამ გამოგონებას მოგვიანებით სამხედრო სამსახურში იყენებდნენ. მას სიცოცხლეში საკმარისად არ აღიარებდნენ. როდესაც გამომგონებელთა საერო საბჭოში გაერთიანება მოისურვა, მას უპასუხეს, რომ სჯობდა ცხოვრება ომის ობლიგაციების პოსტერების გაყიდვაში გაეტარებინა. :ვფიქრობ,ადამიანების ტვინი ბევრად საინტერესოა, ვიდრე მათი გარეგნობა”, – ამბობდა ლამარი.

ENIAC-ის პროგრამისტები

 

1946 წელს, 6 ქალი პირველი სრულიად ელექტრონული და დაპროგრამებული კომპიუტერის შესაქმნელად მუშაობდა. ქეითლინ ანტონელს, ჯენ ბარტიკს, ფრანცის ბეტი ჰოლბერტონს, მერლინ მელტეზის, ფრანცის სპენსსა და რუთ თეითელბომს პენსილვანიის უნივერსიტეტის მურის ელექტრო ინჟინერიის სკოლის მიერ, ამერიკის არმიისთვის ENIAC-ის (ელექტრონული ინტეგრატორი და კომპიუტერი) დაპროგრამება დაევალათ. კომპიუტერს მეორე მსოფლიო ომში გამოიყენებდნენ, არტილერიის ტრაექტორიაზე სამუშაოდ. პროექტი უდიდესი საიდუმლო იყო და ქალების ვინაობა, რომლებმაც სამუშაო შეასრულეს არ გამჟღავნებულა.

 

1980 წლამდე ქალი პროგრამისტების დამსახურებაზე არავინ იცოდა. 1980 წელს, ჰარვარდის სტუდენტმა, ქესი კლაიმენმა ძველ პროგრამისტებზე თეზისის კვლევისას ფოტო აღმოაჩინა, რომელზეც ქალები კომპიუტერებთან დგანან. კლაიმენს ფოტოზე უთხრეს, რომ ეს ქალები მოდელები იყვნენ, რათა პროდუქტი უფრო მიმზიდველი გაეხადათ. დელვინგ ფასერმა აღმოაჩინა, რომ ქალების სამუშაო დიდი ხანია დაუფასებელია. ახლა, მათ შესახებ ბევრმა იცის და ცდილობენ პროგრამირება მომავალი თაობებისთვის გაამარტივონ.

მერიონ მაჰონი გრიფინი, არქიტექტორი

 

მეორე ქალი, რომელმაც მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიების ინსტიტუტი დაამთავრა, მერიონ მაჰონი გრიფინი (1871-1961) ილინოისში პირველი ლიცენზირებული ქალი არქიტექტორი გახდა. 1895 წელს ის იყო პირველი თანამშრომელი, რომელიც ცნობილმა ამერიკელმა არქიტექტორმა, ფრანკ ლოიდ ვრაითმა აიყვანა და მასთან ერთად 15 წელი იმუშავა, დაეხმარა არქიტექტურული სტილის American Prairie School-ის განვითარებაში. ის განსაკუთრებით ნიჭიერი იყო არქიტექტურულ ნახატებში. აკვარელით შესრულებული ნამუშევრები, რომლებიც გრიფინმა შექმნა, ფრანკ ლოიდ ვრაითის ცნობილ სიმბოლოდ იქცა.

მაჰონმა წოლტერ ბარლი გრიფინზე იქორწინა. წყვილი ბევრ პროექტში ერთად იღებდა მონაწილეობას. მათ შორსაა ავსტრალიის დედაქალაქის, კანბერას დიზაინი, თუმცა მაჰონის განსაკუთრებული ფერებით შექმნილ დიზაინს ხშირად მის ქმარს მიაწერდნენ. მართალია, გრიფინის ნამუშევრები კაცი კოლეგების გამო ჩრდილში რჩებოდა, მაგრამ ახლა, ავსტრალიურმა არქიტექტურის ინსტიტუტმა შექმნა “მერიონ მაჰონი გრიფინის პრიზი”, რომელიც მხოლოდ ქალ არქიტექტორებს გადაეცემათ.

წყარო : tabula.ge

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 2 3 4 5 28
Page 3 of 28