close

არქეოლოგია

არქეოლოგიაისტორიაკულტურამსოფლიოსაქართველო

საქართველო არა მხოლოდ ვაზის, არამედ თაფლის სამშობლოც არის.

ბორჯომში, სოფელ საკირეში, ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად, აღმოაჩინეს უძველესი თაფლი. რამდენიმე წლიანი ლაბორატორიული კვლევების შედეგად დადასტურდა რომ თაფლი 5500 წლის წინანდელია. ასევე მეცნიერები გვიდასტურებენ რომ თაფლი არის მოშინაურებული ფუტკრისგან დამზადებილი და არა ველური. აქამდე თაფლის უძველეს კერად ეგვიპტე ითვლეობდა, რადგან 3000 წლის წინანდელი თაფლი, ტუტანხამონის საფლავში აღმოაჩნეს და მისი ანალოგი არ მოიძებნებოდა.

ბორჯომში ჩატარებულმა არქეოლოგიურმა კვლევამ კი დაადასტურა, რომ საქართველო არა მხოლოდ ვაზის, არამედ თაფლის ასამშობლოც არის.

წყარო: გეგა ხვედელიძე

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

მეცნიერებმა იქთიოზავრის აქამდე უცნობი სახეობა აღმოაჩინეს

მეცნიერებმა 200 მილიონი წლის წინ დაღუპული და ზღვის ფსკერზე ჩაძირული დელფინის მაგვარი რეპტილიის ჩონჩხის ციფრული რეკონსტრუქცია განახორციელეს.

ბრიტანეთში, ვორვიკშირში (Warwickshire) აღმოჩენილი განმარხებული არსების ფოტო სამეცნიერო ჟურნალმა PeerJ-მა გამოაქვეყნდა. მეცნიერები აცხადებენ, რომ ჩონჩხი იქთიოზავრის ცხოვრების შესახებ უნიკალური ინფორმაციის მატარებელია.

ზღვის ეს მტაცებელი არსება როგორც ჩანს იკვებებოდა თევზით, კალმარით და მსგავსი წყლის ბინადრებით.

ჩონჩხი მეცნიერებმა 60 წელზე მეტი ხნის წინ აღმოაჩინეს, მისი შესწავლა კი მხოლოდ ახლახანს გახდა შესაძლებელი.

„ნახევარ საუკუნეზე მეტი დრო დაგვჭირდა იმისთვის, რომ ეს იქთიოზავრი შეგვესწავლა, თუმცა ლოდინად ნამდვილად ღირდა,“ აცხადებენ მანჩესტერის უნივერსიტეტის მეცნიერები.

CT სკანერით შეგროვებული მონაცემების საშუალებით მეცნიერებმა მთელი ჩონჩხის  ციფრული რეკონსტრუქცია 3 დ ფორმატში განახორციელეს.

აღმოჩენილი რეპტილია თავდაპირველად  ჩვეულებრივ სახეობად ჩათვალეს, თუმცა დეტალურად შესწავლის შემდეგ მეცნიერებმა მას Protoichthyosaurus prostaxalis-ი უწოდეს.

უახლოეს მომავალში მკვლევარები იქთიოზავრის ჩონჩხის ციფრული გამოსახულების დახვეწას გეგმავენ.

წყარო : BBC

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაეს საინტერესოაისტორიაკულტურამსოფლიო

მუმიაზე ჩატარებულმა დნმ-ის ანალიზით უძველესი ეგვიპტელები საქართველოდან არიან

მაქს პლენკის ინსტიტუტისა (Max Planck Institute for the Science of Human History) და ტიუბინგენის უნივერსიტეტის (University of Tuebingen) გერმანელმა მეცნიერებმა ნაწილობრივ აღადგინეს 90 ეგვიპტური მუმიის გენომი, რომელთა ასაკი 1500-დან 3500 წლამდე მერყეობდა. გულდასმით გამოიკვლიეს და იმ დასკვნამდე მივიდნენ, რომ უძველესი ეგვიპტელები არ იყვნენ აფრიკელები. ისინი წარმოშობით სამხრეთ ევროპიდან იყვნენ და ამასთან, იმ ადგილებიდან, სადაც დღეს მდებარეობს თურქეთი, ისრაელი, იორდანია, სირია, ლიბანი და საქართველო.
iGENEA -ს სპეციალისტებმა ბიჭუნა-ფარაონის და თანამედროვე ევროპელების გენომი შეადარეს ერთმანეთს. როგორც აღმოჩნდა ბევრი მათგანი ტუტანჰამონის ნათესავია – საშუალოდ ევროპელ მამაკაცთა ნახევარი. ზოგიერთ ქვეყანაში კი მათი რიცხვი 60 – 70% აღწევს – მაგალითად, ესპანეთსა და საფრანგეთში.
დნმ-ს ადარებდნენ ე.წ. ჰაპლოჯგუფების მიხედვით – დნმ-ის ფრაგმენტების ნაკრები, რომელიც თაობიდან თაობაზე გადადის და ინახება ჰაპლოჯგუფში R1b1a2 სახელით.
გერმანელმა და შვეიცარიელმა მეცნიერებმა კიდევ ერთხელ დაადასტურეს, რომ თანამედროვე ეგვიპტელები, საერთო ჯამში, არ არიან ფარაონების შთამომავლები – სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მათ საერთო არაფერი გააჩნიათ უძველესს მმართველებთან.
– მიმაჩნია, რომ ეგვიპტელი მმართველებისა და ევროპელების საერთო წინაპარი კავკასიაში ცხოვრობდა, დაახლოებით 9500 წლის წინ – ამბობს შოლცი. – დაახლოებით 7 000 წლის წინ მისი პირდაპირი შთამომავლები ევროპაში დასახლდნენ. ზოგიერთებმა კი ეგვიპტეს მიაღწიეს და ფარაონები გახდნენ. გამოდის რომ თავად ტუტანჰამონი და მისი წინაპრები კავკასიელები იყვნენ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

არქეოლოგებმა პომპეიში ვულკანის ამოფრქვევისას დაღუპული ცხენი იპოვეს.

პომპეის უძველეს კედელთან ახლოს მდებარე ერთ-ერთ სოფელში ცხენის ნაშთები და მისი აღკაზმულობა იპოვეს. არქეოლოგები აღმოჩენას “ისტორიულად მნიშვნელოვანს” უწოდებენ. ინფორმაციას BBC ავრცელებს.

როგორც არქეოლოგები ამბობენ, ცხენი ეტლშია შებმული და როგორც ჩანს მზად იყო ვულკანის ამოფრქვევის დროს ადგილის დასატოვებლად.

მასთან ერთად სხვა ცხენის ჩონჩხსაც მიაგნეს.

მაშინ ეს სოფელი, სავარაუდოდ, რომაელ გენერალს ან უმაღლესი სამხედრო წოდების მქონე ჩინოსანს ეკუთვნოდა.

ქალაქი პომპეი 79 წლის 24 აგვისტოს, ვულკან ვეზუვის ამოფრქვევის შემდეგ განადგურდა. ქალაქი 1748 წელს აღმოაჩინეს. ძველი ქალაქის აღმოჩენილი ნაწილი იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაშია შეყვანილი.

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორიაკულტურა

ეგვიპტეში უმაღლესი ქურუმის 4 400 წლის სამარხი იპოვეს

ეგვიპტის ხელისუფლებამ განაცხადა, რომ გიზაში, პირამიდების კომპლექსში,„განსაკუთრებულად კარგად შენახული“ სამარხი იპოვეს, რომ ძვ.წ. მესამე ათასწლეულში მოღვაწე უმაღლეს ქურუმს ეკუთვნოდა.

კედლებზე არსებული წარწერებით ირკვევა, რომ ის ფარან ნეფერიკარის დროს მსახურობდა (დაახ. ძვ.წ. 2415-2405).

 

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორიასაქართველო

მარტვილში აღმოჩენილი ოქროს და ვერცხლის მონეტები სავარაუდოდ მე-7 და მე-10 საუკუნეებისაა

მარტვილის სოფელ ბანძაში, მოქალაქეები გარდაცვლილის დასაკრძალად საფლავს თხრიდნენ, რა დროსაც ოქროს და ვერცხლის მონეტები იპოვეს, რომელიც თიხის ქოთანში იყო მოთავსებული.
მონეტები სხვადასხვა საუკუნით თარიღდება და ის სავარაუდოდ, ადგილობრივი ტაძრის საგანძური იყო – ამის შესახებ მარტვილის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმის დირექტორმა გივი ელიავამ განაცხადა.
გივი ელიავას განმარტებით, საფლავის გათხრისას ნაპოვნი მონეტები სავარაუდოდ, მეშვიდე და მეათე საუკუნეებისაა. მუზეუმის დირექტორი ფიქრობს, რომ ეს არის ტაძრის საგანძური, რომელიც მღვდელმა ანტონ კეკელიამ გადამალა, როცა საბჭოთა პერიოდში ბანძის ტაძარს დანგრევის საფრთხე დაემუქრა. გივი ელიავა ამბობს, რომ არსებული ცნობების თანახმად, საგანძურს ანტონ კეკელია ქველმოქმედებისთვის იყენებდა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაგეოგრაფიასაქართველოტურიზმი

ქუთაისში, კლდიაშვილის ქუჩაზე, 50 ათასი წლის წინანდელი მღვიმე აღმოაჩინეს

ქუ­თა­ის­ში, კლდი­აშ­ვი­ლის ქუ­ჩა­ზე (ჭა­ხ­ა­თას უბა­ნი) ად­გი­ლობ­რივ­მა მცხოვ­რებ­მა ვახ­ტანგ სი­ხა­რუ­ლი­ძემ მღვი­მე აღ­მო­ა­ჩი­ნა, სა­დაც მრავ­ლა­დაა სტა­ლაქ­ტი­დე­ბი და სტა­ლაგ­მი­ტე­ბი.

მღვიმე უკვე დაათვალიერეს სპელეოლოგებმა ვალერი ბარბაქაძემ და გიგო ონიანმა. სპეციალისტების შეფასებით, მღვიმე სავარაუდოდ 30-50 ათასი წლის წინანდელია.

„მღვიმე უნიკალურია და რაც დავათვალიერეთ, სულ ორი დარბაზია, მათი სიგრძე 80 მეტრია. სამწუხაროდ, აფეთქებების შედეგად დაზიანებულია ნაღვენთი ფორმები, თუმცა ვნახეთ ექსცენტრიკული ფორმები, რაც საქართველოში მანამდე არ გვინახავს. ეს პირველია და სწორედ ეს სძენს მღვიმეს უნიკალურობას“, – ამბობს ვალერი ბარბაქაძე.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიარელიგია და მეცნიერება

მეცნიერებმა ბეთლემში იმ ადამიანის ბეჭედი აღმოაჩინა, რომელმაც იესო ჯვარს აცვა

მეცნიერები აცხადებენ, რომ უძველესი ბეჭედი, რომელიც ბეთლემში აღმოაჩინეს, იმ ადამიანს ეკუთვნის, რომელმაც იესო აწამა.

ბრინჯაოს ბეჭედი 50 წლის წინ არქეოლოგიური გათხრების დროს აღმოაჩინეს. ბეჭედზე ღვინის ჭურჭელი და ბერძნული წარწერებია ამოტვიფრული, თუმცა მეცნიერები დღემდე ვერ ახერხებდნენ იმის დადგენას, თუ ვის ეკუთვნოდა სამკაული.

ბეჭდის აღმოჩენიდან 50 წლის შემდეგ კი ექსპერტებმა ბეჭედზე იერუსალიმის რომაელი მმართველის, პილატე პონტოელის სახელის ამოკითხვა შეძლეს. ეს მათ ბეჭდის სრულყოფილად გაწმენდისა და  ისრაელის სიძველეთა ორგანოს (Israel Antiquities Authority) ლაბორატორიაში ფოტოგრაფირების გზით განახორციელეს.

შეგახსენებთ, რომ პილატე პონტოელი გახლავთა ადამიანი, რომელმაც იესოს ჯვარცმის ბრძანება გასცა.

მეცნიერები ფიქრობენ, რომ ნივთს იყენებდნენ, როგორც „დასაშტამპ ბეჭედს“.

წყარო : www.independent.co.uk
მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაკულტურამსოფლიო

შავ ზღვაში მსოფლიოში ყველაზე ძველი ხელუხლებელი გემი იპოვეს

არქეოლოგებმა შავ ზღვაში შეჯახების შედეგად ჩაძირული უძველესი გემი აღმოაჩინეს. მეცნიერები აცხადებენ, რომ 2,000 მეტრ სიღრმეზე ნაპოვნი გემი აქამდე აღმოჩენილ ჩაძირულ გემთაგან უძველესია.

უცნაური ამ აღმოჩენაში ისაა, რომ დაახლოებით 2 400 წლის მომხდარი შეჯახების შედეგად ჩაძირული გემი ფაქტობრივად დაუზიანებელია. ფოტოზე ჩანს მეზღვაურების ნიჩბები და გემზე მყოფი ეკიპაჟის მიერ ნაჭამი თევზის ძვლებიც კი.  არქეოლოგები ვარაუდობენ, რომ დაახლოებით 23 მეტრი სიგრძის გემი ბერძენ ვაჭრებს ეკუთვნოდათ. გემის ასაკის დადგენა მისი პატარა ნაჭრის საშუალებით მოხერხდა, რომელიც შავი ზღვიდან დისტანციურად მართვადი რობოტის საშუალებით განახორციელეს.

მკვლევარები გემის ამ ფორმით შემონახვის ორ სავარაუდო მიზეზს ასახელებენ, პირველი: გემი ანოქსიურ (უჟანგბადო)წყლებში მდებარეობს და მეორე :  ის იმდენად ღრმადაა წყალში, რომ დაცულის მყვინთავებისა და ჰისტიოციტებისგან.

მეცნიერთა გუნდი აცხადებს, რომ საჭირო თანხების მოძიებისთანავე გემის შინაარსს შეისწავლიან და მასზე აღმოჩენილი ნივთებით ზუსტ წარმოშობას დაადგენენ.

აღმოჩენა „შავი ზღვის საზღვაო არქეოლოგიური პროექტის“ ნაწილია, რომლის ფარგლებში გასული სამი წლის განმავლობაში 60-ზე მეტი ჩაძირული გემის იდენტიფიცირება განხორციელდა.

წყარო : www.sciencealert.com

მასალა მომაზადა :თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორიაკულტურა

არქეოლოგებმა შავ ზღვაში 2400 წლის წინ ჩაძირული გემი იპოვეს

არქეოლოგებმა იპოვეს ის რასაც, რამდენიმე წელია, შავი ზღვის ფსკერზე ეძებდნენ. მათ,  შავ ზღვაში დაახლოებით 2 400 წლის წინ ჩაძირული 23-მეტრიანი ხომალდი აღმოაჩინეს, რომელიც არქეოლოგების ვარაუდით ძველ ბერძნულია.   სტატიის  თანახმად, ზღვის ფსკერზე ნაპოვნი გემი თითქმის დაუზიანებელია, ის უვნებლად ჟანგბადის ნაკლებობამ შემოინახა. უძველესი გემის შესახებ The Guardian წერს.
როგორც არქეოლოგები განმარტავენ, გემი, სავარაუდოდ, სავაჭრო იყო და მას ისეთივე ფორმა აქვს, როგორიც ე.წ. “სირენების ლარნაკზე” გამოსახულ ხომალდს. ეს არის მოხატული ჭურჭელი, რომელიც,დაახლოებით შავ ზღვაში ნაპოვნი გემის პერიოდისაა. ჭურჭელზე გამოსახულია ოდისევსის ხომალდი, რომელსაც თავს ესხმიან მითიური სირენები.
მკვლევართა თქმით, ეს  აღმოჩენა მეტ ცოდნას მოგვცევს იმ დროინდელ  გემთმშენებლობასა და საზღვაო სამყაროში არსებულ მდგომარეობაზე.
რაც შეეხება ადგილმდებარეობას, როგორც გამოცემა წერს, ხომალდი ბულგარეთთან ახლოს აღმოაჩინეს. ის ერთ-ერთია იმ 60-ზე მეტი გემიდან, რომლებიც მეცნიერებმა 3-წლიანი ექსპედიციის დროს შავ ზღვაში იპოვეს.

წყარო : theguardian.com

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 13 14 15 16 17 20
Page 15 of 20