მეცნიერები გვაფრთხილებენ: იმისთვის, რომ თავიდან ავიცილოთ კიბოს განვითარების რისკი, პური, ჩიფსი და კარტოფილი ოქროსფერ -ყვითელ და არაყავისფერ შეფერილობამდე უნდა შევწვათ.
სახამებლის შემცველი საკვების მაღალ ტემპერატურაზე დიდი ხნის მანძილზე შეწვისას, მოხრაკვისას, გრილის მომზადებისას წარმოიქმნება ნივთიერება აკრილამიდი, რომელიც კიბოს იწვევს.
სურსათის სტანდარტების სააგენტო (FSA) საზოგადოებას რეკომენდაციას აძლევს, ყურადღებით დაიცვან საკვების მომზადების ინსტრუქცია. FSA-ის ინფორმაციით, არ შეიძლება კარტოფილის მაცივარში შენახვა იმის გამო, რომ დაბალ ტემპერატურაზე წარმოქმნილი შაქრის მაღალი დონე პოტენციურად ზრდის აკრილამიდის რაოდენობას.
რა არის აკრილამიდი – ნიშნავს თუ არა, რომ საერთოდ უარი უნდა ვთქვათ შემწვარ საკვებზე?
აკრილამიდი წარმოიქმნება სახამებლით მდიდარ პროდუქტში, როცა მას 120 გრადუსზე მაღალ ტემპერატურამდე აცხელებენ.
აკრილამიდის ყველაზე მაღალი შემცველობა აღმოჩენილია კარტოფილის „ჩიფსებში“, შემწვარ კარტოფილში, სიმინდის ბურბუშელაში, ნამცხვრებში, ორცხობილებსა და ყავაში.
აკრილამიდი წარმოიქმნება, მაგალითად, როცა ტოსტს ვამზადებთ. რაც უფრო მუქი ფერისაა ტოსტი, მით მეტია აკრილამიდი. დაბრაწვის პროცესის დროს პურში შემავალი შაქარი, ამინომჟავები და წყალი წარმოქმნიან ფერსა და აკრილამიდს- ისევე, როგორც გემოსა და არომატს.
სურსათის სტანდარტების სააგენტო აცხადებს, რომ ჯერ-ჯერობით ზუსტად გარკვეული არაა, რა რაოდენობის აკრილიკის მიღება შეუძლიათ ადამიანებს, თუმცა ორგანიზაცია მიიჩნევს, რომ მას ზედმეტი რაოდენობით ვღებულობთ და გვირჩევს, საკვების მომზადების წესში ცოტაოდენი ცვლილება შევიტანოთ:
სახამებლის შემცველი საკვები, პური, კარტოფილი და ფესვოვანი ბოსტნეული მხოლოდ ოქროსფერ-ყვითელ შეფერილობამდე უნდა შევწვათ ან გამოვაცხოთ.
უმი კარტოფილი არა მაცივარში, არამედ ბნელ გრილ ადგილას უნდა შევინახოთ.
ვიკვებოთ სწორად ანუ ყოველდღიური რაციონი ხუთ ულუფა ბოსტნეულსა და ხილს უნდა შეიცავდეს.
რა რისკებს წარმოქმნის აკრილიკის მიღება?
ცხოველებზე ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ აღნიშნული ნივთიერება დნმ-ისთვის მომწამვლელია და კიბოს იწვევს. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ იგივეა ადამიანების შემთხვევაშიც, თუმცა, საბოლოო მტკიცებულება ჯერ-ჯერობით არ არსებობს.
აკრილამიდი ზრდის კიბოს რისკს და უარყოფით ზეგავლენას ახდენს ნევრულ და რეპროდუქციულ სისტემებზე. თუმცა ეს დამოკიდებულია მიღებული აკრილამიდის რაოდენობაზე. მწეველი ადამიანის ორგანიზმში დაახლოებით ოთხჯერ მეტი აკრილამიდია, ვიდრე არამწეველისაში, ვინაიდან თამბაქოს კვამლი აღნიშნულ ნივთიერებას შეიცავს.
მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ საჭიროა საზოგადოების ინფორმირება ნივთიერება აკრილამიდის შესახებ იმისათვის, რომ ადამიანებმა აღნიშნულ ნივთიერებასთან დაკავშირებული რეკომენდაციები გაითვალისწინონ და, შესაბამისად, მისი მოხმარების დონე შეამცირონ.
წყარო: Dailymail
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
0
