ქართველი გამომგონებელი, ქიმიკოსი და პოლიტიკოსი – გიორგი მაჩაბელი მსოფლიოში ცნობილია როგორც – The Prince George Matchabeli და მის სახელს, უპირველეს ყოვლისა, აშშ-ში შექმნილი პარფიუმერიის ხაზი უკავშირდება, რის გამოც მას „სუნამოების პრინცადაც“ მოიხსენიებენ ხოლმე. ცნობილი მთარგმნელის – ივანე მაჩაბელის ძმისშვილი ლონგ-აილენდის სასაფლაოზე, ნიუ-იორკშია დაკრძალული, მის მიერ შექმნილი პარფიუმერიის ხაზი კი დღემდე ერთ-ერთ უძველეს და მოთხოვნად პარფიუმერულ ნაწარმად რჩება ამერიკაში.
გიორგი მაჩაბელი 1885 წ. თბილისში დაიბადა და განათლება სათავადაზნაურო გიმნაზიაში მიიღო. სწავლა ბერლინის სამთო აკადემიაში გააგრძელა, აკადემიის დამთავრების შემდეგ გიორგი მაჩაბელმა თავისი შრომით მოიარა მთელი მსოფლიო — ხან მეზღვაური იყო, ხან მძღოლი და ხანაც შიკრიკი. ინტერესთა ფართო სპექტრის მიუხედავად, მაჩაბელ აქტიურად იყო ჩართული პოლიტიკურ პროცესებშიც და 1918 წ. 26 მაისიდან, მას შემდეგ, რაც საქართველოს სახელმწიფო აღდგა, როგორც დემოკრატიული რესპუბლიკა, გიორგი მაჩაბელი საქართველოს საელჩოს პირველი მდივანი იყო იტალიაში, სადაც მეუღლესთან – ცნობილ იტალიელ მსახიობთან – ნორინა ჯილთან ერთად ცხოვრობდა.
1922 წ. მაჩაბელი ამერიკაში გადასახლდა და ნიუ-იორკში გახსნა ანტიკური მაღაზია, რომლის სახელწოდებაც სტენდალის რომანიდან გამომდინარე ,,წითელი და შავი” შეარჩია, აქ ცოლ-ქმარი სხვადასხვა სახის ანტიკვარიატს ჰყიდდა, მათ შორის სპარსულ ფარდაგებს, ავეჯს, იტალიურ და ესპანურ ძვირფას ქსოვილებსა თუ სამკაულებს. თუმცა, მოგვიანებით, როცა საკუთარი პირველი სუნამო – ცოლისადმი მიძღვნილი “Princess Norina” გამოუშვა, მისმა წარმატებამ გადაფარა ანტიკვარიატის ბიზნესი, ამან კი პარფიუმერიის წარმოებით სერიოზულად დაინტერესებისკენ უბიძგა მაჩაბელს.
1926 წელს ნიუ-იორკში მაჩაბელმა დაარსა პარფიუმერული ხაზი “Prince Matchabeli” – „მე ვქმნი პარფიუმერიას ამერიკისთვის, რომლის პარიზული ფასები, აქამდე არასდროს ყოფილა აქ ასე მისაღები, მაგრამ, რეალურად, მთელი ცხოვრება ქიმიის სფეროში ვტრიალდებდი და ვქმნიდი პარფიუმერიას, თუმცა მხოლოდ საკუთარი სიამოვნებისთვის, მაგრამ მათზე მოთხოვნა იმდენად დიდი იყო, რომ გადავწყვიტე ამ ყველაფრისთვის ბიზნესის სახე მიმეცა“ (გიორგი მაჩაბელი, 1928).
მაჩაბელი ხშირად ხვდებოდა მედიის ყურადღების ცენტრში, 1930 წლის ,,The New-Yorker-ი” იუწყება, რომ მას ჩვევად ჰქონია, ქალბატონებისთვის თავაზიანად ეგრძნობინებინა თუ კი შეამჩნევდა, რომ ისინი შეუფერებელ სუნამოს ხმარობდნენ და თავის ერთ-ერთ პროდუქტი გაეგზავნა პატივისცემის ნიშნად. მომავალში კი, თუ შეამჩნევდა რომ რომელიმე მათგანი კვლავ ძველებურ სუნამოს ხმარობდა, ხუმრობით მიაგებდა – „თქვენ მე არ მიერთგულეთო“.
წარმატებული ბიზნესსაქმიანობის მიუხედავად, მაჩაბელი აქტიურად აგრძელებდა საზოგადოებრივ მოღვაწეობასაც და ის იყო შეერთებულ შტატებში ქართული სათვისტომოს დაარსების ერთ–ერთი პირველი ინიციატორი, როგორც ცნობილია, მაჩაბელი დიდ მატერიალურ დახმარებას უწევდა არა მარტო სათვისტომოს, არამედ ყველა გაჭირვებულ ქართველს ამერიკაში. გიორგი მაჩაბელი 1931 წელს ფილტვების ანთებით გარდაიცვალა, რის შემდეგაც მალევე, მისი პარფიუმერიის სახლი ჯერ კერძო პირს, შემდეგ კი „Vicks Chemical Company-ს“ გადაეცა, თუმცა აღსანიშნავია რომ ბოლო პარფიუმერიის სახლის ბოლო ნაწარმი 2002 წელს არის გამოცემული და დღევანდელ ბაზარზეც პრინცი მაჩაბელის სახელით ფიგურირებს.
წყარო: princematchabelli.blogspot.com
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
გრიგოლი (გიგო) დაიბადა 1883 წელს ამბროლაურის რაიონის სოფელ თხმორში, გლეხ დავით კობახიძის ოჯახში. დაწყებითი განათლება სოფლის მღვდელთან მიიღო. 10 წლისა შინიდან გაიპარა, ბორჯომში ჩავიდა, სადაც მინის ქარხანაში მისი უფროსი ძმა ლევანი (ლეონტი) მუშაობდა. იქ 4 წელი დაყო. გარჯითა და შრომისმოყვარეობით მალე მოიპოვა ავტორიტეტი. დაეუფლა ყველა ტექნოლოგიას, რაც ქარხანაში იყო. გამომგონებლობის ნიჭიც აღმოაჩნდა – შეიმუშავა პროდუქციის გაზრდის მეთოდი. ქარხნის გამგებელმა, გერმანელმა შუმანმა ბიჭი ბორჯომის მეპატრონეს, დიდ მთავარ მიხეილსა და მის მეგობარ კონსტანტინე მუხრან-ბატონს წარუდგინა. ქებითა და ფულადი ჯილდოთი წახალისებული გიგო ჯერ თბილისის, 1902 წელს ოდესის, 1903 წელს – კრასნოდარის გუბერნიაში, დომბასის სამრეწველო ცენტრ კონსტანტინოვკის მინის ქარხანაში ჩავიდა. იქ გაიცნო და დაქორწინდა დაშა ნოდვიკოვაზე.
გრიგოლ კობახიძე საქართველოს დამოუკიდებლობას აღტაცებით შეეგება. სამშობლოში დაბრუნება და ქვეყნის სამსახურში ჩადგომა სურდა, მაგრამ 1919-21 წლებში მისი ბიზნესი ჯერ კიდევ ფეხს იდგამდა. ოკუპაციის შემდეგაც ცდილობდა სამშობლოს დახმარებას. “ნეპი” (“ახალი ეკონომიკური პოლიტიკა”, რომელიც სსრკ-ში გამოცხადდა 20-იან წლებში) ხელს უწყობდა უცხოურ კონცესიებს, ამიტომ ხელისუფლებას მინის დიდი ქარხნის მშენებლობა შესთავაზა. მოსთხოვეს კაპიტალის ჩადება, მაგრამ გრიგოლი არ დათანხმდა, – მას თვითონვე სურდა მშენებლობისათვის ეხელმძღვანელა, რადგან ფულს ვერ ანდობდა ბოლშევიკებს.
1929 წელს დაიწყო თავისი მასშტაბებითა და ხანგრძლივობით არნახული ეკონომიკური კრიზისი, რომელიც 1933 წლამდე გაგრძელდა. დიდი დეპრესიის პერიოდში ჯორჯ კობის საწარმომ მილიონები დაკარგა, რის გამოც 1930 წელს თავი მოიკლა მისმა კომპანიონმა იუჯინ (ევგენი) იგნატიევმა. კობი ფარ–ხმალს არ ყრიდა და თავდაუზოგავი შრომით კვლავ მოახერხა ფეხზე წამოდგომა. თავის სახლთან მოაწყო მინის წვრილმანი ნივთების პატარა ფაბრიკა და ბევრ რამეს თავისი ხელით აკეთებდა. გაიხსენა საწერ–კალმებისა და საკანცელარიო ნივთების დამზადების ხელობა და მუშტარიც გაიჩინა. მისი ბიზნესის გასაფართოებლად მნიშვნელოვან მოვლენად იქცა გიორგი მაჩაბლის შეკვეთა. ჯორჯ კობი ამზადებდა სუნამოს ფლაკონებს გიორგი მაცაბლის ფირმისთვის Prince Matchabeli.
1941 წ. 7 დეკემბერს, როცა ამერიკის შეერთებული შტატები II მსოფლიო ომში ჩაება, ჯორჯ კობიმ ოფიციალური მიმართვა გაუგზავნა ამერიკის მთავრობას და ფინანსური დახმარება ითხოვა, რათა მინის წარმოება აღედგინა საომარი შეკვეთებისათვის. მან სახელმწიფოსგან დაუყოვნებლივ მიიღო ლიცენზია და $2 მილიონი.
გრიგოლ კობახიძე მთელი ცხოვრების განმავლობაში ეწეოდა ქველმოქმედებას, განსაკუთრებით ეხმარებოდა ქართველ ემიგრამნტებს არამარტო ამერიკაში, არამედ ევროპაშიც. მას და დაშა ნოდვიკოვას შვილი არ ჰყავდათ და სურდათ კომპანიონად მინის წარმოების მცოდნე ქართველი მოეძებნათ. როგორც ჩანს ქართველთაგან ვერავინ დააინტერესეს წარმოებით. გრიგოლ კობახიძის წერილებიდან ირკვევა, რომ თავის დროზე ძმისშვილების, ან ახლო ნათესავების წაყვანა უნდოდა ამერიკაში, მაგრამ ვერ შეძლო და საბჭოთა კავშირში დაწყებული რეპრესიების გამო იძულებული იყო საერთოდ შეეწყვიტა ოჯახთან ურთიერთობა. საბოლოოდ გრიგოლმა კომპანიონებად იტალიური წარმოშობის ძმები ჯიმ და ჯული პაგლისები აიყვანა, რომლებმაც მისი საქმე გააგრძელეს.
აშშ ავიამშენებლობის ერთ–ერთი პიონერი, ამერიკული საავიაციო ისტორიის თვალსაჩინო და მოწინავე ავიაკონსტრუქტორი ალექსანდრე ქართველიშვილი, რომელსაც მსოფლიო ალექსანდრე ქართველის სახელით იცნობს, ცნობილი იურისტის – მიხეილ ქართველიშვილის ოჯახში, 1896 წელს დაიბადა და ჯერ გიმნაზიის, შემდეგ კი, იუნკერთა სასწავლებლის დასრულების შემდეგ, ის პირველ მსოფლიო ომში გაიწვიეს არტილერისად, რამაც ახალგაზრდას ინტერესი ავიაციისადმი გააღრმავა.
