ბიოლოგია

მეცნიერებმა ღამურების ხანგრძლივი ცხოვრების საიდუმლო ამოხსნეს.  ისინი იმედოვნებენ, რომ აღმოჩენას ადამიანის დაბერების წინააღმდეგ ბრძოლისთვის გამოიყენებენ.

მეცნიერებმა განაცხადეს, რომ ადამიანებისა და სხვა ცხოველებისგან განსხვავებით, ღამურებს ტელომერად წოდებული სტრუქტურები ქრომოსომების ბოლოს აქვთ განთავსებული.

ქრომოსომა, ქსოვილის ბოლოს, უჯრედის ბირთვში შემავალი სტრუქტურებს უწოდებენ ტელომერებს. ტელომერების არის ადამიანის გენეტიკურ მასალაში არსებული მცირე ფრაგმენტები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან დაბერების პორცესზე.

მხოლოდ 19 ძუძუმწოვრი ცხოველი ცოცხლობს ადამიანზე ხანგრძლივად სხეულის ზომის შესაბამისად. მათგან 18 – ღამურაა, რომელთაგან ზოგიერთი 18 წელზე დიდხანს ცოცხლობს, ერთი კი აფრიკული მღრნელია, რომელსაც mole rat-ს უწოდებენ.

მკვლევარებმა ღამურებში აღმოაჩინეს ორი გენი, რომლებიც პასუხისმგებელი არიან მის უნიკალურ სიცოცხლის ხანგრძლივობაზე. ისინი იმედოვნებენ, რომ ეს მექანიზმები გახდება დაბერების შესახებ მომავალი კვლევების ამომავალი წერტილი.

ქრომოსომების ბოლოებში განთავსებული ტოლომერები დამცავ ხუფებს წარმოადგენენ, ისინი უჯრედის ყველა გაყოფის დროს მოკლდებიან. ეს მართავს ბუნებრივი დაბერების პროცესს, რომელიც უჯრედების განადგურებას იწვევს, რაც დროთა განმავლობაში ქსოვილს აზიანებს და საბოლოოდ, კლავს.

მეცნიერებმა ღამურის ოთხი სახეობის 493 ღამურა შეისწავლეს. აღმოჩნდა, რომ ყველაზე ხანგრძლივად, დაახლოებით 40 წელს, მღამიობი (Myotis myotis) ცოცხლობს. აღმოჩნდა, რომ ღამურების ტოლომერები ასაკთან ერთად არ მოკლდება,.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ სხეულის ზომის მიხედვით, მღამიობი 4 წელზე დიდხანს არ უნდა ცოცხლობდეს.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

ცნობილმა ამერიკელმა მეცნიერმა განაცხადა, რომ 100 წლის წინ ფლორიდის უნივესრიტეტის მკვლევარებმა წარმატებით შეძლეს გაადამიანურებული ჰუმანიზირებული შიმპანზე ჰიბრიდის გამოყვანა.

ევოლუციურ ფსიქოლოგი გორდონ გალუპუს ინფორმაციით, უნივერსიტეტის ყოფილმა პროფესორმა მას უთხრა, რომ ჰიბრიდი ცხოველთა კვლევის ლაბორატორიაში გაჩნდა.

,,მდედრ შიმპანზეს დაორსულება დონორი მამაკაცის სპერმით მოხდა. ორსულობამ სრულ ვადას მიაღწია და ნაყოფიც დაიბადა. რამდენიმე დღის განმავლობაში საკითხის მორალურ-ეთიკური განხილვა მიმდინარეოდა და მათ ახალშობილის ევთანაზირება განახორციელეს,”- აცხადებს გორდონ გალოპუ გამოცემა ,,The Sun-თან” საუბრისას.

გალუპუს ინფორმაცია მეცნიერებში ეჭვს იწვევს, თუმცა შიმპანზესა და ადამიანის შეჯვარების მცდელობა ერაერთ მეცნიერს ჰქონია.

რუსმა ბიოლოგმა – ილია ივანოვიჩმა 1920 წელს მდედრი შიმპანზე მამაკაცის სპერმით ხელოვნურად განაყოფიერა, თუმცა ცდა წარუმატებელი აღმოჩნდა. წარუმატებელი იყო მოგვიანებით ჩატარებული ექსპერიმენტიც, რომლის დროსაც ქალის მამრი შიმპანზეს სპერმით დაორსულება სცადეს.

1960 წელს იგივე ექსპერიმენტი ჩინელმა მეცნიერებმაც გაიმეორეს, თუმცა უშედეგოდ.

წყარო: http://www.sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

მას შემდეგ რაც 1996 წელს პირველი კლონირებული ცხვარი დოლი გაჩნდა, მეცნიერებმა იგივე ტექნოლოგიის გამოყენებით ოცამდე სხვა სახეობის ცხოველის კლონირება განახორციელეს, მათ შორის: კატების, ძაღლების, ვირთხების და მსხვილფეხა საქონლის.

ჩინელმა მეცნიერებმა, მეცნიერებათა აკადემიის ნეირომეცნიერების ინსტიტუტიდან, აღმოაჩინეს, რომ აღნიშნული ტექნოლოგიის გამოყენება პრომატების კლონირებისთვისაცაა შესაძლებელი. მათი მცდელობა ორი მდედრი კლონირებული პრიმატის დაბადებით დასრულდა.

დოლის კლონირებისთვის გამოყენებული ტექნიკა- სომატიკური უჯრედის ნუკლიარული გადაცემა, ითვალისწინებს დონორის კვერცხუჯრედის ბირთვის სხვა ცხოველის უჯრედის ბირთვით ჩანაცლებას. მეცნიერები კვერცხუჯრედის შესაქმნელად ელექტროდენს იყენებენ, რის შედეგადაც ის განაყოფიერდება, შემდეგ კი ემბრიონად გადაქცევას იწყებს და მზადაა იმისათვის, რომ სუროგატი დედის ორგანიზმში გადაიტანონ. ორსულობის შედეგად დაბადებული იმ ცხოველის გენეტიკური ასლია, რომლისგანაც ბირთვის დონაცია მოხდა.

ეს პროცესი მარცხით სრულდებოდა პრიმატებში. ამ დაბრკოლების დასაძლევად აღნიშნულმა მეცნიერთა გუნდმა  ტექნოლოგიაში ორი ახალი ელემენტი ჩართო – ტრიქოსტატინის A და მაცნე RNA.

მეცნიერებმა თავიანთი ტექნოლოგია ზრდასრულ და ემბრიონალურ მაკაკაებზე გამოსცადეს. ზრდასრული პრომატის უჯრედების გამოყენებისას ორი ცოცხალი ცხოველი ვერ მიიღეს, ერთ-ერთის სხეული არასწორად განვითარდა და დაბადებიდან მცირე დროის განმავლობაში იცოცხლა. ამიტომ მკვლევარებმა გადაწყვიტეს, ნაყოფი მაკაკების უჯრედები გამოეყენებინათ. 79 ემბრიონი 21 სუროგატს გადაუნერგეს, 6 მათგანი დაორსულდა და 2 ნაყოფი ჯანმრთელი დაიბადა.

მართალია, ეს რიცხვები არცთუ ისე შთამბეჭდავია, მაგრამ ეს მნიშვნელოვანი პროგრესია და მომავალი კვლევებისთვის უდიდესი მნიშვნელობა აქვს.

წყარო: https://futurism.com/

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

,,იბუპროფენის” ხანგრძლივმა გამოყენებამ შესაძლოა  სათესლე ჯირკვლების მიერ ტესტოსტერონის წარმოების პროცესის შეფერხება გამოიწვიოს.

აღნიშნულ დასკვნას მეცნიერები ახლახან ჩატარებულ კვლევაზე დაყრდნობით აკეთებენ. კვლევის თანახმად, აღნიშნული ტკივილგამამაყუჩებელი მედიკამენტის ხანგრძლივმა გამოყენებამ შესაძლოა ჰიპოგნადიზმი გამოიწვიოს. ეს გახლავთ მდგომარეობა, რომელიც დაკავშირებულია რეპროდუქციულ და ფიზიკურ დარღვევებთან.

მეცნიერთა დასკვნები ეფუძნება 18-დან 35 წლამდე ასაკის 31 მამრობით მონაწილეზე ჩატარებულ ექვსკვირიან კლინიკურ ექსპერიმენტს. 

„კვლევის შედეგების თანახმად, ,,იბუპოფენის” ხანგრძლივი გამოყენება (რამდენიმე კვირის განმავლობაში) ტესტიკულარული უჯრედების მიერ ტესტოსტერონის წარმოებას აფერხებს,“ – აცხადებენ კვლევის ავტორები ჟურნალ Proceedings of the National Academy of Sciences-თან საუბარში.

თუმცა ისინი აღნიშნავენ, რომ კვლევის შედეგები ჯერ კიდევ საბოლოოდ დამტკიცებულია არაა და მათი დასკვნა არ ნიშნავს, რომ  პაციენტებმა იბუპროფენის გამოყენება უნდა შეწყვიტონ.

„უბრალოდ, ყველამ, ვინც აღნიშნულ მედიკამენტს სამ დღეზე ხანგრძლივად ღებულობს, კონსულტაციისთვის ექიმს უნდა მიმართოს,“ – აცხადებენ მეცნიერები.

კვლევაში მონაწილეობა კოპენჰაგენის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა მიიღეს.

წყარო: http://www.independent.co.uk

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”