ფსიქოლოგია

დატვირთული სამუშაო დღის შემდეგ ბევრი ადამიანი განსატვირთად ჭიქა ღვინოს მიირთმევს.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ ეს მოქმედება სტრესის მიმართ ადამიანის ბუნებრივი რეაქციაა.

სტრესის მიერ ტვინში გავრცელებული სიგნალები – რომლის მიზანი ჩვენი სხეულის დაცვა და დაწყნარებაა,  ალკოჰოლის, კოფეინისა და ნარკოტიკების მსგავსია.

ამის გამო ტვინი ტყუვდება, შეცდომაში შედის და მიიჩნევს, რომ ალკოჰოლი გვეხმარება, ეს კი მსმელს მეტის დალევისკენ უბიძგებს. მეცნიერები აცხადებენ, რომ გადაჭარბებული სმის მიზეზი შესაძლოა სწორედ ტვინის დაჯილდოების ცენტრში მომხდარი ეს ცვლილება იყოს.

კვლევა პენსილვანიის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა ჩაატარეს. მათ აღმოაჩინეს, რომ ის ვირთხები, რომლებიც სტრესის ქვეშ იყვნენ გაცილებით მეტ ალკოჰოლს სვამდნენ, ვიდრე ისინი, ვინც სტრესის ქვეშ არ იმყოფებოდნენ.

სტრესის ქვეშ მყოფი ვირთხები მეტს სვამდნენ და ეს რამდენიმე კვირას გრძელდებოდა. ვირთხები სტრესის ქვეშ 1 საათით იმყოფებოდნენ, 15 საათის შემდეგ მეცნიერებმა იმ ალკოჰოლიანი შაქრიანი წყლის რაოდენობა გაზომეს, რომელიც ვირთხებმა დალიეს.

მეცნიერთა აღნიშნული გუნდი მოლაპარაკებებს აწარმოებს სხვა მკვლევარებთან, რათა გამოძებნონ გზა, რომ ტვინის დაჯილდოების ცენტრში ნეირონების კონტროლი და, ამ გზით, ალკოჰოლის გადაჭარბებული მოხმარების კონტროლი შეძლონ.

კვლევის შედეგები ჟურნალ Neuron-ში გამოქვეყნდა.

წყარო: http://www.dailymail.co.uk/

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი ფსიქოლინგვისტიკის მე-11 მსოფლიო კონგრესს მასპინლობს.
უნივერსიტეტის ინფორმაციით, საერთაშორისო კონგრესი, რომელიც 27 ივნისს გაიხსნა და 30 ივნისის ჩათვლით გაგრძელდება, უნივერსიტეტის ორგანიზებითა და გამოყენებითი ფსიქოლინგვისტიკის საერთაშორისო საზოგადოების მხარდაჭერით ტარდება. იგი მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში 1981 წლიდან ყოველ ოთხ წელიწადში ერთხელ იმართება.
კონგრესში მონაწილეობას ღებულობენ ფსიქოლინგვისტიკის საერთაშორისო საზოგადოების საპატიო პრეზიდენტი პროფესორი ლეონორ სკილარ კაბალი ბრაზილიიდან და ფსიქოლინგვისტიკის საერთაშორისო საზოგადოების გენერალური მდივანი პროფესორი მარია და გრაცა პინტო პორტუგალიიდან, ამერიკული საბჭოების პრეზიდენტი დენ დევიდსონი (აშშ), თანამედროვე ენების ასოციაცათა ფედერაციის პრეზიდენტი ტერი ლემბი (დიდი ბრიტანეთი) და გენერალური მდივანი დენის კენინგემი (ავსტრალია). კონგრესის გახსნას თსუ-ის რექტორის მოვალეობის შემსრულებელი დარეჯან თვალთვაძე და განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილე გიორგი შარვაშიძე დაესწრნენ.
დარეჯან თვალთვაძის თქმით, კონგრესის პრეზიდენტი უნივერსიტეტის პროფესორი დავით გოცირიძეა. პროფესორებსა და სტუდენტებს სხვადასხვა ქვეყნის უნივერსიტეტებიდან ჩვენთან ჩაუტარდებათ სემინარები თანამედროვე მსოფლიოში ენის ცვალებადობასა და განვითარებაზე,“ – განაცხადა თსუ-ის რექტორის მოვალეობის შემსრულებელმა.
განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილის გიორგი შარვაშიძის თქმით კი, კონგრესის ფორმატში შეხვედრები, ვორქშოფები, სემინარები, მასტერკლასები, ღია ლექციები გაიმართება. ახალგაზრდა მეცნიერებს, მკვლევრებსა თუ სტუდენტებს საშულება ექნებათ, სხვადასხვა ქვეყნიდან ცნობილ ფსიქოლინგვისტიკის წარმომადგენლებს შეხვდნენ.
თავის მხრივ ამერიკული საბჭოების პრეზიდენტმა დენ დევიდსონმა განცხადა, რომ კონფერენცია გლობალიზაციის ხანაში ენის ცვალებად როლს ეძღვნება.
„ენის ცოდნა და ფუნქცია გლობალურ გარემოში ძალიან სწრაფად იცვლება და სპეციალისტებისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია, ენის კომუნიკაციის გადაკვეთის უმაღლეს დონეებს და ენის სოციოლოგიას უკეთ გაეცნონ’’,- განაცხადა დევიდსონმა.
კონგრესის ფარგლებში გაიმართება გენერალური ასამბლეა და მომავალი 4 წლით პრეზიდენტსა და ახალ პრეზიდიუმს აირჩევენ.
წყარო: www.tsu.ge

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

საზოგადოებაში განსხვავებული აზრი ფიქსირდება იმის თაობაზე თუ, რომელ ასაკში უნდა მივიყვანოთ ბავშვი საბავშვო ბაღში, ან საერთოდ უნდა მივიყვანოთ თუ არა. როგორ შევარჩიოთ ბაღი და რა კრიტერიუმებს უნდა აკმაყოფილებდეს, ბავშვების ჯანსაღი სოციალიზაციისთვის. ამ თემაზეც აქვთ ფსიქოლოგებს ნათელი პასუხი, როგორც ყველა პრობლემატურ საკითხზე.

ფსიქოლოგი ნინო კერესელიძე:

“ადამიანი დაბადებიდან გარდაცვალებამდე მუდმივად განვითარების პროცესშია. მისი განვითარება 3 სფეროს ეხება: ფიზიკურს, კოგნიტურს (შემეცნებითს) და ფსიქო-სოციალურს.

ფსიქო-სოციალური განვითარების პროცესში, ადამიანი გადის რამოდენიმე სტადიას. ფსიქოსოციალური განვითარების სტადია ეს ცხოვრების ეტაპია, რომლის დროსაც ადამიანი იძენს ცხოვრებისეულ გამოცდილებას და ამ გამოცდილებით გამდიდრებული ეგუება ან ერგება სოციალურ გარემოს. ეს შეძენილი გამოცდილება, კი განსაზღვრავს მის პიროვნულ ცვლილებას ანუ განვითარებას.

2-6 წელი ძალიან მნიშვნელოვანი პერიოდია ბავშვის ცხოვრებაში. ამ პერიოდში ბევრი სოციალური, კოგნიტური და ემოციური ამოცანის გადაჭრის წინაშე დგება, რომელთაც ის თავისი შესაძლებლობებით, მიღწევებით, შეძენილი ცოდნითა და უნარებით უნდა დახვდეს და დაძლიოს კიდეც.

იმისათვის, რომ ბავშვს მიეცეს დამოუკიდებლობის განცდა, აუცილებელია იგი მივიყვანოთ საბავშვო ბაღში, რადგან ეს მისთვის ის პირველი მნიშვნელოვანი დაწესებულებაა, რომელშიც ოჯახის შემდეგ უხდება შეგუება, დღის ხანგრძლივი პერიოდის გატარება მშობლების გარეშე თანატოლებთან და სხვა უფროსებთან ერთად. ამ დაწესებულებაში, აგრძელებენ ბავშვები იმ ჩვევებისა და ქცევის ათვისებას, იმ ღირებულებების, შეხედულებებისა და ნორმების გამოკვეთას და ჩამოყალიბებას, რომლებიც გაზიარებულია და სასურველია იმ გარემოსთვის, რომელშიც ბავშვი ცხოვრობს და ვითარდება. ეს სწორედ იმ პროცესის სათავეა, რომელსაც სოციალიზაციას ვეძახით და იგი მთელი ჩვენი ცხოვრების მანძილზე გრძელდება. სოციალიზაციის განმსაზღვრელი ფაქტორების როლში გამოდიან ამ პროცესში ჩართული ადამიანები და სოციალური ინსტიტუტები – ოჯახი, მშობლები, და-ძმები, თანატოლები, საბავშვო ბაღი, პედაგოგები, სკოლა, აღმზრდელები, ეკლესია, ტელევიზია და ა.შ.

საბავშვო ბაღში, მის ირვლივ თავმოყრილ საზოგადოებასთან ურთიერთობის პროცესში ბავშვი აცნობიერებს და აღმოაჩენს, რომ ის ძველებურად აღარ არის მიჯაჭვული მშობელზე, აღმზრდელზე და დამოუკიდებელი აზრები გააჩნია. მას უკვე შეუძლია თავად იმოქმედოს, დაგეგმოს თავისი ნაბიჯები და ქცევა. ბავშვი თვითონ წყვეტს როდის ითამაშოს და როდის არა, როდის ჭამოს, რა ჭამოს, რა ჩაიცვას და ა.შ. ეს ბავშვის ის ეტაპია, როდესაც ის საკუთარ ნებას ავლენს და დამოუკიდებლობისკენ პირველ ნაბიჯებს დგამს.

ამიტომ, ნუ შეშინდებით მშობლებო, თამამად შეიყვანეთ ბავშვები საბავშვო დაწესებულებებში, ვინაიდან თქვენ შეუწყობთ ხელს მის გონებრივ თუ ფიზიკურ განვითარებას და უფრო მეტად განუვითარებთ მას, იმ ჩვევებს,რაც საზოგადოებასთან ურთიერთობისთვის დასჭირდება სამომავლო. სწორედ, ამიტომ „დავითიანნის“ მშობელთა სკოლაში დიდი ყურადღება ექცევა მშობლის კომუნიკაციას და დამოკიდებულებას შვილთან. ასევე ვმუშაობთ ისეთ საკითხებზე როგორიც კრიზისებია და მათი მოგვარება. ზოგადად მნიშვნელოვნად ვთვლი მშობლებს გააზრებული ქონდეთ, რომ ბავშვის აღზრდა მარტო ჩაცმა და გამოკვება არაა, რომ ბავშვს სჭირდება სწორი და ჯანსაღი დამოკიდებულება მშობლისგან, რაც ხშირ შემთხვევაში მშობლბმა არც იციან და არც ინვესტიციას დებენ საკუთარ განვითარებაში. ბავშვისთვის, კი მნიშვნელოვანია ყავდეს მშობელი, რომლმაც იცის ბავშვთან მოქცევის შესახებ, მინიმუმ ერკვევა ისეთ საკითხებში როგორიცაა, დასჯის ალტერნატივა, მიჯაჭულობა ან თუნდაც როგორ მოიქცეს, როდესაც ბავშვს საბავშო ბაღში წასვლა არ სურს. ამ საკითხების სწავლება ხდება სწორედ „დავითიანნის“ მშობელთა სკოლაში, ძალიან მიხარია, რომ უკვე არაერთმა მშობელმა გამოთქვა მონდომება გამხდარიყო უკეთესი, მეტი ესწავლა და ეშრომა ისევ თავისი შვილებისთვის.“

ნინო ახალაიაბავშვთა ფსიქოლოგი ნინო ახალაია:

”პატარასთვის საბავშვო ბაღის სწორად შერჩევა, სადაც დაცული იქნება მისი ფსიქოლოგიური და ფიზიკური უსართხოება, ძალიან საპასუხიმგებლო და მნიშვნელოვანი საკითხია, რომელიც მშბელმა მაქსიმალური სიფრთხილით უნდა გადაჭრას. საჭიროა ბევრი საკითხის გათვალისწინება. სახლიდან რა მანძილზეა საბავშვო ბაღი, პატარას დაღლა არ ღირს გზაში, არც საკუთარი სახლის ეზოს გადაღმა მდებარე ბაღია რეკომენდებული –პატარებს ძნელად ესმით თუ კი სახლი აქვეა, რატომ უნდა იყოს ბაღში და არა სახლში. მნიშვნელოვანია, როგორი ეზო აქვს საბავშო დაწესებულებას და დღეში რამდენჯერ იგეგმება ბავშვების სუფთა ჰაერზე გაყვანა.

საყურადღებოა ჯგუფში ბავშვების რაოდენობა, არც ძალიან ცოტა და არც ძალიან ბევრი. ნათელი ოთახი, რომელიც ხშირად ნიავდება და არის საკმარისი ადგილი მოძრავი თამაშებისთვისაც. ცხადია, მენიუსაც უნდა მიექცეს ყურადღება. ყველაზე მთავარი კი არის ის, თუ რა დრო ეთმობა თამაშს, ჯგუფურ აქტივობებს, ვარჯიშს. ჯგუფის წამყვანი არის აღმზრდელი, რომლის პიროვნულ თვისებებზე და პროფესიულ კვალიფიკაციაზე არის დამოკიდებული ბავშვის ჰარმონიული განვითარება, პიროვნული ზრდა. პატარები აღმზრდელს ხშირად დედისეულ გრძობებს მიაწერენ და მათი განცდები მეტისმეტად ფაქიზია, ამიტომ ტრავმირება ადვილად ხდება.“
წყარო: http://www.ttimes.ge
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”