close

განათლება

გამოგონება - ინოვაციაგანათლებასაქართველო

შეეხე უჩინარს – ქართველი სტუდენტების საინტერესო გამოგონება

2014 წელს დაამთავრა კომაროვის სკოლა, ამჟამად ფიზიკის მიმართულებით თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ბაკალავრიატის დამამთავრებელ კურსზე სწავლობს. გამომგონებლობით და მეცნიერებით ბავშვობიდან იყო დაინტერესებული, თავიდანვე აინტერესებდა სამყაროს და ბუნებაში მიმდინარე მოვლენების არსი და მათ მიზეზებს ფუნდამენტურად იძიებდა.
სიახლეების ძიება, რისკის სიყვარული, ახალი გამოწვევები და მუდმივი სწრაფვა განვითარებისკენ- ეს გიორგი მეშველიანის დახასიათებაში მისი თვისებების მცირე ჩამონათვალია.
ქართველი სტუდენტი აქტიურადაა ჩართული სამეცნიერო საქმიანობაში და თავის მეგობრებათან და თანაგუნდელებთან ერთად, უკვე წლებია სხვადასხვა საინტერესო თემასა და სტარტაპპროექტზე მუშაობს.
ზოგადად სამეცნიერო საქმიანობისა და გამომგონებლობის სირთულეებსა და მისი წარმატებული პროექტების მიღწევებზე “Doctrina” გიორგის ესაუბრა.
-გამომგონებლობით როდის დაინტერესდი და რამ განაპირობა ეს?
-ზოგადად, მეცნიერებით ბავშობიდან ძალიან დაინტერესებული ვიყავი და ყოველთვის მსურდა ღრმად შემეცნო ბუნება და ბუნებაში არსებული მოვლენები. ასევე ძალიან მიზიდავდა ,,ჩხირკედელაობა’’ და ახლის შექმნისა და აღმოჩენის სურვილი სულ მქონდა. რაც უფრო ვიზრდებოდი, ვხვდებოდი რომ მეცნიერება საშუალებას გვაძლევს, გარდა იმისა რომ უკეთ შევიცნოთ ჩვენი გარემო, ასევე – გვეხმარება ტექნოლოგიებისა და ინოვაციების განვითარებაში, რომელიც ჩვენს კომფორტს უზრუნველყოფს. ამ ყველაფრის წინა პირობა სწორედ გარემოს ფუნდამეტურად გააზრებაა.
კომაროვის სკოლაში გადასვლის შემდეგ საშუალება მომეცა უკეთ მესწავლა ზუსტი და ფუნდამენტური მეცნიერებები და სწორედ ამ დროს დავიწყე გარკვეულ პროექტებზე მუშაობა, ხელმძღვანელისა და ჩემი უფროსი მეგობრების დახმარებით 14 წლის ასაკში შევქმენი პირველი საინტერესო ნამუშევარი ,,სახლის სეისმოგრაფი’’. ამის შემდეგ კი ჩემს სკოლელებთან და მეგობრებთან ერთად შევქმენით სხვადასხვა ინოვაციური ტექნოლოგია, რომელმაც საერთაშორისო დონეზე მოგვიტანა წარმატება. სკოლის პერიოდში განსაკუთრებული იყო ლევან გაბისონიასთან, სიმონ ინვიასთან და დიმიტრი ცხოვრებაძესთან ერთად მუშაობა, რამაც დიდი გამოცდილება მომცა გუნდური მუშაობის თვალსაზრისით.


-სტარტაპებით და გამომგონებლური საქმიანობით რამდენი ხანი იყავი გატაცებული? რა შედეგებს მიაღწიე? რომელიმე შენთვის გამორჩეულ გამოგონებაზე ან პროექტზე გვიამბე.
-ჩვენი პროექტების სტარტაპებად გადაქცევის იდეა და შესაძლებლობა გაჩნდა ჩემი სკოლის დამთავრების შემდეგ, როდესაც არაბული ბიზნესინკუპატორი დაინტერესდა პროექტით ,,ინტერაქტიული ხელთათმანი”, ეს გამოგონება საშუალებას გვაძლევს სპეციალური ხელთათმნის დახმარებით შევეხოთ ვირტუალურ ობიექტებს და ვიგრძნოთ ისინი როგორც რეალურს ვგრძნობთ. მას ვიდეოთამაშების გარდა დიდი გამოყენება შეიძლება ჰქონდეს, ვირტუალურ კომუნიკაციაში, რობოტიკაში, განათლებასა და მედიცინაში. ვფიქრობ რომ ეს გამოგონება, რომლის იდეაც დიმიტრის გაუჩნდა და მის შექმნაში და განვითარებაში დიდი წვლილი მივიღეთ თანაგუნდელებმა, ჩვენი საერთო პროექტებიდან უნიკალურია, იმის და მიუხედავად, რომ ჩვენი სხვა ინოვაციებიც ორიგინალურია და წარმატებული. ჩვენმა სტარტაპმა დუბაიში აქტიურად თითქმის 6 თვე გასტანა, თუმცა მუშაობის პროცესი უფრო დიდხანს გაგრძელდა, შევიძინეთ საკმაოდ დიდი გამოცდილება და გავაკეთეთ რამდენიმე წარმატებული სეილი. უნივერსიტეტში სწავლის პერიოდშიც შევქმენი რამდენიმე პროექტი სხვა მეგობრებთან ერთად და მე და ბაქარ ჩარგეიშვილს(ჩემს კურსელს) გვქონდა სურვილი ერთერთი ინოვაციური იდეის სტარტაპად ქცევის, იყო ინტერესი, თუმცა არა ინვესტიცია, რის გამოც მასზე აქტიური მუშაობა შევწყვიტეთ.
-ამჟამად ასტროფიზიკით ხარ დაინტერესებული. კონრეტულად რამ განაპირობა ეს დაინტერესება და სამომავლოდ ხომ არ გეგმავ რამეს ამ კუთხით?
-ინჟინერია და ტექნოლოგიების განვითარება ძალიან საინტერესოა, როგორც იდეურად, ისე კომერციული თვალსაზრისით. თუმცა ჩემთვის გაცილებით საინტერესოა მეცნიერების ფუნდამენტური გაგება და ამ მიმართულებით მუშაობა, ამ შემთხვევაში, პროცესი უფრო გრძელვადიანია, მაგრამ შედეგი უფრო მასშტაბური და მნიშვნელოვანი, რადგან სწორედ ფუნდამენტურ მეცნიერებებზე დგას ყოველი შემდეგი წარმატება ინჟინერიისა და ტექნოლოგიების კუთხით. თქვენ წარმოიდგინეთ, ეკონომიკაშიც კი დიდი გამოყენება აქვს ფიზიკაში მიღებულ ფუნდამენტურ აღმოჩენებს. ფუნდამენტური მიმართულებით მუშაობა არ გამორიცხავს ინოვაციების შექმნის მიმართულებით ნებისმიერ დროს გადასვლასა და განვიათარებას, ის პირიქით, ხელშემწყობი ფაქტორია ამ ყველაფრის, თუმცა ამჟამად მირჩევნია ის ვაკეთო, რაც ყველაზე მეტად მიყვარს.
ამჟამად საბაკალავრო ნაშრომზე ვმუშაობ პროფესორ ნანა შათაშვილთან, ჯერ ძალიან ადრეა – რომ ვთქვა ატროფიზიკის მიმართულებით ვმუშაობ როგორც მეცნიერი, სინამდვილეში უფრო მეტად ვსწავლობ და იმისთვის რომ ჩემი სურვილები ავიხდინო ამ მიმართულებით ძალიან დიდი მონდომება და ბევრი შრომაა საჭირო მისი სირთულიდან გამომდინარე.
-რა სირთულე ახლავს ზოგადად ინოვაციებისა და გამოგონების შექმნის პროცესს და რა არის ამ დროს ყველაზე მთავარი?
-მნიშვნელოვანია ამოცანის საწყისი პირობების სწორად დასმა და ამ ამოცანის ამოხსნა. პროცესი შექმნის სირთულესთან არის დაკავშირებული, რაც უფრო კომპლექსურია ინოვაცია, მით უფრო რთულია მისი შექმნა. მთავარია ენთუზიაზმი, მონდომება და შრომა.
-ამჟამად რამე პროექტზე ხომ არ მუშაობ და რას გეგმავ სამომავლოდ?
-ამჟამად არ ვმუშაობ პროექტებზე, მაგრამ ვფიქრობ ძველი დროის გახსენებას და ჰაკათონზე გასვლას, თუ დრო გამოვნახეთ, შევქმნით ერთ კარგ პროექტს. ინოვაციების მიმართულებით განსაზღვრული გეგმა არ მაქვს, თუმცა რა იდეებიც მაწუხებს, იმედია მოვიცლი და რამდენიმეს მაინც განვახორციელებ ადრე თუ გვიან, თან ამ დროის განმავლობაში შეიძლება უკეთესი იდეებიც გამიჩნდეს.

მასალა მოამზადა: ანა ურუშაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიზნესიგანათლებასაქართველოტექნოლოგიები

პირველკურსელი ქართველი ახალგაზრდა, რომელიც ხელოვნური ინტელექტის განვითარებაზე მუშაობს

ლევან აბულაძე ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის ბიზნესადმინისტრირების პირველი კურსის სტუდენტია და უნივერსიტეტის გუნდთან ერთად ხელოვნური ინტელექტის პროექტზე აქტიურად მუშაობს. პროექტის დეტალებისა და სამომავლო გეგმების შესახებ ის თავად გვიამბობს.

-ლევან, კონკრეტულად რაში მდგომარეობს პროექტი ხელოვნური ინტელექტის შესახებ, რომელზეც მუშაობ?
– 2017 წლის სექტემბრიდან ბიზნესისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის რექტორმა, მიხეილ ბატიაშვილმა დაიწყო პროექტი, რომელიც მიზნად ისახავს განათლებაში ინტეგრირებული ხელოვნური ინტელექტის შექმნას. მე და მიხეილ ბატიაშვილმა გავაგრძელეთ პროექტზე ერთობლივი მუშაობა და „HP-ის“ მაღალტექნოლოგიური ლაბორატორიის დახმარებით, შევქმენით ხელოვნური ინტელექტი, რომელსაც ვასწავლეთ სხვადასხვა ბიზნესმიმართულება. ინტელექტის მიზანი იყო ლექტორისთვის ასისტირების გაწევა, შედეგად ჩავრთეთ სწავლების პროცესში, სადაც წარმატებით გაართვა თავი საკუთარ მოვალეობებს.
-რა გამოხმაურება მოჰყვა თქვენ მიერ შექმნილ ხელოვნურ ინტელექტს?
-2018 წლის იანვარში ჩვენი ხელოვნური ინტელექტი წარვადგინეთ ლონდონის განათლებისა და ტექნოლოგიების გამოფენაზე, სადაც ექსპერტების მაღალი შეფასება დაიმსახურა. ეს არის ხანგრძლივი პროექტი, რომელიც მიზნად ისახავს ხელოვნური ინტელექტის მაქსიმალურ ინტეგრირებას ადამიანის საქმიანობაში. იგი ადამიანთან ინტერაქციით გაამარტივებს განათლებასა და ბიზნესსაქმიანობას.
ამ მომენტისთვის დაინტერესება დიდია და ‘,,განათლების ეროვნული ცენტრისთვის’’ ვქმნი ხელოვნურ ინტელექტს, რომელიც აბიტურიენტებს გაუმარტივებს ინფორმაციის მოპოვებას გამოცდების შესახებ. ასევე, აპრილის თვიდან ვიწყებ მუშაობას ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი განხრით. შეიქმნება ხელოვნური ინტელექტი, რომლის მიზანიც იქნება ადამიანების გათვიცნობიერება სამედიცინო საკითხებში, ჯანსაღი ცხოვრების წესის დანერგვა და დახმარების გაწევა დიაგნოსტიკისა და მკურნალობის სწორად წარმართვაში. -როდის და რატომ დაინტერესდი აღნიშნული სფეროთი?
-ჯერ კიდევ ადრეული ასაკიდან დიდი ინტერესი მქონდა ტექნოლოგიებისადმი. ყოველდღიურად ვაკვირდებოდი მის განვითარების პროცესს, რის შედეგადაც დავინტერესდი ხელოვნური ინტელექტის სფეროთი და დავიწყე მისი შექმნის შესწავლა.
ხელოვნური ინტელექტი, ეს არის მომავლის ტექნოლოგია. ზოგადად, როდესაც ხელოვნურ ინტელექტზე ვსაუბრობთ, შეგვიძლია განვიხილოთ, როგორც ,,ციფრული უკვდავება’’, რომელიც აზრებსა და ცოდნას აძლევს მუდმივად არსებობის საშუალებას. დღესდღეობით, მას არ შეუძლია კომპლექსური საკითხების გადაჭრა, თუმცა აქვს კონკრეტული პრობლემის მოგვარების უნარი. რეალურად, ხელოვნური ინტელექტი არის ადამიანის მომავლის ტექნოლოგია, რომელსაც დიდი როლი უკავია კაცობრიობის განვითარებაში.
-საინტერესოა, შენი სამომავლო გეგმები.
– სამომავლო გეგმებს რაც შეეხება, იგეგმება ,,თი ბი სი’’ ბანკთან თანამშრომლობა, შეიქმნება ხელოვნური ინტელექტი, რომელსაც უამრავი საფინანსო თუ ბიზნესტერმინი ეცოდინება და რომელსაც შეეძლება შიდათანამშრომლების გადამზადება. ეს ყველაფერი წინ გადადგმული დიდი ნაბიჯი იქნება. ზოგადად, მაქვს სურვილი ხელოვნური ინტელექტი დავნერგო ყველა სფეროში და დაგეგმილი მაქვს ამ ყველაფრის გლობალურად გატანა. მიმაჩნია, რომ ჩემი ამ საქმიანობით საკუთარ წვლილს შევიტან კაცობრიობის განვითარებაში.

მასალა მოამზადა: თამარ დევდარიანმა
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველო

Translate.ge-დან 70 ათასი სიტყვა წაიშალა

ონლაინლექსიკონი Translate.ge ისიდორე გვარჯალაძის ლექსიკონის უნებართვოდ გამოყენებაში დაანაშაულეს და მონაცემთა ბაზიდან 70 000 სიტყვა ამოიღეს.

ონლაინლექსიკონის ფეისბუკგვერდზე შემდეგ პოსტს ვკითხულობთ:

,,საქართველოში ყველაზე გამოყენებადი ინტერნეტ-ლექსიკონი translate.ge თავის არსებობის მანძილძე პირველად დადგა დახურვის პირას, როცა 2015 წლის მაისში, საავტორო უფლებათა დაცვის ასოციაციამ სასამართლოში შეიტანა სარჩელი ისიდორე გვარჯალაძის 1975 წელს გამოცემული ლექსიკონის უნებართვოდ გამოყენებაზე (რათ ქმა უნდა, პატივცემული ისიდორე გვარჯალაძის ოჯახიც ჩართული იყო ამ საქმეში).

translate.ge-ს არასოდეს დაუმალავს რომელი ლექსიკონებისგან შედგებოდა მისი მონაცემთა ბაზა, კერძოდ:

143 305 სიტყვა – ყოვლისმომცველი ქართულ-ინგლისური ლექსიკონი: 2 ტომი. დონალდ რეიფილდი (მთავარი რედაქტორი), რუსუდან ამირეჯიბი, შუქია აფრიდონისძე, ლოურენს ბროერსი, არიანე ჭანტურია, ლევან ჩხაიძე, თინა მარგალიტაძე. ლონდონი: Garnett Press, 2006. ISBN 978-0-9535978-3-4.
(გადმოგვეცა თიბისი ბანკის და ეროვნული ბიბლიოთეკის დახმარებით #წერექართულად პროექტის ფარგლებში, ასევე აღსანიშნავია დონალდ რეიფილდის ოჯახის სურვილი რომ, ლექსიკონი საჯარო გამოყენებაში გადაეცათ ქართველი ხალხისთვის)
70 000 სიტყვა ისიდორე გვარჯალაძის ინგლსურ-ქართული ლექსიკონი – * ამჟამად წაშლილია ბაზიდან
61 000 სიტყვა Common Dictionary Words – (შედგენილია ჩვენი ძალებით და სახსრებით)
60 000 სიტყვა სამედიცნო ლექსიკონი – (შედგენილია ჩვენი ძალებით და სახსრებით)
48 000 სიტყვა ეკონომიკური ტერმინების ლექსიკონი – (შედგენილია ჩვენი ძალებით და სახსრებით)
27 000 სიტყვა იურიდიული ლექსიკონი – (შედგენილია ჩვენი ძალებით და სახსრებით)
8 500 სიტყვა მარკეტინგული ტერმინების ლექსიკონი – (შედგენილია ჩვენი ძალებით და სახსრებით)
სამწუხაროდ, ორ წლიანი სასამართლო დავების შემდეგ, სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის გარემოება რომ წლების წინ მონაცემთა ბაზაში შეტანილი ლექსიკონი უამრავჯერ გადამუშავდა, შესწორდა და გამდიდრდა საიტის მომხმარებლების მიერ.

სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის გარემოება რომ ,,ქრაუდსორსინგი”,  ვიკიპედიით დაწყებული დღევანდელი მსოფლიოს განუყოფელი ნაწილია და translate.ge არის პლატფორმა/საიტი რომელიც ამ სერვისს სთავაზობს მომხმარებელს.

სასამართლომ არ გაითვალისწინა ის გარემოება რომ თვითონ პატივცემული ისიდორე გვარჯალაძის ლექსიკონს გამოყენებული აქვს 11 სხვადასხვა ლექსიკონი იხ: (http://cdn.translate.ge/web/reference.jpg), რომელთა ნაწილზე საავტორო უფლებების არსებობა დიდად საეჭვოა თუ გამორიცხული არა. და 2017 წლის 7 აგვისტოს სასამართლომ სრულიად დააკმაყოფილა ასოციაციის სარჩელი, რის შედეგადაც საიტის ავტორს დაეკისრა 50 000 ლარი ჯარიმა და გვარჯალაძეების ლექსიკონსი ამოღება საიტის მონაცემთა ბაზიდან.

მოგვიანებით შედგა ურთიერთშეთანხმება მხარეებს შორის, რომლის მიხედვითაც გადასახდელი თანხის ოდენობა გახდა 13400 ლარი საიდანც 10 000 ლარი უნდა გადაეცეს ოჯახს ხოლო დარჩენილი 3400 ლარი გადაეცემა საავტორო უფლებათა დაცვის ასოციაციას.

არავინ ჭკუადმყოფელი, მათ შორის არც translate.ge-ის ავტორი არის წინააღმდეგი საავტორო უფლებების დაცვის, მაგრამ როცა ეს ,,დაცვა” ხდება შერჩევით, მაშინ თვით ე.წ. დამცველების კანონიერება იწვევს სერიოზულ კითხვებს და მწუხარებას რომ მსოფლიოში ამხელა წინსვლების ფონზე, ჩვენს ქვეყანაში არც პარლამენტი და არც პროკურატურა არ ინტერესდება ამ საკითხის რეალურად მოგვარებით და გაურკვეველი წარმომავლობის კორუფციულ ორგანიზაციას აძლევენ უფლებას თვითნებური შერჩევის საფუძველზე გადაწყვიტოს ვინ არღვევს კანონებს და ვინ არა.

P.S. ისიდორე გვარჯალაძის ინგლსურ-ქართული ლექსიკონი ამოღებულია translate.ge-ს მონაცემთა ბაზიდან.

 

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა

სრულად ნახვა
ბიზნესიგანათლებაკულტურასაქართველო

ახალგაზრდა ასაკში მორგებული ლექტორის პროფესია და წარმატებული ბიზნესტრენერის პოეზიით გაჯერებული ცხოვრება

ლიკა ოხანაშვილი წარმატებული ქართველი ახალგაზრდაა, რომელიც ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბიზნესის ადმინისტრირების მიმართულების კურსდამთავრებულია, ხოლო დოქტორანტურაში სწავლა საერთაშორისო ბიზნესის მიმართულებით ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში გააგრძელა. აქტიური სტუდენტობის შემეგ, ლიკამ  მალევე ლექტორის პროფესიაც მოირგო და ამასთან ერთად მრავალი ტრენინგისა თუ აქტივობის უცვლელი ლიდერიცაა, პარალელურად კი, საკუთარი პოეზიითაც გვანებივრებს.

-ლიკა, დავიწყებ შენი სტუდენტობიდან, როგორც ვიცი, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში „მომავალ ბანკირთა“ და „ახალგაზრდა შემოქმედთა“ კლუბის დამაარსებელი ხარ, რატომ გადაწყვიტე რომ ამ მიმართულებებით გემუშავა?

ორივე კლუბი სტუდენტობის პერიოდში გავხსენი. შემოქმედთა კლუბის მიზანი იყო შემოქმედი ადამიანების ხელშეწყობა და მათი საზოგადოებისთვის გაცნობა. ხოლო მომავალ ბანკირთა კლუბის მიმართულება, ძირითადად, საბანკო კვლევები, საბანკო სფეროს შესწავლა და სტუდენტების ბანკში მუშაობის დაწყების მხარდაჭერა იყო. ასევე, მომავალ ბანკირთა კლუბი ახორციელებდა ფინანსური განათლების ხელშეწყობას საზოგადოებაში და განსაკუთრებით, ახალგაზრდებში.

-23 წლის ასაკში უკვე დაიწყე ლექციების წაკითხვა შავი ზღვის საერთაშორისო უნივერსიტეტში და მას შემდეგაც, ერთდროულად საკმაოდ ბევრი საქმით ხარ დაკავებული, რამდენად რთულია შენთვის ამ ყველაფრის ერთმანეთთან შეთავსება?

-მე მიყვარს საქმე, რომელსაც ვაკეთებ და შესაბამისად, ეს სიამოვნებას მანიჭებს. ამჟამად, რამდენიმე პარალელური სამსახური მაქვს და ხშირად არის დღეები, როდესაც 12 საათის განმავლობაში გადაბმულად ვმუშაობ, ამ ხანგრძლივობით მუშაობა და მითუმეტეს, ლექციებისა და ტრენინგების ჩატარება არ არის ადვილი. ვფიქრობ, ძალიან რომ არ მიყვარდეს ჩემი საქმე, რომელსაც ვაკეთებ, ალბათ, გამიჭირდებოდა ამ გრაფიკთან შეგუება.

-საინტერესოა, რომ ლექსებსაც წერ, გვიამბე – როდის დაინტერესდით პოეზიით და რა თემატიკით გამოირჩევა შენი ნამუშევრები?

პოეზია ძალიან მიყვარს და ჯერ კიდევ ბავშვობიდან ვწერ. ჩემი შემოქმედება კონკრეტულ თემატიკაზე არ არის შექმნილი. ვწერ იმ თემაზე, რა თემაზე წერის სურვილიც და მუზაც გაჩნდება. ხშირად უკვირთ და ვერ იჯერებენ, რომ ჩემს სასიყვარულო ლექსებს არ ჰყავთ ადრესატი. სიყვარულზეც ისევე წარმოსახვით ვწერ, როგორც სხვა ნებისმიერ თემატიკაზე. წერის დროს, რა თქმა უნდა, მთლიანად ვგრძნობ იმ კონკრეტულ თემას, თუმცა არ არის აუცილებელი რეალურად იყო ის, ვისი გადმოსახედიდანაც ლექსს წერ.

-დაბოლოს, წარმატებული ქალის საკმაოდ კარგი მაგალითი ხარ, როგორ ფიქრობ, დღეს, როდესაც ასეთი აქტუალურია ფემინისტური გამოსვლები, რამდენად საფუძვლიანი და საჭიროა ის მოთხოვნები, რომელსაც ისინი საზოგადოებას უყენებენ?

– მე, როგორც ქალი, საზოგადოებისგან თავს დაჩაგრულად არ მივიჩნევ. დაჩაგვრა არც ქალის შეიძლება და არც მამაკაცის. თუმცა, ფუნქციების გადანაწილება არსებობს და ეს აუცილებელიცაა. ცოტა იუმორით რომ შევხედოთ ამ საკითხს, ჩვენს ქვეყანაში აღინიშნება 3 და 8 მარტი, მაგრამ მაინც, გადაცემების უმეტესობა იმას ეძღვნება, თუ როგორი დაჩაგრულია ქალი. ჩემი აზრით, ეს თემა არ არის იმდენად პრობლემატური, როგორადაც წარმოაჩენენ. იქ, სადაც ქალის პატივისცემაა, როგორ შეიძლება ჩაგვრა დავინახოთ? მე მომწონს, როდესაც მითმობენ ადგილს, გზას და ა.შ. და არ მაქვს პრეტენზია, რომ მეც ისევე უნდა მომექცნენ, როგორც მამაკაცს.

მასალა მოამზადა: თამარ დევდარიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
ბიზნესიგანათლებაეს საინტერესოაკვლევებიმსოფლიოსოციოლოგია

მეცნიერებმა გამდიდრების საიდუმლო გამოიკვლიეს – აღმოჩნდა, რომ ნიჭი აქ არაფერ შუაშია

მეცნიერებმა კომპიუტერული ანალიზის საფუძველზე აღმოაჩინეს, რომ  გამორჩეულად მდიდრები სულაც არ არიან გამორჩეულად ნიჭიერები და მთელი საიდუმლო მათ იღბლიანობაშია.

იტალიის კატანიის უნივერსიტეტის მეცნიერების განცხადებით, მათი მიზანი ადამიანების სასოწარკვეთილებაში ჩაგდება ნამდვილად არ ყოფილა. ,,ჩვენ შევეცადეთ, საზოგადოებისთვის გვეჩვენებინა, რა როლს ასრულებს შანსი ცხოვრებაში.”

ამოცანა, რომლის გადაჭრაც მათ დაისახეს, შემდეგია : თუკი ნიჭი, ინტელექტი, სამუშაოს სურვილი და სხვა ფაქტორები, რომელიც ცხოვრებაში გვეხმარება, საკმაოდ სწორადაა მოსახლეობას შორის განაწილებული, რატომ არაა სიმდირე?

კიდევ უფრო დეტალურად რომ ვთქვათ, კაცობრიობის 10 პროცენტის ხელში სიმდიდრის 85 პროცენტია, თუმცა ეს ,,რჩეულები” ნიჭითა და ჭკუით გამორჩეულები სულაც არ არიან. მაშ რა არის დაფარული ინგრედიენტი?

,,ჩვენი კვლევა აჩვენებს, რომ ასეთი ფაქტორი არის იღბალი,” – წერენ კვლევის ავტორები.

კვლევის ფარგლებში მეცნიერებმა 1,000 კომპიუტერული მოდელი – აგენტი შექმნეს. თითოეულს გარკვეული ნიჭი ჰქონდა, მაგრამ არა გამორჩეულად დიდი ან მცირე. მათი სიმდიდრის დონე თავდაპირველად თანაბარი იყო.

აგენტებმა იღბლიანი (მწვანე წრე) და უიღბლო (წითელი წრე) მოვლენები განიცადეს.

ეს შემთხვევითი მოვლენები სიმულაციაში გადაიტანეს. აგენტების სიმდიდრე იღბლიანი მომენტების პროპორციულად იზრდებოდა და მცირდებოდა.

როდესაც მკვლევარებმა საბოლოო შედეგები გააანალიზეს, აღმოჩნდა, რომ სიმდიდრის გადანაწილება რეალურ ცხოვრებაში არსებულ სინამდვილესთან ძალიან ახლოს იყო. ადამიანების დაახლოებით 20 პროცენტის ხელში სიმდიდრის 80 პროცენტი აღმოჩნდა.

თუმცა ყველაზე მდიდარი 20 პროცენტი და ყველაზე ნიჭიერი (ან უნიჭო) 20 პროცენტი ერთმანეთს ნამდვილად არ ემთხვეოდა.

ისინი, რომლებიც ყველაზე მეტ ფულს შოულობდნენ, საშუალო ნიჭის მქონე ადამიანები იყვნენ. თუმცა სიმდიდრის პირამიდის თავში მოქცეული ადამიანები ყველაზე იღბლიანები იყვნენ.

,,ცხოვრებაში წარმატების მისაღწევად გარკვეული მოცულობის ნიჭი ნამდვილად საჭიროა, თუმცა, ფაქტია, რომ როგორც წესი, ძალიან ნიჭიერი ადამიანები ძალიან წარმატებულები ვერ ხდებიან. საშუალო ნიჭისა და კარგი იღბლის მქონეები კი ცხოვრებაში წარმატებას აღწევენ და მდიდრდებიან”, –  აცხადებენ მეცნიერები.

 

 

წყარო: https://www.sciencealert.com/

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
განათლებამათემატიკასაქართველო

14 მარტს „ექსპო ჯორჯია“ მათემატიკის საერთაშორისო ფესტივალს უმასპინძლებს

მათემატიკური ოლიმპიადა – ევერესტისადა თბილისის მერიის მხარდაჭერით, საქართველოში უკვე მესამედ აღინიშნება. პის საერთაშორისო ფესტივალი, რომელსაც 2018 წლის 14 მარტს, ,,ექსპო ჯორჯიასმე-3 პავილიონი უმასპინძლებს, 12:00 საათზე დაიწყება და მის შესახებ დეტალურად ირმა ჭარაქაშვილიმათემატიკური ოლიმპიადაევერესტისსაზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის უფროსი გვიამბობს.

-ირმა, უპირველეს ყოვლისა, გვიამბეთ, რას ნიშნავს პის საერთაშორისო დღესასწაული?

აღნიშნული ღონისძიება მთელ მსოფლიოში აღიარებულ მათემატიკურ დღესასწაულს, π-ის დღეს (π=3.14) ემთხვევა. პირველად ეს დღე 1987 წელს სან-ფრანცისკოს ხელოვნებისა და მეცნიერების მუზეუმში აღინიშნა. 2009 წლიდან ამერიკის შეერთებული შტატების წარმომადგენელთა  პალატამ მხარი დაუჭირა π-ის დღის ეროვნულ დღესასწაულად გამოცხადებას. რის შემდეგაც, ამ დღის აღნიშვნა მრავალ ქვეყანაში ტრადიციად იქცა. 2016 წელს კი, ტრადიციას საქართვლო, ოლიმპიადა ,,ევერესტის“ მიერ ორგანიზებული ფესტივალის მეშვეობით შეუერთდა. აღსანიშნავია, რომ  NASA-ს  ვებგვერდზე ყოველწლიურად იდება ინფორმაცია საქართველოში ჩატარებული მათემატიკის ფესტივალის შესახებ.

საერთო ჯამში, მათემატიკის ფესტივალის მიზნებია – მათემატიკის პოპულარიზაცია, სკოლების წარდგენა საზოგადოებისთვის, სასკოლო ცხოვრების გახალისება და გამრავალფეროვნება, მოსწავლეებში სწავლის მოტივაციის ამაღლება და კრეატიული იდეების წახალისება.

-ძირითადად, რა ასაკის მოსწავლეებისთვის არის ფესტივალი გათვლილი და როგორია დაინტერესება სკოლების მხრიდან?

-ღონისძება გათვლილია პირველი კლასიდან დამამთავრებელი კლასის მოსწავლეებისთვის და ნებისმიერი მსურველისთვის, ვისაც მათემატიკა და კრეატიული პროექტები აინტერესებს.

მათემატიკის ფესტივალზე სკოლების რეგისტრაცია 28 თებერვალს დასრულდა. თითოეულ სკოლაში შეიქმნა 6-8 კაციანი ჯგუფები, რომლებიც ერთობლივად მუშაობენ იმ პროექტზე, რომელსაც შემდეგ ფესტივალზე წარადგენენ. მონაწილეთა რაოდენობა ამ ეტაპზე შეზღუდულია და მხოლოდ 50 სკოლა მონაწილეობს. რეგისტაცია და მონაწილეობა სრულიად უფასოა, გუნდებს საშუალება ეძლევათ საკუთარი სკოლა მაქსიმალურად წარმოადგინონ. იმ სკოლებს, რომლებმაც ვერ მოასწრეს დარეგისტრირება, ან  ნებისმიერ მსურველს, რომელსაც სურვილი აქვს ფესტივალს დაესწროს, მთელი დღის განმავლობაში საშუალება ექნება უფასოდ მიიღოს მონაწილეობა სხვადასხვა აქტივობაში.

-კონკრეტულად, რა აქტივობები ელოდება 14 მარტს „ექსპო ჯორჯიას“ მე-3 პავილიონში მოსულ დამთვალიერებელს?

-ფესტივალის ფარგლებში, სკოლის გუნდები მათემატიკის თემაზე შექმნილ სხვადასხვა  პროექტს  წარადგენენ. დამთვალიერებელს საშუალება ექნება  მთელი დღის განმავლობაში დაათვალიეროს მათემატიკური თეორემების ვიზუალური მაკეტები, დაესწრონ მათემატიკურ თემატიკაზე შექმნილ მინისპექტაკლს, ფლეშმობებს, მოისმინონ π-ის მელოდია. ფესტივალის მონაწილეებს და დამსწრეებს  ასევე შეუძლიათ მონაწილეობა მიიღონ სხვადასხვა ლოგიკურ შეჯიბრებაში.

მათემატიკის ფესტივალზე ტარდება π-რიცხვის კონკურსი  სახელწოდებით – „ვინ  დაიმახსოვრებს π რიცხვის ყველაზე მეტ ციფრს“ (გამარჯვებულს გადაეცემა π რიცხვის გრანმპრი  π გამოსახულებით). ყოველ წელს მოსწავლეები სულ უფრო მეტ რიცხვს იმახსოვრებენ. 2016 წელს გამარჯვებულმა 156 ციფრი დაიმახსოვრა, ხოლო 2017 წელს რეკორდი 201 რიცხვი იყო.

-დაბოლოს, საინტერესოა, რა აქტივობებით გამოირჩევა ზოგადად ოლიმპიადა „ევერესტი“ და რა სამომავლო გეგმები გაქვთ მათემატიკის საერთაშორისო ფესტივალთან მიმართებით?

ოლიმპიადა ევერესტი 11 წლის წინ მათემატიკოსმა – დაჩი ნანობაშვილმა დაარსა და მასში მონაწილეობას  მე-2 მე-6 კლასის მოსწავლეები იღებენ წელიწადში ორჯერ – გაზაფხული-ზაფხულისა და შემოდგომა-ზამთრის სეზონზე,  საკმაოდ განსხვავებულია ჩვენი ოლიმპიადის ამოცანები, რადგან პრიორიტეტულია  ბავშვებისთვის აზროვნების უნარის განვითარება და არა მექანიკურად დამახსოვრება გარკვეული ინფორმაციისა. ,,ევერესტი“ ერთადერთია, რომელიც არა მხოლოდ მოსწავლეებს, არამედ მათ პედაგოგებსაც აჯილდოვებს. გამარჯვებული მასწავლებლები მათი მოსწავლეების შედეგების მიხედვით გამოვლინდებიან.

ხოლო, რაც შეეხება მათემატიკის ფესტივალს, რა თქმა უნდა, მომავალშიც ყოველწლიურად ჩატარდება და  ვგეგმავთ ფესტივალის საქართველოს სხვადასხვა კუთხეშიც ჩატარებასაც.

მასალა მოამზადა:  თამარ დევდარიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციაგანათლებასაქართველოტექნოლოგიები

რისკების საზომი – ქართველი სტუდენტის ინოვაციური გამოგონება

ალბათ, უმეტეს ჩვენგანს დაუსვამს საკუთარი თავისთვის კითხვა, არის კი ის პროფესია სწორი, რაც ავირჩიეთ? ან ვიღებთ კი სწორ და საჭირო განათლებას უნივერსიტეტში, რომელშიც ვეუფლებით მომავალ საქმიანობას?

არც ის იყო გამონაკლისი. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, ეკონომიკის ფაკულტეტზე ჩაბარების დღიდან ფიქრობდა, როგორ გაეხადა მისი სტუდენტობა საინტერესო, ხოლო მაღლივში ჩაბარება – გამართლებული.

21 წლის ირაკლი გაზდელიანი დღეს საინტერესო გამოგონების ავტორია, მომავალში უფრო მეტი და საინტერესო მიღწევების პერსპექტივით. ყველაფერი კი ეკონომიკის პოლიტიკის კათედრაზე ერთ-ერთი საგნის არჩევითa და მიღებული ცოდნის რეალიზებით დაიწყო.

მან კრიპტოვალუტებზე მორგებული კომპიუტერული პროგრამა დაწერა, რომელმაც დაინტერესება არა მხოლოდ საქართველოში, არამედ ამერიკაშიც გამოიწვია.

ირაკლიმ მესამე კურსზე სავალდებულო საგანი ეკონომიკის პოლიტიკა აირჩია, რასაც ასევე მოჰყვა კურსი ობიექტებზე ორიენტირებული დაპროგრამების ენა VB.NET-ში და შუალედური გამოცდა, რომელმაც საბოლოოდ გააღვიძა ქართველ სტუდენტში გამომგონებლის ნიჭი და უნარები.

ირაკლის მიერ შექმნილი პროგრამა – ,,dicelator-ი“ რისკების პროცენტულად დამთვლელი კალკულატორია, რომელიც ავტორმა ერთერთი საიტისთვის შექმნა. აქ კამათლის გაგორების პრინციპით ხდება მოგების მიღება და არსებული რისკების დათვლა. პროგრამა ალგორითმის პრინციპზეა დამყარებული. თუმცა არის შემთხვევები, როდესაც ალგორითმის პრინციპი არ მუშაობს, სწორედ ამიტომაც უფრო საიმედო მექანიზმის არსებობაა აუცილებელი. სწორედ ამაზე მუშაობს ახლა ავტორი და აქვს იმედი, რომ სამომავლოდ საკუთარი გამოგონების გაუმჯობესებული ვერსიის გამოშვებას შეძლებს, რომელსაც გაყიდვაშიც ჩაუშვებს.

ორიოდ სიტყვა თავად კრიპტოვალუტაზე, რომელიც თანამედროვეობაში საკმაოდ აქტუალური თემაა.  კრიპტოვალუტა არის ელექტორნული ფული, რომელიც მომხმარებელს საშუალებას აძლევს გაგზავნოს ფული ინტერნეტით მსოფლიოს გარშემო, უმოკლეს დროში, შუამავლის გარეშე დ, რაც მთავრია, ეს ხდება ანონიმურად, იდენტიფიცირების გარეშე.

კრიპტოვალუტა ფიზიკურად არ არსებობს, ის არც იბეჭდება, არ აქვს ფიზიკური ფორმა, მას ვერ შევეხებით, ის მათემატიკურ გამოთვლებზეა დამყარებული და დაშიფრულია კრიპტოგრაფიულად. მაგრამ, რაც არ უნდა უჩვეულო იყოს, მას აქვს საკმაოდ დიდი ღირებულება და თანდათან იჭრება ჩვენს ცხოვრებაში. მისი ასეთი პროგრესირება იმ დადებითი მხარეებიითა განპირობებული, რასაც ის გვთავაზობს, უპირველეს ყოვლისა, მოხმარება არის ძალიან მარტივი, არ კონტროლდება ვინმეს ან რაიმესგან, საკმაოდ დაბალია საკომისიო გადარიცხვებზე.

სწორედ ამ სფეროში ჩართული ადამიანებისთვის და საქმიანი ბიზნესმენებისთვის დიდი დაინტერესების საგანი გახდა ქართველი სტუდენტის გამოგონება, რომლის შექმნის სამუშაო პროცესებზე და სამომავლო გეგმებზე თავად ავტორი გვესაუბრება:

-როდის დაინტერესდი გამომგონებლობით და რა უძღვოდა ამ დაინტერესებას წინ?

-გამომგონებლობით ბავშვობიდანვე ვიყავი დაინტერესებული, შემეძლო რაიმე დამეშალა და ახალი რამ ამეწყო. ეს ალბათ უფრო იმან განაპირობა, რომ ხელოვნება მიყვარს ზედმეტად და ყველაფერში მას ვხედავ. ასევე იმანაც, რომ თავდაუზოგავად შრომა მიყვარს ჩემი მიზნების მისაღწევად და თავს იქამდე არ ვანებებ,  სანამ შედეგს არ ვიღებ. ეკონომიკის ფაკულტეტზეც იგივე მოხდა, არ შევეშვი მიუხედავად იმისა, რომ თავი ვერ ვიპოვე მასში.

-როგორ გაჩნდა გამოგონების იდეა?

-ჩემი პროგრამის იდეა სულ უცაბედად გაჩნდა. კრიპტოვალუტების ყიდვა-გაყიდვით ვარ დაკავებული, შესაბამისად, „დამხმარე ინსტრუმენტის“ ქონა არ იქნებოდა ცუდი და ასე შეიქმნა ,,Dicelator-ი“.

-რა სირთულეებს წააწყდი სამუშაო პროცესში?

-სირთულე მხოლოდ ის იყო, რომ პირველად ვმუშაობდი,  როგორც პროგრამისტი და სრულყოფილად არ ვფლობდი ენას, ასევე – visual studio-სთანაც პირველად მქონდა შეხება. მუშაობის პროცესში მიწევდა საჭირო ლიტერატურის პოვნა და ათვისება ამის გამო.

-რაში მდგომარეობს შენი გამოგონების უნიკალურობა და სარგებლიანობა ?

-უნიკალურობა უფრო მის მეორე ვერსიას ექნება, ვიდრე პირველს ჰქონდა. რამდენიმე თვის წინ  ერთ-ერთ საიტს წავაწყდი,  სადაც „კამათლის გაგორების“ პრინციპით აორმაგებდი ვალუტებს. თუმცა იმის გამო, რომ აქ ყველაფერი ალგორითმზეა დამოკიდებული, ხშირად ალბათობის პრინციპი არ მუშაობს და რაიმე უფრო სანდო გამოთვლის პრინციპი სჭირდებოდა. შესაბამისად, მეც ვცადე რამე რისკის დამთვლელი კალკულატორი ამეწყო. პირველი ვერსია,  ფაქტობრივად, გამოგონება არც ყოფილა, ძირითადად არსებული მათემატიკა გამოვიყენე და უბრალოდ მაინტერესებდა შედეგს თუ გამოიღებდა. დაინტერესებების გაჩენის შემდეგ კი, ახალ ვერსიაზე დავიწყე მუშაობა სადაც „ახალი მათემატიკისა“ და „კანონზომიერების“ შექმნა მიწევს.

გვიამბე შენს სამომავლო გეგმებზე.

 -,,Dicelator V2”-ზე ვმუშაობ, უნივერსიტეტის გამო ხშირად ვერ ვიცლი, ამიტომ ნელ-ნელა მიიწევს მისი დამუშავების საქმე. ამავდროულად,  კიდევ ერთ პროექტზე ვმუშაობ,  რომელზეც უფრო მეტ იმედებს ვამყარებ და, შესაბამისად, არც ვისაუბრებ მასზე, მოკლედ რომ ვთქვათ – საიდუმლოდ დავიტოვებ.

მასალა მოამზადა:  ანა ურუშაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

 

 

 

სრულად ნახვა
გამოგონება - ინოვაციაგანათლებაეს საინტერესოასაქართველოტექნოლოგიები

თბილისში სტარტაპერებისთვის უფასო სამუშაო სივრცეებს მერია შექმნის

თბილისში სტარტაპერებისთვის უფასო სამუშაო სივრცეებს მერია შექმნის – სავარაუდო თარიღად მიმდინარე წლის სექტემბერი მოისაზრება.  გადაწყდა, რომ სამუშაო სივრცეებად თბილისში უკვე არსებული მედიათეკები – (ვაკეში, ნაძალადევსა და ვარკეთილში) გამოიყენონ.  სტარტაპერები უფასო სამუშაო სივრცეებით 2-დან მაქსიმუმ 6 თვემდე ისარგებლებენ. 

წინასწარი გათვლებით, პროექტით, ჯამში, 120 სტარტაპერი ისარგებლებს. მერიაში ამბობენ, რომ პროექტი ითვალისწინებს სტარტაპერებისათვის დახმარებას როგორც ბიზნესგეგმის დაწერაში, ასევე – ადვოკატირებასა და პარტნიორების მოზიდვაში. შეიქმნება ვებგვერდი, სადაც სტარტაპერებს შეეძლებათ თავიანთი ბიზნესგეგმის ატვირთვა, რომელიც მათ ავტომატურ რეჟიმში გასცემს დადებით ან უარყოფით პასუხს, თუმცა – გეგმა დასახვეწია და, ამ ეტაპზე, მუშაობა მიმდინარეობს.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიზნესიგანათლებამსოფლიოტექნოლოგიები

10 საუკეთესო კომპიუტერულ მეცნიერებათა უნივერსიტეტი მსოფლიოში

კომპიუტერული მეცნიერებები ზოგადად დღევანდელობას აღწერს, ახლანდელი ცხოვრება კი ტექნოლოგიის განვითარებასა  და დამკვიდრებას ეხება.

ძალიან ბევრი ადამიანია მსოფლიოს ყველა კუთხეში, ვინც დაინტერესებულია ტექნოლოგიების განვითრების, კომპიუტერული მეცნიერებების შესწავლით, მათთვის მიღწევა იქნება მსოფლიოს ერთ–ერთ მოწინავე უნივერსიტეტში განათლების მიღება.

,,ბიზნეს ინსაიდერმა“ გამოაქვეყნა სტატია, სადაც ჩამოთვლილია 10 საუკეთესო უნივერსიტეტი მოცემულ დარგში, დაინტერესებულ პირებს უფრო გაუადვილდებათ გადაწყვეტილების მიღება, დაისახავენ მიზანს და ეცდებიან მოხვდნენ ერთ–ერთ საუკეთესოში:

  1. მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის უნივერსიტეტი
  2. სტენფორდის უნივერსიტეტი
  3. კალიფორნიის უნივერსიტეტი
  4. კემბრიჯის უნივერსიტეტი
  5. ჰარვარდი
  6. ოქსფორდი
  7. სინგაპურის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
  8. მელბურნის სასწავლებელი
  9. კორნელის უნივერსიტეტი
  10. ტოკიოს უნივერსიტეტი

წყარო: Businessinsider.com

მასალა მოამზადა:  ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

 

 

სრულად ნახვა
განათლებასაქართველო

ბაკალავრიატზე სწავლების ხანგრძლივობა 3 წლამდე, მაგისტრატურაზე კი – 1 წლამდე მცირდება

ბაკალავრიატის პროგრამა რამდენიმე მიმართულებაზე 4 წლიდან 3 წლამდე მცირდება. გარდა ამისა, დაგეგმილია მაგისტრატურაში სწავლების ხანგრძლივობის 1 წლამდე ან წელიწადნახევრამდე შემცირებაც.
შესაბამისი ცვლილებები საქართველოს განათლების და მეცნიერების სამინისტროს ინიციატივით, „უმაღლესი განათლების შესახებ“ საქართველოს კანონში შედის. უახლოეს პერიოდში განისაზღვრება იმ მიმართულებების და სფეროების ჩამონათვალი, სადაც შესაძლებელია 3 წელიწადში მიიღწეს ბაკალავრიატისთვის საჭირო სწავლის შედეგი და გაიცეს შესაბამისი კვალიფიკაციის დიპლომი.
სტუდენტებმა 3-წლიანი ბაკალავრიატის პროგრამებზე სწავლა შესაძლებელია სექტემბრიდან დაიწყონ.
აგრეთვე – დღეს მაგისტრატურის ყველა პროგრამა არის მინიმუმ 120-კრედიტიანი. შესაძლოა, რომ პროგრამების ნაწილი ჩამოვიდეს 90 კრედიტზე, შესაბამისად, 1 წელიწადში, ან წელიწადნახევარში სამაგისტრო პროგრამების ნაწილის დაძლევა სავსებით შესაძლებელია.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 15 16 17 18 19 28
Page 17 of 28