მედიცინა

გერმანელმა მეცნიერებმა შეიმუშავეს ვაქცინა თავის ტვინის სიმსივნის გლიომების წინააღმდეგ. ევროპაში ყველაზე დიდ კვლევით ცენტრში კვლევების პირველი ეტაპი, ადამიანების მონაწილეობით წარმატებით დასრულდა.

33 აცრილი პაციენტიდან 93%-ის ორგანიზმს იმუნური პასუხი ჰქონდა, 82%-ის შემთხვევაში კი უკვე 3 წელია სიმსივნის პროგრესირება შეჩერდა. დადასტურდა, რომ ეს ვაქცინა ადამიანის ორგანიზმს ეხმარება იმუნური სისტემის სტიმულირებაში, მოქმედებს მუტაციის გამომწვევ გენებზე და ყინავს უჯრედების გამრავლების პროცესს.

„ტვინის უჯრედების ცილის მუტაცია განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ობიექტი იყო, რადგან ის მხოლოდ გლიომებისთვის არის დამახასიათებელი და ჯანმრთელ ქსოვილში არ გვხვდება. ვაქცინა, რომელიც მოქმედებს მუტირებული ცილების წინააღმდეგ, საშუალებას გვაძლევს, პრობლემას საფუძველშივე აღმოვფხვრათ“, – განმარტავს ექიმი მაიკლ პლანტი, რომელიც ვაქცინის შემქმნელთა ჯგუფს ხელმძღვანელობს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის ხელმძღვანელი, პაატა იმნაძე განმარტავს, რომ თუ ადამიანს ერთხელ აცრის დროს ალერგიული რეაქცია განუვითარდა, მეორედ მისი აცრა აღარ ხდება. იმნაძემ განცხადება კონკრეტულად „სინოვაკის“ ვაქცინის შესახებ გააკეთა, თუმცა განმარტა, რომ ეს სხვა ვაქცინებსაც ეხება.

„რაც შეეხება ალერგიულ, ასთმიან ადამიანებს, ისინი, რა თქმა უნდა, აუცილებლად უნდა აიცრან, ზუსტად იგივე რეკომენდაციაა, რომ ის უნდა დარჩეს აცრის ადგილას მეთვალყურეობის ქვეშ 45 წუთი“, – განაცხადა პაატა იმნაძემ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

აშშ-ის მარეგულირებელი ორგანო Pfizer-BionTech-ის მიერ წარმოებული COVID 19 საწინააღმდეგო ვაქცინის გამოყენების ასაკობრივ ზღვარს ზრდის. პრეპარატს 12 -დან 15 წლამდე ასაკის მოზარდებში გამოყენებას ავტორიზაცია უკვე მიენიჭა. ინფორმაციას DW ავრცელებს.

შტატებში მოზარდების აცრა დაახლოებით ერთი თვის შემდეგ დაიწყება. ამ გადაწყვეტილების საფუძველი კი 2260 ახალგაზრდაზე ჩატარებული კვლევაა, რომლის შედეგადაც დამტკიცდა, რომ კონკრეტული ჯგუფისთვის ვაქცინა უსაფრთხოა და მას გვერდითი ეფექტები არ ახასიათებს.

ამასთან, შეგახსენებთ, რომ აშშ-ში 16 წლის და ზემოთ ასაკის მოქალაქეების აცრა უკვე დაწყებულია. რაც შეეხება პრეპარატის დოზების ადმინისტრიტებას, ქვეყანა ამ პროცესს მას შემდეგ დაიწყებს, რაც დაავადებათა კონტროლის და პრევენციის ცენტრი (CDC) ვაქცინების საკონსულტაციო კომიტეტის რეკომენდაციას მიიღებს, ანუ სულ რამდენიმე დღეში.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

ვაქცინების უმეტესობას კუნთში აკეთებენ, რაც ცნობილია როგორც კუნთში ინექცია. ზოგი ვაქცინა პერორალურად მიიღება, ზოგს – კანქვეშ უშვებენ, თუმცა ბევრი ვაქცინა კუნთში კეთდება.

რატომ არის მნიშვნელოვანი ვაქცინის კუნთში გაკეთება, რატომ აკეთებენ მას უმეტესად მკლავის – დელტისებრ კუნთში – და არა ფეხის კუნთში?

კუნთებს აქვს იმუნური უჯრედები

კუნთების ქსოვილი შეიცავს მნიშვნელოვან იმუნურ უჯრედებს. ეს იმუნური უჯრედები ამოიცნობენ ანტიგენს, ვირუსის ან ბაქტერიის ვაქცინისგან წარმოქმნილ პატარა ნაწილს, რომელიც ასტიმულირებს იმუნურ რეაქციას.

ვაქცინის ინექცია კუნთოვან ქსოვილში ვაქცინის ლოკალიზებას ახდენს, რაც საშუალებას აძლევს იმუნურ უჯრედებს „განგაშის ხმა“ გაუგზავნონ სხვა იმუნურ უჯრედებს და შეუდგნენ მუშაობას.

როგორც კი კუნთში არსებული იმუნური უჯრედები ვაქცინას ამოიცნობენ, მათ ანტიგენი ლიმფურ სისხლძარღვებამდე მიაქვთ, ლიმფურ სისხლძარღვებს კი ანტიგენის მატარებელი იმუნური უჯრედები ლიმფურ კვანძებში გადააქვთ.

ლიმფური კვანძები, ჩვენი იმუნური სისტემის ძირითადი კომპონენტები, შეიცავს უფრო მეტ იმუნურ უჯრედებს, რომლებიც ვაქცინებში ანტიგენებს ამოიცნობენ და ანტისხეულების შექმნის იმუნურ პროცესს იწყებენ.

ლიმფური კვანძების გროვა განლაგებულია ვაქცინის გაკეთების ადგილთან ახლოს. მაგალითად, ბევრი ვაქცინა შეჰყავთ დელტისებრი კუნთში, რადგან ის იღლიის ფოსოში არსებულ ლიმფურ კვანძებთან ახლოს მდებარეობს. როდესაც ვაქცინები კეთდება ბარძაყში, ლიმფურ სისხლძარღვებს საზარდულის ლიმფურ კვანძებთან მისაღწევად დიდი მანძილის გავლა არ სჭირდებათ.

კუნთოვანი ქსოვილი ვაქცინის რეაქციების ლოკალიზებას ახორციელებს

კუნთოვანი ქსოვილი ასევე ახდენს ვაქცინის რეაქციების ლოკალიზებას. დელტისებრ კუნთში ვაქცინის ინექციამ შეიძლება გამოიწვიოს ადგილობრივი ანთება ან ტკივილი ინექციის ადგილზე.

ცხიმოვან ქსოვილებში გარკვეული ვაქცინების შეყვანის შემთხვევაში, გაღიზიანებისა და ანთების რეაქციის შანსი იზრდება, რადგან ცხიმოვანი ქსოვილი სისხლით ცუდად მარაგდება, რაც იწვევს ვაქცინის ზოგიერთი კომპონენტის ცუდად შეწოვას.

ამასთან, ვაქცინები, რომლებიც შეიცავს ადიუვანტს (ნივთიერება, რომელიც ანტიგენების მიმართ იმუნურ რეაქციას ზრდის) უნდა გაკეთდეს კუნთში იმისთვის, რომ თავიდან იქნას აცილებული კანის გაღიზიანება და ანთება.

გრიპის სეზონი ან ეპიდემიები, როგორიცაა მაგალითად კოვიდ-19, მოითხოვს მცირე დროში რაც შეიძლება მეტი ადამიანის ვაქცინაციას, ამას კი მკლავში ვაქცინის ხელს უწყობს იმის გამო, რომ უფრო მარტივი და მოსახერხებელია.

წყარო : sciencealert.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

ინდოეთში “შავი სოკოს” შემთხვევების ზრდა დაფიქსირდა. მუკორმიკოზი, ეგრედწოდებული “შავი სოკო” საკმაოდ იშვიათ ინფექციას მიეკუთვნება, რომელიც დაბალი იმუნიტეტის მქონე ადამიანებში იჩენს თავს. შესაბამისად, იგი განსაკუთრებით საშიშია კოვიდ პაციენტებისთვის, დიაბეტით დაავადებულებისთვის, აივ ინ­ფი­ცი­რე­ბუ­ლთათვის და საერთოდ იმ ადამიანებისთვის, რომელთაც იმუნიტეტი დაქვეითებული აქვთ. მუკორმიკოზს ობის სოკოები იწვევენ, რომლებიც გვხვდება ნიადაგში, მცენარეებში, სასუქში, ხილსა და ბოსტნეულში.

მუკორმიკოზი ადამიანში აზიანებს თვალს, ყურსა და გართულების შემთხვევაში ტვინსაც კი. მისი ერთ-ერთი სიმპტომი ცხვირიდან სისხლდენასთან ერთად, სწორედ მხედველობის გაუარესება და თვალების ტკივილია, რომელიც ზოგჯერ მხედველობის დაკარგვით სრულდება. პაციენტების ნაწილი ექიმს დაგვიანებით მიმართავს, რის გამოც ექიმები ხშირად იძულებულები არიან პაციენტებს თვალიც კი ამოკვეთონ, რომ ინფექციამ ტვინამდე არ მიაღწიოს.

ექიმების ვარაუდით, მუკორმიკოზის შემთხვევები უკავშირდება სტეროდიებს, რომლებსაც ექიმები იყენებენ კორონა ვირუსის სამკურნალოდ იმ პაციენტებში, რომელთაც მძიმე და კრიტიკული მდგომარეობა აქვთ. შემთხვევების ზრდამ შესაბამისად გამოიწვია მედიკამენტების დეფიციტი, რომელიც გამოიყენება მუკორმიკოზის სამკურნალოდ.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”