ეს საინტერესოა

მეცნიერებმა მოახერხეს ოქროს მოლეკულებისგან დამზადებული წარმოუდგენლად თხელი მასალის შექმნა. 

ახალი მასალა იგივე პრინციპით იქმნება, როგორც „გრაფინი“, რომელიც გრაფიტის მოლეკულებისგან შედგება. გრაფენი საოცრად გამძლეა და სპილენძზე ბევრად უკეთ ატარებს სითბოს და ელექტროენერგიას. შესაბამისად, მოთხოვნადია თანამედროვე ტექნოლოგიურ სამყაროში.

„ოქროსფერი“ არის მასალა, რომელიც შედგება მხოლოდ ერთ შრეში განლაგებული ოქროს მოლეკულებისგან. როგორც გრაფენის შემთხვევაში, ეს სტრუქტურა ოქროს ახალ თვისებებს აძლევს, ამბობენ მკვლევრები.

კერძოდ, ახალი მასალა შეიძლება სასარგებლო იყოს წყლის გაწმენდისა და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებში. გარდა ამისა, გრაფენს შეუძლია შეცვალოს ჩვეულებრივი ოქრო თანამედროვე ელექტრონიკაში, რაც ამცირებს ოქროს ღირებულებას ამ საჭიროებებისთვის.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

მოხატულ პეპლებს (Vanessa cardui) დიდი ტერიტორიის დაფარვა შეუძლიათ. თუმცა, ისტორიაში პირველად, მკვლევრებმა აღწერეს, თუ როგორ დაფრინავენ ეს არსებები ოკეანეებზე. პეპლები ამას შეუსვენებლივ აკეთებენ და ამჯერად 4 200 კილომეტრიც კი დაფარეს.

მკვლევარმა, ჟერარ ტალავერამ საფრანგეთის გვიანას სანაპიროზე რამდენიმე მოხატული პეპელა შენიშნა. პეპლებს დიდი მანძილი დაეფარათ და ისვენებდნენ. მათ ფრთები ჰქონდათ დაზიანებული.

ტალავერი განსაკუთრებით იმით დაინტერესდა, რომ როგორც წესი, მოხატული პეპლები სამხრეთ ამერიკის კონტინენტზე არ არიან. ეს ნიშნავდა, რომ პეპლებმა კონტინენტამდე ოკეანის გადაფრენით მოაღწიეს.

ტალავერმა გადაწყვიტა ეს საკითხი გამოეკვლია. ჩიტს შეგიძლია კამერა მიამაგრო, მაგრამ პეპლის შემთხვევაში ეს შეუძლებელია, ამიტომ ტალავერს და მის გუნდს მეტი შემოქმედებითობა დასჭირდა.

დნმ-ის ანალიზმა აჩვენა, რომ პეპლები არ იყვნენ ჩრდილოეთ ამერიკიდან. ეს ნიშნავდა, რომ პეპლები სამხრეთ ამერიკაში ევროპა-აფრიკიდან მოხვდნენ.

მკვლევრებმა ასევე შეისწავლეს პეპლებზე ნაპოვნი მტვრის ნაწილაკები. ეს ნაწილაკები აფრიკასთან დაკავშირდა, კერძოდ საჰარას უდაბნოში აღმოცენებულ მცენარეებთან. ამან კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ პეპლებმა ატლანტის ოკეანე ნამდვილად გადაიფრინეს.

თუმცა, იზოტოპებზე დაფუძნებული გეოლოკაციის გამოყენებით, ჯგუფმა აღმოაჩინა, რომ მწერების მოგზაურობა აფრიკიდანაც არ დაწყებულა.

“მტვრის ნაწილაკების მიხედვით პეპლებმა მინიმუმ 4 200 კილომეტრი დაფარეს. თუმცა, შესაძლებელია მათი მოგზაურობა სულაც ევროპიდან დაწყებულიყო და ასეთ შემთხვევაში მწერებს 7 000 კილომეტრი უმოგზაურიათ”, — თქვა კვლევის თანაავტორმა, კლემენტ ბატაილმა.

ჩნდება შეკითხვა, როგორ მოახერხა ეს ასეთმა პატარა არსებამ?

აქ მნიშვნელოვანი როლი ამინდმა შეასრულა. პეპლების სამხრეთ ამერიკაში აღმოჩენამდე აფრიკიდან ატლანტის ოკეანის მიმართულებით ქარი ყოფილა. ეს პეპლებისთვის ხელისშემწყობი მოვლენა იქნებოდა.

“რომ არა ქარის ფაქტორი, პეპლები მაქსიმუმ 780 კილომეტრს დაფარავდნენ. ქარმა მათ ხელი შეუწყო”, — აღნიშნეს მკვლევრებმა.

თუმცა, ამის გათვალისწინებითაც კი, ეს მაინც დიდი მიღწევაა ისეთი პატარა არსებებისთვის, როგორებიც პეპლები არიან.

კვლევა ჟურნალ Nature Communications-ში გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

78 წლის ასაკში გარდაიცვალა კაცი, რომელიც 6 წლიდან „რკინის ფილტვების“ დახმარებით სუნთქავდა. პოლ ალექსანდერს პოლიომიელიტი 1952 წელს შეეყარა. ალექსანდერი დაავადებამ კისერს ქვევით პარალიზებული დატოვა და დამოუკიდებლად სუნთქვა არ შეეძლო.

იმისათვის, რომ ბიჭს ეცოცხლა, ექიმებმა ის მეტალის ცილინდრში მოათავსეს, რომელიც უარყოფითი წნევის დახმარებით პოლიომიელიტის მქონე ადამიანებს სუნთქვას უადვილებდა. პოლ ალექსანდერს მთელი ცხოვრების გატარება ამ მოწყობილობაში მოუწია, რომელსაც „რკინის ფილტვებსაც“ უწოდებენ. თუმცა, ამას ხელი არ შეუშლია მისთვის, გამხდარიყო პრაქტიკოსი იურისტი და გამოეცა მემუარები.

როგორც BBC წერს, წლების შემდეგ პოლ ალექსანდერმა დამოუკიდებლად სუნთქვა ისწავლა, თუმცა მოწყობილობის დატოვება მხოლოდ დროის მოკლე პერიოდებში შეეძლო. 1950-იან წლებში პოლიომიელიტის ვაქცინის გამოგონებამდე „რკინის ფილტვების“ გამოყენება დამკვიდრებული პრაქტიკა იყო, თუმცა პაციენტების სიცოცხლის დიდი ხნით შენარჩუნებას ექიმები ვერ ახერხებდნენ.

გამოცემა წერს, რომ მოგვიანებით, 1960-იანი წლებიდან, „რკინის ფილტვები“ სუნთქვის უფრო პორტატიულმა მოწყობილობებმა ჩაანაცვლა, თუმცა პოლ ალექსანდერმა მოწყობილობის შეცვლაზე უარი თქვა.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ინფორმაციით, მსოფლიოში პოლიომიელიტის შემთხვევები 1988 წლის შემდეგ 99%-ით შემცირდა, რაც ვაქცინაციის დამსახურებაა. WHO აღნიშნავს რომ  პოლიომიელიტის ვაქცინით, დაახლოებით მილიონ-ნახევარი ბავშვის სიცოცხლის გადარჩენა მოხერდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

„ვეძებთ მარსელებს” – წითელი პლანეტის უკეთ შესწავლის მიზნით – NASA 4 მოხალისეს ეძებს, რომლებიც მარსის მსგავს, სიმულირებულ გარემოში ერთი წელი იცხოვრებენ.

სპეციალური მისია, სახელად CHAPEA, 2025 წლის გაზაფხულზე დაიწყება. მონაწილეებს დაახლოებით 160 მ²-ის ფართის მქონე 3D პრინტერით დაბეჭდილ სივრცეში ლიმიტირებული რესურსებით მოუწევთ ცხოვრება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

აფხა­ზე­თის წყლებ­ში პირ­ვე­ლად, თით­ქმის, 60 წლის შემ­დეგ მე­თევ­ზე­ებ­მა თევ­ზი, რუხი ზურგრქო­სა­ნა (Balistes capriscus) აღ­მო­ა­ჩი­ნეს. ამის შე­სა­ხებ “რია ნო­ვოს­ტის“ რუ­სე­თის მეც­ნი­ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მი­ის სამ­ხრეთ სა­მეც­ნი­ე­რო ცენ­ტრის აზოვ-შავი ზღვის აუ­ზის იქთი­ო­ფა­უ­ნის შემ­სწავ­ლე­ლი სექ­ტო­რის ხელ­მძღვა­ნელ­მა, და­ნილ ბუხ­მინ­მა გა­ნუ­ცხა­და.

“სო­ხუმ­ში რუხი ზურგრქო­სა­ნას და­ჭე­რის შემ­თხვე­ვა და­ფიქ­სირ­და. ის პირ­ვე­ლად, თით­ქმის, 60 წლის შემ­დეგ მე­თევ­ზე­ე­ბის ად­გი­ლობ­რივ­მა ბრი­გა­დამ და­ი­ჭი­რა და გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლა,“ – აცხა­დებს ბუხ­მი­ნი.

რუსი მეც­ნი­ე­რის ვა­რა­უ­დით, თევ­ზი, რომ­ლის ბი­ნად­რო­ბის არე­ა­ლი ატ­ლან­ტის ოკე­ა­ნეა, შე­საძ­ლოა, ხმელ­თა­შუა ზღვის მხრი­დან სო­ხუ­მის ყუ­რე­ში შემ­თხვე­ვით მოხ­ვედ­რი­ლი­ყო. გა­ნაგ­რძეთ კი­თხვა

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

არსებობს პროდუქტები, რომლებშიც (კერძებში) ხელმეორედ გაცხელებისას, ბაქტერია ისე მრავლდება, რომ ის მომწამვლელი ხდება ჩვენი ორგანიზმისთვის. აბა, ყურადღებით გაეცანით ამ სიას და გაითვალისწინეთ.

აიურვედას (ხალხური მედიცინა ინდოეთში) ექსპერტი – არუნ ხათრი, რომელსაც უკვე სასარგებლო რჩევებით ყველა ვიცნობთ, იმ საკვებთა ჩამონათვალზე საუბრობს, რომლებიც მომზადებისას უნდა შევჭამოთ, ან აღარ უნდა გავაცხელოთ.

არუნ ხათრი: სასარგებლო პროდუქტები, რომლებიც გაცხელების შემთხვევაში ტოქსიკური ხდება.

გაცხელებისას ისევ ისე გროვდება და სწრაფად იზრდება საჭმელში ბაქტერია, როგორც ის მომზადებამდე იყო.

ისპანახი – სასარგებლო პროდუქტია, ვიცით. მაგრამ გაცხელებისას რკინა, რომელიც მასშია, ტოქსიკური ხდება. ის კანცეროგენული ხდება. ჩვენს უჯრედებს ჟანგბადი სჭირდება. კიბოს ერთ-ერთი მიზეზი, სხეულში ჟანგბადის ნაკლებობაა. მოკლედ, ფხალეული მეორედ ჭამისას ცივად უნდა მიიღოთ. ისპანახიანი კერძი ან იმდენი მოამზადეთ, რომ ახალ გაკეთებული მიირთვათ, ან აღარ გააცხელოთ.

კვერცხი – კერძები, რომელიც კვერცხს შეიცავს, მეორედ არ უნდა გაცხელდეს. მაიონეზის გაცხელება მის შემცველობაში კვერცხის არსებობის გამო არ შეიძლება. კვერცხში არის ბაქტერია სალმონელა. ამ ბაქტერიის საჭმელში მატება საშიშია – ორსულთათვის, ბავშვებისთვის და ხანდაზმულთათვის.

სალმონელა კვერცხში მაშინაც იმატებს, როდესაც კვერცხის ტემპერატურა იცვლება. მაცივარში შენახვის შემდეგ, თუ კვერცხი გამოიღეთ, ის უკან აღარ დააბრუნოთ, თორემ მასში ბაქტერია იმატებს. გამოღებული კვერცხი ან უნდა მოამზადოთ, ან უნდა გადააგდოთ.

კარტოფილი – ამ პროდუქტში არის ბაქტერია ქლოსტრიდიუმ ბოტილიუმი. როდესაც ის იხარშება ან იწვება, ეს ბაქტერია კვდება. მაგრამ როდესაც ცივდება, ის ისევ მრავლდება. მეორედ გაცხელებისას, უფრო და უფრო მრავლდება ეს ბაქტერია. სახლში არასდროს გააცხელოთ რესტორნიდან წამოღებული ფრი. ეს ტოქსიკურია. არასდროს გააცხელოთ ფრი ან შემწვარი კარტოფილი მეორედ.

თევზეული – არ გააცხელოთ არასდროს.

ხორცეული – მზადდება 170 გრადუსზე. ხორცეულის კერძების გაცხელება შეიძლება, მაგრამ 170-ზე ან ზევით, რომ მაღალ ტემპერატურაზე გაცხელდეს. ხშირ შემთხვევაში შიგნით ცივად რჩება და გარედან ცხელდება. აუცილებლად მთლიანად კარგად უნდა გაცხელდეს ხორციანი კერძები.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”