close
ასტრონომია - კოსმოსი

პირველად ისტორიაში – დაფიქსირებულია სხვა გალაქტიკაში ვარსკვლავის გარშემო მოძრავი პლანეტური დისკო

შორეულ გალაქტიკაში, ასტრონომებმა ვარსკვლავის გარშემო მოძრავი მტვრისა და გაზის ნიშნები დააფიქსირეს.

ამაში უჩვეულო არაფერია. ეს ვარსკვლავისა და მისი პლანეტური სისტემის განვითარების სრულიად ნორმალური ეტაპია. აღმოჩენა მხოლოდ იმით არის ზედმეტად განსაკუთრებული, რომ პირველი ასეთი სისტემაა, რომელიც ჩვენი გალაქტიკის მიღმა, სხვა გალაქტიკაში დაინახეს.

წარმონაქმნი მაგელანის დიდ ღრუბელში შენიშნეს, ირმის ნახტომიდან დაახლოებით 179 000 სინათლის წლის მანძილზე მდებარე ჯუჯა თანამგზავრ გალაქტიკაში. მიუხედავად იმისა, რომ საკმაოდ ლოგიკურია, ვივარაუდოთ, რომ ვარსკვლავთა ფორმაციის პროცესი უნივერსალურია, ამ დროისათვის ჯერ არ შეგვიძლია ამ პროცესის დაფიქსირება ირმის ნახტომს მიღმა, სხვა გალაქტიკებში.

„როდესაც ტელესკოპ ALMA-ს მონაცემებში პირველად დავინახე მბრუნავი სტრუქტურის მტკიცებულება, ვერ ვიჯერებდი, რომ პირველი ექსტრაგალაქტიკური აკრეციული დისკო აღმოვაჩინეთ, განსაკუთრებული მომენტი იყო. ცნობილია, რომ ჩვენს გალაქტიკაში დისკოები გადამწყვეტია ვარსკვლავებისა და პლანეტების წარმოსაქმნელად. ამ შემთხვევაში, ჩვენ ისტორიაში პირველად ვხედავთ ამის პირდაპირ მტკიცებულებას სხვა გალაქტიკაში“, — ამბობს დარემის უნივერსიტეტის ასტრონომი ანა მაკლეოდი.

ვარსკვლავები იბადებიან ვარსკვლავთშორის სივრცეში დაკიდებული მოლეკულური გაზისა და მტვრის ღრუბლებში არსებულ მკვრივ შეჯგუფებებში. როდესაც გროვა შეჯგუფება საკმარისად მკვრივდება, საკუთარი გრავიტაციითვე კოლაფსირდება; იწყებს ბრუნვას და მის გარშემო არსებული მატერიის ღრუბლიდან უფრო მეტის შეწოვას. თუმცა, ეს მატერია მხოლოდ პროტოვარსკვლავში როდი ცვივა; ვარსკვლავის ეკვატორის გარშემო დისკოს ფორმას იღებს და ვარსკვლავში უფრო კონტროლირებულად, სტაბილური ნაკადის სახით ჩაედინება, როგორც წყალი სადრენაჟო ჭაში.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

გაზიარება:
fb-share-icon0