ტექნოლოგიები

მილიარდერმა ილონ მასკმა განაცხადა, რომ მისმა კომპანიამ Neuralink ადამიანის ტვინში უსადენო ჩიპი პირველად ჩანერგა წარმატებით. ამის შესახებ BBC წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, მასკმა აღნიშნა, რომ მოწყობილობის მუშაობის პირველი შედეგები იმედისმომცემია და ჩიპი ნერვულ იმპულსებს კარგად ცნობს. ჩიპი ტვინში ადამიანსა და კომპიუტერს შორის დამაკავშირებელი რგოლი უნდა იყოს და დაეხმაროს ადამიანებს, რომლებსაც ფიზიკური პრობლემები და ფსიქოლოგიური აშლილობები აქვთ.

მასკმა თავის სოციალურ ქსელში X განაცხადა, რომ მისი კომპანიის ქმნილებას „ტელეპათია“ დაარქვა და პირველ რიგში მას ჩაუნერგავენ ადამიანებს პარალიზებული კიდურებით.

„ეს მათ საშუალებას მისცემს გამოიყენონ ტელეფონი, კომპიუტერი, მათი მეშვეობით კი პრაქტიკულად ნებისმიერი სხვა მოწყობილობა მხოლოდ აზრის ძალით“, – განმარტა მასკმა.

Neuralink-ის აღწერის თანახმად, ოპერაციას ტვინზე რობოტი ატარებს. ის ნერგავს ტვინში ჩიპს, რომელსაც 1024 სენსორი აქვს. ჩიპი ტვინის იმ ნაწილში ინერგება, რომელიც აკონტროლებს „მოძრაობის განხორციელების განზრახვას“. ის ტვინის სიგნალებს გარე მოწყობილობას გადასცეს, რომელიც მათ შიფრავს და „ხვდება“ რა მოძრაობის განხორციელება უნდა ადამიანს.

აშშ-ის მთავრობამ მასკის კომპანიას ადამიანზე ცდების ლიცენზია გასული წლის მაისში გასცა. გეგმის მიხედვით, ტესტირება 6 წლის განმავლობაში გაგრძელდება.

რამდენიმე თვის წინ ცნობილი გახდა, რომ Neuralink-ი 2024 წელს ტვინში იმპლანტების ჩასანერგად 11 ოპერაციის ჩატარებას გეგმავს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის (IMF) თანახმად, ხელოვნური ინტელექტის (AI) განვითარებამ, შეიძლება, მსოფლიოში სამუშაო ადგილების 40% შეამციროს. ზოგიერთი სამუშაო კი, შეიძლება, საერთოდ გაქრეს.

საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ხელმძღვანელმა კრისტალინა გეორგიევამ მოუწოდა მთავრობებს, შექმნან სოციალური უსაფრთხოების ქსელები და გადამზადების პროგრამები ხელოვნური ინტელექტის უარყოფითი გავლენის შესამცირებლად.

„ხელოვნური ინტელექტი, სავარაუდოდ, გააღრმავებს უთანასწორობას, ამიტომ პოლიტიკის შემქმნელებმა უნდა იზრუნონ, რომ ამ ტექნოლოგიამ არ გამოიწვიოს სოციალური დაძაბულობა,” – წერს იგი დავოსის მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის წინ, სადაც AI ერთ-ერთი მთავარი განსახილველი თემა იქნება.

გეორგიევას თქმით, ხელოვნური ინტელექტის გავლენა გაცილებით უფრო დიდი იქნება მოწინავე ეკონომიკებში, ვიდრე განვითარებად ბაზრებზე. ეს ნაწილობრივ იმის გამო მოხდება, რომ „თეთრსაყელოიანი” თანამშრომლები უფრო მეტად არიან რისკის ქვეშ, ვიდრე მუშები.

ხელოვნური ინტელექტის აპლიკაციებს შეუძლიათ გადაჭრან ადამიანების წინაშე არსებული ძირითადი ამოცანები. ამან შეიძლება შეამციროს მოთხოვნა, რაც გამოიწვევს ხელფასების და  დაქირავებულთა რაოდენობის შემცირებას“, – წერს გეორგიევა IMF-ის ანალიზზე დაყრდნობით.

გეორგიევა ასევე აღნიშნავს AI-ის გამოყენებით წარმოების და შემოსავლების გაზრდის შესაძლებლობებს.

„AI გარდაქმნის გლობალურ ეკონომიკას,” – წერს იგი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

რა არის ხელოვნური ინტელექტი?

ხელოვნური ინტელექტი AI (Artificial Intelligence) არის კომპიუტერული მეცნიერებების სფერო, რომელიც ფოკუსირებულია შეასრულოს ისეთი დავალებები, რომელსაც ისტორიულად ადამიანის შრომა და ინტელექტი საჭიროებდა. ხელოვნური ინტელექტი გამოიყენება სხვადასხვა სფეროებში როგორიცაა ჯანმრთელობის დაცვა, ფინანსები, ტრანსპორტირება, გასართობი ინდუსტრია და სხვა. ხელოვნურ ინტელექტს აქვს პოტენციალი, რომ ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში რევოლუციური ცვლილებები შეიტანოს და შეცვალოს ჩვენი ყოველდღიურობა – გააიოლოს საქმის კეთება და აამაღლოს შესრულებული სამუშაოს ეფექტურობა. ეს პროცესი გახლავთ მეოთხე ინდუსტრიული რევოლუციის განუყოფელი ნაწილი, რომელიც მოსალოდნელია, რომ ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში მნიშვნელოვან ცვლილებებს გამოიწვევს. შესაბამისად, ამ პროცესებში საზოგადოების და თითოეული ადამიანის მზადყოფნა და ადაპტაცია უმნიშვნელოვანესია. მაგალითისათვის, ხელოვნურმა ინტელექტმა გაამართლა ისეთ საშუალებებში, როგორიცაა ამაზონის „ალექსა“, „გუგლ ასისტენტი“, სმარტ ფონის „სირი“და სხვა, რომელიც ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში მნიშვნელოვნადაა შემოსული ახორციელებს სხვადასხვა დავალებების შეხსენებას, დროის კონტროლს, სხვადასხვა ინფორმაციებზე ხელმისაწვდომობას, მუსიკის მრავალფეროვნება და სხვადასხვა კითხვებზე პასუხები. ხელოვნური ინტელექტი მნიშვნელოვნადაა უკვე შემოსული მედიცინაში და ეხმარება ექიმებს, რომ უფრო სწორი და სწრაფი დიაგნოზები დასვან, მკურნალობა იყოს უფრო კომპლექსური და კვალიფიციური. მკვლევარებს ეხმარება სხვადასხვა მასალებზე მუშაობაში სხვადასხვა წამლებისა სამკურნალო საშუალებების შესახებ უახლესი ინფორმაციის მიღებაში და ა.შ.

ხელოვნური ინტელექტი და პროფესიები

პროფესიები, რომლებსაც ჩაანაცვლებს:

მოსალოდნელია, რომ ხელოვნურ ინტელექტს მნიშვნელოვანი გავლენა ექნება მომავლის პროფესიებზე და ადამიანის შრომაზე – კიდევ უფრო ბევრი სამსახური გახდება ავტომატიზებული და შეიქმნება ახალი მიმართულებები. მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის კვლევების შესაბამისად გენერირებული ხელოვნური ინტელექტი მომავლის ადამიანის შრომაზე რევოლუციურ ზეგავლენას მოახდენს და ბევრი პროფესია აღარ იარსებებს, განსაკუთრებით ეს შეეხება: ჯანდაცვას, ფინანსებს, სატრანსპორტო სფეროს და გართობის სფეროს. მეორეს მხრივ, ის ასევე მნიშვნელოვან ზეგავლენას მოახდენს – საოფისე საქმიანობაზე, სხვადასხვა სერვისებზე, გაყიდვებზე, საწარმოო პროცესისა და საკვების სერვისებზე და სხვა მომსახურებებზე.

პროფესიები, რომლებიც შეიძლება ჯერჯერობით ვერ ჩაანაცვლოს:

მსოფლიო ეკონომიკური ფორუმის შესაბამისად ხელოვნური ინტელექტი ნაკლებსავარაუდოა, რომ ჩაანაცვლებს ისეთ მიმართულებებს სადაც დავა, განხილვა, კრეატიულობა, ფიზიკრი მოხერხებულობა, ადამიანის ემოციური ინტელექტი იქნება საჭირო. ზოგიერთი პროფესიონალი ვარაუდობს, რომ მისი პროფესია დაცულია ხელოვნური ინტელექტის ზეგავლენისაგან ასეთები არიან აგრარული აღჭურვილობისა და შესაბამისი სამუშაოს შესრულების პროფესიონალები, მძიმე ტექნიკისა და ტრაქტორების ავტობუსების მძღოლები, პროფესიული განათლების მასწავლებლები, ექთნები, ექიმები, თერაპევტები, მრჩევლები, მუსიკოსები, მხატვრები, მწერლები და ჟურნალისტები. თუმცა, მეორეს მხრივ, ვიდრე ამ თემას მსოფლო ეკონომიკური ფორუმი ისევ შეეხება უნდა ითქვას, რომ ხელოვნური ინტელექტი ხელოვნების ნიმუშებს უკვე ქმნის და ხატავს სურათებს, შექმნა ელექტრონული მუსიკა, რომელიც მსმენელებისთვის 10ჯერ უფრო საინტერესო გახდა ვიდრე ადამიანის მიერ შექმნი და ეს მაშინ როცა ადამიანი ამას ქმნის მუზის შესაბამისად დღეების, საათების, კვირეებისა თუ თვეების განმავლობაში და ხელოვნური ინტელექტი ამას რამდენიმე წუთში აკეთებს. ასე, რომ ხელოვნური ინტელექტის შესაძლებლობები ადვილი მისახვედრია, რომ უსაზღვროა და რამე პროგნოზების გაკეთება ძალიან საფრთხილო და პირობითი.

სარგებელი ახალი პროფესიონალებისთვის

ამასთან, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ხელოვნური ინტელექტი გაამდიდრებს და გაამრავალფეროვნებს ადამიანების საქმიანობას სხვადასხვა მიმართულებით, თუმცა პროცესი შეუქცევადია და მომავალში კიდევ უფრო მეტი სიახლეებია მოსალოდნელი. ის შექმნის ახალ შესაძლებლობებს მეტი სწავლისა და განვითარებისათვის და ახალ როლებსა და პროფესიებზე მოსარგებად. მომავალში მოსალოდნელია, რომ ხელოვნური ინტელექტი ჩვენი ცხოვრების ყველა ასპექტში შემოაღწევს და მნიშვნელოვანი იქნება მასთან ერთად თანაცხოვრების სწავლა და ეთიკური და მორალური ნორმების გათვალისწინება, რომ საზოგადოებამ რაც შეიძლება მეტი სარგებელი მიიღოს მისგან.

ხელოვნური ინტელექტი და რელიგია

ხელოვნური ინტელექტი და რელიგია არის საინტერესო თემა, რომელიც გულისხმობს, როგორ შეიძლება ტექნოლოგიურმა განვითარებამ ზეგავლენა მოახდინოს ადამიანების რწმენის კატეგორიებზე, სულიერებასა და შესაბამისად მათ ცხოვრებაზე. რამდენიმე მნიშვნელოვანი მომენტი, რასაც ის აუცილებლად შეეხება და უკვე შეეხო გახლავთ

რობოტი მღვდლები:

ზოგიერთმა რელიგიებმა უკვე გამოსცადეს რობოტი მღვდლების ფენომენი რომელიც რელიგიურ რიტუალებს ასრულებს – მაგალითად ლოცულობს, ქადაგებს, ადამიანების ნუგეშისცემა და მიცვალებულების მოსახსენებელი მსახურება. მაგალითად ბუდისტურ ტაძარს იაპონიაში ჰყავს სასულიერო პირი სახელად მინდარი, რომელსაც შეუძლია იქადაგოს გულის სუტრებთანდაკავშირებით. კვლევებმა აჩვენა, რომ რობოტი მღვდლები ადამიანების გარკვეული ნაწილისთვის უფრო პრაქტიკული და მისაღებია: თითქოს ისინი მეტად სამართლიანები, თანმიმდევრულები არიან ვიდრე ადამიანი მღვდლები. მეორეს მხრივ დება ავთენტურობის, გულწრფელობისა და სანდოობის, ემოციური ბმის პრობლემა.

სწავლებებისა და ქადაგებების ელექტრონული მონაცემთა ბაზა:

ფაქტობრივად ყველა რელიგიური სწავლება დღეს ელექტრონულად ხელმისაწვდომია, – ელექტრო წიგნები, აპლიკაციები და ვებგვერდები. ეს კიდევ უფრო მოხერხებულს, მრავალმხრივს და ონტერაქტიულს ქმნის ხელოვნური ინტელექტის საქმიანობას ამ მიმართულებით. მაგალითად ბიბლიის You ვერსიის 500 მილიონზე მეტი ჩამოწერაა განხორციელებული, რომელიც აუდიო ვერსიასაც გვთავაზობს, საკითხავებს, კალენდრებს და იძლევა გაზიარების საშუალებებსა. ბევრ ადამიანს და უფრო მეტად ახალგაზრდებს ელექტრონული ვერსია უფრო პრაქტიკული და გამოსადეგი მიაჩნიათ. ასევე ხდება მათი მორგება ინდივიდუალურ მოთხოვნებზე და უფრო პრაქტიკულია, ვიდრე ბეჭდვითი ვერსია. თუმცა, არის გარკვეული კატეგორია ადამიანებისა, რომელთაც მაინც ნაბეჭდი ვერსიების გამოყენება ურჩენიათ.

ხელოვნური ინტელექტის ეთიკა:

რაც უფრო მეტად ძლიერდება, იხვეწება და შეუქცევადი ხდება ხელოვნური ინტელექტი, მით უფრო მეტი ეთიკური კითხვები და გამოწვევები იბადება რელიგიური თვალსაზრისით რწმენებთან დაკავშირებით და თავად რელიგიური ლიდერების მხრიდანაც. მაგალითად როგორი იქნება ხელოვნური ინტელექტის დიზაინი, ვიზუალური ფორმა, მისი რეგულაცია და საზღვრები, შესაბამისობა რელიგიურ ღირებულებებთან და პრინციპებთან. როგორ მოხდება ხელოვნური ინტელექტის მიღება, დაცვა და დაფასება, როგორც პოტენციური აგენტი, ერთეული, პირი თუ რა ფორმით მოხდება მისი მიღაბა და გათვალისწინება? როგორ იქნება ხელოვნური ინტელექტი ინტეგრირებული, ჰარმონიზებული და შერწყმული რელიგიურდოქტრინებთან და რწმენასთან. მოგეხსენებათ, სხვადასხვა რელიგიას სხვადასხვა ხედვა გააჩნია და სხვადასხვა საკითხებზე და გარემოებებზე ინდივიდუალური მოსაზრება და პოზიციები, – რომელიც თეოლოგიურ სწავლებებზეა დამყარებული და სხვადასხვა მორალური და სოციალური ჩარჩოები გააჩნია.

გიორგი მიქანაძე
ქართულ-ამერიკული უნივერსიტეტის ასოცირებული პროფესორი
ბიზნეს საქმიანობისა და წარმატების ქოუჩი

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სმარტფონების ჩინურმა მწარმოებელმა Xiaomi-მ თავისი პირველი ელექტრომობილი წარადგინა და განაცხადა, რომ მსოფლიოს საუკეთესო ავტომწარმოებლების ხუთეულში გეგმავს შესვლას. ამის შესახებ Reuters-ი წერს.

„თავდაუზოგავი შრომით, მომდევნო 15-20 წელიწადში მსოფლიოს საუკეთესო ავტომწარმოებლების ხუთეულში შევალთ და ჩინეთის ავტოინდუსტრიას წინ წამოვწევთ“, – განაცხადა პრეზენტაციაზე Xiaomi-ს ხელმძღვანელმა ლი იუნმა.

რაც შეხება თავად ელექტრომობილს, ეს სედანი SU7-ია, რომელსაც იგივე ოპერატიული სისტემა უყენია, რაც Xiaomi-ს პოპულარულ ტელეფონებს. Xiaomi ავტომობილებს BAIC Group-ი პეკინის ერთ-ერთ ქარხანაში დაამზადებს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ტექნოლოგიური განვითარება მუდმივად თამაშობდა გადამწყვეტ როლს სამუშაო ბაზრის ჩამოყალიბებაში. დღეს, ხელოვნური ინტელექტი (AI) გარდაქმნის სამუშაო ძალას, რადგან ახალი სისტემები თანდათან სწავლობენ როგორ შეასრულონ სხვადასხვა ამოცანები. მიუხედავად იმისა, რომ პროცესი შეიძლება არ იყოს მყისიერი, ხელოვნური ინტელექტი ნელ-ნელა იკვალავს გზას სხვადასხვა ინდუსტრიებში. მოდით განვიხილოთ თუ რა სამუშაოების ჩანაცვლება შეუძლია AI-ს.

მომხმარებელთა მხარდაჭერის წარმომადგენლები:

კლიენტებისგან ბევრი შეკითხვა მეორდება და არ საჭიროებს მაღალ ემოციურ ან სოციალურ ინტელექტს. ხელოვნურ ინტელექტს შეუძლია ავტომატური პასუხების გაცემა ხშირად დასმულ კითხვებზე, როგორიცაა შეკვეთის სტატუსი, გადახდის დადასტურება და თანხის დაბრუნება. როდესაც ხელოვნური ინტელექტი ვერ პასუხობს შეკითხვას, მას შეუძლია კლიენტის გადამისამართება ადამიანური მომსახურების წარმომადგენელთან.

ადმინისტრატორები:

ზოგიერთი კომპანია უკვე იყენებს ხელოვნური ინტელექტის მქონე მისაღებ სივრცეებს. მოწინავე AI სისტემებს თავისუფლად შეუძლიათ დაინახონ, მოუსმინონ, გაიგონ და უპასუხონ სტუმრებსა თუ მომხმარებლებს. სავარაუდოა, რომ მომავალში ხელოვნური ინტელექტი კიდევ უფრო დაიხვეწება და შესაბამისად, მთლიანად გააქრობს ამ სამსახურებს.

ბუღალტრები:
ხელოვნური ინტელექტი გარდაქმნის ბუღალტრულ აღრიცხვას. AI-ზე მომუშავე სერვისებს შეუძლიათ ეფექტურად გაუმკლავდნენ მონაცემთა შეყვანას, შეგროვებას, შენახვას და ანალიზს. AI-ის გამოყენება ბუღალტრული აღრიცხვისთვის არის არა მხოლოდ ეკონომიურად მომგებიანი, არამედ გაცილებით ზუსტი, რაც ამცირებს ადამიანის ჩარევის საჭიროებას.

საოფისე სამუშაოები:
ხელოვნურ ინტელექტზე ორიენტირებული პროგრამული პროდუქტები, ავტომატიზირებს სხვადასხვა საოფისე ამოცანებს, მონაცემთა მოპოვებიდან დაწყებული მონაცემთა ანალიზით დასრულებული. მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანები კვლავ ჩაერთვებიან ტრენინგებსა და უფრო მაღალი დონის ანალიზში, რუტინული ამოცანები, როგორიცაა მონაცემთა შეყვანა და დახარისხება, მთლიანად ხელოვნურ ინტელექტზე დამოკიდებული გახდება.

გაყიდვების წარმომადგენლები:
AI ცვლის სარეკლამო და საცალო ლანდშაფტს. სოციალური მედიის პლატფორმებზე მიზანმიმართული მარკეტინგის შესაძლებლობები საშუალებას გაძლევთ შექმნათ პერსონალური კონტენტი. ხელოვნურ ინტელექტს შეუძლია ისწავლოს სავაჭრო ქცევები და მიაწოდოს პერსონალიზებული პროდუქტის რეკომენდაციები. თვითმომსახურების სარეკლამო ბაზრები ასევე საშუალებას აძლევს ბიზნესს შექმნან საკუთარი რეკლამა, რაც ამცირებს ტრადიციული გამყიდველების საჭიროებას.

ტაქსის და სატვირთო მანქანის მძღოლები:
უახლოეს წლებში ტაქსები და ავტობუსები სრულად ავტონომიური გახდება. გარდა ამისა, სატვირთო მანქანების მძღოლების დეფიციტი შესაძლებელს ხდის, რომ ხელოვნური ინტელექტის მქონე სატვირთო მანქანები ჩაანაცვლებენ ადამიანურ მძღოლებს. კომპანიები, როგორიცაა Waymo და Cruise, უკვე ლიდერობენ ავტონომიური მართვის ტექნოლოგიაში.

კორექტორები და მთარგმნელები:
ხელოვნური ინტელექტის მქონე აპლიკაციები, ეხმარებიან მწერლებს შეამოწმონ თავიანთი ნამუშევარი წაკითხვის, ორთოგრაფიული შეცდომებისა და გრამატიკული შეცდომებისთვის. AI ასევე აადვილებს თარგმნის პროცესს, რაც მართალია მთარგმნელებისთვის დიდი დახმარებაა, თუმცა ეს ერთგვარი გამოწვევაცაა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

18 დეკემბერს მოსკოვის პოლიტექნიკურ უნივერსიტეტში პირველი რუსული ელექტრომობილის პროტოტიპი წარადგინეს.

მედიაში გავრცელებული ცნობებით,ელექტრომობილის პროექტი რუსულმა ავტომობილების მწარმოებელმა კომპანიამ Avtotor-მა შეიმუშავა და პირველი პროტოტიპი მხოლოდ სატესტო პროცესს გადის.

მწარმოებელ კომპანია Avtotor-ში ირწმუნებიან, რომ მათი ახალი ელექტრომობილი „ტესლას მოკლავს“

მწარმოებლის თქმით, ავტომობილის ყველა ნაწილი რუსეთშია დამზადებული და მანქანების გამოშვება 2025 წლიდან იგეგმება.

Avtotor-ის საწარმო კალინინგრადში მდებარეობს და მასში BMW-ს, Ford-ის, KIA-სა და Hyundai-ის ავტომობილები მზადდებოდა, თუმცა, დასავლეთის სანქციებმა ამ ყოველივეს შეჩერება გამოიწვია.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”