აფრიკაში, კერძოდ კი კენიაში, ბოლო 100 წლის განმავლობაში პირველად შავი ლეოპარდი გადაიღეს. ამის შესახებ ფოტოგრაფი უილ ბერარ ლუკასი იტყობინება.
მან ექსპედიცია სან დიეგოს ზოოპარკის მეცნიერებთან ერთად მოაწყო და ფოტოაპარატმაც იშვიათი სანახაობა აღბეჭდა.
შავი ლეოპარდის უკანასკნელი ფოტო 1909 წელს გადაიღეს
ცნობილი ბრაზილიელი ფოტოგრაფი სებასტიაო სალჯადო 90-იან წლებში რუანდას გენოციდის შესახებ ინფორმაციის მოსაგროვებლად ამავე ქვეყანაში იმყოფებოდა. როდესაც ის ბრაზილიაში, მინას ჟერაისში, საკუთარ სახლში დაბრუნდა, მას მთელი ტყე, რომელიც ერთ დროს თავს იწონებდა ბიომრავალფეროვნებით, გამქრალი და გაუდაბურებული დახვდა. ფოტოგრაფი, რომელსაც საკუთარი მამული სტკიოდა, ამ ამბავმა დაამწუხრა და უბიძგა მისი შეცვლისკენ.
ერთ-ერთ ინტერვიუში სებასტიაო ამ ტერიტორიას “დაავადებულს” უწოდებდა, რომელზეც მხოლოდ ხეების 0.5 პროცენტი იყო დარჩენილი. ცხადია, გარემო პირობების მსგავსმა ცვლილებამ, ფაუნის გაქრობაც გამოიწვია. ტყის ხელახალი გაშენების იდეა ფოტოგრაფის მეუღლეს მოუვიდა.
მათ მალევე დაიწყეს ადამიანთა ჯგუფების მოკრება და საჭირო სახსრების მოკრება, დააარსეს ფონდიც, რომლიდან შემოსული თანხაც მთლიანად მოხმარდა ბიო პრობლემას.
ცოლ-ქმარმა პირველი ნერგი 1999 წელს დარგო და მას შემდეგ მუდმივ პროცესში არიან ჩართულნი. გამომდინარე იქიდან, რომ მათ მკაცრად ჰქონდათ განსაზღვრული მიზანი – აღედგინათ ამ ადგილის ძველი იერსახე, სალგადომ აუცილებლად მიიჩნია მხოლოდ ადგილობრივი მცენარეები დაეთესათ.
საბოლოოდ, ცოლ-ქმარმა, ადამიანთა სხვადასხვა ჯგუფის დახმარებით, 290 სახეობის ორ მილიონზე მეტი ხე დარგო.
შედეგად, ტერიტორიაზე დაბრუნდა: 172 ფრინველის სახეობა, რომელთაგან 6 ამჯერად გადაშენების საშიშროების წინაშე დგას; 33 სახეობის ძუძუმწოვარი; 15 სახეობის რეპტილია; 15 სახეობის ამფიბია და 293 სახეობის მცენარე.
გამოკვლევების შედეგად დადგინდა, რომ დედამიწაზე არსებული წყლის 50% მზის სისტემაზე ძველია. აღმოჩნდა, რომ კოსმოსური ყინული უფრო ადრე ჩამოყალიბდა, ვიდრე კოსმოსური მტვრის ღრუბელი.
მზის სისტემა წარმოიშვა კოსმოსური მტვრის ღრუბლისგან, მაგრამ წყალბადს და ჟანგბადს ჩვეულებრივ შეეძლო წარმოექმნა წყალი. როდესაც მზე სრულად ჩამოყალიბდა და რადიაციის გამოყოფა დაიწყო, მან გაყარა მზის სისტემაში მოთავსებული წყალი მზის სისტემის კიდეებში კომეტების ორბიტაზე. დედამიწაზე არსებული ოკეანეები არის სწორედ ამ ყინულით და წყლით გაჯერებული კომეტების და ვულკანების გავლენის შედეგი, ეს ხდება მზის სისტემის ახალი სიცოცხლის დაწყების პერიოდში. როგორც მეცნიერები ამბობენ, თეორია ნაწილობრივ მართალია.
წყარო: Harvard business review
მასალა მოამზადა: ლაშა ჯინჭარაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
დიდ ბრიტანეთში, ნოტინჰემში გადაშენებული „ალმასის“ ობობა (diamond spider) იპოვნეს.
ობობა 50 წელზე მეტია აღარავის უნახავს. ობობა, რომელიც სავარაუდოდ უკვე სრულიად გადაშენებული იყო, ბრიტანული საქველმოქმედო ორგანიზაცია ,,National Trust-ის” მოხალისეებმა Clumber Park-ში აღმოაჩინეს.
7 მმ სიგრძის ობობას ნახვა სულ სამჯერაა გამოვლენილი და სამივე დროს სამხრეთ ინგლისში. თუმცა diamond spider-ი 1969 წლიდან აღარავის უნახავს.
,,National Trust-ის” მოხალისეები ქლამბერ პარკში ეკოლოგიურ გამოკვლევას ატარებდნენ, როცა ობობა შენიშნეს.
„ალმასის“ ობობას საცხოვრებელი ჭაობიანი ადგილები, ხავსიანი ბალახი და მანანაა.
წყარო: http://www.bbc.com
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
ინტერნეტ ჟურნალმა “Providr-მა” გაავრცელა ფოტოები, რომლებიც „ამტკიცებს, რომ გლობალური დათბობა რეალურია და მეტიც, ის შესაძლოა ჩვენი პლანეტისთვის გამანადგურებელიც კი აღმოჩნდეს.“
ქალი უყურებს კოლორადოში მდებარე Boulder Creek-ს (50.5 კმ-იანი პატარა უბე), რომელიც 2013 წლის სექტემბერში სამდღიანი წვიმის შედეგად დაიტბორა. რაც უფრო თბილი ხდება კლიმატი, მით მეტი ექსტრემალური ატმოსფერული ნალექია მოსალოდნელი მთელი მსოფლიოს მასშტაბით.
ჩინეთს 2013 წლიდან ძლიერი წყალდიდობები ატყდება თავს. ფოტოზე ნაჩვენებია ბეჩუანი, რომელიც ჩინეთის სამხრეთ-დასავლეთ პროვინცია სიჩუანიში მდებარეობს.
გლობალური დათბობით გამოწვეულმა უხვმა ნალექმა ავსტრალიის აღმოსავლეთი სანაპიროც დააზარალა. ფოტოზე აღბეჭდილია ახალ სამხრეთ უელსში მდებარე დატბორილი ტერიტორია.
ნორვეგია – გამხდარი პოლარული დათვი ცდილობს, გაიაროს ყინულზე სავალ ბარდში.
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”
ამერიკის შეერთებულ შტატებსა და კანადაში ნიაგარის ჩანჩქერის ნაწილი გაიყინა. გაყინული ჩანჩქერს ფოტო კანადისა და ამერიკის შეერთებული შტატების საზღვრის მიმდებარედ მცხოვრებმა მოქალაქეებმა გადიღეს და სოციალურ ქსელში გაავრცელეს. ამის შესახებ CNN წერს.
„წყალი იყინებოდა ჰაერში“, „დილა მშვიდობისა, ულამაზესი სანახაობაა“, ჩანჩქერი გაიყინა და არნახული ფოტოები გადავიღეთ“- ასეთი კომენტარები ახლავს კადრებს, სოციალურ ქსელში, რომლებიც მომხმარებლებმა ცოტა ხნის წინ ატვირთეს.
ნიაგარის ჩანჩქერის გაყინვა იშვიათი მოვლენაა, აქამდე არსებული ცნობებით, ჩანჩქერი მთლიანად სულ ორჯერ გაიყინა 1848 და 1912 წლებში გაიყინა.
ჩინეთმა და რუსთმა მაღალი სიხშირის რადიო ტალღების საშუალებით დედამიწის ატმოსფეროს გარდაქმნის მიზნით ერთობლივი ექსპერიმენტები ჩაატარეს, რამაც ექსპერტთა ნაწილის პროტესტი გამოიწვია.
რუსეთის მიერ ქალაქ ვასილსურსკის მახლობლად დამონტაჟებული Sura Ionospheric Heating Facility-გან მეცნიერებმა მაღალი სიხშირის რადიო ტალღები მიიღეს, რათა იონოსფეროს მანიპულირება მოეხდინათ, ხოლო ჩინური Seismo‐ElectromagneticSatellite-ის საშუალებით ორბიტიდან პლაზმის რღვევის ზეგავლენის ხარისხი გაზომეს.
ეს მსგავსი კვლევის ჩატარების პირველი შემთხვევა არაა, თუმცა ექსპერტთა ნაწილი რუსულ-ჩინურ ექსპერიმენტში პოტენციური სამხედრო აპლიკაციის საშიშროებას ხედავს.
იონოსფერო და იონიზირებული აირი (პლაზმა) რადიო კომუნიკაციაში გადამწყვეტ როლს ასრულებს. ზემო ატმოსფეროს ამ ნაწილის დამუხტულ ნაწილაკებზე ზეგავლენის მოხდენით მეცნიერებს და მთავრობებს თეორიულად რადიო სიგნალების გაძლიერება ან დაბლოკვა შეუძლიათ.
აღნიშნული ექსპერიმენტის დროს პირველ შემთხვევაში იონოსფეროს რადიუსმა, რომელზეც ზეგავლენა მოახდინეს 126,000 კილომეტრი შეადგინა, ხოლო იონიზებული აირის ტემპერატურამ 100 გრადუსი ცელსიუსით მოიმატა. თუმცა მეცნიერები, რომლებიც ექსპერიმენტში არიან ჩართული, აცხადებენ, რომ კვლევა სუფთა სამეცნიერო ხასიათისაა და ის გარემოსთვის უსაფრთხოა.
“ჩვენ არ ვთამაშობთ ღმერთობანას და არც ერთადერთი ქვეყანა ვართ, რომელიც რუსეთთან თანამშრომლობს. იგივეს სხვა სახელმწიფოებიც აკეთებენ,“ აცხადებს ერთ-ერთი ჩინელი მეცნიერი, რომელმაც საკუთარი ვინაობის გამჟღავნება არ ისურვა.
Sura-ს ბაზა ყოფილმა საბჭოთა კავშირმა 80-იან წლებში დააარსა. ამბობენ, რომ დაახლოებით 10 წელიწადში აშშ-მ ალასკაში დააარსა Sura-ზე უფრო დიდი ატმოსფერული გამაცხელებელი ობიექტი theHigh Frequency Active Auroral Research Program (HAARP)-ი შექმნა.
HAARP-ს თავდაპირველად აშშ-ს სამხედრო ხელისუფლება აფინანსებდა, ახლა კი მის ადმინისტრირებას ალასკას უნივერსიტეტი ახორციელებს.
გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, იონოსფეროს გამაცხელებელს სამხრეთ ჩინეთში მდებარე ქალაქ სანიაში ჩინეთიც აშენებს.
თუმცა, ჯერ-ჯერობით არ არსებობს მტკიცებულება, რომ აღნიშნული ექსპერიმენტიარაკეთილსინდისიერი მიზნით ჩატარდა, თუმცა მიმდინარე წელს რუსეთი არაერთხელ დაადანაშაულეს GPS სიგნალის ჩახშობაში, რაშიც, შესაძლოა, იონოსფეროს მანიპულირებელიექსპერიმენტებიც იყოს ჩართული.
წყარო : www.sciencealert.com
„ნასა“ აცხადებს, რომ აღმოსავლეთ ანტარქტიდაზე მდებარე აქამდე უძრავმა მყინვარებმა „გაიღვიძა“ და ლღობა დაიწყო. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ზღვების დონეებმა შესაძლოა კატასტროფულად მოიმატოს. აღსანიშნავია, რომ კონტინენტის ამ ნაწილს აქამდე ბევრად უფრო სტაბილურად მიიჩნევდნენ, ვიდრე დასავლეთს.
ამერიკის კოსმოსური სააგენტო ირწმუნება, რომ აღმოსავლეთ ანტარქტიდის მყინვარები, მათ შორის Totten Glacier-ი, რომელიც 2,400 კვადრატულ მილს ფარავს, მნიშვნელოვანი რაოდენობის ყინულს კარგავს.
„ნასა“ ამ კონკრეტული მყინვარის ლღობას აღწერს, როგორც „ბეჰემოთს, რომელიც ისეთი რაოდენობის ყინულს შეიცავს, რომელიც საკმარისია იმისთვის, რომ ზღვის დონე სულ ცოტა 3,3 მეტრით გაზარდოს.“ Totten-ი ერთ-ერთია იმ მყინვარებს შორის, რომლებმაც ბოლო პერიოდში დნობა დაიწყო, თუმცა ის მეცნიერების განსაკუთრებული ყურადღების ქვეშ მოექცა, ვინაიდან აღმოსავლეთ ანტარქტიდის უდიდესი მყინვარია.
„ნასას“ კვლევის თანახმად, Vincennes Bay-ში მდებარე მყინვარების დონემ 2008 წლიდან დღემდე 2, 7 მეტრით დაიწია. გაცილებით მძიმე სიტუაციაა კონტინენტის დასავლეთ ნაწილში, სადაც მყინვარები გაცილებით სწრაფად დნებიან.
ამერიკის კოსმოსური სააგენტო 2019 წლის დასაწყისიდან ახალ პროექტს – Inter-mission Times Series of Land Ice Velocity and Elevation-ს იწყებს, რომლის მიზანი მსოფლიოს ყინულის საფარის კონტროლია.
პროექტი გულისხმობს 30-წლიანი სატელიტურ ჩანაწერებზე დაყრდნობით მყინვარების, ყინულის ზედაპირისა და ყინულის შელფების ცვლილებების შესწავლას.
წყარო : independent.co.uk
შეერთებული შტატების ფედერალურმა კავშირგაბმულობის კომისიამ კომპანია Space X-ს 7500 საკომუნიკაციო თანამგზავრის გაშვების უფლება მისცა. ეს თანამგზავრები ელონ მასკის პროექტის- Starlink-ის ნაწილია. მათ თანამგზავრული ინტერნეტის შესაქმნელად გამოიყენებენ.
Space X-ის 7518 თანამგზავრი დედამიწიდან 335-346 კილომეტრის სიმაღლეზე იქნება განლაგებული. დამატებით კიდევ 4425 აპარატი 1110-1325 კილომეტრის სიმაღლეზე განთავსდება. თანამგზავრების ასეთ სიმაღლეზე განლაგება Space X-ის წარმომადგენლის განმარტებით ხელს შეუწყობს ინტერნეტის ხარისხის გაუმჯობესებას.
“ნასას“ ხომალდი „ინსაითი“ პლანეტა მარსის ზედაპირზე წარმატებით დაეშვა და დედამიწისკენ ოფიციალური სიგნალი გამოგზავნა. „ინსაითი“ გახლავთ პირველი რობოტული კოსმოსური ხომალდი, რომლის მიზანი მარსის წიაღისა და სეისმური აქტივობის შესწავლაა.
InSight-მა დედამიწაზე მარსის ზედაპირის სუფთა ფოტოც გამოაგზავნა.
როგორც „ნასას“ წარმომადგენლები აღნიშნეს, ეს იყო “ტერორის 7 წუთი” იყო და ამაში გაზვიადებული არაფერია. მისია, კოსმოსურ სააგენტოს 850 მილიონი დაუჯდა.
„ინსაითი“ ამერიკის კოსმოსური სააგენტოს მერვე ხომალდია, რომელმაც წითელი პლანეტის ზედაპირზე წარმატებილი დაჯდომა განახორციელა.
სამფეხა ხომალდი მარსის თხელ ატმოსფეროში საათში 19,795 კილომეტრის სიღრმეზე შედიოდა და ატმოსფორდან პლანეტის ზედაპირზე ატმოსფერული ხახუნის, გიგანტური პარაშუტისა და რეტრო რეკეტების საშუალებით დაშვებას 7 წუთი მოანდომა.
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”
