close

ფსიქოლოგია

ეზოთერიკაფსიქოლოგია

რატომ ვერ უახლოვდება ადამიანი სულიერების უმაღლეს საფეხურებს?

2.82K views on

 ყოველი ადამიანი, რომელიც უნიკალური ქმნილებაა, მიწიერ ქმნილებათა შორის გარკვეულ სულიერ მდგომარეობას განიცდის. თვალი უხილავის დანახვას ვერ შეძლებს, მაგრამ ადამიანს  ძალუძს  შეიგრძნოს და იზრუნოს იმაზე, რაც მისი მაცოცხლებელი ძალაა.  ხორციელი სხეული მარად ატარებს, რაღაც უმაღლესს, მარადისობასავით ამოუცნობსა და ბრწყინვალეს, რომელსაც სული ჰქვია.

სულიერება – ეს კავშირია ამაღლებულ სამყაროსთან, რომელთანაც სიახლოვე ამოუწურავი შინაგანი სიხარულითა და ენერგიით გვასაჩუქრებს. ენერგია კი ისეთი ძალაა, რომლის გარეშე არ იქნებოდა სამყარო, რომლის ნაწილი თითოეული ჩვენგანი ვართ. მიუხედავად იმისა, რომ მატერიალურ სამყაროში ვცხოვრობთ, შეგვიძლია, მივუახლოვდეთ არამეტერიალურს- გრძნობებსა და ემოციებს, რომლებიც გამოწვეულ იქნება არა საგნებით არამედ ჩვენივე შინაგანი მდგომარეობით. რატომ ჩანს ეს ასე რთულად და მიუწვდომლად? რატომ ვერ უახლოვდება ადამიანი სულიერების უმაღლესს საფეხურებს?

დღევანდელი რეალობა სხვაგვარია. ყოველდღიური ცხოვრების ორომტრიალი ხშირად ჩვენდაუნებურად მატერიალისტური საკითხებისაკენ სისწრაფით მიგვაქანებს და სულიერება განზე გვრჩება. ადამიანი უსასრულო წვრილმანებში იძირება და არ უხმობს მასთან ციურ სხივებს, რაც მხოლოდ ართულებს მის მდგომარეობას. სიმშვიდე ქრება და უსახელო გუნება-განწყობილება იპყრობს მას. მაინც რაები მოიაზრება ციურ სხივებად? – თვისებები. მათ ხომ უდიდესი გავლენა აქვთ ჩვენს ადამიანურ ყოფაზე. სულს კვებავს  სიყვარული, სიკეთე და გამძლეობა. ის მხოლოდ მაშინაა მშვიდად, როდესაც ყოველივე ეს გააზრებული, გულითა და გონებით განმტკიცებული გვაქვს. იმ შემთხვევაში თუ პრობლემის წინაშე აღმოვჩნდებით და მიუხედავად ამისა, სიმშვიდეს, მადლიერებასა და იმედს არ დავკარგავთ სულიერ ამაღლებას და უხილავ ძალას ვიგრძნობთ, რომელიც თითქოს ნაზად ჩაგვჩურჩულებს: ,,ეს ხომ დროებითია და ერთ დღესაც გაივლის?!“. ამის შემდეგ, სიხარული მოდის  და ვხვდებით, თუ რაოდენ ბევრი რამ დაფარული, მაგრამ არსებულია. უმეტეს შემთხვევებში კი რა ხდება?  ადამიანი სასოწარკვეთილებას მიეცემა ხოლმე, რწმენას დაკარგავს, ხელს ჩაიქნევს და უიღბლობაზე იწყებს ფიქრს. რწმენის არდაკარგვა სულს ახარებს, რომელსაც ადამიანი შინაგანად გრძნობს. რის წყალობითაც, სირთულეს აღარ უშინდება, არამედ ამტანობით და გონიერებით ცდილობს შეხვდეს განსაცდელს. შეიძლება კარი ჩაკეტილი იყოს, თუმცა რწმენის წყალობით ფანჯარა აუცილებლად გაიღება, საიდანაც იმედის სხივი გაანათებს ოთახს.

ადამიანი, აღჭურვილი ტექნიკითა და კომფორტისათვის საჭირო პირობებით, თავს სასოწარკვეთილად და უიმედოd გრძნობს. ერთი შეხედვით, მის ხელთ ბევრი აუცილებელი რამაა, რაც სიმშვიდეს მოუტანდა, მაგრამ მისი მდგომარეობა სულ სხვაგვარია. ნათლად ჩანს, თუ რაოდენ დიდი მნიშვნელობისა და განსხვავების შექმნა შეუძლია ადამიანთა რწმენის ნაირგვარობას. ზოგი სულის აყვავებისათვის ირჯება, ზოგი კი ხორციელი სიამოვნებების დაკმაყოფილებისაკენ ისწრაფვის, რომლითაც ტკბობა მცირე ხანს გრძელდება. ადამიანი კი მთავარი საზრდოს გარეშე რჩება.

შინაგანი მდგომარეობის სრულყოფილებისათვის ადამიანს შეუპოვარი და დიდხნიანი ბრძოლა უწევს. იოლი როდია უარი თქვა მაცდურ სურვილებზე. ხშირია შემთხვევები, როდესაც პიროვნება რასმე გადაწყვეტს, თუმცა მის შესასრულებლად ნებისყოფა არ ჰყოფნის. ამიტომ, უმალვე ცდილობს გადაწყვეტილებას გამამტყუნებელი განაჩენი გამოუტანოს და ახლით ჩაანაცვლოს იგი. ეს ნებელობის სისუსტეა, რომელსაც განმტკიცება სჭირდება. რადგან სულიერი აყვავებისათვის ადამიანმა მავნე ჩვევებზე უარი უნდა თქვას და სასიკეთო არჩევანი გააკეთოს საკუთარი თავისათვის. უპატიოსნო ადამიანი საქმეში და ურთიერთობებში საბოლოოდ ფიასკოს განიცდის. ტყუილი და ყალბი ენერგია ისევ და ისევ იმას აზარალებს, ვინც ამ გზით რაიმეს მოპოვებას ცდილობს.

 

 

მასალა მოამზადა:  მედეა გელდიაშვილმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიზნესიფსიქოლოგია

რა გვიშლის ხელს ბედნიერებაში?

2.5K views on

    კაცობრიობა ჩაფლულია წუხილის მორევში. ჩვენ გარშემო უამრავი ადამიანი იტანჯება წარსულის ტრამვით, ყოველდღიური წვრილმანებით, ეკონომიკური მდგომარეობითა და სხვა მრავალი პრობლემით. ამ ყველაფერს ემატება მომავალზე წუხილი და უიმედობის განცდა, ეს კი აწმყოს გვართმევს და თანდათან ჩვენი შინაგანი ძალებიც სუსტდება. ამის გამო, ინდივიდი სრულ ქაოსში იმყოფება და  ბურუსიდან გამოსვლას ვერ ახერხებს. ცხოვრება ტანჯვად ეჩვენება და მისი მარცხის მთავარი მიზეზიც ესაა.

თქვენი დღევანდელი მდგომარეობა შეიძლება არახელსაყრელი იყოს, მაგრამ ასეთად არ დარჩება, თუ გადაწყვეტთ, რომ დაუყოვნებლივ გჭირდებათ ცვლილებები. იმის გაცნობიერება, რომ შეგწევთ ძალა თქვენი ცხოვრების უკეთესობისაკენ შეცვლისა, წარმატების პირველი ნაბიჯია. ადამიანი თვითონ არის თავისი ბედნიერებისა და უბედურების მჭედელი. უსამართლობაა ყველაფერი გარესამყაროს დავაბრალოთ, რადგან წარუმატებლობა ჩვენ შიგნით მწიფდება. მოვლენების საწყისი – აზრია, რომლის ხილული გამოვლინება ისაა, რასაც ვაკეთებთ. ჩვენი აზრები თუ მოტივაციას გვიქმნის დასახულ მიზანს მივაღწევთ, ხოლო თუ პასიურობისაკენ გვიბიძგებს – ვერასოდეს გავიმარჯვებთ. ამ ყველაფრის გაკონტროლება შესაძლებელია, მთავარია იმის გააზრება, რომ თითოეული ადამიანის ფიქრების შედეგი მისი დღევანდელი ცხოვრებაა.

 პიროვნებას, რომლის გონებაშიც ყველაფერი ტრაგიკულად აღიქმება, სამყაროც ასეთი წარმოუდგენია. ადამიანის ცხოვრებისეული პირობები მჭიდროდ დაკავშირებულნი არიან მის შინაგან მდგომარეობასთან. თუმცა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ გარეპირობებმა შეიძლება სრულფასოვნად გახსნან მისი ხასიათი. მაგრამ  გარემოებები ძალიან ახლოს არიან დაკავშირებულნი მენტალურ პროცესებთან. აზრებმა, რომლებიც ხასიათის ნაწილად იქცნენ, პიროვნების ამჟამინდელი მდგომარეობა ჩამოაყალიბეს. ადამიანი ცხოვრებისეული წნეხის ქვეშ იქამდე  რჩება, სანამ სჯერა, რომ ყველაფერს შემთხვევითობა ან გარემოებები განაპირობებს. ასეთი განწყობა, ფაქტობრივად, გამორიცხავს მიზნისაკენ სწრაფვას და ინდივიდი აღარ იყენებს ძალებს ცოხვრების გასაუმჯობესებლად. ამასობაში უამრავ ნეგატიურ საკითხებზე იწყებს ფიქრს და წარმოსახვის უნარსაც მოიხმარს, შემდეგ კი, მისი წარმოდგენილი სურათები ცოცხლდება და ერთ დღესაც მის პირისპირ აღმოჩნდება. ზოგი ამას ინტუიიცითა და ბედისწერით ხსნის. გამორიცხავენ იმას, რომ თავად გამოიწვიეს უსიამოვნებები ნეგატიურზე ფიქრით. ცხოვრების ამ წესს მიჩვეულნი  მუდმივ დაძაბულობაში  იმყოფებიან. თავიანთი აკვიატებული იდეებით კი კვლავ უარყოფით მოვლენებს ეჯახებიან.

 სამწუხაროდ, ვერც ასეთი ნათელი მაგალითი ვერ არწმუნებს ადამიანს, რომ ბრალეულობა მხოლოდ მასშია. გარე პირობების ცვლილება დამოკიდებულია გონებრივ ცვლილებებზე. თუ პიროვნება აზროვნების ჭეშმარიტ ძალას დაინახავს, ის მაშინვე დაიწყებს ნეგატიური ფიქრების ტრანსფორმაციას. ამაზე მთელი რწმენითა და ენერგეტიკით მუშაობა ყველაფერს სასიკეთოდ წარმართავს. ცხოვრების სტილის კორექცია მიმართული უნდა იყოს წარმატებისა და ბედნიერების მოპოვებისაკენ. ეს არ გულისხმობს სიძნელის არარსებობას. ცხოვრების ბილიკებზე ხშირად მივადგებით რთულ ამოცანებს, საჭიროა, სათანადო ძალები გამოვიმუშავოთ, რათა გადავლახოთ ისინი და მოვიპოვოთ ცოდნა გამოცდილებაზე დაყრდნობით. ბედნიერების შეგრძნება შესაძლებელია ყოველ წუთს ერთი უბრალო პრინციპით – იყო მადლიერი ყველაფრით, რაც გვაქვს. ეს შეიძლება იყოს სიყვარული, ოჯახი, კარიერა, მატერიალური მდგომარეობა და მრავალი სხვა. ადამიანმა უნდა აღმოაჩინოს საკუთარ თავში ისეთი რამ, რაც მას სიმშვიდეს მოგვრის. დაფიქრდით საკუთარ შესაძლებლობებზე, თუ აქამდე არ იცოდით თქვენი ტალანტის შესახებ, აღმოაჩინეთ ის და შეცვალეთ თქვენი ცხოვრება.

ყოველდღიურობის დინამიკის გამო ბევრ რამეს ყურადღებას არ ვაქცევთ. ნეგატიური ინფორმაციის მოზღვავება, აღქმა და მისი გადამუშავება დიდ ენერგიას გვართმევს. ხშირად ამის გამო დრო აღარ გვრჩება ისეთ მნიშვნელოვან საკითხზე ფიქრისათვის, როგორიცაა, ჩვენი შინაგანი სამყარო. მართალია, საკუთარი თავის შეცნობა რთული ფენომენია, მაგრამ ცხოვრების გაუმჯობესებისათვის აუცილებელი წინაპირობაა. არცერთ სულიერს არ შესწევს იმის ძალა, რომ ზეგავლენა მოახდინოს სამყაროს კანონებზე. განაახლოს ან შეცვალოს იგი, არამედ ადამიანს შეუძლია მისი აღმოჩენა და გაგება. მან თავისი არსებობა უნდა მიუსადაგოს მარადიულ კანონზომიერებებს. მხოლოდ ამ გზით მოიპოვებს იგი სულიერ სიმშვიდეს. ინდივიდუუმი ამ ფაქტს ვერ შეცვლის, მაგრამ მას შეუძლია შეცვალოს საკუთარი ჩვევები, რომლებიც ხელს უშლის მის განვითარებას, როგორც მენტალურად ასევე მატერიალურად. ჩვევისა და მიზიდულობის კანონის მუშაობის უგულვებელყოფა კაცობრიობის ტანჯვის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია. ჩვევის ბუნების თავისებურება ასეთია – დროთა განმავლობაში იგი გაუცნობიერებელი ხდება და მისი მოქმედებაც სუბიექტის ძალისხმევის გარეშე მეორდება. მიუხედავად ადამიანის სურვილისა, ჩვევა შესაძლოა მთლიანად დაეუფლოს მას.  მაგალითად, თუ სიზარმაცე დაიპყრობს ხასიათს და უმოქმედობას მიაჩვევს ინდივიდს, სავარაუდოდ, ის ვერასოდეს შეძლებს ბატონობას საკუთარ თავზე. მისი სურვილები ვერ განხორციელდება, ვინაიდან ამ ჩვევით შეპყრობილი ადამიანი პასიურია… ის ვერ მიუახლოვდება მიზანს, რადგან შინაგანი ძალები დასუსტებულია. ასეთ მდგომარეობაში მყოფი, ვერ ახერხებს პრიორიტეტების სწორად დალაგებას. რადგან მისი სხეული მუდმივად უმოქმედობას ირჩევს.

სიჯიუტე – ასევე აფერხებს ადამიანის განწყობას. სუბიექტს შესაძლოა ჰქონდეს რაღაც სურვილი, მაგრამ უმნიშვნელო საბაბის გამო, იგი შეიძლება დათრგუნოს მისმა აზრებმა.  ეს მავნე  ჩვევები ადამიანს მუდმივად აყოვნებს და ხელს უშლის ბედნიერებაში. ამ შემთხვევაში ნათლად ჩანს, რომ ვერც ერთი გარემოება ვერ დააზარალებს ადამიანს ისე, როგორც მისი შინაგანი იმპულსები. ვინაიდან ყველა  ემორჩილება საკუთარ კარგსა თუ ცუდ ჩვევებს. გამოსავალი ისაა, რომ ინდივიდმა ეს ჭეშმარიტება დაინახოს და მყისიერად დაიწყოს საკუთარ თავთან მუშაობა. როდესაც რაღაც ფაქტორები ხელს გვიშლიან მიზნის მიღწევაში, იწყება ფრუსტრაცია და ადამიანი უკიდურესად დათრგუნულია. ამას შეიძლება მოჰყვეს აგრესიის განვითარება, რომელიც კიდევ უფრო დააზარალებს სუბიექტს.

  არსებობს აზრები, რომლებიც ადამიანს ამონებენ. როდესაც ის კონკრეტულ საკითხზე ფიქრობს და წინასწარ არწმუნებს თავს, რომ არ გაუმართლებს და ყველაფერს ცუდი დასასრული ექნება დიდი ალბათობით, სწორედ ასე მოხდება. მიზიდულობის კანონი არ არჩევს ცუდსა და კარგ ფიქრებს. მისი მუშაობის მექანიზმი ორივე შემთხვევაში ერთნაირია. მაშინ, როდესაც ინდივიდი ამხნევებს საკუთარ თავს და უწინასწარმეტყველებს წარმატებას, რა თქმა უნდა, ერთ დღესაც დასახულ მიზანს მიაღწევს. ასე, რომ უნდა გათავისუფლდეთ მავნე ჩვევებისა და აზრებისაგან.  პირველ ეტაპზე ისინი საკუთარ თავში ყალიბდებიან და შემდეგ ხელს გვიშლიან იმაში, რომ სრულფასოვნად ვიცხოვროთ.

მოსახლეობა ყოველდღიურად იტანჯება დაავადებებით. სამწუხაროდ, უმეტეს შემთხვევებში, ინდივიდუუმი თავად აყენებს ზიანს საკუთარ ჯანმრთელობას. რასაკვირველია, ამით იმის თქმა არ მსურს, რომ ფიზიკურ მიზეზებს არ აქვთ კავშირი დაავადებებთან. არამედ ყურადღება მინდა გავამახვილო ფიქრების ძალასა და ეფექტურობაზე. ადამიანის, ნეგატიური განწყობა  აისახება მის ჯანმრთელობაზე. ისევე, როგორც, სხვა დანარჩენ სიტუაციებში, ამ დროსაც, დიდი წვლილი ენიჭება ფიქრებსა და წარმოდგენილ სურათებს. პათოფობიით არაერთი ადამიანია შეპყრობილი. მათ მუდმივად აქვთ ავად გახდომის შიში. ამგვარ მდგომარეობაში ისინი თავიანთ ორგანიზმს ამზადებენ პრობლემისათვის და იზიდავენ შეუძლოდ ყოფნას. მათი ასეთი აკვიატება ხშირად რელობად იქცევა და ადამიანი მართლაც ავადდება წინასწარ ნაფიქრი დაავადებით. იგივე შეიძლება ითქვას თანატოტროპიზმზე, რომლის დროსაც ინდივიდს აჩემებული აქვს, რომ რომელიმე კონკრეტული  სნეულებით მოკვდება. ავადმყოფური გონება გაცილებით დიდი პრობლემაა ვიდრე ავადმყოფი სხეულის ქონა. თუ ადამიანი გონებრივად საღად აზროვნებს დიდია იმის ალბათობა, რომ თავისი ჯანმრთელობის პრობლემა დაძლიოს და განიკურნოს. ფიქრებისა და განწყობის დახმარებით შეუძლებელი არაფერია. იმის მრავალჯერ წარმოდგენა, თუ, როგორ დგება ლოგინს მიჯაჭვული ადამიანი და გადაადგილდება, თავის შედეგს გამოიღებს. ოპტიმისტური განწყობა ყოველთვის შეცვლის ცუდს კარგით. რწმენისა და აზრების მნიშვნელობას ადასტურებს პლაცებოს ეფექტიც. რომლის დროსაც პაციენტი ყოველგვარი სამკურნალო ნივთიერებების გარეშე იკურნება. მთავარი წამალი რწმენაა. სუბიექტს სწამს, რომ  კონკრეტული პრეპარატით გამოჯანმრთელდება. რომელიც მხოლოდ ვიზუალურად ჰგავს მედიკამენტს და შემადგენლობაში არანაირი წამლის შემცველი ნივთიერება არ ურევია.

ადამიანი საკუთარი აზრების ერთობლიობაა. ჩვენი ცხოვრება ჩვენსავე ფიქრების უშუალო შედეგია.  თქვენი ფიქრები თქვენსავე ცხოვრებას უკეთესობისაკენ წარმართავს და ასევე გამოიწვევს რეგრესს. გააჩნია, თქვენ რომელ მათგანს მიანიჭებთ უპირატესობას. მომავალი თქვენს ხელშია. შეინარჩუნეთ ამაღლებული განწყობა და ნუ მიაყენებთ ზიანს თქვენს ყოველდღიურობას, ხასიათსა და ჯანმრთელობას. გაანალიზეთ, რა გიშლით ხელს მშვიდად ყოფნაში. ტანჯვის დამარცხება იწყება მიზეზთა გაცნობიერებით, ამას მოჰყვება სრული დაძლევა. რასაც ბუდამ კარმის მიზეზშედეგრობრივი კავშირის დანგრევა უწოდა.

 

მასალა მოამზადა: მედეა გელდიაშვილმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ანალიტიკაფსიქოლოგია

ფანტაზიის წარმოშობა და მისი სიმბოლური მნიშვნელობები

2.69K views on

პიროვნებისა და სამყაროს ურთიერთობაში სრულიად თავისებური ადგილი უჭირავს ფანტაზიას. ფანტაზია ისეთი წარმოდგენაა, რომელიც არ ასახავს რეალურად არსებულს. ფანტაზიის ხატი – ,,ფანტაზმა” შეიცავს
აღქმაში მოცემულ ელემენტებს, მაგრამ მათი კომბინაცია ისეთია, როგორიც აღქმაში არასოდეს ყოფილა მოცემული; წინააღმდეგ შემთხვევაში ის მოგონება, მეხსიერების წარმოდგენა იქნებოდა.

განცდის თვალსაზრისით, ფანტაზიასა და მეხსიერების წარმოდგენას შორის განსხვავება არაა, ისევე, როგორც ილუზიური აღქმა სუბიექტისთვის მის უშუალო მოცემულობაში არაფრით განსხვავდება ჭეშმარიტი აღქმისაგან. თუ განცდის ფსიქოლოგიის ფარგლებში, რომელიც განცდათა აღწერას არ სცილდება, სადავო შეიძლება იყოს ფანტაზიის ცალკე გამოყოფა სხვაგვარი წარმოდგენებისაგან, პერსონალისტური ფსიქოლოგიისთვის სრულიად უდავოა, რომ ფანტაზია პიროვნებისა და სამყაროს ურთიერთობის ცნობიერი ასახვის განსაკუთრებული სფეროა. ფანტაზიის ასეთი გაგება ნაკლებად მისაღებია იმ მკვლევართათვის, რომლებიც ცნობიერების დანიშნულებას ობიექტური სამყაროს მაქსიმალური ადეკვატურობით ასახვაში ხედავენ. პერსონალისტური ფსიქოლოგიისთვის ცნობიერების ცნება ბევრად უფრო ფართოა და ამიტომ ფანტაზიაც მისთვის არ არის მხოლოდ სავალალო ფაქტი და მეტი არაფერი.

II ფანტაზიის შესწავლა პერსონალისტურ ფსიქოლოგიაში ორ კითხვას შეიცავს. პირველია ფანტაზიის წარმოშობის საკითხი ანუ როგორაა შესაძლებელი, ადამიანს ჰქონდეს ობიექტური სამყაროს შეუსატყვისი წარმოდგენათა სამყარო. მეორეა ფანტაზიის პერსონული აზრის საკითხი ანუ რას ნიშნავს თვით პერსონისთვის ცნობიერების ეს არაობიექტური სამყარო.
III ფანტაზიის სამყარო წარმოადგენს პიროვნების ერთგვარ გაფართოებასა და გარესამყაროსაგან თავშესაფარს, რაც შეიძლება ზოგჯერ საზიანოც იყოს მისთვის. ფანტაზიაში მჟღავნდება და სრულდება პიროვნების ოცნება, მისი სურვილები, რომელთა განხორციელება ობიექტური სინამდვილის სამყაროში შეუძლებელია. ფანტაზიის სამყარო რეალური სამყაროს მაგივრობას სწევს იქ, სადაც რეალური სამყარო პიროვნების ამგვარი სურვილების განხორციელებისთვის შესაფერის ნიადაგს არ ქმნის.
IV ფანტაზიაში მხოლოდ ცნობიერი სურვილი არ ხორციელდება; პიროვნების სურვილები და მოთხოვნილებები ცნობიერებაზე უფრო ღრმად მდებარე ფენებიდანაც მომდინარეობს. როდესაც სურვილი ცნობიერია, მაშინ ფანტაზია ოცნების სახეს მიიღებს. მაგრამ თუ ის არ არის გაცნობიერებული, ფანტაზიის ხატი შეიძლება მხოლოდ სიმბოლური მნიშვნელობის მატარებელი იყოს და თავისთავად არაფერს ამბობდეს პიროვნების სურვილის შესახებ.
V ფსიქოანალიზმა საფუძვლიანად შეისწავლა ფანტაზიათა სიმბოლური მნიშვნელობა. ამ მხრივ, მისი დამსახურება ფსიქოლოგიის წინაშე უდიდესია. მაგრამ ამ სკოლის ნაკლი ის იყო, რომ მან ფანტაზმაში მხოლოდ
სიმბოლური მნიშვნელობა დაინახა და ის პიროვნების ღრმა ფენებიდან ერთი, სახელდობრ, სექსუალობის სფეროს ინტერპრეტაციისთვის გამოიყენა.
სინამდვილეში, ფანტაზია შეიძლება სულაც არ იყოს სიმბოლური ხასიათის. მეორე მხრივ კი, სიმბოლური მნიშვნელობა შეიძლება პიროვნების სიღრმის სხვადასხვა სფეროზე მიუთითებდეს, რადგან პიროვნება რთული
მთლიანობაა და არა მარტივი. მიუღებელია თვალსაზრისი ერთმნიშვნელოვანი სიმბოლიკის შესახებ, რომლის თანახმად ერთი და იმავე ხასიათის ფანტაზმა ყოველთვის და ყველა პიროვნებაში ერთსა და იმავეს
ნიშნავს.
VI ამრიგად, ფანტაზია ერთგვარად უარყოფს ობიექტურ სინამდვილეს, სამაგიეროდ, ის ქმნის თავისებურ, სუბიექტურ სამყაროს. შეიძლება გვეფიქრა, რომ პიროვნება ან ობიექტურ სამყაროში ცხოვრობს, ან
სუბიექტურში. მაგრამ ყველაზე უფრო სუბიექტური სახეც კი ფანტაზიისა – სიზმარი – არ არის სრულიად თავისუფალი ობიექტური სამყაროს ზეგავლენისაგან: ხშირად ის განპირობებულია ძილის დროს მიღებული
გრძნობადი გამღიზიანებლებით, ან წარსულში სიფხიზლეში მიღებული შთაბეჭდილებით.
VII ფანტაზიის მოქმედების კიდევ ერთ სარბიელს თამაში წარმოადგენს. თამაშის სახეობათაგან საგულისხმოა ე. წ. ფანტაზიის თამაში. მასში ფანტაზია სცილდება პიროვნების შიდასამყაროს და ობიექტურ სამყაროში გაიჭრება. ობიექტური სამყარო აუცილებელი ხდება მისი მოქმედებისათვის; ფანტაზია აქ წარმოდგენათა თამაშით კი აღარ კმაყოფილდება, როგორც სიზმარსა და ოცნებაში, არამედ მოქმედებს გარესამყაროში. თამაშის ეს სახეობა ძირითადად ბავშვობის ასაკში გვხვდება. ზრდადასრულებული ადამიანი ასეთ თამაშს ნაკლებად მიმართავს. მას ეძლევა ფანტაზიის ობიექტივაციის სხვა შესაძლებლობაც; ეს არის შემოქმედება, რომელიც ფანტაზიის ობიექტივაციის უმაღლეს საფეხურს წარმოადგენს.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებისაქართველოფსიქოლოგია

ახდენს თუ არა ასაკი რეკლამის მიმართ დამოკიდებულებაზე გავლენას? – კვლევის შედეგები

1.83K views on

13 ოქტომბერს  დავითიანნის ფსიქოლოგიის ცენტრში ჩატარდა პრეზენტაცია კვლევისა – ახდენს თუ არა ასაკი რეკლამის მიმართ დამოკიდებულებაზე გავლენას.

რეკლამის სისტემატური კვლევა დაიწყო XIX საუკუნიდან (Jaspert, 1983; Maloney, 1994). მისი განვითარებას მთავარ პუნქტებს წარმოადგენს XX საუკუნეში მასობრივი წარმოების პროდუქტების გამოჩენა, რომლის წარმატებით გაყიდვას ასევე მასობრივი რეკლამის არსებობა სჭირდებოდა და, ასევე, მასობრივი საინფორმაციო საშუალებები – რადიო, ტელევიზია, კინო.

კვლევის აღწერა

H0 ჰიპოთეზის თანახმად – ასაკი გავლენას არ ახდენს რეკლამის მიმართ დადებით ან უარყოფით დამოკიდებულებაზე.

H1 ჰიპოთეზის თანახმად – ასაკი გავლენას  ახდენს რეკლამის მიმართ დადებით ან უარყოფით დამოკიდებულებაზე.

კვლევის მიზანი იყო იმის დადგენა, არის თუ არა სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფში რეკლამის მიმართ განსხვავებული დამოკიდებულებები, აქვს თუ არა ასაკს გავლენა რეკლამის მიმართ დადებით ან უარყოფით დამოკიდებულებაზე.  ამის გასაგებად, გამოყენებულ იქნა  10 დებულებიანი კითხვარი – დიახ, არა და ვეთანხმები, არ ვეთანხმები პასუხებით, რომელიც ზომავდა რესპონდენტის დამოკიდებულებას რეკლამის მიმართ – დადებითი ან უარყოფითი.

2.1  კვლევის პროცედურა

რესპონდენტების ნაწილს სოციალური ქსელის დამხარებით ეგზავნებოდათ კითხვარის ელექტრონული ვერსია, ნაწილს კი პირადად დავურიგე კითხვარები, რომელიც საკმაოდ მარტივი დებულებებისგან შედგებოდა და საშუალოდ 5 -7 წუთში ავსებდნენ რესპონდენტები. ყველაზე ასაკოვანი რესპონდენტი იყო 60 წლის.

თავი 3. შედეგების ანალიზი

მიღებული მონაცემების დამუშავება და ანალიზი მოხდა SPSS-ის საშუალებით. გამოვიყენე შემდეგი ოპერაციები – სიხშირეები ზოგადი ტენდენციის გამოსავლენად; Anova –განსხვავება 5-კატეგორიან ასაკებს შორის რეკლამისადმი დამოკიდებულების მიმართებით იყო თუ არა სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი; recode-ის გამოყენებით 5-კატეგორიანი ასაკები დავიყვანე 2 დიდ კატეგორიად – ახალგაზრდები 18-35წ. და გვიანი მოზრდილები 36წ და ზემოთ და chi-square-ის გამოყენებით, შევამოწმე ამ ასაკებსა და რეკლამისადმი დამოკიდებულებას შორის თუ იყო სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება.

23მა რესპონდენტმა (76,70%) გამოავლინა უარყოფითმა დამოკიდებულება რეკლამის მიმართ; ხოლო 7მა (23,30%) დადებითი დამოკიდებულება.

  1. ანოვა – იმის დასადგენად, არის თუ არა 5ასაკობრივ კატეგორიაში მნიშვნელოვანი სტატისტიკური განსხვავება რეკლამის მიმართ დამოკიდებულებაში.

ანოვამ აჩვენა, რომ არც 5-კატეგორიან ასაკობრივ ჯგუფებს შორის არ გვაქვს სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავებები რეკლამის მიმართ დამოკიდებულებაში (სიგ.0,068).

  1. chi-square – 2 კატეგორიად დაყოფილ ასაკებს შორის (18-35 და 36 -ზემოთ) დამოკიდებულებებში არის თუ არა განსხვავება.

რეკლამის მიმართ დამოკიდებულებას შორის სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება არ დაფიქსირდა.
დადასტურდა H0 ჰიპოთეზა; უარიყო H1.
chi-square (1, N=30) = 0,03, P<0,86

დასკვნა

 ალტერნატიული ჰიპოთეზა არ გამართლდა. ასაკი გავლენას არ ახდენს რეკლამის მიმართ დამოკიდებულებაზე, ვინაიდან არ გამოვლინდა სტატისტიკურად მნიშვნელოვანი განსხვავება, არც 5-კატეგორიან და არც 2-კატეგორიან ასაკობრივ ჯგუფებს შორის. შესაბამისად, ჩვენ ვერ ვისაუბრებთ ტენდენციაზე, რომელ ასაკობრივი ჯგუფია დადებითად განწყობილი რეკლამის მიმართ და რომელი უარყოფითი. დადასტურდა ნულოვანი ჰიპოთეზა, რომლის თანახმადაც, ასაკი გავლენას არ ახდენს იმაზე, რესპონდენტს რეკლამის მიმართ დადებითი დამოკიდებულება ექნება თუ უარყოფითი. ასაკობრივ ჯგუფებში განსხვავებები არ გამოვლინდა. სავარაუდოდ, ამის მიზეზი მცირე რაოდენობის შერჩევაა და უფრო დიდი ზომის შერჩევის შემთხვევაში სხვა შედეგები მივიღოთ.

კვლევის სუსტი მხარეები:

  • მცირე რაოდენობის რესპონდენტი თითოეულ ჯგუფში (6 ადამიანის მიხედვით ვერ ვიმსჯელებთ ტენდენციებზე);
  • ასევე სქესთა შორის არათანაბარი გადანაწილება; – 40% მამაკაცი, 60% ქალი.
  • კითხვების ვალიდურობის საკითხი – რამდენად ზომავს მოცემული დებულებები რეკლამის მიმართ რესპონდენტთა დამოკიდებულებას.
  • შედეგების გენერალიზება – აღნიშნული კვლევის განზოგადებას ვერ მოვახდენთ ზემოთ ჩამოთვლილი ნაკლოვანებების გამო.

 

სტატია მოამზადა: ნინო თოფურიამ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ბიოლოგიაკვლევებიფსიქოლოგია

რა ხდება ტვინში, როცა გული „ტყდება“

2.36K views on

 ყველამ, ვინც ოდესმე მიუტოვებიათ, კარგად იცის, რომ ეს ისეთი გრძნობაა, თითქოს ვიღაცამ გულში მუშტი ჩაგარტყა, გრძნობა, რომელიც გაგიჟებს და ტკივილი, რომელიც „ექსთან“ 15 წუთში 28 მოკლე ტექსტურ შეტყობინებას გაშვებინებს, ზოგჯერ სამსახურზეც კი უარს გათქევინებს, ვინაიდან „ყველაფერმა აზრი დაკარგა“.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ ასეთი ქცევის მიზეზი თქვენში არაა, არამედ არსებობს რეალური სამეცნიერო მიზეზი, თუ რატომ აკეთებს ასეთ საშინელ არჩევანს დაშორების შემდეგ. „დამნაშავე“ ის ჰორმონებია, რომლებიც ამ ემოციურ დროს თქვენში წარმოიქმნება. რამდენად ირონიულადაც უნდა აღიქმებოდეს, ეს ის ჰორმონებია, რომლებიც ბედნიერებას გაგრძნობინებთ მაშინ, როცა გიყვარდებათ.

მაშ ასე: როგორ ცვლის ცხოვრების სიყვარულის დაკარგვა ტვინის ქიმიურ შემადგენლობა? ფუნქციონალურმა MRIსკანირებამ აჩვენა, რომ იმ ადამიანების თავის ტვინში, რომლებიც ცოტა ხნის წინ მიატოვეს, ტვინის ის რეგიონი, რომელიც ფიზიკურ ტკივილს არეგისტრირებს, ჩვეულებრივზე მეტად აქტიურია.

ეს იწვევს სტრესის ჰორმონების – კორტიზოლისა და ადრენალინის გამოყოფას, რასაც ყველა სახის ფიზიკურ სიმპტომებამდე მივყავართ, როგორიცაა გულისრევა, სუნთქვის გაძნელება და გულის კუნთის შესუსტება, რასაც ექიმები ტაკოცუბოს კარდიომიოპათიას უწოდებენ და ის ზოგჯერ ფატალურიცაა.

მაგრამ მოდი, ტვინს დავუბრუნდეთ, ვინაიდან სტრესის ჰორმონები ერთადერთი არაა, რაც ჩვენს სისტემაში წარმოიქმნება. 2010 წელს მეცნიერებმა ცდა ჩაატარეს: ახლად მიტოვებულ ქალებსა და მამაკაცებს მაგნიტურ-რეზონანსულ ტომოგრაფიას (MRI) უღებდნენ და „ყოფილების“ ფოტოების აჩვენებდნენ. სკანირებამ აჩვენა, რომ მათი ტვინები ძალიან ჰგავდა ნარკოტიკებზე დამოკიდებულების ტვინებს, რომლებიც კოკაინზე უარის თქმას ცდილობენ. ეს იმიტომ, რომ სიყვარული ტვინში „ჯილდოს“ ნეირონებს ააქტიურებს, ეს კი ბედნიერების ჰორმონის- დოპამინის გამოყოფას იწვევს.

თუმცა, დოპამინი ტვინში „კიდევ უფრო მეტის“ სურვილს აჩენს. შეყვარებულ ადამიანს უჩნდება განცდა, რომ ის მეწყვილის გარეშე არასდროს უნდა იყოს, ხოლო როცა მას მიატოვებენ, ტვინი დიდ დარტყმას ღებულობს.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ ბუნებრივი სელექციის შედეგად ადამიანის ტვინს აქვს მექანიზმი, რომელიც ცხოვრების მშფოთვარე პერიოდის გადალახვას შესაძლებელს ხდის.  „ჩვენი კვლევა ამტკიცებს, რომ ადამიანები უკეთ ხდებიან, ტკივილი დროსთან ერთად გაივლის და გვირაბის ბოლოს სინათლე გამოჩნდება,“ – აცხადებენ მეცნიერები.

სოციალური მხარდაჭერა ისევე კურნავს ტკივილს, როგორც ტკივილგამაყუჩებელი მედიკამენტი და პრობლემის შესახებ საუბარი კიდევ უფრო აჩქარებს მის გადატანას.

ასე რომ, ნუ შეშინდებით, თუ გული გატკინეს და იმ პერიოდში, როცა „ჭრილობას“ იშუშებთ, ზედმეტად მგრძნობიარეები, განერვიულებულები და აღელვებულები ხართ – რას იზამთ, ბიოლოგიას ვერ შეებრძოლებით!

 

წყარო:  Sciencealert.com

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინაფსიქოლოგია

შიზოფრენიის განვითარების რისკის 80 პროცენტი გენეტიკურია

2.68K views on

ახალი კვლევის მიხედვით, შიზოფრენიის განვითარების რისკის თითქმის 80 პროცენტი გენეტიკური ფაქტორითაა განპირობებული.

დასკვნების თანახმად,   მემკვიდრეობით მიღებული გენი იმაზე ბევრად უფრო დიდ როლს თამაშობს, ვიდრე ადრე მიიჩნევდნენ და ამის აღმოჩენა დაბადებამდეა შესაძლებელი.

კოპენჰაგენის უნივერსიტეტის მკვლევარების განცხადებით, ეს ფაქტი ქმნის იმის შესაძლებლობას, რომ ფსიქიკური დაავადების აღმოცენებამდე განადგურდეს.

დაავადების სიმპტომები: პანიკა, რისხვა, დეპრესია, ჰალუცინაციები და ილუზიები დაავადებულებსა და მათ ოჯახებზე მძიმე შედეგებს ახდენს.

კვლევამ, რომელშიც 60,000 ადამიანი მონაწილეობდა, აჩვენა, რომ დაავადების 79 პროცენტი გენეტიკური ფაქტორებითაა გამოწვეული.

სტატისტიკის თანახმად, შიზოფრენიით მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 1 პროცენტია დაავადებული. 

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ინფორმაციით, დაავადებულთა ნახევარს (დაახლოებით 10 მილიონ ადამიანს) სათანადო მურნალობა არ უტარდება. ისინიც კი, ვინც მკურნალობს, სათანადო მედიკამენტებს დაავადების დასაწყისშივე არ ღებულობენ, ამ მხრივ მნიშვნელვანი მიღწევა მხოლოდ ბოლო 50 წლის განმავლობაში შეიმჩნევა.

მკურნალობა ამჟამად მიმართულია დაავადების ერთი კონკრეტული სიმპტომის – ფსიქოზის მიმართ.

ახალი კვლევა მნიშვნელოვანია, ვინაიდან შეიცავს მტკიცებულებას იმის შესახებ, რომ დაავადების წინააღმდეგ ბრძოლა ჩანასახშივეა შესაძლებელი.

 

წყარო: http://www.dailymail.co.uk

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
ანალიტიკასაქართველოფსიქოლოგია

მრგვალი მაგიდა თემაზე – სახიფათო თამაშები (ლურჯი ვეშაპი)

1.69K views on

 7ოქტომბერს „დავითიანნის ფსიქოლოგიის ცენტრში” ჩატარდა მრგვალი მაგიდის ფორმატის შეხვედრა თემაზე, რომელიც ეხებოდა სოციალურ ქსელებში გავრცელებულ მოზარდის სიცოცხლისთვის სახიფათო თამაშებს.

შეხვედრა ჩაატარა ,,დავითიანნის ფსიქოლოგიის ცენტრის” სამუშაო ჯგუფის წევრმა – მარიამ როდონაიამ. შეხვედრისას განიხილეს შემდეგი საკითხები. პირველი- რატომ ირჩევდნენ მოზარდები ისეთ თამაშებს, სადაც საფრეხე ემუქრებოდა მათ სიცოცხლეს?. მეორე – რა როლი მიუძღვით მშობლებს და რაზე უნდა გაამახვილონ ყურადღება? (ეშინოდეთ თუ არა ბავშვებთან რთული თემების განხილვა?) ონლაინთამაშებისა და სოციალური ქსელების პოპულარობის ფონზე ეს საკითხი დღესდღეობით ერთერთი აქტუალურია. 2017 წლის თებერვალში ტინეიჯერებში პოპულარობის პიკს მიაღწია სოციალურ ქსელ ,,კონტაქტის” გავრცელებულმა თამაშმა – “Blue Whale” (ლურჯი ვეშაპი), აღნიშნულ სოცქსელში იქმნებოდა ჯგუფები ( ,,თვითკმვლელთა ჯგუფი”), სადაც გაწევრიანებული იყვნენ მოზარდები, რომელთა ასაკი მერყეობდა 12-დან 16 წლამდე. თამაშის აზრი მდგომარეობდა შემდგომში – მოზარდი ერთვებოდა თამაშში ენიშნებოდა ,,კურატორი” რომელი 50 დღის განმავლობაში აძლევდა მას სხვადასხვა სახის (სახიფათო) დავლებას (ეს 50 დღე გახლავთ ერთგვარი მინიშნება რომელიც ეხმიანება სტეისი კრეამერის წიგნს „50 დღე ჩემს თვითმკვლელობამდე“ ) თავიდან, ერთი შეხედვით უწყინარი დავალებით იწყებოდა თამაში, როგორიცაა – ყოველ დღე გაიღვიძე დილი 4:20-ზე – ეს დრო უცვლელი იყო ყველა მონაწილესთვის. ხოლო შემდგომი დავლებები გათვლილი იყო მონაწილის ფსიქოემოციურ წნეხზე და მისი ფსიქიკისთვის ზიანისმომტანი ხდებოდა. ( მაგალითად, მოთამაშე კურატორის უშუალო დავალებით ვალდებული იყო, მთელი დღის მანძილზე უყურებინა საშინელებათა ჟანრის ფილმებისთვის ან დეპრესული ფსიქოდელიური მუსიკა მოესმინა, ამის გარდა, მომდევნო დავალებები ეხებოდა თვითდამაზიანებელი ქცევების გამოვლინებას, მოზარდს ავალებდნენ ბასრი საგნით ვეშაპის სიმბოლო დაეხატა ხელზე, ხოლო დამდასტურებელი ფოტო ან ვიდეო ჯგუფში აეტვირთა, მომდევნო დავალებები ექსტრემალური სახის იყო, როგორიცაა – გადაერბინათ მანქანის წინ გზა, ასულიყვნენ მაღალ შენობაზე და სახურვის კიდიდან გადაეღოთ ფოტო. ასეთი რიგი დავალებების შესრულების შემდეგ, მონაწილის ნებელობა ქვეითდებოდა და ორმოცდამეათე დღეს ეძლეოდა ბოლო დავალება – თვითმკვლელობა, თამაშის მოდერატორები იყენებდნენ კიბერშატაჟის ტექნიკას და მოზარდი სურვილის შემთხვევაშიც ვერ ტოვებდა თამაშს, რადგან თამაშის დაწყებიდანვე მონაწილეს ეგზავნებოდა ლინკი რომელზეც გადასვლის შემთხვევაში, ხდებოდა IPმისამართის გამოთვლა, რის შემდეგ, დგინდებოდა მოზარდის მისამართი და აქედან მონაწილეზე დაწვრილებით ინფორმაციას იპოვებდნენ. შემდეგ კურატორი მანიპულირებდა მოზარდით – თუ ის გავიდოდა თამაშიდან, მათ იცოდნენ მის შესახებ ყველაფერი და მისი ახლობლების სიცოცხლეს საფრთხე დაემუქრებოდა. აქედან გამომდინარე, თამაშში ჩართულ მოზარდს აღარ ჰქონდა არჩევანის უფლება. ის ვალდებული ხდებოდა, გაეგრძელებინა თამაში. ყველაზე დიდი გამოხმაურება აღნიშნულ თამშს რუსეთში მოყვა. სამართალდამცავებისთვის ცნობილია 16-მდე ფატალური შემთხვევა. ამ გახმაურებული ფაქტების შემდეგ, ხელისუფლებამ დაიწყო რადიკალური ქმედებები, დაიწყეს სოცქსელების ტოტალური კონტროლი, სადაც დაიბლოკა და გაუქმდა ათობით მსგავსი დახურული ჯგუფები (თაგებით #синийкит, #тихийдом или #402 #Разбуди меня в 4:02) ამ საქმეს ასევე დიდი რეზონანსი მოჰყვა ტელემაუწყებლობების მხრიდან, ცდილობდნენ, მაქსიმალურად მიექციათ საზოგადოების ყურადღება დამალული საფრთხის წინაშე. როგორ დაადგინოს მშობელმა რომ ბავშვს დეპრესია აქვს? რაც უფრო მნიშვნელოვანია – როგორ დავეხმაროთ ბავშვს ისე, რომ არ გამოვიწვიოთ საპასუხო აგრესია? ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის ჯანდაცვის სისტემის ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქიატრიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი ბ-ნი ბენიამინ შაინი მოგვითხრობს, რომ სინამდვილეში სტატისტიკას მნიშვნელობა არა აქვს, როდესაც საქმე ეხება თქვენს შვილს. ის ურჩევს მობლებს გაამახვილონ ყურადღება ისეთ ,,ნიშნებზე” რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს შეშფოთება. თუმცა ამ შემთხვევაში, მშობელმა უნდა გაუძლოს ცდუნებას – რომ ყველა პრობლემა რადიკლური ჩარევით და ერთბაშად მოაგვაროს. რა უნდა გააკეთოს მშობელმა ამ შემთხვევაში ? როგორც ბენიამინ შაინი გვირჩევს- თქვენი დროის 90% დაუთმეთ, რომ მოუსმინოთ თქვენ შვილს, ხოლო დანარჩენი 10% დაუთმეთ, რომ თქვენ შვილთან ერთად მოაგვაროთ არსებული პრობლემები. მშობელმა ყურადღება უნდა გაამახვილოს თუ – გუნება-განწყობილების ცვალებადობის (მუდმივი მწუხარება, ატიპიური გაღიზიანება -ინტერესის დაკარგვა იმ ჰობის ან აქტივობის მიმართ, რომელიც ყოველთვის მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა მოზარდის ცხოვრებაში, ენერგიის ნაკლებობა, ყურადღების, კონცენტრაციის პრობლემები, აუხსენელი ტკივილის ფენომენი) – დეპრესიის დროს, მოზარდები ხსირად უჩივიან თავისა და მუცლის ტკივილს. ასეთ ჩივილებს რაიმე ობიექტური საფუძველი არ გაჩნია. ასევე, ახასიათებთ გადაჭარბებული მგრძნობიარობა კირიტიკისადმი. ადამიანებისგან არჩევითად განდგომა. ასევე გაჟღერდა საკითხი, რომ პრობლემის მოგვარება შესაძლებელია თუ მოხდება სოცქსელების ტოტალური კონტროლი და მოზარდების მისერ ონლინსივრცეში გატარებული დრო მაქსიმალურად გაკონტროლდება. თუმცა ჩნდება კითხვა – ტოტალური კონტროლი და სოცქსელების დაბლოკვა გამოიღებს თუ არა შედეგს? სპეციალესტები შიშობენ, რომ ეს მეთოდები არა თუ უშედეგოა, არამედ შეიძლება სიტუაციაა გაამწვაოს. ,,ეჭვგარეშეა, კიბერდაშინება შეიძლება ასოცირებული იყოს დეპრესიული განწყობის ზრდით და ასევე თინეიჯერებში თვითმკვლელობის რაოდენობის ზრდით, განსაკუთრებით გოგონებს შორის”, – ამბობს ბენჯამინ შინი. ,,მათ უფრო მეტად, ვიდრე ბიჭებს სჭირდებათ ონლაინკომუნიკაცია, როგორც თანამოაზრე ადამიანების ჯგუფთან, ასე რომ, თუ მათ წავართმევთ ამ კომუნიკაციის საშუალებებს (სოციალური ქსელებს), ჩვენ მივიღებთ აბსოლუტურად იზოლირებულ ბავშვს. ფსიქოლოგები თანხმდებიან – რომ მოზარდები ძალიან მტკივნეულად აღიქვამენ, როცა მათ უზღუდავენ სოცქსელების მოხმარებს, რაც ასევე საყურადღებოა. მშობლებს არ უნდა ეშინოდეთ შვილებთან რთულ თემებზე სუბარი, რადგანაც, აუცილებელია, გააგებინოთ ბავშვს სიცოცხლის მნიშვნელობა, მისი, როგორც პიროვნების როლი, მოუსმინეთ მას, გაიგეთ მისი აზრი, დამოკიდებულებები რიგ საკითხებზე. იყავით მისთვის, როგორც უახლოესი მეგობარი.

 

მასალა მოამზადა:  მარიამ როდონაიამ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევებიფსიქოლოგია

ბავშვობის დროს განცდილი ბულინგის შედეგები დროთა განმავლობაში მცირდება

2.18K views on

ახალი კვლევა ამტკიცებს, რომ ბავშვობის დროს განცდილი ბულინგით გამოწვეული შიში და დეპრესია დროთა  განმავლობაში მცირდება, რაც იმაზე მეტყველებს, რომ ბავშვებს გამოჯანსაღების უნარი აქვთ.

ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის მიერ ჩატარებული კვლევის ფარგლებში 11,000 ტყუპი შეისწავლეს. კვლევამ აჩვენა, რომ ბულინგით გამოწვეული შფოთვა ორი წლის განმავლობაში შენარჩუნებული იყო, თუმცა ხუთი წლის შემდეგ გაქრა.

მისი თქმით, სკოლებში ბულინგის შედეგების მინიმალიზაცია ძალიან მნიშვნელოვანი იყო.

ფსიქიატრები აცხადებდნენ, რომ ბულინგი ახალგაზრდების ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე დიდი ხნის განმავლობაში ძალიან სერიოზულ უარყოფით ზეგავლენას ახდენს.

განცხადებით, დაშინება შესაძლოა ახალგაზრდობის ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე დიდი ხნის განმავლობაში სერიოზულ გავლენას მოახდენს.

ახალ კვლევაზე დაყრდნობით კი მკვლევარები აცხადებენ, რომ ბულინგის შედეგები რამდენიმე წლის შემდეგ აღმოფხვრას იწყებს.

11, 14 და 16 წლის ასაკის 11 000-ზე მეტი ბავშვის გამოკვლევის შედეგად მკვლევარებმა შეძლეს ბულინგსა და ფსიქიკური ჯანმრთელობას შორის კავშირი შეეფასებინათ.

მათი თქმით, ბულინგი ფსიქიკური ჯანმრთელობის პრობლემებში მხოლოდ ნაწილობრივ შეიძლება დავადანაშაულოთ, თუმცა მან შეიძლება გამოიწვიოს:

შფოთვა

დეპრესია

ჰიპერაქტიურობა

ქცევის პრობლემები

კვლევის ავტორები აცხადებენ, რომ შედეგები იმედის მომცემია, ვინაიდან ამტკიცებს, რომ მისი ზეგავლენა ფსიქიკურ ჯანრთელობაზე დროთა განმავლობაში მცირდება.

ბავშვების ბულინგისგან დაცვა პრიორიტეტია, თუმცა მათ, ვინც ბულინგის მსხვერპლი მაინც გახდა, მისი შედეგების აღმოსაფხვრელად დახმარება სჭირდებათ.

„თუმცა, ამ პრობლემასთან საბრძოლველად სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ის, რომ სკოლები ბულინგის საწინააღმდეგო ღონისძიებებს ახორციელებდნენ,“ – აღნიშნავენ მეცნიერები.

ბულინგის სტატისტიკა საქართველოში

ბულინგის ოფიციალური სტატისტიკა საქართველოში არ არსებობს. ეს ნაწილობრივ დაკავშირებულია თავად ბულინგის იდენტიფიცირების სირთულესთან სკოლებში. ხშირია შემთხვევა, როდესაც მასწავლებლები ან მშობლები სიტყვიერი, ფიზიკური აგრესიის შემცველ ქცევას ბავშვურ სიცელქედ მიიჩნევენ და ამაზე ყურადღებას არ ამახვილებენ. გარდა ამისა, მჩაგვრელი ბავშვი იშვიათად ახორციელებს მსგავს ქცევას უფროსის თანდასწრებით. იცის რა, რომ შეიძლება დაისაჯოს, მსხვერპლის დასაჩაგრად ირჩევს საკლასო ოთახს — შესვენებაზე, ან ცარიელ დერეფანს — გაკვეთილების მსვლელობისას.

განათლების ნაციონალური ცენტრის 2016 წლის მონაცემების მიხედვით, ყოველი 5 ბავშვიდან 1 ბულინგის მსხვერპლია. Modecki, Minchin, Harbaugh, Guerra, & Runions-ის 2014 წელს გაკეთებული 80 კვლევის მეტა-ანალიზის მიხედვით, 12-18 წლის მოზარდების 35% განიცდის ტრადიციულ ბულინგს (ფიზიკური, სიტყვიერი აგრესია), ხოლო 15% – კიბერ-ბულინგს. Petrosina, Guckenburg, DeVoe, & Hanson-ის 2010 წელს ჩატარებული კვლევის მიხედვით კი, ბულინგის მსხვერპლი ბავშვებიდან 64% არ საუბრობს ამაზე. Davis & Nixon-ის 2010 წლის კვლევის მიხედვით, ჩაგვრის მიზეზი ყველაზე ხშირად ხდება ხოლმე ბავშვის გარეგნობა (55%); სხეულის ფორმა (37%) და ეროვნება (16%).

 

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

წყარო: BBC

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ფსიქოლოგია

აგრესია – ნებისმიერი ქცევა, რომელიც სხვისთვის საზიანოა

2.25K views on

 აგრესია, ერთი შეხედვით, ყველასათვის გასაგები მოვლენაა, თუმცა არსებობს აზრთა სხვადასხვაობა ამ ფენომენის განმარტებასთან დაკავშირებით.

სირთულეს ქმნის ის, რომ აგრესიაში მრავალი რამ მოიაზრება. აგრესიად მიიჩნევენ მანიაკის მიერ ჩადენილ მკვლელობას, რაგბისტების თამაშის უხეშ სტილს, მეუღლის უყურადღებობით გამოწვეულ ჩუმ პროტესტს და ა. შ. აგრესიის სრულყოფილმა განმარტებამ მისი ყველანაირი გამოვლინება უნდა მოიცვას. ტერმინოლოგიურ სირთულეში გასარკვევად ფსიქოლოგებმა, უპირველეს ყოვლისა, ზიანის მომტანი ქმედება გამიჯნეს იმ ქმედებისაგან, რომელსაც სხვისთვის ზიანი არ მოაქვს. შესაბამისად, ყველაზე მარტივი განმარტების მიხედვით, აგრესია არის ნებისმიერი ქცევა, რომელიც სხვისთვის საზიანოა. მაგრამ ამ განმარტებაში უგულებელყოფილია განზრახვა, რომლითაც სუბიექტი გარკვეულ ქმედებას ჩადის. თუ არ გავითვალისწინებთ განზრახვას, მაშინ ზოგიერთ ქმედებას, რომელიც სხვისთვის ზიანის მიყენებას ისახავს მიზნად, მაგრამ საბოლოოდ არ აღმოჩნდება საზიანო, ვერ ვუწოდებთ აგრესიულს. გარდა ამისა, ამ განმარტების მიხედვით, როცა ინდივიდი უნებლიედ აყენებს ზიანს სხვას, მისი ქცევა აგრესიად უნდა მივიჩნიოთ. ამრიგად, აგრესიის სრულყოფილი განსაზღვრება მხოლოდ ქმედების განზრახვის გათვალისწინებით არის შესაძლებელი. აგრესია ჩვეულებრივ განიხილება როგორც უარყოფითი მოვლენა, მაგრამ ზოგიერთი აგრესიული ქმედება შეიძლება დადებითი იყოს. აგრესიული ქმედება, რომლის მიზანი არის სოციალური ნორმების დაცვა, პროსოციალურია, მაგალითად, დამნაშავის მიმართ პოლიციელის ქმედება უფლება-მოვალეობის შესრულებისას და მისთ. ძალადობრივი ქმედებები, რომლებიც აშკარად არღვევს სოციალურ ნორმებს და ზიანი მოაქვს ადამიანისათვის, ანტისოციალურად უნდა ჩაითვალოს. ხოლო აგრესიულ ქმედებებს, რომლებიც შუალედურ ტიპს წარმოადგენს პროსოციალურსა და ანტისოციალურს შორის, დასაშვები აგრესია ეწოდება. ამ სახის აგრესია შეიცავს ქმედებებს, რომლებიც არ ჯდება სოციალური ნორმების ფარგლებში, მაგრამ არ არღვევს ზნეობრივ სტანდარტებს, მაგალითად, მსხვერპლის საპასუხო აგრესია მოძალადის ქმედებაზე. აგრესიის განსაზღვრისას ერთმანეთისაგან უნდა გაიმიჯნოს აგრესიული ქცევა და აგრესიული გრძნობები. ქცევა ყოველთვის არ გამოხატავს შინაგან გრძნობებს; ადამიანი შეიძლება განიცდიდეს ძლიერ ბრაზს, მაგრამ არ ცდილობდეს სხვისთვის ზიანის მიყენებას. მიზეზები, რომლებიც რისხვის გრძნობას იწვევს და შეზღუდვები, რომლებიც ამ გრძნობის აგრესიულ ქმედებებში გადაზრდას უშლის ხელს, ერთმანეთისაგან დამოუკიდებელ ფაქტორებს წარმოადგენს. აგრესიული გრძნობების – ბრაზისა და რისხვის – გამომწვევ ერთ-ერთ ყველაზე გავრცელებულ მიზეზს სხვა ადამიანის მხრიდან თავდასხმა ან შეტევა წარმოადგენს. ბრაზის კიდევ ერთი წყაროა ფრუსტრაცია, რომელიც ადამიანს უჩნდება მაშინ, როდესაც მიზნისკენ მიმავალ გზაზე დაბრკოლებები ხვდება. რაც შეეხება აგრესიულ ქცევას, მის ძირითად მექანიზმს გამოცდილება წარმოადგენს. ბავშვი სხვა ადამიანებზე დაკვირვებით და მათი მიბაძვით სწავლობს; როდესაც აგრესიული ქცევა წახალისებულია, მაშინ, მოსალოდნელია, ბავშვმა უფრო ხშირად გაიმეოროს ის მომავალში. ზრდადასრულებულ ინდივიდს, როგორც წესი, შეუძლია ბრაზის იმპულსებისა და აგრესიული რეაქციების გაკონტროლება, რაც ძირითადად დასწავლის შედეგია. აღწერილი მექანიზმი ქცევის პრაქტიკულად ყველა ფორმაზე ვრცელდება. მიუხედავად იმისა, რომ აგრესიის კვლევების უმრავლესობა ძირითადად აგრესიული ქცევის ემოციური წინაპირობების ანალიზს ეძღვნება, მკვლევრებმა დაუშვეს, რომ არსებობს ასევე ე. წ. უაფექტო აგრესია, რომელიც არ არის განპირობებული ემოციური მდგომარეობით. ის შეიძლება სპონტანურად წარმოიშვას შეჯიბრისას, მეტოქეობის სიტუაციაში. მკვლევრები ასევე განიხილავენ აგრესიის ინსტრუმენტულ და მტრულ სახეებს. ინსტრუმენტულია აგრესია, როდესაც ადამიანი აგრესიულ ქცევას იყენებს რაიმე პრაქტიკული მიზნის მისაღწევად სხვა ადამიანისათვის ზიანის მიყენების მცდელობით, იმ შემთხვევაშიც კი, როცა ის არ არის განრისხებული. მტრული აგრესიის მიზანს კი ბრაზის დროს აგრესიის ღიად გამოვლენა წარმოადგენს.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ისტორიამედიცინაფსიქოლოგია

ისტერიკა – ძველი წარმოდგენები და მკურნალობის გზები

1.66K views on

ისტერიკის სახელწოდება წარმოდგება ბერძნული სიტყვისაგან “hysteria” (საშვილოსნო). ძველად ისტერიკული ხასიათის აშლილობას საშვილოსნოს უკავშირებდნენ, მიაჩნდათ, რომ მას ორგანიზმში ხეტიალი და საციცოცხლო ფუნქციების დარღვევა შეეძლო.

ცხადია, ეს შეხედულება უსაფუძვლოა და დღეს მხოლოდ ისტორიული მნიშვნელობა აქვს. ისტერიკა განპირობებულია ენდოგენური და ეგზოგენური ფაქტორების რთული კომპლექსით. მის წარმოშობაში განსაკუთრებულ გავლენას ახდენს ფსიქიკური ტრავმა. ამასთანავე, რაც უფრო ძლიერია ავადმყოფობისადმი წინასწარი განწყობა, მთ უფრო მცირეა ფსიქიკური ტრავმის როლი – უმნიშვნელო განცდაც კი საკმარისია ისტერიკული აშლილობისთვის, და პირიქით, ნევროპათიული და ფსიქოპათიური თვისებებით ნაკლებად დატვირთულ პიროვნებას ნევროზი შეიძლება განუვითარდეს მხოლოდ ძლიერი, აფექტური განცდის შედეგად.

ისტერიკის ცალკეული სიმპტომები და სინდრომები მკურნალობას ექვემდებარება. შრომის, დასვენების, ძილის, კვების რეჟიმის, ჰიგიენური პირობების დაცვა და ცხოვრებისეული გამოცდილება  აკავებს მას.

 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 … 11 12 13 14 15 … 20
Page 13 of 20