ეს საინტერესოა

თუ COVID-19-ის მსოფ­ლიო პან­დე­მი­ამ­დე გა­დატ­ვირ­თუ­ლი რე­ჟი­მის­გან იმ­დე­ნად ვიღ­ლე­ბო­დით, რომ დას­ვე­ნე­ბის დღე­ებ­ში ძა­ლე­ბის აღ­დგე­ნას ვერ ვას­წრებ­დით, ახლა სხვა რე­ა­ლო­ბის წი­ნა­შე აღ­მოვ­ჩნდით.

რო­გორც გა­დატ­ვირ­თუ­ლი რე­ჟი­მი, უძი­ლო­ბა, მუდ­მი­ვი ფი­ზი­კუ­რი და გო­ნებ­რი­ვი დატ­ვირ­თვა იწ­ვევს ქრო­ნი­კუ­ლი გა­დაღ­ლი­ლო­ბის სინ­დრომს, ისე შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს ინერ­ტუ­ლო­ბა­მაც, როცა ენერ­გი­ას ვერ ვხარ­ჯავთ და ძი­რი­თა­დად, მო­დუ­ნე­ბუ­ლე­ბი ვართ. ამას­თან, შე­ზღუდ­ვე­ბის ეტა­პობ­რი­ვად მოხ­სნას­თან ერ­თად, ჩვე­ულ რე­ჟიმს ვუბ­რუნ­დე­ბით, თუმ­ცა რამ­დე­ნად შრო­მი­სუ­ნა­რი­ა­ნე­ბი ვიქ­ნე­ბით, როცა თავს მუდ­მი­ვად ინ­ტერ­ტუ­ლად ვგრძნობთ?

ქრო­ნი­კუ­ლი გა­დაღ­ლი­ლო­ბის სინ­დრო­მი იმა­ზე დიდ ზე­გავ­ლე­ნას ახ­დენს ცხოვ­რე­ბის ხა­რისხზე, ვიდ­რე წარ­მოგ­ვიდ­გე­ნია. გვი­კარ­გავს სი­ახ­ლის მი­მართ სწრაფ­ვის ხა­ლისს, მო­ტი­ვა­ცი­ას, ნა­ყო­ფი­ე­რად

ვიშ­რო­მოთ, გა­ვერ­თოთ და თვით­გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე ვიზ­რუ­ნოთ.

აღ­ნიშ­ნუ­ლი სინ­დრო­მის მო­სახ­სნე­ლად შეგ­ვიძ­ლია, შე­ვას­რუ­ლოთ რამ­დე­ნი­მე მარ­ტი­ვი რე­კო­მენ­და­ცია და მა­ლე­ვე აღ­მო­ვა­ჩენთ, რო­გორ გა­უმ­ჯო­ბეს­დე­ბა ცხოვ­რე­ბის ხა­რის­ხი:

ჯან­სა­ღად კვე­ბა და მეტი წყა­ლი

ჯან­სა­ღი და და­ბა­ლან­სე­ბუ­ლი კვე­ბა ენერ­გი­ის წყა­როა. როცა საკ­მა­რის ვი­ტა­მი­ნებ­სა და მი­ნე­რა­ლებს იღებ, ორ­გა­ნიზ­მი მწყობ­რში დგე­ბა.ახა­ლი ხილი და ბოსტნე­უ­ლი, მარ­ცვლე­უ­ლი, ოკე­ა­ნის თევ­ზი – ეს იმ პრო­დუქ­ტე­ბის არას­რუ­ლი ჩა­მო­ნათ­ვა­ლია, რო­მე­ლიც ჯან­სა­ღი კვე­ბის ნა­წი­ლი უნდა იყოს. ამას­თან, წყა­ლი ორ­გა­ნიზმს მე­ტა­ბო­ლიზ­მში ეხ­მა­რე­ბა და ენერ­გი­ით გვავ­სებს.

ძი­ლის სა­ა­თე­ბის გან­სა­ზღვრა და დღის რუ­ტი­ნის შედ­გე­ნა

თვი­თი­ზო­ლა­ცი­ი­სას ბევ­რი ჩვენ­გა­ნი დი­ლის ძილს იმ­დე­ნად მი­ეჩ­ვია, რომ დღის 06:00-07:00 სა­ათ­ზე და­წყე­ბა ვე­ღარ წარ­მო­უდ­გე­ნია. თუმ­ცა 12:00-13:00 სა­ა­თამ­დე ძილი თუ რუ­ტი­ნად გვექ­ცა, დიდი შან­სია, გა­დაღ­ლი­ლო­ბის სინ­დრო­მის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბას შე­ვუ­წყოთ ხელი. ბევ­რი ჩვენ­გა­ნი შუა დღეს გაღ­ვი­ძე­ბი­სას თავს ენერ­გი­უ­ლად სუ­ლაც არ გრძნობს, აწუ­ხებს თავ­ბრუს­ხვე­ვა და სხე­უ­ლი ისევ ლო­გინ­ში დაბ­რუ­ნე­ბას “სთხოვს”, თუმ­ცა ძი­ლის მო­სა­წეს­რი­გებ­ლად შეგ­ვიძ­ლია, რა­მე­ნი­მე გზას მივ­მარ­თოთ:

• მე­დი­ტა­ცია და იოგა – მა­თით შეგ­ვიძ­ლია, სახ­ლშიც დავ­კავ­დეთ, ამის­თვის უამ­რა­ვი სა­სარ­გებ­ლო აპ­ლი­კა­ცია არ­სე­ბობს.
• შე­ვი­ძი­ნოთ კომ­ფორ­ტუ­ლი მატ­რა­სი, ბა­ლი­ში, სა­ბა­ნი და სა­ღა­მუ­რი, რო­მე­ლიც ნა­ტუ­რა­ლუ­რი მა­სა­ლის­გან იქ­ნე­ბა დამ­ზა­დე­ბუ­ლი – რაც უფრო კომ­ფორ­ტუ­ლად გრძნობ თავს, მეტი შე­საძ­ლებ­ლო­ბაა, მშვი­დად გე­ძი­ნოს.
• და­ძი­ნე­ბამ­დე არ გა­და­ვათ­ვა­ლი­ე­როთ სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლე­ბი.
• ყო­ველ­დღი­უ­რად, ერ­თსა და იმა­ვე დროს და­ვი­ძი­ნოთ და გა­ვიღ­ვი­ძოთ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტინა”

მსოფლიოს ფინანსურმა კრიზისმა მთლიანად უარყო საყოველთოდ მიღებული
ეკონომიკური თეორიის ორი პუნქტი – რომ ადამიანები, ჩვეულებრივ, რაციონალურ
გადაწყვეტილებებს იღებენ და რომ ბაზრის „უხილავი ხელი“ ნებისმიერი დისბალანსის
მარეგულირებელი საიმედო მექანიზმის როლს თამაშობს. დროა, უარი ვთქვათ ამგვარ
მოსაზრებაზე და ახლებურად მივუდგეთ საკითხს.
ქცევითი ეკონომიკა ეფუძნება ვარაუდს, რომ ადამიანები, ძირითადად,
არარაციონალური და კოგნიტური აკვიატებებით მოტივირებული არსებები არიან. ეს,
ჯერ კიდევ განვითარების სტადიაში მყოფი, დისციპლინა სრულიად განსხვავებული
კუთხით გვიჩვენებს, რა ფაქტორები ამოძრავებს ადამიანებსა და ორგანიზაციებს.
ექსპერიმენტული მიდგომის დანერგვა საშუალებას მისცემს კომპანიებს, დაინახონ ის
სიმართლე, რომელიც საფუძვლად უდევს მათ წარმოდგენებს კლიენტების,
თანამშრომლებისა და კორპორაციული პოლიტიკის შესახებ.

წყარო : Harvard business review

მასალა მოამზადა : ლაშა ჯინჭარაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

გაიცანით ტომ ბრაუნი, რომელმაც 79 წლის ასაკში შეძლო და 1000-მდე დაკარგული აპალაჩის მემკვიდრეობის  ვაშლის ჯიში  გადაარჩინა.

მან 20 წლის წინ დაიწყო დაკარგული ჯიშების შესახებ ინფორმაციის შეგროვება. პირველად 1998 წელს დაინტერესდა ვაშლის ჯიშებით ბრაუნი, როცა ის ისტორიული ფერმერთა ბაზრობაზე მოხვდა, სწორედ აქ შეამჩნია პატარა სადგამი, სადაც კალათებში, უცნარი და უცხო ვაშლები იყო. ამის შემდეგ მან მიზნად დაისახა, რომ ისეთი ჯიშები მოეძებნა და აღმოეჩინა, რომელიც 50-100 წელის არავის უნახავს და გაუსინჯავს.

წლების განმავლობაში ის სხვადასხვა საინტერესო ჯიშებს აწყდებოდა და თითოეულ ვაშლის მოძიების ისტორიებს წერდა. ამ დროის განმავლობაში მან შეძლო და დაიბრუნა დაახლოებით 1200 ვაშლის ჯიში, რომელთაგან 700 არის უიშვიათესი.

ათასობით ჯიში, ჯერ კიდევ არსებობს და შესასწავლია, თუმცა არის დროის პრობლემა. ყოველწლიურად ხეები ,,იკარგება“ სხვადასხვა მოვლენების შედეგად.

ტომ ბრაუნმა მოახერხა და თავისი ცხოვრების დიდი ნაწილი მიუძღვნა დაკარგული ისტორიის ძებნას და შემდეგ მის შენარჩუნებას. ის კვლავ აგრძლებს ,,ნადირობას“ ვაშლის ჯიშებზე, ასევე უვლის თავის ბაღს. ტომის წარმოუდგენელი ერთგულების გამო, ისტორიას დარჩება უამრავი  ახალი ვაშლის ჯიში, რომელებსაც უნდა გავუფრთხილდეთ.

მასალა მოამზადა : ლალი კიკვაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

ცნობილია, რომ ადამიანის თვალი ვერ ახერხებს ინფრაწითელი განათების აღქმას. ეს აიხსნება იმით, რომ თვალის ბადურაში არსებულ ფოტორეცეპტორებს, შეუძლიათ განათების აღქმა არა უმეტეს 500 ნანომეტრი სიხშირით, მაგრამ რაც 650 ნანომეტრსიხშირეს აღემატება, აღქმადი აღარ არის. კვლევის შესახებ ჟურნალი Cell-ი წერს.

არსებობს რიგი ცხოველებისა, რომლებმაც ევოლუციის პერიოდში ინფრაწითელისხედვის უნარი გამოიმუშავეს, მაგალითად რეპტილიები, რომლებსაც ნადირობა ღამითაც შეუძლიათ. ადამიანმა სხვადასხვა მოწყობილობა მოიფიქრა, რომელსაც შეუძლია ინფრაწითელი ნათების კონვერტირება. მათი გამოყენება დღისით არ შეიძლება და თანაც მსგავსი სათვალეების ტარება ძალიან რთულია.

ჩინეთის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა შექმნეს ნაწილაკები, რომლებიც ცილის მოლეკულებისგან შედგება. მეცნიერებმა ის თაგვის თვალში ფოტორეცეპტორს მიამაგრეს და მათ ახლო ინფრაწითელი სხივების აღქმის უნარი შესძინეს. ერთადერთი გვერდითი ეფექტი თაგვებში მხოლოდ ბუნდოვანი მხედველობა იყო.

მეცნიერების თქმით, ადამიანის თვალი მცირედით განსხვავდება თაგვის თვალისგან და შესაბამისად საკმაოდ დიდია იმის შანსი, რომ ადამიანებსაც მალე მოარგონ ეს ტექნოლოგია.

ეს არ ეხება ფრინველის ამ სახეობის ყველა წარმომადგენელს, თუმცა ისტორიაში ცნობილია ქათამი, რომელმაც თავის მოკვეთიდან წელიწადნახევარი გაძლო. მას “სასწაული-მაიკი” შეარქვეს. ყველაფერი დაიწყო იმით, რომ ფერმერმა, პატრონმა გადაწყვიტა, მაიკისაგან ვახშამი მოემზადებინა. ნაჯახი კარგად გალესილი არ იყო და ფერმერმა მისი დახმარებით მაიკს თავის დიდი ნაწილი კი მოაჭრა, მაგრამ იარაღი მთავარ არტერიას არ მოხვედრია და ქათმის ცალი ყური და ტვინის დიდი ნაწილი დაუზიანებელი დარჩა. მაიკს ისევ შეეძლო სიარული და ფერმერმა გადაწყვიტა, ეს ქათამი არ დაეკლა. იგი კვებავდა მაიკს პიპეტის (მინის წაწვეტებული მილაკი რეზინის თავით) საშუალებით, მას აძლევდა რძესა და წყალში გარეულ სიმინდის დაქუცმაცებულ მარცვლებს.

სასწაული-მაიკის ფოტოები გამოქვეყნდა ცნობილ გამოცემებში, მათ შორის “თაიმ ენდ ლაიფ” (დრო და სიცოცხლე)-ში და თვეში შემოჰქონდა 4500 დოლარის ოდენობის შემოსავალი. მაიკი მოკვდა 1947 წლის მარტში.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”