ეს საინტერესოა

ნავთობის ინდუსტრია ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში უამრავმა გლობალურმა კრიზისმა შეარყია და მსოფლიოს აჩვენა, თუ რამდენად ვართ დამოკიდებული წიაღისეულ საწვავზე.

მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიოს დიდი ნაწილი ცდილობს შეამციროს ნავთობის მოხმარება ნახშირბადის გამონაბოლქვის შემცირების მიზნით, გასულ წელს თითქმის 90 მილიონი ბარელი შავი “ოქრო“ მაინც იქნა წარმოებული.

საინტერესოა, რომელი ქვეყანა აწარმოებს ყველაზე მეტს? წარმოგიდგენთ BP-ის 2022-2023 წლის რეიტინგს:

შეერთებული შტატები: 17,770 მილიონი ბარელი დღეში

შეერთებულმა შტატებში, მხოლოდ ტეხასში ნავთობის 40%-ზე მეტი იწარმოება. აშშ იყო პირველი ქვეყანა, რომელმაც შემოიღო ჰორიზონტალურად ბურღვა.

ტურბულენტობის მიუხედავად, აშშ-ს ნავთობის მოპოვება 2021 წელს 16,585 მილიონ ბარელამდე გაიზარდა, ხოლო გასულ წელს – 17,770 მილიონი ბარელი იყო, რაც სხვა ქვეყნებთან შედარებით ბევრად მაღალი მაჩვენებელია.

საუდის არაბეთი: 12,136 მილიონი ბარელი დღეში

საუდის არაბეთი რჩება მსოფლიოში სიდიდით მეორე ნავთობის მწარმოებელ ქვეყანად.

2018 წელს ყოველდღიურად იწარმოებოდა 12,2 მილიონ ბარელზე მეტი, რაც 2019 წელს 11,8 მილიონამდე დაეცა. 2020 წლის აპრილში საუდის არაბეთმა წარმოების მაჩვენებელი 11,039 მილიონ ბარელამდე შეამცირა. ეს მაჩვენებელი კიდევ უფრო დაეცა 2021 წელს- 10,954 მილიონ ბარელამდე. თუმცა შარშან წარმოება ოთხწლიანი მაქსიმუმდე გაიზარდა და 12,136 მილიონ ბარელს მიაღწია.

რუსეთი: 11,202 მილიონი ბარელი დღეში

რუსეთი OPEC+-ს 2016 წლის ბოლოს შეუერთდა, რათა გლობალური ფასების გასაზრდელად წარმოება შეეზღუდა, თუმცა შეთანხმების შესრულება უჭირდა.

2018 წელს ქვეყნის წარმოებამ დააფიქსირა ზღვრული ზრდა- დღეში 11,562 მილიონი ბარელიდან -11,679 მილიონ ბარელამდე. ითვლებოდა, რომ 2020 წლის დასაწყისში რუსეთის ნავთობის წარმოება 20%-მდე კორონავირუსის გავრცელების შედეგებმა შეამცირა.

უახლესი ანგარიში აჩვენებს, რომ რუსეთის ფედერაციამ გასულ წელს 11,202 მილიონი ბარელი ნავთობი აწარმოა, ხოლო ნედლი ნავთობი ევროპის ნედლი ნავთობის ექსპორტის 23%-ს შეადგენს.

კანადა: 5,576 მილიონი ბარელი დღეში

2021-2022 წლებში კანადაში ნავთობის წარმოება გაიზარდა 3%-ით და დღეში 5,576 მლნ ბარელს მიაღწია. ბოლო ანგარიშები ვარაუდობენ, რომ კანადაში ნავთობის მოპოვებამ შესაძლოა, პიკს 2026 წელს მიაღწიოს.

ერაყი: 4,520 მილიონი ბარელი დღეში

2019 წელს მისმა დღიურმა წარმოებამ 4,779 მილიონი ბარელი შეადგინა. 2021 წელს ქვეყნის ნავთობის მოპოვების მაჩვენებელი დაეცა, ერაყი აწარმოებდა 4,102 მილიონ ბარელს დღეში. მაგრამ ეს მაჩვენებელი 2022 წელს დღეში 4,520 მილიონ ბარელამდე გაიზარდა.

 იხილეთ სრულად

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

7 000 წლით დათარიღებული ხელოვნების ნიმუში მეცნიერებმა დრონით აღმოაჩინეს. მკვლევრები, რომლებიც სწავლობდნენ ალიკანტეს მიმდებარე მთებს, უძველეს აღმოჩენებს მიჩვეულები იყვნენ. თუმცა, ახლა ნამდვილად ღირშესანიშნავი აღმოჩენა გაკეთდა და თან ეს ყველაფერი დრონით.

მკვლევრებს მთებში დამალული პრეისტორიული ნიმუშების მოძიება სურდათ. ამ ფაქტორმა მკვლევარი ხავიერ ფერნანდეს მოლინა, დრონის გამოცდილი პილოტი, მიიყვანა იმ აზრამდე, რომ ამისთვის დრონი იდეალური იყო.

მკვლევრებმა დრონებით 18 გამოქვაბული შეისწავლეს. მათგან ორში პრეისტორიული ნახატები აღმოჩნდა.

ვიდეოს ნახვა შეგიძლიათ ქვემოთ:

“ეს მეთოდოლოგია შეიძლება გამოვიყენოთ არა მხოლოდ პრეისტორიული ხელოვნების კვლევებში, არამედ ზოგადად არქეოლოგიაშიც”, — ამბობენ მკვლევრები.

არქეოლოგებს იმედი აქვთ, რომ მომავალში დრონებს კიდევ უფრო კომპლექსური კვლევებისთვის გამოიყენებენ.

კვლევა Lucentum XVII-ში გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

40 წლის რუსი მკვლევარი მიხაილ რადუგა, რომელიც ახლა ყაზახეთში ცხოვრობს, ამტკიცებს, რომ სიზმრების კონტროლის მიზნით თავის ქალის ტრეპანაცია დამოუკიდებლად ჩაიტარა და ტვინში ჩიპი ჩაისვა. ამის შესახებ Daily Mail-ი წერს.

როგორ რადუგამ გამოცემასთან ინტერვიუში განაცხადა, ის 16 წლიდან იკვლევს გააზრებულ სიზმრებს. ახლა მისი მიზანი იყო ერთი ჰიპოთეზის შემოწმება, რომელიც თავის ტვინის ქერქის სტიმულაციის მეშვეობით, სწრაფი ძილის ფაზაში სიზმრების კონტროლის შესაძლებლობას ეხება.

იქიდან გამომდინარე, რომ ადამიანებზე მსგავსი ექსპერიმენტების ჩატარება აკრძალულია, მკვლევარმა გადაწყვიტა ეს თეორია საკუთარ თავზე გამოეცადა. თავიდან ნეიროქირურგებთან წასვლას ფიქრობდა, თუმცა გაიაზრა, რომ მსგავსი პროცედურის ჩატარების გამო, ექიმებს შეიძლება ლიცენზია ჩამოართვან, ამიტომ ამ იდეაზე უარი თქვა და ოპერაციისთვის დამოუკიდებლად მზადება დაიწყო. ამასთან, მას არანაირი სამედიცინო განათლება არ აქვს.

რადუგა 1,5 წლის განმავლობაში Youtube-ზე ნეიროქირურგების მუშაობის შესახებ რგოლებს უყურებდა, შემდეგ კი ცხვრების თავებზე იმეცადინა. როცა მიხვდა, რომ მზად იყო, ჩვეულებრივი ბურღით თავისქალა გაიხვრიტა და ენდოსკოპის დახმარებით ტვინში ჩიპი ჩაისვა. რადუგა ამტკიცებს, რომ 4-საათიანი ოპერაციის სრული ვიდეო აქვს.

კაცის თქმით, მან 1 ლიტრამდე სისხლი დაკარგა და სიკვდილთან ახლოს იყო. „ამ კვლევის გარეშე სიცოცხლე არ შემიძლია. მიხარია, რომ გადავრჩი, მაგრამ სიკვდილისთვის მზად ვიყავი“, – ამბობს ის.

ოპერაციის შემდეგ რამდენიმე კვირის განმავლობაში მიხაილი ასისტენტთან ერთად კვლევას ატარებდა. მისი თქმით, მომავალში ასეთი კვლევები მიგვიყვანს იმ შედეგამდე, რომ ადამიანი გააზრებულ სიზმრებში მოხვედრას და მათ მართვას შეძლებს.

კვლევის დასრულებისას, ოპერაციიდან 5 კვირის შემდეგ, მიხაილის ტვინიდან ელექტროდი ერთ-ერთი საავადმყოფოს ექიმებმა ამოიღეს. კაცი თავისი კვლევით კმაყოფილია, თუმცა ოქსფორდის უნივერსიტეტის ნეიროქირურგი ალექს გრინი მიიჩნევს, რომ სამედიცინო მანიპულაციების შედეგად რადგუას შესაძლოა ეპილეფსია განუვითარდეს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ჰარვარდის უნივერსიტეტის პროფესორმა დანიელ ლიბერმანმა განაცხადა, რომ ბევრი ადამიანისათვის მნიშვნელობა არ აქვს ყოველდღიურად რვა საათიან ძილს. სტატიას ამის შესახებ mkurnali.ge ავრცელებს.

მეცნიერმა განმარტა, რომ ევოლუციური მედიცინის ექსპერტების მიერ ჩატარებულმა ექსპერიმენტმა აჩვენა, რომ შვიდი ან ნაკლები საათის ძილი შეიძლება იყოს ოპტიმალური ბევრი ადამიანისთვის. კვლევისას მათ დაამონტაჟეს ძილის სენსორები იმ ადამიანებზე, რომლებიც არ იყენებდნენ ტელევიზორს, ხელოვნურ განათებას ან ტელეფონებს.

ამ ადამიანებს ეძინათ ექვსი-შვიდი საათი და მთელი დღე სიმხნევეს გრძნობდნენ. დოქტორ ლიბერმანის აზრით, ეს ნიშნავს, რომ ადამიანის ბუნებრივი მოთხოვნილება ძილისთვის იმაზე ნაკლებია, ვიდრე ითვლება.

”იდეა, რომ თქვენ გჭირდებათ რვა საათი ძილი, დიდი ხანია არსებობს, ძირითადად ინდუსტრიული რევოლუციის შემდეგ,” – თქვა მან.

მეცნიერის აზრით, ეკრანის წინ გატარებული დროის შეზღუდვამ შეიძლება გამოიწვიოს ის ფაქტი, რომ გრძელვადიან პერსპექტივაში ადამიანს ნაკლები ძილი სჭირდება.

შვიდი საათი ძილი არის აშშ-ს დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის (CDC) რეკომენდაციების ქვედა ზღვარი. სააგენტოს ცნობით, ექვსიდან 12 წლამდე ასაკის ბავშვებს ღამით ცხრა-თორმეტი საათი, ხოლო მოზარდებს რვა-ათ საათამდე ძილი სჭირდებათ.

თუმცა, ბოლო კვლევები ადასტურებს დოქტორ ლიბერმანის აზრს.

გასულ წელს ჟურნალ Nature Aging-ში გამოქვეყნებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ შვიდი საათი ძილის იდეალური დროა საშუალო ასაკის და უფროსი ასაკის ადამიანებისთვის. გარდა ამისა, საათზე მეტი ან ნაკლები ძილი ასოცირდება მეხსიერების დაქვეითებასთან, შემეცნების, ფოკუსირების, პრობლემების გადაჭრისა და გადაწყვეტილების მიღების უუნარობასთან.

დადასტურებულია, რომ ძილის ნაკლებობა დაკავშირებულია ჯანმრთელობის ქრონიკულ პრობლემებთან, მათ შორის გულის, თირკმელების დაავადებასთან, არტერიულ წნევასთან, შაქრიან დიაბეტთან, ინსულტთან, სიმსუქნესთან და დეპრესიასთან. ძილის მედიცინის ამერიკული აკადემია გვირჩევს ყოველ ღამე ერთსა და იმავე დროს დავიძინოთ და ყოველ დილით ერთსა და იმავე დროს გავიღვიძოთ, შაბათ-კვირასაც კი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

მეცნიერებმა შექმნეს ორსულობის ახალი ტესტი, რომელიც ორსულობის დასადგენად იყენებს არა შარდს, არამედ – ნერწყვს. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს.

ორსულობის ტესტი, სახელწოდებით Salistick™, შეიმუშავა ისრაელურმა სტარტაპმა, Salignostics-მა, და მისი გაყიდვა დიდ ბრიტანეთსა და ირლანდიაში უკვე დაიწყო.

“ეს საინტერესო ინოვაცია ქალებს აძლევს შესაძლებლობას, დაადგინონ ორსულობა უფრო სუფთა, პირდაპირი და მარტივი გზით”, – თქვა კრის იეტსმა, Abingdon Health plc-ის აღმასრულებელმა დირექტორმა.

Salignostics-ის მიერ ბაზრის კვლევამ აჩვენა, რომ ქალების 68%-ს შარდის ტესტის ნაცვლად ურჩევნია ნერწყვზე დაფუძნებული ტესტი.

პროდუქტის ინსტრუქციაში ნათქვამია, რომ მომხმარებლებმა ტესტი ჭამიდან ან დალევიდან 30 წუთის შემდეგ უნდა ჩაიტარონ. კომპლექტს მოჰყვება ტამპონი, რომელიც უნდა ამოძრაოთ პირის ღრუს გარშემო 90 წამის განმავლობაში და შემდეგ ჩასვათ ანალიტიკურ ერთეულში. პასუხი, სულ რაღაც, 5-დან 15 წუთამდე დროის განმავლობაში ფიქსირდება.

Salistick™ ადგენს იმავე ჰორმონს (ადამიანის ქორიონული გონადოტროპინი (hCG)), რომელსაც ეყრდნობა ორსულობის სხვა კომერციული ტესტები. ამ ჰორმონის გამომუშავება იწყება ორსულობის დასაწყისში, ემბრიონული ქსოვილებით, რომლებიც განაგრძობს პლაცენტის ფორმირებას. ორსულობის დასადგენი ტრადიციული ტესტების მსგავსად, ახალი ტესტიც გვერდითი ნაკადის პრინციპზე მუშაობს.

Salistick™-ს სპეციალური აპლიკაციაც აქვს, რომლის საშუალებითაც შედეგის ოჯახის წევრებსა და მეგობრებთან გაზიარებაა შესაძლებელი.

ახალი ტესტი ნამდვილად უფრო მოსახერხებელია, თუმცა რამდენად აკურატულია იგი?

Abingdon Health-ის მიხედვით, სწორი გამოყენების შემთხვევაში, Salistick™ 96,32%-ით აკურატულია მენსტრუაციის გამოტოვების შემდეგ პირველ დღეს და 97,35%-ით – მეორე დღეს. აღსანიშნავია, რომ ეს მაჩვენებელი ცოტათი ჩამორჩება ტრადიციულ, შარდზე დაფუძნებულ ორსულობის დასადგენ ტესტებს, რომლებსაც 99%-იანი სიზუსტე ახასიათებს.

თუმცა ბევრი ადამიანისთვის ჰიგიენისა და მოსახერხებლობის ასპექტი, ალბათ, სიზუსტის უმნიშვნელო ვარდნას გადაწონის.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

შვეიცარიელმა მეცნიერებმა აღმოაჩინეს მიკრობები, რომლებსაც დაბალ ტემპერატურაზე პლასტმასის მონელების უნარი აქვთ.

აქამდე აღმოჩენილ მიკროორგანიზმებს ამ ფუნქციის შესრულება 30°C ტემპერატურიდან შეეძლოთ, რაც მეთოდს ძვირადღირებულსა და არაეკოლოგიურს ხდიდა, რადგან გათბობაზე დიდი რაოდენობით ენერგია იხარჯებოდა. ახალი მიგნება პლასტმასის გადამუშავებას 15°C-ზე იწყებს.

მეცნიერებმა ცდები 19 სახეობის ბაქტერიასა და 15-მდე სოკოზე ჩაატარეს. 126-დღიანი კვლევის შემდეგ ვერცერთმა მიკროორგანიზმმა პოლიეთილენის მონელება ვერ შეძლო, თუმცა მათმა 56%-მა წარმატებით გადაამუშავა პოლიურეთანი და ზოგიერთი პლასტმასის ნარევი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა

ჩინეთში ბირთვული უსაფრთხოების მეთვალყურე ორგანიზაციამ ნებართვა გასცა, რომლის ფარგლებშიც ქვეყანაში თორიუმზე მომუშავე პირველი რეაქტორი ამუშავდება. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს. 

თორიუმის გამდნარი მარილის რეაქტორი (MSR) ორმეგავატიანია და თხევად საწვავზე მუშაობს. იგი გობის უდაბნოშია განთავსებული, განსუს პროვინციაში. მას შანხაის გამოყენებითი ფიზიკის ინსტიტუტი (ჩინეთის მეცნიერებათა აკადემია) ამუშავებს.

ნებართვის მეშვეობით, რომელიც ეროვნული ბირთვული უსაფრთხოების ადმინისტრაციამ გასცა ივნისში, შანხაის ინსტიტუტს საშუალება ექნება, რეაქტორი 10 წლით ამუშაოს. ეს ჯერ ტესტირებით დაიწყება.

ნებართვაში დაკონკრეტებულია, რომ რეაქტორის უსაფრთხოებაზე შანხაის ინსტიტუტი აგებს პასუხს. იგი ყველა შესაბამის კანონს, რეგულაციასა და ტექნიკურ სტანდარტს უნდა ექვემდებარებოდეს.

თორიუმის MSR-ები დახვეწილი ბირთვული ტექნოლოგიაა, რომელიც თხევად საწვავზე (როგორც წესი, გამდნარ მარილებზე) მუშაობს — იყენებს როგორც საწვავად, ასევე მაცივებელ აგენტად. ურანზე მომუშავე ტრადიციულ რეაქტორებთან შედარებით, იგი მეტად უსაფრთხოა, ნაკლებ ნარჩენს წარმოქმნის და საწვავსაც უფრო ეფექტიანად იყენებს.

ურანთან შედარებით, თორიუმი მეტად გავრცელებული ელემენტია, ჩინეთში კი მისი საკმაოდ მნიშვნელოვანი რეზერვები აქვთ — მეტიც, მიჩნეულია, რომ მსოფლიოში ერთ-ერთი უდიდესი. მასშტაბი საზოგადოებისათვის არაა გაცხადებული, თუმცა ქვეყნის ენერგიულ საჭიროებებს მინიმუმ 20 ათასი წლის განმავლობაში ეყოფა.

საგულისხმოა ისიც, რომ გამდნარი მარილის რეაქტორების აშენება წყლისგან მოშორებითაც არის შესაძლებელი, თუნდაც უდაბნოში.

უნდა აღინიშნოს, რომ შანხაის ინსტიტუტმა უდაბნოში, იმავე ტერიტორიაზე, მომდევნო პროექტიც გამოუშვა — კვლევითი დაწესებულება მცირემასშტაბიანი მოდულური თორიუმის გამდნარი მარილის რეაქტორისთვის. ინსტიტუტის ვებსაიტის მიხედვით, ამის მიზანი ტექნოლოგიის დახვეწა და ტექნიკურ გამოწვევებთან გამკლავებაა.

თუკი თორიუმის რეაქტორის მასშტაბური გამოყენება დაიწყება, შესაძლოა, ეს ჩინეთისათვის ერთგვარი უპირატესობა იყოს ენერგიის სექტორის გლობალურ ასპარეზზე.

ინდუსტრიის ექსპერტთა აზრით, სანამ ტექნოლოგიის მასშტაბური გამოყენება დაიწყება, არაერთი ტექნიკური, რეგულატორული და ეკონომიკური საკითხია მოსაგვარებელი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა

აუქციონზე მარილის მარცვალზე მცირე ზომის მიკროსკოპული ჩანთა 63 750 აშშ დოლარად გაიყიდა. ჩანთის დიზაინის სანახავად საჭიროა მიკროსკოპი.
“იმდენად ვიწროა, რომ ნემსის ყუნწში შეუძლია გაიაროს, ისეთი პატარა ჩანთაა, რომ მის სანახავად მიკროსკოპი დაგჭირდებათ”, – აცხადებენ ჩანთის შემქმნელ ხელოვნების ჯგუფ MSCHF-ში.
MSCHF-ი, რომელიც დაფუძნებულია ბრუკლინში, ცნობილია თავისი საკამათო დიზაინით. მათ შორისაა ფეხსაცმელი, რომელიც შეიცავს ადამიანის სისხლს, სპორტულ ფეხსაცმელს ძირში წმინდა წყლით, ოდეკოლონს, რომელსაც ჟანგის მოსაცილებელი სპრეის, WD-40-ის სუნი აქვს და გიგანტური წითელი რეზინის ჩექმები.
“არსებობს დიდი ხელჩანთები, ნორმალური ზომის ხელჩანთები და პატარა ჩანთები, მაგრამ ეს არის ბოლო სიტყვა ჩანთების მინიატურიზაციაში”, – აცხადებენ MSCHF-ში.
იგი დამზადებულია ფოტოპოლიმერული ფისისგან და შეიქმნა 3D ბეჭდვის ტექნოლოგიის გამოყენებით.
ჩანთაზე Louis Vuitton-ის ბრენდის ლოგოა დატანილი, თუმცა მას არაფერი აქვს ამ ბრენდთან საერთო. MSCHF-ში აცხადებენ, რომ ჯგუფს ბრენდისგან მისი გამოყენების ნებართვა არ უთხოვია.
აღსანიშნავია, რომ 2021 წელს MSCHF-ს სამართელბრივი დავა ჰქონდა Nike-თან სპორტული ფეხსაცმლის გამო, რომელიც ადამიანის სისხლის წვეთს შეიცავდა. დავა იმით დასრულდა, რომ MSCHF-ი პროდუქტის გაწვევას დათანხმდა და მომხარებლებს, რომლებმაც ფეხსაცმელი შეიძინეს, თანხის სრული დაბრუნება შესთავაზა.

წყარო : BBC
 

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

გთავაზობთ ფქისოლოგიურ ხრიკებს, რომლებიც ადამიანის ბუნების ამოცნობაში დაგეხმარებათ.

1. თუ ადამიანი ძალიან ბევრს იცინის, თუნდაც სისულელეებზე, ის ძალიან მარტოსულია.

2. თუ ადამიანი ნაკლებად, მაგრამ სწრაფად ლაპარაკობს, ის საიდუმლოებას ინახავს.

3. თუ ადამიანს ზედმეტად სძინავს, ის მოწყენილია.

4. თუ ადამიანს ტირილი არ შეუძლია, ის სუსტია.

5. თუ ადამიანი არანორმალური მანერით ჭამს, ის დაძაბულია.

6. თუ ადამიანი წვრილმანებზე ტირის, ის სათნო და გულჩვილია.

7. თუ ადამიანი სულელური ან წვრილმანი მიზეზის გამო ბრაზდება, ეს ნიშნავს, რომ მას სიყვარული სჭირდება. შეეცადეთ, უფრო მეტად გაუგოთ ადამიანებს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”