close

კვლევები

კვლევებიმსოფლიო

„შიმშილობის მსოფლიო ინდექსი 2019“-ის მონაცემებში საქართველო 39-ე ადგილზეა

გამოქვეყნდა „შიმშილობის მსოფლიო ინდექსი 2019“. ეს არის მე-14 ყოველწლიური ანგარიში, რომელსაც ერთობლივად ამზადებენ ორგანიზაციები Concern Worldwide და Welthungerhilfe. „შიმშილობის მსოფლიო ინდექსის“ მიზანია, ფართო მასშტაბით გამოიკვლიოს შიმშილობის პრობლემები გლობალურ, რეგიონულ და ეროვნულ დონეებზე. ინდექსის მიზანია, გაზარდოს შიმშილობასთან დაკავშირებული პრობლემებისადმი ყურადღება, განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, სადაც შიმშილობა სერიოზულ პრობლემას წარმოადგენს.

„შიმშილობის მსოფლიო ინდექსის“ წლევანდელი ანგარიშის თანახმად, კლიმატური ცვლილებები სახიფათო მასშტაბებს აღწევს და ძირს უთხრის მსოფლიოს ყველაზე პრობლემური რეგიონების უზრუნველყოფას სურსათით.

ინდექსში მოცემულია ინფორმაცია 117 ქვეყნის შესახებ. „შიმშილობის მსოფლიო ინდექსი 2019“-ის თანახმად, 2000 წლის შემდეგ ამ ქვეყნებში შიმშილობის მაჩვენებლები და ტენდენციები პროგრესისკენ მიუთითებს. მაგრამ, ანგარიშის ავტორების თქმით, მსოფლიოს ჯერ კიდევ გრძელი გზა აქვს გასავლელი შიმშილის ნულოვანი დონის მისაღწევად 2030 წლისთვის, როგორც ამაზე მსოფლიო ლიდერები არიან შეთანხმებული.

ინდექსის თანახმად, 47 ქვეყანაში შიმშილობის დონე „სერიოზული“ ან „საგანგაშოა“. ერთ ქვეყანაში – ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში – ვითარება „უკიდურესად საგანგაშოა“.

„შიმშილობის მსოფლიო ინდექსი 2019“-ში საქართველოს 39-ე ადგილი უკავია. საქართველოზე უკეთესი პოზიციები აქვთ ყირგიზეთს, ირანს, სომხეთს, აზერბაიჯანს, სერბეთს, რუსეთს. ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკებიდან საუკეთესო მაჩვენებლები აქვთ უკრაინასა და ბელარუსს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
ასტრონომია - კოსმოსიკვლევები

ორიონის ნაწილებს 3Dპრინტერებით  დაამზადებენ

აშშის კოსმოსური სააგენტოს – ,,ნასასკოსმოსური ხომალდი ორიონის 100-ზე მეტ ნაწილს 3Dპრინტერებით  დაამზადებენ. ამისათვის მეცნიერები იმ ტექნოლოგიას გამოიყენებენ, რომელიც, ექსპერტთა შეფასებით, ადამიანის მარსზე გასაგზავნად მთავარი ერთერთი მთავარი ელემენტი გახდება.

აშშ-ის თავდაცვის კონტრაქტორმა ,,Lockheed Martin-მა“, 3Dბეჭდვის სპეციალისტმა Stratasys-მა და საინჟინრო ფირმა ,,PADT-მა” შექმნეს ნაწილები ახალი მასალების გამოყენებით, რომლებსაც შეუძლიათ ღრმა კოსმოსური მისიების ექსტრემალურ ტემპერატურასა და ქიმიურ დასხივებას გაუმკლავდნენ.

3Dბეჭდვა ანუ დანამატის წარმოება, მრავალი წლის მანძილზე პროტოტიპების დამზადების მიზნით გამოიყენება, თუმცა ის სულ უფრო მეტად გამოიყენება მასშტაბური წარმოებისთვის.

ტექნოლოგია ხელს შეუწყობს პლასტმასის მსუბუქი წონის ნაწილებს უფრო სწრაფად და იაფად დამზადებას, ვიდრე ტრადიციული მეთოდებით ხდება, რომლებიც საჭიროებენ მნიშვნელოვანი ინვესტიციების განხორციელებას აღჭურვილობაში.

Stratasys-ის პარტნიორი Lockheed Martin-ი აცხადებს, რომ 3Dბეჭდვა ორიონის პროექტს უფრო ეკონომიურს გახდის.

ორიონი ნასას პროგრამის ნაწილია. ნასას განცხადებით, ახალი კოსმოსური ხომალდი ასტრონავტებს კოსმოსში 2021 წლის შემდეგ წაიყვანს.

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინამსოფლიო

მეცნიერების მტკიცებით, ბავშვის გაჩენა კვერცხუჯრედის გარეშე იქნება შესაძლებელი

მეცნიერები აცხადებენ, რომ შესაძლოა, დადგეს დრო, როცა ბავშვები საკვერცხეების გარეშე გაჩნდებიან. 
,,Nature Communications-ში”  გამოქვეყნებული დასკვნების თანახმად, შესაძლოა შორეულ მომავალში ბავშვის ჩასახვისა და გაჩენის პროცესში ქალი საჭირო აღარ იყოს. 
დედ-მამის დასასრული?
University of Bath-ის  მეცნიერებმა ექსპერიმენტი გაუნაყოფიერებელი კვერცხუჯრედით დაიწყეს.
მათ ფსევდოემბრიონის შესაქმნელად ქიმიკატები გამოიყენეს.

ამ ,,ყალბ” ემბრიონებს დნმ-ის დაყოფისა და კონტროლის თვალსაზრისით ბევრი საერთო ჰქონდათ ჩვეულებრივ უჯრედებთან, როგორიცაა – კანის უჯრედები.
მეცნიერებმა ივარაუდეს, რომ თუ თაგვის ფსევდოემბრიონებში სპერმას შეიყვანდნენ, ჯანრთელ ნაყოფს მიიღებდნენ, შესაბამისად, იმავე შედეგის მიღწევა შესაძლებელი იქნებოდა ადამიანებშიც.
თაგვებზე ჩატარებულმა ექსპერიმენტებმა აჩვენა, რომ ამ გზით დაორსულების შანსი ოთხიდან ერთი იყო. 
„კაცობრიობის ისტორიაში პირველად გახდა შესაძლებელი იმის დემონსტრირება, რომ სპერმისა და სხვა რამის (და არა სპერმისა და კვერცხუჯრედის)  კომბინაციის შედეგად ნაყოფის მიღებაა შესაძლებელი,“ – განუცხადა ერთ-ერთმა მეცნიერმა – ტონი პერიმ  BBC News.
აღსანიშნავია, რომ ექსპერიმენტების შედეგად დაბადებული თაგვები სრულიად ჯანმრთელები იყვნენ, ჰქონდათ სიცოცხლის ნორმალური ხანგრძლივობა და ჯანმრთელი შთამომავლები.
განაყოფიერება
მეცნიერების მიზანი განაყოფიერების ზუსტი მექანიზმის დადგენაა, რადგან ის, რაც სპერმისა და კვერცხუჯრედის შერწყმისას ხდება, ჯერ კიდევ საიდუმლოდ რჩება. 
მაგალითად, კვერცხუჯრედი მთლიანად „ხდის“ სპერმას ქიმიურ ტანსაცმელს და ხელახლა „მოსავს“ მას, რის შედეგადაც სპერმა წყვეტს სპერმის ფუნქციებს და იწყებებს მოქმედებას ისე, როგორც ემბრიონი. თუმცა ის, თუ როგორ ხდება „კოსტიუმების გაცვლის“ პროცესი, ჯერჯერობით, ამოუცნობია. 
კვერცხუჯრედის ფუნქციის გაუქმებამ შესაძლოა საზოგადოებაზე დიდი ზეგავლენა მოახდინოს. მაგალითად: ორ მამაკაცს, ერთერთის სპერმისა და მეორეს ჩვეულებრივი უჯრედის გამოყენების შედეგად, საერთო შვილი ჰყავდეთ. 
მიმდინარე წლის დასაწყისში ჩინელი მეცნიერებმა ღეროვანი უჯრედებისგან მიღებული სპერმით კვერცხუჯრედი გაანაყოფიერეს და ჯანმრთელი თაგვის ნაშიერი მიიღეს.
დოქტორი პერის განცხადებით, ამ ორი კვლევის შედეგების გაერთიანების შედეგად შესაძლოა ვივარაუდოთ, რომ მომავალში ნაყოფის მისაღებად არც სპერმა და არც კვერცხუჯრედი გახდება საჭირო.

წყარო:
BBC
მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ
ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორიაკვლევებიმსოფლიო

მეცნიერებმა გიზას დიდ პირამიდაში სიცარიელე აღმოაჩინეს

მეცნიერებმა გიზას დიდ პირამიდაში დიდი ხნის დამალული ვიწრო სიცარიელე აღმოაჩინეს. ვარაუდობენ, რომ ეს აღმოჩენა ფარდას ახდის 4,500 წლის ძეგლის საიდუმლოს.

სიცარიელე დიდი გალერეის ზემოთ 30 მეტრის სიმაღლეზეა გადაჭიმული – დერეფანი, რომელიც დედოფლისა და მეფის პალატებს პირამიდის გულში აკავშირებს.

ჯერჯერობით არ არის ცნობილი, თუ რატომ არსებობს სიცარიელე ან არსებობს თუ არა იქ რაიმე ღირებული არტეფაქტები. სიცარიელე გალერიის მსგავსი გაბარიტებისაა, რომლის სიგრძე 50 მეტრია, სიმაღლე – 8 მეტრი, ხოლო სიგანე – 1 მეტრი.

მკვლევარები ვარაუდობენ, რომ ეს შეიძლება იყოს სამშენებლო მიზნით დატოვებული სიცარიელე – თხრილი, რომლითაც მშენებლები დიდ გალერეასა და მეფის პალატს უკავშირდებოდნენ, როცა პირამიდის დანარჩენი ნაწილი უკვე აშენებული იყო.

აღმოჩენა მაშინ გაკეთდა, როცა ფიზიკოსები დედამიწიდან კოსმოსში გამოთავისუფლებული ნაწილაკების საშუალებით პირამიდის შიდანაწილის გამოსახულებებს იღებდნენ.

არქეოლოგებმა, ისტორიკოსებმა და ფიზიკოსებმა აღმოჩენა შეაფასეს, როგორც გიზაში გაკეთებულ უდიდეს აღმოჩენად 19 საუკუნის შემდეგ.

ხეოფსის (ხუფუს) პირამიდა, იგივე გიზას დიდი პირამიდაშვიდი საოცრებიდან ერთერთი და ჩვენამდე მოღწეული ერთადერთი ნაგებობა, ყველაზე დიდი პირამიდა. მისი მშენებლობა ჩვენ წელთაღრიცხვამდე 26-ე საუკუნეში დაიწყო. პირამიდის სიმაღლე 147 მეტრი იყო, მაგრამ, დღესდღეობით, ის 136 მეტრია. მისი თითოეული გვერდის სიგრძე 233 მეტრია. 1 კილომეტრის გავლაა საჭირო, რომ შემოუარო ამ პირამიდას.

ამ პირამიდის მშენებლობისას ეგვიპტელებმა საოცარი არქიტექტურული ცოდნა გამოიყენეს, ეს კი იმაში გამოიკვეთება, რომ მასში გამოყენებული ლოდები იდეალურად ჯდება ერთმანეთში. მასზე დაახლოებით 2 300 000 ლოდი დაიხარჯა. მისმა მშენებლობამ 20 წელიწადს გასტანა და მასში ჩართული იყო დაახლოებით 100 ათასი მუშა. ხეოფსის პირამიდა ერთადერთია იმ შვიდი საოცრებიდან, რომელიც შემორჩა. ის დღესაც მიიჩნევა არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუშად. პირამიდაში შესასვლელი განთავსდა 15 მეტრის სიმაღლეზე, საიდანაც ჩადიოდნენ მიწის ქვეშ უცნობი დანიშნულების კამერაში. შესასვლელიდან 9 მეტრში გზა იყოფოდა. აქედან ერთი უცნობი დანიშნულების იყო, ხოლო მეორე ადიოდა ზევით სამეფო კამერაში. დერეფნის შუა ნაწილიდან ჭერის სიმაღლე იზრდებოდა 8 მეტრამდე, შედეგად, აქ წარმოიქმნა ცრუ თაღი – ეს იყო დიდი გალერეა.

დიდი გალერეის დასაწყისში გალერეა იტოტებოდა და ეს გზა მიემართებოდა დედოფლის კამერაში. გალერეის ბოლოში, სამეფო კამერაში ხემიუნმა გამოიყენა საინჟირნო მიდგომა, რომელმაც გადაარჩინა სამეფო კამერა ჩამონგრევას, კერძოდ, კამერის თავზე განათავსა ხუთი ჰორიზონტალური ქვის ბლოკი, მათ შორის დატოვა სიცარიელე და ბოლოს გადახურა ორქანობიანი გადახურვით. ზემოდან წამოსული სიმძიმე გადანაწილდა გვერდებზე. პირამიდის ახლოს აღმოაჩინეს მზიური ნავი. აღსანიშნავია, რომ პირამიდის შიგნით არსებობს სავენტილაციო შახტები. ერთერთი მიმართულია ორიონის თანავარსკვლავედისაკენ.

მეცნიერები აცხადებენ, რომ აღმოჩენა, რომელიც სამეცნიერო ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნდა, ნათელს მოჰფენს გიზას დიდი პირამიდის აგების საიდუმლოს.

 

 

წყარო: http://www.dailymail.co.uk/

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

 

 

 

სრულად ნახვა
ბიოლოგიაგამოგონება - ინოვაციაკვლევებიმედიცინა

მეცნიერებმა ლაბორატორიაში ადამიანის კვერცხუჯრედების შექმნა და მომწიფება შეძლეს

პირველად ისტორიაში, ამერიკელმა და ბრიტანელმა მეცნიერებმა ლაბორატორიაში საკვერცხის ქსოვილში ადამიანის კვერცხუჯრედები შექმნეს. პორცესი ადრეული ეტაპიდან სრულ სიმწიფემდე წარმატებით განხორციელდა.

კვლევის შედეგები სამეცნიერო ჟურნალ Molecular Human Reproduction-ში გამოქვეყნდა. მეცნიერები აცხადებენ, რომ კვლევამ შესაძლოა ხელი შეუწყოს რეგენერაციული მედიკამენტების მკურნალობის თერაპიებისა და უნაყოფობის მკურნალობის ახალი მეთოდის განვითარებას.

ედინბურგის კვლევით ჰოსპიტალებსა და ნიუ-იორკის ადამიანის რეპროდუქციის ცენტრში განხორციელებული სამუშაო უპრეცედენტოა, ვინაიდან წარმოადგენს პირველ შემთხვევას სამეცნიერო ისტორიაში, როდესაც ადამიანის კვერცხუჯრედების შექმნა და განვითარება, ადრეული ეტაპიდან სიმწიფის ჩათვლით, ადამიანის ორგანიზმის გარეთ მოხდა.  იგივე აქამდე მხოლოდ თაგვებზე ხორციელდებოდა.

კვლევაში არაპირდაპირ  ჩართული ექსპერტები შედეგებს დადებითად აფასებენ, თუმც აცხადებენ, რომ მიღებული კვერცხუჯრედის სპერმით უსაფრთხოდ განაყოფიერების, ემბრიონისა და ჯანმრთელი ბავშვის მეღებამდე ჯერ კიდევ უამრავი სამუშაოა ჩასატარებელი.

დენენ გრიფინი, ბრიტანეთში კენტის უნივერსიტეტის გენეტიკის პროფესორი აცხადებს, რომ ის, რაც  ამერიკელმა და ბრიტანელმა მეცნიერებმა ლაბოორატორიაში განახორციელეს, ,,შთამბეჭდავი ტექნიკური მიღწევაა”.

მისივე განმარტებით, თუკი წარმატება და უსაფრთხოების ხარისხი გაუმჯობესდება, შეიძლება ითქვას, რომ მომავალში დიდ დახმარებას გაუწევს კიბოთი დაავადებულ პაციენტებს, რომლებსაც ქიმიოთერაპიის მკურნალობის პროცესში ნაყოფიერების შენარჩუნება სურთ, ასევე გააუმჯობესებს უნაყოფობის მკურნალობის მეთოდს და გააღრმავებს ადამიანის ცხოვრების ადრეული ეტაპების ბიოლოგიის შესახებ მეცნიერულ ცოდნას. 

წყარო: Reuters

მასალა მოამზადა:  თამარ ტაბატაძე

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
კვლევებიმედიცინა

ახალი გასარუჯი მედიკამენტი, რომელიც კანს კიბოსგან იცავს

მეცნიერებმა შექმნეს მედიკამენტი, რომელიც მზის შუქის იმიტაციას წარმოადგენს და კანის ტონს მავნე UVრადიაციის გარეშე ქმნის.

მეცნიერებმა ცდები კანის ნიმუშებსა და თაგვებზე ჩაატარეს, რომლის დროსაც კანში პიგმენტური მელანინის ყავისფერი ფორმა წარმოიქმნა.

მტკიცებულების თანახმად, მედიკამენტი ჟღალთმიანებზეც მოქმედებს, რომლებიც, როგორც წესი, მზეზე იწვებიან.

მასაჩუსეტსის გენერალური საავადმყოფოს მეცნიერთა გუნდი იმედოვნებს, რომ მათი აღმოჩენა კანის კიბოს თავიდან ასაცილებლად და დაბერების წინააღმდეგ საუკეთესო საშუალება გახდება.

ყველასთვის ცნობილია, რომ ულტრაიისფერი სინათლე კანს აზიანებს. ის ბლოკავს ქიმიური რეაქციების ჯაჭვს, რომელიც საბოლოოდ მუქ მელანინს – სხეულის ბუნებრივ მზისგან დამცავი კრემს – წარმოქმნის.

მედიკამენტს კანს აზელენ, რათა მელანინის წარმოქმნის პროცესი დაზიანების გარეშე განხორციელდეს. „მას გარუჯვის ძლიერი ეფექტი აქვს,“ – განაცხადა ერთ-ერთმა მკვლევარმა – დოქტორმა დევიდ ფიშერმა.  “მიკროსკოპის ქვეშ ეს ნამდვილი მელანინია, ის ნამდვილად წარმოქმნის პიგმენტს UV-ის გარეშე,“ – დასძინა მან.

მეცნიერთა გუნდი აცხადებს, რომ მათი მიზანი არა კოსმეტიკური საშუალების შექმნა, არამედ კანის კიბოსა და  ულტრაიისფერი რადიაციისგან დაცვაა.

ტესტებმა, რომელიც ჟურნალ ,,Cell Reports-შია” აღწერილი, აჩვენა, რომ მედიკამენტის მიერ წარმოქმნილი მელანინი ულტრაიისფერ სხივებს ბლოკავს.

საბოლოოდ, მეცნიერებს სურთ, თავიანთი მედიკამენტი მზის კრემს შეურიონ, რათა მზის რადიაციისგან მაქსიმალური დაცვა უზრუნველყონ.

თუმცა, ბაზარზე გამოსვლამდე, მედიკამენტმა კიდევ არაერთი ტესტი უნდა გაიაროს, რათა მეცნიერები მის უსაფრთხოებაში დარწმუნდნენ.

 

წყარო: http://www.bbc.com

მასალა მოამზადა: თამარ ტაბატაძემ

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
ეკოლოგიაკვლევებიმსოფლიო

მეცნიერები – გლობალური დათბობის პროცესი დაჩქარებულია

გლობალური დათბობის პროცესი დაჩქარებულია და მისი ზეგავლენა სულ უფრო ცხადი ხდება, – ამის შესახებ მეცნიერები ახალ კვლევაში აცხადებენ.

მსოფლიო მეტეორილოგიური ორგანიზაციის მონაცემების თანახმად, 2014-2019 წლები ყველაზე ცხელი წლებია მას შემდეგ, რაც მეცნიერებმა ტემპერატურის შესახებ ჩანაწერების გაკეთება დაიწყეს.

ამავე პერიოდში ზღვის დონემ და CO2 -ის ემისიამ საგრძნობლად მოიმატა. მეცნიერები აცხადებენ, რომ გლობალურმა ტემპერატურამ 1850 წლის შემდეგ 1.1 გრადუსი ცელსიუსით მოიმატა და აქედან, 2011-დან 2015 წლების პერიოდში ტემპერატურა 0.2 გრადუსი ცელსიუსით გაიზარდა.

კვლევის თანახმად, გლობალური ტემპერატურის ზრდა ნახშირბადის მზარდი ემისიებითაა გამოწვეული. აღსანიშნავია, რომ ატმოსფეროში მოხვედრილი გაზის რაოდენობა 2015-2019 წლებში წინა 5 წელთან შედარებით 20 პროცენტოთ გაიზარდა.

თუმცა, მეცნიერები ფიქრობენ, რომ ყველაზე საგანგაშო მონაცემი ზღვის დონის მატებასთან დაკავშირებული სტატისტიკაა.  1993 წლიდან დღემდე მისი ზრდის საშუალო მაჩვენებელი წელიწადში 3.2მმ-ია, თუმცა 2014 წლის მაისიდან 2019 წლამდე ეს მაჩვენებელი 5მმ-მდე გაიზარდა.

მსოფლიო მეტეორილოგიური ორგანიზაციის მონაცემები 23 სექტემბერს გაეროშო დაგეგმილ საგანგებო სხდომაზე იქნება წარდგენილი, სადაც მსოფლიოს ლიდერები კლიმატის ცვლილებაზე ისაუბრებენ.

გაეროს დაგეგმილ სხდომას წინ უსწრებდა პარასკევს, მსოფლიოს 160-მდე ქვეყანაში კლიმატის დაცვის მოთხოვნით გამართული დემონსტრაციები, რომელშიც მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნების მილიონობით მოსწავლე მონაწილეობდა.  აქციის მონაწილეები წიაღისეული საწვავის ხანის დასრულებას და დედამიწის ბუნებრივი რესურსების სამართლიან გადანაწილებას მოითხოვდნენ.

აქციის – Fridays For Future – ინიციატორია შვედი სკოლის მოსწავლე გრეტა ტუნბერგი, რომელიც ამ ინციატივისთვის ნობელის პრემიაზეა წარდგენილი. მან განაცხადა, რომ არ ივლის სკოლაში პარასკევობით მანამ, სანამ ხელისუფლება პარიზის კლიმატის ხელშეკრულების პირობებს არ შეასრულებს.

წყარო : www.bbc.com

მასალა მოამზადა : თამარ ტაბატაძემ 

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
კვლევები

ქართულ ბაზარზე 35 დასახელების პარფიუმერულ ნაწარმში მავნე ნივთიერებები აღმოჩნდა

არასამთავრობო ორგანიზაცია მომხმარებელი.ge-ს ინფორმაციით, ქართულ ბაზარზე პარფიუმერიის 5 ნიმუშში პარაბენების ის სახეობები აღმოჩნდა, რომელთა გამოყენებაც აკრძალულია ევროკავშირში გასაყიდ პარფიუმერიულ-კოსმეტიკურ ნაწარმში. ორგანიზაციის წარმომადგენლებმა თბილისის სხვადასხვა მაღაზიაში 35 დასახელების პარფიუმერიულ-კოსმეტიკური საშუალებების ნიმუშები შეიძინეს და საფრანგეთის ლაბორატორიაში გააგზავნეს (ევროფინსი) ზოგიერთი საფრთხის შემცველი ნივთიერების – პარაბენების (34 ნიმუში), სხვა კონსერვანტებისა (2 ნიმუში) და ბარიუმის (3 ნიმუში) შემცველობაზე შესამოწმებლად (ევროკავშირში არსებული მოთხოვნების შესაბამისად).

ნიმუშების სახეობები და ჩასატარებელი კვლევები მსოფლიოში ამჟამად გავრცელებული საფრთხეების მიხედვით შეირჩა. კვლევის თანახმად, სხვადასხვა ქვეყანაში, სხვადასხვა ფირმების მიერ წარმოებული პროდუქცია შეირჩა, რომელიც საქართველოს რიგითი მოქალაქეებისათვის არის ხელმისაწვდომი.   

როგორც კვლევაში წერია, დადგენილია პარაბენების უარყოფითი ზემოქმედების რისკები ადამიანის ენდოკრინულ სისტემაზე – მის ზოგად განვითარებაზე, რეპროდუქციულ ჯანმრთელობაზე, ნერვულ და იმუნურ სისტემაზე.

„ამგვარად, პარფიუმერიულ-კოსმეტიკური ნაწარმის, ისევე, როგორც სამომხმარებლო პროდუქციის უმრავლესობის უსაფრთხოების სახელმწიფო კონტროლი საქართველოში არ ხდება, რაც საშიშროებას უქმნის ქვეყნის მოსახლეობის ჯანმრთელობას. ჩვენი ორგანიზაცია წლების განმავლობაში აყენებს ამ პრობლემას და მოითხოვს, რომ ხელისუფლებამ ქმედითი ნაბიჯები გადადგას ყველა სამომხმარებლო პროდუქციის უსაფრთხოების კონტროლის ეტაპობრივად დასანერგად. სამწუხაროდ, ჯერჯერობით შესაბამისი რეაგირება არ ჩანს“.-წერია ორგანიზაციის განცხადებაში.

მომხმარებელი.ge  ხელისუფლებასა და მთლიანად საზოგადოებას მოუწოდებს  სწრაფი ნაბიჯების გადადგმას ქვეყანაში სამომხმარებლო პროდუქციის უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად. 

ორგანიზაციის ინფორმაციით, მავნე ნივთიერებები აღმოჩნდა ისეთ ცნობილ პროდუქციებში, როგორებიცაა: ნაოჭების საწინააღმდეგო საცხი Garnier, ფრჩხილის ლაქი Olivia, ქერტლის საწინააღმდეგო შამპუნი Amalfy, შამპუნი CLEAR, სახის საცხი ჩისტაია ლინია, სახის საცხი NIVEA და სხვა. 

ვრცლად პროდუქტების ჩამონათვალი შეგიძლიათ იხილოთ ამ ბმულზე.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
დედამიწაეკოლოგიაეს საინტერესოაკვლევებიმსოფლიო

რა რისკის ქვეშ მოექცევა 800 მილიონამდე ადამიანი მყინვარების დნობის გამო

მეცნიერები აცხადებენ, რომ კლიმატის ცვლილებების გამო აზიის უზარმაზარ მყინვარებს შემცირება,  ასობით მილიონი ადამიანს კი უწყლოდ დარჩენა ემუქრებათ.

როდესაც წვიმა არ მოდის, ჰიმალაის გარშემო მაღალმთიან რეგიონებში მდებარე მყინვარები მაშველის როლს ასრულებენ. ისინი ყოველ ზაფხულს 36 კუბურ კილომეტრ წყალს წარმოქმნიან.

ყინულის დანაკარგი ბოლო ათწლეულების განმავლობაში სულ უფრო და უფრო მატულობს. განსაკუთრებით თვალსაჩინო კი 2000-2016 წლებში გახდა, ამ პერიოდში მყინვარი 1.6-ჯერ  სწრაფად შემცირდა, ვიდრე 1951 წლიდან 2007 წლამდე.

ბრიტანეთის ანტარქტიდული კვლევის მეცნიერი დოქტორ ჰამიშ პრიჩარდი აცხადებს, რომ დნობის პროცესი კიდევ უფრო დაჩქარდება, რაც მოსავლისა და შინაური ცხოველის შემცირებას გამოიწვევს.  „ ეს ბუნებრივია, ხალხთა შორის კონფლიქტსაც გამოიწვევს. მოსალოდნელია მიგრაციები, ხოლო ვინც ამას ვერ მოახერხებს, მათ შესაძლოა საკუთარ მეზობლებთან საკვების გამო დაპირისპირება მოუწიოთ.“  

განსაკუთრებით დაზარალდება ინდის ველი, რომელიც ადამიანური ცივილიზაციებით ათასობით წლებია დასახლებულია და დღეს 237 მილიონი ადამიანის საკვებ წყაროს წარმოადგენს.

 ყინულის დნობის ტემპის დაჩქარება წყლის რესურსების შემცირებასაც გამოიწვევს, რომელზეც ჰიდრო ეკონომიკებია დაფუძნებული.

მაღალმთიანი აზიის რეგიონის მოსახლეობა წყლის რესურსების ნაკლებობის მიმართ განსაკუთრებით დაუცველია. აღსანიშნავია, რომ გასულ საუკუნეში გვალვამ  6 მილიონი სიცოცხლე შეიწირა.

დოქტორ პრიჩარდი აცხადებს, რომ ყინულის დნობამ რეგიონში შესაძლოა დესტაბილიზაცია გამოიწვიოს და 800 ადამიანის სიცოცხლე რისკის ქვეშ დააყენოს.

აზიის მაღალმთიანი რეგიონი, რომელიც ცნობილია, როგორც მესამე პოლუსი, მოიცავს ჰიმალაის, კარაკორამს, პამირს, ჰინდუ კუშს, ტიანშანს, კუნლუნს და ალაის მთებს.

ტერიტორიაზე 95,000 მყინვარი მდებარეობს და პაკისტანის, ავღანეთის, ტაჯიკეთის, თურქმენეთის, უზბეკეთისა და ყირგიზეთის ყოველწლიური მუნიციპალური და ინდუსტრიული საჭიროებების უმეტესობას აკმაყოფილებს.

სრულად ნახვა
ეს საინტერესოაისტორიაკვლევებიმედიცინამსოფლიო

პირველად ისტორიაში: მეცნიერებმა აივ-ინფიცირებული თაგვის სრულად განკურნება შეძლეს

ანტი-აივ პრეპარატები საოცრად დიდ საქმეს აკეთებენ და ვირუსს კონტროლის ქვეშ აქცევენ- ამაზე კამათიც კი არ ღირს. მკურნალობის სწორი კურსის ფონზე ანტი-რეტროვირუსული პრეპარატები ახერხებენ სისხლში აივ ინფექციის რაოდენობრივი მაჩვენებლების იმდენად შემცირებას, რომ იგი თითქმის შეუმჩნეველი ხდება ტესტებისთვის. ასეთ დროს მისი გადაცემის ალბათობა თუნდაც დაუცველი სექსისა ან სისხლის ტრანსფუზიით მინიმუმამდე მცირდება. თუმცა უნდა ითქვას: ესაა ის მაქსიმუმი, რისი შემოთავაზებაც ამ პრეპარატებს შეუძლიათ.

ანტი-რეტროვირუსული წამლები განსაკუთრებით კარგად მუშაობენ იმ ვირუსებზე, რომლებიც აქტიურად მრავლდებიან და ჯანსაღ უჯრედებს აინფიცირებენ. აივ ინფექცია ამგვარად ევოლუციონირდა: ვირუსმა საკუთარი თავის კოპირების მექანიზმი იმდენად კარგად “შეისწავლა”, რომ პრეპარატის მიღების შეწყვეტის შემდგომ შეუძლია იმგვარად მუტაცია, რომ მკურნალობის მიმართ გამძლე ანუ რეზისტენტული გახდეს და კვლავ გამრავლდეს ორგანიზმში.

აივ ვირუსმა ასევე ისწავლა ორგანიზმში დამალვა რთულად მისაგნებ ადგილებში, კერძოდ ლიმფასა და სხეულის სხვადასხვა ქსოვილში. როდესაც იმუნური სისტემა ყველაზე მეტად დასუსტდება, სწორედ მაშინ იწყებს ვირუსი ხელახლა გამრავლებას. ამგვარად დაავადებული ადამიანის სხეულში აივ ვირუსი შეგვიძლია დამალულ ნაღმს შევადაროთ, რომელიც წლები და ზოგჯერ ათწლეულებიც კი შესაძლოა უმოქმედოდ იყოს, მაგრამ საკმარისია იმუნურ სისტემაზე გავლენა მოიპოვოს, რომ იგი მაშინვე “აფეთქდება” და მილიონობით თავისი თავის ანალოგ ვირუსს გაავრცელებს ორგანიზმში.

რა თქმა უნდა, აივ ინფექციასთან საბრძოლოდ გაცილებით ეფექტური იქნებოდა ისეთი საშუალების გამოყენება, რომელიც მთელი ორგანიზმიდან სრულად გააქრობდა გამომწვევ ვირუსს. თუმცა მკვლევარები აქამდე მსგავსი ტიპის ვაქცინის შექმნას ვერ ახერხებდნენ.

2 ივლისს ჟურნალში Nature Communications გამოქვეყნდა სტატია, სადაც აღწერილი იყო ცხოველური ექსპერიმენტის დონეზე პირველად ისტორიაში მასპინძელი გენომიდან აივ ინფექციის სრული გამოდევნა. უფრო მარტივად და გასაგებად რომ ვთქვათ: მეცნიერებმა აივ დაინფიცირებული თაგვის სრულად განკურნება შეძლეს. კვლევა 29 თაგვზე ტარდებოდა. მათ ნაწილს აძლევდნენ ანტი-რეტროვირუსულ პრეპარატებს, რათა აივ ვირუსის ოდენობა მინიმალურ დონეზე ყოფილიყო ორგანიზმში და ამის პარალელურად იყენებდნენ გენური რედაქტირების ტექნიკას, რათა ეფექტურად მოეცილებინათ აივ-ის გენები დაინფიცირებული უჯრედებიდან. სხვადასხვა ტესტის შედეგების მიხედვით მსგავსი კომბინირებული მკურნალობის შედეგად თაგვების 30%-ში ვირუსის კვალი საერთოდ ვერ იქნა ნანახი. დაფიქსირდა სრული განკურნება.

“ეს დაკვირვებები პირველი ნაბიჯია, რათა ვთქვათ: აივ- ინფექცია განკურნებადი დაავადებაა” — განაცხადა კვლევის ერთ-ერთმა წამყვანმა ავტორმა, კამელ ხალილიმ. იგი Lewis Katz School of Medicine at Temple University-ში ნეირო-ვირუსოლოგიისა და კომპლექსური ნეირო-შიდს ცენტრების ხელმძღვანელია.

თავდაპირველად, მკვლევარებმა სისხლის მიმოქცევაში ვირუსის აქტიური გამრავლება შეამცირეს მოდიფიცირებული ანტი-რეტროვირუსული პრეპარატების საშუალებით. მოდიფიკაციის პროცესს LASER ART ეწოდება. მეთოდი ექიმმა ჰოვარდ გენდელმანმა შეიმუშავა. იგი ამ კვლევის ერთ-ერთი წამყვანი ავტორი და University of Nebraska Medical Center-ის ფარმაკოლოგიისა და ექსპერიმენტული ნეირომეცნიერების დეპარტამენტის ხელმძღვანელია.

LASER ART-ის საშუალებით ანტი-აივ მედიკამენტი იმგვარად გადაეწყობა, რომ იგი კრისტალურ სტრუქტურას იძენს, რის შემდგომაც ჩაერთვება ცხიმში ხსნად ნაწილაკებში. ეს მას საშუალებას აძლევს გაძვრეს იმ უჯრედის მემბრენაში, სადაც აივ ვირუსს ახასიათებს დამალვა: მაგ. ღვიძლში, ლიმფურ ქსოვილში და ელენთაში. უჯრედის შიგნით მოხვედრის შემდგომ, ფერმენტები იწყებენ წამლის გამოთავისუფლებას. კრისტალური სტრუქტურა წამალს შედარებით უფრო ნელა გამოყოფს, რაც მას საშუალებას აძლევს დომინანტი ვირუსების დახოცვა განაგრძოს მას შემდეგ, რაც ისინი გამრავლებას დაიწყებენ თვეების დაგვიანებით, ნაცვლად დღეებისა, როგორც ეს ჩვეულებრივი ანტი-რეტროვირუსული პრეპარატების გამოყენებისას ხდებოდა.

მკურნალობის მეორე ნაბიჯი უკვე გენური რედაქტირებაა CRISPR-cas9მეთოდიკით. ეს აუცილებელია ორგანიზმში მოცირკულირე დაინფიცირებული იმ უჯრედებიდან აივ ვირუსის გენების ამოსაკვეთად, რომელთაც ანტი-აივ პრეპარატებმა ვერაფერი დააკლო.

კამელ ხალილი აივ გენების ამოსაკვეთად CRISPR მეთოდიკას ადრეც იყენებდა. მაშინ იგი ადამიანის უჯრედებზე და ლაბორატორიულ ცხოველებზე ატარებდა ექსპერიმენტებს. თუმცა, მხოლოდ გენური რედაქტირება საკმარისი არ აღმოჩნდა. აივ ვირუსი საკუთარ თავს ისეთი მაღალი სიხშირით ამრავლებს, რომ გენური ინჟინერიის საშუალებით ყველა უჯრედის გენომის დარედაქტირება პრაქტიკულად შეუძლებელია. ამ კვლევაშიც თაგვების ნაწილს მხოლოდ CRISPR მეთოდიკით და ნაწილს მხოლოდ LASER ARTმეთოდიკით მკურნალობდნენ. ორივე შემთხვევაში კვლევის მეხუთედან მერვე კვირამდე აივ ინფექცია კვლავ თავს იჩენდა. თაგვების აივ-ინფექციისგან სრული განკურნება მხოლოდ ორივე მეთოდიკის კომბინაციით მოხერხდა

“წლების განმავლობაში ჩვენ აივ-ს როგორც ინფექციურ დაავადებას ისე განვიხილავდით. როგორც კი ვირუსი უჯრედში ხვდება, აივ-ი მაშინვე გენეტიკურ დაავადებად გადაიქცევა, რადგანაც ვირუსული გენომი მასპინძლის გენომში ერთვება. იმისათვის, რომ განვკურნოთ დაავადება, ჩვენ გვესაჭიროება გენეტიკური სტრატეგია. გენური რედაქტირება საშუალებას გვაძლევს ვირუსული დნმ მასპინძლის ქრომოსომებს გენომის დაზიანების გარეშე მოვაცილოთ” — აღნიშნავს ექიმი კამელ ხალილი.

CRISPR-cas9 ტექნოლოგია საოცრად ფაქიზი გამოდგა ცხოველურ ექსპერიმენტებში. იგი აივ გენებს მასპინძლის დნმ-ს ამ უკანასკნელის დაუზიანებლად აცილებდა. მკვლევარებმა იგივე მეთოდოლოგიით იმუშავეს იმუნურ უჯრედებზე, რომელთაც აივ ვირუსი ყველაზე ხშირად ირჩევს მასპინძელ უჯრედებად. მათი LASER ART და CRISPR ტექნოლოგიით დამუშავების შემდგომ, ეს იმუნური უჯრედები გადანერგეს ჯანმრთელი თაგვების ორგანიზმში, რათა ენახათ, განვითარდებოდა თუ არა აივ- ინფექცია. დაინფიცირების ერთი შემთხვევაც კი არ დაფიქსირდა.

“ჩვენ ძალიან კმაყოფილები ვართ მიღებული შედეგით. მეტად სასიამოვნოს იმის ხილვა, რომ ჩვენმა შემუშავებულმა ტექნოლოგიამ ცხოველებში შეძლო, როგორც ამას ჩვენ ვუწოდებთ, სტერილიზაციური განკურნება და ვირუსის ელიმინაცია” — აღნიშნა ექიმმა ხალილიმ.

მკვლევართა ჯგუფი აღნიშნულ თერაპიას უკვე ტესტავს პრიმატებზე, კონკრეტულად მაკაკებზე. მათ იმედი აქვთ, რომ ამ შემთხვევაშიც მსგავს შედეგს მიიღებენ. ასეთ შემთხვევაში, მეცნიერებს კვლევის ადამიანებზე გაგრძელების შესაძლებლობა მიეცემათ.

წყარო: TIME

წყარო : on.ge

სრულად ნახვა
1 68 69 70 71 72 99
Page 70 of 99