close

არქეოლოგია

არქეოლოგია

ბრიტანეთში ევროპის უდიდესი მტაცებელი დინოზავრი აღმოაჩინეს

ბრიტანელმა მეცნიერებმა კუნძულ უაითზეევროპის ყველაზე დიდი მტაცებელი დინოზავრის ნეშტი აღმოაჩინეს. ამის შესახებ BBC წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, დინოზავრი 125 მილიონი წლის წინ ცხოვრობდა, მისი სხეულის სიგრძე კი 10 მეტრს აღემატებოდა. ცხოველი 2 თათზე დადიოდა, ნიანგის მსგავსი სახე ჰქონდა და სპინოზავრიდთასახეობას მიეკუთვნებოდა.

ამ ეტაპზე პალეონტოლოგებმა დინოზავრის მენჯისა და კუდის მალების ნამარხი ნაშთები იპოვეს. მათ იმედი აქვთ, რომ მალე ნეშტის სხვა ფრაგმენტებსაც იპოვიან და ოფიციალურად ცხოველს სახელს მხოლოდ ამის შემდეგ შეურჩევენ.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

მეცნიერებმა პირველად შეძლეს პომპეიში დაღუპული ადამიანის გენომის გაშიფვრა

ისტორიაში პირველად, მეცნიერებმა შეძლეს და წარმატებით გაშიფრეს ვულკან ვეზუვის ამოფრქვევის შედეგად ქალაქ პომპეიში დაღუპული ადამიანის გენომი. ჩონჩხი ეკუთვნის 1.64 მეტრი სიმაღლისა და 35-დან 40 წლამდე მამაკაცს. გენეტიკური ნიმუში თავის ქალიდან აიღეს.
მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ დნმ თანამედროვე ცენტრალური იტალიის მკვიდრთა და რომის იმპერიის პერიოდში იმ რეგიონში მცხოვრებ პირთა დნმ-ის ნიმუშის მსგავსია. თუმცა, საინტერესოა ის, რომ მისი Y ქრომოსომა და მიტოქონდრიული დნმ იმ დროისა და ადგილისათვის უჩვეულოა. მეცნიერთა აზრით, ეს რკინის ხანის გენეტიკური მრავალფეროვნების მაგალითია, რომელიც აპენინის ნახევარკუნძულზე რომის იმპერიის გაბატონების შემდეგ გაქრა.
აღსანიშნავია ისიც, რომ მეცნიერებმა ადამიანის დნმ-ის გარდა Mycobacterium-ის ტიპის ბაქტერიის დნმ-იც აღმოაჩინეს, რომელშიც ტუბერკულოზის გამომწვევი სახეობა შედის. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მსხვერპლი სიცოცხლეში ტუბერკულოზით, ძლიერი ტკივილებით, ხველით, სისუსტითა და გაძნელებული მოძრაობით იტანჯებოდა. უნდა ითქვას, რომ ამგვარი გენომის გაშიფვრა ნამდვილად მნიშვნელოვანი წარმატებაა, რადგან დროის გასვლასთან ერთად იგი ნადგურდება, რასაც ვულკანის ამოფრქვევით გამოწვეული დაზიანებაც ემატება.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

გვატემალაში მაიას ცივილიზაციის 260-დღიანი კალენდრის უძველესი ნიმუში აღმოაჩინეს

გვატემალაში, პირამიდების კომპლექს ლას-პინტურასში გათხრების დროს არქეოლოგებმა 2200 წლის წინანდელი ფრესკა აღმოაჩინეს, რომელიც, მეცნიერთა ვარაუდით, მაიას ტომის 260-დღიანი კალენდრის ფრაგმენტს წარმოადგენს.

ფრესკა ძვ. წ. 300-200-იან წლებშია შესრულებული. ფრესკაზე გამოსახულია ირმის თავი და მაიას ტომის ციფრი 7, რაც ერთობლიობაში 260-დღიანი კალენდრის ერთ-ერთ დღეს – „7 ირემს“ ნიშნავს.

260-დღიან კალენდარს ცენტრალური ამერიკის ყველა ძველი ცივილიზაცია იყენებდა. კალენდარი 13 ოცდღიანი პერიოდისგან შედგებოდა და არ იყოფოდა თვეებსა თუ კვირებზე. ციკლის თითოეულ დღეს რომელიმე ცხოველის, სტიქიისა თუ ნივთის სახელი ერქვა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

აღმოჩენა რაჭაში – რეგიონმა შესაძლოა, დამატებითი ისტორიული მნიშვნელობა შეიძინოს

რაჭაში, სოფელ შქმერში მიწის სიღრმეში გაქვავებული კბილი აღმოაჩინეს.

ვარაუდობენ, რომ კბილი შესაძლოა, ზვიგენს ან იქთიოზავრს ეკუთვნოდეს.

ცნობისთვის, მიმდებარე ტერიტორიაზე ზღვის ბინადართა უამრავი ნამარხია აღმოჩენილი.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა“

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორია

მეცნიერებმა, სავარაუდოდ, კადისელი ჰერაკლეს მითიურ ტაძარს მიაგნეს

მეცნიერებმა, სავარაუდოდ, დიდი ხნის არქეოლოგიური საიდუმლო ამოხსნეს და ერთ-ერთ ყველაზე
იდუმალ, ჰერაკლეს მითიურ ტაძარს მიაგნეს. ანდალუსიაში სევილიის უნივერსიტეტისა და
ანდალუსიის ისტორიული მემკვიდრეობის ინსტიტუტის მკვლევრებმა სხვადასხვა ტექნოლოგიის
გამოყენებით აღმოაჩინეს უზარმაზარი რომაული და ფინიკიური შენობის კვალი.
ნაგებობა შესაძლოა სწორედ კადისელი ჰერაკლეს, ძალისა და გმირობის ღმერთის ტაძარი იყოს.
წყალქვეშა არქეოლოგიის ცენტრის ხელმძღვანელი, მილაგროს ალსაგა გარსია აღნიშნავს, რომ
დოკუმენტური წყაროებით, არქეოლოგიური ინფორმაცითა და ციფრული მოდელებით მიღებული
მასალები მეცნიერებს აფიქრებინებს, რომ ეს სწორედ ჰერაკლეს მითიური ტაძარია. კონსტრუქცია
სიგრძეში 300, ხოლო სიგანეში 150 მეტრია.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

ანტარქტიკის შელფური მყინვარის ქვეშ აღმოაჩინეს სიცოცხლის მრავალი ფორმა

ანტარქტიკის რეგიონში მდებარე შელფური მყინვარის ქვეშ აღმოაჩინეს სიცოცხლის მრავალი
ფორმა. მეცნიერების განცხადებით, წყლის ბინადართა სახეობებისთვის მსგავსი ადგილი, რომელიც
მზის სხივებს მოკლებულია, ნამდვილად საინტერესო და გასაოცარია.
ეკოსისტემათა დიდი ნაწილი ეფუძნება მცენარეებს, რომლებშიც ფოტოსინთეზი მიმდინარეობს.
სწორედ ამიტომ, ბნელ და ყინულით დაფარულ გარემოში მათი, როგორც საკვების სიმცირე
ბიომრავალფეროვნების განვითარებისთვის ნამდვილად ხელის შემშლელია. ექსტრომის შელფური
მყინვარის გაბურღვის შემდეგ კი 100 მეტრ სიღრმეზე სპეციალისტებმა იმაზე მეტი ცხოველის
ფრაგმენტს მიაკვლიეს, ვიდრე ელოდნენ.
ნიმუშების ანალიზმა გამოავლინა 77 განსხვავებული სახეობა. ეს ორგანიზმები ექტოპროქტებს
წარმოადგენენ და წყლის გაფილტვრის შედეგად მოპოვებული ნაწილაკებით საზრდოობენ. ოკეანურ
დინებებს კი ამ მცირე ზომის ორგანიზმებისთვის საკმარისი პიროფიტული წყალმცენარეები და სხვა
ევკარიოტები მიაქვთ. აღსანიშნავია, რომ ორგანიზმები იქ დაახლოებით 6 000 წელია არსებობენ.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

 

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორიასაქართველო

აღმოაჩინეს დავით აღმაშენებლის პერიოდის ისტორიული მონეტა

სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა განაცხადა, რომ აღმოაჩინეს დავით მეოთხე აღმაშენებლის პერიოდის მონეტა. სინამდვილეში, მონეტა არის უნებართვო არქეოლოგიური სამუშაოების საქმეზე მიმდინარე გამოძიების ნივთმტკიცება.
ჩატარებული ექსპერტიზით დამტკიცდა, რომ მონეტა მოჭრილია დავით მეოთხე აღმაშენებლის მიერ და ორიგინალს წარმოადგენს. მიუხედავად იმისა, რომ მონეტა ნივთმტკიცებაა, ის საქართველოს ეროვნულ მუზეუმს გადაეცა, რადგან პირველად აღმოჩენილი მე-12 საუკუნის საქართველოს ისტორიის ამსახველი არტეფაქტია.
გამოძიების ფარგლებში ასევე აღმოაჩინეს 12 ერთეული ბეჭედი, ბრინჯაოს გულსაკიდი, 6 ერთეული ორიგინალი ღილი, სხვადასხვა პერიოდის მონეტა, რომელთა ნაწილი საბჭოთა პერიოდისაა, 3 მონეტა კი თარიღდება XIII საუკუნით. ეს უკანასკნელი მონღოლური წარმოშობისაა, წარწერით “დიდი მონღოლი ულუს ბეგი”, ასევე სპილენძის მონეტა რუმის სელჩუკი, რომელზეც შემორჩენილია არაბული ზედწერილის ფრაგმენტი.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

მეცნიერებმა დინოზავრის კვერცხის შიგნით იდეალურად შემონახული ემბრიონი აღმოაჩინეს

მეცნიერებმა იდეალურად შემონახული, გამოჩეკის ზღვარზე მყოფი დინოზავრის ემბრიონი აღმოაჩინეს სამხრეთ-ჩინეთში, განჯოუს ტერიტორიაზე. იგი უკბილო თეროპოდი დინოზავრია, იგივე ოვირაპტოროზავრი, სახელად პატარა იანლიანი. მეცნიერები მას მინიმუმ 66 მილიონი წლით ათარიღებენ. ნამარხი აჩვენებს, რომ ემბრიონი მოკუნტულ პოზაშია, ამას კი ჩიტები აკეთებენ გამოჩეკამდე ცოტა ხნით ადრე. ეს მანიშნებელია იმისა, რომ თანამედროვე ფრინველებში ამგვარი ქცევა პირველად მათ წინაპარ დინოზავრებში წარმოიშვა.
მეცნიერების თქმით, ეს დინოზავრის საუკეთესო ემბრიონია, რაც კი ისტორიაში აქამდე უპოვიათ. ბუმბულით შემოსილი დინოზავრები ახლანდელი აზიისა და ჩრდილოეთ-ამერიკის ტერიტორიებზე სახლობდნენ გვიან ცარცულ პერიოდში, რაც 100-66 მილიონი წლის წინ იყო. პატარა იანლიანი თავიდან კუდამდე 27 სანტიმეტრი სიგრძისაა და 17 სანტიმეტრი სიგრძის კვერცხშია მოთავსებული. მართალია, კვერცხი პირველად 2000 წელს აღმოაჩინეს, თუმცა, 10 წლის განმავლობაში ინახავდნენ, მხოლოდ შემდეგ იეჭვეს, რომ მის შიგნით ემბრიონი იყო და კვერცხმაც მიიპყრო განსაკუთრებული ყურადღება.

მასალა მოამზადა: ნინი ხეცურიანმა

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგიაისტორია

პოლონეთში ევრაზიის ერთ-ერთი უძველესი სამკაული აღმოაჩინეს

პოლონელმა არქეოლოგებმა მამონტის ეშვისგან დამზადებული კულონი აღმოაჩინეს, რომლის ასაკიც 41 500 წელს შეადგენს. ამის შესახებ Livescience-ი წერს.

გამოცემის ინფორმაციით, სპეციალისტები ვარაუდობენ, რომ ეს ევრაზიაში უძველესი სამკაულია. კულონი ორი ნაწილისგან შედგება. სავარაუდოდ მას კისერზე ატარებდნენ, თუმცა ამის მტკიცებულება არ არსებობს. კვლევის მთავარი ავტორი სახრა ტალამო აღნიშნავს, რომ კულონი იმ დროს შექმნეს, როდესაც ადამიანებმა სამკაულების კეთება მთელი პლანეტას მასშტაბით დაიწყეს.

აღმოჩენა გამოქვაბულ სტაინაში გააკეთეს, რომელშიც 2008 წელს არქეოლოგებმა ცხოველების ძვლები და ნეანდერტალელებისნეშტები აღმოაჩინეს.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
არქეოლოგია

პერუში „იდუმალი მუმია“ აღმოაჩინეს

პერუში, კახამარკილიას არქეოლოგიურ ველზე, აღმოაჩინეს მუმია, რომელსაც მედია „იდუმალად“ მოიხსენიებს.

ირკვევა, რომ მუმია, რომლის სქესიც ჯერ უცნობია, ინკების იმპერიამდელ ხანას მიეკუთვნება და ეს ადამიანი, დაახლოებით, 1 200 წლის წინ ცხოვრობდა. ის თოკებში გადახვეული იპოვეს.

გათხრების შედეგად, მუმიასთან ერთად, ასევე აღმოჩენილია კერამიკული არტეფაქტები და ქვისგან დამზადებული სხვადასხვა იარაღი.

მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ, მაშინდელ ცივილიზაციაში, მუმიების თოკებით შეკვრა დაკრძალვის ცერემონიის ნაწილი იქნებოდა.

ახალგაზრდა ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სრულად ნახვა
1 3 4 5 6 7 17
Page 5 of 17