კვლევები

გელ-ლაქი (ე.წ. შილაკი) ერთ-ერთი ყველაზე მოთხოვნადი პროცედურაა და მას უამრავი ქალბატონი მიმართავს.

გელ ლაქი შილაკი, ლაქის ალტერნატივაა.  ის მოდელირებული გელისა და ჩვეულებრივი ლაქის ნარევია. მისი სტრუქტურა  სქელია. სწორედ ამიტომ მისი ფრჩხილზე დატანა საკმაოდ რთულია. 

გელ-ლაქს ჩვეულებრივი ლაქისგან ის განასხვავებს, რომ ყოველი ფენის წამის შემდეგ ფრჩხილს ერთი წუთის განმავლობაში ულტრაიისფერი ნათურით აშრობენ. სწორედ ამ სხივების საშუალებით მყარდება საფარი და შედეგად შილაკი 2-3 კვირის განმავლობაში ძლებს.

მოსაზრება იმის შესახებ, რომ  ზოგადად ხანგრძლივი ურთიერთქმედების შემთხვევაში ულტრაიისფერ სხივებს კანის კიბოს გამოწვევა შეუძლია დიდი ხანია არსებობს.  ამ საკითხზე სამედიცინო სფეროს ექსპერტები  წლებია მსჯელობენ.

ჯერ კიდევ 2013 წელს მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ გელ-ლაქის საშრობების მიერ გამოცემული ულტრაიისფერი რადიაცია მზისას 4.2-ჯერ აღემატებოდა.

2009 წელს ორ ჯანმრთელ ქალს, რომლებიც გელ-ლაქის პროცედურას რეგულარულად იტარებდნენ ხელებზე კანის კიბო განუვითარდათ.

2021 წელს  კი კლივლენდის კლინიკის დერმატოლოგმა  მელისა პილიანგმა სპეციალური განცხადებაც კი გაავრცელა. ის  კიბოს გაზრდილი რისკის შესახებ აფრთხილებდა ადამიანებს, რომლებიც ფრჩხილის მოვლის სალონებს ხშირად სტუმრობდნენ.

მიუხედავად ამისა, აღნიშნული  კვლევები აქამდე  გელ-ლაქის  საშრობ მოწყობილობასა და კანის კიბოს შორის  პირდაპირ კავშირს ვერ ხედავდა.

თუმცა,  ცოტა ხნის წინ კალიფორნიის სან-დიეგოსა და პიტსბურგის უნივერსიტეტებს მეცნიერებმა  უახლესი კვლევის შედეგები  გამოაქვეყნეს, რომლის ფარგლებშიც მათ აღნიშნული საკითხი მოლეკულურ დონეზე შეისწავლეს. ექსპერტები კვლევაში იმ ზიანის შესახებ გვიყვებიან, რომელსაც ულტრაიისფერი გამოსხივება ჩვენს ხელებს აყენებს.

კვლევის მიმდინარეობისას მათ თაგვისა და ადამიანის უჯრედები სპეციალურ ჯამში განათავსეს და ულტრაიისფერ საშრობში ორჯერ, 20-20 წუთით განათავსეს. ექსპერიმენტის შედეგად მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ უჯრედების 20-დან 30%-მდე მოკვდა.

აღნიშნული ექსპერიმენტი მათ 3 დღის შემდეგ კვლავ გაიმეორეს და ნახეს, რომ ამჯერად უკვე უჯრედების 70%-ი მოკვდა.

რაც შეეხება კვლევას გადარჩენილი უჯრედების 30%-ს, როგორც მეცნიერები ამბობენ, მათ კიბოსთან დაკავშირებული მუტაციების ნიშნები და დნმ-ის დაზიანება აღენიშნებოდათ.

შედეგად, მეცნიერებმა დაასკვნეს, რომ ფრჩხილის ლაქის საშრობის გამოყენებამ, შესაძლოა დნმ-ის დაზიანებადა კიბოსთან დაკავშირებული მუტაციების ნიშნების განვითარება გამოიწვიოს.

უახლოეს მომავალში მეცნიერები ამ კუთხით კვლევების ჩატარებას კიდევ აპირებენ, თუმცა მანამდე მოსახლეობას სიფრთხილის გამოჩენისკენ მოუწოდებენ.

როგორ დავიცვათ თავი 

1. როგორც სამედიცინო სფეროს ექსპერტები გვირჩევენ, ფრჩხილებს აუცილებლად უნდა მისცეთ დასვენების საშუალება.

მაგალითად:  თუ გელ-ლაქის პროცედურას რეგულარულად იკეთებთ, კარგი იქნება თუ 2 თვეში ერთხელ, 1 ან 2 კვირის განმავლობაში ფრთხილებს დაასვენებთ და სამკურნალო საფარს/ლაქს გამოიყენებთ.

2. იმისთვის, რომ ულტრაიისფერი სხივებისგან თავი დაიცვათ, ექიმები გირჩევენ პროცედურის წინ გამოიყენით ხელის საცხი,რომელსაც ექნება მზისგან დამცველობა, მინიმუმ, 15 SPF.

3. ან გაიკეთეთ ხელთათმანები, რომლებიც პროცედურის განმავლობაში ხელის დიდ ნაწილს დაფარავს.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სიდნეის უნივერსიტეტის სპეციალისტებმა ვეგეტარიანული დიეტა გულის დაავადებების, დიაბეტისა და სიმსუქნის პროფილაქტიკისთვის ეფექტიანად აღიარეს. მათი კვლევის შედეგები ჟურნალ JAMA Network Open-ში გამოქვეყნდა.

მეცნიერებმა 22 წლის განმავლობაში ჩატარებული 20 რანდომიზებული კვლევის შედეგების მეტაანალიზი განახორციელეს. მთლიანობაში ამ კვლევებში თითქმის 200 ადამიანი მონაწილეობდა აშშ-დან, ჩეხეთიდან, იტალიიდან, ირანიდან, სამხრეთ კორეიდან, ახალი ზელანდიიდან და ჩინეთიდან.

როგორც მკვლევრებმა შენიშნეს, ტრადიციული კვებისგან განსხვავებით, ვეგეტარიანული დიეტები მნიშვნელოვნად ამცირებდნენ დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინის (LDL) დონეს, რომელსაც ასევე „ცუდ ქოლესტერინს“ უწოდებენ.

გარდა ამისა, რაციონიდან ხორცის ამოღების შემდეგ, კვლევის მონაწილეებმა, რომლებსაც გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების მაღალი რისკი ჰქონდათ, წონაში დაიკლეს. ამასთან, მეცნიერების თქმით, ვეგეტარიანელებს სისხლში გლუკოზის ჯანსაღი ნორმა ჰქონდათ.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

თუ ახალ კვლევას დავეყრდნობით, ახალი კვლევის თანახმად, ყავის მარცვლებს შეუძლია ხელი შეუშალოს იმ ცილების დაფების წარმოქმნას, რომლებიც ალცჰაიმერის დაავადების განვითარებას უწყობს ხელს.  ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს.

ალცჰაიმერის დაავადება მიეკუთვნება დაავადებათა ჯგუფს, რომელიც ხასიათდება ტვინში ტაუ-ცილების აგრეგაციით. იმის გათვალისწინებით, რომ ბოლოდროინდელმა კვლევებმა გამოავლინა ყავის შესაძლო ნეიროდამცველობითი ეფექტი, კვლევის ავტორებმა გადაწყვიტეს, გაერკვიათ, თუ როგორ მოქმედებს ჩვეულებრივი ესპრესო ამ პათოლოგიური ცილის გროვების განვითარებასა და ქცევაზე.

მკვლევრებმა ესპრესოდან რამდენიმე ნაერთი გამოაცალკევეს. კერძოდ, მათ შეარჩიეს ალკალოიდები (კოფეინი და ტრიგონელინი), ისევე როგორც ფლავონოიდები (გენისტეინი და თეობრომინი), ტაუ-ცილის შემცირებულ ფორმასთან ერთად 40 საათამდე ინკუბაციისთვის. ასევე გამოიყენეს ყავის ექსტრაქტი, რათა ყველა ამ ნაერთის ერთობლივ ეფექტს დაკვირვებოდნენ ტაუ-ცილების აგრეგაციაზე.

შედეგებმა აჩვენა, რომ კოფეინი, გენისტეინი და ყავის ექსტრაქტი აფერხებდა ტაუს დაფების წარმოქმნას და, ამ სხვადასხვა ნაერთის კონცენტრაციის მატებასთან ერთად, მცირდებოდა ტაუს ფილამენტების სიგრძე. ყავის სრული ექსტრაქტი კი ყველაზე ეფექტური გამოდგა და, როგორც აღმოჩნდა, მას შეუძლია ტაუს აგრეგატების ფორმის რღვევა.

შემდგომმა ექსპერიმენტებმა აჩვენა, რომ კოფეინს ასევე აქვს ტაუს წინასწარ ჩამოყალიბებული ბოჭკოების შებოჭვის პოტენციალი, ხოლო ყავის ექსტრაქტი ხელს უშლის ტაუს კონდენსატების წარმოქმნას, რომლებიც, სავარაუდოდ, დაფების წინამორბედია.

როდესაც დაინახეს, თუ როგორ აფერხებს ეს სხვადასხვა კომპონენტი ტაუს ბოჭკოების წარმოქმნას, მეცნიერებმა გადაწყვიტეს, გამოეკვლიათ ამ შეფერხების გავლენა ცილის ტოქსიკურობაზე. ამიტომ მათ ადამიანის ემბრიონული თირკმლის უჯრედები ნარევს დაუმატეს და დაადგინეს, რომ ტაუ-ცილებს უჭირს ამ უჯრედებისთვის ზიანის მიყენება ყავის ნაერთების არსებობისას.

კვლევის ავტორების თქმით, დღეში ორი ან სამი ჭიქა ესპრესოს დალევამ შეიძლება უზრუნველყოს როგორც კოფეინის, ასევე გენისტეინის მნიშვნელოვანი რაოდენობის ქონა, ორივე მათგანს კი შეუძლია, გადალახოს ჰემატოენცეფალური ბარიერი და წარმოქმნას ნეიროდამცველობითი ეფექტი. იმის გათვალისწინებით, რომ ტვინში ტაუ-ცილების კონცენტრაცია, ჩვეულებრივ, დაახლოებით 25-ჯერ დაბალია, ვიდრე ამ კვლევაში გამოყენებული დონეები, მკვლევრები ვარაუდობენ, რომ ყავის დალევა ხელს შეუწყობს ამ ცილების აგრეგაციის თავიდან აცილებასა და ალცჰაიმერის დაავადების პრევენციას.

თუმცა, ყავის ნეიროდამცველობითი ეფექტის დასადასტურებლად  სამომავლოდ გაცილებით მეტი კვლევაა საჭირო.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

50-წლიანმა კვლევამ ცხადყო, რომ ბავშვები მუსიკის თანხლებით მათემატიკას უკეთ სწავლობენ. მასშტაბური დაკვირვების შედეგებს Science Daily აქვეყნებს. კვლევისას გამოიკვეთა, რომ მუსიკას შეუძლია, სწავლის პროცესი უფრო სასიამოვნო გახადოს, მოსწავლეების პროცესში ჩართულობა დიდი ხნით შეინარჩუნოს და დაეხმაროს მათ შიშისა და შფოთის დაძლევაში. რადგანაც ფოკუსირება დისციპლინათა შორის ზუსტ მეცნიერებებს გამორჩეულად სჭირდება, განსაკუთრებულად დადებითი კორელაცია მათემატიკასთან დაფიქსირდა.

მკვლევრები ასევე ამბობენ, რომ ძალიან დადებითი შედეგის მომტანია მუსიკის ინტეგრირება უშუალოდ მათემატიკის გაკვეთილებში – მაგალითად, ტაშის დაკვრით თვლის დასწავლა. ეს იმით აიხსნება, რომ როდესაც სწავლის პროცესში ერთდროულადაა ჩართული ვიზუალური და აკუსტიკური მახასიათებლები, ისევე, როგორც მოტორიკა, მოსწავლე მასალის ათვისებას გაცილებით ეფექტიანად ახერხებს.

მეცნიერებმა მონაცემები 1975-2022 წლებში შეაგროვეს. მასალამ 55 კვლევის შედეგები გააერთიანა მთელი მსოფლიოდან. თითქმის 50 წლის განმავლობაში კვლევაში მონაწილეობა 78 000-მა ადამიანმა მიიღო – დაწყებული საბავშვო ბაღის ასაკის ბავშვებიდან, დასრულებული უნივერსიტეტის სტუდენტებით.

გამოიკვეთა, რომ მოსწავლეების 73%-მა მათემატიკისა და მუსიკის ინტეგრირებული გაკვეთილის ფონზე უკეთ აითვისა მათემატიკის მასალა. გარდა ამისა, მოსწავლეებმა, რომელთაც სკოლაში სწავლის პარალელურად რომელიმე მუსიკალურ ინსტრუმენტზე ისწავლეს დაკვრა, მათემატიკის სწავლის ხარისხიც გაიუმჯობესეს. განსაკუთრებულად პოზიტიური შედეგები ფიქსირდება არითმეტიკის მიმართულებით.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ალკოჰოლის მცირე რაოდენობა ტვინზე და გულზე დადებითად მოქმედებს და სტრესის მოხსნა შეუძლია. ამის შესახებ ახალი კვლევა მიუთითებს, რომლის შესახებ მასალას CNN ავრცელებს.

ადრე მეცნიერები ფიქრობდნენ, რომ ალკოჰოლის ძირითადი ეფექტი ადამიანის ორგანიზმში სისხლის შემცველობის ცვლილებას ეხებოდა, მაგრამ ახლა დადგინდა, რომ ალკოჰოლი პირდაპირ ტვინზე მოქმედებს.

ათწლეულების განმავლობაში ჩატარებული კვლევებით დადგინდა, რომ ადამიანები, რომლებიც ალკოჰოლს ზომიერად იღებენ -, ერთ პორციაზე ნაკლები ქალებისთვის და 1-დან 2 პორციამდე კაცებისთვის, სერიოზული გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების ნაკლები რისკი აქვთ, როგორცაა ინფარქტი ან ინსულტი, იმ ადამიანებთან შედარებით, რომლებიც ალკოჰოლს საერთოდ არ იღებენ.

ამასთანავე მეცნიერებმა ვერ დაადგინეს, ასე რატომ ხდება. ალკოჰოლი „დადებითი“ ქოლესტერინის რაოდენობას ზრდის, ხოლო მსმელ ადამიანებში წებოვანი ცილის, იგივე ფიბრინოგენის რაოდენობა მცირდება, რაც საშიში თრომბების ფორმირების რისკს ამცირებს.

დოქტორი აჰმედ ტავაკოლი, რომელიც მასაჩუსეტსის საავადმყოფოში გულ-სისხლძარღვთა სისტემის ვიზუალიზაციის ცენტრს ხელმძღვანელობს, ამბობს, რომ ალკოჰოლის მიღების შემდეგ ადამიანი ენერგიის მოზღვავებამდე, რაც ოდნავ მოგვიანებით ხდება, თავს დამშვიდებულად გრძნობს.

ტავაკოლმა და მისი გუნდის წარმომადგენლებმა დაადგინეს, რომ იმ ადამიანებს შემთხვევაში, რომლებიც კვირაში 1-დან 14 პორციამდე ალკოჰოლს იღებდნენ, გულის შეტევის ან ინსულტის მიღების რისკი უფრო დაბალი იყო, ვიდრე მათ შორის, ვინც კვირაში ალკოჰოლის ერთ პორციაზე ნაკლებს იღებდა. ამ ადამიანების ტვინის სკანირებისას დადგინდა, რომ მათ სტრესული რეაქციები ტვინის იმ ნაწილში, რომელიც საფრთხეზე და შიშზეა პასუხისმგებელი, მნიშვნელოვნად იყო დაკლებული.

„ალკოჰოლი გულთან დაკავშირებულ არასასურველ მოვლენებს ორჯერ ამცირებდა“- ამბობს ტავაკოლი

ტავაკოლმა სტრესის ნეირონული ქსელი შეისწავლა, რომელიც ადამიანის ტვინში მდებარეობს. როდესაც ტვინის ეს ნაწილი აღგზნებულია, ნერვულ სისტემაში ირთვება შესაბამისი რეაქციები, რაც არტერიული წნევის მატებას იწვევს. ასევე აქტიურდება ენდოკრინული სისტემა, რომელიც კორტიზოლს აგროვებს, ორგანიზმს ცხიმის შეგროვების ბრძანებას აძლევს, რაც, თავის მხრივ, დიაბეტის და მაღალი წნევის საფრთხეს ქმნის. ასევე გამოიყოფა ადრენალინი, რომელიც წნევას კიდევ უფრო მაღლა წევს. ყველა ეს ეფექტი ერთობლიობაში ინსულტის და ინფარქტის რისკს ზრდის.

იმ ადამიანების ტვინის სკანირებამ, რომლებსაც ალკოჰოლი არ მიუღიათ, აჩვენა, რომ ტვინის აქტიურობა არ იზრდებოდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ჰარვარდის სამედიცინო სკოლის ახალი კვლევის მიხედვით, ძაღლები ცხელ და მზიან ამინდებში აგრესიას უფრო ავლენენ. მკვლევრების თქმით, ამაზე სტატისტიკა მეტყველებს. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს. 

„მაღალი ტემპერატურის დროს ადამიანებში კრიმინალის რაოდენობა მატულობს. ჩვენ გვაინტერესებდა როგორ მოქმედებდა ეს ფაქტორი ძაღლებზე. სტატისტიკა აჩვენებს, რომ ცხელ დღეებში ძაღლები ადამიანების მიმართ უფრო აგრესიულები არიან”, – აღნიშნულია Nature-ში გამოქვეყნებულ კვლევაში.

მკვლევრებმა საჯაროდ ხელმისაწვდომი ინფორმაცია გამოიყენეს. სტატისტიკა აშშ-ს რვა ქალაქის მონაცემებს დაყრდნო. შედეგად მკვლევრებმა 70 000-ზე მეტი დოკუმენტირებული შემთხვევა გააანალიზეს.

მკვლევრები ზუსტად ვერ ამბობენ, თუ რით არის ეს გამოწვეული. თუმცა, სტატისტიკა ამაზე მეტყველებს და ფაქტია, რომ იგივე ხდება ადამიანების შემთხვევაშიც.

საბოლოოდ, ეს აჩენს შეკითხვას, თუ რამდენად უარყოფითად შეიძლება აისახოს ძაღლებზე გლობალური დათბობა. შეკითხვებზე პასუხების მისაღებად ჰარვარდის მეცნიერები კვლევების გაგრძელებას აპირებენ.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა

ახალი კვლევის თანახმად, შემწვარი საკვების მირთმევა მენტალურ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად აისახება. ინფორმაციას უცხოური მედია ავრცელებს.ჩინელი მეცნიერების კვლევითმა ჯგუფმა დაადგინა, რომ შემწვარი საკვების, განსაკუთრებით შემწვარი კარტოფილის ხშირი მოხმარება შფოთვის 12%-ითა და დეპრესიის 7%-ით უფრო მაღალ რისკთანაა დაკავშირებული. კორელაცია განსაკუთრებულად ახალგაზრდა მომხმარებლებშია გამოხატული.

ანგარიშის თანახმად, შემწვარი საკვები სიმსუქნეს, მაღალ წნევასა და ჯანმრთელობის სხვადასხვა პრობლემას იწვევს, რაც, თავის მხრივ, ნეგატიურად მოქმედებს ფსიქიკაზე. მასშტაბურ კვლევაში, რომელიც 12 წლის განმავლობაში მიმდინარეობდა, 140 728 ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა. საწყის ეტაპზევე, პირველი ორი წლის განმავლობაში, შემწვარი საკვების 8 294 მომხმარებელს დეპრესიის ნიშნები აღენიშნებოდა, 12 735-ს კი – შფოთვის. კონკრეტულად შემწვარი კარტოფილის მოყვარულთა შორის რისკები 2%-ით მაღალი აღმოჩნდა. ასევე ძლიერი კორელაცია დაადგინეს მენტალურ ჯანმრთელობასა და შემწვარი ხორცის მოხმარებას შორის.

კვლევით ასევე გამოიკვეთა, რომ მსგავსი ტიპის საკვებს, ძირითადად, ახალგაზრდა კაცები მიირთმევენ – უმეტეს შემთხვევაში, დღეში ერთ პორციაზე მეტს. როგორც ნუტრიციოლოგი, ექიმი დევიდ კატი განმარტავს, შეიძლება საკითხს მეორე მხრიდანაც შევხედოთ და ვთქვათ, რომ “შფოთვისა და დეპრესიის დროს ადამიანები, რუტინის შემსუბუქების მიზნით, “კომფორტულ საკვებს” მოიხმარენ, რაც, ხშირ შემთხვევაში, ჯანმრთელობისთვის სახიფათო “ჯანქ ფუდია”.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის თანახმად, ზრდასრულთა 5%-ზე მეტი ებრძვის დეპრესიას. აღსანიშნავია, რომ კოვიდის დროსა და პოსტპანდემიურ პერიოდში შედეგები მეტად გაუარესდა. კვლევა კი კიდევ ერთხელ ცხადყოფს, რამდენად მნიშვნელოვანი და სასარგებლოა ჯანსაღი კვება.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა