მედიცინა

რიკ სლეიმანი, პირველი ადამიანი, რომელსაც თირკმელების დაავადების გამო გენმოდიფიცირებული ღორის თირკმელი გადაუნერგეს, გარდაიცვალა, – ინფორმაციას ბოსტონის მასაჩუსეტსის გენერალურ საავადმყოფოავრცელებს.
საავადმყოფოს განმარტებით, არ აქვთ იმის ნიშანი, რომ პაციენტის სიკვდილი გადანერგვის შედეგი იყო.
62 წლის სლეიმანს ღორის თირკმელი მიმდინარე წლის მარტში, ოთხსაათიანი ქირურგიული ჩარევის შედეგად, გადაუნერგეს. აღსანიშნავია, რომ დიალიზზე მყოფ სლეიმანს იმავე საავადმყოფოში 2018 წელს ადამიანის თირკმელი გადაუნერგეს, თუმცა, 5 წლის შემდეგ ორგანომ ვეღარ იმუშავა და პაციენტმა დიალიზის მეთოდით მკურნალობაგანაახლა.
საავადმყოფოს ღორის თირკმელი კომპანია eGenesis-მა მიაწოდა და ის გენეტიკურად მოდიფიცირებულ ღორს ეკუთვნოდა. კერძოდ, ღორისგან ადამიანისთვის საზიანო გენები ამოიღეს და, თავსებადობის გასაუმჯობესებლად, ადამიანისგარკვეული ადამიანის გენები დაუმატეს. კომპანიამ ასევე დაბლოკა ღორებისთვის დამახასიათებელი ვირუსები, რომლებსაც აქვთ ადამიანების დაინფიცირების პოტენციალი აქვთ.
აღსანიშნავია, რომ მანამდე, ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის ქირურგებმა ღორის თირკმელებიტვინით მკვდარ ადამიანებს გადაუნერგეს.

წყარო : reuters.com

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

სიბრაზის გრძნობა უარყოფითად მოქმედებს სისხლძარღვების ჯანმრთელობაზე. ამას მოწმობს კვლევა, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალში American Heart Association.

კვლევაში 280 მონაწილეს მიეცა დავალება, გაეხსენებინათ სიბრაზის, სევდის, შფოთვის ან ნეიტრალიტეტის გრძნობები 8 წუთის განმავლობაში. ამ დავალებამდე და მის შემდეგ რამდენჯერმე, მკვლევრებმა გაზომეს სუბიექტების სისხლძარღვების მდგომარეობა.

„სიბრაზის მავნე ზემოქმედება შეიძლება დაკავშირებული იყოს მის უარყოფით ეფექტებთან სისხლძარღვების ჯანმრთელობაზე“, – თქვა სპეციალისტმა.

იშემიის ან შეზღუდვის საპასუხოდ სისხლძარღვების გაფართოება უფრო რთული გახდა, თქვა მან. ბრაზი ასევე გავლენას ახდენს ტრავმის უჯრედულ მარკერებზე და მათ უნარზე, განკურნოს საკუთარი თავი. მეცნიერმა აღნიშნა, რომ 8-წუთიანი დავალების შემდეგ, რომელიც გამიზნული იყო სიბრაზის გამოწვევისთვის, სისხლძარღვებზე ზემოქმედება შეინიშნებოდა 40 წუთამდე. ამის გამო, სიმბო თვლის, რომ არსებობს კუმულაციური ეფექტი, რომლის მიმართაც სიფრთხილეა საჭირო.

“ჩვენ ვვარაუდობთ, რომ თუ თქვენ ხართ ადამიანი, რომელიც მუდმივად გაბრაზებულია, მაშინ ქრონიკულად აზიანებთ თქვენს სისხლძარღვებს. ჩვენ ვარაუდობთ, რომ ბრაზის ქრონიკულმა შეტევებმა შეიძლება გამოიწვიოს ქრონიკული უარყოფითი შედეგები სისხლძარღვებზე”, – განმარტა მეცნიერმა.

მიუხედავად იმისა, რომ ახალი კვლევა არ არის პირველი, რომელმაც დაადგინა კავშირი ემოციებსა და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს შორის, ის ნათელს ჰფენს, თუ როგორ მუშაობს ეს კავშირი, თქვა ჯო ებინგერმა.

„ეს არის ერთ-ერთი პირველი კარგად ჩატარებული კვლევა, რომელმაც აჩვენა, რომ ცვლილებები ჩვენს სისხლძარღვებში ხდება მწვავე პასუხების საპასუხოდ იმ ემოციებზე, რომლებსაც ჩვენ განვიცდით“, – თქვა ებინგერმა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ყველაზე მნიშვნელოვანი სამი ნიშნიდან, რომლებითაც 18 თვემდე აუტიზმის ამოცნობა შეგვიძლია, პირველია, როცა ბავშვი თავის სახელზე არ იხედება, – თქვა ბავშვთა ნევროლოგმა, პროფესორმა ნანა ტატიშვილმა გადაცემაში “პირადი ექიმი”. მან სამი ნიშანი დაასახელა, რომლებითაც შესაძლოა, 18 თვემდე ბავშვებში აუტიზმი ამოვიცნოთ.

• ყველაზე მნიშვნელოვანი სამი ნიშნიდან, რომლებითაც 18 თვემდე აუტიზმის ამოცნობა შეგვიძლია, პირველია, როცა ბავშვი თავის სახელზე არ იხედება. 10 დაძახებიდან, მინიმუმ, 6-7-ჯერ უნდა გამოგვხედოს. მეორე ნიშანი არის ის, რომ საჩვენებელ თითს მისათითებლად არ იყენებს. მესამე ნიშანია ის, რომ ჩვენს მითითებულ თითზე თავს არ ატრიალებს და არ უყურებს. 14-16 ან 18 თვის ბავშვს თუ ეს 3 ნიშანი შეამჩნიეთ, აუცილებლად მიაკითხეთ ექიმს. არ დაეთანხმოთ იმ მოსაზრებას, რომ თავისით გამოსწორდება. თავისით არ გამოსწორდება. სჯობს, გადაჭარბებულად ვიმუშაოთ და შევაფასოთ, ვიდრე გამოგვეპაროს და ამ ნიშნების ამოცნობა დაგვიანდეს,- თქვა ნანა ტატიშვილი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

პიტსბურგში დაფუძნებული ბიოტექნოლოგიური კომპანია ღვიძლის უკმარისობის მქონე პაციენტს უნიკალური მეთოდით მკურნალობს. ისტორიაში პირველად, მეცნიერები პაციენტის სხეულში ფუნქციურ ღვიძლს ზრდიან.

თუ პროცედურა წარმატებით დასრულდება, ეს ახალი თერაპია იქნება მათთვის, ვისაც ღვიძლის გადანერგვა ესაჭიროება და დონორს თვეების განმავლობაში ელოდება.

LyGenesis ამჟამად ტესტირებას მხოლოდ ერთ ადამიანზე ატარებს. პაციენტს ღვიძლის ბოლო სტადიის დაავადება (ESLD) აქვს.

Nature-ის ცნობით, ექსპერიმენტული პროცედურა ჰიუსტონში 25 მარტს ჩატარდა. მოხსენების თანახმად, პაციენტი თავს უკეთ გრძნობს და მისი გამოჯანმრთელება სწრაფი ტემპებით მიმდინარეობს. მიუხედავად ამისა, ლიმფურ კვანძში ახალი ღვიძლის მსგავსი ორგანოს ფორმირებას შეიძლება რამდენიმე თვე დასჭირდეს.

გარდა ამისა, ინდივიდი იმუნოსუპრესიულ პრეპარატებზე დარჩება, რაც დონორის უჯრედების მიღებას შეუწყობს ხელს.

ამ დროის განმავლობაში ექიმები პაციენტის მდგომარეობას ყურადღებით დააკვირდებიან.

პროცედურის ფარგლებში დონორის უჯრედები პაციენტის ლიმფურ კვანძებში შეიყვანეს. შემდგომში ეს უჯრედები მრავლდება და ახალ ღვიძლად ყალიბდება.

“ისტორიაში პირველად, ლიმფური კვანძები როგორც ცოცხალი ბიორეაქტორები ისე გამოვიყენეთ. შედეგად ახალი ორგანოს რეგენერირება ხდება”, — თქვა დოქტორმა მაიკლ ჰაფორდმა, LyGenesis-ის თანადამფუძნებელმა და აღმასრულებელმა დირექტორმა.

“მინიატიურული ღვიძლის” ზრდის პროცედურა

ეს პროცედურა ღვიძლის ჯანსაღ უჯრედებს იყენებს. ეს უჯრედი (ჰეპატოციტები) ღვიძლის მასის დაახლოებით 80%-ია და ასრულებს სხვადასხვა უჯრედულ ფუნქციას, მათ შორის მეტაბოლურს.

პროცედურის ფარგლებში მეცნიერებმა უჯრედები პაციენტის მუცლის ზედა ლიმფურ კვანძებში მოათავსეს. საუბარია ლობიოს ფორმის პატარა სტრუქტურებზე, რომელიც იმუნური სისტემის აუცილებელ კომპონენტს წარმოადგენს.

გარდა მუცლისა, ლიმფური კვანძები ასევე გვხვდება კისერსა და გულმკერდში. შესაბამისად, მკვლევრებმა პაციენტის ლიმფურ კვანძში უჯერდები კისრის კათეტერის გამოყენებით შეიყვანეს.

“ასეთ შემთხვევაში ლიმფური კვანძი მოქმედებს როგორც in vivo ბიორეაქტორი, რომელიც ჰეპატოციტებს ფუნქციური ექტოპიური ქსოვილის გამომუშავებაში ეხმარება”, — აღნიშნულია კვლევაში.

უფრო მარტივად რომ ვთქვათ, ეს უჯრედები რამდენიმე თვის განმავლობაში უნდა გამრავლდეს. შედეგად ღვიძლის უკმარისობის მქონე ადამიანში ლიმფური კვანძები როგორც მეორე ღვიძლის მსგავსი ორგანო ისე იფუნქციონირებს.

ეს ყველაფერი ორგანოების დეფიციტის პრობლემის მოსაგვარებლად ხდება, რომელიც სულ უფრო სერიოზული პრობლემაა.

ყოველწლიურად, მხოლოდ აშშ-ში ათასზე მეტი ადამიანი ღვიძლის გადანერგვის მოლოდინისას კვდება. გარდა ამისა, ბევრი პაციენტი ტრანსპლანტაციასაც არ ექვემდებარება. ეს იმიტომ, რომ ისინი მსგავსი პროცედურებისთვის ზედმეტად დასუსტებულები არიან და მას უბრალოდ ვერ უძლებენ.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

ესპანეთის ჰოსპიტალში პაციენტების თერაპიისთვის ძაღლები მიიწვიეს. ჰოსპიტალი, სახელად დელ მარი, ბარსელონაში მდებარეობს. ორი ოთხფეხა მეგობარი, ვიდა და ლუ უკვე ორი კვირაა, პროგრამაში მონაწილეობენ. როგორც ფსიქოლოგები და მედიკოსები ამბობენ, ინიციატივა წარმატებით მიმდინარეობს.

„ისინი მოწყენისა და უიმედობის უფლებას არ გვაძლევენ. მათთან გატარებული დრო დღის საუკეთესო ნაწილია. რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, ვიდაც და ლუც საკუთარი ძაღლის მონატრების დაძლევაში მეხმარებიან, რომელიც სახლში დავტოვე და, იმედია, მალე დავუბრუნდები”, – ამბობს პაციენტი, ჯოელ ბუენო.

თერაპიული ძაღლების საექსპერიმენტო პროექტის ავტორი ადგილობრივი დაწესებულება, Affinity Foundation-ია. მათი მისია შინაური ცხოველების ჩართულობით ადამიანების და, ამ შემთხვევაში, მძიმე დაავადებების მქონე პაციენტების ემოციური კეთილდღეობის გაუმჯობესებაა. ძაღლები თითოეულ პალატას ყოველ კვირას, 15-20 წუთის განმავლობაში სტუმრობენ.

მკვლევრებმა ექსპერიმენტული პროექტის დაწყებამდე პაციენტების ნერწყვის ნიმუშები შეაგროვეს, რათა ის პროექტის ბოლოს აღებულ მასალას შეადარონ და გამოიკვლიონ, რა გავლენას ახდენს შინაურ ცხოველთან ურთიერთობა სტრესის ინდიკატორების (მაგალითად, კორტიზოლის) გამოყოფაზე, მეორე მხრივ კი, ბედნიერებასა და კეთილდღეობასთან დაკავშირებული ჰორმონების – ოქსიტოცინისა და სეროტონინის – რაოდენობაზე.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

მეცნიერებმა შექმნეს ცილოვანი მიკრომასალები, რომლებიც დიდი ხნის განმავლობაში ათავისუფლებენ ნანონაწილაკებს,

რომლებიც თავს ესხმიან და ანადგურებენ კიბოს სპეციფიკურ უჯრედებს. კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა ჟურნალში Advanced Science.

ახალი ტექნოლოგია იმიტირებს ადამიანის ენდოკრინული სისტემის სეკრეტორულ გრანულებს. მისი ქიმიური სტრუქტურა მოიცავს თუთიის იონების საკოორდინაციო ნაერთს და ჰისტიდინით მდიდარ დომენს, აუცილებელ ამინომჟავას, რომელიც მრავალი ფერმენტის აქტიური უბნის ნაწილია.

მათი ბუნებრივი კოლეგების მსგავსად, ეს სინთეზური სტრუქტურები ათავისუფლებენ ბიოლოგიურად აქტიურ ცილებს ნელი თვითდეგრადაციის პროცესის დროს, რომელიც ხდება in vitro და in vivo მიღებისას. ეს ცილები, ნანონაწილაკების სახით, მიზნად ისახავს კიბოს უჯრედების სპეციფიკური ტიპების შერჩევით განადგურებას.

მკვლევარებმა გააანალიზეს ამ მასალების მოლეკულური სტრუქტურა და სეკრეციის პროცესის დინამიკა როგორც in vitro, ასევე in vivo.

მეცნიერებმა აჩვენეს სისტემის მაღალი ეფექტურობა კოლორექტალური კიბოს ცხოველურ მოდელში კანქვეშ შეყვანისას.

ასევე, ის, თუ როგორ გროვდებოდა გამოთავისუფლებული ცილის ნანონაწილაკები სიმსივნურ ქსოვილებში.

მეცნიერთა აზრით, მეთოდი უზრუნველყოფს სიმსივნურ ქსოვილებში წამლის მაღალ დონეს, რაც თავიდან აიცილებს განმეორებით ინტრავენურ ინექციებს.

წყარო: მკურნალი

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”