მედიცინა

ყლაპვის გაძნელების სხვა უამრავი მიზეზი არსებობს. ეს შეიძლება საყლაპავის პათოლოგიით იყოს გამოწვეული, როგორც სტრუქტურული, ასევე ფუნქციური. ფუნქციურს წარმოადგენს ე.წ. საყლაპავის სპაზმი, აქალაზია და ასე შემდეგ,- ამის შესახებ გადაცემაში “ნამდვილი ექიმები” სპეციალისტები საუბრობენ.

ყლაპვის გაძნელების მიზეზთა შორის ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი ნევროზული მდგომარეობით გამოწვეული პრობლემაა. სინამდვილეში, ყლაპვის პროცესი შეუფერხებლად მიმდინარეობს, დაღეჭილი ლუკმა საყლაპავ მილში თავისუფლად გაივლის და კუჭში ჩადის. ის არ რჩება საყლაპავში და არ ეჩხირება ადამიანს ყელში. მხოლოდ შეგრძნება გახლავთ. ეს შეგრძნება შეიძლება, ადამიანს არა მხოლოდ ყლაპვისას, არამედ სრულიად უმიზეზოდაც ჰქონდესა,-ამბობს რეზო ომიაძე.

რატიანის განმარტებით, ჰიპოკრატე ამ სიმპტომს ,,ისტერიულ სიმპტომს“ ეძახდა, ვინაიდან ის დამახასიათებელი იყო ისეთი ადამიანებისათვის, რომლებსაც ფსიქო-ემოციური სტატუსი წინა პლანზე ჰქონდათ გამოწეული. როცა ადამიანები უფრო ცუდ ხასიათზე არიან, შფოთვა, დეპრესია აქვთ, შეგრძნება მათთან უფრო ხშირად ვითარდება.

რა იწვევს ყლაპვის გაძნელებას და ყელში ბურთის გაჩხერვის შეგრძნებას, მოისმინეთ სრული განმარტება და მოგვარების გზები ნამდვილი ექიმებისგან:

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

შესაძლებელია თუ არა გაფანტული სკლეროზის განვითარების ბიოლოგიური მექანიზმების დადგენა?ეს კითხვა დაუსვეს საკუთარ თავს პარიზის ტვინის ინსტიტუტის მეცნიერებმა თავიანთი ახალი ნაშრომის ფარგლებში, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალში Neurology.

მათ დაადგინეს, რომ არსებობს ხუთი პათოლოგიური მდგომარეობა, რომელიც შეიძლება დაკავშირებული იყოს გაფანტული სკლეროზის განვითარებასთან რამდენიმე წლის შემდეგ. ამრიგად, ისეთი დარღვევების სიხშირე, როგორიცაა დეპრესია, ყაბზობა და საშარდე გზების ინფექციები (კერძოდ, ცისტიტი) დაკავშირებულია გაფანტული სკლეროზის განვითარებასთან 5 წლის შემდეგ. სინამდვილეში, ასეთი შედეგები ხელს უწყობს დაავადების პროდრომული ფაზის აღწერას, მაგრამ არ იძლევა ადრეული გამოვლენის მეთოდის შემუშავებას.

გაფანტული სკლეროზი არის ნევროლოგიური მდგომარეობა, რომლის დროსაც ნერვული სისტემა თავს ესხმის მიელინს, ნერვული ბოჭკოების გარშემო დამცავ საფარს. ის მნიშვნელოვანია ტვინსა და ორგანოებს შორის იმპულსების გადაცემისთვის. გაფანტული სკლეროზი საკმაოდ გავრცელებული პათოლოგიაა. სპეციალისტების ამოცანაა დაავადების რაც შეიძლება ადრე გამოვლენა, მანამდეც კი, სანამ დაზიანებები MRI-ზე ხილული გახდება. განაგრძეთ კითხვა

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი “დოქტრინა”

აუტანელ ქავილს, რომელიც კანის ქრონიკულ ანთებით დაავადებას, ეგზემას ახლავს თან, ახალი დამნაშავე ჰყავს.

მეცნიერებმა აღმოაჩინეს, რომ კარგად ცნობილი ბაქტერია, ოქროსფერი სტაფილოკოკი (Staphylococcus aureus) განაპირობებს მუდმივ ქავილს, რადგან პირდაპირ აღიზიანებს კანის მგრძნობელობით ნეირონებს; ეს აღმოჩენა მეცნიერებს შეიძლება ახალ სამკურნალო საშუალებათა შექმნაში დაეხმაროს.

ეგზემას ატოპიურ დერმატიტსაც უწოდებენ და საკმაოდ გავრცელებულია ბავშვებსა და მოზარდებში. გვხვდება ათიდან ერთ ზრდასრულშიც.

ამ დრომდე, ეგზემის აუტანელი ქავილის მთავარ გამომწვევად მიიჩნეოდა იმუნური უჯრედები და მათ მიერ გამოყოფილი ანთებითი მოლეკულები. ეს ქავილი ძალიან ხშირად იწვევს ნაკაწრებს, რაც კანს კიდევ უფრო აზიანებს და ის წითელი, შესივებული, დახეთქილი ხდება.

წლების წინ, მეცნიერებმა გაარკვიეს, რომ ადამიანები, რომლებსაც კანის ცილა, სახელად ფილაგრინი აკლიათ, ეგზემისკენ უფრო მიდრეკილები არიან; თუმცა, მაინც გაურკვეველი რჩებოდა, კონკრეტულად რა იწვევდა ქავილს, რომელიც ეგზემას ახლავს თან.

ამჯერად, ამერიკელ მკვლევართა ჯგუფმა ცხოველებზე ჩატარებულ ექსპერიმენტთა სერიაში აჩვენა, რომ S. aureus-ი — ბაქტერია, რომელიც დაზიანებულ კანში აღწევს და ინფექციას იწვევს, ერთპიროვნულად განაპირობებს ქავილს, რადგან ააქტიურებს კანის ზედაპირზე არსებულ მგრძნობელობით ნერვულ უჯრედებს.

„გამოვავლინეთ ქავილის სრულიად ახალი მექანიზმი, ბაქტერია Staph aureus-ი, რომელიც ქრონიკული ატოპიური დერმატიტის მქონე თითქმის ყველა პაციენტში ვიპოვეთ. დავადგინეთ, რომ ქავილი შეიძლება გამოწვეული იყოს თავად მიკრობით“, — ამბობს ჰარვარდის სამედიცინო სკოლის იმუნოლოგი ისააკ ჩიუ.

ადამიანში ეგზემის მოდელირებისთვის, მკვლევრებმა თაგვებს S. aureus-ით გაჟღენთილი მარლა შემოახვიეს. ბაქტერიას თაგვების ნაკაწრებზე ზემოქმედება შეეძლო. დადგინდა, რომ ბაქტერიები კანის ზედა ფენის, ეპიდერმისის მგრძნობელობით ნერვულ დაბოლოებებთან შეჯგუფდნენ.

იმის გასარკვევად, როგორ შეიძლება ზემოქმედებდეს ბაქტერია ამ ნერვებზე, მკვლევრები სისტემატურად ტესტავდნენ S. aureus-ის ინჟინერიით გამოყვანილ სხვადასხვა შტამს, რომლებსაც მიკრობთა მოლეკულური არსენალის სპეციფიკური კომპონენტები აკლდათ.

ცხრა სხვადასხვა ფერმენტის გამორიცხვის შემდეგ, ჩიუმ და მისმა კოლეგებმა იპოვეს ერთი ფერმენტი, რომელსაც S. aureus-ი კანთან კონტაქტისას გამოყოფს — პროტეაზა V8. ის თაგვებში ქავილს იწვევდა, რადგან ააქტიურებდა კიდევ ერთ ცილას, სახელად PAR1-ს, რომელიც მგრძნობელობით ნეირონებს ააქტიურებს.

ფერმენტ V8-ს არმქონე S. aureus-ის ზემოქმედებისას, თაგვები თითქმის არ იფხანდნენ და მათი კანიც ნაკლებად აქერცლილი და გაღიზიანებული იყო. ასევე მსუბუქი იყო სიმპტომები, როცა თაგვები დაამუშავეს პრეპარატით, რომელიც ცილა PAR1-ს ბლოკავს.

შემდეგმა ექსპერიმენტებმა გამორიცხა იმუნური უჯრედები, როგორც ცხოველის ქავილის გამომწვევი მიზეზი. თაგვები, რომლებსაც პოხიერი უჯრედები (მასტოციტი) და ბაზოფილები არ ჰქონდა (იმუნურ უჯრედთა ტიპი, რომლებიც ქავილსა და ალერგიებში მონაწილეობენ), ბაქტერია S. aureus-ის ზემოქმედების შემდეგ ფხანას განაგრძობდნენ.

„აუცილებელი არ არის, ყოველთვის ანთება გქონდეთ, რომ მიკრობებმა ქავილი გამოიწვიონ; პირიქით, ქავილი კანზე ანთებას აძლიერებს“, — განმარტავს კვლევის ერთ-ერთი ავტორი, ჰარვარდის სამედიცინო სკოლის მიკრობიოლოგი ლივენ დენგი.

თუ ეს ადამიანებშიც დადასტურდა, აღმოჩენა შეიძლება წარმოადგენდეს აშკარა სამიზნეს ახალი პრეპარატებისთვის, რომლებიც ეგზემის თანმხლებ დაუსრულებელ ქავილს მრავალ პაციენტს შეუმსუბუქებს.

ეგზემის სამკურნალო ამჟამინდელ პრეპარატთა უმეტესობა კანის დაამებას და იმუნური სისტემის დამშვიდებას ცდილობს; ასევე კანის ბარიერის აღდგენას მდგომარეობის მთლიანად მოსუფთავების გარეშე.

ამ კვლევაში დატესტილი ცილა PAR1-ის მბლოკავი უკვე გამოიყენება ადამიანებში სისხლის შედედების წინააღმდეგ და შესაბამისად, ადვილი იქნება მისთვის მიზნის შეცვლა. ატოპიური დერმატიტის მქონე პაციენტთა ნიმუშებში თაგვების მსგავსად მაღალი იყო V8-ს დონე და უფრო მეტი იყო ბაქტერია S. aureus-ი, ვიდრე ჯანმრთელ კანში.

მიუხედავად მკაფიო შედეგებისა, მეცნიერები ამბობენ, რომ საჭიროა ამ საკითხის კიდევ უფრო მეტი კვლევა.

კვლევა Cell-ში გამოქვეყნდა.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

ღვიძლი დიდი ორგანოა, რომელიც შეადგენს ზრდასრული ადამიანის სხეულის წონის დაახლოებით 2%-ს. თქვენი ღვიძლი მუდმივად მუშაობს თქვენი ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად მთელი რიგი სასიცოცხლო ფუნქციების შესრულებით, როგორიცაა სისხლში მავნე ნივთიერებების გაფილტვრა, ტოქსინების დაშლა, მეტაბოლიზმის მხარდაჭერა, იმუნური ფუნქცია, საჭმლის მონელება და სხვა.

სპეციალური დიეტის დაცვა დაგეხმარებათ თავიდან აიცილოთ ღვიძლის ისეთი დაავადებები, როგორიცაა ღვიძლის არაალკოჰოლური ცხიმოვანი დაავადება და ხელი შეუწყოს ამ მნიშვნელოვანი ორგანოს ოპტიმალურ ფუნქციონირებას.

10 საუკეთესო საკვები ღვიძლის ჯანმრთელობისთვის:

ხილი და ბოსტნეული – ხილითა და ბოსტნეულით მდიდარი კვების რაციონი, ერთ-ერთი საუკეთესო საშუალებაა ღვიძლის შიგნიდან მოვლისთვის. ის ხელს უწყობს ღვიძლში ცხიმის დაგროვების თავიდან აცილებას და შემცირებას, ზრდის სისავსის გრძნობას, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს ცხიმის დაკარგვას. ამცირებს ღვიძლის კიბოს რისკს.

ჯანჯაფილი – ის შეიცავს უამრავ ანთების საწინააღმდეგო და ანტიოქსიდანტურ ნაერთებს, რომლებიც შეიძლება სასარგებლო იყოს ღვიძლის გარკვეული დაავადებების მქონე ადამიანებისთვის. ჯანჯაფილის ფხვნილი და ახალი ჯანჯაფილი შეიძლება დაამატოთ ტკბილეულობას და ბევრ კერძს.

ნიორი – ისევე როგორც ჯანჯაფილი, ნიორი მდიდარია ნივთიერებებით, რომლებიც ხელს უწყობენ ღვიძლის ფუნქციონირებას, აქვს ძლიერი ანტიოქსიდანტური და ანთების საწინააღმდეგო ეფექტი. ნივრის რეგულარულმა მოხმარებამ შეიძლება ხელი შეუწყოს ღვიძლის ჯანმრთელობის გაუმჯობესებას ღვიძლის დაავადების მქონე ადამიანებში და შეამციროს ღვიძლის კიბოს განვითარების რისკიც კი.

ჩიას და სელის თესლი –  წარმოუდგენლად მდიდარია ბოჭკოებით, რაც მნიშვნელოვანია ღვიძლის დაავადების მქონე ადამიანებისთვის. სელის თესლის ჭამა ამცირებს ღვიძლის დაავადების მარკერებს და ცხიმის დაგროვებას ღვიძლში, ასევე ხელს უწყობს ღვიძლის კიბოსგან დაცვას.

ზეითუნის ზეთს აქვს მონოუჯერი ცხიმებისა და ანტიოქსიდანტების მაღალი დონე, ამცირებს გულის დაავადების რისკს ღვიძლის დაავადების მქონე ადამიანებში.

ზღვის პროდუქტები – ისინი მდიდარია დამცავი საკვები ნივთიერებებით, როგორიცაა ანთების საწინააღმდეგო ცხიმები და ანტიოქსიდანტური საკვები ნივთიერებები, როგორიცაა სელენი და ვიტამინი E. კვლევებმა აჩვენა, რომ ზღვის პროდუქტებით მდიდარი დიეტა შეიძლება დაეხმაროს ღვიძლის ცხიმის შემცირებას და დაიცვას ღვიძლი დაავადებებისგან, როგორიცაა კიბო.

ყავა და ჩაი – დადასტურებულია, რომ ყავის და გარკვეული ტიპის ჩაის დალევა იცავს ღვიძლს დაავადებისგან . ყავის და მწვანე ჩაის მაღალი მოხმარება დაკავშირებულია ღვიძლის კიბოს, ისევე როგორც ღვიძლის სხვა დაავადებების რისკის მნიშვნელოვან შემცირებასთან.

კაკაოს პროდუქტები – მეტი კაკაოს პროდუქტების ჭამა, როგორიცაა შოკოლადი, დაგეხმარებათ თქვენი ღვიძლის ჯანმრთელობის დაცვაში. ზოგიერთი კვლევა ვარაუდობს, რომ შოკოლადის მოხმარება შეიძლება დაეხმაროს ღვიძლის ფერმენტების დონის შემცირებას და გააუმჯობესოს ჯანმრთელობის სხვა ასპექტები ღვიძლის დაავადების მქონე ადამიანებში. თუმცა, უმჯობესია აირჩიოთ კაკაოს პროდუქტები, რომლებიც ცოტა შაქარს შეიცავს, რადგან დამატებული შაქარი საზიანოა ღვიძლის ჯანმრთელობისთვის.

პარკოსნები – როგორიცაა ოსპი და ლობიო, მდიდარია ბოჭკოებით, მკვებავი ელემენტით, რომელიც ხელს უწყობს ღვიძლის ჯანმრთელობას. კვლევებმა აჩვენა, რომ თქვენს დიეტაში პარკოსნების დამატებამ შეიძლება დაიცვას ღვიძლის ჯანმრთელობა სხეულის წონის შემცირებით, ღვიძლის ფერმენტების დონის შემცირებით, არტერიული წნევის დაქვეითებით და სხვა.

თხილი და თესლი – ძალიან მკვებავია და შეუძლია ღვიძლის დაავადების რისკის შემცირება. თუმცა, ზოგიერთი თხილი, როგორიცაა არაქისი, შეიძლება იყოს დაბინძურებული ტოქსინებით, რომელსაც ეწოდება აფლატოქსინები.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

სოციალურ ქსელში გავრცელებულ ვიდეოში ექიმი აღნიშნავს, რომ სისხლს ტატუ არ წამლავს და არც სისხლის გაცემა არ არის აკრძალული.

თუმცა არჩილ მარშანია გამონაკლის შემთხვევაზე მიუთითებს.

„არანაირი სისხლი არ იწამლება ტატუს გაკეთების შემდეგ. უბრალოდ, რადგან ახალ გაკეთებულ ტატუზე შეიძლება გარკვეული სახის ინფექცია შეიჭრას, ამისთვის არსებობს რამდენიმე თვიანი მოცდის პერიოდი. სხვადასხვა ქვეყნებში ლიცენზირებულ ტატუ სალონებში ეს პერიოდიც კი არ არის საჭირო“, – აღნიშნავს ექიმი.

ანალიტიკოსთა და მეცნიერთა დარბაზი – ,,დოქტრინა”

საფრანგეთში იშვიათი სამედიცინო შემთხვევა დაფიქსირდა: ქალმა საავადმყოფოს მუცლის ტკივილის გამო მიაკითხა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ის ექტოპიური, ანუ საშვილოსნოს გარეთა ორსულობის მეორე ტრიმესტრში იყო. ბავშვი დედის მუცლის ღრუში 29 კვირის გატარების შემდეგ ცოცხლად დაიბადა.

ამგვარი ორსულობა ფეხმძიმეთა მხოლოდ 2%-ში მიმდინარეობს, რა დროსაც განაყოფიერებული კვერცხუჯრედი საშვილოსნოს გარეთა ქსოვილებს უმაგრდება. ეს ძირითადად ფალოპის მილში ხდება, მაგრამ შემთხვევების დაახლოებით 1%-ში ჩანასახი უშუალოდ მუცლის ღრუში იზრდება.

ექტოპიური ორსულობისას ნაყოფი დედის ორგანიზმში მთლიანი 9 თვის განმავლობაში ვერ ნარჩუნდება და არც მისი საშვილოსნოში იმპლანტაციაა შესაძლებელი. დროული მკურნალობის გარეშე ზოგჯერ ეს მდგომარეობა სისხლდენასა და ინფექციას იწვევს, რაც სიცოცხლისთვის საშიშია.

რაც შეეხება უკანასკნელ მაგალითს, ქალს მუცლის ტკივილი სამედიცინო დაწესებულებაში მისვლამდე 10 დღით ადრე დაეწყო. ექიმებმა ივარაუდეს, რომ ექტოპიურ ორსულობასთან ჰქონდათ საქმე. ულტრაბგერითმა გამოკვლევამ აჩვენა, რომ მისი საშვილოსნოს საფარველი გათხელებული იყო, რაც, როგორც წესი, მენსტრუალური ციკლის დროს და ფეხმძიმობისას ხდება.

საშვილოსნოში ჩანასახი არ დაფიქსირდა, სამაგიეროდ აღმოჩნდა, რომ ის მუცლის ღრუში უკვე 23 კვირის განმავლობაში ვითარდებოდა. დამატებითმა მაგნიტურ რეზონანსულმა გამოსახულებებმა აჩვენა, რომ ნაყოფი ნორმალურად იყო ფორმირებული და პლაცენტას უკავშირდებოდა, რომელიც ემბრიონის საჭირო ნივთიერებებით მომარაგებას უზრუნველყოფს. თავად პლაცენტა ქალის ხერხემლის დაბოლოებასთან ახლოს, საშვილოსნოს კედელზე იყო მიმაგრებული.

იქიდან გამომდინარე, რომ მსგავსი ორსულობა რისკის შემცველია, ექიმებმა ქალი საავადმყოფოში დატოვეს, 6 კვირაში კი ლაპაროტომიის პროცედურა ჩაუტარეს და მუცლიდან ბავშვი ამოიყვანეს. ის მაშინვე ნაადრევად შობილთა განყოფილებაში გადაიყვანეს, რადგან ასეთ ჩვილებს სპეციალური ყურადღება და მოვლა სჭირდებათ.

ლაპაროტომიისა და ერთი დამატებითი პროცედურის მეშვეობით ქალის ორგანიზმიდან პლაცენტაცა და სხვა ქსოვილებიც ამოიღეს. საბოლოოდ, ის 25 დღეში გაწერეს, დაახლოებით 1 თვეში კი დედამ ჩვილიც სახლში წაიყვანა.

ავტორები ამბობენ, რომ პაციენტთან კონტაქტი აღარ ჰქონიათ, ამიტომ ბავშვის ამჟამინდელი მდგომარეობა უცნობია. მათი ნაშრომი გამოცემაში The New England Journal of Medicine გამოქვეყნდა.